door Saskia Vandeputte

1. 29/06/15
1
Coöpera(ef
leren
en
meervoudige
intelligen(e
als
insteek
om
te
differen(ëren
Driedaagse
Binnenklasdifferen(a(e
VUB
30
juni,
1
&
juli
2015

2. 29/06/15
2
Saskia
Vandepu<e
saskia@schoolmakers.be
Aan
de
slag
met
vier
didac(sche
structuren
In
de
rij
Zoek
iemand
die
Zoek
de
valse
Teamhints
DidacDsche
fiches

3. 29/06/15
3
Telkens
1
minuut
individuele
denk-­‐
en
schrijGijd
! Wat
sprak
je
aan
in
deze
didacDsche
structuur?
! Hoe
zie
jij
dit
toepasbaar
in
jouw
werkcontext?
! Welke
meerwaarde
voor
je
leerlingen,
studenten,
…
zie
je?

4. 29/06/15
4
Indien
(jd
Vensterruiten
Placemat
Binnen/
buitenkring
AZ
breinstorm
Aan
de
slag
met
vier
didac(sche
structuren
In
de
rij
Zoek
iemand
die
Zoek
de
valse
Teamhints
DidacDsche
fiches

5. 29/06/15
5
In
de
rij:
in
een
notendop
! Leerkracht
bepaalt
een
logische
volgorde.
! Leerlingen
gaan
als
groep
zo
goed
mogelijk
op
een
rij
in
deze
volgorde
gaan
staan
(met
of
zonder
kaartjes).
! Leerlingen
geven
aan
als
ze
klaar
zijn.
! Elke
leerling
leest,
zegt,
toont
zijn
inbreng
in
de
logische
orde.
! Leerkracht
en
leerlingen
controleren.
Leerkracht
prijst
leerlingen
als
het
ok
is
of
coacht
waar
nodig.
! Volgende
rij.
1
minuut
individuele
denk-­‐
en
schrijGijd
! Wat
sprak
je
aan
in
deze
didacDsche
structuur?
! Hoe
zie
jij
dit
toepasbaar
in
jouw
werkcontext?
! Welke
meerwaarde
voor
je
leerlingen,
studenten,
…
zie
je?

6. 29/06/15
6
Aan
de
slag
met
vier
didac(sche
structuren
In
de
rij
Zoek
iemand
die
Zoek
de
valse
Teamhints
DidacDsche
fiches
Zoek
iemand
die:
in
een
notendop
! Leerlingen
lopen
door
elkaar
en
zoeken
een
partner
die
geen
teamgenoot
is.
! Partners
leggen
elkaar
in
tweetal
een
vraag
voor.
– Beantwoord
elk
schriYelijk
de
vraag
van
de
andere.
Noteer
je
naam
naast
het
antwoord
dat
je
gaf.
– Beoordeel
meteen
het
antwoord
dat
je
kreeg
met
een
J,
een
F
of
een
?
(ik
twijfel).
– Neem
afscheid
en
zoek
een
volgende
partner.
! Ingevuld
OF
Djd
om?
Vergelijk
met
je
team.
! Eventueel
klassikaal
overlopen.

7. 29/06/15
7
1
minuut
individuele
denk-­‐
en
schrijGijd
! Wat
sprak
je
aan
in
deze
didacDsche
structuur?
! Hoe
zie
jij
dit
toepasbaar
in
jouw
werkcontext?
! Welke
meerwaarde
voor
je
leerlingen,
studenten,
…
zie
je?
Aan
de
slag
met
vier
didac(sche
structuren
In
de
rij
Zoek
iemand
die
Zoek
de
valse
Teamhints
DidacDsche
fiches

8. 29/06/15
8
Zoek
de
valse
:
in
een
notendop
! Leerkracht
leest
drie
stellingen
voor.
! Leerlingen
krijgen
(individuele)
denkDjd.
! Leerlingen
overleggen
per
team.
Iedereen
is
straks
individueel
aanspreekbaar!
! Teamantwoord
tonen.
! (Klassikaal)
doorvragen
op
de
antwoorden.
Zoek de valse: wijn
1.
Alchoholische
gisDng
is
een
fermentaDeproces
waarbij
glucose
en
fructose
worden
omgezet
in
ethanol
(alcohol)
en
koolstofdioxide.
2.
Chambreren
betekent:
wijn
op
kamertemperatuur
brengen.
3.
Een
fles
champagne
(van
75
cl)
weegt
minder
dan
een
fles
rode
wijn
(van
75
cl).

