Lezing: (Onder)ZOEK(s)vaardigheden bij jongeren Spreker: Annelies Raes, UGent VVBAD Studiedag "De Nieuwe Gebruiker" Datum: 27 mei 2010 Locatie: Arteveldehogeschool Gent

1. 21/05/2010
(Onder)ZOEK(s)VAARDIGHEDEN
van jongeren
26 mei 2010
Vakantie
Annelies Raes
Vakgroep Onderwijskunde
De jongeren van vandaag…
Net-
Generation Screenagers
(Tapscott, 1998; Oblinger & Digital
Oblinger, 2005)
Natives
(Prensky, 2001)
Google
Millennials Generatie
Generatie
(Howe & Strauss, 2000)
Einstein
(Boschma & Groen, 2006)
1

2. 21/05/2010
Afstemming op doelgroep:
cruciaal leerprincipe
Waar denken studenten aan, A Vision of K-12 Students Today
wat willen ze?
Welk soort onderwijs willen ze?
Realiteit of mythe? Vraag 1. Anders?
1. Zijn de jongeren van vandaag zo anders dan
voorheen?
2. Zijn ze werkelijk zo mediawijs en
informatievaardig?
We doen de test…
3. Hoe kan onderwijs/vorming daarop inspelen?
2

3. 21/05/2010
Ik lees webpagina’s nooit helemaal,
maar zap er eerder doorheen.
1. Helemaal niet 25% 25% 25% 25%
akkoord
2. Eerder niet akkoord
3. Eerder akkoord
4. Helemaal akkoord
rd
rd
d
d
or
or
oo
oo
ko
ko
kk
kk
ak
ak
la
ta
er
et
aa
ie
rd
ni
ln
m
Ee
le
er
aa
He
rd
m
Ee
le
He
Op een website laat me eerder leiden
door afbeeldingen, minder door tekst
25% 25% 25% 25%
1. Helemaal niet
akkoord
2. Eerder niet akkoord
3. Eerder akkoord
4. Helemaal akkoord
rd
d
d
d
r
or
or
oo
oo
ko
o
kk
k
kk
ak
ak
la
ta
er
t
aa
ie
ie
rd
m
ln
n
Ee
le
er
aa
He
rd
m
Ee
le
He
Als ik een email of sms verstuur,
verwacht ik snel een antwoord terug.
1. Helemaal niet 25% 25% 25% 25%
akkoord
2. Eerder niet akkoord
3. Eerder akkoord
4. Helemaal akkoord
rd
rd
d
d
or
or
oo
oo
ko
ko
kk
kk
ak
ak
la
ta
er
et
aa
ie
rd
ni
ln
m
Ee
le
er
aa
He
rd
m
Ee
le
He
3

4. 21/05/2010
Ik kan meerdere dingen tegelijk
(vb tv kijken + smsen + surfen)
25% 25% 25% 25%
1. Helemaal niet
akkoord
2. Eerder niet akkoord
3. Eerder akkoord
4. Helemaal akkoord
rd
rd
d
d
or
or
oo
oo
ko
ko
kk
kk
ak
ak
la
ta
er
et
aa
ie
rd
ni
ln
m
Ee
le
er
aa
He
rd
m
Ee
le
He
Ik heb het moeilijk mij te concentreren
bij het lezen van een lange stuk tekst
25% 25% 25% 25%
1. Helemaal niet
akkoord
2. Eerder niet akkoord
3. Eerder akkoord
4. Helemaal akkoord
rd
rd
d
d
or
or
oo
oo
ko
ko
kk
kk
ak
ak
la
ta
er
et
aa
ie
rd
ni
ln
m
Ee
le
er
aa
He
rd
m
Ee
le
He
Ik wil actief betrokken worden bij het
leerproces (<-> kennisoverdracht)
25% 25% 25% 25%
1. Helemaal niet
akkoord
2. Eerder niet akkoord
3. Eerder akkoord
4. Helemaal akkoord
rd
rd
d
d
or
or
oo
oo
ko
ko
kk
kk
ak
ak
la
ta
er
et
aa
ie
rd
ni
ln
m
Ee
le
er
aa
He
rd
m
Ee
le
He
4

