Sanaysay
Ito ay hinango sa salitang Pranses na “ESSAYER”, na ang kahulugan ay sumubok o tangkilikin.
Ang sanaysay ay isang uri ng komposisyon na naglalaman ng mga kuro-kuro o opinyon ng may akda. Ito ay nakatuon lamang sa iisang diwa at pananaw, mayroong tiyak na paksa at laging nakasulat sa anyong prosa. Maaring ito ay isinulat upang magbigay ng impormasyon, manghikayat, o para mailahad ang nais ipabatid at nararamdaman ng manunulat.
6. Ito ay hinango sa salitang Pranses na “ESSAYER”,
na ang kahulugan ay sumubok o tangkilikin.
Ang sanaysay ay isang uri ng
komposisyon na naglalaman ng mga kuro-kuro o
opinyon ng may akda. Ito ay nakatuon lamang sa
iisang diwa at pananaw, mayroong tiyak na paksa
at laging nakasulat sa anyong prosa. Maaring ito ay
isinulat upang magbigay ng
impormasyon, manghikayat, o para mailahad ang
nais ipabatid at nararamdaman ng manunulat.
7. Ayon kay Francis Bacon, ang sanaysay ay isang kasangkapan na
tumutulong upang maipahayag ang maikling komentaryo sa buhay
ng tao.
Sa depinisyon ni Alejandro G. Abadilla, isang sikat na
Pilipinong manunulat, ang sanaysay ay “Nakasulat na
karansan ng isang sanay sa pagsasalaysay.” Ito ay
nanggaling sa dalawang salita, “sanay” at “salaysay“. Ito ay
nakasulat sa anyo ng panitikang tuluyan na kung saan
naipahahayag ng manunulat ang kaniyang matalinong kuro-
kuro, damdamin, at reaksyon tungkol sa isang mahalagang
isyu o paksa.
8. May dalawang uri ang sanaysay. Ito ay ang pormal at
impormal.
•Pormal – ito ay sulatin na mayroong seryosong paksa
at nilalaman. Ang komposisyong ito ay nililikha upang
makapagbahagi ng mahahalagang impormasyon sa
mga mambabasa. Bago ito isinulat ng may akda ay
dumaan muna ito sa proseso nang maingat na
pananaliksik at pagsusuri ng mga datos. Hindi ito
nakabatay lamang sa opinyon ng awtor. Sa halip, ito ay
nakabase sa maasahan at mapapagkatiwalaang
pinagkukunan ng impormasyon. Karaniwang paksa nito
ay mga isyu sa lipunan at kung paano ito
masusulusyunan.
9. Impormal – Ito ay uri ng sanaysay kung saan mas
naipamamalas ng manunulat ang kanyang katauhan. Sa
komposisyong ito, mas malayang naipahahayag ng may
akda ang kanyang mga pananaw at saloobin sapagkat
hindi na niya kailangang magbase sa iba. Ang
pagkakabuo ng mga pangungusap sa komposisyong ito
ay tila nakikipag-usap sa mga mambabasa. Ang sulating
ito ay nagtataglay din ng mga nakakaaliw at kaakit-akit
na nilalaman. Karaniwang paksa ng impormal na
sanaysay ay ang mga karanasan ng manunulat at
kanyang pananaw sa mga bagay at pangyayari sa paligid.
10. Tatlong Bahagi ng Sanaysay
• Panimula – Sa panimula, binibigyan ng pakilala ang paksang tatalakayin.
Dapat ito ay malinaw, nakapupukaw ng damdamin at nakatatawag ng pansin
sapagkat ito ang unang makikita ng mga mambabasa.
• Katawan – Sa bahaging ito matatagpuan ang kabuuang nilalaman ng
sanaysay. Nakapaloob dito ang mga kaisipan at mga ideya na may kaugnayan
sa paksang tinatalakay. Maari itong sumagot o sumuporta sa mga tanong at
ediya na nabanggit sa introduksyon. Sa bahaging ito, dapat maipaliwanag ng
maayos ang mga detalye upang lubos na maunawaan ng mga mambabasa
ang teksto.
• Wakas – Dito nagsasara ang talakayang naganap sa katawan ng sanaysay.
Matatagpuan sa bahaging ito ang pangwakas na salita ng may akda. Dito
mababasa ang konklusyon ng manunulat tungkol sa nasabing paksa.
11. Tatlong Elemento ng Sanaysay
•Bukod sa tatlo nitong bahagi, ang sanaysay ay
binubuo rin ng tatlong elemento, ito ay ang tema at
nilalaman, anyo at estruktura, at wika at estilo.
1. Tema at Nilalaman. Ang tema ay ang kaisipan
na siyang iikutan ng nilalaman ng isang sanaynay. Ang
tema ay dapay napapanahon at nakakahuha ng
interes ng mga mambabasa.
12. 2.Anyo at estruktura. Sa anyo at estruktura
nakapaloob ang tatlong bahagi ng epektibong
sanaysay. Ito ay mahalagang sangkap na
makakatulong sa may akda at mga mambabasa upang
lubos na maunawaan ang daloy ng mga ediya.
3.Wika at Estilo. Ito ay ang paraan ng pagsulat at
wastong paggamit ng wika ng may akda. Higit na
epektibo ang isang komposisyon kung ang manunulat
ay gumagamit ng mga payak at simpleng pananalita
na madaling nauunawaan ng mga mambabasa.
13. Gawain :
Sumulat ng sariling sanaysay na hindi
baba sa 150 salita tungkol o hinggil sa iyong
sarili. Makalipas ang sampung taon.