Döviz Piyasası Analizi

1. Döviz Piyasası
Wahyuni Wahyuni
Uluslararası İşletmelerde Finansal Yönetimi

2. 2
yol haritası
1 3 5
4
2
İşlevi, Özellikleri,
Katılımcıları, Türleri
Kotasyon
(Doğrudan – Dolaylı)
Makroekonomik
Faktorlerin Etkisi
Döviz Piyasası Türleri,
İşlem amaçları
Kurmajı ve Çapraz Kur

3. Döviz piyasası (Forex),
yabancı paraların alınıp
satıldığı veya bir ulusal
paranın başka bir paraya
dönuştürülmesine olanak
veren kurumsal yapılardır.
Döviz Piyasası Nedir?
Örnek
Japon ihracatçılar ABD'li satıcılara dolar
karşılığında araba satıyor ve ABD'li
üreticiler Japon şirketlerine yen için takım
tezgahları satıyor. Ancak, ABD şirketlerinin
dolar almakla ilgilenmesi muhtemeldir.
Japon ihracatçılar da yen isteyecek. Hazine
bonoları bu işlemi tamamlamak için dolar
gerektirir. burada döviz piyasası aracı
olarak hareket eder. Çünkü bireysel döviz
alıcıları ve satıcıları birbirlerini bulmakta
zorlanacaklar.
3
Döviz piyasası (Forex),
dünyanın en büyük
finansal pazarıdır.

4. 4
Döviz Piyasasının İşlevi
1 2 3

5. Döviz Piyasasının Özellikleri
5
Temel değerin hemen nakit veya nakit benzerlerine
dönüştürülebildiği, tamamen likit bir varlık piyasası.
En likit piyasalardır
Dinamik piyasalardır
Fiyat şeffaflığı geçerlidir
yatırımcıların haber akışına hemen ulaşabilmesi ile piyasa
şeffaflık özelliği kazanmıştır.
Para değerleri her saniye ve saatte bir değişmektedir.
24 saat açıktır
Tüccarların herhangi bir zamanda ticaret yapmalarını sağlar.

6. 6
Merkez bankaları
Döviz Brokeleri
Ticari Bankaları
Ticari Müşterileri

7. 7
Merkez bankaları
Döviz Brokeleri
MERKEZ BANKALARI
Merkez bankaları, ülkenin ekonomik
koşullarını istikrara kavuşturmak için
ülkelerinin para arzını, faiz oranlarını ve
enflasyonunu yönetir.
DÖVİZ BROKERLERİ
Broker, kendisi işleme taraf olmadan alıcı ve satıcıyı
bir araya getiren, yani işleme aracılık eden kişi
demektir. Hizmetinin karşılığı olarak taraflardan bir
komisyon alır.

8. 8
Ticari Bankaları
Ticari Müşterileri
TİCARI BANKALARI
Ticari bankalar genel olarak hem döviz alım
satımıyla, hem de döviz transferi ve
akreditif açmak gibi dış ticaret işlemleriyle
uğraşırlar. Başka, para talebi ve arzı
arasındaki farkı ortadan kaldırmak için bir
takas odası işlevi görürler.
TİCARI MÜŞTERİLERİ
Döviz piyasasının çoğu, mal veya hizmetler için
ödeme yapmak için döviz arayan şirketlerin
finansal faaliyetlerinden kaynaklanmaktadır.
Ticari şirketler genellikle nispeten küçük
miktarlarda ticaret yaparlar ve piyasa fiyatları
üzerinde kısa vadeli etkileri çok azdır.*

9. Efektiv ve Döviz
9
Bankacılık uygulamalarında nakit yabancı paralara efektif
döviz yada sadece efektif adı verirlir.
Bir tanımlamayla yabancı ülke paralarına veya para yerine
geçen her türlü ödeme araçlarına döviz. Çek, poliçe gibi
yabancı parayı temsil eden kağıt üzerindeki belgelere
denir.

10. 10
Bankalar Arası
ve Tezga üstü
● Tezgah üstü (OTC),
bireylerin ve şirketlerin
ticaret yaptığı döviz
piyasasında ikinci
seviyedir. Bu çok riskli
çünkü forex endüstrisi sıkı bir
şekilde düzenlenmiyor ve
büyük bir kaldıraç sağlıyor.
● Interbank, en büyük
bankaların birbirleriyle
para alışverişi yaptıkları
bir yerdir. Birbirleriyle
para ticareti yapan bir
banka ağıdır.

11. Döviz Piyasası
Türleri
ANINDA (SPOT)
Alınıp satılan paraların
ilke olarak anlaşmaya
varıldığı anda teslimi
kaydıyla gerçekleştirilen
işlemlerdir.
VADELİ
Forward : Döviz kuru, miktar ve teslimat
şartları bugünden anlaşılır, ancak fonların
el değişimi, ileri bir vadede gerçekleşir.
Future : Belli nitelikte ve belli miktarda bir
malın ya da mali enstrümanın gelecekte,
önceden belirlenmiş bir fiyat ile teslimini
hükme bağlayan yasal sözleşmelerdir.
11

12. Döviz Piyasası
Türleri
SWAP
Farklı iki tarafın, farklı iki piyasadaki,
kendilerine göre avantajlı
durumlarının değiş tokuşu olarak
tanımlanabilir. Döviz swap
işlemlerinde bir döviz bir tarihte
alınır ya da satılırken, diğeri (ya da
TL), aynı anda daha ileri bir tarih
kur/paritesi ile satılır ya da alınır.
OPSYON
Döviz, hazine bonosu, tahvil gibi
değerlerin belli bir tarihte ve belli
bir fiyattan alma veya satma
hakkının alım ve satımıdır. İşlemin
alıcı tarafından gerçekleştirilmesi
keyfidir. Satıcı, alıcının işlem yapıp
yapmamasına müdahil olamaz.
12

13. Spekülasyon
ve Arbitraj
Spekülatörler, tüm kazançlarını döviz kurlarında
bekledikleri değişmelerden elde etmeye çalışırken;
Arbitrajcılar, dövizin aynı anda değişik piyasalardaki
kur farklılıklarından kazanç elde etmeye çalışırlar.
Spekülasyonda kur riski üstlenilirken; arbitrajcının
risk üstlenmesi konusu değildir.

