topik 5 pengikat berulir

SMN 1013 : TEKNOLOGI WOKSYOP
3
PENGIKAT BERULIR
HASIL PEMBELAJARAN (CLO 4)
Menerangkan jenis – jenis pengikat berulir
dan kegunaannya
TOPIK 5 : PENGIKAT BERULIR

SPI 1043 : TEKNOLOGI WOKSYOP
4
TOPIK SUB TOPIK PENILAIAN
PENGIKAT
BERULIR
BAHAGIAN ULIR SKRU KUIZ(2.5%)
MEMBENANG/MENGULIR AMALI (10%)
PENILAIAN
TOPIK 3 : ALATAN TANGAN

BIL SUB-TOPIK
1 Pengenalan ulir skru
2 Bahagian ulir skru
3 Panca ulir
4 Benang mengiri dan benang menganan
5 Kegunaan benang
6 Jenis benang
7 Piawai benang
8 Pengenalan alat pengikat dan pengunci
9 Jenis alat pengikat dan pengunci

1.0 PENGENALAN ULIR SKRU
Ulir skru merupakan geligir berpintal yang seragam
bentuknya yang terdapat pada :
1.Permukaan luar silinder atau kun, disebut benang luar.
2. Permukaan dalam lubang bulat, disebut benang dalam,
Contohnya ialah nat.

2.0 BAHAGIAN ULIR SKRU
Garis pusat besar : ialah garis pusat yang paling besar bagi
skru atau nat. Garis pusat ini juga di kenali sebagai garis
pusat luar atau namaan.
Garis pusat major.(D1)
i.Benang luar - jarak dari satu
puncak ke puncak benang yang
bersetentangan yang bersudut
tepat dengan paksi skru itu.
ii. Benang dalam – jarak dari
dasar benang ke dasar
benang yang bersetentangan
yang bersudut tepat dengan
paksi skru itu.

Garis pusat kecil : ialah garis pusat yang paling kecil pada
ulir luar atau dalam.
Garis pusat major.(D2)
i.Benang luar - jarak dari satu
puncak ke puncak benang yang
bersetentangan yang bersudut
tepat dengan paksi skru itu.
ii. Benang dalam – jarak dari
dasar benang ke dasar
benang yang bersetentangan
yang bersudut tepat dengan
paksi skru itu.

Pic Ulir : ialah jarak antara dua point pada ulir yang
bersempadanan yang diukur selari dengan paksi
Jarak benang atau Pic. (P)
-jarak antara puncak benang
dengan puncak yang bersebelahan.
- jarak dari satu titik pada rusuk
benang ke satu titik yang sepadan
pada rusuk benang yang
bersebelahan.

Garis pusat Pic Ulir : ialah garis pusat silinder
bayangan(tidak dapat dilihat) yang melalui benang pada satu
titik di mana lebar benang adalah sama
Garis pusat berkesan. (E) @
Garis pusat pic ulir
- garis pusat bagi satu silinder
khayalan yang paksinya selari
dengan paksi skru dan
permukaannya memotong rusuk
benang.

Sudut benang: ialah sudut yang terkandung diantara rusuk
benang diukur pada paksinya
Sudut benang
- sudut yang dibentuk oleh rusuk
benang.
- bagi benang metrik sudut benang
ialah 60o

Jarak ulir : ialah jarak dari satu titik pada ulir kesatu titik
yang sama diulir yang berikutnya, diukur selari dengan paksi.
Maju ulir : jarak benang sekeru itu maju kehadapan pada
paksinya dalam satu pusingan. Pada benang satu punca
majunya adalah sama dengan jaraknya benang. Pada
benang dua punca majunya adalah dua kali jarak benang.
Pada benang tiga punca, majunya adalah tiga kali jarak
benang.
Maju Ulir

Dasar ulir : ialah permukaan bawah hasil sambungan dua
sisi benang bersebelahan
Puncak ulir : ialah permukaan atas hasil sambungan dua
sisi benang bersebelahan.

Rusuk ialah permukaan benang tempat sambungan puncak

Dalam benang : ialah jarak antara puncak dan dasar
diukur seranjang dengan paksi
Dalam benang

Sudut heliks : ialah sudut yang diterbitkan oleh
benang dengan satu satah yang bersudut tegak
dengan paksi benang

3.0 PANCA ULIR
Bilangan alur ulir yang dipotong pada benang skru
luar atau dalam akan menentukan panca ulir.
Kebanyakan ulir skru dan nat dalam pasaran
adalah dari jenis satu panca. Oleh itu benang dua
panca, mempunyai dua alur, benang tiga panca
mempunyai tiga alur dan seterusnya.
(a) Single (STANDARD)-, (b) double-, and (c) triple threaded screws.
l = maju ulir
p = pic

3.0 PANCA ULIR
Benang 1 Panca Benang 2 Panca
Benang 3 Panca Benang 4 Panca

3.0 PANCA ULIR
Benang 1 Panca
Benang 2 Panca
Benang 3 Panca
Benang 4 Panca

4.0 BENANG MENGIRI DAN BENANG MENGANAN
Arah benang ditentukan oleh arah ulir yang dipotong.
Terdapat 2 arah benang iaitu benang menganan dan
benang mengiri. Kebanyakan benang yang dibuat adalah
menganan tetapi ada juga benang mengiri.

