1. PUBELO
Digitaal Publiceren in een Elektronische LeerOmgeving: technologische en
onderwijskundige standaarden en economische modellen
Vrijdag 14 september 2007
Gent
Katrien Verbert, Chris Peeters & Daniël Du Seuil
Ariadne-KuLeuven, Katholieke Hogeschool Mechelen & Arteveldehogeschool
PUBELO : opbouw presentatie
• IWT-TETRA project Pubelo
• Digitale leerobjecten
• Leertechnologiestandaarden
• Pubelo Metadata-applicatieprofiel voor leerobjecten
• Demo Pubelo applicatieprofiel en automatische
metadatering
IWT-TETRA project Pubelo
• Pubelo : Digitaal Publiceren in een Elektronische
LeerOmgeving: technologische en onderwijskundige
standaarden en economische modellen
• Looptijd : okt 2005-okt 2007
• Projectteam : Arteveldehogeschool, Karel de Grote
Hogeschool, Katholieke Hogeschool Mechelen, KU
Leuven-Ariadne
• Gebruikerscommissie : 20 bedrijven en organisaties
(=stuurgroep project)
• Project financiering : 245.590 euro
• Personeelsinzet : 44,95 Mensmaanden
1
2. IWT-TETRA project Pubelo
• IWT-Vlaanderen : TEchnologie TRAnsfer Fonds
• Onderzoek en technologietransfer door Vlaamse
instellingen voor Hoger Onderwijs
• Verspreiding van bestaande doch innovatieve
technologieën naar bedrijven en andere organisaties:
Technologische Verkenning, Vertaling, Verspreiding
• Economische toegevoegde waarde op middellange
termijn
• Ondersteund, gedragen en gestuurd vanuit een
gebruikerscommissie met voldoende belangrijke
vertegenwoordigers uit het werkveld.
IWT-TETRA project Pubelo
• Hoofddoelstelling : Meer en betere digitale educatieve
content (digitale leerobjecten) voor de elektronische
leeromgevingen in de Vlaamse onderwijsruimte
(secundair, hoger en volwassenonderwijs)
• Accent op :
– Nieuwe economische samenwerkingsverbanden en
rollen in de creatie van e-content (werkpakket 1)
– Leertechnologiestandaarden (werkpakket 2)
– Metadata-applicatieprofiel (werkpakket 3)
IWT-TETRA project Pubelo
Gebruikerscommissie Pubelo
• Die Keure, Van In, Tools 2 Team , Departement Onderwijs,
Eduwest - AP&P, Uitgeverij Pelckmans, Threeships,
Uitgeverij de Boeck, Wolters Plantyn, Indiegroup, Smartbit,
GIVI, Synergetics, IVS, Erasmushogeschool, Katholieke
Hogeschool der Kempen, Avnet, Klascement-Develop-it,
VSKO-Blackboard, IWT-Vlaanderen
2
3. Digitale leerobjecten
• Wat is een (digitaal) leerobject (IEEE LTSC 2001)
• A learning object is an entity, digital or non digital,
which can be used, re-used or referenced during
technology supported learning.
– Examples of technology-supported learning include computer-
based training systems, interactive learning environments,
intelligent computer aided instruction systems, distance learning
systems, and collaborative learning environments.
– Examples of Learning Objects include multimedia content,
instructional content, Learning Objects 9 learning objectives,
instructional software and software tools, and persons,
organizations, or events referenced during technology
supported learning.
Digitale leerobjecten
Digitale leerobjecten
• Leerobjecten in de Vlaamse digitale leeromgevingen :
– Cursusteksten : MS Word en PDF (afdrukklaar)
– Presentaties : Powerpoints (afdrukklaar)
– Testen : Hot Potatoes
• Weinig interactief en multimediaal studiemateriaal
• Probleem van creatie, uitwisselen, afspelen en
tracering van leerobjecten in diverse digitale
leeromgevingen.
• Deel oplossing : Leertechnologiestandaarden!
3
4. Leertechnologiestandaarden
• Leertechnologiestandaarden zijn afspraken en technieken
die de realisatie van e-leren ondersteunen en faciliteren
• Wat zijn de voordelen van leertechnologiestandaarden?
– Herbruikbaarheid
– Beheersbaarheid
– Toegankelijkheid
– Duurzaamheid
– Schaalbaarheid
– Betaalbaarheid
• Leertechnologiestandaarden komen niet vanzelf : acties en
druk nodig van de gebruikers.
Leertechnologiestandaarden
• Voorbeelden van leertechnologiestandaarden :
– IMS Content Packaging : verpakken van digitale leerobjecten
– IEEE LOM : metadateren van digitale leerobjecten
– ADL SCORM : afspelen en traceren (resultaten en voortgang)
van digitaal studiemateriaal in een digitale leeromgeving
– IMS QTI : uitwisselen van elektronische toetsen en testen
– IMS E-portfolio : uitwisselen van e-portfolio’s.
– IMS Learning Design : Beschrijven en uitwisselen van
leerscenario’s en leeractiviteiten
– IMS Common Cartridge : Uitwisselen van combinatie, inrichting
en organisatie van leermateriaal, toetsen, taken en
discussiefora
LTS : Voorbeeld IMS CP
4
6. LTS : Voorbeeld IMS CC
LTS : Voorbeeld IMS LD
Leertechnologiestandaarden
• Let op : niet alle voorgaande voorbeelden zijn officieel
erkende standaarden, veelal zijn het specificaties,
referentiemodellen of applicatieprofielen .
