Een taal leren is een taal beleven. Het belang van impliciet leren in het (vreemde) taalverwervingsproces. Wat betekent "meertalig onderwijs" in de praktijk? De algemene principes van meertalig onderwijs worden kort toegelicht Er worden korte videofragmenten getoond die het dag- en lesverloop tonen van een "CLIL-school" Twee leerkrachten uit het meertalig onderwijs vertellen kort over hun praktijkervaringen. Impliciet leren in het (vreemde) taalverwervingsproces: de "missing link"? Pijnpunten van het taalonderwijs van vandaag Hoe kan dit anders worden aangepakt? Hoe kunnen kinderen en jongeren worden gestimuleerd in hun (vreemde) taalverwervingsproces? Reflectiemoment en gelegenheid tot vragen stellen Spreker: Kristiaan Veron behaalde een Bachelor in het Lager Onderwijs aan de Artesis Hogeschool in Antwerpen en Master in de Pedagogische Wetenschappen aan de VUB. Hij werkt sinds 2007 in het meertalig onderwijs in Wallonië en bewaakt sinds 2012 ook het taalbeleid van een Nederlandstalige school in Brussel. Verder is hij voorzitter van vzw Futur-b, een vereniging die taalateliers en –vakanties organiseert voor kinderen en jongeren uit het basis en secundair onderwijs. Hierbij staat impliciete taalverwerving steeds centraal. kristiaan@futur-b.be www.futur-b.be

1. IDLO-Studie- en ontmoetingsdag
‘Those who can: move your brain’
LIVING A LANGUAGE
Een taal leren = een taal beleven

2. Living a language !
• Een taal leren = een taal beleven
• Het belang van impliciet leren in het
vreemde taalverwervingsproces

3. Wie zijn we?
• Kris
• Marie-Charlotte
• Joris

4. Inhoud workshop
• Meertalig onderwijs, wat is het?
² In theorie
² In de praktijk
• Impliciet leren in het vreemde
taalverwervingsproces: de missing link?

5. Meertalig onderwijs …
(say what?)
= het aanbieden van niet-taalvakken in een andere
instructietaal dan het Nederlands
In Vlaanderen sinds 1/9/2014, momenteel 25
scholen die meertalig onderwijs aanbieden

6. Een revolutionair idee?
" In Canada sinds 1965
" CLIL = “Content and Language Integrated
Learning”
" Snel verspreid over rest van de wereld

7. Wetenschappelijk onderbouwd
" Stephen Crashen “Comprehensible input”
u vreemde taal verwerven door een begrijpelijk
taalaanbod en motivatie
⇒ De “inputhypothese”
Focus op inhoud ipv vorm
Impliciet > expliciet leren

8. Wetenschappelijk onderbouwd
" Kritiek andere onderzoekers: ontbreken aspect
“output”
=> taalaanbod an sich niet voldoende
opdat iemand adequaat taal zal beheersen, moet
ook spreekkansen krijgen (‘schrijven door te
schrijven, lezen door te lezen, spreken door te
spreken’)

9. Voordelen van meertalig onderwijs
u Meer expertise en kennis over de moedertaal
(meta-linguïstische kennis)
u presteren beter op creativiteitstests
u betere visuospatiële vaardigheden
u … verhoogde kennis van de doeltaal!

10. Meertalig onderwijs in België, een
nieuw gegeven?
" Lycée Léonie de Waha in Luik in 1989
" Decreet Onckelinx “Tous bilingues!” in 1996
" Momenteel zo’n 300 scholen (zowel basis- als
secundair onderwijs) die in Franse
Gemeenschap meertalig onderwijs aanbieden

11. Meertalig onderwijs in Vlaanderen:
Ja, MAAR …
" Enkel mogelijk in secundair onderwijs/leertijd
" Max. 20% van de onderwijstijd
" Enkel in Frans, Engels of Duits
" Moet optie blijven: school moet vak ook in
Nederlands aanbieden

12. Meertalig onderwijs in de praktijk:
" Link film

13. Meertalig onderwijs, vaak gehoorde
bedenkingen:
• “Meertalig onderwijs, enkel een zegen voor
sterkere leerlingen”
Ø Onderwijs in andere taal geen extra belastende
factor?
• “Vakkennis lijdt onder onderwijsvorm, moeilijk
om leerinhouden ten gronde te verwerven”

14. Meertalig onderwijs, vaak gehoorde
bedenkingen: neen want …
• Maakt dat leerkrachten attenter zijn of leerlingen
materie hebben begrepen, “mee” zijn
• Extra aandacht voor zwakkere leerlingen
• Zorgt net voor grondigere beheersing
leerinhouden, andere leersporen in hersenen
mee geactiveerd

15. Meertalig onderwijs
" Eens zelf ervaren… amusez-vous!

16. Pijnpunten in
taalonderwijs anno 2015:
" Noodkreten uit onderwijswereld en van
werkgeversorganisaties
" Taaltest Frans Universiteit Antwerpen
" Minister van Onderwijs Hilde Crevits

17. Oplossingen?
u Meertalig onderwijs?
=> er moet duidelijke keuze gemaakt durven
worden
u Niet de heiligmakende oplossing:
52 – 15 – 1 – 4 = 32
32 x 30 x 50’ = 800 uur op 8766 uur

18. Buitenschoolse taalverwerving
" Anderstalige familie of vrienden
" Reizen
" Jaar onderwijs in buitenland / andere taal
" Taalkampen, stages, …
" Correspondentie
" Films en muziek in andere taal
" …

19. Time is money …
een goede talenkennis ook!
" EU-beleid voor meertaligheid
Doelstelling: 1 + 2
Iedere Europeaan zou naast moedertaal nog twee
andere talen moeten beheersen

20. Impliciete taalverwerving, de
“missing link” / vergeten factor?
" Ref. Krashen : tijd en motivatie van cruciaal
belang
" Impliciete taalverwerving erg nauw aan
gerelateerd: films kijken / muziek beluisteren in
een andere taal, opgroeien in meertalige
omgeving, reizen, …

21. Vzw Futur’b
" Meertaligheid door impliciet leren promoten
" Organiseren van taalanimaties, projecten en
taalvakanties waarbij impliciete taalverwerving
centraal staat à projectmatig werken

22. Projectmatig werken
" Filmproject, theaterstukken, actua/media,
sportactiviteiten, … uitwerken in andere taal
" Functioneel leren (brood bestellen in het Frans,
telefoneren in het Engels, …)

23. Aanbod naar scholen toe in
2015-2016
" Organiseren van animaties, sportklassen,
culturele excursies, belevingsweken, … met
“talige input”
Meer info op www.futur-b.be
Contacteren: info@futur-b.be