Σσστ!!! Επιλογές 2011- 1ο έτος - 9ο τεύχος
•
0 j'aime•619 vues
Αγαπητοί αναγνώστες Το ιστολόγιο ¨Σσσσσσσστ !!!!!! Ησυχία ................... κοιμάται.¨, σας παρουσιάζει το ΕΝΑΤΟ τεύχος με επιλογές αναρτήσεων. Θα αναρτηθεί στο ¨Παζλ Ενημέρωσης, απ΄όπου θα μπορείτε να το κατεβάσετε στον υπολογιστή σας, για ευκολότερη ανάγνωση. Προτείνουμε ¨ΠΛΗΡΗ ΟΘΟΝΗ¨ για μία σελίδα. Επίσης με κλικ επί ενός θέματος στα περιεχόμενα μεταβαίνετε στην σελίδα που αντιστοιχεί, η εν λόγω ανάρτηση. Το μήνα αυτό, αντί άλλου προλόγου θα σας παρουσιάσω ένα ιστορικό γεγονός για να δούμε πως λειτουργούν οι ικανοί διπλωμάτες και πραγματικοί πατριώτες..
Recommandé
Contenu connexe
Tendances
Tendances (20)
En vedette
En vedette (20)
Similaire à Σσστ!!! Επιλογές 2011- 1ο έτος - 9ο τεύχος
Similaire à Σσστ!!! Επιλογές 2011- 1ο έτος - 9ο τεύχος (20)
Plus de Σσστ!!! Επιλογές
Plus de Σσστ!!! Επιλογές (20)
Σσστ!!! Επιλογές 2011- 1ο έτος - 9ο τεύχος
- 1. ε 28 Οθηωβξίνπ. Σεο Αγίαο πέπεο σστ!! Σσσσ ! Επι … λογές … Βπηινγέο απφ ην ηζηνιφγην http://namarizathema.blogspot.com/ ΤΝΣΑΚΣΖ : Δπάγγεινο ν άκηνο 28-10-1940 Ζ επέηεηνο ηνπ ΟΥΗ Έηνο 1ν – Σεύρνο 9ν - Οθηώβξηνο 2011
- 2. ΠΒΡΕΒΥΟΜΒΝΏ ζζζζζη!!!…Βπηινγέο… .............................................................................................................. 1 ΠΒΡΕΒΥΟΜΒΝΏ ........................................................................................................................... 2 ΠΡΟΛΟΓΟ ................................................................................................................................. 3 Ο ΕΧΏΝΝΔ ΚΏΠΟΑΕΣΡΕΏ ΚΏΕ ΣΟ ΓΔΣΔΜΏ ΣΧΝ ΤΝΟΡΧΝ. ............................................... 3 O άγηνο Αεκήηξηνο ν Mπξνβιήηεο.Ώξκαησκέλνο ηελ Ώξκαησζηά ηνπ Θενχ. (Κφληνγινπ Φψηεο) . 7 Δ επηζηνιή ηνπ Ώγίνπ ξνπο πξνο ηνλ Υίηιεξ θαη ε ΐνπιγαξηθή Βμαξρία ..................................... 8 η.Παπαζεκειήο: Ο ιαφο ζα εμεγεξζεί κε ηελ αλδξεία ηνπ απειπηζκέλνπ! ................................. 11 Ρσκενζχλε, Ρσκαλία (ΐπδάληην) θαη ε μεραζκέλε ηαπηφηεηά καο. ............................................. 13 Σν κπζηηθφ λφεκα ηνπ Ώγίνπ ΐαπηίζκαηνο .................................................................................. 40 Ο πξνθεηηθφο Μάλνο Υαηδηδάθεο γηα ηελ Βιιάδα θαη ηελ Βπξψπε ............................................. 41 πγραξεηήξηα ζηνὺο Anonymous πνὺ «ἔξημαλ» 40 ἰζηνζειίδεο παηδηθῆο πνξλνγξαθίαο............ 41 ΠΓΑΜ-Ρσζία: Έθζεζε… «Μαθεδνληθνχ» Πνιηηηζκνχ ζηε Μφζρα! ............................................. 42 Ο Ώξρηδηθαζηήο εξ Paget J. Bourke 1958 θαη ν Αηθεγφξνο Π. Πνιπβίνπ 2011 .......................... 42 Δ ζπκκεηνρή ηεο Ώιβαλίαο ζηελ επίζεζε θαηά ηεο Βιιάδαο ηελ 28ε Οθησβξίνπ 1940............... 43 Μνλαρφο Γεψξγηνο ν Βξεκίηεο ηνπ Άζσ ( 1920-1972) ................................................................ 47 Παληθφο ζηελ Άγθπξα. 100.000 Σνπξθνθχπξηνη πήξαλ δηαβαηήξηα ηεο Κππξηαθήο Αεκνθξαηίαο. 48 ΜΏΝΧΛΔ ΚΧΣΕΑΔ ............................................................................................................... 48 Μαγεηξηθή ζε Θεξκφο .................................................................................................................. 49 ΏΝΏΡΣΔΒΕ ΟΚΣΧΐΡΕΟΤ 2011.............................................................................................. 50 2
- 3. ΠΡΟΛΟΓΟ Ώγαπεηνί αλαγλψζηεο Σν ηζηνιφγην ¨ζζζζζζζη !!!!!! Ζζπρία ................... θνηκάηαη.¨, ζαο παξνπζηάδεη ην ΔΝΑΣΟ ηεύρνο κε επηινγέο αλαξηήζεσλ. Θα αλαξηεζεί ζην ¨Παδι Δλεκέξσζεο, απ΄όπνπ ζα κπνξείηε λα ην θαηεβάζεηε ζηνλ ππνινγηζηή ζαο, γηα επθνιόηεξε αλάγλσζε. Πξν- ηείλνπκε ¨ΠΛΔΡΔ ΟΘΟΝΔ¨ γηα κία ζειίδα. Βπίζεο κε θιηθ επί ελφο ζέκαηνο ζηα πεξηερφκελα κεηαβαίλεηε ζηελ ζειίδα πνπ αληηζηνη- ρεί, ε ελ ιφγσ αλάξηεζε. Σν κήλα απηφ, αληί άιινπ πξνιφγνπ ζα ζαο παξνπζηάζσ έλα ηζηνξηθφ γεγνλφο γηα λα δνχκε πσο ιεηηνπξγνχλ νη ηθα λνί δηπισκάηεο θαη πξαγκαηηθνί παηξηψηεο.. Ο ΗΩΑΝΝΖ ΚΑΠΟΓΗΣΡΗΑ ΚΑΗ ΣΟ ΕΖΣΖΜΑ ΣΩΝ ΤΝΟΡΩΝ. Ένα σπόδειγμα διπλωμαηικής ζηραηηγικής Κψζηαο Υαηδεαλησλίνπ ηαλ ζηηο 8 Εαλνπαξίνπ 1828, ελλέα κήλεο κεηά ηελ εθινγή ηνπ απφ ηελ Γ΄ Βζληθή πλέιεπζε, ν Εσάλλεο Καπνδίζηξηαο απνβηβάδεηαη ζην Ναχπιην, ε θαηάζηαζε ζηελ Βιιάδα είλαη ηξαγηθή. Δ κεγάιε ηνπ πξνζθν- ξά ζηελ αλαδσνγφλεζε ηεο Βπαλάζηαζεο, ζηελ νξγάλσζε ηεο δηνίθεζεο, ζηελ αληηκεηψπηζε ηνπ νμχηα- ηνπ νηθνλνκηθνχ πξνβιήκαηνο θαη ζηελ αλαζχληαμε ησλ ελφπισλ δπλάκεσλ είλαη γλσζηή. Κνξσλίδα ηνπ έξγνπ ηνπ ππήξμε σζηφζν ν αξηζηνηερληθφο ηξφπνο κε ηνλ νπνίν ρεηξίζηεθε ηα εμσηεξηθά δεηήκαηα θαη ε δηπισκαηηθή ηνπ ζηξαηεγηθή πνπ νδήγεζε απφ κηαλ απηφλνκε θαη ππνηειή ζην ζνπιηάλν εγεκνλία πνπ ζα πεξηιάκβαλε κφλν ηελ Πεινπφλλεζν (φπσο αξρηθά νη κεγάιεο επξσπατθέο δπλάκεηο ζρεδίαδαλ) ζε έλα αλεμάξηεην θξάηνο ην νπνίν ζπκπεξηέιαβε ηειηθά ηε ηεξεά Βιιάδα, ηελ Βχβνηα θαη ηηο Κπθιάδεο. Αηφηη θάηη ηέηνην δελ ήηαλ δηφινπ απηνλφεην ην 1828. Ησάλλεο Καπνδίζηξηαο ηηο αξρέο ηνπ 1828 νη πεξηζζφηεξεο πεξηνρέο πνπ είραλ ειεπζεξσζεί ηα πξψηα ρξφληα ηνπ Ώγψλα, θαηέ- πίλαθαο ηνπ Γηνλύζηνπ ρνληαλ πιένλ απφ ηηο νζσκαληθέο δπλάκεηο ή βξίζθνληαλ ππφ ηελ άκεζε απεηιή ηνπο. Σα ζπγθξνηεκέλα Σζόθνπ ζηξαηφπεδα ησλ επαλαζηαηψλ θηλδχλεπαλ λα δηαιπζνχλ, ε εζσηεξηθή θαηάζηαζε ήηαλ ραψδεο θαη ην κεγαιχηεξν κέξνο ηεο Πεινπνλλήζνπ επξίζθεην ππφ ηνλ έιεγρν ηνπ Εκπξαήκ. Ο Κηνπηαρήο θαηείρε ζρε- δφλ νιφθιεξε ηε ηεξεά Βιιάδα πνπ θηλδχλεπε έηζη λα παξακείλεη ππφ ηνπξθηθή θπξηαξρία αλ ην ειιεληθφ δήηεκα ξπζκηδφηαλ επί ηε βάζεη ηνπ de facto εδαθηθνχ ειέγρνπ ησλ δχν εκπνιέκσλ θαη ε Σνπξθία είρε ηελ ηφικε λα απνδερζεί άκεζα, ηφηε, ζηηο αξρέο ηνπ 1828, ηελ πξφηαζε ησλ Απλάκεσλ γηα απηφλνκν ειιαδηθφ θξάηνο. Δ πνιηηηθή χπαξμε ηεο Βιιάδνο αλαγλσξίζηεθε επηζήκσο γηα πξψηε θνξά κε ην Πξσηφθνιιν ηεο Ώγ. Πεηξνππφιεσο ζηηο 4 Ώπξηιίνπ 1826. Δ Μεγάιε ΐξεηαλία θαη ε Ρσζία ζπκθψλεζαλ ηφηε λα πξνσζήζνπλ ηε δεκηνπξγία ελφο ειιεληθνχ θξάηνπο ην νπνίν ζα ήηαλ απηφλνκν θαη θφξνπ ππνηειέο ζην ζνπιηάλν. Σν Πξσηφθνιιν απηφ ήηαλ επηθίλδπλα αζαθέο, ηδηαίηεξα ζην δήηεκα ησλ ζπλφξσλ θα- ζψο ππαηληζζφηαλ φηη ζα πεξηιάκβαλε ηηο επαξρίεο πνπ ζπλερηδφηαλ ε επαλάζηαζε ή φπνπ είραλ de facto εγθαηαζηαζεί πνιηηηθέο αξρέο. Παξάιιεια ππήξρε αλαθνξά ζε εμαγνξά «ηνπξθηθψλ» πεξηνπζηψλ, κέηξν πξαθηηθά αλεθάξκνζην, κε δεδνκέλε ηελ ηεξάζηηα αμία ηνπο θαη ηελ παληειή έιιεηςε πφξσλ ζην ππφ ζχζηαζηλ θξάηνο. Δ ζπλζήθε ηνπ Λνλδίλνπ ηεο 6εο Ενπιίνπ 1827 επαλαιάκβαλε ηνπο φξνπο ηνπ Πξσηνθφιινπ ηεο Πεηξνππφιεσο αιιά κε έλα ζνβαξφηαην επηπιένλ κπζηηθφ άξζξν πνπ έθα λε ιφγν γηα εμαλαγθαζκφ ηεο Σνπξθίαο λα δερζεί ηε κεζνιάβεζε