..

1. ‫قرار‬‫اینکه‬‫بعداز‬‫یعنی‬!‫باشید؟‬‫نیستید‬‫اینکه‬‫بعداز‬‫که‬ ‫ݣاید‬‫ݣ‬‫ݣ‬‫ݣ‬‫کرده‬ ‫فکر‬‫این‬‫به‬‫ݣحال‬‫ݣ‬‫ݣ‬‫ݣ‬‫به‬‫تا‬
!‫پیچیده‬‫و‬‫است‬‫سخت‬‫کمی‬ ‫تصورش‬‫ݣدانم‬‫ݣ‬‫ݣ‬‫می‬!‫باشید‬‫نرفته‬‫ݣواقع‬‫ݣ‬‫در‬‫بروید‬‫دنیا‬‫از‬‫شد‬
!‫نبودن‬‫از‬‫بعد‬‫بودن‬‫قصۀ‬‫ݣقولی‬‫ݣ‬‫به‬‫یا‬.‫است‬‫نبودن‬‫یا‬‫بودن‬‫قصۀ‬،‫ݣکتاب‬‫ݣ‬‫این‬‫قصۀ‬‫ولی‬
‫جوایز‬
‫عمره‬ ‫حج‬ ‫هزینة‬ ‫کمک‬
‫عالیات‬ ‫عتبات‬ ‫به‬ ‫سفر‬ ‫هزینة‬ ‫کمک‬
‫مقدس‬ ‫مشهد‬ ‫به‬ ‫سفر‬ ‫هزینة‬ ‫کمک‬
‫قرآنی‬ ‫هوشمند‬ ‫قلم‬
...‫دیگر‬ ‫ارزشمند‬ ‫جوایز‬ ‫دهها‬ ‫و‬

5. ‫پژوهشی‬‫فرهنگی‬‫مجتمع‬:‫ناشر‬‫و‬‫تنظیم‬‫و‬‫تهیه‬
‫خیریه‬ ‫امور‬‫و‬‫اوقاف‬‫سازمان‬‫اجتماعی‬‫و‬‫فرهنگی‬‫معاونت‬
‫اوقاف‬‫انتشارات‬‫و‬‫چاپ‬‫سازمان‬:‫صحافی‬‫و‬‫چاپ‬،‫لیتوگرافی‬
1394‫چاپ:پاییز‬‫نوبت‬
20000:‫شمارگان‬
‫تومان‬5000:‫قیمت‬
‫خشتی‬:‫قطع‬
WWW.AWQAF.IR :‫سازمان‬‫سایت‬
WWW.MFSO.IR :‫معاونت‬‫سایت‬
WWW.MFPO.IR :‫مجتمع‬‫سایت‬
‫ݣخیریه‬‫ݣ‬‫ݣ‬ ‫امور‬‫و‬‫اوقاف‬‫سازمان‬ ،‫ـاتو‬‫ش‬‫ݣلو‬‫ݣ‬‫نوفل‬‫خیابان‬ ،‫ـران‬‫ـ‬‫ه‬‫ت‬ :‫آدرس‬
‫آموزشی‬‫فرهنگی‬‫مجتمع‬،‫سیدعلی‬‫شاه‬‫امامزاده‬‫جنب‬ ،‫خرداد‬15 ‫بلوار‬،‫قم‬ :‫مجتمع‬‫آدرس‬
025-38187156:‫فکس‬ 025-38187169:‫تلفن‬
‫فروش‬‫ݣقابل‬‫ݣ‬‫ݣ‬‫غیر‬
‫ی‬‫ی‬‫ا‬‫د‬‫ه‬‫ا‬

6. 9 ‫ـینه‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ش‬‫پی‬
‫ه‬ ‫ݠݑ‬‫ٯ‬‫ݓ‬‫ݠٮ‬‫ا‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫س‬‫م‬‫و‬‫وقف‬‫احـــــــکام‬‫ݣانضمام‬‫ݣ‬‫ݣ‬‫به‬
45 ‫عطرها‬‫و‬‫ݣها‬‫ݣ‬‫ݣ‬‫ݣ‬‫رنگ‬
69 ‫ݢفرار‬‫ݢ‬‫راهـ‬
35 ‫اول‬ ‫ݑ‬‫ݩ‬‫ݩ‬‫خشٮ‬
21 ‫ݑ‬‫ݩ‬‫ݩ‬‫بݠهشٮ‬ ‫در‬‫ݡ‬‫ݡی‬‫زندگ‬

