![ಶ್ರೀ ಬರೀೇಂದ್ರರಯವರು
◦ ಕುಣಿಯೀಣು ಬಾರಾ ಕುಣಿಯೀಣು ಬಾ", "ಇಳಿದು ಬಾ ತಾಯಿ ಇಳಿದು ಬಾ", "ನಾನು ಬಡವಿ ಆತ ಬಡವ ಒಲವರ ನಮ್ಮ
ಬದುಕು", ಎೇಂದು ಆರೇಂಭವಾಗುವ ಕವಿತರಗಳನುು ಕರೀಳದ ಕನುಡಿಗನಿಲಲ. ಉತಾಾಹದ ಚಿಲುಮೆಯನುುಕ್ಕಿಸಬಲಲ, ನರ ೇಂದ ಜೀವಕರಿ
ಸಾೇಂತವನ ನಿೀಡಬಲಲ, ಪ್ರೀತಿ ಪರರೀಮ್ಗಳನುು ಮ್ ಡಿಸಬಲಲ ಕವಿತರಗಳನುು ರಚಿಸಿಕರ ಟ್ಟ ವರಕವಿ ಬರೀೇಂದ್ರರ. ರಸವರ ಜನನ, ವಿರಸವರ
ಮ್ರಣ, ಸಮ್ರಸವರ ಜೀವನ ಎೇಂದು ಜೀವನವನುು ಕುರಿತು ಪರಿಣಾಮ್ಕಾರಿಯಾಗಿ ಹರೀಳಿದ ಧೀಮ್ೇಂತ ಕವಿ. ಬರೀೇಂದ್ರರಯವರ
ಕುರಿತರ ೇಂದು [೧] ಸಾಕ್ಷ್ಯಚಿತರ ತಯಾರಾಗಿತುು.
◦ ಜೀವನ
◦ ಬರೀೇಂದ್ರರಯವರು ೧೮೯೬ನರಯ ಇಸವಿ ಜನವರಿ ೩೧ ರೇಂದು ಜನಿಸಿದರು. ತೇಂದ್ರ ರಾಮ್ಚೇಂದರ ಭಟ್ಟ, ತಾಯಿ ಅೇಂಬಿಕರ(ಅೇಂಬವವ).
ಬರೀೇಂದ್ರರಯವರ ಕಾವಯನಾಮ್ ಅೇಂಬಿಕಾತನಯದತು. ಬರೀೇಂದ್ರರ ಮ್ನರತನದ ಮ್ ಲ ಹರಸರು ಠರ ೀಸರ. ವರೈದಿಕ ವೃತಿುಯ ಕುಟ್ುೇಂಬ.
ಒೇಂದು ಕಾಲಕರಿ ಸಾೇಂಗಿಲ ಸೇಂಸಾಾನಕರಿ ಸರೀರಿದದ ಗದಗ ಪಟ್ಟಣದ ಸಮೀಪದ ಶ್ರಹಟ್ಟಟಯಲ್ಲಲ ಬೇಂದು ನರಲರಸಿದರು. ದ.ರಾ.ಬರೀೇಂದ್ರರ
ಹನರ ುೇಂದು ವರ್ಷದವರಿದ್ಾದಗ ಅವರ ತೇಂದ್ರ ತಿೀರಿಕರ ೇಂಡರು. ೧೯೧೩ರಲ್ಲಲ ಮೆಟ್ಟರಕುಯಲರೀಶನ್ ಮ್ುಗಿಸಿದ ಬಳಿಕ ಬರೀೇಂದ್ರರ ಪುಣರಯ
ಕಾಲರೀಜನಲ್ಲಲ ಓದಿ ೧೯೧೮ರಲ್ಲಲ ಬಿ.ಎ. ಮಾಡಿಕರ ೇಂಡರು. ಹಿಡಿದದುದ ಅಧ್ಾಯಪಕ ವೃತಿು. ೧೯೩೫ರಲ್ಲಲ ಎೇಂ.ಎ. ಮಾಡಿಕರ ೇಂಡು
ಕರಲಕಾಲ (೧೯೪೪ - ೧೯೫೬) ಸರ ಲಾಲಪುರದ ಡಿ.ಎ.ವಿ ಕಾಲರೀಜನಲ್ಲಲ ಪಾರಧ್ಾಯಪಕರಾಗಿದದರು. ಬರೀೇಂದ್ರರಯವರು ೧೯೧೯ರೇಂದು
ಹುಬಬಳಿಿಯಲ್ಲಲ ಲಕ್ಷ್ಮೀಬಾಯಿಯವರನುು ವಿವಾಹವಾದರು; ಅವರ ಪರಥಮ್ ಕಾವಯ ಸೇಂಕಲನ "ಕೃರ್ಣ ಕುಮಾರಿ"-ಯು ಆಗಲರೀ
ಪರಕಟ್ಟಸಲಪಟ್ಟಟತುು.[೨]
◦ • ಕವಿ, ದ್ಾಶಷನಿಕ ಬರೀೇಂದ್ರರ ಈ ಯುಗದ ಒಬಬ ಮ್ಹಾಕವಿ. ೧೯೮೧ರ ಅಕರ ಟೀಬರನಲ್ಲಲ ತಿೀರಿಕರ ೇಂಡ ಅವರು ಕವಿಗಳಿಗರ,
ಸಾಹಿತಿಗಳಿಗರ ಸ ೂತಿಷಯ ಸರಲರ. ಎಲಾಲ ಕಾಲಕ ಿ ಬಾಳುವೇಂತಹ ಕವನಗಳನುು ರಚಿಸಿದ ಕ್ಕೀತಿಷ ಅವರದು.]()
Recommandé
Contenu connexe
Tendances
Tendances (20)
Similaire à Kannada assignment
Similaire à Kannada assignment (20)
Kannada assignment
- 1. KANNADA PROJECT SCULPTURES AND POETS Name: Umair Yusuf Mohammad Class: 8th Section: ‘A’ SCHOOL:PSSEMR
- 2. ಶ್ರೀ ಬರೀೇಂದ್ರರಯವರು ◦ ಕುಣಿಯೀಣು ಬಾರಾ ಕುಣಿಯೀಣು ಬಾ", "ಇಳಿದು ಬಾ ತಾಯಿ ಇಳಿದು ಬಾ", "ನಾನು ಬಡವಿ ಆತ ಬಡವ ಒಲವರ ನಮ್ಮ ಬದುಕು", ಎೇಂದು ಆರೇಂಭವಾಗುವ ಕವಿತರಗಳನುು ಕರೀಳದ ಕನುಡಿಗನಿಲಲ. ಉತಾಾಹದ ಚಿಲುಮೆಯನುುಕ್ಕಿಸಬಲಲ, ನರ ೇಂದ ಜೀವಕರಿ ಸಾೇಂತವನ ನಿೀಡಬಲಲ, ಪ್ರೀತಿ ಪರರೀಮ್ಗಳನುು ಮ್ ಡಿಸಬಲಲ ಕವಿತರಗಳನುು ರಚಿಸಿಕರ ಟ್ಟ ವರಕವಿ ಬರೀೇಂದ್ರರ. ರಸವರ ಜನನ, ವಿರಸವರ ಮ್ರಣ, ಸಮ್ರಸವರ ಜೀವನ ಎೇಂದು ಜೀವನವನುು ಕುರಿತು ಪರಿಣಾಮ್ಕಾರಿಯಾಗಿ ಹರೀಳಿದ ಧೀಮ್ೇಂತ ಕವಿ. ಬರೀೇಂದ್ರರಯವರ ಕುರಿತರ ೇಂದು [೧] ಸಾಕ್ಷ್ಯಚಿತರ ತಯಾರಾಗಿತುು. ◦ ಜೀವನ ◦ ಬರೀೇಂದ್ರರಯವರು ೧೮೯೬ನರಯ ಇಸವಿ ಜನವರಿ ೩೧ ರೇಂದು ಜನಿಸಿದರು. ತೇಂದ್ರ ರಾಮ್ಚೇಂದರ ಭಟ್ಟ, ತಾಯಿ ಅೇಂಬಿಕರ(ಅೇಂಬವವ). ಬರೀೇಂದ್ರರಯವರ ಕಾವಯನಾಮ್ ಅೇಂಬಿಕಾತನಯದತು. ಬರೀೇಂದ್ರರ ಮ್ನರತನದ ಮ್ ಲ ಹರಸರು ಠರ ೀಸರ. ವರೈದಿಕ ವೃತಿುಯ ಕುಟ್ುೇಂಬ. ಒೇಂದು ಕಾಲಕರಿ ಸಾೇಂಗಿಲ ಸೇಂಸಾಾನಕರಿ ಸರೀರಿದದ ಗದಗ ಪಟ್ಟಣದ ಸಮೀಪದ ಶ್ರಹಟ್ಟಟಯಲ್ಲಲ ಬೇಂದು ನರಲರಸಿದರು. ದ.ರಾ.ಬರೀೇಂದ್ರರ ಹನರ ುೇಂದು ವರ್ಷದವರಿದ್ಾದಗ ಅವರ ತೇಂದ್ರ ತಿೀರಿಕರ ೇಂಡರು. ೧೯೧೩ರಲ್ಲಲ ಮೆಟ್ಟರಕುಯಲರೀಶನ್ ಮ್ುಗಿಸಿದ ಬಳಿಕ ಬರೀೇಂದ್ರರ ಪುಣರಯ ಕಾಲರೀಜನಲ್ಲಲ ಓದಿ ೧೯೧೮ರಲ್ಲಲ ಬಿ.ಎ. ಮಾಡಿಕರ ೇಂಡರು. ಹಿಡಿದದುದ ಅಧ್ಾಯಪಕ ವೃತಿು. ೧೯೩೫ರಲ್ಲಲ ಎೇಂ.ಎ. ಮಾಡಿಕರ ೇಂಡು ಕರಲಕಾಲ (೧೯೪೪ - ೧೯೫೬) ಸರ ಲಾಲಪುರದ ಡಿ.ಎ.ವಿ ಕಾಲರೀಜನಲ್ಲಲ ಪಾರಧ್ಾಯಪಕರಾಗಿದದರು. ಬರೀೇಂದ್ರರಯವರು ೧೯೧೯ರೇಂದು ಹುಬಬಳಿಿಯಲ್ಲಲ ಲಕ್ಷ್ಮೀಬಾಯಿಯವರನುು ವಿವಾಹವಾದರು; ಅವರ ಪರಥಮ್ ಕಾವಯ ಸೇಂಕಲನ "ಕೃರ್ಣ ಕುಮಾರಿ"-ಯು ಆಗಲರೀ ಪರಕಟ್ಟಸಲಪಟ್ಟಟತುು.[೨] ◦ • ಕವಿ, ದ್ಾಶಷನಿಕ ಬರೀೇಂದ್ರರ ಈ ಯುಗದ ಒಬಬ ಮ್ಹಾಕವಿ. ೧೯೮೧ರ ಅಕರ ಟೀಬರನಲ್ಲಲ ತಿೀರಿಕರ ೇಂಡ ಅವರು ಕವಿಗಳಿಗರ, ಸಾಹಿತಿಗಳಿಗರ ಸ ೂತಿಷಯ ಸರಲರ. ಎಲಾಲ ಕಾಲಕ ಿ ಬಾಳುವೇಂತಹ ಕವನಗಳನುು ರಚಿಸಿದ ಕ್ಕೀತಿಷ ಅವರದು.
- 3. • ನಾಡಿನ ತುೇಂಬರಲಾಲ ನಡರದ್ಾಡಿದ ಅವರಲ್ಲಲರುವೇಂತ ಪರತಿಯೇಂದು ಸಾಹಿತಯದ ನುಡಿಗಳು ಮಾನವನ ನಾಡಿ ಮಡಿತದೇಂತರ ಹರಿದ್ಾಡಿ ಇಡಿೀ ಕನುಡ ಸಾಹಿತಯ ರೇಂಗವನರು ಶ್ರೀಮ್ೇಂತಗರ ಳಿಸಿವರ ಎೇಂದರರ ತಪಪಲಾಗಲಾರದು. ಇಡಿೀ ಜೀವನದ ತುೇಂಬಾ ನಿಸಾವಥಷ ಸರೀವರಯನುು ಗರೈದ "ಧ್ಾರವಾಡ ದ ಅಜಜ" ಅವರ ಕರಲವೇಂದು ಮ್ಕಿಳ ಕವಿತರ, ಕತರಗಳು ಮ್ಕಿಳ ಮ್ನಸಾನುು ಪರಿವತಿಷಸುತುವರ.
- 4. ಸಾಹಿತಯಸಾಹಿತಯ ಬರೀೇಂದ್ರರ ಸಾಮರಕ, ಧ್ಾರವಾಡ ಸಾಹಿತಯ ರಚನರ ಅವರ ಮೊದಲ ಒಲವು. ಕಾಲರೀಜನಲ್ಲಲ ಓದುತಿುದ್ಾದಗಲರೀ ಕವಿತರಗಳನುು ಕಟ್ಟಟದರು. ೧೯೧೮ರಲ್ಲಲ ಅವರ ಮೊದಲ ಕವನ "ಪರಭಾತ" ಎೇಂಬ ಪತಿರಕರಯಲ್ಲಲ ಪರಕಟ್ವಾಯಿತು. ಅಲ್ಲಲೇಂದ್ಾಚರಗರ ಅವರು ಕಾವಯ ರಚನರ ಮಾಡುತುಲರೀ ಬೇಂದರು. "ಗರಿ", "ಕಾಮ್ಕಸ ುರಿ ", "ಸ ಯಷಪಾನ", "ನಾದಲ್ಲೀಲರ", "ನಾಕುತೇಂತಿ" ಮೊದಲಾದ ಕವನ ಸೇಂಕಲನಗಳನುು ಪರಕಟ್ಟಸಿದರು. ಇವರ ನಾಕುತೇಂತಿ ಕೃತಿಗರ ೧೯೭೪ ಇಸವಿಯ ಕರೀೇಂದರ ಜ್ಞಾನಪ್ೀಠ ಪರಶಸಿು ಬೇಂದಿದ್ರ. ಕವಿತರಗಳನುಲಲದ್ರ ನಾಟ್ಕಗಳು, ಸೇಂಶರ ೀಧನಾತಮಕ ಲರೀಖನಗಳು, ವಿಮ್ಶರಷಗಳನುು ಬರೀೇಂದ್ರರ ಬರರದಿದ್ಾದರರ. ೧೯೨೧ರಲ್ಲಲ ಧ್ಾರವಾಡದಲ್ಲಲ ಅವರು ಗರಳರಯರರ ಡನರ ಕಟ್ಟಟದ "ಗರಳರಯರ ಗುೇಂಪು" ಸೇಂಸರಾ ಅವರ ಸಾಹಿತಯ ಚಟ್ುವಟ್ಟಕರಗಳಿಗರ ಇೇಂಬು ನಿೀಡಿತು. • ಆಗಿನ ು ಸಾವತೇಂತರಯ ಚಳುವಳಿ ಬಿಸಿ ಏರಿದದ ಸಮ್ಯ. ಬರೀೇಂದ್ರರ ಯವರ “ಗರಿ” ಕವನ ಸೇಂಕಲನದಲ್ಲಲನ “ನರಬಲ್ಲ” ಎೇಂಬ ಕವನವು ಆಗಿನ ಬಿರಟ್ಟಷ್ ಸಕಾಷರದ ಕರ ೀಪಕರಿ ಕಾರಣವಾಯಿತು. ದ್ರೀಶಪರರೀಮಗಳೂ, ದ್ರೀಶಭಕುರ ಆಗಿದದ ಬರೀೇಂದ್ರರ ತಾವೂ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಲ ಭಾಗವಹಿಸಿ ಕರಲಕಾಲ ಸರರರಮ್ನರವಾಸ ಅನುಭವಿಸಿದರು. ಅವರು 1954ನರೀ ಇಸವಿಯಲ್ಲಲ ತಯಾರಾದ ವಿಚಿತರ ಪರಪೇಂಚ ಎೇಂಬ ಚಿತರಕರಿ ಸಾಹಿತಯ ಹಾಗ ಗಿೀತರಗಳನುು ರಚಿಸಿದದರರೇಂದು ಆ ವರ್ಷದ ನವರೇಂಬರ ತಿೇಂಗಳ ಚೇಂದಮಾಮ್ ಪತಿರಕರಯ ಜಾಹಿೀರಾತರ ೇಂದು ತಿಳಿಸುತುದ್ರ. • ಉತುಮ್ ವಾಗಿಮಗಳಾಗಿದದ ಬರೀೇಂದ್ರರಯವರ ಉಪನಾಯಸಗಳರೇಂದರರ ಜನರಿಗರ ಹಿಗುು. ಅವರ ಮಾತರಲಲ ಕವಿತರಗಳರೂೀಪಾದಿಯಲ್ಲಲ ಹರ ರಹರ ಮ್ುಮತಿುದದವು. ಕನುಡದಲ್ಲಲಯೀ ಅಲಲದ್ರ ಮ್ರಾಠಿ ಭಾಷರಯಲ ಲ ಬರೀೇಂದ್ರರ ಕರಲವು ಕೃತಿಗಳನುು ರಚಿಸಿದರು• ಆಧ್ಾಯತಮದ ವಿರ್ಯದಲ್ಲಲ ಅವರು ಒಲವು ಬರಳರಸಿಕರ ೇಂಡಿದದರು. ಅರವಿೇಂದರ ವಿಚಾರಗಳಲ್ಲಲ ಆಸಕ್ಕು ತರ ೀರಿದ ಅವರು ಅರವಿೇಂದರ ಕೃತಿಯನುು ಇೇಂಗಿಲೀಷಿನಿೇಂದ ಭಾಷಾೇಂತರ ಮಾಡಿಕರ ಟ್ಟರು. ಜಾನಪದ ಧ್ಾಟ್ಟಯ ಅವರ ಎಷರ ಟೀ ಕವಿತರಗಳನುು ಗಾಯಕರು ಸುಶಾರವಯವಾಗಿ ಹಾಡಿದ್ಾದರರ. ಅವರ ಕವಿತರಗಳ ನಾದಮಾಧುಯಷ ಅಪಾರ. • ಇವರು ಬರರದ "ಪಾತರಗಿತಿು ಪಕಿ ನರ ೀಡಿದ್ರೀನ ಅಕಿ" ಇೇಂದಿಗ ಚಿಣಣರ ಅತಯೇಂತ ಪ್ರೀತಿಪಾತರ ಕವನವಾಗಿದ್ರ.