ησλ Απλάκεσλ. Δ ζπλζήθε απηή, πέξα απφ ηελ εζηθή ηεο ζεκαζία, νδήγεζε ζηελ επηβνιή αλαθσρήο θαη ζηνλ απνθιεηζκφ ησλ ειιεληθψλ παξαιίσλ, γεγνλφηα πνπ πξνθάιεζαλ ηνλ Οθηψβξην ηνπ 1827 ηε λαπκαρία η νπ Ναπα- ξίλνπ θαη κεξηθνχο κήλεο αξγφηεξα, ηνλ ξσζνηνπξθηθφ πφιεκν. Ζ δηπιωκαηηθή ζηξαηεγηθή ηνπ Καπνδίζηξηα Δ θεληξηθή επηδίσμε ηνπ Καπνδίζηξηα ήηαλ δηηηή. Ώθ’ ελφο λα κεηαζηξέςεη ηελ απφθαζε ησλ δπλάκεσλ γηα απηνλνκία πξνο ηελ πιή- ξε αλεμαξηεζία ρσξίο δεζκεχζεηο (φπσο ν θφξνο ππνηέιεηαο ή ζπκκεηνρή ηεο Πχιεο ζηελ εθινγή ηνπ εγεκφλα) θαη αθ’ εηέξνπ λα εμαζθαιηζηεί ε επξχηεξε δπλαηή εδαθηθή βάζε γηα απηφ ην θξάηνο ψζηε θαη βηψζηκν λα είλαη αιιά θαη λα ζπκπεξηιάβεη φζν ην δπλα- ηφλ κεγαιχηεξν ηκήκα ηνπ ειιεληθνχ πιεζπζκνχ. Γλψξηδε φηη νη δπζθνιίεο ζα ήηαλ κεγάιεο θαη ζα πξνέξρνληαλ φρη κφλν απφ ηνπο Οζσκαλνχο αιιά θαη απφ ηηο κεγάιεο Απλάκεηο. Δ γεσπνιηηηθή ζεκαζία ηνπ ειιεληθνχ ρψξνπ φπνπ δηαζηαπξψλνληαη ζπκθέξνληα θαη επηδηψμεηο αιιά θαη ε θαρππνςία γηα ηελ επαλαζηαηηθή θχζε ηνπ ειιεληθνχ εγρεηξήκαηνο, ζε κηα επνρή αληεπαλάζηαζεο, γελλνχζαλ πξφζζεηα εκπφδηα. Θεκειηψδεο αξρή ηεο δηπισκαηηθήο ζηξαηεγηθήο ηνπ Καπνδίζηξηα ππήξμε ε πνιηηηθή ίζεο θηιίαο πξνο ηηο ηξεηο Απλάκεηο (Ρσζία, Ώγγιία, Γαιιία). Γλψξηδε φηη απνθιίζεηο θαη άζηνρνη ρεηξηζκνί ζε απηφ ην δήηεκα κπνξνχζαλ λα νδεγήζνπλ ζηε κε εθαξκνγή ηεο ζπλζήθεο ηνπ Λνλδίλνπ αιιά θαη λα πξνθαιέζνπλ κηαλ αξλεηηθφηαηε γηα ηα ειιεληθά ζπκθέξνληα δηακάρε ησλ Απλάκεσλ κεηαμχ ηνπο. Πξφθεηηαη γηα κηαλ αξρή γλήζηαο πνιηηηθήο εζληθήο αλεμαξηεζίαο πνπ δελ ζπλίζηαηαη ζε ηπρνδησθηηθή ξεηνξεία θαηά ησλ ηζρπ- ξψλ αιιά ζε αλαγλψξηζε ηεο πξαγκαηηθφηεηαο θαη αζθαιή πινήγεζε κέζα απφ ηε ζάιαζζα ησλ δηεζλψλ αληηζέζεσλ. Αεχηεξε αξρή δηπισκαηηθήο ζηξαηεγηθήο ηνπ Καπνδίζηξηα ππήξμε ε κεζνδνινγία ηνπ «δηά βαζκψλ πξνρσξείλ», ζχκθσλα κε ηηο ππάξρνπζεο θάζε θνξά ζπλζήθεο θαη δπλαηφηεηεο. Έηζη, γξάθνληαο πξνο ηνλ Σζάξν Νηθφιαν ζηηο 3 Ενπιίνπ 1827 (πξηλ δειαδή ηε ζπλζήθε ηνπ Λνλδίλνπ, ην Ναπαξίλν θαη ηνλ ξσζνηνπξθηθφ πφιεκν), ν Καπνδίζηξηαο θαίλεηαη λα απνδέρεηαη ηελ ππνηειή απηνλνκία θαη δελ ζέηεη θαζφινπ δήηεκα ζπλφξσλ. Πξάμε επθπέζηαηε αθνχ ην δεηνχκελν ζε εθείλε ηε θάζε ήηαλ λα ππάξμεη κηα δηεζλήο δέζκ ε- πζε ησλ δπλάκεσλ γηα απφζρηζε ηεο Βιιάδνο απφ ηελ νζσκαληθή απηνθξαηνξία. Σξεηο κήλεο αξγφηεξα, φηαλ ε ζπλζήθε ηνπ Λνλδί- λνπ έρεη θπξσζεί θαη νη εηδήζεηο απφ ηελ Βιιάδα είλαη ελζαξξπληηθέο, ν Καπνδίζηξηαο πξνρσξεί ζην επφκελν βήκα. ηηο 3 Οθησβξί ν- 3
- 4. π, ζε απάληεζή ηνπ πξνο ηνλ Οπίιιηακ ΄Οξηνλ, ηνπ αγγιηθνχ ππνπξγείνπ Βμσηεξηθψλ, δηακαξηχξεηαη έληνλα γηα ηπρφλ πεξηνξηζκφ ησλ εδαθψλ πνπ ζα δνζνχλ ζηελ Βιιάδα θαη δηεθδηθεί επξχηαηε πεξηνρή: απφ ηνλ Ώκβξαθηθφ σο ηνλ Θεξκατθφ, «επί γξακκήο δηαπ ε- ξψζεο ηελ Θεζζαιία θαη ηε Μαθεδνλία… πξνζηηζεκέλσλ δε θαη ησλ λήζσλ ηνπ ηε Ώηγαίνπ θαη ηεο ειάζζνλνο Ώζίαο». Μάιηζηα, ρσξίο λα πξνβάιιεη ξεηέο δηεθδηθήζεηο, ζηελ αξρή ηνπ ηδίνπ εγγξάθνπ, νκηιεί γηα ηα ηζηνξηθά δίθαηα ηνπ Βιιεληζκνχ, ζηελ Κχπξν, ηελ Κξήηε θαη ζε πεξηνρέο ηεο Μηθξάο Ώζίαο. Ώπφ ην 1828, φζν ε θαηάζηαζε εμειίζζεηαη ζεηηθά ζην πεδίν ηεο κάρεο, ηφζν ν Κπβεξλήηεο ζα γίλεηαη ηνικεξφηεξνο ζηελ πξνβνιή ησλ ειιεληθψλ δηεθδηθήζεσλ. ηελ Ώγγιία ε λέα ζπληεξεηηθή θπβέξλεζε Οπέιιηγθησλ είλαη αξλεηηθή ζηηο ειιεληθέο δηεθδηθήζεηο, θ ν- βνχκελε κήπσο ε εμαζζέλεζε ηεο Σνπξθίαο επλνήζεη ηελ πξνψζεζε ηεο Ρσζίαο. ΐξεηαληθά αξρεία απνδεηθλχνπλ φηη ην Λνλδίλν αληηδξά ζπζηεκαηηθά ζηηο επλντθέο γηα ηελ Βιιάδα ξσζηθέο πξνηάζεηο, φπσο ε πξφηαζε γηα θνηλή ζηξαηησηηθή δξάζε ησλ Απλάκεσλ πνπ ν ΐξεηαλφο ππνπξγφο Βμσηεξηθψλ Νηάληιευ απέξξηςε ηνλ Φεβξνπάξην ηνπ 1828 κε ην έσιν επηρείξεκα φη η «ζα ζέζε εηο ζπλα- γεξκφλ ηελ Βπξψπελ θαη ζα θέξε εηο ηελ επηθάλεηαλ πάζε επηθίλδπλα δηά ηελ εηξήλελ ηεο». Παξά ηελ αγγιηθή αληίδξαζε, ηελ άλνημε ηνπ 1828 ν απηνθξάησξ Νηθφιανο ήηαλ απνθαζηζκέλνο λα ιχζεη δπλακηθά ην ειιεληθφ δήη ε- κα. Ο άθξηηνο ηνπξθηθφο θαλαηηζκφο θαη ε απεηιεηηθή λφηα ηνπ ζνπιηάλνπ ζηα ηέιε ηνπ 1827 ηνλ βνεζνχζε. ηηο 29 Φεβξνπαξίνπ 1828 ν πξέζβεο ηνπ ζην Λνλδίλν Λίβελ επέδηδε ζην αγγιηθφ ππνπξγείν Βμσηεξηθψλ έγγξαθν κε ην νπνίν αλήγγειιε νπζηαζηηθά φηη ε Ρσζία ζα πξνρσξνχζε έζησ κνλνκεξψο ζε πφιεκν πξνθεηκέλνπ λα ππνρξεψζεη ηελ Σνπξθία λα απνδερζεί ηε ζπλζήθε ηνπ Λνλδί- λνπ. Οπέιιηγθησλ θαη Νηάληιευ ζθέθζεθαλ πσο ήηαλ κηα επθαηξία λα απνδεζκεπζεί ε Ώγγιία απφ ηε ζπλζήθε απηή αιιά ε πίεζε ησλ ππνπξγψλ ηξαηησηηθψλ Πάικεξζηνλ θαη Οηθνλνκηθψλ Υάζθηζνλ γηα ζπλέρηζε ηεο ζπλεξγαζίαο κε ηε Ρσζία, ψζηε λα κε ραζεί απφ θάζε επηξξνή ε Βιιάδα, νδήγεζαλ ζε κηα ραιαξή αληίδξαζε, κε έθθξαζε ιχπεο θαη επρέο γηα ηελ ζχληνκε ιήμε ησλ ερζξνπξαμηψλ πνπ άξρηδαλ ζηηο 14 Ώπξηιίνπ. Δ Ώγγιία αξρηθά πξνζπάζεζε λα πξνζεηαηξηζηεί ηε Γαιιία γηα ρσξηζηή ζπκθσλία. Με ηε δηαθνίλσζε ηεο 24εο Μαξηίνπ ηνπ Νηάληιευ πξνο ηνλ πξέζβε ηεο Γαιιίαο ζην Λνλδίλν Πνιηληάθ, γηλφηαλ ιφγνο γηα πεξηνξηζκφ ησλ νξίσλ ηνπ ειιεληθνχ θξάηνπο κφλν ζηελ Π ε- ινπφλλεζν θαη ηηο παξαθείκελεο λήζνπο, γηα θφξν ππνηέιεηαο ηεο Βιιάδνο πξνο ηελ Πχιε, γηα απνδεκίσζε ησλ Σνχξθσλ ηδηνθηεηψλ γεο, αθφκε θαη γηα ζπκκεηνρή ηεο Σνπξθίαο ζηε δηαδηθαζία αλάδεημεο ηεο εθηειεζηηθήο εμνπζίαο ελ Βιιάδη. Δ θπβέξλεζε Μαξηηληάθ επηπρψο απέξξηςε ηελ αγγιηθή πξφηαζε σο αληηβαίλνπζα πξνο ηε ζπλζήθε ηνπ Λνλδίλνπ αθνχ ν απνθιεηζκφο ηεο Ρσζίαο θαη θάζε απεηιήο ρξήζεο βίαο, ζα νδεγνχζε ζε αθχξσζή ηεο θαη ηειηθά ζε φμπλζε ηεο ηνπξθηθήο αδηαιιαμίαο. Σν Παξίζη ζα αληηπξνηείλεη ηε λ απνζηνιή αγγινγαιιηθήο δπλάκεσο ζηελ Πεινπφλλεζν, ζπκπεξίιεςε ζηα φξηα ηεο Βιιάδνο ηεο Ώηηηθήο θαη ηεο Βχβνηαο θαη νηθνλν- κηθή βνήζεηα. κσο ην Λνλδίλν ζα απνξξίςεη απηέο ηηο αληηπξνηάζεηο επηκέλνληαο ζηηο ζέζεηο ηνπ. Δ αλεμάξηεηε πνιηηηθή Καπνδίζηξηα βξήθε ηε ζθνδξή αληίδξαζε ηεο αγγιηθήο πνιηηηθήο, νκνινγνχλ εγεηηθά ζηειέρε ησλ αγγινθίισλ φπσο ν ηζηνξηθφο ππξίδσλ Σξηθνχπεο ή ν Ν. Αξαγνχκεο ν νπνίνο παξαηεξεί ζηηο Εζηνξηθέο Ώλακλήζεηο ηνπ πσο «εκίζνπλ νη Άγγινη ηνλ Κπβεξλήηελ νπρί λνκίδνληεο θξνλνχληα ηα ησλ Ρψζσλ, αιι’ σο επηδηψθνληα ηελ εληειή αλεμαξηεζίαλ ηεο ρψξαο θαη ηελ επέθηα- ζηλ ησλ νξίσλ, α κεηά ηελ πηψζηλ ησλ Οπίγσλ, εμίνπλ λα ζηήζσζηλ νη Σφξεηο θαηά ηνλ Εζζκφλ ηεο Κνξίλζνπ». Ώξθεηά ρξφληα αξγφη ε- ξα ν ΐξεηαλφο ππνπξγφο Βμσηεξηθψλ Άκπεξληελ ζα παξαδερζεί, ζε επηζηνιή ηνπ πξνο ηνλ Σξηθνχπε, φηη «νπδέπνηε ν Καπνδίζηξηαο ζπλέιαβε ηελ ηδέαλ λα ζπζηάζε ηελ Βιιάδα εηο ηελ Ρσζίαλ. Καηαδηψμαζα απηφλ ε Ώγγιία θαη ηνλ άλδξα εδίθεζε θαη ηελ πκεηέξαλ παηξίδα εδεκίσζε». Ώπηά αξγφηεξα. Αηφηη ζε έγγξαθφ ηνπ ηεο 25εο–5–1828 πξνο ην Ρψζν πξέζβε Λίβελ, ηφληδε πφζν αξλεηηθφ γε- γνλφο ήηαλ ν ξσζνηνπξθηθφο πφιεκνο θαη δήισλε ηε ζηαζεξή