8. ‫ـه‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫م‬‫د‬ ‫ݠݑ‬‫مٯ‬
‫سال‬ ‫و‬ ‫ماه‬ ‫و‬ ‫روز‬ ‫حساب‬ ‫گاهی‬ ‫که‬ ‫‌قدر‬‫ن‬‫ای‬ .‫دارد‬ ‫شلوغی‬ ‫و‬ ‫هیاهو‬ ‫خیلی‬ ،‫امروز‬ ِ‫زندگی‬
‫این‬.‫روز‬‫را‬‫‌ها‬‫ب‬‫ش‬‫و‬‫‌کنیم‬‫ی‬‫م‬‫شب‬‫را‬‫روزها‬‫سرعت‬‫با‬ ‫‌طور‬‫ن‬‫همی‬‫و‬‫‌رود‬‫ی‬‫م‬‫‌مان‬‫ت‬‫دس‬ ‫از‬
‫است‬ ‫الزم‬ ‫گاهی‬ .‫کنیم‬ ‫دقت‬ ‫‌مان‬‫ی‬‫‌ها‬‫ب‬‫انتخا‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫‌گذارند‬‫ی‬‫نم‬ ‫شلوغی‬ ‫و‬ ‫هیاهوها‬
‫به‬.‫‌مان‬‫ی‬‫زندگ‬‫اوضاع‬‫به‬‫کنیم‬ ‫فکر‬.‫کنیم‬ ‫فکر‬‫فقط‬‫و‬‫بنشینیم‬‫‌ای‬‫ه‬‫گوش‬ ،‫آرام‬‫و‬‫ساکت‬
‫‌مان‬‫ی‬‫‌ها‬‫ه‬‫خواست‬‫به‬.‫‌ایم‬‫ه‬‫کرد‬ ‫انتخاب‬‫‌مان‬‫ی‬‫زندگ‬‫برای‬‫که‬ ‫راهی‬‫به‬.‫کارمان‬ ‫و‬‫کسب‬
‫کلماتی‬ ‫به‬ ‫است‬ ‫الزم‬ ‫گاهی‬ .‫آینده‬ ‫به‬ .‫برسیم‬ ‫‌ها‬‫ن‬‫‌آ‬‫به‬ ‫‌توانیم‬‫ی‬‫م‬ ‫چطور‬ ‫‌که‬‫ن‬‫ای‬ ‫به‬ ‫و‬
‫فکر‬ ‫همین‬ ‫گاهی‬ .‫کنیم‬ ‫فکر‬ ،‫‌کند‬‫ی‬‫م‬ ‫مشغول‬ ‫را‬ ‫فکرمان‬ ‫و‬ ‫‌خورد‬‫ی‬‫م‬ ‫‌مان‬‫ش‬‫گو‬ ‫به‬ ‫که‬
‫کردن‬ ‫فکر‬ ‫گاهی‬ .‫جالب‬ ‫خیلی‬ .‫‌رساند‬‫ی‬‫م‬ ‫جالبی‬ ‫چیزهای‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫ما‬ ،‫ساده‬ ‫‌های‬‫ن‬‫کرد‬
‫کردیم‬ ‫عادت‬ ‫آن‬ ‫به‬ ‫عمر‬ ‫یک‬ ‫که‬ ‫‌شود‬‫ی‬‫م‬ ‫رفتاری‬ ‫تغییر‬ ‫باعث‬ ،‫کلمه‬ ‫یک‬ ‫به‬ ‫راجع‬
‫کلمۀ‬ ‫مثال‬.‫‌ایم‬‫ه‬‫نداد‬‫انجامش‬‫االن‬‫تا‬‫که‬ ‫کاری‬ ‫انجام‬‫برای‬‫‌شود‬‫ی‬‫م‬‫‌ای‬‫ه‬‫انگیز‬‫وگاهی‬
،‫زندگی‬ ِ‫داشتن‬‫برکت‬‫چه؟‬‫یعنی‬‫برکت‬‫اصال‬‫‌ای؟‬‫ه‬‫کرد‬ ‫فکر‬‫کلمه‬ ‫این‬‫به‬‫االن‬‫تا‬.»‫«برکت‬
‫زندگی‬ ‫که‬ ‫بکنیم‬ ‫باید‬ ‫چه‬ ‫دارد؟‬ ‫برکت‬ ‫‌قدر‬‫ن‬‫‌ای‬‫‌ها‬‫ی‬‫بعض‬ ‫زندگی‬ ‫چرا‬ ‫نه؟‬ ‫یا‬ ‫است‬ ‫مهم‬
‫بركت‬ ‫‌شان‬‫ل‬‫پو‬ ‫ولی‬ ‫دارند‬ ‫پول‬ ‫خیلی‬ ‫كه‬ ‫هستند‬ ‫زیادی‬ ‫افراد‬ ‫بشود؟‬ ‫برکت‬ ‫با‬ ‫هم‬ ‫ما‬
‫که‬ ‫زیادش‬ ‫محصوالت‬ ‫و‬ ‫بزرگ‬ ‫فروشگاه‬ ‫آن‬ ‫با‬ ‫خیابان‬ ِ‫سر‬ ‫فروشگاه‬ ‫مدیر‬ ‫مثل‬ .‫ندارد‬

9. ‫کوچکش‬ ‫مغازۀ‬‫آن‬‫با‬‫که‬ .‫‌تان‬‫ه‬‫محل‬‫بقالی‬‫برعکسش‬.‫فقر‬‫و‬‫نداری‬‫از‬‫‌نالد‬‫ی‬‫م‬‫همیشه‬
‫سهمی‬،‫خیر‬‫کارهای‬ ‫در‬‫هم‬‫همیشه‬‫و‬‫‌آورد‬‫ی‬‫درم‬‫را‬‫پرجمعیتش‬‫خانوادۀ‬‫و‬‫خودش‬‫خرج‬
‫مثال‬ .‫است‬ ‫زیاد‬ ‫خیلی‬ ‫عمرشان‬ ‫‌ها‬‫ی‬‫بعض‬ .‫عمر‬ ‫و‬ ‫زندگی‬ ‫برکت‬ ‫است‬ ‫طور‬ ‫همین‬ .‫دارد‬
‫خاصی‬ ‫کار‬ ‫هیچ‬ ‫مدت‬ ‫این‬ ‫در‬ .‫است‬ ‫نداشته‬ ‫بركت‬ ‫‌شان‬‫ل‬‫سا‬ ‫نود‬ ‫اما‬ ،‫دارند‬ ‫سال‬ ‫نود‬
‫کسانی‬ ‫هستند‬‫اما‬.‫دیگر‬‫جانداران‬‫خیلی‬‫مثل‬.‫‌اند‬‫ه‬‫خوابید‬‫و‬‫‌اند‬‫ه‬‫خورد‬‫فقط‬‫و‬‫‌اند‬‫ه‬‫نکرد‬
‫مثل‬.‫نشدنی‬‫فراموش‬‫‌اند‬‫ه‬‫کرد‬ ‫‌هایی‬‫ت‬‫خدم‬‫کوتاه‬ ِ‫عمر‬‫آن‬‫در‬‫و‬‫بوده‬‫کوتاه‬ ‫عمرشان‬‫که‬
‫که‬ ‫درختانی‬‫با‬‫ندارند‬‫محصولی‬‫و‬‫میوه‬‫هیچ‬‫ولی‬‫تنومند‬‫و‬‫بزرگند‬‫که‬ ‫درختانی‬‫تفاوت‬
.‫‌دهند‬‫ی‬‫م‬‫فراوانی‬‫محصول‬‫و‬‫میوه‬‫هرسال‬‫ولی‬‫ضعیف‬‫خیلی‬‫و‬‫کوچکند‬
‫انسان‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫مهم‬ ‫هم‬ ‫خیلی‬ ‫و‬ .‫کارآمدن‬ ‫به‬ ‫یعنی‬ .‫خوردن‬ ‫درد‬ ‫به‬ ‫یعنی‬ ‫برکت‬
‫مال‬‫این‬‫باشد‬‫هم‬‫کوتاه‬ ‫و‬‫کم‬ ‫قدر‬‫هر‬ ‫حاال‬.‫مالش‬‫هم‬‫و‬‫خودش‬‫هم‬.‫باشد‬‫داشته‬‫برکت‬
‫خودخواهی‬‫از‬‫باید‬،‫شود‬‫جاری‬‫هم‬‫ما‬‫زندگی‬‫در‬‫و‬‫بیاید‬‫برکت‬‫این‬‫‌که‬‫ن‬‫ای‬‫برای‬.‫عمر‬‫و‬
‫به‬‫تا‬‫کنیم‬ ‫سرمایه‬‫عمرمان‬‫و‬‫مال‬‫از‬‫باید‬.‫کنیم‬ ‫سالم‬‫بخشش‬‫به‬‫و‬‫کنیم‬ ‫خداحافظی‬
‫آن‬ .‫کنیم‬ ‫کاری‬ ‫‌شان‬‫ت‬‫پیشرف‬ ‫برای‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫باز‬ ‫کارشان‬ ‫از‬ ‫گرهی‬ .‫بخوریم‬ ‫دیگران‬ ‫درد‬
.‫‌شود‬‫ی‬‫م‬ ‫جاودانه‬ ‫‌مان‬‫ل‬‫ما‬ ‫و‬ ‫عمرمان‬ ‫که‬ ‫‌کنیم‬‫ی‬‫م‬ ‫پیدا‬ ‫برکت‬ ‫‌قدر‬‫ن‬‫آ‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫وقت‬
‫بودن‬‫چاه‬‫از‬‫‌که‬‫ن‬‫ای‬‫برای‬.‫‌هایمان‬‫ی‬‫زندگ‬‫شدن‬‫برکت‬‫با‬‫برای‬‫است‬‫ساده‬‫راه‬‫یک‬،‫وقف‬
.‫جاری‬‫همیشه‬‫‌ای‬‫ه‬‫چشم‬‫به‬‫بشویم‬‫تبدیل‬