- 5. ಕುವರೇಂಪು
- 6. ಜನನ ◦ ಕುವರೇಂಪು, ಕುಪಪಳಿ ವರೇಂಕಟ್ಪಪ ಪುಟ್ಟಪಪ (ಡಿಸರೇಂಬರ ೨೯, ೧೯೦೪[೧] - ನವರೇಂಬರ ೧೧, ೧೯೯೪), ಕನುಡದ ಅಗರಮಾನಯ ಕವಿ, ಕಾದೇಂಬರಿಕಾರ, ನಾಟ್ಕಕಾರ, ವಿಮ್ಶಷಕ ಮ್ತುು ಚಿೇಂತಕರಾಗಿದದರು ◦ ಇಪಪತುನರಯ ಶತಮಾನ ಕೇಂಡ ದ್ರೈತಯ ಪರತಿಭರ. ವರಕವಿ ಬರೀೇಂದ್ರರಯವರಿೇಂದ 'ಯುಗದ ಕವಿ ಜಗದ ಕವಿ' ಎನಿಸಿಕರ ೇಂಡವರು. ವಿಶವಮಾನವ ಸೇಂದ್ರೀಶ ನಿೀಡಿದವರು. ಕನುಡದ ಎರಡನರಯ 'ರಾರ್ರಕವಿ. ಜ್ಞಾನಪ್ೀಠ ಪರಶಸಿುಯನ ು, ಕರೀೇಂದರ ಸಾಹಿತಯ ಅಕಾಡರಮ ಪರಶಸಿುಯನ ು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗರ ಕನುಡಕರಿ ತೇಂದುಕರ ಟ್ಟವರು. ಕನಾಷಟ್ಕ ಸಕಾಷರ ಕರ ಡಮಾಡುವ ಕನಾಷಟ್ಕ ರತು ಪರಶಸಿು ಹಾಗ ಪೇಂಪ ಪರಶಸಿುಗಳನುು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗರ ಪಡರದವರು. ◦ ಜೀವನ ◦ ಬಾಲಯ ◦ ಕುವರೇಂಪು ಅವರು ತಮ್ಮ ತಾಯಿಯ ತವರ ರಾದ ಚಿಕಿಮ್ಗಳೂರು ಜಲರಲಯ ಕರ ಪಪ ತಾಲ ಲಕ್ಕನ ಹಿರರೀಕರ ಡಿಗರ ಎೇಂಬಲ್ಲಲ ಡಿಸರೇಂಬರ ೨೯, ೧೯೦೪ ರಲ್ಲಲ ಜನಿಸಿದರು.[೨] ತೇಂದ್ರ ವರೇಂಕಟ್ಪಪಗೌಡ; ತಾಯಿ ಸಿೀತಮ್ಮ. ಅವರ ಬಾಲಯ ತಮ್ಮ ತೇಂದ್ರಯ ಊರಾದ ಶ್ವಮೊಗು ಜಲರಲಯ ತಿೀಥಷಹಳಿಿ ತಾಲ ಲಕ್ಕನ ಕುಪಪಳಿಯಲ್ಲಲ ಕಳರಯಿತು. ◦ ಶ್ಕ್ಷ್ಣ ◦ ಕುವರೇಂಪು ಅವರ ಆರೇಂಭಿಕ ವಿದ್ಾಯಭಾಯಸ ಕ ಲ್ಲಮ್ಠದಲ್ಲಲ ಆಯಿತು. ಮಾಧಯಮಕ ಶ್ಕ್ಷ್ಣ ತಿೀಥಷಹಳಿಿಯಲ್ಲಲ ನಡರಯಿತು. ನೇಂತರ ಮೆೈಸ ರಿನ ವರಸಿಲಯನ್ ಮರ್ನ್ ಹರೈಸ ಿಲ್ಲನಲ್ಲಲ ತಮ್ಮ ಶ್ಕ್ಷ್ಣ ಮ್ುೇಂದುವರಿಸಿದರು.[೩] ಮೆೈಸ ರಿನ ಮ್ಹಾರಾಜ ಕಾಲರೀಜನಿೇಂದ ಬಿ.ಎ. ಪದವಿಯನ ು, ಕನುಡದಲ್ಲಲ ಎೇಂ. ಎ. ಪದವಿಯನ ು ಪಡರದರು. ಟ್ಟ. ಎಸ್. ವರೇಂಕಣಣಯಯನವರು ಇವರಿಗರ ಗುರುಗಳಾಗಿದದರು
- 7. ಜೀವನ ◦ ವೃತಿುಜೀವನ ◦ ಕುವರೇಂಪು ಅವರು ಮೆೈಸ ರಿನ ಮ್ಹಾರಾಜ ಕಾಲರೀಜನ ಪಾರಧ್ಾಯಪಕರ , ಪಾರೇಂಶುಪಾಲರ ಆಗಿದದರು. ನೇಂತರ ಉಪಕುಲಪತಿಗಳಾದರು[೪]. ತಮ್ಮ ಕಲಪನರಯ ಕ ಸಾದ ಮಾನಸ ಗೇಂಗರ ೀತಿರಯನುು ಕಟ್ಟಟ ಬರಳರಸಿದರು. ವಿಶವವಿದ್ಾಯನಿಲಯವನುು ಅಧಯಯನಾೇಂಗ, ಸೇಂಶರ ೀಧನಾೇಂಗ ಹಾಗ ಪರಸಾರಾೇಂಗ ಎೇಂಬುದ್ಾಗಿ ವಿಭಾಗಿಸಿದರು. ಕಡಿಮೆ ಅವಧಯಲ್ಲಲ ಕನುಡದಲ್ಲಲ ಪಠಯಪುಸುಕಗಳನುು ಬರರಸಿ ಕನುಡ ಮಾಧಯಮ್ದ ತರಗತಿಗಳನುು ಆರೇಂಭಿಸಿದರು.
- 8. ◦ ವರೈವಾಹಿಕ ಜೀವನ ◦ 'ಉದಯರವಿ', ಒೇಂಟ್ಟಕರ ಪಪಲ್, ಮೆೈಸ ರು ◦ ಕುವರೇಂಪು ಅವರು ಹರೀಮಾವತಿ ಅವರನುು ವಿವಾಹವಾದರು. ಪೂಣಷಚೇಂದರ ತರೀಜಸಿವ, ಕರ ೀಕ್ಕಲರ ೀದಯ ಚರೈತರ, ಇೇಂದುಕಲಾ ಹಾಗ ತಾರಿಣಿ ಅವರ ಮ್ಕಿಳು. ಪೂಣಷಚೇಂದರ ತರೀಜಸಿವ ಅವರು ಕನುಡದ ಅಗರಮಾನಯ ಸಾಹಿತಿಗಳಲ್ಲಲ ಒಬಬರಾಗಿದ್ಾದರರ. ಕರ ೀಕ್ಕಲರ ೀದಯ ಚರೈತರ ಅವರು ಇೇಂಜನಿಯರ ಆಗಿ ಆಸರರೀಲ್ಲಯಾದಲ್ಲಲ ನರಲರಸಿದ್ಾದರರ. ಚಿದ್ಾನೇಂದಗೌಡ ಅವರು ಕುವರೇಂಪು ಅವರ ಅಳಿಯ. ◦ ನಿಧನ ◦ ಕುವರೇಂಪು ಅವರು ನವರೇಂಬರ 11, 1994ರೇಂದು ಮೆೈಸ ರಿನಲ್ಲಲ ನಿಧನರಾದರು. ತಮ್ಮ ಹುಟ್ ಟರಾದ ಕುಪಪಳಿಯಲ್ಲಲ ಅವರ ಅೇಂತಯಸೇಂಸಾಿರವನುು ನರರವರೀರಿಸಲಾಯಿತು. ಕುಪಪಳಿಯಲ್ಲಲರುವ ಅವರ ಸಮಾಧ ಒೇಂದು ಸಾಮರಕವಾಗಿದ್ರ
- 9. ಪಟ್ಟದಕಲುಲ ಪಟ್ಟದಕಲ್ಲಿನ ಸ್ಮಾರಕಗಳ ಸಮೂಹ* UNESCO ವಿಶ್ವ ಪರಂಪರೆಯ ತಮಣ ರಮಷ್ಟ್ರ ಭಾರತ ತಮಣದ ವಗಗ ಸಾೇಂಸೃತಿಕ ಆಯ್ಕೆಯ ಮಮನದಂಡಗಳು iii, iv ಆಕರ 239 ವಲಯ** ಏಷಾಯ-ಪರಸಿಫಿಕ್ ವಿಶ್ವ ಪರಂಪರೆಯ ತಮಣವಮಗಿ ಘೂೋಷ್ಟ್ಣೆ ಘೂೋಷಿತ ವಷ್ಟ್ಗ 1987 (11ನರಯ ಅಧವರೀಶನ) * ಹೆಸರು ವಿಶ್ವ ಪರಂಪರೆಯ ಪಟ್ಟಟಯಲ್ಲಿ ನಮೂದಮಗಿರುವಂತೆ. ** UNESCO ರಚಿಸಿರುವ ವಲಯಗಳು.
- 10. ◦ ಪಟ್ಟದಕಲುಲ ಭಾರತದ ಕನಾಷಟ್ಕ ರಾಜಯದಲ್ಲಲರುವ ಪಟ್ಟಣಗಳಲ್ಲಲ ಒೇಂದು. ಹಿೇಂದ ದ್ರೀವಸಾಾನಗಳ ಶ್ಲಪಕಲರಯ ಪರಪರಥಮ್ ಪರಯೀಗಗಳನುು ಪರತಿನಿಧಸುವ ದ್ರೀವಾಲಗಳ ಗುoಪ್ಗರ ಪಟ್ಟದಕಲುಲ ಪರಸಿದಧ. ಇಲ್ಲಲನ ಶ್ಲಪಕಲರಯ ವಿಶ್ರ್ಟತರ - ದಕ್ಷ್ಣಭಾರತದ ದ್ಾರವಿಡ ಶರೈಲ್ಲ ಹಾಗ ಉತುರ ಭಾರತದ ಆಯಷ ಶರೈಲ್ಲ - ಎರಡನ ು ಇಲ್ಲಲ ಕಾಣಬಹುದು. ◦ ಪಟ್ಟದಕಲುಲ ಕರಲಕಾಲ ದಕ್ಷ್ಣ ಭಾರತದ ಚಾಲುಕಯ ವoಶದ ರಾಜಧ್ಾನಿಯಾಗಿದಿದತು. ಚಾಲುಕಯ ವoಶದ ಅರಸರು ಏಳನರೀ ಮ್ತುು ಎoಟ್ನರೀ ಶತಮಾನಗಳಲ್ಲಲ ಇಲ್ಲಲನ ದ್ರೀವಾಲಯಗಳನುು ಕಟ್ಟಟಸಿದರು. ಇಲ್ಲಲ ಒoಬತುು ಮ್ುಖಯ ದ್ರೀವಾಲಯಗಳು ಮ್ತುು ಒೇಂದು ಜರೈನ ಬಸದಿ ಇವರ. ಎಲಲಕ್ಕಿoತ ಪರಸಿದಧವಾದುದು ಕ್ಕರ.ಶ. ಸುಮಾರು ೭೪೦ ರಲ್ಲಲ ಮ್ಹಾರಾಣಿ ಲರ ೀಕಮ್ಹಾದ್ರೀವಿ ಕಟ್ಟಟಸಿದ ವಿರ ಪಾಕ್ಷ್ ದ್ರೀವಾಲಯ. ಇದನುು ೨ನರೀ ವಿಕರಮಾದಿತಯನು ಕೇಂಚಿಯ ಪಲಲವರ ಮೆೀಲರ ಸಾಧಸಿದ ವಿಜಯದ ನರನಪ್ಗಾಗಿ ಕಟ್ಟಟಸಲಾಯಿತು. ಇದು ಕೇಂಚಿಯ ಕರೈಲಾಸನಾಥರ ದ್ರೀವಾಲಯದೇಂತರ ಇದುದ ಅದನುು ನರ ೀಡಿ ಸ ೂತಿಷಗರ ೇಂಡು ಕಟ್ಟಟಸಲಾಗಿದ್ರ.ಇಲ್ಲಲರುವ ಇತರ ಮ್ುಖಯ ದ್ರೀವಾಲಯಗಳರೇಂದರರ ಮ್ಲ್ಲಲಕಾಜುಷನ ದ್ರೀವಾಲಯ ಹಾಗ ಪಾಪನಾಥ ದ್ರೀವಸಾಾನ.
- 11. ◦ ಈ ಸಾಳ ಚಾಳುಕಯರ ಮ್ಟ್ಟಟಗರ ಅತಯೇಂತ ಪರಮ್ುಖ ಸಾಳ. ಚಾಳುಕಯರ ಎಲಲ ದ್ರ ರರಗಳು ಇಲ್ಲಲನ ಉತುರವಾಹಿನಿಯಲ್ಲಲ ಸಾುನಗರೈದ ನೇಂತರವರೀ ಪಟ್ಾಟಭಿಷಿಕುರಾಗುತಿುದದರೇಂತರ. ಆದದರಿೇಂದಲರೀ ಈ ಸಾಳಕರಿ 'ಪಟ್ಟದಕಲುಲ' ಎೇಂಬ ಹರಸರು ಬೇಂದಿದ್ರ. ಕ್ಕರ ಶ 150ರರ್ುಟ ಹಿೇಂದ್ರಯೀ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಲ ಈ ಊರಿನ ಪರಸಾುಪ ಸಿಗುತುದ್ರ. ಪರಸಿದಧ ಇತಿಹಾಸಕಾರ ಟ್ಾಲರಮ ಉಲರಲೀಖದಲ್ಲಲ ಇದು 'ಪರೀತಗಲ್' ಎೇಂದು ಅನರೀಕ ಶಾಸನಗಳಿಲ 'ಪಟ್ಟದ ಕ್ಕಸುವಳಲ್' ಎೇಂದ ಉಲರಲೀಖಿತವಾಗಿದ್ರ. ಇಲ್ಲಲರುವ ಅನರೀಕ ದ್ರೀವಾಲಯಗಳಲ್ಲಲ ಹತುು ದ್ರೀವಾಲಯಗಳು ಶರೈವ ಸೇಂಪರದ್ಾದವುಗಳಾಗಿದದರರ ಉಳಿದವು ಜರೈನ ಹಾಗು ಇತರ ಮ್ತಗಳ ದ್ರೀವಾಲಯಗಳಾಗಿವರ. ಇಲ್ಲಲನ ದ್ರೀವಾಲಯಗಳಲ್ಲಲ ವಾಸುುವಿನಾಯಸ ಉತುುೇಂಗವನುು ತಲುಪ್ದದನುು ಕಾಣುತರುೀವರ.ಆ ಕಾರಣಕಾಿಗರೀ ಇೇಂದಿಗ ಅಸೇಂಖಯ ಪರವಾಸಿಗರನುು ಸರಳರಯುತಿುದ್ರ. ◦ ಈ ಸಮ್ುಚಚಯದಲ್ಲಲನ ಗಮ್ನಸರಳರಯುವ ಪರಮ್ುಖ ದ್ರೀವಾಲಯಗಳರೇಂದರರ ವಿರ ಪಾಕ್ಷ್ ಹಾಗು ಮ್ಲ್ಲಲಕಾಜುಷನ ದ್ರೀವಾಲಯಗಳು. ಈ ಎರಡ ದ್ರೀವಾಲಯಗಳ ವಿಶರೀರ್ತರಯೇಂದರರ ಇವುಗಳನುು ೨ನರೀ ವಿಕರಮಾದಿತಯನು ತಮ್ಮ ಸಾೇಂಪರದ್ಾಯಿಕ ವರೈರಿಗಳಾಗಿದದ ಪಲಲವರ ಮೆೀಲರ ಸಾಧಸಿದ ದಿಗಿವಜಯದ ನರನಪ್ಗಾಗಿ ಅವನ ಇಬಬರು ರಾಣಿಯರು ಕಟ್ಟಟಸಿರುವುದು. ಇವು ಕೇಂಚಿಯಲ್ಲಲನ ಕರೈಲಾಸ್ ನಾಥರ ದ್ರೀವಾಲಯದ ವಾಸುುವಿನಿೇಂದ ಪರಭಾವಿತವಾಗಿರುವುದು ಎದುದ ಕಾಣುತುದ್ರ.
- 12. ◦ ಅದರಲ ಲ ವಿರ ಪಾಕ್ಷ್ ದ್ರೀವಾಲಯ ಒೇಂದು ಪರಿಪೂಣಷ ದ್ರೀವಾಲಯ ವಾಸುುವಿಗರ ಉದ್ಾಹರಣರಯಾಗಿದ್ರ. ಇದು ಕ್ಕರ ಶ 740ರಲ್ಲಲ ಹಿರಿಯ ರಾಣಿಯಾದ ಲರ ೀಕಮ್ಹಾದ್ರೀವಿಯಿೇಂದ ಕಟ್ಟಟಸಲಪಟ್ಟಟದ್ರ. ಇದು ಪೂವಾಷಭಿಮ್ುಖವಾಗಿದುದ ಮ್ುೇಂದಿರುವ ತರರರದ ಮ್ೇಂಟ್ಪದಲ್ಲಲ ಸುೇಂದರವಾದ ನೇಂದಿ ವಿಗರಹವಿದ್ರ. ಪಶ್ಚಮ್ ದಿಕಿನುು ಹರ ರತುಪಡಿಸಿ ಉಳಿದ್ರಲಲ ದಿಕುಿಗಳಲ್ಲಲ ಮ್ುಖಮ್ೇಂಟ್ಪವಿದುದ ದ್ರೀವಾಲಯದ ಒಳಗರ ಸಭಾಮ್ೇಂಟ್ಪ ಹಾಗು ಪರದಕ್ಷ್ಣಾ ಪಥವಿದ್ರ. ಪರವರೀಶದಲರಲೀ ಇರುವ ವರೀದಿಕರ ಮೆೀಲರ ವಸಾಾಭರಣಗಳಿೇಂದ ಶರ ೀಭಿತರಾದ ರಾಜ ದೇಂಪತಿಗಳ ವಿವಿಧ ಭೇಂಗಿಯ ಶ್ಲಪಗಳು ಮ್ನಸರಳರಯುತುವರ. ಇವು ವಿಕರಮಾದಿತಯ ಹಾಗು ರಾಣಿ ಲರ ೀಕಮ್ಹಾದ್ರೀವಿಯನುು ಬಿೇಂಬಿಸುತುವರ(?). ಈ ದ್ರೀವಾಲಯದ ಶ್ಲ್ಲಪ ಸವಷಸಿದಿಧ ಆಚಾರಿ ಎೇಂಬುವವನು.ಇವನಿಗರ ವಿಕರಮಾದಿತಯನು 'ಪರಜರಷರಿಪು' ಎೇಂಬ ಬಿರುದನುು ಕರ ಟ್ುಟ ಸನಾಮನಿಸಿರುವ ಬಗರು ಶಾಸನ ಬರರಸಲಾಗಿದ್ರ. ಇೇಂಥ ಸುೇಂದರ ದ್ರೀವಾಲಯವರೀ ಮ್ುೇಂದ್ರ ರಾರ್ರಕ ಟ್ರ ೧ನರೀ ಕೃರ್ಣನು ಎಲರ ಲೀರದಲ್ಲಲ ಕಟ್ಟಟಸಿದ ಕರೈಲಾಸನಾಥ ಗುಹಾಲಯಕರಿ ಮ್ುಖಯ ಸ ೂತಿಷಯಾಯಿತು. ◦ ಇದರ ಪಕಿದಲ್ಲಲರುವುದ್ರೀ ಮ್ಲ್ಲಲಕಾಜುಷನ ದ್ರೀವಾಲಯ. ಇದನುು ವಿಕರಮಾದಿತಯನ ಮ್ತರ ುಬಬ ರಾಣಿ ತರೈಲರ ೀಕಯದ್ರೀವಿಯು ಕ್ಕರ ಶ 743ರಲ್ಲಲ ನಿಮಷಸಿದಳು. ಈಗ ಇದು ಬಹುತರೀಕ ಹಾಳಾಗಿದುದ ನರ ೀಡುಗರಿಗರ ಹಿೇಂದ್ರ ಮೆಮ ಇದಿದರಬಹುದ್ಾದ ವರೈಭವವನುು ಕಣಣಮ್ುೇಂದ್ರ ತೇಂದು ನಿಲ್ಲಲಸುತುದ್ರ. ಇದು ಕ ಡ ವಾಸುು ವಿನಾುಯಸದಲ್ಲಲ ವಿರುಪಾಕ್ಷ್ ದ್ರೀವಾಲಯವನುು ಹರ ೀಲುತುದ್ರ. ಇದನ ು ಅದ್ರೀ ಶ್ಲ್ಲಪಗಳು ನಿಮಷಸಿರುವ ಸಾಧಯತರ ಇದ್ರ. ◦ ಇವರರಡು ದ್ರೀವಾಲಯಗಳ ಹರ ರತಾಗಿ ಇಲ್ಲಲನ ಸಮ್ುಚಚಯದಲ್ಲಲ ಕಾಶ್ ವಿಶವನಾಥ, ಪಾಪನಾಥ ಹಾಗು ಜನಾಲಯಗಳೂ ಇವರ. ಜನಾಲಯದಲ್ಲಲನ ಕಲ್ಲಲನ ಆನರಗಳು ಹಾಗು ಮೆೀಲಮಹಡಿಗರ ಹರ ೀಗಲು ಇರುವ ಕಲ್ಲಲನ ಏಣಿಗಳು ತುೇಂಬ ಆರ್ಷಕವಾಗಿವರ. ◦ ಇಲ್ಲಲರುವ ಸಾಮರಕಗಳ ಗುoಪನುು ಯುನರಸರ ಿೀ ೧೯೮೭ ರಲ್ಲಲ ವಿಶವ ಪರೇಂಪರರಯ ತಾಣ ಎೇಂದು ಘ ೀಷಿಸಿದ್ರ.