ηνπ αληίζεζε ζε φ, ηη εμαζζελίδεη ηελ Σνπξθία. Ζ Πεινπόλλεζνο ειεύζεξε Ο Άκπεξληελ δέρζεθε ηειηθά ηε λέα ζχγθιεζε ηεο δηαζθέςεσο ηνπ Λνλδίλνπ γηα ηηο 3 Ενπλίνπ. Δ πξνζπάζεηα ηεο Σνπξθίαο λα δηαζ- πάζεη ηηο ηξεηο Απλάκεηο απνηπγράλεη θαη ε δηάζθεςε, ζηηο νδεγίεο πξνο ηνπο ηξεηο πξέζβεηο ζηελ Πχιε αλαθέξεη πσο ηα ειιεληθά ζχλνξα «ζα έδεη λα πεξηιάβνπλ ην κεγαιχηεξν ηκήκα ηνπ επαλαζηαηήζαληνο πιεζπζκνχ, λα θαζνξίδνληαη ζαθψο θαη λα πξνζηαηεχ- νληαη επθφισο». Με επηζηνιή πξνο ηνλ ίδην ηνλ Οπέιιηγθησλ ζηηο 24 Ενπλίνπ, ν ΡεΎο εθέληε επηκέλεη ζε κπζηηθή ξχζκηζε απφ Ώγγιία θαη Σνπξθία «γηα ηελ εηξήλεπζε ηεο Πεινπνλλήζνπ» (φπσο πνλεξφηαηα πεξηνξίδεη ην εδαθηθφ δήηεκα) αιιά ν Οπέιιηγθησλ ζέηεη σο πξνυπφζεζε ηελ απνδνρή απφ ηελ Πχιε ηεο ζπλζήθεο ηεο 6εο Ενπιίνπ 1827. ην κεηαμχ ε Αηάζθεςε απνθάζηδε ηελ απνζηνιή γαι- ιηθνχ ζηξαηνχ ζηελ Πεινπφλλεζν, φπσο ν Καπνδίζηξηαο είρε εθκαηεχζεη, ζπληζηψληαο ζην Παξίζη λα κελ αθήζεη ζηε Ρσζία ηελ α- πνθιεηζηηθή δφμα ηεο ζηξαηησηηθήο ζπλδξνκήο ζηελ Βπαλάζηαζε. Πξηλ θζάζεη ν γαιιηθφο ζηξαηφο γηα λα επηβάιεη ηελ απνκάθξπλζε ησλ αηγππηηαθψλ δπλάκεσλ, ππεγξάθε ζηελ Ώιεμάλδξεηα ε ζπ λ- ζήθε πνπ πξνέβιεπε εηξεληθή ηνπο απνρψξεζε. Καη απηή ε εμέιημε πξνήιζε απφ ηε δηπισκαηηθή επθπία ηνπ Καπνδίζηξηα πνπ εθκε- ηαιιεχζεθε ηνλ αληαγσληζκφ Ώγγιίαο θαη Γαιιίαο γηα επηξξνή ζην λεφηεπθην θξάηνο. Γηα λα κε θαηαζηξαθεί πιήξσο ε Πεινπφλλεζνο απφ ηηο λέεο κάρεο αιιά θαη γηα λα κε ιάβεη μέλνο ζηξαηφο ηηο δάθλεο θαη ηνπο ηίηινπο ηνπ απειεπζεξσηή, ν Καπνδίζηξηαο ζπεχδεη ζηε Γάθπλζν, ζπλαληά ην λαχαξρν Κφδξηγθησλ θαη ηνλ πείζεη φηη ζα ήηαλ πξνο ην ζπκθέξνλ ηεο Ώγγιίαο λα πξνιάβεη ηνπο Γάιινπο, ζπεχδνληαο ζηελ Ώίγππην γηα λα πείζεη ην Μσράκεη Άιε λα δηαηάμεη εθθέλσζε ηεο Πεινπνλλήζνπ. Ο Κφδξηγθησλ κεηέβε ζηελ Ώι ε- μάλδξεηα φπνπ ζηηο 9 Ώπγνχζηνπ 1828 ππεγξάθε ζπλζήθε πνπ πξνέβιεπε άκεζε απνρψξεζε ησλ αηγππηηαθψλ ζηξαηεπκάησλ. Σξεηο εβδνκάδεο αξγφηεξα απνβηβάδνληαλ ζην Πεηαιίδη θαη ηελ Κνξψλε ε γαιιηθή δχλακε. Δ Πεινπφλλεζνο ήηαλ ειεχζεξε. Οη εμειίμεηο ήηαλ πιένλ ξαγδαίεο. Πξψηεο κέξεο ηνπ επηεκβξίνπ έθζαλαλ ζηνλ Πφξν νη πξεζβεπηέο παξά ηε Πχιε ηξάηθνξδ Κά- ληγθ, Γθπγηεκηλφ θαη Ρηκπσπηέξ. Οη πιεξνθνξίεο γηα ηηο νδεγίεο πνπ είραλ σο πξνο ην δήηεκα ησλ ζπλφξσλ ήηαλ ιίαλ αλεζπρεηηθέο. Ώλέθεξαλ σο κέγηζηε παξαρψξεζε, «κάιινλ ππέξκεηξε θαη απνθιεηζηέα», ηε γξακκή απφ ηνλ θφιπν ηνπ ΐφινπ σο ηηο εθβνιέο ηνπ Ώρειψνπ. Οη ζεηηθέο εμειίμεηο ζην δήηεκα ηεο Πεινπνλλήζνπ, ελζάξξπλαλ ηνλ Καπνδίζηξηα λα πξνβάιεη ζηηο 11 επηεκβξίνπ κε εκ- πηζηεπηηθφ ππφκλεκα πξνο ηνπο πξέζβεηο ηνικεξφηεξεο δηεθδηθήζεηο. ην ππφκλεκα απηφ νξίδνληαλ σο «ηα κάιηζηα ζπλεζηαικέλα φξηα ηεο Βιιάδνο ηα απφ ηνπ θφιπνπ ηνπ ΐφινπ αξρφκελα θαη αθίλνληα κελ εηο ηνπο Σνχξθνπο ηελ Θεζζαιίαλ θαη πνιχ ηεο Δπείξνπ κέξνο, δηά δε ησλ ηζρπξνηάησλ νξεηλψλ φγθσλ θζάλνληαο εηο αγηάδαηο». Πην θάησ δηεπθξηλίδνληαλ φηη θπζηθά φξηα γηα λα εμαζθαιηζ- ηεί ε άκπλα θαη ε αλάπηπμε ηνπ λένπ θξάηνπο ζα ήηαλ ε επζεία γξακκή πνπ αξρίδεη απφ ηηο ππψξεηεο ηνπ Οιχκπνπ ζηνλ Θεξκατθφ θα η θηάλεη κέζσ Υαζίσλ- Μεηζφβνπ- Υνξκφβνπ- ακαξίλαο- Γαξδηθίνπ ζην Παιέξκν ηεο Υηκάξαο. Νφηην φξην νξίδνληαλ ε Κξήηε. 4
- 5. Ο Καπνδίζηξηαο επηθαινχκελνο απφξξεην άξζξν ηεο ζπλζήθεο ηνπ 1827 γηα αλαπξνζαξκνγή ησλ φξσλ αλ ε Σνπξθία δελ απνδερ φ- ηαλ ηε κεζνιάβεζε, δεηεί δηεχξπλζε ησλ ζπλφξσλ ψζηε λα είλαη ηθαλφ ην λέν θξάηνο λα αληηκεησπίζεη ηελ ηνπξθηθή ερζξφηεηα θαη λα δηαζθαιηζηεί ε εηξήλε. Ο Κπβεξλήηεο ρσξίο λα απνξξίπηεη ξεηά ηελ απηνλνκία θαη ηελ επηθπξηαξρία ηνπ ζνπιηάλνπ θάλεη ιφγν ζην ίδην ππφκλεκα «πεξί φλησο αλεμαξηεζίαο». Δ κάρε ηνπ θάλεθε λα δηθαηψλεηαη φηαλ νη ηξεηο πξέζβεηο παξά ηηο νδεγίεο ησλ θπβεξλή- ζεψλ ηνπο, ζα πηνζεηήζνπλ ηε γξακκή θφιπνπ ΐφινπ- θφιπνπ Άξηαο πνπ απέδηδε έηζη ζηελ Βιιάδα νιφθιεξε ηε ηεξεά, ε νπνία βξηζθφηαλ αθφκε ππφ ηνπξθηθή θαηνρή. Πξφηεηλαλ επίζεο απφδνζε ηεο Βχβνηαο ελψ ζπλεγνξνχζαλ θαη ππέξ ηεο παξαρψξεζεο άκνπ θαη Κξήηεο. Δ γλσκάηεπζε ησλ πξέζβεσλ πνπ ζα ππνβαιιφηαλ ζηε δηάζθεςε γηα λα ιεθζεί επίζεκε απφθαζε, ππήξμε άιιε κηα επηηπρία ηνπ Καπνδίζηξηα πνπ βξηζθφηαλ ζπλερψο ζηνλ Πφξν πηέδνληαο ηνλ παιαηφ ηνπ θίιν πξέζβε ηξάηθνξδ Κάληγθ, εμάδει- θν ηνπ Σδσξηδ Κάληγθ ν νπνίνο είρε ζπληειέζεη θαίξηα ζηελ αιιαγή ηεο βξεηαληθήο ζηάζεο ην 1825. Έκελε λα ππεξθεξαζηεί ε αληί δ- ξαζε ηνπ Άκπεξληελ πνπ επέκελε ζε έλα ππνηειέο ζην ζνπιηάλν θξαηίδην, κε φξηα κέρξη ηνλ Εζζκφ. Μφιηο έθζαζαλ ζην Λνλδίλν νη εηδήζεηο γηα ηε γλσκάηεπζε ησλ πξέζβεσλ, ν Άκπεξληελ θάιεζε ηνπο πξέζβεηο Πνιηληάθ θαη Λίβελ θαη ηνπο έπεηζε λα ππνγξάςνπλ λέν Πξσηφθνιιν (4/16 Ννεκβξίνπ 1828) κε ην νπνίν Πεινπφλλεζνο, παξαθείκελεο λήζνη θαη Κπθιάδεο εηίζελην ππφ πξνζσξηλή εγγχεζε ησλ ηξηψλ Ώπιψλ «έσο απνθαζηζζή νξηζηηθψο ε ηχρε ηεο Βιιάδνο κε ζπγθαηάζεζηλ ηεο Πχιεο». Ώλ θαη δηεπθξίληδαλ φηη δελ θαζνξίδνπλ ηα νξηζηηθά ζχλνξα ηεο Βιιάδνο, ν δηαρσξηζκφο απηνχ ηνπ ρψξνπ θαη ε αλαθνξά ζε ηνπξθηθ ή ζπλαίλεζε, πξνδηέγξαθε ζνβαξφηαην θίλδπλν. Βπηπξφζζεηα απαγνξεπφηαλ ξεηά ε ζπκκεηνρή ηνπ γαιιηθνχ ζψκαηνο ζε επηρεηξήζεηο πέξαλ ηεο Πεινπνλλήζνπ θαη απνθαζηδφηαλ ε απνρψξεζή ηνπ. Ώμίδεη λα ζεκεησζεί ε εληνλφηαηε αληίδξαζε ηνπ Άκπεξληελ ζην ζέκα ηεο Κξήηεο ην νπνίν ραξαθηεξίδεη «ζπνπδαηφηεξν απφ ην φιν ειιεληθφ δήηεκα» (ζρεηηθή επηζηνιή πξνο ηνλ Οπέιιηγθησλ ζηηο 28 Οθησβξίνπ 1828) θαη ε απφιπηε αλαθνξά ζε έγγξαθν ηεο 8εο Αεθεκβξίνπ πσο «ε βξεηαληθή θπβέξλεζε νπδέπνηε ζα επηηξέςεη λα πεξηέιζεη ε ζπνπδαία αχηε λήζνο εηο ην θξάηνο ηνπ Καπνδίζηξηα ή ζε νηαλδήπνηε άιιε δχλακε». Ζ εμαζθάιηζε ηεο ηεξεάο Διιάδαο ηηο 14 Αεθεκβξίνπ 1828 ν Καπνδίζηξηαο κε λέν κπζηηθφ ππφκλεκα πξνο ηνλ Σζάξν Νηθφιαν θαηνξζψλεη λα απνζπάζεη ηελ ππνζη ή- ξημή ηνπ γηα ηε ζπλνξηαθή γξακκή Παγαζεηηθνχ- Ώκβξαθηθνχ αιιά θαη ηε κεηαζηξνθή πξνο ηελ επηινγή ηεο αλεμαξηεζίαο ηεο Βιιά- δνο. Σελ ίδηα επνρή, ληφπηνη νιηγαξρηθνί θχθινη πξνζεγγίδνπλ ηνπο πξέζβεηο θαη λα ηνπο παξαθαινχλ… λα κελ αθνχλ ηνλ «ξσζφθ- ξνλα» Κπβεξλήηε αιιά λα απνθαζίζνπλ λα θιείζνπλ ηάρηζηα ην δήηεκα ησλ ζπλφξσλ έζησ θαη κε ηε ζηελφηεξε εθδνρή [πειηάδεο, η. Δ΄, ζ. 174]. Σελ θξίζηκε εθείλε ζηηγκή ε εθζηξαηεία ππφ ηνλ Ώπγνπζηίλν Καπνδίζηξηα (ηελ άλνημε ηνπ 1829) πνπ επηηπγράλεη λα απειεπζεξσζεί νιφθιεξε ε Απηηθή ηεξεά, ζα έρεη επεξγεηηθά απνηειέζκαηα. Τπνγξάθεηαη ην λέν Πξσηφθνιιν ηνπ Λ νλδίλνπ (10/22 Μαξηίνπ 1829) πνπ ζέηεη ηα ζχλνξα ζηε γξακκή Παγαζεηηθνχ- Ώκβξαθηθνχ, φξην πνπ δερφηαλ πιένλ θαη ην Λνλδίλν, παξά ηελ αξρηθή αληίδξαζε κε επηρεηξήκαηα φπσο φηη «νχηε νη Σνχξθνη ζα δέρνληαλ απηά ηα ζχλνξα νχηε νη Έιιελεο ήηαλ ζε ζέζε λα ηα θαηαθηήζν- πλ». Σν αξλεηηθφ ήηαλ φηη ην Πξσηφθνιιν απηφ επέκελε ζε επηθπξηαξρία