10. ‫نه‬‫ݔ‬‫ݫ‬‫ݫ‬‫ـى‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬ ‫ݒ‬‫ݧ‬‫ݧ‬‫س‬‫ݔ‬‫ݫ‬‫ݫ‬‫ـى‬‫ـ‬‫ݠݕ‬‫ݫ‬‫ݫ‬‫ٮ‬

12. ‫ݠݐ‬‫ح‬‫ݠݔ‬‫ݫ‬‫ى‬‫ار‬ ‫ݠݑ‬‫ݦ‬‫ٮ‬ ‫ر‬
‫ݠݐ‬
‫گد‬ ‫در‬ ‫ݠݐ‬‫ڡ‬
‫ݠݑ‬‫ݦ‬
‫وٯ‬
‫آورد‬ ‫را‬ ‫اسالم‬ ‫دین‬ ،‫مهربان‬ ‫پیامبر‬ ‫که‬ ‫زمان‬ ‫همان‬ ‫از‬ .‫نیست‬ ‫دیروز‬ ‫و‬ ‫امروز‬ ‫مال‬ ‫وقف‬
‫بیان‬‫‌اش‬‫ه‬‫ویژ‬‫احکام‬‫و‬‫شرایط‬‫با‬‫وقف‬‌‫ۀ‬‫مسال‬،‫عدالت‬‫و‬‫برادری‬‫و‬‫است‬‫برابری‬‫دین‬‫که‬
‫کاری‬ ‫هم‬ ‫مسلمان‬ ‫غیر‬ ‫‌های‬‫ت‬‫مل‬ ‫و‬ ‫مختلف‬ ‫کشورهای‬ ‫در‬ ‫اسالم‬ ‫از‬ ‫قبل‬ ‫البته‬ .‫شد‬
‫از‬‫‌که‬‫ن‬‫ای‬‫برای‬‫‌داد‬‫ی‬‫م‬‫اختصاص‬‫را‬‫زمینش‬‫یا‬‫مال‬‫کسی‬ ‫‌که‬‫ن‬‫ای‬.‫بود‬‫رایج‬‫وقف‬‫شبیه‬
.‫شود‬‫استفاده‬‫خاصی‬‫کار‬ ‫برای‬‫منافعش‬
...‫و‬‫‌ها‬‫ه‬‫کنيس‬ ‫مانند‬‫‌هایی‬‫ه‬‫‌گا‬‫ت‬‫عباد‬‫‌بينيم‬‫ی‬‫م‬‫باشیم‬‫داشته‬‫تاریخ‬‫به‬‫که‬ ‫نگاهی‬
‫گرفته‬ ‫نظر‬ ‫در‬‫‌ها‬‫ن‬‫آ‬‫ادارۀ‬‫و‬‫نگهداری‬‫برای‬‫فراوانی‬‫امالک‬‫و‬‫اموال‬‫که‬ ‫‌اند‬‫ه‬‫داشت‬‫وجود‬
‫تصور‬‫‌توان‬‫ی‬‫نم‬‫که‬ ‫بودند‬‫زیاد‬‫البته‬‫و‬‫پراکنده‬‫قدری‬‫به‬‫امالک‬‫و‬‫اموال‬‫این‬.‫بود‬‫شده‬
‫بر‬‫نیکوکار‬‫‌ای‬‫ه‬‫عد‬‫که‬ ‫گفت‬ ‫یقین‬‫به‬‫‌توان‬‫ی‬‫م‬‫بلکه‬‫بوده‬‫نفر‬‫یک‬‫‌ها‬‫ن‬‫آ‬‫همۀ‬‫مالک‬‫کرد‬
‫در‬ ‫که‬ ‫کسانی‬ ‫و‬ ‫معابد‬ ‫امور‬ ‫در‬ ‫صرف‬ ‫فقط‬ ‫هم‬ ‫‌ها‬‫ن‬‫آ‬ ‫منافع‬ .‫بودند‬ ‫کرده‬ ‫اقدام‬ ‫کار‬ ‫این‬
.‫‌شد‬‫ی‬‫م‬،‫‌کردند‬‫ی‬‫م‬‫عبادت‬‫‌ها‬‫ن‬‫آ‬
‫میان‬‫در‬‫را‬‫وقف‬‫مسالۀ‬‫نیز‬‫اروپایی‬‫کشورهای‬ ‫حتی‬‫که‬ ‫است‬‫حدی‬‫به‬‫وقف‬‫گسترۀ‬
.‫است‬‫متفاوت‬‫کمی‬ ‫‌شناسیم‬‫ی‬‫م‬‫که‬ ‫وقفی‬‫با‬‫شمایلش‬‫و‬‫شکل‬‫چند‬‫هر‬،‫دارند‬‫خود‬