- 13. ಬರೀಲ ರು ಬರೀ
- 15. ◦ ಬರೀಲ ರು - ಹಾಸನ ಜಲರಲಯ ಪರಮ್ುಖ ಪರವಾಸಿ ಸಾಳಗಳಲರ ಲೇಂದು. ಶ್ಲಾಬಾಲ್ಲಕರಯರ ಬರೀಲ ರು ಎೇಂದು ಪರಸಿದಧವಾಗಿರುವ ಬರೀಲ ರು ಶ್ಲಪಕಲರಗರ ಖ್ಾಯತಿ ಪಡರದಿದ್ರ. ಹಳರೀಬಿೀಡು, ಸರ ೀಮ್ನಾಥಪುರದ ಜರ ತರಗರ ಬರೀಲ ರು, ಹರ ಯಾಳ ಸಾಮಾರಜಯದ ಶ್ಲಪಕಲರಯ ದ್ರೀವಾಲಯಗಳರೇಂದು ಪರಸಿದಧವಾಗಿವರ. ಪರತಿ ವರ್ಷವೂ ದ್ರೀಶವಿದ್ರೀಶದ ಲಕ್ಾೇಂತರ ಪರವಾಸಿಗಳು ಈ ಪುಣಯ ಕ್ರೀತರಗಳಿಗರ ಭರೀಟ್ಟ ನಿೀಡುತಾುರರ. ಹಳರೀಬಿೀಡಿಗರ ಮ್ುನು ಬರೀಲ ರು ಹರ ಯಾಳ ಸಾಮಾರಜಯದ ರಾಜಧ್ಾನಿಯಾಗಿತುು. ◦ ಶಾಸನಗಳ ಪರಕಾರ ◦ ಶಾಸನಗಳ ಪರಕಾರ ಈ ನಗರವನುು ವರೀಲಾಪುರಿ ಎೇಂದ ಕರರಯಲಾಗುತಿತುು ಎೇಂದು ತಿಳಿದುಬರುತುದ್ರ. ವರ್ಷ ೨೦೦೫ರಲ್ಲಲ ಆಖಿಷಯಾಲಾಜಕಲ್ ಸವರಷ ಆಫ್ ಇೇಂಡಿಯದವರು ಶರವಣಬರಳಗರ ಳದ ಗರ ಮ್ಮಟ್ನ ಜರ ತರಗರ ಬರೀಲ ರು-ಹಳರೀಬಿೀಡನ ು ವಿಶವ ಸೇಂಸೃತಿ ನಿಲಯವಾಗಿ ಘ ೀಷಿಸಲು ನರೀಮಸಿದ್ಾದರರ.[೧] ಈ ದ್ರೀವಾಲಯವನುು ವಿಜಯನಾರಾಯಣಸಾವಮ ದ್ರೀವಸಾಾನವರೇಂದ , ಸೌಮ್ಯಕರೀಶವಸಾವಮ ದ್ರೀವಸಾಾನವರೇಂದ ಕರರಯುವ ವಾಡಿಕರ ಇರುವುದ್ಾಗಿ ಸಾಳಿೀಯ ಜನರಿೇಂದ ಕೇಂಡು.
- 16. ◦ ಮ್ುಖಯ ಆಕರ್ಷಣರಗಳು ◦ ಬರೀಲ ರಿನಲ್ಲಲ ಚರನುಕರೀಶವಸಾವಮಯ ದ್ರೀವಸಾಾನ ಮ್ತುು ದ್ರೀವಸಾಾನದ ಆವರಣವರೀ ಮ್ುಖಯ ಆಕರ್ಷಣರ. ಶ್ಲಪಕಲರಗರೀ ನಿದಶಷನವಾಗಿರುವ ಈ ದ್ರೀವಾಲಯದದಲ್ಲಲ ಚರನುಕರೀಶವ ಸಾವಮಯ ದ್ರೀವಸಾಾನದ ಜರ ತರಗರ, ಸೌಮ್ಯನಾಯಕ್ಕ ಅಮ್ಮನವರ ದ್ರೀವಸಾಾನ, ರೇಂಗನಾಯಕ್ಕ ಅಮ್ಮನವರ ದ್ರೀವಸಾಾನ ಮ್ತುು ಕಪರಪಚರನಿುಗರಾಯನ ದ್ರೀವಸಾಾನಗಳು ಮ್ುಖಯ ಆಕರ್ಷಣರಗಳು. ಇದಲಲದ್ರೀ ಮ್ಖಯ ದ್ರೀವಸಾಾನದ ಹರ ರಭಾಗದಲ್ಲಲರುವ ಶ್ಲಾಬಾಲ್ಲಕರಗಳು, ದ್ರೀವಸಾಾನದ ಒಳಾೇಂಗಣದ ಕೇಂಬಗಳು ಮ್ತುು ದ್ರೀವಾಲಯದ ಗರ ೀಪುರ ನಯನ ಮ್ನರ ೀಹರ. ◦ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಳ ◦ ಬರೀಲ ರು ಒೇಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಳವಾಗಿದುದ, ಇಲ್ಲಲನ ಚರನುಕರೀಶವರ ದ್ರೀವಾಲಯ ಪರಪೇಂಚದಲ್ಲಲ ಪರಸಿದಿಧ ಪಡರದಿದ್ರ. ಈ ದ್ರೀವಾಲಯ ನರ ೀಡಲು ಹರಚುಚ ಹರಚುಚ ಜನ ಬರುತುರರ. ◦ ಇಲ್ಲಲರುವ ಶ್ರೀ ಚನುಕರೀಶವರ ದ್ರೀವಾಲಯವೂ ಹರ ಯಾಳರ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಪರತಿಷಾಾಪನರಯಾಯಿತು ಹಾಗ ಈ ದ್ರೀವಾಲಯವು ನಕ್ಷ್ತರ ಆಕಾರದಲ್ಲಲದ್ರ ಈ ದ್ರೀವಾಲಯವು ಸ ಕ್ಷ್ಮ ಕರತುನರಯಿೇಂದ ಕ ಡಿದ್ರ ಹಾಗ ಪರರೀಕ್ಷ್ಣಿೀಯ ಸಾಳವಾಗಿದ್ರ ಇಲ್ಲಲಗರ ಬರೀರರ ಬರೀರರ ಕಡರಯಿೇಂದ ಹರಚುಚಹರಚುಚ ಜನ ಬೇಂದು ಈ ದ್ರೀವಾಲಯನುು ವಿೀಕ್ಷ್ಸುತಾುರರ
- 17. ◦ ಸಿದದರಹಳಿ ◦ ಸಿದದರಹಳಿ ಎೇಂಬ ಹರಸರು ಬರಲು ಕಾರಣ ಇದ್ರ ಅದ್ರೀನರೇಂದರರ ಪರಸಿದಧ ದ್ರೀವಾಲಯ ಮ್ತುು ಪರತಿೀವರ್ಷ ◦ ವಿವಿಧ ವಿಶರೀರ್ ಪೂಜರ ಮಾಡುತಾುರರ.ಬರೀಲ ರು ತಾಲ ಲಕ್ಕನ ೧೮ಕ್ಕ.ಮ ಸಮೀಪದಲ್ಲಲರುವ ಸಿದದರಹಳಿಿಯಲ್ಲಲ ಪರಸಿದದವಾದ ದ್ರೀವಾಲಯವಿದುದ ಸಿದದರಹಳಿಿ ಎೇಂದು ಹರಸರು ಬರಲು ಕಾರಣವರೇಂದರರ ಪರತಿ ವರ್ಷ ಸರಪರಟೇಂಬರ ತಿೇಂಗಳಲ್ಲಲ ಒೇಂದು ಹಬಬವನುು ಮಾಡುತಾುರರ ಆ ಹಬಬವನುು ಸಿದದರ ಹಬಬ ಎೇಂದು ಆಚರಿಸುತಾುರರ. ಹಿೇಂದಿನ ಕಾಲದಿೇಂದಲ ಈ ಹಬಬವನುು ಆಚರಿಸಲಾಗಿದುದ ಇದದರಿೇಂದ್ಾಗಿ ಈ ಊರಿಗರ ಸಿದದರಹಳಿಿ ಎೇಂದು ಹರಸರು ಬರಲು ಕಾರಣವಾಗಿದ್ರ.ಈ ಭಾಗದಲ್ಲಲ ಹರಚುಚ ಭತು ಹಾಗ ಮೆಕರಿಜರ ೀಳ.ರಾಗಿ ಬರಳರಯುತಾುರರ. ◦ ಭ ಗರ ೀಳ ◦ ಬರೀಲ ರು ಕನಾಷಟ್ಕ ರಾಜಯದ ಹಾಸನ ಜಲ್ಲಲಯಲ್ಲಲದ್ರ. ಯಗಚಿ ನದಿಯ ದಡದಲ್ಲಲರುವ ಬರೀಲ ರು, ಬರೇಂಗಳೂರಿನಿೇಂದ ೨೨೨ ಕ್ಕ.ಮ, ಮೆೈಸ ರಿನಿೇಂದ ೧೪೯ ಕ್ಕ.ಮ ಮ್ತುು ಜಲಾಲ ಕರೀೇಂದರದಿೇಂದ ೩೭ಕ್ಕ.ಮ ದ ರದಲ್ಲಲದ್ರ. ಇಲ್ಲಲಗರ ಬರಲು ರಸರು ಮಾಗಷವರೀ ಮ್ುಖಯ ಮಾಗಷವಾಗಿದುದ, ಹತಿುರದ ಅರಸಿೀಕರರರಗರ ಅಥವಾ ಬಾಣಾವರಕರಿ ರರೈಲ್ಲನಲ್ಲಲ ಬೇಂದು, ಅಲ್ಲಲೇಂದ ಮ್ುೇಂದಕರಿ ಬಸಿಾನಲ್ಲಲ ಬರಬಹುದು. ಬಾಣಾವರದದಿೇಂದ ಹಳರೀಬಿೀಡು ಕರೀವಲ ೨೫ ಕ್ಕ.ಮೀ ದ ರದಲ್ಲಲದುದ, ಅಲ್ಲಲೇಂದ ಬರೀಲ ರು ಕರೀವಲ ೧೫ ಕ್ಕ.ಮೀ ದ ರದಲ್ಲಲರುತುದ್ರ. ಬರೇಂಗಳೂರಿನಿೇಂದ ರರೈಲು ಮಾಗಷವಾಗಿ ಬಾಣಾವರದ ರರೈಲರವ ನಿಲಾದಣದಲ್ಲಲ ಇಳಿದರರ ಅಲ್ಲಲೇಂದ ಪರತಿ ಅಧಷ ಗೇಂಟ್ರಗರ ಮೆಮ ಬಸಿಾನ ಸೌಲಭಯವಿರುತುದ್ರ.
- 18. ◦ ಇತಿಹಾಸ ◦ ಇದನುು ಹಿ೦ದ್ರ ವರೀಲುಪುರ' ಎ೦ದು ಕರರಯುತಿುದದರು. ದ್ರೀವಾಲಯ ಕಟ್ುಟವ ಕಾಯಷ ಹರ ಯಾಳ ಚಕರವತಿಷಯಾದ ವಿರ್ುಣವಧಷನನ ಆಳಿವಕರಯಲ್ಲಲ ಪಾರರೇಂಭವಾಯಿತು. ರಾಜಾ ವಿರ್ುಣವಧಷನನು ತಲಕಾಡಿನಲ್ಲಲ ಚರ ೀಳರ ಮೆೀಲ್ಲನ ವಿಜಯೀತಾವವನುು ಆಚರಿಸುವ ಸಮ್ಯವಾದ ೧೧೧೭ರಲ್ಲಲ ತನು ಗುರುಗಳಾದ ಶ್ರೀ ರಾಮಾನುಜಾಚಾಯಷರ ಆಶ್ವಾಷದದ್ರ ೇಂದಿಗರ ಚರನುಕರೀಶವಸಾವಮಯ ವಿಗರಹವನುು ಪರತಿಷರಾ ಮಾಡಿದನು. ಈ ರಿೀತಿಯಾಗಿ ಈ ದ್ರೀವಸಾಾನಕರಿ ವಿಜಯನಾರಾಯಣಸಾವಮ ದ್ರೀವಸಾಾನವರೇಂದು ಹರಸರು ಬೇಂದಿದ್ರ. ಸುಮಾರು ೧೦೩ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ನಡರದೇಂತಹ ಈ ದ್ರೀವಾಲಯದ ಕಾಯಷ, ವಿರ್ುಣವಧಷನನ ಮೊಮ್ಮಗನಾದ ಇಮ್ಮಡಿ ವಿೀರ ಬಲಲಳನ ಆಳಿವಕರಯಲ್ಲಲ ರ ಪಗರ ೇಂಡಿತು. ದ್ರೀವಾಲಯಕರಿ ಒೇಂದು ವಿಮಾನ ಗರ ೀಪುರವಿದುದ, ಈ ಕಾರಣವಾಗಿ ಇದನುು ಹರ ಯಾಳದ ಏಕಕ ಟ್ ಶರೈಲ್ಲಯ ದ್ರೀವಸಾಾನವರೇಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದ್ರ. ಈ ದ್ರೀವಾಲಯದ ಗರ ೀಪುರವು ೭೦ ಅಡಿಗಳಿಗ ಎತುರವಾಗಿದುದ ಧ್ಾಳಿಕಾರರ ಹಾವಳಿಗರ ಸಿಕ್ಕಿ ವಿರ ಪಗರ ೇಂಡಿತುು. ಇದನುು ೧೩೯೭ರಲ್ಲಲ ವಿಜಯನಗರದ ಅರಸರಾದ ಕೃರ್ಣದ್ರೀವರಾಯರ ಮ್ುತುಜಜರಾದ ಹರಿಹರ ಮ್ಹಾರಾಜರ ದೇಂಡಾಧಪತಿ ಸಾಲುವ ಗರ ೇಂಡನರೇಂಬವರು ಇದರ ಜೀಣರ ೀಷದ್ಾಧರ ಕಾಯಷವನುು ಕರೈಗರ ೇಂಡರು. ಈ ದ್ರೀವಾಲಯಕರಿ ಇನರ ುೇಂದು ಬಾಗಿಲ್ಲದ್ರ. ಇದಕರಿ 'ಆನರ ಬಾಗಿಲು' ಎೇಂದು ಕರರಯುತಾುರರ ◦ ಬರೀಲ ರಿೀನಲ್ಲಲ ಅನರೀಕ ದ್ರೀವಾಯಗಳಿವರ. ಅವುಗಳಲ್ಲಲ ಚನು ಕರೀಶವ ದ್ರೀವಾಲಯ ಪರಸಿದದವಾಗಿದ್ರ
- 19. ◦ಶಾಸನಗಳ ಪರಕಾರ ◦ಶಾಸನಗಳ ಪರಕಾರ ಈ ನಗರವನುು ವರೀಲಾಪುರಿ ಎೇಂದ ಕರರಯಲಾಗುತಿತುು ಎೇಂದು ತಿಳಿದುಬರುತುದ್ರ. ವರ್ಷ ೨೦೦೫ರಲ್ಲಲ ಆಖಿಷಯಾಲಾಜಕಲ್ ಸವರಷ ಆಫ್ ಇೇಂಡಿಯದವರು ಶರವಣಬರಳಗರ ಳದ ಗರ ಮ್ಮಟ್ನ ಜರ ತರಗರ ಬರೀಲ ರು-ಹಳರೀಬಿೀಡನ ು ವಿಶವ ಸೇಂಸೃತಿ ನಿಲಯವಾಗಿ ಘ ೀಷಿಸಲು ನರೀಮಸಿದ್ಾದರರ.[೧] ಈ ದ್ರೀವಾಲಯವನುು ವಿಜಯನಾರಾಯಣಸಾವಮ ದ್ರೀವಸಾಾನವರೇಂದ , ಸೌಮ್ಯಕರೀಶವಸಾವಮ ದ್ರೀವಸಾಾನವರೇಂದ ಕರರಯುವ ವಾಡಿಕರ ಇರುವುದ್ಾಗಿ ಸಾಳಿೀಯ ಜನರಿೇಂದ ಕೇಂಡು.