Hala benang dapat dikenali dengan memerhati arah
putaran nat atau skru ketika mengetatkannya. Bagi benang
menganan, nat atau skru diputar mengikut arah pusingan
jam sementara bagi benang mengiri nat atau skru diputar
melawan pusingan jam.
Benang Mengiri Benang Menganan

Satu lagi cara mengenal hala benang ialah dengan
memerhatikan arah cerun sudut heliks apabila benang
diletakkan pada kedudukan menegak. Sudut heliks bagi
benang menganan condong arah ke kiri sementara sudut
heliks bagi benang mengiri condong ke arah kanan.
Benang Mengiri Benang Menganan

5.0 KEGUNAAN BENANG
Pengangkat beban seperti di skru bicu.
Alat pengikat seperti bolt , nat , stad dan lain-lain.
Pengena beban seperti di penekan arbor.
Alat pengukur persis seperti mikrometer.
Pemindahan kuasa skru pemandu mesin pelarik
yang
menggerakkan kereta semasa memotong ulir skru.

6.0 JENIS BENANG
Benang dibuat dalam berbagai-bagai jenis dan bentuk, tetapi hanya empat bentuk
sahaja yang biasa digunakan dalam komponen-komponen iaitu:
1.Benang vee
2.Benang persegi
3.Benang acme
4.Benang buttress

6.0 JENIS BENANG
Benang Vee
Paling biasa digunakan pada pasak, nat dan alat
pengikat. Ia mudah digunakan dan kuat
ikatannya serta diperbuat dalam pelbagai jenis
piawai.

6.0 JENIS BENANG
Benang Persegi
Digunakan untuk pemindahan kuasa dan
gerakan mekanikal. Mempunyai sifat yang kuat
dan teguh dan digunakan untuk membuat skru
ragum dan skru bicu.

6.0 JENIS BENANG
Benang Acme
Seakan-akan benang persegi tetapi sudut kandungnya diubah
kepada 29°. Lebih mudah dipotong pada mesin larik, dan lebih
kuat berbanding benang persegi. Ia digunakan untuk membuat
skru pemandu mesin pelarik, skru ragum dan skru bicu.

6.0 JENIS BENANG
Benang Buttress
Berbeza dari benang lain kerana rusuknya mempunyai sudut yang
berlainan. Satu daripada rusuknya mempunyai sudut 7° yang diukur
daripada garis condong ke garis tepat paksinya. Rusuk inilah yang
menanggung bebanan yang berat yang dikenakan kepadanya. Sementara
rusuk yang satu lagi mempunyai sudut 45° yang diukur dari dasarnya.
Kegunaan utama benang jenis ini ialah untuk menanggung beban dari yang
berat pada satu arah sahaja.

7.0 PIAWAI BENANG
Benang Metrik
• Kebanyakan digunakan oleh negara-negara Eropah.
• Benang metrik ditanda dengan huruf M.
• Saiz bermula dari 1.6 mm - 100 mm.
Contoh, M14 x 2.00 mm bermakna diameter namaan benang
adalah 14 mm dengan pic ulir 2.00 mm.
• Benang Metrik ISO mempunyai sudut kandungan 60˚ dengan
puncak dan dasarnya rata.
• Kedalaman ulir adalah berlainan untuk ulir luar dan dalam:
Kedalaman ulir luar (bolt) = 0.61343 x pic ulir
Kedalaman ulir dalam (nat) = 0.54127 x pic ulir

7.0 PIAWAI BENANG
Benang Whitworth Piawaian British (BSW)
• Jenis piawaian benang ini digunakan dalam Britain dan
kebanyakan negara-negara Komanwel. Digunakan dalam
perusahaan pemasangan, binaan dan fabrikasi. Sudut
kandungannya adalah 55˚ dengan puncak dan dasarnya
berjejari. Benang British lain yang berasaskan benang ini
adalah berikut:
•British Standard Fine (BSF) – ulirnya lebih halus
•British Association (BA) – sudut kandungan 47˚ dan
digunakan pada peralatan
•British Standard Pipe (BSP) – jenis selari dan tirus.
digunakan untuk paip-paip air dan gas.

