Geothermal resources can only be found via exploration which has the common stages carried in oil and gas exploration. Geothermal exploration is another resources exploration where you can find raw materail underground to produce energy which is carbon free unlike oil and natural gas.

1. The Common Language
of
Oil and Geothermal
Exploration
by
Dr. Zeynep Elif Yıldızel
JADE, II.Başkan
GT’2018 Turkey
Workshop & Congress
11-12 Nisan 2018

2. 1. Dünya enerji görünümü
2. Jeotermal enerjinin dünya ve ülkemizde ki
potansiyeli
3. Jeotermal ile petrol ve doğal gaz aramacılığı
4. Arama sektöründe kadınlar
Sunum Planı

3. • Dünyada 1.2 milyar insanın elektriğe ulaşımı yoktur.
• Bu insanların 625 milyon insanın Sahra Altı Afrika’sında ve 715 milyonu
Asya da yaşamaktadır.
• Hindistan’ın %25 i, Afrika’nın %57 si, Güney Amerika’nın %5 ve
Ortadoğu’nun %9 elektriğe erişimi olmayan insanlardan oluşmaktadır
• 2030 yılında 1 milyar insanın elektriğe ulaşımı olmayacağı
öngörülmektedir. Yani oranın %12 ye düşmesi tahmin edilmektedir.
World Electricity Access

4. Primary Energy Consumption by Fuel Type
• 2016 yılında Dünya’da toplam tüketilen enerjinin %85 i fosil yakıttır.
• Jeotermal enerjinin içinde bulunduğu yenilenebilir enerjinin toplam enerji tüketiminde oranı ise sadece %4 tür.
• 2040 yılına yapılan projeksiyonlarda ise yenilenebilir enerjinin toplam enerji tüketiminde oranının %14 olacağı
öngörülmektedir.
• Fosil yakıtlar ise 2040 yılında hala önemlerini devam ettiriyor olacaklardır ve toplam enerji tüketiminde %74
olacağı öngörülmektedir.
• Yenilenebilir enerjinin 2040 yılında nükleer ve hidrodan daha fazla tüketileceği öngörülmektedir.

5. CO2 Emissions and Geothermal Energy Influence
• CO2 emisyonlarını %10 oranında azaltma hedefi ile birlikte 2040 yılında 36.776 milyon ton olarak gerçekleşeceği öngörülmektedir.
• Kyoto Protokolü ve Paris İklim Anlaşmasında 2oC ile ısınmayı kontrol altında tutma hedefi daha fazla yenilebilir enerji yatırımlarına
ihtiyaç duyacaktır.
• Yenilebilir enerjide sürdürülebilir olan ve fosil yakıtların sürdürülebilirliği ile göreceli olarak rekabet edebilecek olan tek enerji
jeotermal enerjidir.
• Rüzgar ve Güneş her ne kadar haritaları yapılsa ve uzun dönemli ölçümleri gerçekleştirilse bile iklim değişiklikleri nedeni ile
değişim göstereceklerdir.
• Ayrıca kesin olan, iklim değişikleri etkilemese bile, iklimlerin devirselliği nedeni ile de her zaman güvenilir ve verimli olmayacaktır.
• Jeotermal enerji karbonsuz bir enerji üretim şeklidir.

6. Worlds Hottest Areas
• Dünya üzerindeki önemli jeotermal enerji kaynakları mevcut alanlar.
• Japonya, Filipinler, Endonezya: dalma batma alanı(subduction)
• Yeni Zellanda, Italya: volkanik aktivite
• Kenya, Ethiyopya, Kızıldeniz: riftleşme
• Orta Amerika (Guetamala, Nikaragua vs), Kuzey ve Güney Amerika: dalama batma alanı (subduction)
• İzlanda: riftleşme (Atlantik Ortası Sırtı)
• Türkiye: açılma tektoniği
Yeni Zellanda
Japonya
Filipinler
Endonezya
Kuzey Amerika
Orta Amerika
Güney Amerika Ethiyopya
Kenya
Türkiye
İzlanda

7. Geothermal Installed Capacity
• 2016 yılında en fazla jeotermal kurulu güce sahip ülkeler
sırasıyla:
1. Filipinler
2. Endonezya
3. Yeni Zellanda
4. İtalya
5. Türkiye
6. İzlanda
7. Kenya
8. Japonya
9. Orta Amerika
• Birincil enerji tüketimlerinde jeotermalin de yer aldığı
yenilenebilir enerjide Almaya ve Yeni Zellanda başı
çekmektedir.
• Ancak Almanya birincil enerjide fosil yakıt tüketiminde
%80 dir
• En fazla jeotermal kurulu güce sahip Filipinlerde dahi
fosil yakıt tüketimi toplam enerji tüketiminde %88 dir.
• Jeotermal enerji fosil yakıtlardan sonra güvene
bilebileceğimiz, hem karbon emisyonu olmayan hem de
güçlü ve sürekli bir enerji kaynağıdır.