ηνπ ζνπιηάλνπ ζην λέν θξάηνο (πνπ ζα ήηαλ θιεξνλνκηθή εγεκνλία) θαη ζε θαηαβνιή θφξνπ ππνηέιεηαο ελψ αμίσλε επίζεο θαη ηελ αλάθιεζε ησλ ειιεληθψλ δπλάκεσλ απφ ηε ηεξεά. Καζψο νη Σνχξθνη δελ δέρνληαλ νχηε θαλ ηελ ππνηειή απηνλνκία ηεο Πεινπνλλήζνπ, ε δηπισκαηηθή επθπία ηνπ Καπνδίζηξηα γηα άιιε κηα θνξά δηέβιεςε πσο ε θαζπζηέξεζε, ελψ ζπγρξφλσο ζα ζπλερίδνληαλ νη ζηξαηησηηθέο επηηπρίεο ηφζν ηεο Βπαλάζηαζεο φζν θαη ησλ Ρψζσλ ζην κέησπν ηεο Θξάθεο, ζα βειηίσλε έηη πεξαηηέξσ ηελ θαηάζηαζε γηα ηελ Βιιάδα. Έηζη φηαλ ν πξέζβεο Νηψθηλο επηδί- δεη ην Πξσηφθνιιν θαη αμηψλεη άκεζε αλάθιεζε ησλ ειιεληθψλ δπλάκεσλ απφ ηε ηεξεά, ν Κπβεξλήηεο αξλείηαη πεξίηερλα λα ζπκ- κνξθσζεί. Ώηηηνινγψληαο ηελ θσιπζηεξγία κε ηελ απάληεζε ηεο 11εο ΜαΎνπ 1829 ππνζηεξίδεη πσο ε ειιεληθή άξλεζε απνξξέεη απφ ην πλεχκα ηεο ζπλζήθεο ηεο 6εο Ενπιίνπ 1827 αθνχ ε αλαθσρή πνπ ηεξνχλ νη ηνπξθηθέο δπλάκεηο δελ είλαη ε πξνβιεπφκελε απφ ηε ζπλζήθε αιιά «ακπληηθή ζηάζηο θαη’ αξέζθεηαλ κεηαζέζηκνο» ελψ πξνβάιιεη ηηο δεζκεχζεηο ησλ εζληθψλ ζπλειεχζεσλ ππφ ηηο νπνίεο ηειεί θαη νη νπνίεο ηνλ εκπνδίδνπλ «λα κεηαθνκίζε εληφο ηεο Πεινπνλλήζνπ θαη ησλ παξαθεηκέλσλ λήζσλ ηα δπζηπρή πιήζε ησλ εθείζελ ηνπ Εζζκνχ επαξρηψλ». Ώθνινπζεί λέν ππφκλεκα Καπνδίζηξηα, ζηηο 24 ΜαΎνπ, κε ην νπνίν απνθξνχεη ηελ ηνπξθηθή ζπκκεηνρή ζηελ εθινγή αλσηάηνπ άξρνλ- ηνο θαη ηελ απνδεκίσζε ησλ γαηνθηεζηψλ ππελζπκίδνληαο πξνζθπψο ηελ ππνζήθε πνπ βαξαίλεη ηηο γαίεο απηέο γηα λα ζπλαθζνχλ ηα δχν αγγιηθά δάλεηα. Πξνο ηνχηνηο ραξαθηεξίδεη ελφπινπο πιεζπζκνχο εληνπίσλ θαη φρη ειιεληθά ζηξαηεχκαηα ηηο δπλάκεηο πνπ ήιεγ- ραλ ηε ηεξεά, νπφηε δελ είρε ηε λνκηθή δπλαηφηεηα λα επηβάιεη ζε απηά ηελ απνρψξεζε. Ο Κπβεξλήηεο θξνληίδεη ζπγρξφλσο λα θαηνρπξσζεί κε απφθαζε ηεο Α΄ Βζληθήο πλειεχζεσο ηνπ Άξγνπο πνπ εγθξίλεη ηνπο ρεηξηζκνχο ηνπ θαη ζέηεη σο φξν νπνηαζδήπνηε ζπκθσλίαο ηελ επηθχξσζή ηεο απφ απηήλ. Δ λίθε ηνπ Τςειάληε ζηελ Πέηξα (12 επηεκβξίνπ 1829) θη ε πλζήθε ηεο Ώδξηαλνππφι ε- σο (πνπ είρε θαηαιεθζεί απφ ξσζηθά ζηξαηεχκαηα), ζα επηζθξάγηδαλ ην ζξίακβν ηεο Βπαλάζηαζεο. Δ Σνπξθία αλαγθαδφηαλ λα απν- δερζεί ηφζν ηε ζπλζήθε ηνπ 1827 φζν θαη ην Πξσηφθνιιν ηνπ 1829 γηα ηα φξηα θφιπνπ ΐφινπ- θφιπνπ Άξηαο. Ζ απηνλνκία γίλεηαη αλεμαξηεζία Βίθνζη κήλεο κεηά ηελ άθημε ηνπ Ε. Καπνδίζηξηα, έλαο αγψλαο πνπ φηαλ ήξζε μεςπρνχζε, ηψξα έθηαλε ζε ληθεθφξν ηέξκα. πγρξφ- λσο, ην απμεκέλν γφεηξν ηεο Ρσζίαο ζηνπο Έιιελεο αιιά θαη ε ηφζν εχθνιε θαηάξξεπζε ηεο ηνπξθηθήο άκπλαο, γελλνχζε ζην Λνλδ ί- λν αλεζπρίεο. Έλα ηζρπξφ λενειιεληθφ θξάηνο ζα κπνξνχζε θάπνηε λα δηαδερζεί ηελ νζσκαληθή απηνθξαηνξία; Σν εξψηεκα απηφ απαζρνιεί ηνλ Άκπεξληελ πνπ αηθληδίσο ηνλ Ννέκβξην ηνπ 1829 ζα ηαρζεί ππέξ ηεο πιήξνπο αλεμαξηεζίαο ηεο Βιιάδνο. Έηζη ζηηο 3 Φεβξνπαξίνπ 1830 ε δηάζθεςε ηνπ Λνλδίλνπ ζα δηαθεξχμεη ηελ πνιηηηθή αλεμαξηεζία ηεο Βιιάδνο πεξηνξίδνληαο φκσο ηα ζχλνξα κεηαμχ ησλ εθβνιψλ ηνπ πεξρεηνχ ζην Μαιηαθφ θαη ησλ εθβνιψλ ηνπ Ώρειψνπ, ελ είδεη αληαιιάγκαηνο πξνο ηελ Σνπξθία. Δ Βιιάδα ήηαλ πιένλ αλεμάξηεην θξάηνο αιιά λφηα ησλ Απλάκεσλ αμίσλε κε ηξφπν ηηακφ ηελ εθθέλσζε φζσλ επαξρηψλ δελ ζπκπεξηειήθζε- ζαλ ζε απηφ. Ήηαλ ε θξηζηκφηεξε θακπή. Δ Βιιάδα έπξεπε αθ’ ελφο λα απνδερζεί ην Πξσηφθνιιν γηα λα θεξδίζεη νξηζηηθά ηελ αλεμαξηεζία ηεο αιιά θαη λα κελ εθαξκφζεη ηνπο εδαθηθνχο φξνπο, απνθεχγνληαο ζπγρξφλσο ηε ξήμε κε ηηο Απλάκεηο ρσξίο ηελ νηθνλνκηθή βνήζεηα ησλ νπνίσλ ην λέν θξάηνο δελ ζα κπνξνχζε λα νξγαλσζεί. Οη ρεηξηζκνί πνπ απαηηνχληαλ ήηαλ πξαγκαηηθά ιεπηφηαηνη. Σελ ηζηνξηθή εθείλε ζηηγκή, ε εζσηεξηθή εξεκία πνπ είρε επηθξαηήζεη απφ ηηο αξρέο ηνπ 1828 θη είρε απνδεηρζεί πνιχηηκε γηα ηηο εζληθέο επηηπρίεο, αξρίδεη λα θινλίδεηαη. Εδηνηειείο ή κε πξφσξεο ηδενινγηθέο αγθπιψζεηο δπλάκεηο πνπ πιήηηνληαη απφ ηελ ίδξπζε ηζρπξήο θεληξηθή ο θπβέξλεζεο θαη ηε δεκηνπξγία ζχγρξνλνπ εζληθνχ θξάηνο, επηδίδνληαη ζηελ ππνλφκεπζε, ηηο ξαδηνπξγίεο θαη ηηο δηαβνιέο, κε δηζηά- 5
- 6. δνληαο λα ζπλεξγάδνληαη κε ην εμσηεξηθφ, θπξίσο κε ηελ αγγιηθή πνιηηηθή πνπ ελζαξξχλεη αζκέλσο θάζε δηαπξαγκαηεπηηθή απνδπ- λάκσζε ηνπ Καπνδίζηξηα θαη ηεο Βιιάδνο ψζηε λα θαηαδεηρζεί φηη νη Έιιελεο είλαη αλψξηκνη γηα ην εθηεηακέλν θξάηνο πνπ απαηηνχλ. Ο Καπνδίζηξηαο δελ πηνείηαη. Οξγαλψλεη ηε δηπισκαηηθή άκπλα κε ηε κέζνδν ηεο δηγισζζίαο (Κπβεξλήηεο θαη Γεξνπζία). ηελ απά λ- ηεζή ηνπ πξνο ηε δηαθνίλσζε ησλ Απλάκεσλ, κε απαξάκηιιε δηπισκαηηθή ηέρλε, εμαίξεη ηελ αλαγλψξηζε ηεο αλεμαξηεζίαο αιιά πεξηγξάθεη θαη ηε δπζθνιία γηα «ηειεία θαη άκεζνλ πξνζρψξεζηλ εηο ηα δεδνγκέλα» ελψ ζην δήηεκα ηεο κνλαξρίαο δηεθδηθεί ηα ζπ λ- ηαγκαηηθά δηθαηψκαηα ηνπ ιανχ φπσο είραλ ζεζπηζηεί απφ ηηο εζληθέο ζπλειεχζεηο. ην δήηεκα ηεο εθθέλσζεο ησλ επαξρηψλ πνπ δελ θαηαθπξψλνληαλ ζηελ Βιιάδα δειψλεη φηη είλαη έηνηκνο λα ηελ εθαξκφζεη, φηαλ απνζπξζνχλ θαη νη Σνχξθνη απφ ηελ Ώηηηθή θαη ηελ Βχβνηα, έιζεη νξνζεηηθή επηηξνπή θαη παξαζρεζνχλ ζηελ ειιεληθή θπβέξλεζε κέζα γηα λα αληηκεησπίζεη ην πξνζθπγηθφ δήηεκα πνπ ζα δεκηνπξγεζεί. Με ηελ αλαβνιή απηή άλνηγε ην δξφκν γηα ηε καηαίσζε ηεο εθθέλσζεο. Οη πηέζεηο ζα εληαζνχλ ζηελ Βιιάδα κεηά ηελ Ενπιηαλή επαλάζηαζε ζηε Γαιιία, ηελ πηψζε ηνπ Καξφινπ Ε΄ θαη ηελ άλνδν ηνπ Λνπδν- βίθνπ Φηιίππνπ πνπ ζα επηθέξεη ζηξνθή ηεο Γαιιίαο απφ ηε ζπλεξγαζία κε ηε Ρσζία ζε ζηελφηεξε ζπλεξγαζία κε ηελ Ώγγιία. πγ- ρξφλσο ν λένο ππνπξγφο Βμσηεξηθψλ ηεο ΐξεηαλίαο Πάικεξζηνλ αιιάδεη ζηξαηεγηθή. Αέρεηαη κελ λα παξαρσξεζεί ζηελ Βιιάδα νιφθιεξε ε ηεξεά αιιά παξάιιεια πξνθξίλεη ηελ αλαηξνπή ηνπ Καπνδίζηξηα. Σν λέν θξάηνο πξέπεη λα είλαη απνιχησο ειεγρφκελν. Μπνξεί ε αλαβιεηηθή πνιηηηθή ηνπ Καπνδίζηξηα γηα ηελ εθθέλσζε ησλ δχν επαξρηψλ λα δηθαηψζεθε απφ ηελ εμέιημε ησλ γεγνλφησλ θαη λα δηέζσζε απηέο ηηο επαξρίεο πνπ πξνζθπξψζεθαλ ζην ειιεληθφ θξάηνο (ν Κπβεξλήηεο ήηαλ απηφο πνπ πξνθάιεζε ηε ζθφπηκε θαζπζηέξεζε Γαιιίαο θαη Ρσζίαο λα ζηείινπλ εθπξνζψπνπο γηα ράξαμε ηεο ζπλνξηαθήο γξακκήο, παξνπζία πνπ είρε ζέζεη σο πξν- υπφζεζε γηα λα πξαγκαηνπνηεζεί ε εθθέλσζε), γηα ηνλ ίδην φκσο ήηαλ ε αξρή ηνπ θπζηθνχ ηνπ ηέινπο. Οη ζπλέπεηεο Σνλ Ενχιην ηνπ 1831 ε δηάζθεςε ησλ Απλάκεσλ γηα ην ειιεληθφ δήηεκα ζην Λνλδίλν, απνθάζηδε ηελ απνζηνιή ζρεδίνπ νδεγηψλ πξνο ηνπο πξέζβεηο ησλ ζηελ Πχιε. ε απηφ ζα εηίζεην επίζεκα ην δήηεκα ηεο βειηίσζεο ησλ βφξεησλ ειιεληθψλ ζπλφξσλ. Απν κήλεο αξγφηεξα ππεγξάθεην ζην Λνλδίλν ην Πξσηφθνιιν ηεο 14εο επηεκβξίνπ 1831, ην νπνίν αλαγλψξηδε ξεηά φηη ε νξηδφκελε ζην Πξσ- ηφθνιιν ηεο 3εο Φεβξνπαξίνπ 1830 ζπλνξηαθή γξακκή ηεο Βιιάδνο «παξνπζίαδε πνιχ ζνβαξά ειαηηψκαηα ζην δπηηθφ ηνκέα ηεο θαη δελ παξείρε ηα κέζα πξνο εκπέδσζηλ ηεο ακνηβαίαο αζθάιεηαο κεηαμχ Βιιάδνο θαη