13. 12‫ݐ‬‫ݩ‬‫ݩ‬‫ݩ‬‫ݥں‬‫ݥ‬‫ݥ‬‫د‬‫و‬‫ݓ‬‫ݫ‬‫نٮ‬‫یا‬ ‫ݐ‬‫ݩ‬‫ݩ‬‫ݩ‬‫ݥں‬‫ݥ‬‫ݥ‬‫د‬‫و‬‫ݓ‬‫ݭ‬‫ݪ‬‫ٮ‬
‫ݠݐ‬‫ݧ‬‫مسلماں‬‫ر‬‫ݠݔ‬‫ݫ‬‫غى‬‫ملل‬‫ان‬‫ݠݔ‬‫ݫ‬‫مى‬ ‫در‬ ‫ݠݐ‬‫ڡ‬
‫ݠݑ‬‫ݦ‬
‫وٯ‬
▪‫روميان‬‫ميان‬‫در‬‫وقف‬▪
‫اين‬ .»‫خيريه‬ ‫«مؤسسات‬ ‫و‬ »‫کنيسه‬ ‫«مؤسسات‬ ‫نام‬ ‫با‬ ‫داشتند‬ ‫مؤسساتی‬ ‫روميان‬
‫اموالی‬‫و‬‫داشتند‬‫برعهده‬‫را‬‫ناتوان‬‫و‬‫فقير‬‫افراد‬‫وضعیت‬‫به‬‫رسیدگی‬‫مسئولیت‬‫موسسات‬
.‫برسد‬‫ناتوانان‬‫و‬‫فقرا‬‫مصرف‬‫به‬‫تا‬‫‌يافت‬‫ی‬‫م‬‫اختصاص‬‫‌ها‬‫ه‬‫مؤسس‬‫اين‬‫به‬‫مردم‬‫توسط‬
▪‫قديم‬‫مصريان‬‫ميان‬‫در‬‫وقف‬▪
‫درآمد‬‫تا‬‫‌دادند‬‫ی‬‫م‬‫اختصاص‬...‫و‬‫مقابر‬،‫معابد‬،‫خدايان‬‫برای‬‫را‬‫امالکی‬‫قديم‬‫مصريان‬
‫خادمان‬‫و‬‫کاهنان‬ ‫هزينۀ‬‫پرداخت‬‫و‬‫مراسم‬‫اقامۀ‬،‫نوسازی‬،‫تعميرات‬‫مصرف‬‫به‬‫آنها‬
‫موزۀ‬ ‫در‬‫اکنون‬‫هم‬.‫‌دادند‬‫ی‬‫م‬‫انجام‬‫‌شان‬‫ن‬‫خدايا‬‫به‬‫تقرب‬‫قصد‬‫به‬‫را‬ ‫کار‬ ‫اين‬‫و‬‫برسد‬
.‫‌کند‬‫ی‬‫م‬‫تایید‬‫را‬‫مطالب‬‫این‬‫که‬ ‫است‬‫موجود‬‫الواحی‬‫مصر‬
▪‫قديم‬‫‌های‬‫ی‬‫عراق‬‫ميان‬‫در‬‫وقف‬ ▪
،‫عراق‬‫پادشاهان‬.‫بودند‬‫آشنا‬‫وقف‬‫شبیه‬‫کاری‬ ‫با‬‫هم‬‫بابل‬‫تمدن‬‫در‬‫قديم‬‫‌های‬‫ی‬‫عراق‬

14. 13
‫تا‬‫‌گذاشتند‬‫ی‬‫م‬‫نیازمندشان‬‫و‬‫ضعیف‬‫رعايای‬‫از‬‫بعضی‬‫اختيار‬‫در‬‫را‬‫‌شان‬‫ک‬‫امال‬‫از‬‫بعضی‬
.‫کنند‬ ‫استفاده‬‫آن‬‫درآمد‬‫از‬،‫شوند‬‫زمين‬‫مالک‬‫‌که‬‫ن‬‫آ‬‫بدون‬
▪‌‫م‬‫قدي‬‫ايرانيان‬‫ميان‬‫در‬‫وقف‬ ▪
‫زیادی‬‫نذورات‬‫و‬‫موقوفات‬‫دارای‬‫‌شان‬‫ن‬‫آيي‬‫از‬‫پيروی‬‫به‬‫ايرانيان‬‫ويژه‬‫به‬‫آريايی‬‫اقوام‬
‫ایران‬‫شهرهای‬‫بعضی‬‫در‬‫هم‬‫هنوز‬‫که‬ ‫بودند‬‫خود‬‫‌های‬‫ه‬‫آتشکد‬‫و‬‫معابد‬‫نگهداری‬‫برای‬
.‫است‬‫داير‬‫و‬‫باقی‬،‫موقوفات‬‫اين‬‫از‬‫‌هایی‬‫ه‬‫نمون‬،‫کرمان‬ ‫و‬‫يزد‬‫مثل‬
▪‫‌ها‬‫ی‬‫آلمان‬‫ميان‬‫در‬‫وقف‬ ▪
‫به‬ ‫يافتن‬ ‫اختصاص‬ ‫دليل‬ ‫به‬ ‫اموال‬ ‫از‬ ‫‌ای‬‫ه‬‫مجموع‬ ‫که‬ ‫شده‬ ‫پذيرفته‬ ‫آلمان‬ ‫حقوق‬ ‫در‬
‫البته‬ .‫کند‬ ‫آغاز‬ ‫را‬ ‫خود‬ ‫ويژۀ‬ ‌‫ی‬‫حقوق‬ ‫زندگی‬ ‫و‬ ‫شود‬ ‫مستقل‬ ‫است‬ ‫ممکن‬ ،‫معين‬ ‫هدفی‬
.‫است‬‫اداری‬‫‌های‬‫م‬‫مقا‬‫اجازۀ‬‫به‬‫وابسته‬،‫بنيادها‬‫‌گونه‬‫ن‬‫ای‬‫ایجاد‬
▪‫سوئيس‬‫کشور‬ ‫در‬‫وقف‬ ▪
،‫بنياد‬‫ايجاد‬‫که‬ ‫تفاوت‬‫اين‬‫با‬‫است‬‫آلمان‬‫حقوق‬‫همانند‬‫وقف‬،‫کشور‬ ‫اين‬‫حقوق‬‫در‬
.‫دارد‬‫نظارت‬‫اوقاف‬‫ادارۀ‬‫بر‬‫تنها‬‫دولت‬‫و‬‫نيست‬‫دولت‬‫اجازۀ‬‫به‬‫وابسته‬
‫ـینه‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ش‬‫پی‬