7.0 PIAWAI BENANG
Benang Disatukan Piawai Amerika
• Jenis piawaian benang ini merupakan penyatuan 3 negara
iaitu Amerika, Kanada dan Britain. Sudut kandungannya
adalah 60˚ dengan puncaknya bulat dan dasarnya bulat
atau rata. Benang yang terkandung dalam piawai ini adalah:
•Unified Coarse Series (UCS)– ulirnya kasar
•Unified Fine Series (UFS)– ulirnya halus
•Unified Extra Fine (UEF)– ulirnya sangat halus
•Unified Constant Pitch (UCP)
•Unified Special Thread (UST)
Benang Kebangsaan Amerika Benang Disatukan Piawai

8.0 PENGENALAN ALAT PENGIKAT DAN PENGUNCI
Alat pengikat dan pengunci merupakan alat yang
digunakan untuk mencantumkan dua atau lebih bahagian
atau kepingan logam bagi membolehkan ia berfungsi,
umpamanya bahagian-bahagian enjin dan mesin.

8.0 JENIS ALAT PENGIKAT DAN PENGUNCI
Jenis-jenis alat pengikat dan pengunci ialah :
1.Alat pengikat dan pengunci berbenang
a)Bolt
b)Nat
c)Skru
d)Stad
2.Sesendal
3.Klip
4.Kekunci
5.Gelugur
6.Rivet

Bolt
Bolt ialah pengikat asas, mempunyai benang
dibahagian luarnya dan diikatkan kepada nat. Kepala
bolt berbentuk segiempat ataupun segienam. Bolt
terdapat dalam berbagai saiz. Panjang sesuatu bolt
diukur dari bahu hingga ke hujung.

Bolt
Bolt diperbuat daripada keluli lembut atau keluli yang
mempunyai berbagai-bagai tingkat kekuatan tegangan
iaitu bergantung pada tegasan dan terikan yang akan
ditanggung oleh bolt itu. Terdapat dua piawai yang
digunakan di Amerika untuk menggredkan kekuatan
tegangan bolt, iaitu :
1. ASTM (American Society for Testing Metal)
2. SAE (Society of Automobile Engineering)
Mengikut piawai ini, kepala bolt ditandakan. Lebih
banyak bilangan tanda yang terdapat dikepala lebih
tinggilah kekuatan bolt itu. Bagi bolt yang tidak
ditandakan, bermakna bolt itu diperbuat daripada
keluli lembut dan digunakan untu kerja-kerja am.

Nat
Nat digunakan sebagai pasangan bolt. Benang dalam
nat mestilah sepadan dengan benang luar bolt.
Biasanya, nat samada berbentuk segiempat ataupun
segienam.
Terdapat juga beberapa jenis nat khas, iaitu :
1. Nat segienam beralur
2. Nat pemati diri
3. Nat pengunci
4. Nat kepak

1. Nat Segienam Beralur
Nat ini digunakan bersama-sama cemat belah supaya
nat itu tidak longgar. Cemah belah juga digunakan
bersama-sama bolt dan stad dan juga aci berlubang
pada benang di bahagian hujung di sebelah luar bolt
itu.
Cemat belah
Nat segienam beralur

2. Nat Kota
Nat ini digunakan bersama-sama cemat belah supaya
nat itu tidak longgar. Sama seperti nat segienam
beralur.

3. Nat Pemati Diri
Nat ini digunakan untuk mengapit uliur-ulir bolt
supaya tidak longgar. Ia terdapat dalam berbagai-bagai
jenis. Diantaranya ialah jenis terganggu yang
mempunyai relang gantian pada ulirnya yang paling
atas. Relang ini akan mengapit ulir-ulir bolt apabila ia
melaluinya, ini akan memastikannya tidak longgar.
Satu lagi ialah jenis beralur keliling, garis pusatnya
lebih kecil daripada bolt,ini menyebabkan nat ini
mengapit ulir bolt yang melaluinya.
Nat terganggu
Nat beralur
keliling

4. Nat Pengunci
Nat pengunci merupakan nat biasa tetapi
menggunakan dua nat. Nat kedua diketatkan pada nat
pertama. Ini akan memberi tekanan yang lebih kuat
pada benang.

5. Nat Kepak
Nat ini mempunyai kepak yang nipis. Kepak ini
digunakan untuk memusingkan nat tersebut dengan
tangan.

Skru
Skru tidak digunakan bersama-sama nat. Ia diskrukan
ke dalam lubang berulir. Bentuknya hampir sama
dengan bolt kecuali kepalanya sahaja yang berbeza
iaitu berbentuk bulat. Terdapat lima bentuk kepala
skru yang lazim digunakan iaitu kepala bulat, rata,
filister, kepala bujur dan kepala segienam
Perbezaan antara
bolt dan skru

Skru

Skru jenis lain yang sering digunakan ialah skru grab. skru ini merupakan sejenis sesendal kerana ia selalunyadigunakan bersama-sama kekunci
bagi menahan takal daripada mengesot pada sebatang aci. Ia juga dikenali sebagai skru set. Skru set mempunyai tiga bentuk kepala yang lazim,
iaitu :
1. Skru kepala persegi
2. Skru kepala Allen
3. Skru tak berkepala

1. Skru Kepala Persegi
Kepala jenis ini timbul di atas permukaan bahan yang
diskru. Jika tidak berhati-hati ia boleh menyebabkan
tangan atau pakaian tersangkut.

