1. Mobbing
Punoi: Alba Sala
Ada Mehmeti
Albana
Kapllanaj Page 1
2. Mobbing është një abuzim emocional në vendin e
punës.
Ai ekziston në rastet kur një grup bashkë-punëtorësh,
eprorësh, vendosen kundër një kolegu duke bërë
thashetheme, duke e kërcënuar, poshtëruar apo izoluar.
Është një ngacmim i përgjithshëm
jo seksual apo racial
Page 2
3. • “To mob”- Të sulmosh me ashpërsi
• Duke filluar nga vitet 80 fjala Mobbing
filloi të përdoret për të përkufizuar një lloj
forme ”terrorizmi psikologjik” në vendin e
punës
Page 3
4. • Mobbing-u zakonisht përdoret mbi njerëz të
sapo punësuar, mbi persona të pambrojtur dhe
mbi këdo që kërkon të sjellë ndonjë të re në
vendin e vet të punës.
Page 4
5. • Sociologu i famshëm Leymann, për herë të
parë në 1996 e përkufizoi fenomenin e
“Mobbing”-ut si një fenomen shkatërrues të
njeriut dhe psikes së tij, gjendjes shpirtërore
dhe shëndetit familjar e social të individit, por
edhe një fenomen që dëmton rëndë punën,
cilado qoftë ajo, administrate publike apo
sektori privat.
Page 5
6. • 20 vitet e fundit në Evropë dhe në kontinentin
amerikan janë ndërmarrë shumë nisma për të
luftuar fenomenin “Mobbing”
dhe për të reduktuar pasojat
e tij në jetën e individit dhe
në shoqëri.
Page 6
7. Mënyra si ushtrohet mobbing ndaj
punonjësve
• Sulme mundësisë për të komunikuar të individit. Viktima e
sulmit ndërpritet vazhdimisht kur merr fjalën
• Sulme imazhit social të punonjësit “viktimë”. Në vendin e
punës hapen qëllimisht llafe të paqena mbi jetën e tij private
Page 7
8. • Sulme përkundrejt cilësisë së marrëdhënieve
profesionale dhe private të punonjësit.
• Personit viktimë nuk i besohen detyra të
rëndësishme për të zbatuar, duke lënë që ky i
fundit të bëjë punëra pa ndonjë kuptim, dhe
për ti thënë më vonë se ai kalon kohën kot.
Page 8
9. • Sulme, në disa raste, edhe shëndetit të personit
të cilit i ushtrojnë “Mobbing”. Individi shpesh
herë i nënshtrohet punëve me rrezikshmëri
shëndeti, me vështirësi fizike për t`u kryer.
Page 9
10. Arsyet për të cilat një personi i ushtrohet
“Mobbing” mund të jenë nga më të ndryshmet:
• ka konkurrencë në vendin e punës
• i kërcënohet imazhi social dikujt me peshë
• kur ka një antipati personale nga ana e shefit
apo kolegëve
• për arsye të besimit politik që ka personi
Page 10
11. 5 tipologjit e mobbing-u
• Mobbing nga sipër, kur keqtrajtuesi gjendet në
pozitë më të lartë sesa viktima.
• Mobbing nga poshtë kur autoriteti i një kreu
vihet në diskutim nga një ose më shumë
punëmarrësa të nënshtruar, në një lloj
kryengritje profesionale të gjeneralizuar dhe
viktima gjendet në konditë izolimi total dhe
shkatërrues.
Page 11
12. • Mobbing strategjik(bossing), kur një
ndërmarrje përdor keqtrajtimin në mënyrë
strategjike për të favorizuar largimin e
punëmarrësve që janë në një farë mënyre të
paduhur.
Page 12
13. • Mobbing mes punëmarrësish të
barabartë(horizontal). Kur keqtrajtimi vjen
nga kolegë të të
njëjtit nivel me
qëllim për të
mërzitur një person
ose për ti ndaluar
karrierën, psh për
arsye inati e rivaliteti.
Page 13
14. • Mobbing dopio, kur familja nuk e mban dot
me të sikletin e familjarit të keqtrajtuar dhe pas
një faze të parë mirëkuptimi, i heq mbështetjen
e saj.
Page 14
15. Parametrat e mobbing:
• Ambjenti i punës. Konflikti duhet të ndodhë në
një kontekst pune
• Shpeshtësia. Veprimet armiqësore duhet të
ndodhin të paktën disa herë në muaj.
Page 15
16. • Zgjatja. Konflikti duhet të zgjasë të paktën 6
muaj, por është e mundur të zgjasë edhe në një
kohë më të shkurtër( të paktën 3 muaj) e ne
këtë rast quhet quick mobbing
• Tipi i veprimeve. Janë 45 veprime të
përcaktuara si armiqësore të ndara në 5
kategori. Mund të flitet për mobbing nëse
individi pëson veprime që bëjnë pjesë në të
paktën 2 kategori.