15. 14‫ݐ‬‫ݩ‬‫ݩ‬‫ݩ‬‫ݥں‬‫ݥ‬‫ݥ‬‫د‬‫و‬‫ݓ‬‫ݫ‬‫نٮ‬‫یا‬ ‫ݐ‬‫ݩ‬‫ݩ‬‫ݩ‬‫ݥں‬‫ݥ‬‫ݥ‬‫د‬‫و‬‫ݓ‬‫ݭ‬‫ݪ‬‫ٮ‬
▪‫فرانسه‬‫کشور‬ ‫در‬‫وقف‬ ▪
‫مالی‬ ‫دادن‬ ‫اختصاص‬ ‫يعنی‬ .‫است‬ ‫شده‬ ‫تصريح‬ »‫«خيری‬ ‫وقف‬ ‫به‬ ‫فرانسه‬ ‫قانون‬ ‫در‬
‫اهدافی‬‫برای‬‫خاص‬‫يا‬‫باشد‬‫عام‬،‫خير‬‫عمل‬‫آن‬‫چه‬،‫خير‬‫عمل‬‫به‬‫هميشه‬‫برای‬‫معين‬
‫یا‬ ‫معابدو‬ ‫برای‬ ‫صندلی‬ ‫تهيۀ‬ ‫يا‬ ‫و‬ ‫متوفی‬ ‫روح‬ ‫آرامش‬ ‫برای‬ ‫دعا‬ ‫مراسم‬ ‫برگزاری‬ :‫چون‬
...‫و‬‫مدرسه‬ ،‫بيمارستان‬‫احداث‬‫مثل‬،‫عمومی‬‫خير‬‫کارهای‬
▪‫آمريکا‬‫و‬‫انگلستان‬‫قديم‬‫حقوق‬‫در‬‫وقف‬ ▪
‫چیزی‬‫کارکردش‬ .»‫«تراست‬‫نام‬‫به‬‫دارد‬‫وجود‬‫حقوقی‬‫نهادی‬‫انگلوساکسون‬‫نظام‬‫در‬
‫شخص‬‫مصرف‬‫به‬‫را‬‫آن‬‫تا‬‫معينی‬‫شخص‬‫اختيار‬‫در‬‫مالی‬‫گذاشتن‬ ،‫است‬‫وقف‬‫شبیه‬
‫دوم‬ ‫شخص‬ ‫و‬ ‫وصی‬ ‫يا‬ ‫امين‬ ‫را‬ ‫اختيار‬ ‫صاحب‬ ‫شخص‬ »‫«تراست‬ ‫در‬ .‫برساند‬ ‫ديگری‬
‫‌زنان‬‫ه‬‫بيو‬ ‫از‬ ‫حمايت‬ »‫«تراست‬ ‫حقوقی‬ ‫نهاد‬ ‫از‬ ‫هدف‬ .‫‌نامند‬‫ی‬‫م‬ ‫مستحق‬ ‫يا‬ ‫مستفيد‬ ‫را‬
‫مستفيد‬ ‫طرف‬ ‫که‬ ‫ندارد‬ ‫لزومی‬ ‫و‬ .‫است‬ ‫بوده‬ ‫‌المنفعه‬‫م‬‫عا‬ ‫کارهای‬ ‫انجام‬ ‫و‬ ‫کودکان‬ ‫و‬
،‫فقرا‬،‫مؤسس‬‫اوالد‬‫مانند‬‫مواردی‬‫مستفید‬‫گاهی‬ ‫بلکه‬.‫باشد‬‫خاصی‬‫شخص‬‫همیشه‬
‫مشخص‬‫يتيمان‬‫به‬‫انفاق‬‫و‬‫دینی‬‫مسائل‬‫احيای‬،‫مشخص‬‫‌ای‬‫ه‬‫دانشکد‬‫دانشجويان‬
.‫است‬‫‌گردیده‬‫ی‬‫م‬

16. 15
‫اسالم‬ ‫در‬ ‫ݠݐ‬‫ڡ‬
‫ݠݑ‬‫ݦ‬
‫وٯ‬
▪‫پیامبر‬‫موقوفات‬ ▪
‫واقف‬ ‫اولین‬ ‫و‬ ‫شد‬ ‫تعریف‬ ‫‌ای‬‫ه‬‫ویژ‬ ‫شرایط‬ ‫با‬ ‫وقف‬ ‫مسلمانان‬ ‫میان‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫اسالم‬ ‫از‬ ‫بعد‬
‫که‬ ‫داشت‬‫نام‬»‫سبعه‬‫«حوائط‬‫هم‬‫وقف‬‫اولین‬.‫‌اند‬‫ه‬‫بود‬‫مهربان‬‫پیامبر‬‫شخص‬‫هم‬
‫نام‬‫به‬‫‌النضير‬‫ی‬‫بن‬‫يهود‬‫دانشمندان‬‫و‬‫احبار‬‫از‬‫یکی‬‫توسط‬‫که‬ ‫بود‬‫‌ای‬‫ه‬‫‌گان‬‫ت‬‫هف‬‫‌های‬‫غ‬‫با‬
‫موقوفات‬.‫کرد‬ ‫وقف‬‫را‬‫باغ‬‫هفت‬‫آن‬‫تمامی‬‫نیز‬‫پیامبر‬‫و‬‫شد‬‫داده‬‫پیامبر‬‫به‬‫مخيريق‬
،‫‌شان‬‫ت‬‫بابرک‬ ‫عمر‬ ‫طول‬ ‫در‬ ‫ایشان‬ ‫بلکه‬ ‫نبود‬ ‫باغ‬ ‫هفت‬ ‫آن‬ ‫به‬ ‫محدود‬ ‫پیامبر‬
‫به‬‫خداوند‬‫طرف‬‫از‬‫که‬ ‫‌نضير‬‫ی‬‫بن‬‫اموال‬‫از‬‫زمينی‬‫جمله‬‫از‬‫دادند‬‫انجام‬‫زیادی‬‫‌های‬‫ف‬‫وق‬
‫از‬‫خیبر‬‫فتح‬‫از‬‫پس‬‫همچنین‬.‫گرفت‬ ‫قرار‬ ‫خدا‬‫رسول‬‫اختيار‬‫در‬»‫‌ء‬‫ی‬‫«ف‬‫اولين‬‫عنوان‬
‫را‬‫قلعه‬‫سه‬‫ایشان‬،‫گرفت‬ ‫قرار‬‫حضرت‬‫اختيار‬‫در‬»‫‌ء‬‫ی‬‫«ف‬‫عنوان‬‫به‬‫که‬ ‫خيبر‬‫قلعۀ‬‫هشت‬
‫وادی‬‫‌های‬‫ن‬‫زمی‬‫ثلث‬.‫کرد‬ ‫تقسيم‬‫مجاهدان‬‫ميان‬‫را‬‫‌مانده‬‫ی‬‫باق‬‫قلعۀ‬‫پنج‬‫و‬‫نمود‬‫وقف‬
‫را‬‫‌جا‬‫ن‬‫آ‬‫ایشان‬‫و‬‫گرفت‬ ‫قرار‬ ‫خدا‬‫رسول‬‫اختيار‬‫در‬‫نیز‬‫بود‬‫يهود‬‫‌های‬‫ن‬‫زمی‬‫از‬‫که‬ ‫القری‬
.‫شد‬‫وقف‬‫پیامبر‬‫توسط‬‫نیز‬‫مدينه‬‫بازار‬‫در‬‫زمینی‬‫همچنین‬‫نمودند‬‫وقف‬‫هم‬
‫ـینه‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ش‬‫پی‬

