2. Agenda
• Co to są meteory i skąd się biorą ?
• Co to są meteoryty i z czego są zrobione ?
• Czy meteoryty są niebezpieczne ?
• Słynne meteory i meteoryty.
14. Słynne meteory i meteoryty.
Chicxulub
Krater powstał na skutek upadku komety lub dużej planetoidy. Podczas uderzenia wyzwoliła się energia o wartości ok. 4×1023 J
(równoważna eksplozji ok. 100 Tt TNT; taki efekt mogło mied uderzenie planetoidy o średnicy 10 km i masie biliona ton, przy prędkości 20
km/s*10+, albo mniejszej, lecz poruszającej się ze znacznie większą prędkością komety.
Upadek meteorytu wywołał falę tsunami, która spustoszyła wszystkie wybrzeża Morza Karaibskiego. Wyrzucony w powietrze materiał mógł
unosid się w powietrzu przez kilka lat, doprowadzając do zmian klimatycznych podobnych do zimy nuklearnej.
15. Słynne meteory i meteoryty.
Krater Barringera
Krater Meteorytowy (lub Krater Barringera, ang. Meteor Crater) – krater uderzeniowy na obszarze Canyon Diablo
hrabstwa Coconino stanu Arizona w Stanach Zjednoczonych, o średnicy 1200 metrów i głębokości 170 m. Ocenia
się, że powstał około 50 tysięcy lat temu, w wyniku uderzenia meteorytu żelaznego o średnicy ok. 50 metrów (do
dziś są znajdowane meteoryty w obszarze wielu kilometrów od krateru). Uważany za najlepiej zachowany krater na
świecie, do czego przyczynił się pustynny klimat miejsca uderzenia. Erozja wodna niszczy go bardzo powoli, uboga
roślinnośd nie stanowi zagrożenia, a erozja wiatrowa jest prawie niezauważalna.
16. Słynne meteory i meteoryty.
Katastrofa Tunguska
Katastrofa tunguska – wydarzenie z 30 czerwca 1908 w tajdze, w środkowej Syberii nad rzeką Podkamienna Tunguzka, na
północ od jeziora Bajkał na obszarach niezamieszkanych. Doszło tam wówczas do ogromnej eksplozji, która powaliła
drzewa w promieniu 40 km, widziana była w promieniu 650 km, słyszana w promieniu 1000 km, zaś niezwykle silny
wstrząs zarejestrowały wówczas sejsmografy na całej Ziemi, a wreszcie — dzięki szczególnemu położeniu Słooca w
okresie przesilenia letniego, wskutek odbijania światła przez pył, będący efektem eksplozji — w wielu europejskich
miastach zaobserwowano zjawisko „białej nocy”. Uderzenie było tak silne, że ówczesne rosyjskie magnetometry
pokazywały w jego rejonie drugi biegun północny.
17. Słynne meteory i meteoryty.
Czelabiosk 2013
Meteor czelabioski – przelot superbolidu o średnicy około 17 metrów i masie wynoszącej do 10 tysięcy ton,
obserwowane nad południowym Uralem 15 lutego 2013 roku około godziny 9:20 lokalnego czasu (4:20 CET). Po wejściu
w atmosferę Ziemi bolid rozpadł się po 32,5 sekundach lotu na wysokości około 15–25 kilometrów nad powierzchnią
Ziemi nad obwodem czelabioskim. Powstała w wyniku przelotu i eksplozji bolidu silna fala uderzeniowa spowodowała
znaczne straty (uszkodzonych zostało ponad 7500 budynków), a także obrażenia u ponad tysiąca pięciuset osób.
Meteor czelabioski był największym znanym obiektem kosmicznym, który zderzył się z Ziemią od czasu katastrofy
tunguskiej w 1908
18. Warto poczytad
Meteoryty - http://www.meteoryty.eu/
Polskie Towarzystwo Meteorytowe - http://www.ptmet.org.pl
Pracownia Komet i Meteorów - http://www.pkim.org/
Jak fotografowad meteory - http://www.optyczne.pl/ w dziale Artykuły