Οζσκαληθήο απηνθξαηνξίαο». Οη πξέζβεηο ζηελ Πχιε εληέιινληαλ λα πηέζνπλ απηήλ γηα απνδνρή ηεο ζπλνξηαθήο γξακκήο ΐφινπ- Άξηεο, πνπ είρε νξηζηεί κε ην πξφηεξν Πξσηφθνι- ιν ηεο 10εο Μαξηίνπ 1829 θαη ηελ νπνία ε Πχιε είρε δερζεί κε ηε ζπλζήθε ηεο Ώδξηαλνππφιεσο. Ήηαλ πξνθαλέο γηα θάζε αλαγλψζ- ηε ηνπ Πξσηνθφιινπ φηη ηα επηρεηξήκαηα ηα νπνία πεξηιακβάλνληαλ ζε απηέο ηηο νδεγίεο αληινχληαλ ζαθέζηαηα απφ απηά ηνπ Καπ ν- δίζηξηα, φπσο είραλ εθθξαζηεί κε ηα ππνκλήκαηά ηνπ. Σελ ίδηα επνρή, ε ζθαλδαιψδεο εχλνηα ησλ ζηαζηαζηψλ ηεο Όδξαο θαη ηεο Μάλεο απφ ηνπο αληηπξέζβεηο ηεο Ώγγιίαο θαη ηεο Γαιιί- αο, θαζψο θαη απφ ηνπο λαπάξρνπο, πείζεη θαη ηνλ πιένλ δχζπηζην γηα ηελ ππνλφκεπζε ηνπ Κπβεξλήηε πνπ ζα πιήξσλε κε ηελ ίδηα ηνπ ηε δσή ηνλ δηπισκαηηθφ ηνπ ζξίακβν. Αεθαηξείο κέξεο κεηά ην Πξσηφθνιιν ηεο 14εο επηεκβξίνπ 1831 ειιεληθά ρέξηα έθνβαλ ην λήκα ηεο δσήο ηνπ. Ο ζάλαηφο ηνπ ζηέξεζε ην Έζλνο απφ ην κνλαδηθφ ζηήξηγκα αζθάιεηαο θαη πξννπηηθήο, είρε δε καθξνπξφζεζκα ηξαγηθέο ζπλέπεηεο. Σν πξφσξν ηέινο ηνπ Κπβεξλήηε ππήξμε κηα απφ ηηο πξσηνγελείο αηηίεο πνπ ην αίηεκα εζληθήο νινθιήξσζεο θαη πνιηηηθνχ εθζπγρξνληζκνχ, παξέκεηλε κέρξη ηηο εκέξεο καο ηξαγηθά αδηθαίσην. ΔΝΓΔΗΚΣΗΚΖ ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ Ώξρείνλ Ε. Καπνδίζηξηα, Βηαηξεία Κεξθπξατθψλ πνπδψλ, Κέξθπξα 1976- 1985. Ααθλήο Γξ., Ησάλλεο Καπνδίζηξηαο, Βθδφζεηο Ίθαξνο, Ώζήλα 1976. Αεζπνηφπνπινο Ώιέμαλδξνο, Ο Κπβεξλήηεο Καπνδίζηξηαο θαη ε απειεπζέξσζηο ηεο Διιάδνο, Ώζήλα 1954. Βλεπεθίδεο Π., Ρήγαο- Τςειάληεο- Καπνδίζηξηαο, ΐηβιηνπσιείνλ ηεο Βζηίαο, Ώζήλα 1965. Εζηνξία ηνπ Βιιεληθνχ Έζλνπο [πιινγηθφ], Βθδνηηθή Ώζελψλ, Ώζήλα 1975. Καπνδίζηξηαο Εσάλλεο, Τπφκλεκα [Apercu de ma carriere publique depuis 1798 jusqu’ a 1822], Αεκνζηεχζεθε κε ηνλ ηίηιν «Ώπηνβη- νγξαθία Εσάλλνπ Καπνδίζηξηα» απφ ηνλ Μ. Λάζθαξη, Ώζήλα 1940 Κνχθθνπ Βιέλε, Ο Καπνδίζηξηαο θαη ε Παηδεία, Ώζήλα 1972. Κνπινχξε Υξ. – Λνχθνο Υξ., Σα πξόζσπα ηνπ Καπνδίζηξηα, Βθδφζεηο Πνξεία, Ώζήλα 1996. Μαξθεδίλεο ππξ., Πνιηηηθή Ηζηνξία ηεο πγρξόλνπ Διιάδνο, Βθδφζεηο Πάππξνο, Ώζήλα 1968. Παπαγεσξγίνπ ηέθαλνο, Ζ ζηξαηησηηθή πνιηηηθή ηνπ Καπνδίζηξηα, ΐηβιηνπσιείνλ ηεο Βζηίαο, Ώζήλα 1986. Παπαξξεγφπνπινο Κ., Ηζηνξία ηνπ ειιεληθνύ έζλνπο, Ώζήλαη 1885-1887. Πεηξίδεο Π., Ζ δηπισκαηηθή δξάζηο ηνπ Ησάλλνπ Καπνδίζηξηα, Θεζζαινλίθε 1974. πειηάδεο Νηθφιανο, Απνκλεκνλεύκαηα, Ελζηηηνχην Υ. Σξηθνχπεο, Ώζήλα 2007. ηνχξηδα Ρσμάλδξα, Απνκλεκνλεύκαηα, Βθδφζεηο Εδεφγξακκα, Ώζήλα 2006. Σηξο Φξ., Ζ Διιάδα ηνπ Καπνδίζηξηα [De l’ etat actuel de la Grece- 1833], Βιιεληθή έθδνζε, Ώζήλα 1972. Σξηθνχπεο ππξίδσλ, Ηζηνξία ηεο ειιεληθήο επαλαζηάζεσο, Ώζήλα 1968. Φηιήκσλ Ε., Γνθίκηνλ πεξί ηεο ειιεληθήο επαλαζηάζεσο, Ώζήλαη 1859. Ώλαδεκνζίεπζε απφ ηελ Βλσκέλε Ρσκενζχλε - Δκεξνκελία δεκνζίεπζεο: 29-09-11 θαη ην πεξηνδηθφ Εζηνξία η.505 Ενχιηνο 2010 Σν αιίεπζα ΒΑΧ lomak Με εκηίμηζη ΔΤΑΓΓΔΛΟ ν ΑΜΗΟ Γηαρεηξηζηήο 6
- 7. O άγηνο Γεκήηξηνο ν Mπξνβιήηεο. Αξκαηωκέλνο ηελ Αξκαηωζηά ηνπ Θενύ. (Κόλ- ηνγινπ Φώηεο) O άγηνο Αεκήηξηνο καδί κε ηνλ άγην Γεψξγην, είλαη ηα δπν παιιεθάξηα ηεο ρξηζηηαλνζχλεο. Aπηνί είλαη θάησ ζηε γε, θ’ νη δπν αξράγγεινη Mηραήι θαη Γαβξηήι είλαη απάλσ ζηνλ νπξαλφ. ηα αξραία ρξφληα ηνπο δσγ- ξαθίδαλε δίρσο άξκαηα, πιελ ζηα θαηνπηλά ηα ρξφληα ηνπο παξηζηάλνπλε αξκαησκέλνπο κε ζπαζηά θαη κε θνληάξηα θαη ληπκέλνπο κε ζηδεξνπνπθάκηζα. ηνλ έλαλ ψκν έρνπλε θξεκαζκέλε ηελ πεξηθεθαιαία θαη ζηνλ άιινλ ην ζθνπηάξη, ζηε κέζε είλαη δσζκέλνη ηα ινπξηά πνπ βαζηάλε ην ζεθάξη ηνπ ζπαζηνχ θαη ην ηαξθάζη πφρεη κέζα ηηο ζαγίηεο θαη ην δνμάξη. Tα ηειεπηαία ρξφληα, χζηεξα απφ ην πάξζηκν ηεο Πφιεο, νη δπν απηνί άγηνη θαη πνιιέο θνξέο θη’ άιινη ζηξαηησηηθνί άγηνη δσγξαθίδνπληαη θαβαιιηθεκέλνη απάλσ ζε άινγα, ζε άζπξν ν άγηνο Γεψξγεο, ζε θφθθηλν ν άγηνο Αεκήηξεο. Kη’ ν κελ έλαο θνληαξίδεη έλα ζεξηφ θη’ ν άιινο έλαλ πνιεκηζηή, ηνλ Λπαίν. Aπηά ηα άξκαηα πνπ θνξάλε εηνχηνη νη άγηνη, παξηζηάλνπλε φπια πλεπ- καηηθά, ζαλ θαη θείλα πνπ ιέγεη ν απφζηνινο Παχινο: ―Nηπζήηε ηελ αξκαησζηά ηνπ Θενχ γηα λα κπνξέζεηε λα αληηζηαζήηε ζηα ζηξαηεγήκαηα ηνπ δηαβφινπ. Γηαηί ην πάιεκα ην δηθφ καο δελ είλαη θαηαπάλσ ζε αίκα θαη ζε θξέαο, αιιά θαηαπάλσ ζηηο αξρέο, ζηηο εμνπζίεο, θαηαπάλσ ζηνπο θνζκνθξάηνξεο ηνπ ζθνηαδηνχ ζε ηνχηνλ ηνλ θφζκν θαη θαηαπάλσ ζηα πνλεξά πλεχκαηα ζηνλ άιινλ θφζκν. Γηα ηνχην ληπζήηε ηελ πα- λνπιία ηνπ Θενχ, γηα λα κπνξέζεηε λα βαζηάμεηε θαηά ηελ πνλεξή ηελ εκέξα, θη’ αθνχ θάλεηε φζα είλαη πξεπνχκελα, λα ζηαζήηε. Tν ινηπφλ, ζηαζήηε γεξά, έρνληαο πεξηδσζκέλε ηε κέζε ζαο κε αιήζεηα, θαη ληπκέλνη κε ην ζψξαθα ηεο δηθαηνζχλεο θαη κε ηα πφδηα ζαο ζαληαισκέλα γηα λα θεξχμεηε ην Eπαγγέιην ηεο εηξήλεο θη’ απνπάλσ απφ φια ζθεπαζζήηε κε ην ζθνπηάξη ηεο πίζηεο, πνπ κε δαχην ζα κπνξέζεηε λα ζβήζεηε φιεο ηηο ππξσκ έ- λεο ζαγίηεο ηνπ πνλεξνχ. Kαη θνξέζεηε ηελ πεξηθεθαιαία ηεο ζσηεξίαο θαη ην ζπαζί ηνπ πλεχκαηνο, πνπ είλαη ν ιφγνο ηνπ Θενχ‖. Aπηφο ν εξσηθφο θαη θαξηεξηθφο ραξαρηήξαο, πνπ έρνπλε νη πνιεκηζηέο νπνπ καξηπξήζαλε γηα ηνλ Xξηζηφ ζαλ άθαθα αξληά, αλάγεηαη ζηα πλεπκαηηθά. O άγηνο Αεκήηξηνο πεξηζθεπάδεη φιε ηελ νηθνπκέλε, φπσο ιέγεη ην ηξνπάξη ηνπ, αιιά ηδηαίηεξα πξνζηαηεχεη ηε Θεζζαινλίθε, πνπ ηε γιχησζε πνιιέο θνξέο θαη ζηέθεηαη θη’ αλζίδεη σο ηα ζήκεξα, θαηλνχξηνο κέγαο Aιέμαληξνο, πνπ ε δχλακή ηνπ θ’ ε αληξεία ηνπ δελ ραζήθαλε κε ην ζάλαηφ ηνπ, φπσο έγηλε ζηνλ Aιέμαληξν, αιιά δεη θαη θαλεξψλεηαη ζηνλ αηψλα, ζ’ φζνπο ηνλ παξαθαιάλε κε ζεξ- κή θαξδηά. H παηξίδα ηνπ βξίζθεηαη νινέλα ζε θίλδπλν θαη ζε ζθιεξέο πεξηζηάζεηο θη’ νινέλα ηνλ θξάδεη λα ηε βνεζήζεη θαη λα ηε γιπηψζεη. Kαη θέηνο, χζηεξα απφ ηφζεο γελεέο πνπ πξνζηξέμαλε κε δάθξπα ζηελ πξνζηαζία ηνπ, πάιη ζα δξάκνπλε νη βαζαληζκέλνη ρξηζηηαλνί ζηελ εθθιεζία ηνπ θαη ζα θιάςνπλε θαη ζα ςάιινπλε πάιη ην ηξνπάξη πνπ ιέγεη: ―Φξνχξεζνλ, παλεχθεκε, ηελ ζε κεγαιχ- λνπζαλ πφιηλ απφ ησλ ελαληίνλ πξνζβνιψλ, παξξεζίαλ σο έρσλ πξνο Xξηζηφλ ηνλ ζε δνμάζαληα‖. O άγηνο Αεκήηξηνο, ν κεγαινκάξηπο θαη κπξνβιχηεο, γελλήζεθε ζηε Θεζζαινλίθε ζηα 260 κ.X. Oη γνληνί ηνπ ήηαλε επίζεκνη άλζξσ- πνη θη’ ν Αεκήηξηνο θνληά ζηε θζαξηή δφμα πνπ είρε απφ ην γέλνο ηνπ, ήηαλε ζηνιηζκέλνο θαη κε ραξίζκαηα άθζαξηα, κε θξνληκάδα, κε γιπθχηεηα, κε ηαπείλσζε, κε δηθαηνζχλε θαη κε θάζε ςπρηθή επγέλεηα. ια ηνχηα ήηαλε ζαλ αθξηβά πεηξάδηα πνπ ιάκπαλε απάλσ ζηελ θνξφλα πνπ θνξνχζε, θη’ απηή ε θνξφλα ήηαλε ε πίζηε ζηνλ Xξηζηφ. Eθείλνλ ηνλ θαηξφ βαζίιεπε ζηε Pψκε ν Αηνθιεηηαλφο θ’ είρε δηνξηζκέλνλ θαίζαξα, ζηα κέξε ηεο Mαθεδνλίαο θαη ζηα αλαηνιηθά, έλα ζθιεξφθαξδν θαη αηκνβφξνλ ζηξαηεγφ πνπ ηνλ ιέγαλε Mαμηκηαλφ, ζεξίν αλζξσπφκνξθν, φπσο ήηαλε φινη απηνί νη