- 20. ◦ ಮ್ುಖಯ ಆಕರ್ಷಣರಗಳು ◦ ಬರೀಲ ರಿನಲ್ಲಲ ಚರನುಕರೀಶವಸಾವಮಯ ದ್ರೀವಸಾಾನ ಮ್ತುು ದ್ರೀವಸಾಾನದ ಆವರಣವರೀ ಮ್ುಖಯ ಆಕರ್ಷಣರ. ಶ್ಲಪಕಲರಗರೀ ನಿದಶಷನವಾಗಿರುವ ಈ ದ್ರೀವಾಲಯದದಲ್ಲಲ ಚರನುಕರೀಶವ ಸಾವಮಯ ದ್ರೀವಸಾಾನದ ಜರ ತರಗರ, ಸೌಮ್ಯನಾಯಕ್ಕ ಅಮ್ಮನವರ ದ್ರೀವಸಾಾನ, ರೇಂಗನಾಯಕ್ಕ ಅಮ್ಮನವರ ದ್ರೀವಸಾಾನ ಮ್ತುು ಕಪರಪಚರನಿುಗರಾಯನ ದ್ರೀವಸಾಾನಗಳು ಮ್ುಖಯ ಆಕರ್ಷಣರಗಳು. ಇದಲಲದ್ರೀ ಮ್ಖಯ ದ್ರೀವಸಾಾನದ ಹರ ರಭಾಗದಲ್ಲಲರುವ ಶ್ಲಾಬಾಲ್ಲಕರಗಳು, ದ್ರೀವಸಾಾನದ ಒಳಾೇಂಗಣದ ಕೇಂಬಗಳು ಮ್ತುು ದ್ರೀವಾಲಯದ ಗರ ೀಪುರ ನಯನ ಮ್ನರ ೀಹರ. ◦ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಳ ◦ ಬರೀಲ ರು ಒೇಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಳವಾಗಿದುದ, ಇಲ್ಲಲನ ಚರನುಕರೀಶವರ ದ್ರೀವಾಲಯ ಪರಪೇಂಚದಲ್ಲಲ ಪರಸಿದಿಧ ಪಡರದಿದ್ರ. ಈ ದ್ರೀವಾಲಯ ನರ ೀಡಲು ಹರಚುಚ ಹರಚುಚ ಜನ ಬರುತುರರ. ◦ ಇಲ್ಲಲರುವ ಶ್ರೀ ಚನುಕರೀಶವರ ದ್ರೀವಾಲಯವೂ ಹರ ಯಾಳರ ಕಾಲದಲ್ಲಲ ಪರತಿಷಾಾಪನರಯಾಯಿತು ಹಾಗ ಈ ದ್ರೀವಾಲಯವು ನಕ್ಷ್ತರ ಆಕಾರದಲ್ಲಲದ್ರ ಈ ದ್ರೀವಾಲಯವು ಸ ಕ್ಷ್ಮ ಕರತುನರಯಿೇಂದ ಕ ಡಿದ್ರ ಹಾಗ ಪರರೀಕ್ಷ್ಣಿೀಯ ಸಾಳವಾಗಿದ್ರ ಇಲ್ಲಲಗರ ಬರೀರರ ಬರೀರರ ಕಡರಯಿೇಂದ ಹರಚುಚಹರಚುಚ ಜನ ಬೇಂದು ಈ ದ್ರೀವಾಲಯನುು ವಿೀಕ್ಷ್ಸುತಾುರರ
- 21. ◦ ಸಿದದರಹಳಿ ◦ ಸಿದದರಹಳಿ ಎೇಂಬ ಹರಸರು ಬರಲು ಕಾರಣ ಇದ್ರ ಅದ್ರೀನರೇಂದರರ ಪರಸಿದಧ ದ್ರೀವಾಲಯ ಮ್ತುು ಪರತಿೀವರ್ಷ ◦ ವಿವಿಧ ವಿಶರೀರ್ ಪೂಜರ ಮಾಡುತಾುರರ.ಬರೀಲ ರು ತಾಲ ಲಕ್ಕನ ೧೮ಕ್ಕ.ಮ ಸಮೀಪದಲ್ಲಲರುವ ಸಿದದರಹಳಿಿಯಲ್ಲಲ ಪರಸಿದದವಾದ ದ್ರೀವಾಲಯವಿದುದ ಸಿದದರಹಳಿಿ ಎೇಂದು ಹರಸರು ಬರಲು ಕಾರಣವರೇಂದರರ ಪರತಿ ವರ್ಷ ಸರಪರಟೇಂಬರ ತಿೇಂಗಳಲ್ಲಲ ಒೇಂದು ಹಬಬವನುು ಮಾಡುತಾುರರ ಆ ಹಬಬವನುು ಸಿದದರ ಹಬಬ ಎೇಂದು ಆಚರಿಸುತಾುರರ. ಹಿೇಂದಿನ ಕಾಲದಿೇಂದಲ ಈ ಹಬಬವನುು ಆಚರಿಸಲಾಗಿದುದ ಇದದರಿೇಂದ್ಾಗಿ ಈ ಊರಿಗರ ಸಿದದರಹಳಿಿ ಎೇಂದು ಹರಸರು ಬರಲು ಕಾರಣವಾಗಿದ್ರ.ಈ ಭಾಗದಲ್ಲಲ ಹರಚುಚ ಭತು ಹಾಗ ಮೆಕರಿಜರ ೀಳ.ರಾಗಿ ಬರಳರಯುತಾುರರ. ◦ ಭ ಗರ ೀಳ ◦ ಬರೀಲ ರು ಕನಾಷಟ್ಕ ರಾಜಯದ ಹಾಸನ ಜಲ್ಲಲಯಲ್ಲಲದ್ರ. ಯಗಚಿ ನದಿಯ ದಡದಲ್ಲಲರುವ ಬರೀಲ ರು, ಬರೇಂಗಳೂರಿನಿೇಂದ ೨೨೨ ಕ್ಕ.ಮ, ಮೆೈಸ ರಿನಿೇಂದ ೧೪೯ ಕ್ಕ.ಮ ಮ್ತುು ಜಲಾಲ ಕರೀೇಂದರದಿೇಂದ ೩೭ಕ್ಕ.ಮ ದ ರದಲ್ಲಲದ್ರ. ಇಲ್ಲಲಗರ ಬರಲು ರಸರು ಮಾಗಷವರೀ ಮ್ುಖಯ ಮಾಗಷವಾಗಿದುದ, ಹತಿುರದ ಅರಸಿೀಕರರರಗರ ಅಥವಾ ಬಾಣಾವರಕರಿ ರರೈಲ್ಲನಲ್ಲಲ ಬೇಂದು, ಅಲ್ಲಲೇಂದ ಮ್ುೇಂದಕರಿ ಬಸಿಾನಲ್ಲಲ ಬರಬಹುದು. ಬಾಣಾವರದದಿೇಂದ ಹಳರೀಬಿೀಡು ಕರೀವಲ ೨೫ ಕ್ಕ.ಮೀ ದ ರದಲ್ಲಲದುದ, ಅಲ್ಲಲೇಂದ ಬರೀಲ ರು ಕರೀವಲ ೧೫ ಕ್ಕ.ಮೀ ದ ರದಲ್ಲಲರುತುದ್ರ. ಬರೇಂಗಳೂರಿನಿೇಂದ ರರೈಲು ಮಾಗಷವಾಗಿ ಬಾಣಾವರದ ರರೈಲರವ ನಿಲಾದಣದಲ್ಲಲ ಇಳಿದರರ ಅಲ್ಲಲೇಂದ ಪರತಿ ಅಧಷ ಗೇಂಟ್ರಗರ ಮೆಮ ಬಸಿಾನ ಸೌಲಭಯವಿರುತುದ್ರ
- 22. ◦ ಇತಿಹಾಸ ◦ ಇದನುು ಹಿ೦ದ್ರ ವರೀಲುಪುರ' ಎ೦ದು ಕರರಯುತಿುದದರು. ದ್ರೀವಾಲಯ ಕಟ್ುಟವ ಕಾಯಷ ಹರ ಯಾಳ ಚಕರವತಿಷಯಾದ ವಿರ್ುಣವಧಷನನ ಆಳಿವಕರಯಲ್ಲಲ ಪಾರರೇಂಭವಾಯಿತು. ರಾಜಾ ವಿರ್ುಣವಧಷನನು ತಲಕಾಡಿನಲ್ಲಲ ಚರ ೀಳರ ಮೆೀಲ್ಲನ ವಿಜಯೀತಾವವನುು ಆಚರಿಸುವ ಸಮ್ಯವಾದ ೧೧೧೭ರಲ್ಲಲ ತನು ಗುರುಗಳಾದ ಶ್ರೀ ರಾಮಾನುಜಾಚಾಯಷರ ಆಶ್ವಾಷದದ್ರ ೇಂದಿಗರ ಚರನುಕರೀಶವಸಾವಮಯ ವಿಗರಹವನುು ಪರತಿಷರಾ ಮಾಡಿದನು. ಈ ರಿೀತಿಯಾಗಿ ಈ ದ್ರೀವಸಾಾನಕರಿ ವಿಜಯನಾರಾಯಣಸಾವಮ ದ್ರೀವಸಾಾನವರೇಂದು ಹರಸರು ಬೇಂದಿದ್ರ. ಸುಮಾರು ೧೦೩ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ನಡರದೇಂತಹ ಈ ದ್ರೀವಾಲಯದ ಕಾಯಷ, ವಿರ್ುಣವಧಷನನ ಮೊಮ್ಮಗನಾದ ಇಮ್ಮಡಿ ವಿೀರ ಬಲಲಳನ ಆಳಿವಕರಯಲ್ಲಲ ರ ಪಗರ ೇಂಡಿತು. ದ್ರೀವಾಲಯಕರಿ ಒೇಂದು ವಿಮಾನ ಗರ ೀಪುರವಿದುದ, ಈ ಕಾರಣವಾಗಿ ಇದನುು ಹರ ಯಾಳದ ಏಕಕ ಟ್ ಶರೈಲ್ಲಯ ದ್ರೀವಸಾಾನವರೇಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದ್ರ. ಈ ದ್ರೀವಾಲಯದ ಗರ ೀಪುರವು ೭೦ ಅಡಿಗಳಿಗ ಎತುರವಾಗಿದುದ ಧ್ಾಳಿಕಾರರ ಹಾವಳಿಗರ ಸಿಕ್ಕಿ ವಿರ ಪಗರ ೇಂಡಿತುು. ಇದನುು ೧೩೯೭ರಲ್ಲಲ ವಿಜಯನಗರದ ಅರಸರಾದ ಕೃರ್ಣದ್ರೀವರಾಯರ ಮ್ುತುಜಜರಾದ ಹರಿಹರ ಮ್ಹಾರಾಜರ ದೇಂಡಾಧಪತಿ ಸಾಲುವ ಗರ ೇಂಡನರೇಂಬವರು ಇದರ ಜೀಣರ ೀಷದ್ಾಧರ ಕಾಯಷವನುು ಕರೈಗರ ೇಂಡರು. ಈ ದ್ರೀವಾಲಯಕರಿ ಇನರ ುೇಂದು ಬಾಗಿಲ್ಲದ್ರ. ಇದಕರಿ 'ಆನರ ಬಾಗಿಲು' ಎೇಂದು ಕರರಯುತಾುರರ ◦ ಬರೀಲ ರಿೀನಲ್ಲಲ ಅನರೀಕ ದ್ರೀವಾಯಗಳಿವರ. ಅವುಗಳಲ್ಲಲ ಚನು ಕರೀಶವ ದ್ರೀವಾಲಯ ಪರಸಿದದವಾಗಿದ್ರ
- 23. ಬರೈಲಕುಪರಪ ◦ ಬರೈಲಕುಪರಪ ಯು "ಲಗಸಮ ಸಾಯೇಂಡಪ್ಲೇಂಗ" (1961ರಲ್ಲಲ ಸಾಾಪ್ಸಲಪಟ್ಟಟತು) ಮ್ತುು "ಡಿಕ್ಕಯ ಲಾಸರ ೀಷ" (1969ರಲ್ಲಲ ಸಾಾಪ್ಸಲಪಟ್ಟಟತು) ಎೇಂದು ಕರರಯಲಪಡುವ, ಟ್ಟಬರಟ ಜನರಿಗರ ಸರೀರಿದ ಎರಡು ಅಕಿಪಕಿದ ನಿರಾಶ್ರತ ವಸಾಹತು ಶ್ಬಿರಗಳ ತಾಣವಾಗಿದ್ರ; ಅಷರಟೀ ಅಲಲ ಟ್ಟಬರಟ್ಟಟನ ಬೌದಧಮ್ತದ ಹಲವಾರು ಸನಾಯಸಿ ಮ್ೇಂದಿರಗಳಿಗರ ಇದು ನರಲರಯಾಗಿದ್ರ. ಭಾರತದ ಕನಾಷಟ್ಕ ರಾಜಯದಲ್ಲಲನ ಮೆೈಸ ರು ಜಲರಲಯ ಪಶ್ಚಮ್ ಭಾಗದಲ್ಲಲ ಈ ಪರದ್ರೀಶವು ನರಲರಗರ ೇಂಡಿದ್ರ. ಅವಳಿ ಪಟ್ಟಣವಾದ ಕುಶಾಲನಗರವು ಬರೈಲಕುಪರಪಯಿೇಂದ ಸೌಲಭಯಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ] ◦ ಬರೈಲಕುಪರಪಯು ಒೇಂದು ಸಣಣ ಪಟ್ಟಣವಾಗಿದ್ರ. ಇದು ಆರಕ್ಷ್ಕ ಠಾಣರ, ವಾಣಿಜಯ ಬಾಯೇಂಕುಗಳು, ದ ರವಾಣಿ ವಿನಿಮ್ಯ ಕರೀೇಂದರ, ಅೇಂಚರ ಕಚರೀರಿ, ವಸತಿಗೃಹಗಳು ಮ್ತುು ಅತಯೇಂತ ಮ್ುಖಯವಾಗಿ, ಸವಗಷಸದೃಶವಾಗಿರುವ ಒೇಂದು ಹವಾಮಾನವನುು ಹರ ೇಂದಿದ್ರ. ಬಸುಾಗಳು, ಆಟ್ರ ೀ-ರಿಕ್ಾಗಳು, ಟ್ಾಯಕ್ಕಾಗಳಿೇಂದ ಸಾರಿಗರ ಸೌಲಭಯಗಳು ಮ್ುಖಯವಾಗಿ ದ್ರ ರರಯುತುವರ. ◦ 6 ಕ್ಕಲರ ೀಮೀಟ್ರುಗಳರ್ುಟ ದ ರದಲ್ಲಲ ನರಲರಗರ ೇಂಡಿದ್ರ.
- 24. ◦ಇಲ್ಲಲಗರ ತಲುಪುವುದು ಹರೀಗರ? ◦ರಾಜಯ ಹರದ್ಾದರಿ ಸೇಂಖ್ರಯ 88ರ ಮೆೀಲರ ಬರೈಲಕುಪರಪಯು ನರಲರಗರ ೇಂಡಿದ್ರ. ಅತುಯತೃರ್ಟ ಗುಣಮ್ಟ್ಟವನುು ಹರ ೇಂದಿರುವ ರಸರುಗಳಿೇಂದ ಇದು ಅತುಯತುಮ್ವಾಗಿ ಸೇಂಪಕ್ಕಷಸಲಪಟ್ಟಟದ್ರ. ಮೆೈಸ ರು, ಬರೇಂಗಳೂರು, ಮ್ೇಂಗಳೂರು, ಚರನರುೈ, ಪಣಜ ಇತಾಯದಿಗಳೇಂಥ ಪರಮ್ುಖ ನಗರ- ಪಟ್ಟಣಗಳಿೇಂದ ಇಲ್ಲಲಗರ ಬಸಿಾನ ಸೌಲಭಯಗಳು ಲಭಯವಿವರ. ಬರೈಲಕುಪರಪ ಮ್ತುು ಇತರ ನಗರಗಳ ನಡುವರ ಕ್ಕಲರ ೀಮೀಟ್ರುಗಳಲ್ಲಲ ಇರುವ ಅೇಂತರವನುು ಈ ಮ್ುೇಂದ್ರ ನಿೀಡಲಾಗಿದ್ರ: ಮೆೈಸ ರು (82), ಬರೇಂಗಳೂರು (220), ಮ್ೇಂಗಳೂರು (172), ಮ್ೇಂಡಯ (122), ಚರನರುೈ (585), ಹಾಸನ (80
- 25. ◦ ಇಲ್ಲಲ ನರ ೀಡಲು ಏನರೀನಿದ್ರ? ◦ ನಾಯಮೊರೀಡರ ಲ್ಲೇಂಗ ಸನಾಯಸಿಗಳ ಮ್ೇಂದಿರವು (ಸುವಣಷ ದ್ರೀವಾಲಯ) ಈ ಪಟ್ಟಣದ ಪರಮ್ುಖ ಆಕರ್ಷಣರಯಾಗಿದ್ರ. ಮೆೈಸ ರಿನಿೇಂದ ಮ್ಡಿಕರೀರಿಯ ಕಡರಗರ ಹರ ೀಗುವಾಗ, ಬರೈಲಕುಪರಪಯಲ್ಲಲನ ಮೊದಲ ಶ್ಬಿರ ರಸರುಗರ ಎಡಕರಿ ತಿರುಗಬರೀಕಾಗುತುದ್ರ. ಮ್ತರು 4 ಕ್ಕಲರ ೀಮೀಟ್ರುಗಳರ್ುಟ ಸಾಗಿದ್ಾಗ ನಿಮ್ಗರ ಈ ತಾಣವು ಸಿಗುತುದ್ರ. ಪಟ್ಟಣದಲ್ಲಲನ ತಿರುಮ್ಲಾಪುರ ರಸರುಯಲ್ಲಲ ಸುಮಾರು ಒೇಂದು ಮೆೈಲು ದ ರದವರರಗರ ನಿೀವು ಸಾಗಿದರರ, ಕನಾಷಟ್ಕದಲ್ಲಲನ ಅತಿದ್ರ ಡಡ ಸರರ ೀವರಗಳ ಪರೈಕ್ಕ ಒೇಂದ್ರನಿಸಿರುವ ಇೇಂಗಳಕರರರಯನುು (ಇೇಂಗಳಗರರರ) ನಿೀವು ಕಾಣಬಹುದು. ಸರರ ೀವರಕರಿ ಸಾಗುವರಡರಗಿನ ಮಾಗಷದಲ್ಲಲ ಕೇಂಡುಬರುವ ಹಸಿರು ಅರಣಯವು ನಿಮ್ಮ ಮ್ನಸಾನುು ಆಹಾಲದಕರವನಾುಗಿಸುತುದ್ರ. ಸರರ ೀವರದ ಸಮೀಪದಲ್ಲಲ ಹಳರಯದ್ಾದ ಕಲ್ಲಲನ ಶ್ಲಪಕೃತಿಯೇಂದಿದುದ, ಅದರಲ್ಲಲ ಸುೇಂದರ ಕರತುನರಗಳಿರುವುದನುು ನಿೀವು ಕಾಣಬಹುದು. ಈ ಸರರ ೀವರದ ನೇಂತರ, ಪವಷತದ (ರೇಂಗಸಾವಮ ಬರಟ್ಟ) ತುದಿಯ ಮೆೀಲರ ರೇಂಗಸಾವಮ ದ್ರೀವಾಲಯವಿರುವುದನುು ಕಾಣಬಹುದು. ಗಣಪತಿ ದ್ರೀವಾಲಯವು ಹರದ್ಾದರಿಯ ಸೌೇಂದಯಷಕರಿ ಮೆರುಗನುು ನಿೀಡುತುದ್ರ. ಬೌದಧಮ್ತದ ಸನಾಯಸಿಗಳಿಗಾಗಿ ಗುಣಮ್ಟ್ಟದ ಶ್ಕ್ಷ್ಣವನುು ನಿೀಡುವ ಅನರೀಕ ಬೌದಧಮ್ತಿೀಯ ಸನಾಯಸಿ ಮ್ೇಂದಿರಗಳು ಮ್ತುು ಶಾಲರಗಳು ಇಲ್ಲಲ ಕೇಂಡುಬರುತುವರ