• Specificaties : Een specificatie is een gedetailleerde en
heldere beschrijving van de functionele benodigdheden en
eigenschappen om iets te bouwen, installeren of bewerken.
(bv IMS QTI voor uitwisselen van Online toetsen)
• Applicatieprofiel of toepassingsprofiel : Specificatie die een
specifieke invulling is van een specificatie / referentiemodel /
standaard voor lokaal gebruik. (bv Pubelo applicatieprofiel
afgeleid van IEEE LOM)
6
7. Leertechnologiestandaarden
• Referentiemodel : Combinatie van verschillende specificaties
die samengevoegd worden tot een nieuw geheel van
afspraken, gericht op de implementatie en gebruik voor een
specifieke groep (bv ADL SCORM referentiemodel maakt oa
gebruik van IMS CP, IMS Simple Secuencing, IEEE LOM,
AICC).
• Standaarden :
– de jure standaarden : door een accreditatie orgaan zoals IEEE,
ISO of CEN/ISSS gecertificeerde specificatie (bv. IEEE LOM)
– de facto standaarden : specificatie die door massaal gebruik en
acceptatie tot een standaard verworden zijn (bv ms word)
Leertechnologiestandaarden
Metadata-Applicatieprofiel(en)
voor leerobjecten
• Wat is een applicatieprofiel?
• een samenstelling van metadata-elementen
• samengesteld uit één of meer schema’s
• om tegemoet te komen aan de noden van een
specifieke gebruikersgroep
7
8. Metadata-Applicatieprofiel(en)
voor leerobjecten
• Pubelo metadata-applicatieprofiel
• Belang: leidt tot betere uitwisselbaarheid,
vindbaarheid en (her)bruikbaarheid
• Gebaseerd op internationale standaarden: IEEE-
LOM/SCORM
• Bestaande schema’s toesnijden op
noden/functionele eisen van specifieke
gebruikersgroepen
• Basisschema klaar voorjaar 2007 (m.m.v.
onderwijssector, educatieve uitgeverijsector)
Metadata-Applicatieprofiel(en)
voor leerobjecten
• Hoe applicatieprofielen ontwerpen?
– Bepalen van noden van gebruikersgroepen en definiëren
van doel en context
– Bepaling van data-elementen zonder de interoperabiliteit
van de originele basisschema’s in het gedrang te
brengen:
• Selectie van data-elementen
• Bepalen van het aantal waarden per element
• Toevoegen van lokale elementen
• Bepalen van de status van de elementen (verplicht,
voorwaardelijk, aanbevolen, optioneel)
• Inventaris en keuze van specifieke vocabulaires
– Werkvergaderingen/workshops met betrokkenen
Metadata-Applicatieprofiel(en)
voor leerobjecten
• Principes m.b.t. ontwikkeling van metadatasets
– Modulariteit
– Uitbreidbaarheid
– Verfijning
– Meertaligheid
8
9. Metadata-Applicatieprofiel(en)
voor leerobjecten
• LOM-standaard
– Cat. 1: algemeen
– Cat. 2: levenscyclus
– Cat. 3: meta-metadata
– Cat. 4: Technisch
– Cat. 5: Educatief
– Cat. 6: Rechten
– Cat. 7: Relatie
– Cat. 8: Annotatie
– Cat. 9: Classificatie
Metadata-Applicatieprofiel(en)
voor leerobjecten
Metadata-Applicatieprofiel(en)
voor leerobjecten
• Toekomstige opdrachten
– Applicatieprofielen voor specifieke groepen/doeleinden
(bv. beeldmateriaal,VDAB, BIS-Online, onderwijsniveaus)
– Implementatie in
• repositories
• Leeromgevingen
• auteursomgevingen
– Onderhoud/duurzaamheid van het metadataschema
– Opvolging nieuwe ontwikkelingen o.a. implementatie van
tools voor automatische metadatering en integratie in
beheerssystemen van repositories van leerobjecten
– Valorisatie/vorming
9
10. Demo Pubelo-metadataprofiel
• Ondersteuning in metadatastore
– opslag
– opvragen PUBELO metadata
• Integratie in RELOAD
– zoeken naar SCORM componenten vanuit RELOAD
– opslag van SCORM componenten
• automatische decompositie van SCORM-pakketten
• automatische generatie van metadata
• AMG raamwerk
• http://ariadne.cs.kuleuven.be/amg
Automatische metadata generatie:
AMG Raamwerk
Generator Extractor ConflictHandlingStrategy
ObjectBasedGenerator ContextBasedGenerator TextExtractor PropertyExtractor
Word Pdf ... Office Pdf ...
Text Text Property Property
Extractor Extractor Extractor Extractor
ObjectBasedGenerator
ContextBasedGenerator
Language MimeBased Archive
Generator Generator Generator
Filesystem LMS AACE
ContextBased ContextBased ContextBased
Generator Generator Generator
OfficeGenerator PdfGenerator ImageGenerator ...
PowerPointGenerator BB OCW
ContextBased ContextBased É
Generator Generator
10