Auteursrecht: een stand van zaken, donderdagnamiddag, Permeke

2. Auteursrecht : een stand van zaken
Joris Deene
14 september 2017
Joris.deene@everest-law.be

3. Wetgeving

4. Titel
 Auteurswet 1994 is opgeheven sinds 1 januari 2015
 Wetboek Economisch Recht – Boek XI: Intellectuele Eigendom
 Titel 5 : auteursrecht en naburige rechten
 Titel 6 : computerprogramma’s
 Titel 7 : databankenrecht
 Diverse wijzigingen sinds 1 januari 2015:
Verweesde werken
Reprografie en onderwijs uitzondering
Transparantie beheersvennootschappen
 Toekomstige wijzigingen vanuit Europa
 Ontwerp richtlijn ‘auteursrechten in de digitale eenheidsmarkt’
Belgische wetgeving
4

5. Beschermde werken

6. Titel
 Auteursrecht biedt bescherming aan werken van letterkunde of
kunst
 Hof van Justitie heeft zich in 2009 bevoegd verklaard om het
werkbegrip te definieren en te harmoniseren binnen de EU
 Belgische rechtspraak dient zich hieraan te conformeren
Enkel ‘oorspronkelijke’ werken worden beschermd
 Eerste aspect: een eigen intellectuele schepping van de auteur,
door het maken van vrije en creatieve keuzes
 Tweede aspect : moet de uitdrukking zijn van de persoonlijkheid
van de auteur (persoonlijke noot)
Het werkbegrip
6

7. Morele rechten

8. Titel
 Geen recente wijzigingen
 Geen voorwerp van EU regelgeving of harmonisatie
 Morele rechten
Recht op eerste bekendmaking
Recht op naamsvermelding
Recht op integriteit / eerbied
Morele rechten
8

9. Vermogensrechten

10. Titel
 Drie exploitatierechten zijn Europees geharmoniseerd:
 Reproductierecht
 Distributierecht
 Publiek mededelingsrecht
 Heel veel rechtspraak van het Hof van Justitie over het publiek
mededelingsrecht:
Een mededelingshandeling : personen toegang verschaffen tot een
werk
Aan een publiek, zijnde een ‘nieuw publiek’, d.i. een publiek dat
door de rechthebbenden nog niet in aanmerking genomen was toen
zij toestemming verleenden voor de oorspronkelijke mededeling
Exploitatierechten
10

11. Titel
 Hyperlinken naar werken die vrij beschikbaar zijn op een andere
website is geen mededeling aan het publiek, aangezien de betrokken
mededeling niet wordt gedaan aan een nieuw publiek  is dus
toegelaten (Svensson, 13.02.2014)
 Dit geldt ook voor hyperlinks die gebruik maken van de ‘framing’
techniek (BestWater 21.10.2014)
 Hyperlinken naar werken die zonder toestemming van de
auteursrechthebbenden vrij beschikbaar zijn op een andere website
kan enkel indien de links zijn verstrekt zonder winstoogmerk door een
persoon die geen kennis had, of redelijkerwijs kennis kon hebben,
van het illegaal karakter van de publicatie op deze website (GS Media
08.09.2016)
Rechtspraak over hyperlinks
11

12. Uitzonderingen

13. Titel
 Voor het publiek toegankelijke bibliotheken, onderwijsinstellingen,
musea, archieven, instellingen voor cinematografisch- of
geluidserfgoed en publieke omroeporganisaties
 Om taken van algemeen belang te vervullen
 Hebben de toestemming de in hun verzameling voorkomende
verweesde werken te gebruiken, zijnde:
 Beschikbaarstelling aan het publiek
 Reproductie om te digitaliseren, beschikbaar stellen, indexeren,
catalogiseren, behouden of restaureren
Verweesde werken – XI.191(1)
13

14. Titel
 Verweesd werk:
 Gepubliceerde werken : boek, krant, tijdschrift etc.
 Cinematografische en audiovisuele werken en fonogrammen
 Andere werken opgenomen of verwerkt erin (bvb. foto’s)
 NIET : losse foto’s
 Gebruik pas na voorafgaandelijk zorgvuldig onderzoek
(raadpleging uitvoerige bronnenlijst) + bijhouden van
documentatie m.b.t. het zorgvuldig onderzoek + opslaan in EUIPo
databank
 Zeer omslachtige en tijdsintensieve regeling die niet geschikt is
voor massadigitalisering
Verweesde werken – XI.191 (2)
14

15. Titel
 Focus op het werk voortaan onder voorwaarden toegelaten
Panorama uitzondering-XI.190/2, 1°
15

16. Titel
 Binnen een rechtspersoon (zoals een onderneming, administratie,
vzw etc) zijn reproducties toegelaten:
 Voor intern gebruik
 Van papier naar papier (dus enkel fotokopieen)
 Van volledige artikelen en werken van beeldende of grafische kunst, en van korte
fragmenten uit andere werken (bvb. boek); bladmuziek is uitgesloten
Hoe zit het met afdrukken en scannen, of digitaal opslaan?
Toepassing van de privékopie uitzondering
Reproductie van volledige werken toegelaten
Voor privé/thuis gebruik
Reprografie – XI.190, 5°
16

17. Titel
 Reproductie (dus kopiëren, afdrukken, inscannen, digitaal opslaan)
van volledige werken is toegelaten, indien dit gebeurt ifv onderwijs
of wetenschappelijk onderzoek
 Uitvoering van werken (dus met een aanwezig publiek) is
toegelaten voor schoolactiviteiten (in of buiten de schoollokalen)
 Mededeling van volledige werken is toegelaten ifv onderwijs of
wetenschappelijk onderzoek indien beveiligd door passende
maatregelen (zoals een intranet met login)
 Toekomst? Ontwerp EU richtlijn -- > text & data mining
Onderwijs uitzonderingen-XI.191/1
17

18. Titel
 Kopieën voor bewaringsdoeleinden (XI.190, 12°)
 Meerdere kopiën mogelijk
 In functie van en gerechtvaardigd door het voor de bewaring van het culturele en
wetenschappelijk patromonium gestelde doel
 Preservering, verval, format-shifting
 Mededelingshandelingen ter plaatse (art. XI.190, 13°)
Via speciale terminals (access points)
Voor de eigen collectiewerken
Voor privé-studie of wetenschappelijk onderzoek
Hof van Jusitie: voorafgaandelijke digitalisering van analoge werken om digitaal te
kunnen ontsluiten is toegelaten (Darmstadt 11.09.2014)
Uitzonderingen voor bibliotheken en
archieven
18

19. Titel
 Uitlening van e-books volgens het one copy-one user model is
toegelaten (Hof van Justitie 10.11.2016 – NL bib / St. leenrecht)
 Dit is de uitlening van een digitale kopie van een boek waarbij
deze kopie op de server van een openbare bibliotheek wordt
geplaatst en het mogelijk wordt gemaakt dat een gebruiker die
kopie door middel van downloaden op zijn eigen computer
repoduceert, zodanig dat tijdens de uitleenperiode slechts één kopie
kan worden gedownload en door deze gebruiker gedownloade kopie
na afloop van die periode door hem niet meer kan worden gebruikt
Uitzonderingen openbare uitlening –
XI.192
19

20. Everest offers you high quality
through specialisation and experience,
both local and international.
www.everest-law.be