Page 16
17. • Disniveli mes protagonistëve. Keqtrajtuesi
pavarësisht nga pozita hierarkike që mund të
ketë në krahasim me viktimën, ka vetëvlerësim
të madh, është agresiv dhe i fortë
psikologjikisht
Page 17
18. • Ecuria e fazave vazhduese. Mobbing-u
nuk është qëndrues.
• Qëllimi persekutues. Keqtrajtuesi duhet të
ketë ndërmend të persekutojë në mënyrë
specifike “atë person të caktuar” i cili për
këtë motiv keqtrajtohet.
Page 18
19. 6 faza e zhvillimit të mobbing
• Faza paraprake. Është një konflikt i
gjeneralizuar ku të gjithë janë kundra të
gjithëve pa identifikuar një viktimë të caktuar
• Faza e parë (Konflikt i synuar). Përcaktohet
një viktimë kundrejt të cilës drejtohet
konfliktualiteti i përgjithshëm,konflikti nuk
është më i fshehtë.
Page 19
20. • Faza e dytë (Fillimi i mobbing-ut). Personi
ndjen një lloj ashpërsimi tek marrëdhëniet me
kolegët e tjerë ndaj fillon të pyesë veten për
këtë ndryshim.
• Faza e tretë.(Shfaqja e parë e simptomave të
para psiko-trupore). Personi fillon të tregoi
shqetësime shëndetsore.
Page 20
21. • Faza e katërt (Gabime dhe shpëdorime të
administrimit.) Kjo fazë favorizohet edhe nga
gabime vlerësimi nga ana e zyrave ose
shërbimeve të caktuara.
Page 21
22. • Faza e pestë (Keqësimi serioz i shëndetit
psiko-fizik). Personi fillon të vuajë nga format
e depresionit pak a shumë të rënda.
• Faza e gjashtë (Përjashtim nga tregu i punës).
Është rezultati i fundit i mobbing-ut, dmth
dalja e personit nga vendi i punës, që shfaqet
me dhënien e dorëheqjes me dashje nga puna,
pushim nga puna
Page 22
23. Pasojat e mobbing
• Mbi personin - Puna e tij nënvlerësohet ,
kritikohet vazhdimisht ose edhe sabotohet
,humb kuptimin dhe mjetet për ta bërë
Page 23
24. • mbi ndërmarrjen e cila pëson një dëmtim të
rëndësishëm dhe që statikisht , pëson një ulje
të rëndësishme të prodhimtarisë në ato reparte
ku dikush është viktimë keqtrajtimi.
Mobbing-u është në gjendje të shkaktojë dëme
të përhershme në ndërmarrjet që e tolerojnë
dhe të cilat e praktikojnë normalisht dhe
aktivisht
Page 24
25. • Mbi shoqërinë dhe më në detaje mbi
taksapaguesit. Duhen konsideruar në fakt
kostot që mobbing-u ka për sigurime
shoqërore, mbi humbjen e punëmarrësve
produktiv potencialisht, mbi hyrjen sërish të
këtyre në tregun e punës, dhe mbi
problematikat dhe përzierjen e njerëzve të
familjes dhe të subjekteve të tjerë.
Page 25
26. Mjetet për të luftuar mobbing-un
• Formimi permanent i punonjësve, axhornimi i
vazhdueshëm dhe sensibilizimi i metodave të
punës në grup, grup ky i drejtuar nga persona
profesionalisht e personalisht të formuar
Page 26
27. • Shefi i grupit, i skuadrës apo i punës, është
ndoshta fillimi dhe fundi i luftës kundër
padrejtësirave dhe presioneve “Mobbing” në
punë. Kjo nuk do të thotë që grupi nuk duhet
t`a thotë fjalën e vet, por paaftësia e drejtuesit
bën të lindë fenomeni “Mobbing” në punë, ose
e bën të shtohet kur fenomeni ekziston ose
bashkëjeton në organizmin, sektorin dhe punën
të cilën ai drejton.
Page 27
28. • Duhet luftuar mosveprimi dhe
mosbashkëpunimi i kolegëve indiferentë apo
të institucionalizuar“.
Page 28
29. • Trajnimi dhe formimi i vazhduar edhe për
punonjësit është aq thelbësor sa edhe për
drejtuesit. Ky lloj formimi duhet patjetër të
bazohet në edukimin mbi etikën profesionale,
sociale dhe të marrëdhënieve ndërpersonale.
Page 29
30. • Pra si përfundim mund të themi që mobbing
është një fenomen I cili jo gjithnjë kuptohet
kur ndodh.
• Eshtë shpesh herë i sofistikuar aq të
artikuluara mirë nga përduruesi (dhunuesi),
saqë personi pësues(viktima) nuk është në
gjendje të arsyetojë e të kuptojë se çfarë po i
ndodh.
Page 30
31. • Pasojat apo dhimbjet shpirtërore e psikologjike
që i le mobbing-u, nuk i lenë kohë t`a kuptojë
apo ta perceptojë si një proces të studiuar
kundrejt tij.
Page 31