5. 21/05/2010
Internet leidt me af van mijn werk
25% 25% 25% 25%
1. Helemaal niet
akkoord
2. Eerder niet akkoord
3. Eerder akkoord
4. Helemaal akkoord
rd
rd
d
d
or
or
oo
oo
ko
ko
kk
kk
ak
ak
la
ta
er
et
aa
ie
rd
ni
ln
m
Ee
le
er
aa
He
rd
m
Ee
le
He
In de vakantie heb ik geen nood aan
internet.
25% 25% 25% 25%
1. Helemaal niet
akkoord
2. Eerder niet akkoord
3. Eerder akkoord
4. Helemaal akkoord
rd
d
d
d
r
or
or
oo
oo
ko
o
kk
k
kk
ak
ak
la
ta
er
t
aa
ie
ie
rd
m
ln
n
Ee
le
er
aa
He
rd
m
Ee
le
He
Vraag 1: Anders?
Het beeld dat auteurs zoals Prensky van de De mythe van het multitasken: ze doen het wel,
‘netgeneratie’ schetsen lijkt overdreven te zijn. maar ze kunnen het niet.2,3
De jeugd van tegenwoordig gebruikt – net als Geen harde bewijzen om te spreken van een
vorige generaties – de mediacultuur vooral om
met vrienden te communiceren, naar zin en generatiekloof.
betekenis te zoeken, een eigen plaats te creëren
in de samenleving en uiteraard ook om zich te
ontspannen.1
2,3Stichting Mijn Kind Online, (2005); Rubens et al., (2004)
1Bourgonjon, Rutten, Vanhooren, & Soetaert (2008)
5

6. 21/05/2010
De 10 ICT-eindtermen
• Voor het gewoon basisonderwijs en voor het buitengewoon basisonderwijs, types 1, 2, 7, 8:
• De leerlingen hebben een positieve houding tegenover ICT en zijn bereid ICT te gebruiken om hen
te ondersteunen bij het leren.
• De leerlingen gebruiken ICT op een veilige, verantwoorde en doelmatige manier.
• De leerlingen kunnen zelfstandig oefenen in een door ICT ondersteunde leeromgeving.
• De leerlingen kunnen zelfstandig leren in een door ICT ondersteunde leeromgeving.
• De leerlingen kunnen ICT gebruiken om eigen ideeën creatief vorm te geven.
• De leerlingen kunnen met behulp van ICT (voor hen bestemde) digitale informatie opzoeken,
verwerken en bewaren.
• De leerlingen kunnen ICT gebruiken bij het voorstellen van informatie aan anderen.
• De leerlingen kunnen ICT gebruiken om op een veilige, verantwoorde en doelmatige manier te
communiceren.
• Voor het secundair onderwijs A- en B-stroom, en BUSO OV3:
• Voor deze doelgroep gelden ook die voor het basisonderwijs, maar er werden 2 eindtermen
toegevoegd:
• De leerlingen kunnen afhankelijk van het te bereiken doel adequaat kiezen uit verschillende ICT-
toepassingen.
• De leerlingen zijn bereid hun handelen bij te sturen na reflectie over het eigen en elkaars ICT-
gebruik.
Het nieuwe web… Enkele voorbeelden van social software….
Kennissen delen
Ontmoetingsplaats Zelf video
publiceren
Zelf publiceren
Powerpoints online
Zelf bookmarken delen
Zelf een kennisbank
maken….
Is dit de officiele muziek video van
MGMT?
1. Ja 33% 33% 33%
2. Neen
YouTube
3. Geen idee
MGMT Kids
Ja
ee
en
Ne
id
en
Ge
6

7. 21/05/2010
Vraag 2: Mediawijzer en
TH
informatievaardiger?
• Moeite met reflectie en kritisch denken4
• Oppervlakkig en gering probleemoplossend
vermogen5
• Weinig metavaardigheden
4Walraven (2009) 5 Kvavik,(2005)
Vraag 3: Hoe kan onderwijs/vorming
daarop inspelen?
• Web-based Collaborative Inquiry Learning6,7
•Geïntegreerd gebruik ICT en internet
•Informatievaardigheden
Onderzoeksproject ‘WISE’ •Samenwerkend leren
• Kennissamenleving nieuwe competenties
6 Cang & Lee (2003) 7 Slotta & Linn (2009)
•“Information Problem Solving”8
•Zelfregulerende vaardigheden9,10,11
8 Brand-Gruwel, Wopereis, & Vermetten (2005) 9Bannert (2009) 10 Azevedo & Hadwin (2005)
11 Wiley et all. (2009)
7