8. Turkey’s Installed Capacity and Electricty Production
• Türkiye’de fosil yakıtlar %55 ile kurulu güç ile en fazla santralimizin olduğu yakıt türüdür.
• Elektrik üretimimizin %71 fosil yakıtlı santrallerden sağlanmaktadır.
• Jeotermal enerji hem kurulu güçte hem de elektrik üretiminde %1-%2 arasında çok düşük orandadır.
• Özellikle Batı bölgelerimizin jeotermal sular açısından verimli olduğunu düşünürsek bu oran çok azdır.
• Güneş ve Rüzgar santralleri yerine jeotermal enerjiye ağırlık verilmelidir. Çünkü güneş ve rüzgar talebin
arttığı dönemlerde değil de güneşin ışıdığı ve rüzgarın estiği zamanlarda üretim yaptıklarından,
sürdürülebilir ve güvenilir enerji kaynakları değildir.
• Jeotermal ise ihtiyaç zamanında elektrik üretebilme vasfı ile daha güvenilir ve sanayinin ihtiyaç duyduğu
sürdürülebilir bir enerji kaynağıdır.

9. Turkey’s Geothermal Potential
• Ruhsatlandırma yapılırken MTA’nın bu haritası göz önünde bulundurulmalı ve soğuk alanlarda ruhsat
verilmemelidir.
• Jeotermal enerji üretmek için önce jeotermal kaynağı aramak bulmak ve üretim testlerini yapmak
gerekmektedir.

10. What is Explored in Geothermal Energy and Oil and Gas?
Jeotermal
• Üstte geçirimsiz bir tabaka olan ve gözenek ve geçirgenliğe
sahip bu gözenek ve geçirgenliğin yarattığı boşluklarda yer altı
suyu barındıran rezervuar tabaka.
• Magmanın bulunduğu derinliğe yaklaşan ve ısınan mayinin
geçirgen bir yol bularak, ısınarak rezervuara doğru göç eden
yeraltı suyu
Petrol ve Doğal Gaz
• Üstte geçirimsiz bir tabaka olan ve gözenek ve geçirgenliğe
sahip bu gözenek ve geçirgenliğin yarattığı boşluklarda petrol
ve doğal gaz barındıran rezervuar tabaka.
• Kaynak kayanın yeterli derinliğe inerek petrol ve doğal gaz
türettiği ve türeyen mayinin geçirgen bir yol bularak
rezervuara doğru göç eden petrol ve/veya doğal gaz

11. How to Explore Geotermal Energy and Oil and Gas?

12. Upstream in Geotermal Energy and Oil and Gas
Arama Dönemi
1. Arama alanının ruhsatlandırılması
2. Jeolojik değerlendirme
3. Mevcut kuyular var ise bu kuyulardan jeokimyasal ve
rezervuarın petrofiziksel özelliklerinin değerlendirilmesi
4. Jeofizik yöntemlerle yerin altındaki rezervuarın
haritalanması
5. Sondaj yapılacak noktanın tespiti
6. Yerin altının tahmin edilen basınç,sıcaklık ve jeokimyasal
özelliklerine göre sondaj ekipman, sondaj çamuru ve
kulesinin tespiti
7. Kuyunun sondajının yapılması
8. Kuyudan alınan jeolojik verilerin değerlendirilmesi
9. Sondajdan alınan verilerin ve edinilen tecrübelerin
değerlendirilmesi
10. Eğer keşif olur ise üretime ve rezervuarın özelliklerini
anlamak için gerekli testlerin yapılması
11. Üretim senaryolarının çalışılması, geliştirme ve üretim
kuyularının yerinin belirlenmesi
Üretim Dönemi
1. Üretim kuyularının kazılması
2. Yüzey tesisi mühendislik projelerinin yapılması ve
ekipmanın temin edilmesi
3. Tesisin kurulması ve elektrik üretimine başlanması yada
petrol ve doğal gaz üretimi
4. Gerekiyorsa ek üretim ve enjeksiyon kuyularının
planlanması
5. Sistemin verimli çalışması için gerekli mühendislik işlerinin
ve kuyu kontrollerinin zamanında yerine getirilmesi
Petrol ve Doğal Gaz
Jeotermal