- 26. ಬರ ಮ್ಮಘಟ್ಟ ◦ ಇತರ ಲರೀಖನಗಳಿೇಂದ ಈ ಲರೀಖನಕರಿ ಕರ ೇಂಡಿಗಳಿಲಲ. ದಯವಿಟ್ುಟ ಈ ಲರೀಖನಕರಿ ಇತರ ಲರೀಖನಗಳ ಕರ ೇಂಡಿಯನುು ಸರೀರಿಸಿ.. ಈ ಲರೀಖನದ ಗುಣಮ್ಟ್ಟ ಹರಚಿಚಸಲು ಕರ ೇಂಡಿಗಳನುು ಸರೀರಿಸಿ. ಸೇಂದಭಷಕರಿ ಅನುಗುಣವಾದ ಕರ ೇಂಡಿಗಳನುು ಸರೀರಿಸಿ. (ಡಿಸರೇಂಬರ ೨೦೧೫) ◦'ಬರ ಮ್ಮಘಟ್ಟವು,' 'ಬಳಾಿರಿ' ಜಲರಲಯ ಪರಮ್ುಖ ಸಾಳಗಳಲರ ಲೇಂದು. ಇಲ್ಲಲಯ 'ಶ್ರೀ ಹುಲ್ಲಕುೇಂಟ್ರೀರಾಯ ದ್ರೀವಸಾಾನ'ವು ಜಗತರಸಿದದ. 'ಶ್ರೀ ಹುಲ್ಲಕುೇಂಟ್ರೀರಾಯ ದ್ರೀವಸಾಾನ'ವು ೧೫ನರೀ ಶತಮಾನದಲ್ಲಲ ನಿಮಷಸಿದರರೇಂದು ಪರತಿೀತಿ. 'ಶ್ರೀ ಕೃರ್ಣದ್ರೀವರಾಯ'ನ ಕಾಲದಲ್ಲಲ, 'ಪ.ಪೂ. ವಾಯಸರಾಜರು ಶ್ರೀ ಹುಲ್ಲಕುೇಂಟ್ರೀರಾಯ' ಸಿಾರಪೂಜರಗರೈದರರೇಂದು ಪರತಿೀತಿ. ಇಲ್ಲಲ ಪರತಿೀ ವರ್ಷ ಪಾಲುುಣ ಶುಕಲ ದ ದಶಮಯೇಂದು 'ರತರ ೀತಾವ' ಇರುತುದ್ರ.--117.192.166.42 ೧೭:೪೭, ೨ ಜನವರಿ ೨೦೧೦ (UTC)
- 27. ◦ ಇತಿಹಾಸ ◦ ಶ್ರೀಹರಿಕಾರುಣಯದಿೇಂದ ಸೃಷಿಟಗರ ಪಾರಪುರಾದ ಸಕಲ ಜೀವರ ಗತಿಕಾಣಿಸತಕಿ ಪರಭುಗಳು ಶ್ರೀಮ್ುಖಯಪಾರಣದ್ರೀವರು. ಇವರು ಶ್ರೀವಿರ್ುಣಭಕಾಾದಯನೇಂತರ ಗುಣಪರಿಪೂಣಷರು. ಬರಹಮರುದ್ಾರದಿಗಳಿೇಂದ ಪಾರರ್ಥಷತನಾದ ಭಗವೇಂತನ ಆಜ್ಞರಯನುು ಅನಘಯಷರತುದೇಂತರ ಶ್ರದಲ್ಲಲ ಧರಿಸಿ, ಉಳಿದ ಅಶರೀರ್ ದ್ರೀವತರಗಳ ಪಾರಥನರಯನುು ಹಾರದ್ರ ೀಪಾದಿ ಕರ ರಳಲ್ಲಲ ಧರಿಸಿ, ಸಚಾಚಸಾ ಕತುರಷಗಳಾಗಿ, ಅನಾದಿ ಸತಾೇಂಪರದ್ಾಯ ಪರೇಂಪರಾ ಪಾರಪುವಾದ ಶ್ರೀಮ್ದ್ರವೈರ್ಣವ ಸಿದ್ಾದೇಂತವನುು ಪರತಿಷಾಾಪ್ಸಿದ ಮ್ಹಾನುಭಾವರು. ಭಗವೇಂತನ ಸರೀವಾರ ಪವಾದ ಈ ಕರೈೇಂಕಯಷದಿೇಂದ ಪರಮ್ಪ್ರೀತನಾದ ಆ ಮ್ಹಾನುಭಾವನ ಪರಮಾನುಗರಹಪಾತರರು. ಸವಯೇಂ ಸೇಂಶಯರಹಿತರು. ಅನುಗರಹ ಮಾತರದಿೇಂದ ತಮ್ಮ ಭಕುರ ಸೇಂಶಯಗಳನುು ನಿವಾರಿಸತಕಿ ಜಗದುುರುಗಳು. ಇವರು ಸಪುಕರ ೀಟ್ಟ ಮ್ಹಾಮ್ೇಂತರಸಿದದರು. ಸವಷಸಾಮ್ರರ ಯೀಷಪರೀತರು. ಅನೇಂತ ರ ಪಾವಯವ ಗುಣಾಕ್ಕರಯ ಜಾತಾಯವಸಾಾವಿಶ್ರ್ಾ ಭಗವೇಂತನ ಉಪಾಸಕರು. ತಮ್ಮನುು ನೇಂಬಿದ ಭಕುರನುು ದುರ್ಾಮಾಗಷಗಳಿೇಂದ ಉದಹರಿಸಿ, ಸನಾಮಗಷಕರಿ ಒಯುಯವ ದ್ಾರಿದಿೀಪ ಶ್ರೀಪಾರಣದ್ರೀವರು. ತಮ್ಮನಾುಶರಯಿಸಿರುವ ಜೀವಿಗಳ ಉದ್ಾಧರಾಥಷ ಪರತಿದಿನ ಶ್ರೀರಮಾಪತಿಯಲ್ಲಲ "ಪರಮ್ದಯಾಳರೂೀ, ಕ್ಷ್ಮಾಸಮ್ುದರ, ಭಕುವತಾಲ,
- 28. ◦ ಭಕಾುಪರಾಧ ಸಹಿಷರ ಣೀ, ನಿನು ಅಧೀನರಾದ ಈ ಜೀವರು ದುುಃಖಿತಾೇಂತುಃಕರುಣಿಗಳಾಗಿದ್ಾದರರ, ಬಳಲ್ಲ ಬರೇಂಡಾಗಿದ್ಾದರರ, ದ್ಾರಿಕಾಣದ್ರ ನಿನುನರುೀ ಶರಣು ಹರ ೀಗಿದ್ಾದರರ, ಇವರನುು ಉದಧರಿಸಿ ಕಾಪಾಡು ಪರಭು" ಎೇಂದು ವಿಜ್ಞಾಪ್ಸಿಕರ ಳುಿವ ಅನಿಮತು ಬೇಂಧುಗಳು. ಸವಷಸುಳಗಳಲ್ಲಲ, ಸವಷಕಾಲದಲ್ಲಲ, ಸವಾಷಕಾರನಾದ, ಸವಾಷಧ್ಾರನಾದ, ಸವಾಷಶರಯನಾದ, ಸವಷಸೃಷಿಟ-ಸಿಾತಿ- ಲಯಕಾರನಾದ, ಸವಷನಿಯಾಮ್ಕನಾದ, ಸವಷಪರವತಷಕನಾದ, ಸವಷರ ಯೀಗಯತಾನುಸಾರ ಜ್ಞಾನಜ್ಞಾನಬೇಂಧ ಮೊಕ್ಷ್ಪರದನಾದ, ಸವಷಸತಾುಪರದನಾದ, ಸವಷಶಬದವಾಚಯನಾದ, ಸವಷಶಬದ ಪರವೃತಿು ನಿಮತುನಾದ, ಸವಷಗುಣಗಳಿೇಂದ ಪರಿಪೂಣಷತಮ್ನಾದ, ಸವಷದ್ರ ೀರ್ಗಳಿೇಂದ ದ ರನಾದ, ಸವಾಷಚಿೇಂತಯನಾದ, ಸವೀಷತುಮ್ನಾದ, ಸವರಷಶವರನಾದ, ಸವಾಷೇಂತಯೇಂತ ವಿಲಕ್ಷ್ಣನಾದ, ಸವಗತಭರೀದ ವಿವಜಷತನಾದ, ಶರರೀಯುಃಪತಿಯ ರಮಾಯುಕು ಅಶರೀರ್ ಭಗವದ ರಪೇಂಗಳನುು ನಿತಯವೂ ಕೇಂಡು ಆನೇಂದಿಸುವ ಆನೇಂದಮ್ಯರು. ಶ್ರೀಮ್ುಖಯಪಾರಣರು ಅಭಿಮಾನಾದಿ ಸವಷದ್ರ ೀಶದ ರರು. ಅಸ ಯಷಾಯಷದಿ ಸಕಲ ಮ್ನರ ೀದ್ರ ೀರ್ ನಿವಳಕರು, ಸವಷತಾತಿವಕ ದ್ರೀವಪರರೀರಕರು, ಸವಷತಾತಿವಕ ಅಸುರಭೇಂಜಕರು, ದುಮ್ಷತಭೇಂಜಕರಾದ ಪರಯುಕು 'ಪರಭೇಂಜನ' ರರೇಂದು ಇವರಿಗರ ಹರಸರು. ಪರತಿದಿನ, ಪರತಿಕ್ಷ್ಣ, ಬುದಿಧಶರ ೀಧಕರು, ಸವಷ ಕಾಯಷಗಳನುು ಮಾಡುವವರ , ಮಾಡಿಸುವವೂ, ಆದ ಅವರು ಸವಷ ಕಮ್ಷಕರಿ ಪರಭುಗಳು, ಮಾಡಿದ ಸವಷ ಕಮ್ಷಗಳನುು ಭಗವೇಂತನಲ್ಲಲ ಸಮ್ಪ್ಷಸುವವರ , ಸವಷಕಮ್ಷಗಳ ಫಲಭರ ೀಕಾಗಳೂ, ಸವಷಜೀವರಲ್ಲಲದುದ ಸವಷಕಮ್ಷಗಳ ಫಲಗಳನುು ಜೀವರಿಗರ ಉಣಿಸತಕಿವರ ಇವರರೀ. ಸಕಲಕಾಯಷಗಳಿಗರ ಪರರೀರಕರ , ಸಕಲ ಕಾಯಷಗಳ ಉದ್ರ ಭೀದಕರ , ಸಕಲ ಕಾಯಷಗಳನುು ಪವಿತರಗರ ಳಿಸುವವರ , ಸಕಲ ಕಾಯಷಗಳ ಸಿದಿದಪರದರ , ಸಕಲ ಕಾಯಷನಿರ್ಟರ , ಸಕಲ ಕಾಯಷಗಳಿಗರ ಸಾಕ್ಷ್ೀಭ ತರ ಆದ ಇವರು ಅಶರೀರ್ ಜೀವರ ಅನೇಂತ ಜನಮಗಳ ಧಮಾಷಧಮ್ಷಗಳನುು ಬಲಲ ರಮಾನಾರಾಯಣರ ಅನಯತರ ಸವಷಜ್ಞರು. ಹರೀಗರ ಲಕ್ಷ್ಮೀಶನಾದ ನಾರಾಯಣನು ವರೈಕುೇಂಟ್ವನುು ಬಿಟ್ುಟ ಕಲ್ಲಯುಗದ ಜನರನುು ಉದಧರಿಸಲು ಸವಯೇಂ ತಾನರೀ ಬೇಂದು ವರೇಂಕಟ್ಾಚಲದಲ್ಲಲ ವಿರಾಜಮಾನನಾಗಿ
- 29. ◦ ಸಕಲರನುು ಪರಿಪಾಲ್ಲಸುತಿುರುವನರ ೀ ಹಾಗರಯೀ ಜಗತಾರಣರಾದ ಪಾರಣದ್ರೀವರು ಸತಯಲರ ೀಕದಿೇಂದ ಆಗಮಸಿ, ಹುಲ್ಲಕುೇಂಟ್ರನಾಮ್ ತಟ್ಾಕದಲ್ಲಲ ಹ ಲ್ಲೀ ಎೇಂಬ ಸಸಯದ ಪೊದ್ರಯೇಂದರಲ್ಲಲ ಗ ಢವಾಗಿ ನರಲರಸಿದದರು. ಅನರೀಕ ಶತಮಾನಗಳ ಹಿೇಂದ್ರ ಈ ತಟ್ಾಕದ ಸಮೀಪದಲ್ಲಲ ಬರ ೀಮ್ಮಯಯನರೇಂಬ ಗರ ೀವಳನು ಸಹಸಾರರು ಪಶುಗಳ ಪಾಲನರಯಲ್ಲಲ ನಿರತನಾಗಿದದನು. ಬರಳಿಿಗರು ಎದುದ ಶುಚಿಭ ತಷನಾಗಿ ಜಗಚಜಕ್ಷ್ು ಶ್ರೀಸ ಯಷನಾರಾಯಣರಿಗರ ನಮಸಿ, ಹಸುಗಳ ಹಟ್ಟಟಯನುು (ಗರ ೀಶಾಲರ) ಶುಭರಗರ ಳಿಸಿ, ಸಮೀಪದಲ್ಲಲ ಮೆೀಯುತಿುರುವ ಹಸುಗಳನುು ಕಪ್ಲರ, ಗೇಂಗರ, ಯಮ್ುನರ, ತುೇಂಗಭದ್ರರ, ಗರ ಧ್ರ ಮ್ುೇಂತಾದ ಹರಸರುಗಳಿೇಂದ ಕರರದುಕ ಡಲರೀ ಅವು ಬೇಂದು ಅವನನುು ಸುತುುವರರಯುತಿುದದವು. ತುರುಕರುಗಳನುು ಉಣಬಿಟ್ುಟ ಅವು ತೃಪ್ುಯಾದ ನೇಂತರ ಸಮ್ೃದದವಾಗಿ ಉಳಿದ ಕ್ಷ್ೀರವನುು ಕರರದು ಪಡುಗಗಟ್ಟಲರ ತುೇಂಬುವವನು. ನೇಂತರ ಊಟ್ ಪೂರರೈಸಿ ಗರ ೀವುಗಳನುು ಮೆೀಯಿಸಲು ಹರ ರಡುವವನು. ಗಿರಿಗಹವರಗಳಿೇಂದ ಕ ಡಿದ ಪರದ್ರೀಶವಾದ ಪರಯುಕು ವನಯಮ್ೃಗಗಳಿೇಂದ ರಕ್ಷ್ಸಲು ವಿಶರೀರ್ ಎಚಹರಿಕರ ವಹಿಸುವನು. ಮ್ಧ್ಾಯನಹದ ತರಣಿಯರುಬರಯಿೇಂದ ತುರಷರಗರ ೇಂಡ ತರುಗಳಿಗರ ಜಲಪಾರಶನ ಮಾಡಿಸಲು ಕ್ಕರಿಗುಡಡದ ತಪಪಲಲ್ಲಲರುವ ಹುಲ್ಲಕುೇಂಟ್ರ ತಟ್ಾಕದ ಬಳಿಗರ ಅಟ್ುಟವನು. ಹಸುಗಳು ಹರ ಟ್ರಟತುೇಂಬಾ ಮೆೀದು ನಿೀರು ಕುಡಿದು ಸೇಂಜರಯವರರಗರ ಸುತಾುಡಿ ಸಾಯೇಂಕಾಲ ಹಟ್ಟಟಗರ ಹಿೇಂತಿರುಗುವನು. ಹಿೀಗರ ಅವನ ದಿನಚರಿ ನಡರಯುತಿುತುು. ದಿನ ಕಳರಯುತಿುರಲಾಗಿ ಒೇಂದ್ಾನರ ೇಂದು ದಿನ ತರೀಜಸಿವಯಾದ ಒೇಂದು
- 30. ◦ ಹರ ಸ ಹಸು ಅದ್ರೀ ಜನಿಸಿದ ಶ್ಶುವಿನರ ೇಂದಿಗರ ಹರೀಗರ ೀ ನುಸುಳಿಕರ ೇಂಡು ಬೇಂದು ಹಿೇಂಡನುು ಸರೀರಿಕರ ೇಂಡಿತು. ಹರ ಸ ಹಸುವಿನ ದಿವಯ ಲಕ್ಷ್ಣವನುುಕರುವಿನ ಕಳರಯನುು ಕೇಂಡು ಗರ ೀವಳನು ಮ್ುದಗರ ೇಂಡನು. ಆ ದಿನ ರಾತಿರ ಉಳಿದ ಹಸುಗಳರೂೇಂದಿಗರ ಈ ಹಸುವನುು ಹಿೇಂಡಿದ್ಾಗ ಅದರ ಅಮ್ೃತಮ್ಯವಾದ ಹರೀರಳವಾದ ಹಾಲನುು ಕೇಂಡು ವಿಸಮಯಗರ ೇಂಡನು. ನ ರಾರು ಹಸುಗಳನುು ಸಾಕುವ ಬದಲು ಇೇಂತಹ ಒೇಂದ್ರೀ ಹಸುವನುು ಸಾಕ್ಕದರರ ಸಾಥಷಕವಾಗುವುದ್ರೇಂದು ಮ್ನಗೇಂಡನು. ಮ್ರುದಿನ ಹಸುಳರಯೇಂದಿಗರ ಹಸು ಮೆೀಯಲು ಹರ ರಟ್ಟತು. ಉಳಿದ ಹಸುಗಳೇಂತರ ಓದಲು ತುೇಂಬಿಕರ ಳಿಲು ತೃಣ ಸೇಂಗರಹಕಾಿಗಿ ಕಾತರಿಸದ್ರ ಏನನರ ುೀ ಹುಡುಕುತಾು, ನರಲವನುು ಮ್ ಸಿ ನರ ೀಡುತಾು ಅತಿುತು ಚಲ್ಲಸುತಿುತುು. ಹರ ಸ ಸುಳವಾದುದರಿೇಂದ ಹಿೀಗರ ಮಾಡುತಿುರಬಹುದ್ರೇಂದು ಅವನ ಉದ್ಾಸಿೀನತರ ವಹಿಸಿದನು. ಹಸು ಹರೀಗರ ೀ ಗರ ೀವಳನ ಕಣುಣ ತಪ್ಪಸಿ ಓಡಿಹರ ೀಗಿ ಕರಲವು ಸಮ್ಯದ ನೇಂತರ ಬಾನು ಹಿೇಂಡಿನರ ಳಗರ ಸರೀರಿಕರ ೇಂಡಿತು. ರಾತಿರ ಹಾಲು ಹಿೇಂಡಲು ಹರ ೀದ್ಾಗ ಅವನಿಗರ ಆಶಚಯಷವಾಯಿತು. ಬರಳಿಗರು ಅನರೀಕ ಬಳಿಗಳ ಹಾಲು ಹಿೇಂಡಿದ ಹಸುವಿನ ಕರಚಚಲಲ್ಲಲ ಒೇಂದು ಹನಿಯ ಹಾಲು ಇಲಲ. ದೃಷಿಟದ್ರ ೀರ್ ಪರಿಹಾರಕಾಿಗಿ ರಕ್ರಯನುು ಮಾಡಿದುದ್ಾಯಿತು. ಅದರಿೇಂದ ಯಾವ ಪರಯೀಜನವೂ ಸಿಗಲ್ಲಲಲ. ಅೇಂದಿನಿೇಂದ ಹಸು ಹಾಲನರುೀ ಕರ ಡದ್ಾಯಿತು. ಕರಚಚಲು ಬತುಲ್ಲಲಲ, ಕರು ನವರಯಲ್ಲಲಲ, ಇದರ ಮ್ಹಿಮೆ ಗರ ೀವಳನಿಗರ ತಿಳಿಯದ್ಾಯಿತು. ಹಿೀಗರಯೀ ಕರಲವು ದಿನ ಕಳರದು ಶರದೃತು ಪಾರಪುವಾಯಿತು. ಬಲ್ಲಪಾಡಯಮ ಪರಯುಕು ಗರ ೀಪೂಜರ ನಡರಸಲು ಗರ ೀವಳನ ಹಟ್ಟಟಯಲ್ಲಲ ವಯವಸರು ನಡರಯಿತು. ಪರತಿದಿನಕ್ಕಿೇಂತ ಮ್ುೇಂಚರ ಹಸುಗಳನುು ಮೆೀಯಿಸಲು ಅಟ್ಟಟದನು. ಮ್ಧ್ಾಯಹು ಹುಲ್ಲಕುೇಂಟ್ರ ತಟ್ಾಕಕರಿ ನಿೀರು ಕುಡಿಯಲು ಬೇಂದ್ಾಗ ಗರ ೀವಳನು ಹಸುಗಳನರುಲಾಲ ತಟ್ಾಕದಲ್ಲಲ ಮೀಯಿಸಿದನು. ಅೇಂದು ಹರ ಸ ಹಸುವಿನ ರಿೀತಿಯೀ ಬರೀರರಯಾಗಿತುು. ಎಲ್ಲಲಯೀ ನರ ೀಡುತಿುತುು. ಯಾರನರ ುೀ ನಿರಿೀಕ್ಷ್ಸುವೇಂತರ ತರ ೀರುತಿುತುು. ಅದರ ರಿೀತಿನಿೀತಿಗಳನುು ಗಮ್ನಿಸಿದ ಅವನು ಅದರ ಚಲನವಲನಗಳ ಬಗರುಯ ಗಮ್ನವಿರಿಸಿದನು. ಹಸು ಮೆಲಲಮೆಲಲನರ ಅವನ ದೃಷಿಟಯಿೇಂದ ಜಾರುತಾು ಕರರರಯ ಏರಿಯ ಕರಳರಗರ ಇಳಿಯಹತಿುತುು. ದ ರದಿೇಂದ ಅವನ ಅದನುು ಹಿೇಂಬಾಲ್ಲಸಿದನು. ಅನತಿದ ರದಲ್ಲಲಯೀ ಒೇಂದು ಹುಲ್ಲೀಪೊದ್ರ. ಆ ಪೊದ್ರಯ ಮೆೀಲರ ಹತಿು ಹರ ೀಗಲು ನಿಸಗಷದತುವಾದ ಕಲುಲಹಾಸಿಗರ. ಹಸು ಪೊೀದಯ ಮೆೀಲರೀರಿ ನಿೇಂತಿತು. ಕರುವನುು ಉಣಬಿಟ್ಾಟಗ ತರ ರರಬಿಡದಿದದ ತುರು ಧ್ಾರಾಕಾರವಾಗಿ ಅಮ್ೃತವರ್ಷವನುುಸುರಿಸಿತು. ಸಮೀಪದಿೇಂದ ಆ ದೃಶಯವನುು ನರ ೀಡುತಿುದದ ಗರ ೀವಳನಿಗರ ಅತಿಶಯವಾದ ಕರ ೀಪದಿೇಂದ ಮ್ತಿಮ್ಥನಿಸಿತು. ಕುರದದನಾದ ಅವನು ಹಿೇಂದ್ರ ಮ್ುೇಂದ್ರ ಆಲರ ೀಚಿಸದ್ರ ಮ್ೇಂದಮ್ತಿಯಾಗಿ ಕರೈಯಲ್ಲಲದದ ಕಠಾರಿಯಿೇಂದ ಮೆೀಲರತಿು ಹರ ಯದನು. ಕ್ಷ್ಣಮಾತರದಲ್ಲಲ ಗರ ೀವು ಮಾಯವಾಯಿತು. ಹುಲ್ಲಪೊೀದ್ರಯಿೇಂದ ಪರಳಯಕಾಲಾಭಿೀಲಕ್ಕೀಲಕ ಿ ಮಗಿಲಾದ ಶಬದದಿೇಂದ್ರ ಡಗ ಡಿದ ಪರಭರ ಮೇಂಚಿ ಅದೃಶಯವಾಯಿತು. ಗರ ೀವಳನು ಭಯಭಾರೇಂತನಾಗಿ ಮ್ ರ್ರಷಗರ ೇಂಡನು