9. 29/06/15
9
1
minuut
individuele
denk-­‐
en
schrijGijd
! Wat
sprak
je
aan
in
deze
didacDsche
structuur?
! Hoe
zie
jij
dit
toepasbaar
in
jouw
werkcontext?
! Welke
meerwaarde
voor
je
leerlingen,
studenten,
…
zie
je?
Aan
de
slag
met
vier
didac(sche
structuren
In
de
rij
Zoek
iemand
die
Zoek
de
valse
Teamhints
DidacDsche
fiches

10. 29/06/15
10
Teamhints:
in
een
notendop
! Leerkracht
deelt
stapeltjes
uit
en
geeY
eventueel
het
thema
op.
Blinde
kant
van
de
stapel
ligt
naar
boven
op
de
teamtafel.
! Eén
leerling
start
(leerlingkiezer).
Hij/zij
neemt
een
kaartje
en
beeldt
het
uit.
Enkel
gebaren,
geen
geluid
of
tekenen/schrijven.
Teamgenoten
raden.
! Geraden?
Vieren,
en
verdergaan
in
wijzerzin.
! Tot
de
stapel
rond
is
OF
de
Djd
om.
Plenaire
bespreking
via
! Wat
sprak
je
aan
in
deze
didacDsche
structuren?
– In
de
rij
– Zoek
de
valse
– Zoek
iemand
die
– Teamhints
Beurtgooi

11. 29/06/15
11
EEN
DIDACTISCHE
STRUCTUUR
IS
ALS…
Teambespreking
via
! Hoe
zie
jij
deze
didacDsche
structuren
toepasbaar
in
je
werkcontext
(kies
er
één
uit)?
– In
de
rij
– Zoek
de
valse
– Zoek
iemand
die
– Teamhints
Rondpraat

12. 29/06/15
12
Team-­‐
en
plenaire
bespreking
via
! Welke
meerwaarde
bieden
deze
didacDsche
structuren
voor
jouw
leerlingen,
studenten,
…?
– In
de
rij
– Zoek
de
valse
– Zoek
iemand
die
– Teamhints
Genummerde
koppen
bij
elkaar

13. 29/06/15
13
CoöperaDeve
leerstrategieën
Meervoudige
intelligenDe
DifferenDëren
Coöpera(eve
leerstrategieën
Meervoudige
intelligenDe
DifferenDëren

14. 29/06/15
14
Deze
didac(sche
structuren
wérken
! Leerwinst
– SchoolprestaDes
– Verschillen
in
prestaDes
(de
kloof
dichten)
! Sociale
winst
– Schools
welbevinden
– Sociale
vaardigheden
– Onderlinge
verhoudingen
Bronnen:
Kagan
CooperaDve
Learning,
Wat
zijn
de
effecten
van
coöperaDef
leren
in
groep
1
en
2
–
Melanie
Grijpma.
Johnson,
D.
&
Johnson,
R.
(1989).
CoöperaDon
and
compeDon:
Theory
and
Research.
Edina,
MN:
InteracDon
books.
Kagan,
Spencer
&
Kagan,
Miguel.
(2009).
Kagan
Coopera1ve
Learning.
San
Clemente,
CA:
Kagan
Publishing
Oordeel
zelf
vanuit
ervaring…
Deze
didac(sche
structuren
wérken
ALS….
…
we
ze
bewust,
doelgericht,
betenisvol
en
veelvuldig
inzeoen.
Doel-­‐middel
verwarring
Overdaad
schaadt

15. 29/06/15
15
Gelijke
deelname
Individuele
aanspreekbaarheid
PosiDeve
Wederzijdse
aqankelijkheid
Simultane
interacDe
Deze
didac(sche
structuren
wérken
ALS….
29
…
we
het
gestructureerde
interac(e
blijY
dankzij
het
GIPS-­‐principe
Deze
didac(sche
structuren
wérken
ALS….
..
ze
ingebed
zijn
in
de
7
sleutels
Klasmanage
-­‐
ment
Didac(sche
Structuren
Teams
GIPS
Klasbouwers
Sociale
vaardigheden
Teambouwers

16. 29/06/15
16
Coöpera(ef
leren
en
differen(ëren?
! Wél
een
kans
om
via
gestructureerde
interac(e
leerlingen
kwaliteitsvol
te
laten
samen
werken
en
-­‐
leren.
! Wél
een
haalbare
piste
om
convergente
differen(a(e
waar
te
maken,
met
mogelijkheden
om
te
divergeren
• Verschil
isoleren
• Homogene
groepen
of
individualisaDe
Divergerend
• Werken
met
verschil
• Heterogene
groepen
Convergerend

17. 29/06/15
17
Varia(e
als
sleutel
&
kracht
Leerkracht-­‐
gestuurd
Leerling-­‐
gestuurd
InstrucDe,
Uitleggen,
Voordoen
Vragen
stellen
OLG
CoöperaDeve
werkvormen
Projectvormen
Zelfstandig
leren
&
werken
Klasgesprekken
Meer
weten?

18. 29/06/15
18
CoöperaDeve
leerstrategieën
Meervoudige
intelligen(e
DifferenDëren

19. 29/06/15
19
MI in 5 stellingen
! De mens is niet op één maar op verschillende manieren
intelligent.
! Ieder mens heeft een uniek patroon van sterke en minder
sterk ontwikkelde intelligenties.
! We onderscheiden op dit moment 8 verschillende
intelligenties.
! Een intelligentie is niet statisch.
! Een intelligentie omvat ‘gevoeligheid voor’ en vaardigheid
met’ bepaalde soorten stimuli.

