1. 20 september 2012: Focus op duurzame
bibliotheken en archieven

2. Bibliotheken en archieven worden steeds digitaler
 er wordt steeds meer digital born materiaal geproduceerd;
 er wordt steeds meer analoge informatie en erfgoedobjecten
gedigitaliseerd.
Waarom?
 betere toegankelijkheid: geen fysieke belemmering, permanente
toegankelijkheid, meerdere gebruikers tegelijkertijk;
 betere vindbaarheid en doorzoekbaarheid: zoeken m.b.v.
zoektermen;
 opslag en bewaring: meer informatie opslagen in kleinere fysieke
ruimte m.b.v. digitale opslagtechnologie;
 conservering: raadpleging van digitale kopie i.p.v. analoog
origineel.

3. Digitalisering heeft een belangrijk impact
 gedigitaliseerd en digital born materiaal is voor raadpleging en
bewaring afhankelijk van technologie;
 gedigitaliseerd en digital born materiaal is zonder goede
bewaring evenzeer (en sneller) onderhevig aan verval.
DUS:
 geen eenmalige, maar permanente financiële inspanning
vereist!
 bedreiging voor toegankelijkheid in toekomst van digitaal
erfgoed!

4. Digitale duurzaamheid
is
• het bewustwordingsproces omdat gegevens niet meer leesbaar
bleken te zijn.
• de groeiende vraag hoe de maatschappij zich moet organiseren om
digitaal opgeslagen gegevens in de toekomst leesbaar te houden.
• het geheel van maatregelen te nemen om een archief- of
bibliotheeksysteem zodanig in te richten dat het in staat is digitale
documenten op een betrouwbare wijze te beheren, zolang als dat
voor de organisatie of voor de maatschappij noodzakelijk is.
• de set van oplossingen die nodig zijn om de digitale gegevens op
lange termijn beschikbaar te houden:
– Houdbaarheid van gegevensdragers
– Beschikbaarheid van uitleesapparatuur
– Beschikbaarheid van software
– Behoud van authenticiteit

5. Wat zijn de voorwaarden?
 een bewustzijn van het probleem;
 een goede definiëring van de rollen
en verantwoordelijkheden;
 een gepaste infrastructuur;
 diensten en instrumenten;
 een structurele financiering;
 goede afspraken over de selectie;
 kennis en expertise.

6. Coalitievorming
Buitenlandse voorbeelden

7. Initiatiefnemers in Vlaanderen
Collectiebeherende instellingen en werkende digitale
depots
• Amsab-ISG : www.amsab.be
• FelixArchief www.felixarchief.be en
Expertisecentrum DAVID www.edavid.be
• KADOC-LIAS : www.lias.be
Andere
• FARO : www.faronet.be
• PACKED : www.packed.be
• Vlaamse Erfgoedbibliotheek : www.vlaamse-
erfgoedbibliotheek.be

8. Het Platform Digitale Duurzaamheid is een netwerk van
organisaties en instellingen in Vlaanderen die actief
samenwerken rond het versterken van de duurzame
bewaring en ontsluiting van ons digitale cultureel
erfgoed.
Oproep aan organisaties en instellingen om lid te worden
van het Platform Digitale Duurzaamheid

9. Missie
Digitale informatiebronnen dreigen vaak verloren te gaan voor ze
aangeboden worden aan collectiebeherende instellingen.
De kwetsbaarheid is er van bij de creatie tot aan de raadpleging in
de verre toekomst.
Veel van de uitdagingen bij de duurzame bewaring en ontsluiting
van digitale informatiebronnen overstijgen de mogelijkheden van
individuele instellingen en sectoren.
Het Platform Digitale Duurzaamheid verenigt daarom een brede groep
belanghebbenden die actief bijdragen aan het vinden van oplossingen voor de
langetermijnbewaring en -raadpleging. Openheid, samenwerking, het nastreven van
collectief voordeel en een leveranciersonafhankelijke benadering zijn daarbij
richtinggevende principes.

10. Werking
• een stuurgroep
– peilt bij de leden naar de verwachtingen die men koestert, de
verwachtte taken van de SG en de werkingsprocedures van het
platform,
– zet de grote lijnen uit,
– vraagt instemming van de groep die ze vertegenwoordigt
(ledenvergadering),
– bewaakt de missie en
– zorgt voor het goede verloop van het acties.
• Een aanwezige op de ledenvergadering vertegenwoordigt zijn/haar
instelling.

11. Werking (.)
• Het Platform streeft naar een consensus bij het opstellen
van haar acties.
Een actie van het Platform heeft de goedkeuring
gekregen en is gedragen door de leden.
• De voorzitter treedt op als woordvoerder van het
Platform.

12. Stuurgroep
Ann Deckers (FotoMuseum),
Bart De Nil (FARO),
Luk Schokkaert (KADOC-K.U.Leuven),
Inge Schoups (FelixArchief / eDAVID),
Rony Vissers (Packed),
Hendrik Ollivier (Amsab-ISG),
David Coppoolse (VEB),
Bart Ooghe (Erfgoedcel Waasland)

13. Lid worden en deelnemen
Deelnemende organisaties
http://www.faronet.be/dossier/platform-digitale-duurzaamheid
1. uit het brede veld van zowel collectiebeherende
instellingen, erfgoedcellen en –werking, steun- en
expertisecentra
2. zowel actief als waarnemende leden
Met een Engagementsverklaring

14. http://www.faronet.be/dossier/platform-digitale-duurzaamheid

15. Acties
Wat doet het Platform niet ?
• oplossingen,
• producten of
• diensten ontwikkelen.
Wat doet het Platform dan wel?
• het opnemen van de rol van waakhond;
• sensibiliseren binnen instellingen en in de maatschappij
rond digitale duurzaamheid;
• visieontwikkeling.

16. Acties
Sensibiliseringsacties
– Korte termijn: laagdrempelige sensibiliserings acties om het
bewustzijn over de problematiek van digitale duurzaamheid te in
maatschappij en het beleid te vergroten (middelen/kanalen:
pers, open brief, gerichte presentaties bij
beleidsmakers, enzovoort)
– Langere termijn: aansluiten bij publieksevenementen (Digitale
Week, Erfgoeddag, Focus, Cultuurforum)
– Langere termijn: breed sector-evenement rond digitale
duurzaamheid

17. Acties
• het communiceren van goede voorbeelden (‘best
practices’), ook van kleine organisaties die door
minimale aanpassingen in hun werkproces zich beter
wapenen in de aanloop naar een digitaal archief;
• het signaleren van expertise en het organiseren van
expertmeetings;
• lobbyacties bij alle beleidsniveaus rond digitale
duurzaamheid, trachten in te breken op beleidsagenda’s;
• acties rond het creëren van een investeringsklimaat voor
digitale duurzaamheid bij het beleid en in instellingen.
Alles met voldoende aandacht voor grootte en soort instelling

18. De doelstellingen
1. versterken van bewustzijn;
2. bepleiten van noodzaak aan een infrastructuur;
diensten en instrumenten, normen;
vorm van structurele financiering;
3. opbouwen en verspreiden van kennis en expertise.