- 31. ◦ ಸಾಾಪನರ ◦ ಮ್ ರ್ರಷ ತಿಳಿದ್ರದದ ಗ ವಳನು ಚಿೇಂತಾಕುಲನಾಗಿ ಹಟ್ಟಟಗರ ಹಿೇಂತಿರುಗಿದನು. ನಭವು ಅಸುನಾದ ಸ ಯಷನ ಕರೇಂಬಣಣದಿೇಂದ ಕ ಡಿ ಪರಶಾೇಂತವಾಗಿತುು. ಬರೀಗಬರೀಗನರ ಗರ ೀಪೂಜರ ಮ್ುಗಿಸಿ ಮ್ನದ ಕಳವಳ ಹರಚುಚತಿುರಲು ಘಟ್ನರ ನಡರದ ದಿಕ್ಕಿಗರ ನಮ್ಸಿರಿಸಿ ತನು ಅಪರಾಧಗಳನುು ಮ್ನಿುಸಬರೀಕರೇಂದು ಪಾರಥಷನರ ಸಲ್ಲಲಸಿ, ನಿದ್ಾರಸಕುನಾದನು. ತನುಮ್ನಗಳ ದಣಿವಿನಿೇಂದ ಗಾಢವಾದ ನಿದ್ರರ ಹತಿುತು. ಇದ್ರೀನು ಅದುಭತ ಪರಭರ, ಕನಸರ ೀ ನನಸರ ೀ ತಿಳಿಯದ್ಾಗಿದ್ರ. ಅಣುರ ಪ್ ಪಾರಣದ್ರೀವ ಹುಲ್ಲೀಕುೇಂಜದಿೇಂದ ಹರ ರಬೇಂದು ನಿೇಂತಿುದ್ಾದನರ ! ಕನಸಿನಲ್ಲಲ ಹಿೇಂದಿನ ಘಟ್ನರಯ ಸಮರಣರಯಿೇಂದ ತತುರಿಸುತಿುದದ ಗರ ೀವಳನನುು ಕರುಣಾದೃಷಿಟಯಿೇಂದ ನರ ೀಡುತಿುದ್ಾದನರ !! ಅಭಯ ಪರಧ್ಾನ ಮಾಡುತಿುದ್ಾದನರ !! ಅವನ ಕ ರರ ಕುಠಾರದಿೇಂದ ಘಾಸಿಯಾಗಿದದರ ಹಸನುಮಖಿಯಾಗಿದ್ಾದನರ - " ಏಳು ಭಕುವರ, ಇದರಲ್ಲಲ ನಿನುದ್ರೀನ ಅಪರಾಧವಿಲಲ. ಗ ಢನಾಗಿದದ ನಾನು ಈಗ ಪರಭುವಿನ ಆಜ್ಞರಯೇಂತರ ಹರ ರಬೇಂದು ಭಕುರ ಅಭಿರ್ಟಗಳನುು ಈಡರೀರಿಸಲು ಅವಕಾಶ ಒದಗಿತು. ವಜರಕಾಯನಾದ ನನಗರ ನಿನು ಕುಠಾರ ಧ್ಾರರ ಏನು ಮಾಡಬಲಲದು? ಆದರ ಈ ಘಟ್ನರಯ ಸಮರಣಾಥಷರಾಗಿ ಸವಯೇಂ ಅಭಿವಯಕುನಾದ ನನು ಪರತಿೀಕದ ತರ ಡರಯ ಭಾಗದಲ್ಲಲ ಸವಲಪ ಗುರುತು ಮಾತರ ಉಳಿಯುವುದು. ನಿನು ಹರಸರು ಅಜರಾಮ್ರವಾಗುವುದು. ಈ ಗಾರಮ್ದ ವಿಬುಧಪ್ರಯರಾದ ಕರಣಿಕರಿಗರ ನಿನರು ನಡರದ ಘಟ್ನರಯನುು ಅರುಹಿ ಈ ಹುಲ್ಲಕುೇಂಜದಿೇಂದ ಅಡಗಿರುವ ನನುನುು ಹರ ರತರಗರದು ಸಾುಪ್ಸಲು ತಿಳಿಸು" ಎೇಂದು ಅಪಪಣರ ಮಾಡಿ, ಪುನುಃ ಹುಲ್ಲಕುೇಂಜದ್ರ ಳಗರ ಅದೃರ್ಯನಾದನು. ಗರ ೀವಳನಿಗರ ಎಚಚರವಾಯಿತು. ಆಗಲರೀ ಉಶುಃಕಾಲವಾಗಿತುು. ಸವಪು ಸಮರಣರಗರ ಬೇಂದು ರರ ೀಮಾೇಂಚನವಾಯಿತು. ಪುನುಃ ಅದ್ರೀ ದಿಕ್ಕಿಗರ ನಮ್ಸಿರಿಸಿದ. ಬರೀಗ ಬರೀಗನರ ಮ್ುಖ ಪರಕ್ಾಲನ
- 32. ಬರ ಮ್ಮಘಟ್ಟ ◦ ಇತಿಹಾಸ ◦ ಶ್ರೀಹರಿಕಾರುಣಯದಿೇಂದ ಸೃಷಿಟಗರ ಪಾರಪುರಾದ ಸಕಲ ಜೀವರ ಗತಿಕಾಣಿಸತಕಿ ಪರಭುಗಳು ಶ್ರೀಮ್ುಖಯಪಾರಣದ್ರೀವರು. ಇವರು ಶ್ರೀವಿರ್ುಣಭಕಾಾದಯನೇಂತರ ಗುಣಪರಿಪೂಣಷರು. ಬರಹಮರುದ್ಾರದಿಗಳಿೇಂದ ಪಾರರ್ಥಷತನಾದ ಭಗವೇಂತನ ಆಜ್ಞರಯನುು ಅನಘಯಷರತುದೇಂತರ ಶ್ರದಲ್ಲಲ ಧರಿಸಿ, ಉಳಿದ ಅಶರೀರ್ ದ್ರೀವತರಗಳ ಪಾರಥನರಯನುು ಹಾರದ್ರ ೀಪಾದಿ ಕರ ರಳಲ್ಲಲ ಧರಿಸಿ, ಸಚಾಚಸಾ ಕತುರಷಗಳಾಗಿ, ಅನಾದಿ ಸತಾೇಂಪರದ್ಾಯ ಪರೇಂಪರಾ ಪಾರಪುವಾದ ಶ್ರೀಮ್ದ್ರವೈರ್ಣವ ಸಿದ್ಾದೇಂತವನುು ಪರತಿಷಾಾಪ್ಸಿದ ಮ್ಹಾನುಭಾವರು. ಭಗವೇಂತನ ಸರೀವಾರ ಪವಾದ ಈ ಕರೈೇಂಕಯಷದಿೇಂದ ಪರಮ್ಪ್ರೀತನಾದ ಆ ಮ್ಹಾನುಭಾವನ ಪರಮಾನುಗರಹಪಾತರರು. ಸವಯೇಂ ಸೇಂಶಯರಹಿತರು. ಅನುಗರಹ ಮಾತರದಿೇಂದ ತಮ್ಮ ಭಕುರ ಸೇಂಶಯಗಳನುು ನಿವಾರಿಸತಕಿ ಜಗದುುರುಗಳು. ಇವರು ಸಪುಕರ ೀಟ್ಟ ಮ್ಹಾಮ್ೇಂತರಸಿದದರು. ಸವಷಸಾಮ್ರರ ಯೀಷಪರೀತರು. ಅನೇಂತ ರ ಪಾವಯವ ಗುಣಾಕ್ಕರಯ ಜಾತಾಯವಸಾಾವಿಶ್ರ್ಾ ಭಗವೇಂತನ ಉಪಾಸಕರು. ತಮ್ಮನುು ನೇಂಬಿದ ಭಕುರನುು ದುರ್ಾಮಾಗಷಗಳಿೇಂದ ಉದಹರಿಸಿ, ಸನಾಮಗಷಕರಿ ಒಯುಯವ ದ್ಾರಿದಿೀಪ ಶ್ರೀಪಾರಣದ್ರೀವರು. ತಮ್ಮನಾುಶರಯಿಸಿರುವ ಜೀವಿಗಳ ಉದ್ಾಧರಾಥಷ ಪರತಿದಿನ ಶ್ರೀರಮಾಪತಿಯಲ್ಲಲ "ಪರಮ್ದಯಾಳರೂೀ, ಕ್ಷ್ಮಾಸಮ್ುದರ, ಭಕುವತಾಲ, ಭಕಾುಪರಾಧ ಸಹಿಷರ ಣೀ, ನಿನು ಅಧೀನರಾದ ಈ ಜೀವರು ದುುಃಖಿತಾೇಂತುಃಕರುಣಿಗಳಾಗಿದ್ಾದರರ, ಬಳಲ್ಲ ಬರೇಂಡಾಗಿದ್ಾದರರ, ದ್ಾರಿಕಾಣದ್ರ ನಿನುನರುೀ ಶರಣು ಹರ ೀಗಿದ್ಾದರರ, ಇವರನುು ಉದಧರಿಸಿ ಕಾಪಾಡು ಪರಭು" ಎೇಂದು ವಿಜ್ಞಾಪ್ಸಿಕರ ಳುಿವ ಅನಿಮತು ಬೇಂಧುಗಳು. ಸವಷಸುಳಗಳಲ್ಲಲ, ಸವಷಕಾಲದಲ್ಲಲ, ಸವಾಷಕಾರನಾದ, ಸವಾಷಧ್ಾರನಾದ, ಸವಾಷಶರಯನಾದ, ಸವಷಸೃಷಿಟ-ಸಿಾತಿ-ಲಯಕಾರನಾದ, ಸವಷನಿಯಾಮ್ಕನಾದ,
- 33. ◦ ಸವಷಪರವತಷಕನಾದ, ಸವಷರ ಯೀಗಯತಾನುಸಾರ ಜ್ಞಾನಜ್ಞಾನಬೇಂಧ ಮೊಕ್ಷ್ಪರದನಾದ, ಸವಷಸತಾುಪರದನಾದ, ಸವಷಶಬದವಾಚಯನಾದ, ಸವಷಶಬದ ಪರವೃತಿು ನಿಮತುನಾದ, ಸವಷಗುಣಗಳಿೇಂದ ಪರಿಪೂಣಷತಮ್ನಾದ, ಸವಷದ್ರ ೀರ್ಗಳಿೇಂದ ದ ರನಾದ, ಸವಾಷಚಿೇಂತಯನಾದ, ಸವೀಷತುಮ್ನಾದ, ಸವರಷಶವರನಾದ, ಸವಾಷೇಂತಯೇಂತ ವಿಲಕ್ಷ್ಣನಾದ, ಸವಗತಭರೀದ ವಿವಜಷತನಾದ, ಶರರೀಯುಃಪತಿಯ ರಮಾಯುಕು ಅಶರೀರ್ ಭಗವದ ರಪೇಂಗಳನುು ನಿತಯವೂ ಕೇಂಡು ಆನೇಂದಿಸುವ ಆನೇಂದಮ್ಯರು. ಶ್ರೀಮ್ುಖಯಪಾರಣರು ಅಭಿಮಾನಾದಿ ಸವಷದ್ರ ೀಶದ ರರು. ಅಸ ಯಷಾಯಷದಿ ಸಕಲ ಮ್ನರ ೀದ್ರ ೀರ್ ನಿವಳಕರು, ಸವಷತಾತಿವಕ ದ್ರೀವಪರರೀರಕರು, ಸವಷತಾತಿವಕ ಅಸುರಭೇಂಜಕರು, ದುಮ್ಷತಭೇಂಜಕರಾದ ಪರಯುಕು 'ಪರಭೇಂಜನ' ರರೇಂದು ಇವರಿಗರ ಹರಸರು. ಪರತಿದಿನ, ಪರತಿಕ್ಷ್ಣ, ಬುದಿಧಶರ ೀಧಕರು, ಸವಷ ಕಾಯಷಗಳನುು ಮಾಡುವವರ , ಮಾಡಿಸುವವೂ, ಆದ ಅವರು ಸವಷ ಕಮ್ಷಕರಿ ಪರಭುಗಳು, ಮಾಡಿದ ಸವಷ ಕಮ್ಷಗಳನುು ಭಗವೇಂತನಲ್ಲಲ ಸಮ್ಪ್ಷಸುವವರ , ಸವಷಕಮ್ಷಗಳ ಫಲಭರ ೀಕಾಗಳೂ, ಸವಷಜೀವರಲ್ಲಲದುದ ಸವಷಕಮ್ಷಗಳ ಫಲಗಳನುು ಜೀವರಿಗರ ಉಣಿಸತಕಿವರ ಇವರರೀ. ಸಕಲಕಾಯಷಗಳಿಗರ ಪರರೀರಕರ , ಸಕಲ ಕಾಯಷಗಳ ಉದ್ರ ಭೀದಕರ , ಸಕಲ ಕಾಯಷಗಳನುು ಪವಿತರಗರ ಳಿಸುವವರ , ಸಕಲ ಕಾಯಷಗಳ ಸಿದಿದಪರದರ , ಸಕಲ ಕಾಯಷನಿರ್ಟರ , ಸಕಲ ಕಾಯಷಗಳಿಗರ ಸಾಕ್ಷ್ೀಭ ತರ ಆದ ಇವರು ಅಶರೀರ್ ಜೀವರ ಅನೇಂತ ಜನಮಗಳ ಧಮಾಷಧಮ್ಷಗಳನುು ಬಲಲ ರಮಾನಾರಾಯಣರ ಅನಯತರ ಸವಷಜ್ಞರು. ಹರೀಗರ ಲಕ್ಷ್ಮೀಶನಾದ ನಾರಾಯಣನು ವರೈಕುೇಂಟ್ವನುು ಬಿಟ್ುಟ ಕಲ್ಲಯುಗದ ಜನರನುು ಉದಧರಿಸಲು ಸವಯೇಂ ತಾನರೀ ಬೇಂದು ವರೇಂಕಟ್ಾಚಲದಲ್ಲಲ ವಿರಾಜಮಾನನಾಗಿ ಸಕಲರನುು ಪರಿಪಾಲ್ಲಸುತಿುರುವನರ ೀ ಹಾಗರಯೀ ಜಗತಾರಣರಾದ ಪಾರಣದ್ರೀವರು ಸತಯಲರ ೀಕದಿೇಂದ ಆಗಮಸಿ, ಹುಲ್ಲಕುೇಂಟ್ರನಾಮ್ ತಟ್ಾಕದಲ್ಲಲ ಹ ಲ್ಲೀ ಎೇಂಬ ಸಸಯದ ಪೊದ್ರಯೇಂದರಲ್ಲಲ ಗ ಢವಾಗಿ ನರಲರಸಿದದರು. ಅನರೀಕ ಶತಮಾನಗಳ ಹಿೇಂದ್ರ ಈ ತಟ್ಾಕದ ಸಮೀಪದಲ್ಲಲ ಬರ ೀಮ್ಮಯಯನರೇಂಬ ಗರ ೀವಳನು ಸಹಸಾರರು ಪಶುಗಳ ಪಾಲನರಯಲ್ಲಲ ನಿರತನಾಗಿದದನು. ಬರಳಿಿಗರು ಎದುದ ಶುಚಿಭ ತಷನಾಗಿ ಜಗಚಜಕ್ಷ್ು ಶ್ರೀಸ ಯಷನಾರಾಯಣರಿಗರ ನಮಸಿ, ಹಸುಗಳ ಹಟ್ಟಟಯನುು (ಗರ ೀಶಾಲರ) ಶುಭರಗರ ಳಿಸಿ, ಸಮೀಪದಲ್ಲಲ ಮೆೀಯುತಿುರುವ ಹಸುಗಳನುು ಕಪ್ಲರ, ಗೇಂಗರ, ಯಮ್ುನರ, ತುೇಂಗಭದ್ರರ, ಗರ ಧ್ರ ಮ್ುೇಂತಾದ ಹರಸರುಗಳಿೇಂದ ಕರರದುಕ ಡಲರೀ ಅವು ಬೇಂದು ಅವನನುು ಸುತುುವರರಯುತಿುದದವು. ತುರುಕರುಗಳನುು ಉಣಬಿಟ್ುಟ ಅವು ತೃಪ್ುಯಾದ ನೇಂತರ ಸಮ್ೃದದವಾಗಿ ಉಳಿದ ಕ್ಷ್ೀರವನುು ಕರರದು ಪಡುಗಗಟ್ಟಲರ ತುೇಂಬುವವನು. ನೇಂತರ ಊಟ್ ಪೂರರೈಸಿ ಗರ ೀವುಗಳನುು ಮೆೀಯಿಸಲು ಹರ ರಡುವವನು. ಗಿರಿಗಹವರಗಳಿೇಂದ ಕ ಡಿದ ಪರದ್ರೀಶವಾದ ಪರಯುಕು ವನಯಮ್ೃಗಗಳಿೇಂದ ರಕ್ಷ್ಸಲು ವಿಶರೀರ್ ಎಚಹರಿಕರ ವಹಿಸುವನು. ಮ್ಧ್ಾಯನಹದ ತರಣಿಯರುಬರಯಿೇಂದ ತುರಷರಗರ ೇಂಡ ತರುಗಳಿಗರ ಜಲಪಾರಶನ ಮಾಡಿಸಲು ಕ್ಕರಿಗುಡಡದ ತಪಪಲಲ್ಲಲರುವ ಹುಲ್ಲಕುೇಂಟ್ರ ತಟ್ಾಕದ ಬಳಿಗರ ಅಟ್ುಟವನು. ಹಸುಗಳು ಹರ ಟ್ರಟತುೇಂಬಾ ಮೆೀದು ನಿೀರು ಕುಡಿದು ಸೇಂಜರಯವರರಗರ ಸುತಾುಡಿ ಸಾಯೇಂಕಾಲ ಹಟ್ಟಟಗರ ಹಿೇಂತಿರುಗುವನು
- 34. ◦ ಮೆೀಯಿಸಲು ಹರ ರಡುವವನು. ಗಿರಿಗಹವರಗಳಿೇಂದ ಕ ಡಿದ ಪರದ್ರೀಶವಾದ ಪರಯುಕು ವನಯಮ್ೃಗಗಳಿೇಂದ ರಕ್ಷ್ಸಲು ವಿಶರೀರ್ ಎಚಹರಿಕರ ವಹಿಸುವನು. ಮ್ಧ್ಾಯನಹದ ತರಣಿಯರುಬರಯಿೇಂದ ತುರಷರಗರ ೇಂಡ ತರುಗಳಿಗರ ಜಲಪಾರಶನ ಮಾಡಿಸಲು ಕ್ಕರಿಗುಡಡದ ತಪಪಲಲ್ಲಲರುವ ಹುಲ್ಲಕುೇಂಟ್ರ ತಟ್ಾಕದ ಬಳಿಗರ ಅಟ್ುಟವನು. ಹಸುಗಳು ಹರ ಟ್ರಟತುೇಂಬಾ ಮೆೀದು ನಿೀರು ಕುಡಿದು ಸೇಂಜರಯವರರಗರ ಸುತಾುಡಿ ಸಾಯೇಂಕಾಲ ಹಟ್ಟಟಗರ ಹಿೇಂತಿರುಗುವನು. ಹಿೀಗರ ಅವನ ದಿನಚರಿ ನಡರಯುತಿುತುು. ದಿನ ಕಳರಯುತಿುರಲಾಗಿ ಒೇಂದ್ಾನರ ೇಂದು ದಿನ ತರೀಜಸಿವಯಾದ ಒೇಂದು ಹರ ಸ ಹಸು ಅದ್ರೀ ಜನಿಸಿದ ಶ್ಶುವಿನರ ೇಂದಿಗರ ಹರೀಗರ ೀ ನುಸುಳಿಕರ ೇಂಡು ಬೇಂದು ಹಿೇಂಡನುು ಸರೀರಿಕರ ೇಂಡಿತು. ಹರ ಸ ಹಸುವಿನ ದಿವಯ ಲಕ್ಷ್ಣವನುುಕರುವಿನ ಕಳರಯನುು ಕೇಂಡು ಗರ ೀವಳನು ಮ್ುದಗರ ೇಂಡನು. ಆ ದಿನ ರಾತಿರ ಉಳಿದ ಹಸುಗಳರೂೇಂದಿಗರ ಈ ಹಸುವನುು ಹಿೇಂಡಿದ್ಾಗ ಅದರ ಅಮ್ೃತಮ್ಯವಾದ ಹರೀರಳವಾದ ಹಾಲನುು ಕೇಂಡು ವಿಸಮಯಗರ ೇಂಡನು. ನ ರಾರು ಹಸುಗಳನುು ಸಾಕುವ ಬದಲು ಇೇಂತಹ ಒೇಂದ್ರೀ ಹಸುವನುು ಸಾಕ್ಕದರರ ಸಾಥಷಕವಾಗುವುದ್ರೇಂದು ಮ್ನಗೇಂಡನು. ಮ್ರುದಿನ ಹಸುಳರಯೇಂದಿಗರ ಹಸು ಮೆೀಯಲು ಹರ ರಟ್ಟತು.