17. 16‫ݐ‬‫ݩ‬‫ݩ‬‫ݩ‬‫ݥں‬‫ݥ‬‫ݥ‬‫د‬‫و‬‫ݓ‬‫ݫ‬‫نٮ‬‫یا‬ ‫ݐ‬‫ݩ‬‫ݩ‬‫ݩ‬‫ݥں‬‫ݥ‬‫ݥ‬‫د‬‫و‬‫ݓ‬‫ݭ‬‫ݪ‬‫ٮ‬
▪‫امیرالمومنین‬‫موقوفات‬ ▪
‫که‬ ‫داشتند‬ ‫زیادی‬ ‫بسیاری‬ ‫موقوفات‬ ‫‌شان‬‫ت‬‫بابرک‬ ‫عمر‬ ‫طول‬ ‫در‬ ‫نیز‬ ‫امیرالمومنین‬
‫که‬ ‫‌هایی‬‫ه‬‫چشم‬‫و‬‫‌ها‬‫غ‬‫با‬‫مانند‬.‫بود‬‫ایشان‬‫زحمات‬‫و‬‫‌رنج‬‫ت‬‫دس‬‫حاصل‬ ‫نیز‬‫‌ها‬‫ن‬‫آ‬‫بیشتر‬
‫ایشان‬.‫نمود‬‫وقف‬‫را‬‫‌ها‬‫ن‬‫آ‬،‫ممکن‬‫فرصت‬‫اولین‬‫در‬‫ایشان‬‫و‬‫شد‬‫ایجاد‬‫حضرت‬‫توسط‬
‫پیامبر‬ ‫که‬ ‫هنگامی‬ ‫همچنین‬ .‫نمود‬ ‫وقف‬ ‫را‬ ‫مدینه‬ ‫‌زريق‬‫ی‬‫بن‬ ‫محلۀ‬ ‫در‬ ‫‌شان‬‫ه‬‫خان‬
‫در‬ ‫ایشان‬ ‫و‬ ‫رسید‬ ‫حضرت‬ ‫به‬ ‫هم‬ ‫زمينی‬ ‫قطعه‬ ،‫فرمودند‬ ‫تقسيم‬ ‫را‬ ‫‌ء‬‫ی‬‫ف‬ ‫‌های‬‫ن‬‫زمي‬
‫‌شان‬‫م‬‫سه‬ ‫ایشان‬ .‫نمودند‬ ‫وقف‬ ‫را‬ ‫چشمه‬ ‫و‬ ‫زمین‬ ‫سپس‬ ‫و‬ ‫کردند‬ ‫حفر‬ ‫‌ای‬‫ه‬‫چشم‬ ‫آن‬
‫زیاد‬ ‫‌های‬‫ه‬‫چشم‬ ‫و‬ ‫‌ها‬‫ن‬‫زمی‬ ‫همچنین‬ .‫کردند‬ ‫وقف‬ ‫نیز‬ ‫را‬ ‫القری‬ ‫وادی‬ ‫‌های‬‫ن‬‫زمی‬ ‫از‬
.‫است‬‫آمده‬‫تاریخی‬‫‌های‬‫ب‬‫درکتا‬‫آن‬‫مفصل‬‫شرح‬‫که‬ ‫دیگری‬
▪‫زهرا‬‫حضرت‬‫موقوفات‬ ▪
‫وقف‬ ‫بود‬ ‫داده‬ ‫هدیه‬ ‫ایشان‬ ‫به‬ ‫پیامبر‬ ‫که‬ ‫‌ای‬‫ه‬‫‌گان‬‫ت‬‫هف‬ ‫‌های‬‫غ‬‫با‬ ‫زهرا‬ ‫حضرت‬
70000 ‫تا‬ 24000 ‫بين‬ ‫ساالنه‬ ‫‌ها‬‫ن‬‫آ‬ ‫از‬ ‫بعضی‬ ‫که‬ ‫بس‬ ‫همين‬ ‫‌ها‬‫غ‬‫‌با‬‫ن‬‫آ‬ ‫ارزش‬ ‫در‬ .‫نمود‬
.‫‌گردید‬‫ی‬‫م‬‫صرف‬‫علیهم‬‫موقوف‬‫برای‬‫که‬ ‫داشتند‬‫درآمد‬‫درهم‬

18. 17
▪‫کاظم‬ ‫امام‬‫و‬‫صادق‬‫امام‬‫موقوفات‬ ▪
‫هفت‬‫در‬‫آن‬‫تا‬‫بودند‬‫گرفته‬ ‫نظر‬‫در‬‫را‬‫معينی‬‫مال‬‫صادق‬‫امام‬‫که‬ ‫است‬‫آمده‬‫تاریخ‬‫در‬
‫شامل‬‫که‬ ‫داشتند‬‫موقوفاتی‬‫نیز‬‫کاظم‬ ‫امام‬.‫شود‬‫عزاداری‬‫حضرت‬‫آن‬‫بر‬‫حج‬‫موسم‬
.‫است‬‫بوده‬‫درختان‬‫و‬‫ملک‬‫و‬‫زمین‬
▪‫پیامبر‬‫اصحاب‬‫موقوفات‬ ▪
‫به‬ ‫نمودند‬ ‫وقف‬ ‫انجام‬ ‫به‬ ‫اقدام‬ ‫هم‬ ‫ایشان‬ ‫اصحاب‬ ،‫پیامبر‬ ‫سنت‬ ‫از‬ ‫تبعیت‬ ‫به‬
‫کسی‬ ‫پيامبر‬‫اصحاب‬‫از‬‫که‬ ‫است‬‫شده‬‫نقل‬‫انصاری‬‫عبداهلل‬‫بن‬‫جابر‬‫از‬‫که‬ ‫‌ای‬‫ه‬‫گون‬
‫مراجعه‬‫با‬‫‌چنین‬‫م‬‫ه‬.‫باشد‬‫نداده‬‫انجام‬‫وقفی‬‫ولی‬،‫باشد‬‫داشته‬‫مالی‬‫توانایی‬‫که‬ ‫نبود‬
 ‫پیامبر‬ ‫خدمت‬ ‫اصحاب‬ ‫برخی‬ ‫که‬ ‫‌کنیم‬‫ی‬‫م‬ ‫مشاهده‬ ‫را‬ ‫مواردی‬ ‫تاریخی‬ ‫کتب‬ ‫به‬
‫کند‬ ‫‌شان‬‫ی‬‫راهنمای‬ ،‫خیر‬ ‫کاری‬ ‫انجام‬ ‫برای‬ ‫تا‬ ‫‌خواستند‬‫ی‬‫م‬ ‫ایشان‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫‌رسیدند‬‫ی‬‫م‬
‫و‬ ‫اصحاب‬ ‫نام‬ ‫تاریخ‬ ‫در‬ .‫‌نمود‬‫ی‬‫م‬ ‫وقف‬ ‫به‬ ‫سفارش‬ ‫را‬ ‫آنان‬ ‫تمامی‬ ‫هم‬ ‫پیامبر‬ ‫و‬
.‫است‬‫شده‬‫ثبت‬،‫داشتند‬‫کدام‬ ‫هر‬‫که‬ ‫موقوفاتی‬
‫ـینه‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ش‬‫پی‬