2. Skru Kepala Allen (Skru Allen)
Skru ini lebih selamat digunakan kerana ia tidak
timbul di atas permukaan bahan yang diskru. Ia
mempunyai lubang segienam supaya perengkuh Allen
boleh digunakan apabila hendak mengetatkan atau
melonggarkan skru Allen.

2. Skru Tak Berkepala
Sebagaiman skru Allen, skru ini juga tidak timbul di
atas permukaan bahan yang diskru. Terdapat lurah
dibahagian atasnya, tujuannya ialah supaya skru ini
boleh diketatkan ataupun dilonggarkan dengan
pemutar skru.

Stad
Stad merupakan bolt tanpa kepala yang mempunyai
ulir di kedua-dua hujungnya. Bahagian hujung stad
yang pendek diskrukan ke dalam lubang
berulir(komponen) sementara hujung yang panjang
dipasangkan nat.
Perbezaan pemasangan
antara bolt, skru dan stud

Sesendal
Sesendal berbentuk seperti piring nipis dan berlubang di
bahagian tengahnya. Garis pusatnya lebih besar daripada
garis pusat bolt ataupun skru. Fungsi sesendal ialah :
1. Sebagai permukaan galas kepada bolt, nat dan skru.
2. Mengagihkan beban yang dikenakan kepada kawasan yang
lebih luas.
3. Melindungi permukaan bahan daripada rosak.
4. Mengelakkan bahagian-bahagian daripada bergerak.
Sesendal biasa diperbuat daripada keluli lembut. Terdapat
juga sesendal yang diperbuat daripada keluli jenis anjal.
Sesendal tersebut ialah :
1. Sesendal pemati atau sesendal belah
2. Sesendal bintang

Sesendal

1. Sesendal Pemati atau Sesendal Belah
Oleh kerana hujung sesendal ini terbelah, maka hujungnya
berfungsi sebagai ofset. Apabila nat diketatkan, banyak
tekanan yang diperlukan untuk meratakan hujung sesendal
yang ofset itu, jadi ikatannya lebih kejap dan bolt tidak boleh
bergerak.

2. Sesendal Bintang
Sesendal ini diperbuat daripada keluli anjal. Mata
sesendal adalah bengkok ke atas, jadi ia memerlukan
tekanan yang kuat untuk menindihnya. Tekanan ini
akan menahan bolt daripada longgar.
Jenis Dalam
Jenis Luar Jenis
Luar-Dalam
Jenis Benam

Sesendal Bintang

Klip
Klip digolongkan sebagai pengikat bendungan. Ia diperbuat daripada keluli anjal. Klip terdapat dalam dua bentuk asas, iaitu :
1. Klip lengkung luar
2. Klip lengkung dalam
Kedua-dua klip ing klip, sejenis playar khas digunakanni dipasang pada alur dibahagian luar aci atau alur bahagian dalam lubang. Klip ini boleh melekap dengan elok pada alur kerana terdapatnya tindakan menguncup bagi klip lengkung luar dan tindakan mengembang bagi klip lengkung dalam. Untuk memasang klip, sejenis playar khas digunakan.

Klip
Klip Lengkung dalam
Klip lengkung luar

Pemasangan Klip
Klip Lengkung dalamKlip lengkung luar

Klip
Playar khas digunakan untuk memasang
Klip lengkung dalam

Kekunci
Terdapat 2 jenis kekunci yang lazim digunakan, iaitu :
1. Kekunci persegi atau kekunci bulu
2. Kekunci Woodruff

Kekunci Persegi atau Kekunci Bulu
Kekunci ini digunakan untuk gear atau takal berkesot daripada acinya.
Kekunci dimasukkan ke dalam alur kunci yang terdapat pada takal gear dan
acinya.
Kekunci persegi
Alur Kekunci

Kekunci Woodfuff
Kekunci ini fungsinya adalah sama seperti kunci persegi.
Kekunci Woodruff
dimasukkan ke dalam
alur kekunci

topik 5 pengikat berulir

Recommandé

Recommandé

Contenu connexe

Tendances

Tendances (20)

En vedette

En vedette (10)

Plus de Ayubkhan Kks

Plus de Ayubkhan Kks (20)

Dernier

Dernier (7)

topik 5 pengikat berulir

Notes de l'éditeur