- 35. ◦ ಉಳಿದ ಹಸುಗಳೇಂತರ ಓದಲು ತುೇಂಬಿಕರ ಳಿಲು ತೃಣ ಸೇಂಗರಹಕಾಿಗಿ ಕಾತರಿಸದ್ರ ಏನನರ ುೀ ಹುಡುಕುತಾು, ನರಲವನುು ಮ್ ಸಿ ನರ ೀಡುತಾು ಅತಿುತು ಚಲ್ಲಸುತಿುತುು. ಹರ ಸ ಸುಳವಾದುದರಿೇಂದ ಹಿೀಗರ ಮಾಡುತಿುರಬಹುದ್ರೇಂದು ಅವನ ಉದ್ಾಸಿೀನತರ ವಹಿಸಿದನು. ಹಸು ಹರೀಗರ ೀ ಗರ ೀವಳನ ಕಣುಣ ತಪ್ಪಸಿ ಓಡಿಹರ ೀಗಿ ಕರಲವು ಸಮ್ಯದ ನೇಂತರ ಬಾನು ಹಿೇಂಡಿನರ ಳಗರ ಸರೀರಿಕರ ೇಂಡಿತು. ರಾತಿರ ಹಾಲು ಹಿೇಂಡಲು ಹರ ೀದ್ಾಗ ಅವನಿಗರ ಆಶಚಯಷವಾಯಿತು. ಬರಳಿಗರು ಅನರೀಕ ಬಳಿಗಳ ಹಾಲು ಹಿೇಂಡಿದ ಹಸುವಿನ ಕರಚಚಲಲ್ಲಲ ಒೇಂದು ಹನಿಯ ಹಾಲು ಇಲಲ. ದೃಷಿಟದ್ರ ೀರ್ ಪರಿಹಾರಕಾಿಗಿ ರಕ್ರಯನುು ಮಾಡಿದುದ್ಾಯಿತು. ಅದರಿೇಂದ ಯಾವ ಪರಯೀಜನವೂ ಸಿಗಲ್ಲಲಲ. ಅೇಂದಿನಿೇಂದ ಹಸು ಹಾಲನರುೀ ಕರ ಡದ್ಾಯಿತು. ಕರಚಚಲು ಬತುಲ್ಲಲಲ, ಕರು ನವರಯಲ್ಲಲಲ, ಇದರ ಮ್ಹಿಮೆ ಗರ ೀವಳನಿಗರ ತಿಳಿಯದ್ಾಯಿತು. ಹಿೀಗರಯೀ ಕರಲವು ದಿನ ಕಳರದು ಶರದೃತು ಪಾರಪುವಾಯಿತು. ಬಲ್ಲಪಾಡಯಮ ಪರಯುಕು ಗರ ೀಪೂಜರ ನಡರಸಲು ಗರ ೀವಳನ ಹಟ್ಟಟಯಲ್ಲಲ ವಯವಸರು ನಡರಯಿತು. ಪರತಿದಿನಕ್ಕಿೇಂತ ಮ್ುೇಂಚರ ಹಸುಗಳನುು ಮೆೀಯಿಸಲು ಅಟ್ಟಟದನು. ಮ್ಧ್ಾಯಹು ಹುಲ್ಲಕುೇಂಟ್ರ ತಟ್ಾಕಕರಿ ನಿೀರು ಕುಡಿಯಲು ಬೇಂದ್ಾಗ ಗರ ೀವಳನು ಹಸುಗಳನರುಲಾಲ ತಟ್ಾಕದಲ್ಲಲ ಮೀಯಿಸಿದನು. ಅೇಂದು ಹರ ಸ ಹಸುವಿನ ರಿೀತಿಯೀ ಬರೀರರಯಾಗಿತುು. ಎಲ್ಲಲಯೀ ನರ ೀಡುತಿುತುು. ಯಾರನರ ುೀ ನಿರಿೀಕ್ಷ್ಸುವೇಂತರ ತರ ೀರುತಿುತುು. ಅದರ ರಿೀತಿನಿೀತಿಗಳನುು ಗಮ್ನಿಸಿದ ಅವನು ಅದರ ಚಲನವಲನಗಳ ಬಗರುಯ ಗಮ್ನವಿರಿಸಿದನು. ಹಸು
- 36. ◦ಮೆಲಲಮೆಲಲನರ ಅವನ ದೃಷಿಟಯಿೇಂದ ಜಾರುತಾು ಕರರರಯ ಏರಿಯ ಕರಳರಗರ ಇಳಿಯಹತಿುತುು. ದ ರದಿೇಂದ ಅವನ ಅದನುು ಹಿೇಂಬಾಲ್ಲಸಿದನು. ಅನತಿದ ರದಲ್ಲಲಯೀ ಒೇಂದು ಹುಲ್ಲೀಪೊದ್ರ. ಆ ಪೊದ್ರಯ ಮೆೀಲರ ಹತಿು ಹರ ೀಗಲು ನಿಸಗಷದತುವಾದ ಕಲುಲಹಾಸಿಗರ. ಹಸು ಪೊೀದಯ ಮೆೀಲರೀರಿ ನಿೇಂತಿತು. ಕರುವನುು ಉಣಬಿಟ್ಾಟಗ ತರ ರರಬಿಡದಿದದ ತುರು ಧ್ಾರಾಕಾರವಾಗಿ ಅಮ್ೃತವರ್ಷವನುುಸುರಿಸಿತು. ಸಮೀಪದಿೇಂದ ಆ ದೃಶಯವನುು ನರ ೀಡುತಿುದದ ಗರ ೀವಳನಿಗರ ಅತಿಶಯವಾದ ಕರ ೀಪದಿೇಂದ ಮ್ತಿಮ್ಥನಿಸಿತು. ಕುರದದನಾದ ಅವನು ಹಿೇಂದ್ರ ಮ್ುೇಂದ್ರ ಆಲರ ೀಚಿಸದ್ರ ಮ್ೇಂದಮ್ತಿಯಾಗಿ ಕರೈಯಲ್ಲಲದದ ಕಠಾರಿಯಿೇಂದ ಮೆೀಲರತಿು ಹರ ಯದನು. ಕ್ಷ್ಣಮಾತರದಲ್ಲಲ ಗರ ೀವು ಮಾಯವಾಯಿತು. ಹುಲ್ಲಪೊೀದ್ರಯಿೇಂದ ಪರಳಯಕಾಲಾಭಿೀಲಕ್ಕೀಲಕ ಿ ಮಗಿಲಾದ ಶಬದದಿೇಂದ್ರ ಡಗ ಡಿದ ಪರಭರ ಮೇಂಚಿ ಅದೃಶಯವಾಯಿತು. ಗರ ೀವಳನು ಭಯಭಾರೇಂತನಾಗಿ ಮ್ ರ್ರಷಗರ ೇಂಡನು.
- 37. ◦ ಸಾಾಪನರ ◦ ಮ್ ರ್ರಷ ತಿಳಿದ್ರದದ ಗ ವಳನು ಚಿೇಂತಾಕುಲನಾಗಿ ಹಟ್ಟಟಗರ ಹಿೇಂತಿರುಗಿದನು. ನಭವು ಅಸುನಾದ ಸ ಯಷನ ಕರೇಂಬಣಣದಿೇಂದ ಕ ಡಿ ಪರಶಾೇಂತವಾಗಿತುು. ಬರೀಗಬರೀಗನರ ಗರ ೀಪೂಜರ ಮ್ುಗಿಸಿ ಮ್ನದ ಕಳವಳ ಹರಚುಚತಿುರಲು ಘಟ್ನರ ನಡರದ ದಿಕ್ಕಿಗರ ನಮ್ಸಿರಿಸಿ ತನು ಅಪರಾಧಗಳನುು ಮ್ನಿುಸಬರೀಕರೇಂದು ಪಾರಥಷನರ ಸಲ್ಲಲಸಿ, ನಿದ್ಾರಸಕುನಾದನು. ತನುಮ್ನಗಳ ದಣಿವಿನಿೇಂದ ಗಾಢವಾದ ನಿದ್ರರ ಹತಿುತು. ಇದ್ರೀನು ಅದುಭತ ಪರಭರ, ಕನಸರ ೀ ನನಸರ ೀ ತಿಳಿಯದ್ಾಗಿದ್ರ. ಅಣುರ ಪ್ ಪಾರಣದ್ರೀವ ಹುಲ್ಲೀಕುೇಂಜದಿೇಂದ ಹರ ರಬೇಂದು ನಿೇಂತಿುದ್ಾದನರ ! ಕನಸಿನಲ್ಲಲ ಹಿೇಂದಿನ ಘಟ್ನರಯ ಸಮರಣರಯಿೇಂದ ತತುರಿಸುತಿುದದ ಗರ ೀವಳನನುು ಕರುಣಾದೃಷಿಟಯಿೇಂದ ನರ ೀಡುತಿುದ್ಾದನರ !! ಅಭಯ ಪರಧ್ಾನ ಮಾಡುತಿುದ್ಾದನರ !! ಅವನ ಕ ರರ ಕುಠಾರದಿೇಂದ ಘಾಸಿಯಾಗಿದದರ ಹಸನುಮಖಿಯಾಗಿದ್ಾದನರ - " ಏಳು ಭಕುವರ, ಇದರಲ್ಲಲ ನಿನುದ್ರೀನ ಅಪರಾಧವಿಲಲ. ಗ ಢನಾಗಿದದ ನಾನು ಈಗ ಪರಭುವಿನ ಆಜ್ಞರಯೇಂತರ ಹರ ರಬೇಂದು ಭಕುರ ಅಭಿರ್ಟಗಳನುು ಈಡರೀರಿಸಲು ಅವಕಾಶ ಒದಗಿತು. ವಜರಕಾಯನಾದ ನನಗರ ನಿನು ಕುಠಾರ ಧ್ಾರರ ಏನು ಮಾಡಬಲಲದು? ಆದರ ಈ ಘಟ್ನರಯ ಸಮರಣಾಥಷರಾಗಿ ಸವಯೇಂ ಅಭಿವಯಕುನಾದ ನನು ಪರತಿೀಕದ ತರ ಡರಯ ಭಾಗದಲ್ಲಲ ಸವಲಪ ಗುರುತು ಮಾತರ ಉಳಿಯುವುದು. ನಿನು ಹರಸರು ಅಜರಾಮ್ರವಾಗುವುದು. ಈ ಗಾರಮ್ದ ವಿಬುಧಪ್ರಯರಾದ ಕರಣಿಕರಿಗರ ನಿನರು ನಡರದ ಘಟ್ನರಯನುು ಅರುಹಿ ಈ ಹುಲ್ಲಕುೇಂಜದಿೇಂದ ಅಡಗಿರುವ ನನುನುು ಹರ ರತರಗರದು ಸಾುಪ್ಸಲು ತಿಳಿಸು" ಎೇಂದು ಅಪಪಣರ ಮಾಡಿ, ಪುನುಃ ಹುಲ್ಲಕುೇಂಜದ್ರ ಳಗರ ಅದೃರ್ಯನಾದನು. ಗರ ೀವಳನಿಗರ ಎಚಚರವಾಯಿತು. ಆಗಲರೀ ಉಶುಃಕಾಲವಾಗಿತುು. ಸವಪು ಸಮರಣರಗರ ಬೇಂದು ರರ ೀಮಾೇಂಚನವಾಯಿತು. ಪುನುಃ ಅದ್ರೀ ದಿಕ್ಕಿಗರ ನಮ್ಸಿರಿಸಿದ. ಬರೀಗ ಬರೀಗನರ ಮ್ುಖ ಪರಕ್ಾಲನ ಮಾಡಿಕರ ೇಂಡು ಅಗರಹಾರದಲ್ಲಲ ವಾಸಿಸುತಿುದದ ಕರಣಿಕರ ಮ್ನರಗರ ಓಡಿದ. ಭಕ್ಕುಯಿೇಂದ ಅವರಿಗರ ನಮ್ಸಿರಿಸಿ ಸವಪು ವೃತಾುೇಂತವನ ು ಹಿೇಂದಿನ ದಿನ ನಡರದ ಅದುಭತ ಘಟ್ನರಯನ ು ಅರುಹಿದ. ಕರನಿಕರು ಭಾವುಕರು ಹಾಗ ದ್ರೈವಭಕುರು. ಈ ಘಟ್ನರ ನಡರದ ಸುಳ, ಹುಲ್ಲಕುೇಂಟ್ರ ತಟ್ಾಕ ಅವರಿಗರೀ ಸರೀರಿತುು. ತಮ್ಮ ಸಾವಧೀನವಿರುವ ಸುಳದಲ್ಲಲಯೀ ಸವಯೇಂ ಪಾರಣದ್ರೀವರು (ತಿರುಪತಿಯ ಶ್ರೀನಿವಾಸನೇಂತರ) ಗುಪುವಾಗಿ ಅಡಗಿರುವ ವಿರ್ಯ ತಿಳಿದು
- 38. ◦ ಪುಳಕ್ಕತರಾದರು. ಪುರರ ೀಹಿತರ ಸ ಚನರಯೇಂತರ ಗಾರಮ್ದ ಅಬಾಳವೃದಧರನುು ಮ್ುೇಂದಿಟ್ುಟಕರ ೇಂಡು ಮ್ೇಂಗಳವಾದಯ ಮೊಳಗುತಿುರಲು ಕಲಶ ಕನುಡಿಯೇಂದಿಗರ, ವಿಪರರ ವರೀದಘ ೀರ್, ಗಾಯಕರ ಗಾಯನ,ಆನೇಂದ್ರ ೀದ್ರರಕದಿೇಂದ ಕ ಡಿದ ಭಕುತರ ಭಜನರ, ನತಷನ ನಡರದಿರಲು ಸ ಚಿತ ಸುಳವನುು ಸರೀರಿದರು. ಎಲಲರ ಹುಲ್ಲಕುೇಂಟ್ರ ತಟ್ಾಕದ ನಿಮ್ಷಲ ಜಲದಲ್ಲಲ ಮೇಂದು ಶುಚಿಯಾಗಿ, ಎದುರಿಗರ ಕೇಂಗರ ಳಿಸುವ ಹುಲ್ಲೀಪೊೀದ್ರಗರ ಫಲ ಸಮ್ಪಷಣರಗರೈದು, ಭಕ್ಕುಯಿೇಂದ ಸುುತಿಸಿದರು. ತರುಣರು ಹಿರಿಯರ ಅಪಪಣರಯೇಂತರ ಪೊದ್ರಯನುು ಸವರಹತಿುದರು. ಏನಾಶಚಯಷವಿದು ?! ಯಾವ ಶ್ಲ್ಲಪಯ ಉಳಿಸುತಿುಗರಗಳಿಗ ಸಿಗದ ಅಲೌಕ್ಕಕ ಪಾರಣದ್ರೀವರ ಪರತಿೀಕ ಕೇಂಗರ ಳಿಸುತಿುದ್ರ. ಸುೇಂದರ ಗೇಂಭಿೀರ ಮ್ುಖಮ್ೇಂಡಲ. ದುರ್ಟ ಶ್ಕ್ಷ್ಣಾಥಷವಾಗಿ ಎತಿುದ ಕರೈ ಹಾಗ ಲಾೇಂಗ ಲ ಶ್ರೀಮ್ದಹನುಮ್ದವತಾರದ ಸ ಚಕಗಳಾದರರ, ದುಯೀಷಧನಾದಿ ದ್ರೈತಯರನುು ಸದ್ರದ ಶ್ರೀಭಿೀಮ್ಸರೀನನ ಗದ್ರಯ ಕುರುಹು ಎಡಗರೈಯಲ್ಲಲ, ವರೀದಗಳಿಗರ ಅಪಾಥಷ ಕಲ್ಲಪಸಿದ ಕುಜನರ ಕುಭಾರ್ಯರನುು ಅವರ ವಾಕಯಗಳಿೇಂದಲರೀ ನಿರಾಕರಿಸಿದ ಶ್ರೀಮ್ದ್ಾನೇಂದತಿೀಥಷರ ಲಾೇಂಚನವಾದ ತುಳಸಿಮ್ಣಿಮಾಲರ ಕರ ರಳಲ್ಲಲ, ಮೆಟ್ಟಟದ ಪಾದುಕರಗಳು ಕಾಲಲ್ಲಲ ಕೇಂಗರ ಳಿಸುತಿುವರ. ಶ್ರೀಮ್ದಹನುಮ್ಭಿೀಮ್ಮ್ಧವರ ಕುರುಹುಗಳಿೇಂದ್ರ ಡಗ ಡಿದ ತಿರಮ್ ತಾಯಷತಮಕ ಮ್ ತಿಷಯನುು ಏನರೇಂದು ಕರರಯಬರೀಕರೇಂದು ಅರಿಯಲು ಅಸಮ್ಥಷರಾಗಿ ಹುಲ್ಲಕುೇಂಟ್ರ ನಾಮ್ಕ ತಟ್ಾಕದ ಹುಲ್ಲಪೊೀದ್ರಯಲ್ಲಲ ಕಾಣಿಸಿಕರ ೇಂಡ ದ್ರೀವನನುು ಶ್ರೀಹುಲ್ಲಕುೇಂಟ್ರರಾಯನರೇಂದ್ರೀ ಘ ೀಷಿಸಿದರು. ಆನೇಂದದಿೇಂದ ಕುಣಿದ್ಾಡಿದರು, ಕರೀಕರ ಹಾಕ್ಕದರು, ಹಾಡಿ
- 39. ◦ಹರ ಗಳಿದರು. ಶ್ರೀಹುಲ್ಲಕುೇಂಟ್ರರಾಯನಿಗರ ತೇಂತರಸಾರರ ೀಕುವಾಗಿ ಪುನುಃ ಪೂಜರ ಸಲ್ಲಲಸಿದ ನೇಂತರ ಪರತಿೀಕವನುು ಅಗರಹಾರಕರಿ ಒಯಯಬರೀಕರೇಂದು ಚಿಕಿ ರಥಕರಿರಿಸಿದರು. ಎಲಲರ ಭಕ್ಕುಯಿೇಂದ ಆ ರಥವನುು ಊರ ಕಡರಗರ ಎಳರಯಹತಿುದರು. ಸುಮಾರು ೫೦೦ ಗಜಗಳು ಕರಮಸಿರಬಹುದು, ಆ ರಥದ ಅಚುಚ ಮ್ುರಿಯಿತು. ಸಹಸಾರರು ಜನರು ಸರೀರಿದದರ ಕರಳಗರ ಬಿದದ ಪರತಿೀಕವನುು ಕದಲ್ಲಸಲು ಅಸಮ್ಥಷರಾದರು. ಅರ್ಟರಲ್ಲಲ ದಿನಕರನು ಪಶ್ಚಮಾೇಂಬುಧಯನುು ಸರೀರಿದುದರಿೇಂದ ಮ್ರುದಿನ ಬೇಂದು ಪರಯತಿುಸಬರೀಕರೇಂದು ನಿಶಚಯಿಸಿ, ಶ್ರೀಸವಮಯ ನಾಮ್ ಸೇಂಕ್ಕೀತಷನರ ಮಾಡುತಾು ಊರಿಗರ ತರರಳಿದರು. ಆ ದಿನ ರಾತಿರ ಗಾರಮ್ದ ಕರಣಿಕರಿಗರ ಸವಪುವಾಗಿ ತನಗರ ಈಪ್ಾತವಾದ ತಾನು ನಿೇಂತ ಸುಳದಲ್ಲಲಯೀ ಎತಿು ನಿಲ್ಲಲಸಬರೀಕರೇಂದು ಸಾವಮಯು ಅಪಪಣರ ಮಾಡಿದುದರಿೇಂದ ಮ್ರುದಿವಸ ಶುಭಾಮ್ುಹ ತಷದಲ್ಲಲ ಕರಳಗರ ಬಿದಿದದದ ಪರತಿೀಕವನುು ಅಲ್ಲಲಯೀ ನಿಲ್ಲಲಸಿ ಮೆೀಲರ ಸುೇಂದರವಾದ ಹಸಿರುವಾಣಿ ಹೇಂದರವನುು ಹಾಕ್ಕ ಅಲೇಂಕರಿಸಿ ಪೂಜಸಿದರು.