8. 21/05/2010
•“Information Problem Solving”8
•Zelfregulerende vaardigheden9,10,11
•Ondersteuning en/of instructrie 12,13
•Belang erkend
•Vaardigheden ontbreken
8 Brand-Gruwel, Wopereis, & Vermetten (2005) 9 Bannert (2009) 10 Azevedo & Hadwin (2005) 11 Wiley et
all. (2009) 27Walraven (2008) 13Kirschner, Sweller,& Clark (2006)
Fig. 1. The information problem solving skill decomposition (Brand-Gruwel et al., 2005).
• Scaffolding van het leer- en regulatieproces:
Het ondersteunen van leerlingen op basis van behoefte,
waarbij de ondersteuning wordt afgebouwd als de
vaardigheden van de leerlingen toenemen 14
• Via leerkracht/ tutor 15,16
• Via peers: sociaal gedeelde metacognitie 17,18,19
• Via tools: embedded scaffolds20,21
•Synergie tussen leerlingen, tools en de
leerkracht22,23 Stappeplan
Big6
(Eisenberg en
14 Wood, et al., (1976)15 Azevedo et al. (2008) 26 Pea, (2004) 27 Hadwin & Oshige (2007) 28 Iskala, Vauras &
Lehtinen (2004) 29 Lazonder (2005) 20Reiser (2004) 221Puntambekar, & Hübscher, (2005) 22Tabak (2004) 23McNeill Berkowitz)
& Krajcik (2009)
Opgroeien met technologie ≠
technologie begrijpen en er goed mee om
Interventie: 4 sessies
(160 min) kunnen gaan.
Participanten
2e
graad
SO
N = 375 Het gevaar van een
overhype van de Net
Generation zit hem in
Post-test: 20 min
Pre-test: 20min
het toedichten van
1e
Master N = 48 vaardigheden
PPW
8

9. 21/05/2010
Referenties:
• Azevedo, R., Moos, D. C., Greene, J. A., Winters, F. I., & Crornley, J. G. (2005). Why
is externally-facilitated regulated learning more effective than self-regulated
Dank voor jullie aandacht! learning with hypermedia? Paper presented at the 12th International Conference
on Artificial Intelligence in Education (AI-Ed 2005), Amsterdam, The Netherlands.
Annelies Raes • Bannert, M., Hildebrand, M., & Mengelkamp, C. (2009). Effects of a metacognitive
support device in learning environments. Computers in Human Behavior, 25(4),
Universiteit Gent - Vakgroep Onderwijskunde 829-835.
• Bennett, S., Maton, K., & Kervin, L. (2008). The ’digital natives’ debate: A critical
Henri Dunantlaan 2 - B-9000 Gent review of the evidence. British Journal of Educational Technology, 35 (5), 775-786
Tel: 32 (0)9 264 86 65 - Fax: 32 (0)9 264 86 88 • Borresson, J. & Salawy, G. (2008). The ECAR Study of Undergraduate Students and
Information Technology: Key Findings. Online:
E-mail: Annelies.Raes@Ugent.be http://net.educause.edu/ir/library/pdf/EKF/ekf0808.pdf (laatst bezocht op 20
augustus 2009)
http://www.onderwijskunde.ugent.be/ • Brand-Gruwel, S., Wopereis, I., & Vermetten, Y. (2005, 2003). Information problem
solving by experts and novices: analysis of a complex cognitive skill. Paper
presented at the AERA 2003 Symposium, Chicago, IL.
• Chang, K. E., Sung, Y. T., & Lee, C. L. (2003). Web-based collaborative inquiry
learning. Journal of Computer Assisted Learning, 19(1), 56-69. • McNeill, K. L., & Krajcik, J. (2009). Synergy Between Teacher Practices and
• CIBER research team (2008). Information behaviour of the researcher of the future. Curricular Scaffolds to Support Students in Using Domain-Specific and Domain-
Online: http://www.bl.uk/news/pdf/googlegen.pdf (laatst bezocht op 20 augustus General Knowledge in Writing Arguments to Explain Phenomena. Journal of the
2009) Learning Sciences, 18(3), 416-460.
• Eisenberg, M.B. & Berkowitz, R. (1990). Information problem-solving: The Big Six • Oblinger, D. , & Oblinger, J. (2005). ‘Introduction’, in Oblinger, D. & Oblinger, J. (ed),
skills approach to library and information skills instruction. Norwood, NJ: Ablex. Educating the Net-generation: Educause. Online:
• Eisenberg, M.B. (2006). A Big6 skills overview. Geraadpleegd op 23 november 2009 http://net.educause.edu/ir/library/pdf/pub7101a.pdf ( laatst bezocht op 20
op http://www.big6.com. augustus 2009).
• Pea, R. D. (2004). The social and technological dimensions of scaffolding and
• Hadwin, A. F., Winne, P. H., Stockley, D. B., Nesbit, J. C., & Woszczyna, C. (2001). related theoretical concepts for learning, education, and human activity. [Editorial
Context moderates students' self-reports about how they study. Journal of Material]. Journal of the Learning Sciences, 13(3), 423-451.
Educational Psychology, 93(3), 477-487.
• Prensky, M. (2004). The Emerging Online Life of the Digital Native: What They Do
• Iskala, T., Vauras, M., Kajamies, A., Kinnunen, R., & Lehtinen, E. (2003). Shared- Different Because of Technology and How They Do It. Online:
regulation and motivation of collaborating peers: A case analysis. Psychologia, http://www.marcprensky.com/writing/Prensky-
46(1), 19-37. The_Emerging_Online_Life_of_the_Digital_Native-03.pdf (laatst bezocht op 20
• Kirschner, P. A., Sweller, J., & Clark, R. E. (2006). Why minimal guidance during augustus 2009).
instruction does not work: An analysis of the failure of constructivist, discovery, • Puntambekar, S. & Hübscher, R. (2005). Tools for Scaffolding Students in a Complex
problem-based, experiential, and inquiry-based teaching. Educational Psychologist, Learning Environment: What Have We Gained and What Have We Missed?
41(2), 75-86. Educational Psychologist, 40(1), 1-12.
• Lazonder, A. W. (2005). Do two heads search better than one? Effects of student • Reiser, B. J. (2004). Scaffolding complex learning: The mechanisms of structuring
collaboration on web search behaviour and search outcomes. British Journal of and problematizing student work. Journal of the Learning Sciences, 13(3), 273-304.
Educational Technology, 36(3), 465-475.
• Rubens, W., de Jong, Y. & Prozee, G. (2006). Trendstudie. Nieuwe vormen van
onderwijs voor een nieuwe generatie studenten. Online:
http://elearning.surf.nl/docs/e-learning/nieuwe_student_trendstudie.pdf (laatst
bezocht op 20 augustus 2009) • Wiley, J., Goldman, S. R., Graesser, A. C., Sanchez, C. A., Ash, I. K., & Hemmerich, J.
• Schulmeister, R. (2008). Is there a net gener in the house? Dispelling a A. (2009). Source Evaluation, Comprehension, and Learning in Internet Science
mystification. Online: http://eleed.campussource.de/archive/5/1587/ (laatst Inquiry Tasks. American Educational Research Journal, 46(4), 1060-1106.
bezocht op 20 augustus 2009)
• Wood, D., Bruner, J. & Ross, G. (1976). The role of tutoring in problem solving.
• Slotta, J. D., & Linn, M. (2009). WISE Science: Web-Based Inquiry in the Classroom.
New York: Teachers College Press. Journal of Child Psychology and Psychiatry and Allied Disciplines, 17(2), 89-100.
• Tabak, I. (2004). Synergy: A complement to emerging patterns of distributed
scaffolding. Journal of the Learning Sciences, 13(3), 305-335.
• Veen, Wim & Frans Jacobs. (2005). Leren van jongeren. Een literatuuronderzoek
naar nieuwe geletterdheid. Online: http://elearning.surf.nl/docs/e-
learning/leren_van_jongeren.pdf (laatst bezocht op 20 augustus 2009).
• Wallace, R. M., Kupperman, J., Krajcik, J., & Soloway, E. (2000). Science on the web:
Students online in a sixth-grade classroom. Journal of the Learning Sciences, 9(1),
75-104.
• Walraven, A., Brand-Gruwel, S., & Boshuizen, H. P. A. (2009). How students
evaluate information and sources when searching the World Wide Web for
information. Computers & Education, 52(1), 234-246.
9