πνιεκάξρνη, πνπ βαζηνχζαλε θείλνλ ηνλ θαηξφ κε ην ζπαζί ηνλ θφζκν, ν Αηνθιεηηαλφο, ν Mαμέληηνο, ν Mαμηκίλνο, ν Γαιέξηνο, ν Ληθίληνο, πεηξνθέθαινη, αγξηνπξφζσπνη, δπλαηνζάγσλνη, πηθξφζηνκνη, κε ι αη- κά θνληά θαη ρνληξά ζαλ βαξέιηα, αιχπεηνη, θνβεξνί. Aπηφο δηψξηζε ηνλ Αεκήηξην άξρνληα ηεο Θεζζαινλίθεο θη’ φηαλ γχξηζε απφ θάπνηνλ πφιεκν, κάδεςε ηνπο αμησκαηηθνχο ζηε Θεζζαινλίθε γηα λα θάλνπλε ζπζία ζηα είδσια. Tφηε ν Αεκήηξηνο είπε πσο είλαη ρξηζηηαλφο θαη πσο δελ παξαδέρεηαη γηα ζενχο ηηο πειεθεκέλεο πέηξεο. O Mαμηκηαλφο θξχαμε θαη πξφζηαμε λα ηνλ δέζνπλε θαη λα ηνλ θπιαθψζνπλε ζ’ έλα ινπηξφ. ζνλ θαηξφ ήηαλε θπιαθηζκέλνο, ν θφζκνο πξφζηξερε κε ζξήλν θη’ άθνπγε ηνλ Αεκήηξην πνπ δίδαζθε ην ιαφ γηα ηελ πίζηε ηνπ Xξηζηνχ. Έλα παιιεθαξφπνπιν, ν Nέζηνξαο, πήγαηλε θη’ απηφο θάζε κέξα θη’ άθνπγε ηε δηδαζθαιία ηνπ. Eθείλεο ηηο εκέξεο, παιεχαλε πνιινί αληξεησκέλνη κέζα ζην ζηάδην θη’ ν Mαμηκηαλφο ραηξφηαλε γη’ απηά ηα ζεάκαηα· κάιηζηα είρε ζε κεγάιε ηηκή έλαλ κπεριηβάλε πνπ ηνλ ιέγαλε Λπαίν, άλζξσπν ζεξηφςπρν θαη ρεξνδχλακν, εηδσινιάηξε θαη βιάζηεκν, θεξκέλνλ απφ θάπνην βάξβαξν έζλνο. Bιέπνληαο ν Nέζηνξαο πσο ηνπο είρε ξίμεη θάησ φινπο απηφο ν Λπαίνο, θαη πσο θαπρηφηαλε πσο είρε ηε δχλακε ηνπ Άξε θαη πσο θαλέλαο ληφπηνο δελ απνθνηνχζε λα παιέςεη καδί ηνπ, πήγε ζηε θπιαθή θαη παξαθάιεζε ηνλ άγην Αεκήηξην λα ηνλ βιν- γήζεη γηα λα ληξνπηάζεη ηνλ Λπαίν θαη ηνλ Mαμηκηαλφ θαη ηε ζξεζθεία ηνπο. Kη’ ν άγηνο Αεκήηξηνο έθαλε ηελ πξνζεπρή ηνπ θαη ηνλ ζηα- χξσζε θαη παξεπζχο έδξακε ν Nέζηνξαο ζην ζηάδην θαη πάιεςε κε θείλνλ ηνλ άγξην ην γίγαληα θαη ηνλ έξημε ράκσ θαη ηνλ έζθαμε. Tφηε ν Mαμηκηαλφο έγηλε ζεξίν απφ ην ζπκφ ηνπ θαη καζαίλνληαο πσο ν Nέζηνξαο ήηαλε ρξηζηηαλφο θαη πσο ηνλ είρε βινγήζεη ν Α ε- κήηξηνο, πξφζηαμε λα ηνπο ζθνηψζνπλε. αλ πήγαλε ζηε θπιαθή νη ζηξαηηψηεο, ηξππήζαλε ηνλ Αεκήηξην κε ηα θνληάξηα θαη έηζη πήξε η’ ακάξαλην ζηέθαλν, ζηηο 26 Oθησβξίνπ 296· κάιηζηα είλαη γξακκέλν πσο ζαλ είδε ηνπο ζηξαηηψηεο λα ξίρλνπλε ηα θνληάξηα θαηαπάλσ ηνπ, ζήθσζε ςειά ην ρέξη ηνπ θαη ηνλ πήξαλε νη θνληαξηέο ζην πιεπξφ, γηα λα αμησζεί ην ηξχπεκα ηεο ιφγρεο πνπ δέρηεθε ν Xξηζηφο ζηελ πιεπξά ηνπ θ’ έβγαιε αίκα θαη λεξφ ε ιαβσκαηηά ηνπ. Tνλ Nέζηνξα ηνλ απνθεθαιίζαλε ηελ άιιε κέξα έμσ απφ ην θάζηξν. Oη ρξηζηηαλνί ζεθψζαλε ηα άγηα ιείςαλα θαη ηα ζάςαλε αληάκα, θη’ απφ ηνλ ηάθν έβγαηλε άγην κχξν πνπ γηάηξεπε ηηο αξξψ- ζηηεο, γηα ηνχην ηνλ ιέλε θαη κπξνβιχηε. Aπάλσ ζηνλ ηάθν ρηίζζεθε εθθιεζηά, ηνλ θαηξφ πνπ βαζίιεςε ν κέγαο Kσλζηαληίλνο. ηα θαηνπηλά ρξφληα ρηίζζεθε ε κεγάιε εθθιεζηά ε ησξηλή θαη ζηα 1143 ν βαζηιέαο Mαλνπήι ν Kνκλελφο έζηεηιε θαη πήξε ζηελ Kσλζηαληηλνχπνιε ηελ εηθφλα ηνπ αγίνπ θαη ηελ έβαιε ζην κνλαζηήξη ηνπ Παληνθξάηνξνο πνπ ήηαλε ρηηζκέλε ε εθθιεζία ηνπ απφ ηνπο Kνκλελνχο θαη πνπ ηε ιέλε ζήκεξα Zετξέθ θαη ηελ είραλε θάλεη παιαηφηεξα ηεθέ νη ληεξβίζεδεο. ηα εηθνλίζκαηά ηνπ είλαη δ σγξα- θηζκέλνο απάλσ ζε θφθθηλν αληξεησκέλν άινγν, πνπ θνηηάδεη ζαλ άλζξσπνο, νκνξθνζεισκέλν, ζηνιηζκέλν κε ράκνπξα θαη κε γθ έ- κηα ρξπζά, κε ηα κπξνζηηλά πνδάξηα ζεθσκέλα ζηνλ αγέξα, κε ηελ νπξά αλαθακαξηαζκέλε, αιαθηαζκέλν απφ ηνλ Λπαίν πνπ θείηεηαη καηνρσκέλνο ράκσ, ηξππεκέλνο απφ ην θνληάξη ηνπ αγίνπ Αεκεηξίνπ. ηα θαπνχιηα ηνπ, πίζσ απφ ηνλ Άγην, είλαη θαβαιιηθεκέλνο ζε κηθξφ ζρήκα έλαο θαιφγεξνο. Eίλαη ν επίζθνπνο Γαβξηήι, δεζπφηεο ηνπ Αακαιά, πνπ ηνλ πηάζαλε ζθιάβν νη θνπξζάξνη κπαξκπεξί- λνη ζηα 1603 θαη ηνλ πνπιήζαλε ζην Aιγέξη, ζηνλ κπέε, πνπ ηνλ επήξε ζην ζεξάγη ηνπ. Kάζηζε θάκπνζα ρξφληα ζθιάβνο θαη παξα- θαινχζε κέξα λχρηα κε δάθξπα λα ηνλ ιεπηεξψζεη ν άγηνο Αεκήηξηνο. πνπ, κηα κέξα ζαλ αχξην, παξακνλή η’ αγίνπ Αεκεηξίνπ, ηνλ είδε ζηνλ χπλν ηνπ πσο πήγε κε η’ άινγν θαη ηνλ έβαιε θαβάιια θαη θχγαλε απφ ηελ Aξαπηά. Kαη ζαλ μχπλεζε ην πξσί, βξέζεθε 7
- 8. ιεχηεξνο ζηε Θεζζαινλίθε θαη δφμαζε ην Θεφ θαη ηνλ άγην Αεκήηξην θαη κπήθε ζ’ έλα θαξάβη θαη πήγε ζηνλ Πφξν θη’ απφ ηφηε ζηα εηθνλίζκαηά ηνπ δσγξαθίδαλε θαη ην δεζπφηε. Λνηπφλ αχξην ην βξάδπ ζα πξνζηξέμνπλε πάιη νη Θεζζαινληθηψηεο θ’ νη άιινη ρξηζηηαλνί ζηε κεγάιε παλήγπξε θαη ζα παξαθαιέζνπλε κε ζπληξηβή ηνλ έλζεξκν πξνζηάηε ηνπο λα ηνπο δψζεη βνήζεηα ζε ηνχηεο ηηο δεηλέο πεξηζηάζεηο. Kαη ζα καδεπηνχλε ν ιαφο ν νξζφδν- μνο θ’ νη άξρνληεο θ’ νη δεζπνηάδεο θαη παπάδεο θαη θαιφγεξνη θαη ζα ςάινπλε ζην κεγάινλ εζπεξηλφ ηα θαηαλπρηηθψηαηα ηξνπάξηα, κε ην κνπζηθφ κέινο ηεο Oξζνδνμίαο· γηαηί ε Θεζζαινλίθε είλαη ε θηβσηφο πνπ ζψζεθε ε νξζφδνμε ιαηξεία απφ ηνλ θαηαθιπζκφ ηεο θξαγθνιεβαληηληάο πνπ πάγεη λα καο πλίμεη κε ηνπο αλνχζηνπο λεσηεξηζκνχο ηεο. Eθεί ζα ζπλαρηνχλε νη θαινί νη ςαιηάδεο πνπ ςέι- λνπλε αθφκα κε θείλε ηε ζνβαξή ςαικσδία πνπ θξαηά απφ ηφηε πνπ ζεκειηψζεθε ε ζεβάζκηα ηνχηε εθθιεζία, πνχλαη ην θαχρεκα θ’ ε παξεγνξηά ηεο Aλαηνιήο, χζηεξα απφ ηελ Aγηά νθηά ηεο Kσλζηαληηλνχπνιεο. Kαη κεζαχξην ζηε ιεηηνπξγία, ζα ςάινπλε ζηνπο Aίλνπο ηα εμαίζηα πξνζφκνηα πνπ είλαη γεκάηα πφλν θαη ειπίδα θαη αγηαζκέλνλ ελζνπζηαζκφ. Tάρεη ζπλζέζεη έλαο απφ ηνπο γιπθχηε- ξνπο πνηεηέο ηεο εθθιεζίαο καο, ν άγηνο Θενθάλεο ν Γξαπηφο, ςπρή πνλεκέλε θαη θαξηεξηθή. Kαη ζα ζαο εμεγήζσ κε ιίγα ιφγηα πσο βξέζεθε ζηε Θεζζαινλίθε θαη κειψδεζε απηά ηα ζπγθηλεηηθά ηξνπάξηα. Aπηφο ν άγηνο καδί κε ηνλ αδειθφ ηνπ ηνλ Θεφδσξν ιέγνληαη ―Θεφδσξνο θαη Θενθάλεο νη Γξαπηνί‖. Γελλεζήθαλε ζηελ Παιαηζηίλε θαη γηλήθαλε κνλαρνί θαη χζηεξα ρεηξνηνλεζήθαλε παπάδεο θαη εζπράζαλε ζην κνλαζηήξη ηνπ αγίνπ άββα. Ήηαλε θη’ νη δπν ζπνπδαζκ έ- λνη ζην έπαθξν θαη γλσξίδαλε θαηά βάζνο ηελ ειιεληθή θαη ηελ αξαβηθή γιψζζα. Φαίλεηαη πσο νη αιεζηλνί ρξηζηηαλνί πξέπεη παληνηηλά λα βαζαλίδνπληαη, γηαηί, ζαλ πεξάζαλε νη δησγκνί απφ ηνπο εηδσινιάηξεο, α ξ- ρίζαλε άιινη δησγκνί απφ ηνπο αηξεηηθνχο ρξηζηηαλνχο. Kη’ φζνη βαζαληζζήθαλε απφ ηνπο εηδσινιάηξεο γηλήθαλε κάξηπξεο, θη’ φζνη βαζαληζζήθαλε απφ ηνπο ρξηζηηαλνχο αηξεηηθνχο γηλήθαλε νκνινγεηέο. Tέηνηνη νκνινγεηέο είλαη θαη γξάθνπληαη θαη ηα δπν ηνχηα αγη- αζκέλα αδέιθηα, ν Θεφδσξνο θη’ ν Θενθάλεο. Γηαηί ηνπο θαηαδίσμε ν Λένληαο ν Ίζαπξνο, πνπ ήηαλε εηθνλνκάρνο θαη ηνπο θπιάθσζε θαη ηνπο έδεηξε θαη χζηεξα ηνπο εμψξηζε ζηνλ Πφλην. Kη’ ν κελ Θεφδσξνο ηειείσζε ηνλ αγψλα ζηε δεχηεξε εμνξία πνπ ηνπο έζηεηιε ν Θεφθηινο, ν ηξίηνο εηθνλνκάρνο απηνθξάηνξαο χζηεξα απφ ηνλ Λένληα, θαη πέζαλε ζ’ έλα εξεκνλήζη πνπ ην ιέγαλε Aξνπζία, κέζα ζε κεγάια δεηλά θαη ζε ζηεξήζεηο. O δε Θενθάλεο εμσξίζζεθε ζηε Θεζζαινλίθε θ’ εθεί, ζθιάβνο θαη ηπξαλληζκέλνο, ζχλζεζε κε θιαπ ζ- κφ ςπρήο απηά ηα ηξνπάξηα, πνπ κε δαχηα ηθεηεχεη ηνλ άγην Αεκήηξην λα γιπηψζεη ηε ρξηζηηαλνζχλε απφ ηνπο αζεβείο θαη ηπξαλληθ ν- χο αλζξψπνπο, θαη ηε Θεζζαινλίθε απφ ηνπο βαξβάξνπο πνπ ηε δψλαλε. Kαη ιέγνπληαη Γξαπηνί, επεηδή ν Θεφθηινο πξφζηαμε θαη ηππψζαλε κε ππξσκέλν ζίδεξν απάλσ ζηα κέησπά ηνπο έλα αδηάληξνπν πνίεκα πνπ έθαλε θάπνηνο απινθφιαθαο. O άγηνο Θενθ ά- λεο, άκα πέζαλε ν απηνθξάηνξαο Θεφθηινο, ςεθίζζεθε επίζθνπνο Nηθαίαο θαη εθνηκήζε, γέξνληαο γεκάηνο απφ πλεπκαηηθή επσδία, ζηα 850 κ.X. O Nηθεθφξνο Kάιιηζηνο ηνλ ιέγεη εδχθσλνλ κνπζηθφλ απιφλ θη’ ν νπΎδαο πνηεηήλ. Έγξαςε πνιιέο πκλσδίεο ζε δηάθ ν- ξεο γηνξηέο, ζχλζεζε θαη θαλφλα ζπγθηλεηηθφ ζηνλ βαζαληζκέλνλ αδειθφ ηνπ ηνλ Θεφδσξν. Aπφ ηα ηξνπάξηα ησλ Aίλσλ πνπ είπακε, ην πξψην έρεη πεξηζζφηεξνλ πφλν θαη πάζνο θαη ζ’απηφ ζπλεηαίξηαμε ν πνηεηήο ηερληθά ηε ζιίςε ηνπ γηα ην δησγκφ ηεο νξζνδνμίαο κε ην πκλνιφγεκα ηνπ αγίνπ θαη κε ηελ θαξηεξηθή ειπίδα γηα ηε ζσηεξία ηεο ζενζθέπαζηεο Θεζζαινλίθεο, πνπ θαη θείλνλ ηνλ θαηξφ βξηζθφηαλε ζε αγσλία. Aπηά ηα ηξνπάξηα ηαηξηάδνπλε πάληα ζηηο δεηλέο δνθηκαζίεο πνπ π έ- ξαζε απαλσδηαζηά ε Θεζζαινλίθε απφ ηνλ θαηξφ ηνπ Αηνθιεηηαλνχ ίζακε ζήκεξα. Παξαθάησ βάδσ απηφ ην ηξνπ άξη θαη ην κεηαγπξί- δσ ζηελ απιή γιψζζα, πιελ ρσξίο λα κπνξέζσ λα ζηκψζσ ζην πξσηφγξαθν: ―Αεχξν, κάξηπο Xξηζηνχ, πξνο εκάο, ζνπ δενκέλνπο ζπκπαζνχο επηζθέςεσο θαη ξχζαη θεθαθσκέλνπο ηπξαλληθαίο απεηιαίο θαη δεηλή καλία ηεο αηξέζεσο· πθ’ εο σο αηρκάισηνη θαη γπκλνί δησθφκεζα, ηφπνλ εθ ηφπνπ δηαξθψο δηακείβνληεο θαη πιαλψκελνη ελ ζπειαίνηο θαη φξεζηλ. Oίθηηξνλ νπλ, παλεχθεκε, θαη δνο εκίλ άλεζηλ· παχζνλ ηελ δάιελ θαη ζβέζνλ ηελ θαζ’ εκψλ αγαλάθηεζηλ, Θεφλ ηθεηεχσλ, ηνλ παξέρνληα ησ θφζκσ ην κέγα έιενο‖. ―Έια, κάξηπξα ηνπ Xξηζηνχ, ζε καο, πνπ έρνπκε κεγάιε αλάγθε απφ ηε ζπκπνλεηηθηά ζνπ ηελ επίζθεςε θαη γιχησζέ καο απφ ηηο ηπξαλληθέο θνβέξεο θη’ απφ ηε δεηλή καλία ηεο αηξέζεσο· πνπ καο θαηαηξέρεη ζα λάκαζηε ζθιάβνη θαη πεξπαηνχκε γπκλνί δψζε θαη θείζε θη’ αιιάδνπκε νινέλα ηφπν κε ηφπν θαη πιαληφκαζηε ζαλ η’ αγξίκηα ζηα βνπλά θαη ζηα ζπήιαηα. Λππήζνπ καο, παλεχθεκε, θαη δψζε καο αλάπαςε, πάςε ηε δάιε θαη ζβήζε ηελ αγαλάρηεζε πνπ ζεθψζεθε θαηαπάλσ καο, παξαθαιψληαο ην Θεφ, πνπ δίλεη ζηνλ θφζκν ην κέγα έιενο‖. Σν αιίεπζα ΒΑΧ Ζ επηζηνιή ηνπ Αγίνπ Όξνπο πξνο ηνλ Υίηιεξ θαη ε Βνπιγαξηθή Δμαξρία Έλα αγαπεκέλν ζέκα ησλ ζπγρξφλσλ ζπθνθαληψλ ηεο Βθθιεζίαο, είλαη ε πεξίθεκε επηζηνιή πνπ έζηεηιε ην Άγην ξνο ζηνλ Υίηιεξ. Σε ζεσξνχλ σο δείγκα δνζηινγηζκνχ ηεο Βθθιεζίαο θαη ηνπ Μνλαρηζκνχ, πξνο ζηνλ Γεξκαλφ θαηαθηεηή. Πνηα είλαη φκσο ε αιήζεηα; Ση απνθξχπηνπλ φινη απηνί πνπ ζπθνθαληνχλ ην Άγην ξνο γηα δνζηινγηζκφ, εμ αηηίαο απηήο ηεο επηζηνιήο; πσο θαη ζε φιεο ηηο πεξηπηψζεηο πνπ ζπθνθαληείηαη ε Βθθιεζία, απφ ηνπο ερζξνχο ηεο, έηζη θαη ζε απηή, ππάξρνπλ θάπνηα πξάγκαηα πνπ νη ζπθνθάληεο ΏΠΟΚΡΤΠΣΟΤΝ, γηα ηηο ζπλζήθεο θάησ απφ ηηο νπνίεο γξάθηεθε ε επηζηνιή, θαη ην ζθνπφ πνπ εμππεξεηνχζε ζηε ζπγθεθξηκέλε ζπγθπξία. Ώο δνχκε ινηπφλ, θαη ηελ επηζηνιή, αιιά θαη ηα γεγνλφηα πνπ ΚΡΤΐΟΤΝ νη πνλεξνί ζπθνθάληεο ηεο Βθθιεζίαο, φηαλ κηινχλ γηα ηελ επηζηνιή απηή: 8
- 9. 1. Δ επηζηνιή ηνπ Ώγίνπ ξνπο πξνο ηνλ Υίηιεξ Πξηλ εμεηάζνπκε ηνπο ιφγνπο πνπ γξάθζεθε, θαη ηα ΏΛΔΘΕΝΏ γεγνλφηα ηεο πεξηφδνπ απηήο, αο δνχκε πξψηα ηελ επηζηνιή απηή, πνπ έζηεηιε ην Άγην ξνο ζηνλ Υίηιεξ, θαη ζηε ζπλέρεηα ζα αλαιχζνπκε ηηο πεξηζηάζεηο ππφ ηηο νπνίεο γξάθζεθε: "Δλ Αγίσ Όξεη ηε 13/26 Απξηιίνπ 1941 Πξνο ηελ Απηνύ Δμνρόηεηα ηνλ Αξρηθαγθειιάξηνλ ηνπ ελδόμνπ Γεξκαληθνύ Κξάηνπο Κύξηνλ Αδόιθνλ Υίηιεξ εηο Βεξνιίλνλ. Δμνρόηαηε, Οη βαζπζεβάζησο ππνζεκεηνύκελνη Αληηπξόζσπνη ησλ Δίθνζηλ Ηεξώλ Βαζηιηθώλ Παηξηαξρηθώλ θαη ηαπξνπεγηαθώλ Μνλώλ ηνπ Αγίνπ Όξνπο Άζσ, ιακβάλνκελ ηελ εμαηξεηηθήλ ηηκήλ λ’ απεπζπλζώκελ πξνο ηελ Τκεηέξαλ Δμνρόηεηα θαη παξαθαιέζσκελ Απηήλ ζεξκώο, όπσο, επαξεζηεκέλε, αλαιάβε ππό ηελ Τςειήλ πξνζσπηθήλ Απηήο πξνζηαζίαλ θαη θεδεκνλίαλ ηνλ Ηεξόλ ηνύηνλ Σόπνλ, ηνπ νπνίνπ Ζγνύκελνη θαη αληηπξόζσπνη ηπγράλνκελ, δηαδερνκέλε ελ ηνύησ ηνπο ηδξπηάο θαη Δπεξγέηαο ηνπ Ηεξνύ ηνύηνπ Σόπνπ Βπδαληηλνύο Απηνθξάηνξαο θαη δηαδόρνπο ηνύησλ. Σν Άγηνλ Όξνο, Δμνρώηαηε, ζπλέζηε εηο Παλνξζόδνμνλ κνλαρηθήλ πνιηηείαλ, εηο ήλ αλέθαζελ δηαβηνύλ ελ αγαζηή νκνλνία κνλαρνί αθσιύησο πξνζεξρόκελνη από δηάθνξα νξζόδνμα Έζλε, θαηά ηνλ Θ΄ κ.Υ. αηώλα, πλεπκαηηθώο κελ εμαξησκέλσλ από ηνπ Οηθνπκε λη- θνύ Παηξηαξρείνπ Κσλζηαληηλνππόιεσο, πνιηηηθώο δε απηνδηνηθνύκελνλ ππό ηεο Ηεξάο πλάμεσο ησλ Αληηπξνζώπσλ ησλ Δίθνζηλ Ηεξώλ θαη Κπξηάξρσλ Μνλώλ θαη πνιηηεηαθώο ππαγνκέλσλ ππό ηελ πξνζηαζίαλ θαη θεδεκνλίαλ ησλ Βπδαληηλώλ Απηνθξαηόξσλ θαη ησλ δηαδόρσλ Απηώλ. Σν Απηνλνκηαθόλ ηνύην πνιίηεπκα πεξηεζξηγθώζε δη’ αιιεπαιιήισλ ηππηθώλ θαη Υξπζνβνύισλ ησλ ηδξπηώλ θαη επεξγεηώλ ησλ Ηεξώλ κνλώλ Βπδαληηλώλ Απηνθξαηόξσλ Βαζηιείνπ ηνπ Μαθεδόλνο (882), Ησάλλνπ Σζηκηζθή (972), Κσλζηαληίλνπ Μνλνκάρνπ (1046), ηε- θάλνπ Γνπζάλ (1346) θαη άιισλ ιαύσλ, Οπγγξνβιάρσλ Ζγεκόλσλ θαη ησλ κεηέπεηηα νπιηαληθώλ Φηξκαλίσλ ηειεπηαίσο δε ππό ηνπ Καηαζηαηηθνύ Υάξηνπ ηνπ 1926, νύηηλνο δύν αληίηππα εζσθιείνκελ. Σν νπησζί θαζηεξσζέλ πξνλνκηαθόλ θαη απηνδηνίθεηνλ θαζεζηώο ηνπ Ηεξνύ ηνύηνπ Σόπνπ, απνηειέζαλ αληηθείκελνλ ζπδεηήζεσλ θαη επηθπξώζεσλ δηαθόξσλ δηεζλώλ ζπλζεθώλ πεξηεζξηγθώζε ηέινο, δηά ηνπ 62νπ άξζξνπ ηεο Βεξνιηλείνπ ζπλζήθεο ηνπ έηνπο 1878, έρνληνο νύησ, νη κνλαρνί ηνπ Όξνπο Άζσ νζελδήπνηε θαη αλ θαηάγσληαη ζα δηαηεξήζσζη ηα θηήκαηα θαη ηα πξόηεξα απηώλ δηθαηώκαηα θαη ζ’ απνιαύσζηλ, άλεπ νπδεκηάο εμαηξέζεσο, πιήξνπο ηζόηεηνο δηθαησκάησλ θαη πξνλνκίσλ. Σσλ ελ Αγίσ Όξεη ελαζθνπκέλσλ Μνλαρώλ, αλεμαξηήησο ηόπνπ πξνειεύζεσο θαη Δζληθόηεηνο, ζθνπόο θαη απνζηνιή θαζ’ όινλ ηνλ ππεξρηιηεηή βίνλ ηνπ Αγίνπ Όξνπο, ππήξμελ ε δηαηήξεζηο, πξναγσγή θαη εμαζθάιηζηο ησλ Ηεξώλ απηνύ ζθελσκάησλ, ε δηά ηεο αθαηα- πνλήηνπ θηιεξγίαο ησλ ελ απηώ ελαζθνπκέλσλ κνλαρώλ θαιιηέξγεηα ηεο ηε εθθιεζηαζηηθήο θαη θιαζζηθήο θηινινγίαο θαη θαιιηηερλία ο, ν αζθεηηθόο βίνο θαη ε δηελεθήο πξνζεπρή ππέξ ηνπ ζύκπαληνο θόζκνπ. Σελ δηαηήξεζηλ ηνπ θαζεζηώηνο ηνύηνπ ηεο απηνλόκνπ κνλαρηθήο πνιηηείαο, ηθαλνπνηνύληνο πιήξσο άπαληαο ηνπο ελ Αγίσ Όξεη ελα ζ- θνπκέλνπο αλεμαξηήησο εζληθόηεηνο Οξζνδόμνπο κνλαρνύο θαη ελαξκνληδόκελνη πξνο ηνλ ζθνπόλ θαη ηελ απνζηνιήλ απηώλ, παξα- θαινύκελ θαη ηθεηεύνκελ ζεξκώο ηελ Τκεηέξαλ Δμνρόηεηα όπσο αλαιάβε ππό ηελ πςειήλ πξνζηαζίαλ θαη θεδεκνλίαλ Απηήο. Σνλ Βαζηιέα ησλ Βαζηιεπόλησλ θαη Κύξηνλ ησλ Κπξηεπόλησλ εμ όιεο ςπρήο θαη θαξδίαο ηθεηεύνληεο, όπσο επηδαςηιεύζε ηε Τκεηέξα Δμνρόηεηη πγείαλ θαη καθξνεκέξεπζηλ επ’ αγαζώ ηνπ ελδόμνπ Γεξκαληθνύ Έζλνπο. Τπνζεκεηνύκεζα βαζπζεβάζησο" 2. Οη ζπλζήθεο ππφ ηηο νπνίεο γξάθζεθε ε επηζηνιή απηή Γηα θάπνηνλ πνπ ΑΒΝ γλσξίδεη ηηο ζπλζήθεο ππφ ηηο νπνίεο γξάθζεθε ε επηζηνιή απηή, εθ πξψηεο φςεσο θαίλεηαη σο "δνζηινγηθή" πξνο