- 40. ವಿಜಯನಗರ ◦ ಉತುರ ಕನಾಷಟ್ಕದಲ್ಲಲರುವ ವಿಜಯನಗರ ಎೇಂಬುದು ಪಾರಚಿೀನ ಚಾರಿತಿರಕ ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮಾರಜಯದ ರಾಜಧ್ಾನಿ. ಈ ನಗರದ ಬಹುಭಾಗ ತುೇಂಗಭದ್ಾರ ನದಿಯ ದಕ್ಷ್ಣ ದೇಂಡರಯ ಮೆೀಲ್ಲದ್ರ. ಹೇಂಪರ ಎೇಂದು ಕರರಯಲಪಡುವ ಈ ನಗರದ ಮ್ಧಯಭಾಗದಲ್ಲಲ ಪವಿತರ ವಿರ ಪಾಕ್ಷ್ ದ್ರೀವಾಲಯವಿದ್ರ . ಸುತುಲ ಇತರ ಪವಿತರ ಸಾಳಗಳು ಸಹ ಇವರ - ಸುಗಿರೀವನ ಹುಟ್ ಟರಾದ ಕ್ಕಷಿಿೇಂಧ್ರ ಇದದ ಸಾಳವರೇಂದು ಹರೀಳಲಾದ ಕ್ರೀತರವನುು ಒಳಗರ ೇಂಡಿವರ. ಪರಸುುತ ಇದು ರಾಜಕರೀೇಂದರ ಮ್ತುು ಪವಿತರಕರೀೇಂದರ ಎೇಂದು ಕರರಯಲಪಡುವ ಸಾಳಗಳನುು ಒಳಗರ ೇಂಡ ನಗರದ ಮ್ಧಯಭಾಗ ೪೦ ಚ.ಕ್ಕಮೀ ಗಿೇಂತ ಹರಚುಚ ವಿಸಿುೀಣಷದಲ್ಲಲ ಹಬಿಬದ್ರ. ಇದು ಈಗಿನ ಹೇಂಪರ ಗಾರಮ್ವನುು ಸಹ ಕ ಡಿದ್ರ. ಕಮ್ಲಾಪುರ ಎೇಂಬ ಗಾರಮ್ ಹಳರಯ ನಗರದ ಸವಲಪ ದ ರದಲರಲೀ ಇದುದ ಅನರೀಕ ಸಾಮರಕಗಳನುು ಹರ ೇಂದಿದ್ರ. ಇಲ್ಲಲಗರ ಅತಿ ಹತಿುರದ ನಗರ ಮ್ತುು ರರೈಲರವೀ ನಿಲಾದಣ ಎೇಂದರರ ಹರ ಸಪರೀಟ್ರ, ೧೩ ಕ್ಕಮೀ ದ ರದಲ್ಲಲದ್ರ. ಪಾರಕೃತಿಕವಾಗಿ, ಈ ನಗರ ಎಲಲ ಗಾತರದ ಜಲ್ಲಲಯ ಬೇಂಡರಗಳಿೇಂದ ಕ ಡಿದ ಗುಡಡಗಾಡು ಪರದ್ರೀಶದಲ್ಲಲ ಇದ್ರ. ಇಲ್ಲಲರುವ ಒೇಂದು ಕರ ರಕಲ್ಲನ ಮ್ ಲಕ ತುೇಂಗಭದ್ಾರ ನದಿ ಹರಿಯುತುದ್ರ ಮ್ತುು ಉತುರ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಲ ರಕ್ಷ್ಣರಯನುು ಒದಗಿಸುತಿುತುು. ದ್ರ ಡಡ ಬೇಂಡರ ಕಲ್ಲಲನ ಕರ ೀಟ್ರಗಳು ನಗರದ ಮ್ಧಯಭಾಗವನುು ರಕ್ಷ್ಸುತಿುದದವು. ಮೊಗಲರಿೇಂದ ನಾಶವಾದ ಈ ನಗರ ಯುನರಸರ ಿೀ ಪರಪೇಂಚ ಸೇಂಸೃತಿ ಕ್ರೀತರವಾಗಿ ಮಾನಯತರ ಪಡರದಿದ್ರ.
- 41. ◦ ಚರಿತರರ ◦ ಹಿೇಂದ ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮಾರಜಯ ೧೩೩೬ ರಲ್ಲಲ ಹಕಿ (ನೇಂತರ ಹರಿಹರ) ಮ್ತುು ಬುಕಿ (ನೇಂತರ ಬುಕಿ ರಾಯ) ಎೇಂಬ ಅಣಣತಮ್ಮೇಂದಿರಿೇಂದ ಸಾಾಪ್ಸಲಪಟ್ಟಟತುು. ಅವರ ಮ್ ಲ ಸಾಾನ ಇದ್ರೀ ಕ್ರೀತರದಲರಲೀ ಇತರುೇಂದು ತಿಳಿದು ಬೇಂದಿದ್ರ. ರಾಜಧ್ಾನಿ ಮೊದಲು ಪಾರಯಶುಃ ತುೇಂಗಭದ್ಾರ ನದಿಯ ಉತುರದಲ್ಲಲ ವಿಠಾಲ ದ್ರೀವಸಾಾನದ ಬಳಿ ಇರುವ ಆನರಗರ ೇಂದಿ ಎೇಂಬ ಗಾರಮ್ದಲ್ಲಲತುು. ಸಾಮಾರಜಯ ಬರಳರಯುತಾು ಸಮ್ೃದಧವಾದೇಂತರ ರಾಜಧ್ಾನಿಯನುು ತುೇಂಗಭದ್ರರಯ ದಕ್ಷ್ಣದಲ್ಲಲರುವ ಹರಚುಚ ಸುರಕ್ಷ್ತ ವಿಜಯನಗರಕರಿ ವಗಾಷಯಿಸಲಾಯಿತು. ನಗರ ೧೪ನರೀ ಶತಮಾನದಿೇಂದ ೧೬ ನರೀ ಶತಮಾನದ ವರರಗರ ಉಚಾರಾಯ ಸಿಾತಿಯಲ್ಲಲತುು, ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮಾರಜಯದ ಶಕ್ಕುಯ ತುಟ್ಟ ತುದಿಯಲ್ಲಲತುು. ಇದ್ರೀ ಸಮ್ಯದಲ್ಲಲ ಅದು ಕಾಲ ಕಾಲಕರಿ ಉತುರ ದಖನ್ ಪರದ್ರೀಶದಲ್ಲಲ ಇದುದ ಒಟ್ಾಟಗಿ ದಖನ್ ಸುಲಾುನರೀಟ ಎೇಂದು ಕರರಯಲಪಟ್ಟ ಮ್ುಸಿಲಮ ರಾಜಯಗಳರೂೇಂದಿಗರ ಯುದಧದಲ್ಲಲ ತರ ಡಗುತಿುತುು. ೧೫೬೫ ರಲ್ಲಲ ನಗರ ಅೇಂತಿಮ್ವಾಗಿ ಈ ಸುಲಾುನರೀಟಗಳ ಮೆೈತಿರತವಕರಿ ಸರ ೀತಿತು ಮ್ತುು ರಾಜಧ್ಾನಿಯನುು ವಶಪಡಿಸಿಕರ ಳಿಲಾಯಿತು. ಜಯ ಪಡರದ ಸರೈನಿಕರು ಅನರೀಕ ತಿೇಂಗಳುಗಳ ಕಾಲ ವಿಜಯನಗರದಲ್ಲಲ ಕರ ಲರ, ಲ ಟ್ಟ ನಡರಸಿದರು. ಇದರ ನೇಂತರವೂ ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮಾರಜಯ ಉಳಿದರ ಸಹ ಅದು ನಿಧ್ಾನವಾಗಿ ಅವನತಿಯಡರಗರ ಮ್ುಖಮಾಡಿತು. ರಾಜಧ್ಾನಿಯಾಗಿದದ ವಿಜಯನಗರವನುು ಪುನನಿಷಮಾಷಣ ಮಾಡಲು ಪರಯತಿುಸುತಿುದ್ಾದರರ. ಇೇಂದಿನವರರಗ ಅಲ್ಲಲ ಜನವಸತಿಯಿಲಲ. ಅೇಂದಿನ ಮ್ುಸಿಲಮ ರಾಜಯಗಳ ಸೇಂಪಕಷದ ಪರಿಣಾಮ್ವಾಗಿ ವಿಜಯನಗರದ ಕಟ್ಟಡಗಳಲ್ಲಲ ಮ್ುಸಿಲಮ ಪರಭಾವವನುು ಸವಲಪ ಮ್ಟ್ಟಟಗರ ಕಾಣಬಹುದು.
- 43. ◦ ಪವಿತರ ಕರೀೇಂದರ ◦ ಹೇಂಪರ ಗಾರಮ್ದಿೇಂದ ಪೂವಷಕರಿ ಮಾತೇಂಗ ಪವಷತದ ವರರಗರ ಹಬಿಬರುವ ಪರದ್ರೀಶಕರಿ ಈ ಹರಸರು. ಕರಲವರ ಅಭಿಪಾರಯದೇಂತರ ವಿಠಾಲ ದ್ರೀವಸಾಾನದ ಪರದ್ರೀಶವೂ ಇದಕರಿ ಸರೀರುತುದ್ರ. ◦ ವಿರ ಪಾಕ್ಷ್ ದ್ರೀವಾಲಯ ◦ ವಿರ ಪಾಕ್ಷ್ ದ್ರೀವಾಲಯ ◦ ಈ ದ್ರೀವಾಲಯ ಮ್ತುು ಅದರ ಆವರಣ ಹೇಂಪರ ಗಾರಮ್ದ ಮ್ುಖಯ ಭಾಗ. ಇದಕರಿ ಪೇಂಪಾಪತಿ ದ್ರೀವಸಾಾನ ಎೇಂದ ಹರಸರು. ೧೩ನರೀ ಶತಮಾನದಿೇಂದ ೧೭ನರೀ ಶತಮಾನದ ನಡುವರ ಇದನುು ಕಟ್ಟಟ ಬರಳರಸಲಾಯಿತು. ಈ ದ್ರೀವಸಾಾನದಲ್ಲಲ ಎರಡು ಆವರಣಗಳು ಮ್ತುು ಗರ ೀಪುರಗಳು ಇವರ. ಇದರ ಎದುರು ಇರುವ ರಸರು ಪೂವಷಕರಿ ಅಧಷ ಮೆೈಲು ಸಾಗುತುದ್ರ, ನೇಂದಿಯ ಒೇಂದು ಶ್ಲಪದತು. ಈ ದ್ರೀವಸಾಾನ ಇೇಂದ ಸಹ ಉಪಯೀಗದಲ್ಲಲದ್ರ. ಶ್ವನ ಒೇಂದು ರ ಪವಾದ ವಿರ ಪಾಕ್ಷ್ ಮ್ತುು ಪೇಂಪಾ ಎೇಂಬ ಸಾಳಿೀಯ ದ್ರೀವತರಯ ದ್ರೀವಾಲಯ ಇದ್ಾಗಿದ್ರ.
- 44. ◦ ಹೇಂಪರಯ ದಕ್ಷ್ಣದಲರಲೀ ಸುಮಾರು ೨೦ ಅಡಿ ಎತುರದ ಬೃಹತ್ ಗಾತರದ ಕಲ್ಲಲನಲ್ಲಲ ಕರತಿುದ ವಿರ್ುಣವಿನ ಉಗರರ ಪವಾದ ಉಗರ ನರಸಿೇಂಹನ ಮ್ ತಿಷ ಇದ್ರ. ಇದನುು ಇತಿುೀಚರಗರ ಪುನಶರಚೀತನಗರ ಳಿಸಲಾಗಿದ್ರ; ಮ್ ತಿಷಯ ಮ್ೇಂಡಿಯ ಬಳಿ ಇರುವ ಜಲ್ಲಲಕಲ್ಲಲನ ಪಟ್ಟಟ ಅದಕರಿ ಭದರತರಯನುು ಒದಗಿಸುತುದ್ರ. ಈ ಮ್ ತಿಷಯ ಕರತುನರ ಕೃರ್ಣದ್ರೀವರಾಯನಿೇಂದ ಅಥವಾ ಅದ್ರೀ ಕಾಲದ ಓವಷ ಶ್ರೀಮ್ೇಂತ ವತಷಕರಿೇಂದ ಸೇಂದ ಧನಸಹಾಯದಿೇಂದ ಆದದ್ರದೇಂದು ನೇಂಬಲಾಗಿದ್ರ. ಕಟ್ಟಟದ್ಾಗ ಮ್ ತಿಷಯ ಮ್ೇಂಡಿಯ ಮೆೀಲರ ಒೇಂದು ಸಣಣ ಲಕ್ಷ್ಮಯ ಮ್ ತಿಷ ಸಹ ಇತುು; ಇದು ಪಾರಯಶುಃ ಲ ಟ್ಟಯ ಪರಿಣಾಮ್ವಾಗಿ ಬಿದುದ ಹರ ೀಗಿದ್ರ. ಈ ಮ್ ತಿಷ ಈಗ ಕಮ್ಲಾಪುರದ ವಸುು ಸೇಂಗರಹಾಲಯದಲ್ಲಲ ಇದ್ರ. ◦ ಸುಗಿರೀವನ ಗುಹರ ◦ ಇದು ಒೇಂದು ಪಾರಕೃತಿಕ ಗುಹರ, ಇಲ್ಲಲಯೀ ಶ್ರೀರಾಮ್ ಹನುಮ್ೇಂತನನುು ಮ್ತುು ಸುಗಿರೀವನನುು ಭರೀಟ್ಟಯಾದ ಎೇಂಬ ನೇಂಬಿಕರ ಪರಚಲ್ಲತವಾಗಿದ್ರ. ಗುಹರಯಲ್ಲಲ ಬಣಣದ ಗುರುತುಗಳು ಮ್ತುು ತಿೀಥಷಯಾತಿರಗಳ ಗುರುತುಗಳನುು ಕಾಣುತರುೀವರ. ◦ ಕರ ೀದೇಂಡರಾಮ್ ದ್ರೀವಸಾಾನ ◦ ಹೇಂಪರಯ ಪೂವಷಕರಿ ಇದುದ, ಪವಿತರ ಕರೀೇಂದರದ ನಡುವರ ತುೇಂಗಭದ್ರರಯ ಒೇಂದು ತಟ್ದಲ್ಲಲ ಇರುವ ದ್ರೀವಸಾಾನ. ಈ ದ್ರೀವಸಾಾನ ಶ್ರೀರಾಮ್ ಸುಗಿರೀವನಿಗರ ಪಟ್ಟ ಕಟ್ಟಟದ ಸಾಳವರೇಂಬ ಪರತಿೀತಿ ಇದ್ರ. ಈ ದ್ರೀವಸಾಾನ ಸಹ ಇನ ು ಉಪಯೀಗದಲ್ಲಲದ್ರ. ಇಲ್ಲಲರುವ ಶ್ರೀರಾಮ್ನ ವಿಗರಹ ಸುಮಾರು ೧೮ ಅಡಿ ಎತುರವಿದ್ರ,ಜರ ತರಗರ ಸಿೀತಾ,ಲಕ್ಮಣ ಮ್ತುು ಹನುಮ್ೇಂತನ ವಿಗರಹಗಳಿವರ.