20. 29/06/15
20
Vertel
hoe
jij
studeerde…
! Alleen
of
samen?
! Buiten
of
binnen?
! Met
of
zonder
muziek?
! Op
een
stoel?
Al
wandelend?
! In
sDlte
of
luidop?
! ‘s
morgens
vroeg
of
‘s
avonds
laat?
! Met
de
inhoudstafel,
een
mindmap,
kribbels,
een
samenvatng,
…?
! Met
schema’s
op
de
grond,
brieves
aan
jezelf
of
uitleg
aan
de
bloemen
in
de
tuin
J?
! …
DenkDjd
+
tweegesprek
op
Djd
(2’
elk)
Hoe je studeert vertelt iets
over je MI profiel
8
X
knap
VR
LK
MR
VL
NA
IR
LM
IA

21. 29/06/15
21
Er zijn zeker acht
intelligenties
verbaal-­‐linguisDsch
logisch-­‐mathemaDsch
visueel-­‐ruimtelijk
muzikaal-­‐ritmisch
lichamelijk-­‐kinestheDsch
naturalisDsch
interpersoonlijk
intrapersoonlijk
Er zijn zeker acht
intelligenties
taalknap
rekenknap
beeldknap
muziekknap
beweegknap
natuurknap
mensknap
zelynap

22. 29/06/15
22
leerstof
De kracht
van MI?
Coöpera(eve
leerstrategieën
Meervoudige
intelligen(e

23. 29/06/15
23
Didactische Structuur?
Gestructureerd
Interactief
Met leerstof aan de
slag
Elke didactische
structuur doet
beroep op één of
meerdere
intelligenties.
Door veel en
bewust te variëren
in structuren,
(h)erkennen we en
benutten we de
verschillende
intelligenties.
VL
LM
VR
MR
LK
Na
IrP
IaP
In
de
rij
Zoek
iemand
die
Zoek
de
valse
Teamhints
Beurtgooi
Tweegesprek
op
Djd

24. 29/06/15
24
Meer
weten?
Bronnen
(1)
! Bouwman,
A.,
Brouwer,
G.,
Jansen.
L.
&
Loman.
E.
(2014).
DifferenDëren
is
te
leren.
Omgaan
met
verschillen
in
het
basisonderwijs.
Amersfoort:
CPS.
! Berben,
M.
&
van
Teeseling,
M.
(2014).
DifferenDëren
is
te
leren.
Omgaan
met
verschillen
in
het
voortgezet
onderwijs.
Amersfoort:
CPS.
! Coole,
D.
&
Valk,
A.
(2010).
AcDef
met
taal.
DidacDsche
werkvormen
voor
het
talenonderwijs.
Bussum:
Uitgeverij
Couthino.
! Dirkse-­‐Hulscher,
S.
&
Talen,
A.
(2007).
Het
groot
werkvormenboek.
Dé
inspiraDebron
voor
resultaatgerichte
trainingen,
vergaderingen
en
andere
bijeenkomsten.
Academic
service:
Den
Haag
! Förrer,
M,
Jansen,
L.,
Kenter,
B.
&
Jansen,
L.
(2004).
CoöperaDef
leren
voor
alle
leerlingen
in
het
basisonderwijs.
PrakDsche
toepassingen
voor
leerlingen
met
speciale
leerbehoeYen
in
het
basisonderwijs.
Amersfoort:
CPS.

25. 29/06/15
25
Bronnen
(2)
• Kagan,
S.
(2010).
CoöperaDeve
leerstrategieën.
Research,
principes
en
de
prakDsche
uitwerking.
Bazalt:
Vlissingen.
! Kagan,
S.
&
Kagan,
M.
(2004).
Meervoudige
IntelligenDe.
Het
complete
MI
boek,
deel
1,
2
en
3.
Bazalt:
Vlissingen.
! Lit,
S.,
Buter,
A.,
Oonk,
W.
&
Keijzer,
R.
(2013).
AcDef
met
rekenen.
Gevarieerde
wiskundige
acDviteiten.
Bussum:
Uitgeverij
Couthino.
! ‘t
Sas,
J.
(2013).
Sprekend
leren.
Wanneer
groepswerk
echt
rendeert
in
het
lager
onderwijs.
Brugge:
Die
keure.
! Winkels,
J.
&
Hoogeveen,
P.
(2014).
Het
didacDsch
werkvormenboek.
VariaDe
en
differenDaDe
in
de
prakDjk.
Assen:
Koninklijke
Van
Gorcum.
! Struyven,
K.,
Coubergs,
C.,
Engels,
E.,
Cools,
W.
&
De
Martelaer,
K.
(2013).
BinnenklasdifferenDaDe:
didacDsche
werkvormen
voor
maximale
leerkansen
bij
diverse
leerlingen.
In:
Impuls
44,
1,
p.
18-­‐25
! Verstraete,
E.
(2011).
Geef
meer
leerlingen
meer
leerkansen.
Diversiteit
en
samenwerkend
leren,
een
sterk
duo.
In:
Impuls
42,
1
Saskia
Vandepu<e
saskia@schoolmakers.be
0498/61
55
30
hop://
www.steunpuntdiversiteitenleren.be
hop://www.schoolmakers.be