ηνλ θα- ηαθηεηή Γεξκαλφ. Μφιηο φκσο αλαιπζνχλ νη πεξηζηάζεηο ηεο ζπγγξαθήο ηεο, απνθαιχπηεηαη ακέζσο ε ΏΠΏΣΔ ησλ ζπθνθαληψλ ηεο Βθθιεζίαο, θαη ν δφινο ηνπο (ή έζησ ε ακάζεηά ηνπο) μεζθεπάδεηαη. πσο ζα παξαηεξήζεηε ζηε ζπλέρεηα απφ ηα ληνθνπκέληα πνπ ζα παξν- πζηαζζνχλ, ε επηζηνιή απηή γξάθηεθε ζε κία ηδηαίηεξα επηθίλδπλε ζπγθπ- ξία, φρη κφλν γηα ηελ Οξζνδνμία, αιιά θαη γηα ηελ ίδηα ηελ Βιιεληθφηεηα ηεο ΐφξεηαο Βιιάδνο. Καη φπσο ζα παξαηεξήζεηε ζηε ζπλέρεηα, ε επηζηνιή απηή, φρη κφλν δελ θξχβεη "δνζηινγηζκφ", αιιά αληηζέησο, ππνθξχπηεη ΐΏΘΕΏ ΤΝΏΕΘΔΔ ΣΟΤ ΚΕΝΑΤΝΟΤ θαηά ησλ Υξηζηηαλψλ, αιιά θαη θαηά ηνπ Βιιεληζκνχ, ψζηε λα θαζίζηαηαη δηθαηνινγεκέλε, αλ φρη επηβεβ- ιεκέλε! Δ επηζηνιή απηή, γξάθζεθε, ππφ ηνλ θίλδπλν ηεο ΐνπιγαξηθήο αθειιεληζηηθήο πξνζπάζεηαο! Σνλ θαηξφ εθείλν, νιφθιεξε ε ΐφξεηα Βιιάδα θηλδχλεπε λα αθειιεληζζεί βίαηα, θαη λα εληαρζεί ζε κηα πξνζπάζεηα "ΐνπιγαξνπνίεζήο" ηεο! Καη ν Υίηιεξ, (ν νπνίνο αθφκα δελ είρε εθδεισζεί ζε φιν ην θάζκα ηεο θαθίαο ηνπ), ήηαλ ην κηθξφηεξν θαθφ, πνπ ζα έδηλε ηε ιχζε ζηε ΐνπιγαξηθή θαηνρή ηεο ΐφξε- ηαο Βιιάδνο! Γηα ηνπ ιφγνπ ην αιεζέο, δείηε ηη γξάθεη γηα ηελ πεξίζηαζε απηή ε Εζηνξία ηνπ Βιιεληθνχ Έζλνπο, εθδ. Ώζελψλ, η. ΕΣ, ζ. 66-71: 9
- 10. "Ση γηλόηαλ ζηελ ππό βνπιγαξηθή θαηνρή θαη δηνίθεζε Αλαηνιηθή Μαθεδνλία θαη Θξάθε; «Ο θόβνο ησλ βνπιγαξηθώλ Αξρώλ λα εμειηρζεί ε Δθθιεζία ζε πόιν ζπζπείξσζεο θαηά ησλ Αξρώλ θαηνρήο είρε σο ζπλέπεηα ηε ιήςε κέηξσλ γηα ηνλ αθειιεληζκό ηεο κε ηελ απέιαζε ησλ Διιήλσλ κεηξνπνιηηώλ θαη αξθεηώλ Διιήλσλ ηεξέσλ. Πξηλ απειαζνύλ, πνιινί από απηνύο θαθνπνηήζεθαλ θαη ιεζηεύηεθαλ. (…) Ζ Δθθιεζία ησλ πεξηνρώλ απηώλ ελζσκαηώζεθε ζηελ Δμαξρηθή Βνπιγαξηθή Δθθιεζία (21.6.1941) θαη επηβιήζεθε ην βνπιγαξηθό ενξηνιόγην, ην βνπιγαξηθό ηππηθό ζηηο ηεξνπξγίεο, ε ηέιεζή ηνπο ζηε βνπιγαξηθή γιώζζα (νξηζηηθά από ην θαινθαίξη ηνπ 1942). Οη ζέζεηο ησλ ήδε απειαζέλησλ Διιήλσλ θιεξηθώλ – θαη ζηαδηαθά θαη άιισλ – επαλδξώζεθαλ από Βνύιγαξνπο θιεξηθνύο. (…) Παξάι- ιεια ρξεζηκνπνηήζεθαλ νη Βνύιγαξνη θιεξηθνί ρξεζηκνπνηήζεθαλ σο νη πην έλζεξκνη θνξείο ηεο εζληθηζηηθήο πξνπαγάλδαο. (…) Σα εθθιεζηαζηηθά ηακεία θαη όιε ε εθθιεζηαζηηθή πεξηνπζία ηέζεθαλ ζηε δηάζεζε ησλ βνπιγαξηθώλ εθθιεζηαζηηθώλ αξρώλ ή θαηα ζ- ρέζθαλ από ην βνπιγαξηθό θξάηνο. Καηαζρέζεθαλ επίζεο ηα αξρεία ησλ λαώλ θαη πνιιά θαηαζηξάθεθαλ γηα λα κε ζπκίδνπλ ηελ ειιε- ληθή ηνπο πξνέιεπζε. Νανί, κνλαζηήξηα θαη κεηξνπνιηηηθά κέγαξα ιεειαηήζεθαλ, θαη αθαηξέζεθαλ εηθόλεο, άκθηα, ρξπζά θαη αξγπξά ζθεύε, ραιηά, έπηπια, γξαθνκεραλέο, βηβιία, ρεηξόγξαθα. (…) Ζ ιεηηνπξγία ησλ ειιεληθώλ ζρνιείσλ απαγνξεύηεθε θαη δόζεθε εληνιή λα εθηνπηζηνύλ νη ελαπνκείλαληεο Έιιελεο εθπαηδεπηηθνί. (…) ηηο θαηερόκελεο πεξηνρέο επεηξάπεθε κόλνλ ε ιεηηνπξγία εθηόο ησλ βνπιγαξηθώλ, αξκεληθώλ, εβξατθώλ θαη ηνπξθηθώλ ζρνιείσλ (…) ε όιε ηε βνπιγαξνθξαηνύκελε πεξηνρή θαζηεξώζεθε σο επίζεκε γιώζζα ε βνπιγαξηθή (12.5.1941). ην πιαίζην εθαξκνγήο ηνπ ζρεηηθνύ δηαηάγκαηνο (…) γ) απαγνξεύηεθε κε πνηλή πξνζηίκνπ ε δεκόζηα ρξήζε ηεο ειιελθήο γιώζζαο (…) Απαγνξεύηεθε ε έθδνζε, θπθινθνξία, θαηνρή θαη ρξήζε ειιεληθώλ ηζηνξηθώλ βηβιίσλ θαη εληύπσλ˙ νη βηβιηνζήθεο ησλ ζρνιείσλ, ησλ ζπιιόγσλ αιιά θαη ησλ ηδησηώλ είηε θαηαζηξάθεθαλ είηε αξπάρηεθαλ θαη κεηαθέξζεθαλ ζηε Βνπιγαξία. Απαγνξεύηεθε ε ιεηηνπξγία ησλ ειιεληθώλ ηππνγξαθείσλ, ησλ ζηνηρεηνζεηηθώλ κεραλώλ θαη ε ρξήζε ειιεληθώλ γξαθνκεραλώλ θαη πνιπγξάθσλ (…) Αζβεζηώζεθαλ ή θαηαζηξάθεθαλ νη ειιεληθέο επηγξαθέο λαώλ, εηθνλνζηαζίσλ θ.ιπ., ελώ αθόκα θαη νη επηγξαθέο ηάθσλ εθβνπιγαξίζ- ηεθαλ. ρεηηθέο πηέζεηο ηνπ βνπιγαξηθνύ πνιηηηθνύ θόζκνπ θαη ησλ δηαλννπκέλσλ νδήγεζαλ θόκε θαη ζηελ πξνζπάζεηα λα κεηνλνκαζ- ηνύλ νη θάηνηθνη ηεο πεξηνρήο θαη λα κεηαηξέςνπλ ηα ειιεληθά βαπηηζηηθά ηνπο ζηα αληίζηνηρα βνπιγαξηθά, κε έγθξηζε κάιηζηα ηεο π- λόδνπ ηεο Βνπιγαξηθήο Δθθιεζίαο (Γεθέκβξηνο 1942) (…) Οη Έιιελεο ππνρξεώζεθαλ λα θαηαβάιινπλ ρξεκαηηθά πνζά σο ελίζρπζε ζηνπο Βνπιγάξνπο επνίθνπο. (…) ηνπο Έιιελεο γηαηξνύο, δηθεγόξνπο θαη θαξκαθνπνηνύο απαγνξεύηεθε ε άζθεζε ηνπ επαγγέικαηόο ηνπο. δηνηθεηηθά κέηξα ιήθ- ζεθαλ θαη γηα ηνλ πεξηνξηζκό ησλ Διιήλσλ ηερληηώλ θαη ειεύζεξσλ επαγγεικαηηώλ (…) Από ηνλ Ηνύιην ηνπ 1943 άδεηεο αζθήζεσο εκπνξίνπ δίλνληαλ κόλν ζε Βνύιγαξνπο ππεθόνπο (…) Από ηνπο Έιιελεο γεσξγνύο αθαηξέζεθε ην 1/2 ηνπ γεσξγηθνύ ηνπο θιήξνπ, επίζεο ηα απνζέκαηα ησλ δσνηξνθώλ ηνπο θαη ηα εξγ α- ιεία ηνπο. (…) πρλόηαηεο ήηαλ επίζεο θαη ε επηβνιή πξνζηίκσλ, νη ζπιιήςεηο θαη νη βαζαληζκνί Διιήλσλ κε νπνηαδήπνηε αθνξκή (νκηιία ειιεληθήο γιώζζαο…) (…) Ζ πνιηηηθή δηάθξηζεο έθηαζε ώο ην ζεκείν λα απαγνξεπηεί ην 1943 ε πώιεζε ζε Έιιελεο βαζηθώλ πξντόλησλ δηαηξνθήο, όπσο γάια, θξέαο, ςάξη θαη γηανύξηη (…) Ζ λέα βνπιγαξηθή θπβέξλεζε επέδεημε κηα πξνθαλή απξνζπκία ζηελ απόζπξζε ησλ βνπιγαξηθώλ ζηξαηησηηθώλ δπλάκεσλ από ηελ πεξηνρή, πξνθαζηδόκελε ιόγνπο ηάμεο θαη αζθάιεηαο γηα λα δηθαηνινγήζεη ηελ παξακνλή ηεο (…) Έσο ηε Γηάζθεςε Δηξήλεο ησλ Παξηζίσλ, ην 1946, ε βνπιγαξηθή θπβέξλεζε (…) έζεηε ζέκα παξαρώξεζεο ζε απηήλ ηεο Γπηηθήο Θξάθεο. Σν αίηεκα απηό είρε ηελ ππνζηήξημε ηεο νβηεηηθήο Έλσζεο αιιά θαη ηεο Σζερνζινβαθίαο, ηεο Πνισλίαο θαη ηεο Γηνπγθνζια- βίαο» Δ επηζηνιή ησλ κνλψλ ηνπ Ώγ. ξνπο πξνο ην Υίηιεξ παξνπζηάδεηαη σο ρείξηζηνο βαζκφο δνζηινγηζκνχ. Γηα έλαλ παξάμελν ιφγν φζνη ηελ δηαδίδνπλ δελ αλαθέξνπλ θαλ ηίπνηε γηα ηελ αηηία ηεο ζχληαμεο θαη απνζηνιήο ηεο επηζηνιήο απηήο. Σελ παξνπζηάδνπλ σο νπξαλνθαηέβαηε, σο άλεπ ζνβαξνχ ιφγνπ, σο θαηξνζθνπηζκφ «γηα λα ηα έρνπλ θαιά κε ηνπο ηζρπξνχο πάζεη ζπζία, αθφκε θαη εηο βάξνο ηεο ρψξαο». Χζηφζν ηα παξαπάλσ απνζπάζκαηα, ηα νπνία δείρλνπλ ηη ζα επαθνινπζνχζε αλ ν ΐνπιγαξηθφο ζηξαηφο θαηα- ιάκβαλε ηνλ Άζσλα θαη αλ ε πεξηνρή πξνζαξηηφηαλ ζηε ΐνπιγαξία, φπσο νη Ώλ. Μαθεδνλία θαη Θξάθε, ησλ νπνίσλ ηα δεηλά πεξηγ- ξάθεθαλ παξαπάλσ, δείρλνπλ θαη ηα θίλεηξα ησλ κνλαρψλ ηνπ Ώγ. ξνπο. ρη θπζηθά ηνλ θηινλαδηζκφ ή ηελ εζεινδνπιεία, αιιά ηελ επηινγή ηνπ κηθξφηεξνπ θαθνχ. Βίλαη γλσζηφ φηη νη Γεξκαλνί κνίξαδαλ ηελ Βιιάδα ζε ΐνπιγαξηθή, Εηαιηθή θαη Γεξκαληθή δψλε θαην- ρήο. Οη ΐνχιγαξνη πήξαλ ηελ Ώλ. Μαθεδνλία-Θξάθε θαη πίεδαλ γηα λα ηνπο δνζεί ε δηνίθεζε θαη θαηνρή ηεο Υαιθηδηθήο θαη φισλ ησλ πεξηνρψλ ηεο ΐ. Βιιάδαο. Ο βαζηιηάο ηεο ΐνπιγαξίαο Μπφξηο επηζθεπηφκελνο ηνλ Υίηιεξ ζην ΐεξνιίλν είρε δεηήζεη λα δσζεί ζηε ΐνπιγαξία ν Άζσλαο. Φαληάδεηαη θαλείο ηη καλία αλζειιεληθήο θαηαζηξνθήο, πφζεο εμαθαλίζεηο θαη θαηαζηξνθέο βπδαληηλψλ θαη κε ζιαβηθψλ έξγσλ ηέρλεο ζα επαθνινπζνχζαλ, αλ ζπλέβαηλε θάηη ηέηνην. Οη κνλαρνί ηνπ Ώζσλα είηε έπξεπε λα θαζίζνπλ άπξαθηνη είηε έπξεπε λα απνζνβήζνπλ ην ρεηξφηεξν θαθφ. 10