14. 14
Döviz Arbitrajı
Döviz, menkul değer, ticari mal veya üretim
faktörü gibi bir ekonomik varlığın aynı andaki fiyat
farklılıklarından kar sağlamak üzere eşanlı olarak
alınıp satılması biçimindeki işlemlere arbitraj adı
verilir. Spekülasyondan farkı risksiz oluşudur.
Yer Arbitrajı: İki Uçlu Arbitraj
Döviz Arbitrajı aynı iki para arasındaki kurların belirli bir anda çeşitli
piyasalarda farklı olmasından kaynaklanabilir.
İstanbul Piyasası New York Piyasası
1$=1.5 TL 1$=2 TL
• Arbitrajcı elindeki 1.5TL İstanbul Piyasasından dolar alır.
• Aynı anda New York Borsasında 1$’ı 2 TL’ye çevirir.
• Bu durumda 0.5 TL (%33 oranında kâr etmiş olur)
Çapraz Kur Farkına Dayalı Arbitraj :
Üç Uçlu Arbitraj
Arbitraj, bazen iki para arasındaki dolaysız kur ile
çapraz kurlardan hesaplanan dolaylı kur farkından
kaynaklanabilir.
2$=1 € veya 1$=1,5 TL
1 € =2 TL
• Arbitrajcı 6 TL ile başlarsa 3 € satın alır.
• 3 € ile 6 $ satın alır.
• 6 $ ‘ı 9 TL’ye dönüştürür.
• 3 TL (%50 oranında) kâr eder

15. 15
Döviz Spekülasyon
Spekülasyon, bir kimsenin kendi yaptığı tahminlere
dayanarak fiyatında yükselme beklediği ekonomik
varlığı satın alması, fiyatında düşme beklediklerini
ise satması yoluyla kâr sağlama faaliyetidir.
Spekülatörler döviz kurlarındaki değişmelerin tahmin edilmesinde :
• ülkenin ödemeler bilançosu durumu,
• faiz ve enflasyon oranı,
• ihracattaki gelişmeler,
• dış borç ödemeleri,
• IMF gibi mali kuruluşların desteği vs.
• gibi tüm etkenleri dikkate alırlar.

16. Bir dövizin dolar cinsinden değerini bildiren alıntılar
(diğer para biriminin birimi başına dolar sayısı) dolaysız
(direct quotation) alıntılar olarak bilinir.
Dolar başına bir yabancı para biriminin sayısını bildiren
kotasyonlar ise dolaylı kotasyonlar (indirect quotation)
olarak bilinir.
1$ = 18,61 T Dolaysız Kotasyon.
1 TL = 0,05 $ Dolaylı Kotasyon
16
Dolaylı – Dolaysız Kotasyon
1
18.61

17. 17
Kur Marjı
Bankalar dövizi düşük fiyattan alır yüksek fiyattan satar. Alış ve satış kurları
arasındaki fark bankanın kârını ve işlem giderlerini kapsar buna Kur Marjı denir.
Örnek :
Bir şirket İngiliz Sterlini'ni ABD dolarına çevirir ve standart döviz kuru her 1
sterlin için 1,30 ABD dolarıdır. Para birimi sağlayıcıları, satın aldığınız her 1 £
için size 1,28 $ satın alabilir. Bu noktada, marj 0.02 $ veya yaklaşık %1.5
olacaktır.
Kur Marjı (yüzde) =
1.30 – 1.28
1.30
X 100 = %1.5

18. Çapraz Kur
Çapraz kur, bir para biriminin farklı bir para birimi
karşısındaki değeri olarak tanımlanabilir.
1 $=2 € Frankfurt Piyasasında
1 $=1 TL Istanbul Piyasasında
1 € = Kaç TL? Dolaylı Kur olur
1 $/2 € = 0.5 $ (1 € = 0.5 $)
1 $ = 1 TL 0.5 $ (yani 1 €) = Kaç TL?
0.5 $ x 1 TL = 0.5 TL
18

19. Döviz Kurlarını
Etkileyen Faktörler
19
ΔENF = ABD enflasyonu ile yabancı enflasyon arasındaki
farktaki değişiklikler
ΔRF = ABD faiz oranları ile yabancı faiz oranları
arasındaki farktaki değişiklik
ΔMG = ABD gelir düzeyi ile yabancı ülkenin gelir düzeyi
arasındaki farktaki değişiklik
ΔDK = Devlet kontrolü değişiklikleri
ΔBİTK = beklentilerindeki değişimin döviz arz-talep
grafiğine etkisi
Δ TRY/USD = f (ΔENF, ΔRF, ΔMG, ΔDK, ΔBİTK)

20. Teşekkürler!
20