19. 18‫ݐ‬‫ݩ‬‫ݩ‬‫ݩ‬‫ݥں‬‫ݥ‬‫ݥ‬‫د‬‫و‬‫ݓ‬‫ݫ‬‫نٮ‬‫یا‬ ‫ݐ‬‫ݩ‬‫ݩ‬‫ݩ‬‫ݥں‬‫ݥ‬‫ݥ‬‫د‬‫و‬‫ݓ‬‫ݭ‬‫ݪ‬‫ٮ‬
‫ݠݐ‬‫ݩ‬‫راں‬‫ݠݔ‬‫ݪ‬‫ى‬‫ا‬ ‫در‬ ‫ݠݐ‬‫ڡ‬
‫ݠݑ‬‫ݦ‬
‫وٯ‬
‫اموال‬‫وقف‬‫و‬،‫‌گردد‬‫ی‬‫برم‬‫اسالم‬‫از‬‫قبل‬‫به‬‫ايران‬‫در‬‫وقف‬‫سابقۀ‬،‫شد‬‫اشاره‬‫که‬ ‫‌طور‬‫ن‬‫هما‬
‫را‬‫روش‬‫اين‬‫نيز‬‫اشکانيان‬‫و‬‫سلوکيان‬.‫است‬‫داشته‬‫رواج‬‫معابد‬‫و‬‫‌ها‬‫ه‬‫آتشگا‬‫برای‬‫امالک‬‫و‬
‫بهتری‬‫جایگاه‬‫وقف‬‫بحث‬‫نیز‬‫ایران‬‫به‬‫اسالم‬‫ورود‬‫از‬‫پس‬.‫بودند‬‫داده‬‫ادامه‬‫و‬‫پذیرفته‬
‫حدی‬‫در‬‫يافت‬‫زيادی‬
ً
‫نسبتا‬‫گسترش‬ ‫اوقاف‬‫سلجوقيان‬‫دورۀ‬‫در‬‫ݣکه‬‫ݣ‬‫ݣ‬‫ݣای‬‫ݣ‬‫ݣ‬‫گونه‬ ‫به‬‫کرد‬ ‫پیدا‬
ً
‫مخصوصا‬‫دوران‬‫اين‬‫در‬.‫شد‬‫اعمال‬‫اوقاف‬‫بر‬‫مرکزی‬‫حکومت‬‫طرف‬‫از‬‫‌ای‬‫ه‬‫ويژ‬‫نظارت‬‫که‬
،‫احداث‬‫برای‬‫زيادی‬‫موقوفات‬‫داشت‬‫عهده‬‫به‬‫را‬‫وزارت‬‫‌الملک‬‫م‬‫نظا‬‫خواجه‬‫‌که‬‫ی‬‫زمان‬
‫‌شان‬‫ط‬‫تسل‬ ‫اوايل‬ ‫در‬ ‫‌ويژه‬‫ه‬‫ب‬ ‫مغوالن‬ ‫دوره‬ ‫در‬ .‫شد‬ ‫ایجاد‬ ‫‌ها‬‫ه‬‫نظامي‬ ‫اداره‬ ‫و‬ ‫نگهداری‬
‫خود‬‫‌شان‬‫ن‬‫شد‬‫مسلمان‬‫از‬‫پس‬‫ولی‬.‫شد‬‫مصادره‬‫دولت‬‫نفع‬‫به‬‫موقوفه‬‫امالک‬‫از‬‫بسياری‬
‫خيريه‬‫امور‬‫برای‬‫زيادی‬‫موقوفات‬‫که‬ ‫‌خان‬‫ن‬‫غازا‬‫دوران‬‫در‬‫‌ويژه‬‫ه‬‫ب‬،‫شدند‬‫اوقاف‬‫مشوق‬
‫تا‬ ‫شد‬ ‫موجب‬ ‫اهلل‬ ‫فضل‬ ‫رشيدالدين‬ ‫دوران‬ ‫در‬ ‫موقوفات‬ ‫وسعت‬ ‫و‬ ‫اهميت‬ .‫شد‬ ‫ايجاد‬
‫اما‬.‫بیايد‬‫‌وجود‬‫ه‬‫ب‬‫القضات‬‫قاضی‬‫نظارت‬‫تحت‬،‫موقوفات‬‫اداره‬‫برای‬‫منظمی‬‫تشکيالت‬
‫به‬‫صفوی‬‫شاهان‬‫دوران‬‫اين‬‫در‬.‫است‬‫صفويه‬‫دوران‬‫به‬‫مربوط‬‫اوقاف‬‫توسعۀ‬‫‌ترين‬‫ش‬‫بي‬
‫بسياری‬‫پادشاه‬‫دنبال‬‫به‬.‫کرد‬‫وقف‬‫را‬‫امالکش‬‫و‬‫‌ها‬‫ن‬‫زمی‬،‫اموال‬‫همۀ‬‫‌اول‬‫س‬‫‌عبا‬‫ه‬‫شا‬‫ويژه‬
‫در‬.‫درآوردند‬‫وقف‬‫صورت‬‫به‬‫مملکت‬‫سرتاسر‬‫در‬‫را‬‫فراوانی‬‫امالک‬‫هم‬‫مناطق‬‫حاکمان‬‫از‬