13. Women in Exploration and My Experience
• Kadının iş gücüne katılması II. Dünya Savaşı sırasında erkekler savaşa gittiği ve
sanayide işgücü eksikliği olduğu için geçici olarak erkeklerin yerine kadın
istihdamı gerçekleşmiştir. Burada kilit nokta erkekler işlerine geri döndüğünde
kadında evine geri dönecektir.
• Sektörde üst yönetimde kadın oranı %11 dir.
• Enerji tycoon denilen ve petrol arama üretim sektöründe üst düzey olmuş
toplam 12-15 kişinin hepsi erkektir.
Sektörde kadınların karşılaştığı sorunlar
1. Önyargı
2. Korkutma
3. Kültürel ve yaşam şekli
4. Üst ve astlarla karşılaşılan anlaşmazlık
5. Kadınlara pozitif ayrımcılık yapıldığı konusunda erkek algısı
6. Kadınların kocalarının kariyerleri ile kendi kariyerlerini koordine
ederken karşılaştıkları sıkıntılar
7. Eşlerin çocuk ve ev sorumluluklarını eşit paylaşmamaları ve bunun
kadının görevi olarak nitelendirilmeleri
8. Hem erkek hem de kadın çalışanların kadınlar ile çalışmak
istememeleri
9. Başarı odaklı çalışkan kadınların hırslı ve tehlikeli olarak algılanmaları
10. İş kolunun gereği olan arazi şartlarının kadınların düşünülerek
tasarlanmamış olması
11. Aynı işi yapan erkelere göre daha az maaşla çalıştırılmaları
12. Arazi ve seyahati çok olduğu için sektör dışındaki eşin bunu
anlamaması veya müsaade etmemesi

14. Women Contributions to Exploration
• Stratejik bakış açısına sahip olmaları
• Daha konuşkan olmaları değişik sosyal ortamlara daha kolay adapte
olabiliyorlar
• Stres altında birden fazla işle uğraşabilmeleri
• Soyut problemlerin çözümünde daha yetkin olmaları
• Tüm olasılıkları aynı anda düşünebilme yetileri
• Uzun vadeli planlar yapabilme yetenekleri
• Bir hedefe odaklanıp, sıkılmadan sonucunu görene kadar devam
etmeleri
• Duygusal zekalarının daha gelişmiş olması
• Risk algı seviyeleri yüksek ve risk alma oranları azdır
• Başarı odaklı olmaları
• Gözlem yeteneklerinin gelişmiş olması
Toplumun %50 si kadınlardan oluştuğu için arama üretim
sektöründe kadınların var olmaması, bilgi ve becerinin
%50 sinin göz ardı edilmesidir. Bu durumda işin gereği
olan yetenek ve bilgi ve becerili insanların değilde daha
düşük yetenekleri olanların o işi yapması anlamına gelir ki
bunun sonucu bilgi ve beceriye dayalı işin yeterince iyi
yapılmaması ve harcanan milyon dolarların heba olması
demektir.
Birlikten kuvvet doğar

15. 1. Sürdürülebilir ve güvenilir elektrik üretimi önümüzdeki 30 – 40 yılın en büyük
konusu olacaktır.
2. Artan nüfuslar ve alım güçleri enerji ham maddelerine olan erişimi stratejik
yapacaktır.
3. Güneş ve rüzgar, sürdürülebilir olmalarına rağmen güvenilir değillerdir. Çünkü
talebin arttığı zamanlarda değil iklim koşullarının uygun olduğu zamanlarda
elektrik üretmektedirler.
4. Fosil yakıtların önümüzdeki 50 yılda önemini koruyacağı ancak karbon
emisyonlarının azaltılması zorunluluğu göz önünde bulundurulunca, hem
sürdürülebilir hem de güvenilir olan jeotermal enerji çok önemli olacaktır.
5. Ülkemizin jeotermal enerji potansiyelini henüz tam kullandığımız söylenemez
6. Ancak bu potansiyeli tam kullanmak içinde soğuk yerlerde ruhsatlar oluşturup
maddi kaynaklarımızı heba etmemeliyiz.
7. Jeotermal kaynak aramak ile petrol ve doğal gaz aramak aynı işlerdir ve aynı
tecrübe ve bilgi birikimine ihtiyaç duyarlar
8. Petrol ve Doğal Gaz arama ve üretim konusundaki tecrübelerin muhakkak
jeotermal kaynak arama ve üretim sektörüne aktarılması gerekmektedir.
9. Arama üretim sektöründe eskiden az olan ama giderek sayıları artan
kadınlarımızın, teknik bilgi ve becerilerini görmezden gelmek yine insan
kaynaklarımızı israf etmektir.
10. 21. yy herhangi birsinin cinsiyeti nedeni ile bir iş kolunda cam tavanlara maruz
kalması geleceği inşa etme sürecinde kaynak israfından başka bir şey değildir.
Sonuçlar

16. 1999