20. 19
‫که‬ .‫شد‬‫متبرکه‬‫بقاع‬‫وقف‬
ً
‫مخصوصا‬‫خيريه‬‫مقاصد‬‫وقف‬،‫امالک‬‫از‬‫بسياری‬‫دوران‬‫اين‬
‫مقدسۀ‬‫آستانۀ‬‫سپس‬‫و‬‫مشهد‬‫در‬‫رضا‬‫امام‬‫مقدس‬‫آستان‬‫را‬‫موقوفات‬‫سهم‬‫باالترین‬
‫رشد‬‫دوران‬‫اوج‬‫‌‌اول‬‫س‬‫‌عبا‬‫ه‬‫شا‬‫زمان‬‫گفت‬‫بتوان‬‫شايد‬.‫داشت‬‫قم‬‫در‬‫معصومه‬‫حضرت‬
‫تشکيالت‬‫صفويه‬‫زمان‬‫در‬‫اوقاف‬‫فراوان‬‫توسعۀ‬‫دليل‬‫به‬‫همچنين‬.‫بود‬‫وقف‬‌‫ۀ‬‫توسع‬‫و‬
‫‌های‬‫ه‬‫دور‬‫برخالف‬،‫‌شاه‬‫ر‬‫ناد‬‫دورۀ‬ ‫در‬‫اما‬.‫شد‬‫ايجاد‬‫موقوفات‬‫ادارۀ‬‫برای‬‫وسيعی‬
ً
‫نسبتا‬
‫طی‬ ،‫نادرشاه‬ ‫سلطنت‬ ‫آخر‬ ‫‌های‬‫ل‬‫سا‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫‌‌ای‬‫ه‬‫‌گون‬‫ه‬‫ب‬ ‫شدند‬ ‫محدود‬ ‫اوقاف‬ ،‫گذشته‬
»‫نادری‬‫«رقبات‬‫عنوان‬‫تحت‬‫و‬‫درآمدند‬‫خالص‬‫امالک‬‫صورت‬‫به‬‫اوقاف‬‫همۀ‬‫فرمانی‬
‫فرصت‬‫از‬‫نيز‬‫موقوفات‬‫متوليان‬‫از‬‫برخی‬‫دوران‬‫آن‬‫در‬.‫شدند‬‫ثبت‬‫مخصوصی‬‫دفاتر‬‫در‬
‫موقوفه‬،‫دولت‬‫فرمان‬‫با‬‫موافقت‬‫عدم‬‫بعضا‬‫یا‬‫و‬‫‌طلبی‬‫ت‬‫فرص‬‫دليل‬‫به‬‫و‬‫کردند‬ ‫استفاده‬
‫نادر‬‫زمان‬‫از‬.‫نمودند‬‫ثبت‬‫خود‬‫نام‬‫به‬‫يا‬‫و‬‫کردند‬ ‫انکار‬‫را‬‫‌شان‬‫ت‬‫تولي‬‫تحت‬‫امالک‬‫بودن‬
‫بعد‬ ‫به‬ ‫تاريخ‬ ‫آن‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫رفت‬ ‫بين‬ ‫از‬ ‫‌خواری‬‫ه‬‫موقوف‬ ‫قبح‬ ‫و‬ ‫اوقاف‬ ‫قداست‬ ‫و‬ ‫حرمت‬ ‫شاه‬
‫تاراج‬‫دوران‬‫نیز‬ ‫قاجار‬‫و‬‫پهلوی‬‫زمان‬.‫نرسید‬‫قبلی‬‫شکوه‬‫و‬‫عظمت‬‫به‬‫اوقاف‬‫‌گاه‬‫چ‬‫هي‬
‫رفت‬‫بین‬‫از‬‫کشور‬ ‫سراسر‬‫در‬‫زیادی‬‫موقوفات‬،‫انقالب‬‫پیروزی‬‫از‬‫پیش‬‫تا‬‫و‬‫بود‬‫موقوفات‬
،‫انقالب‬‫از‬‫پس‬‫سال‬5‫باالخره‬‫تا‬.‫شد‬‫خارج‬‫وقف‬‫حالت‬‫از‬‫و‬‫تملک‬‫اشخاصی‬‫توسط‬‫یا‬‫و‬
‫قرار‬‫تجدیدنظر‬‫مورد‬‫امورخیریه‬‫و‬‫اوقاف‬‫سازمان‬‫اختیارات‬‫و‬‫تشکیالت‬1363‫‌ماه‬‫ی‬‫د‬‫در‬
‫‌وزیری‬‫ت‬‫نخس‬‫از‬‫سازمان‬‫آن‬‫براساس‬‫و‬‫رسید‬‫اسالمی‬‫شورای‬‫مجلس‬‫تصویب‬‫به‬‫و‬‫گرفت‬
‫سال‬‫داد.در‬‫ادامه‬‫خود‬‫فعالیت‬‫به‬‫امورخیریه‬‫و‬‫اوقاف‬‫و‬‫حج‬‫سازمان‬‫عنوان‬‫با‬‫و‬‫منتزع‬
‫ـینه‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ش‬‫پی‬

21. 20‫ݐ‬‫ݩ‬‫ݩ‬‫ݩ‬‫ݥں‬‫ݥ‬‫ݥ‬‫د‬‫و‬‫ݓ‬‫ݫ‬‫نٮ‬‫یا‬ ‫ݐ‬‫ݩ‬‫ݩ‬‫ݩ‬‫ݥں‬‫ݥ‬‫ݥ‬‫د‬‫و‬‫ݓ‬‫ݭ‬‫ݪ‬‫ٮ‬
‫سازمان‬‫به‬‫و‬‫منفک‬‫اوقاف‬‫و‬‫حج‬‫سازمان‬‫از‬‫امورخیریه‬‫و‬‫اوقاف‬‫به‬‫مربوط‬‫امور‬‫کلیه‬ 1370
‫در‬‫که‬ ‫است‬‫این‬‫خیریه‬‫امور‬‫و‬‫اوقاف‬‫سازمان‬‫‌انداز‬‫م‬‫شد.چش‬‫واگذار‬‫امورخیریه‬‫و‬‫اوقاف‬
‫اقدام‬‫و‬‫شود‬‫عمل‬‫وارد‬‫‌شوند‬‫ی‬‫م‬‫مرتبط‬‫اوقاف‬‫امور‬‫به‬‫نوعی‬‫به‬‫که‬ ‫متنوعی‬‫‌های‬‫ش‬‫بخ‬
:‫از‬‫عبارتند‬‫سازمان‬‫اهداف‬‫‌ترین‬‫م‬‫مه‬.‫دهد‬‫انجام‬‫‌ای‬‫ه‬‫شایست‬‫و‬‫متناسب‬
‫و‬ ‫توانمند‬ ‫سامانۀ‬ ‫ایجاد‬ ،‫رهبری‬ ‫معظم‬ ‫مقام‬ ‫خاص‬ ‫رهنمودهای‬ ‫کردن‬ ‫اجرایی‬
‫واقفین‬‫هدایت‬‫و‬،‫وقف‬‫فرهنگ‬‫ترويج‬،‫موقوفات‬‫اداره‬‫و‬‫احياء‬،‫شناسايی‬‫در‬‫اثربخش‬
،‫جامعه‬‫‌های‬‫ی‬‫نيازمند‬‫با‬‫وقف‬‫کارکرد‬ ‫‌سازی‬‫ب‬‫متناس‬‫همچنین‬‫و‬‫‌ها‬‫ی‬‫کاست‬ ‫و‬‫خألها‬‫به‬
‫تبدیل‬ ‫و‬ ‫متبرکه‬ ‫بقاع‬ ‫اجتماعی‬ ‫و‬ ‫علمی‬ ،‫فرهنگی‬ ‫کارکردهای‬ ‫و‬ ‫‌ها‬‫ت‬‫ظرفي‬ ‫گسترش‬
،‫خيريه‬‫امور‬‫در‬‫مردمی‬‫‌های‬‫ت‬‫مشارک‬‫به‬‫تشویق‬،‫فرهنگی‬‫قطب‬‫به‬‫مقدسه‬‫اماکن‬‫این‬
‫مؤسسات‬‫و‬،‫موقوفات‬‫بر‬‫نظارت‬‫و‬‫هدايت‬‌،‫مذهبی‬‫اماکن‬‫ساير‬‫و‬‫مساجد‬،‫متبرکه‬‫بقاع‬
،‫موقوفات‬‫مدارک‬‫و‬‫اسناد‬‫غنی‬‫گنجينه‬ ‫و‬‫جامع‬‫بانک‬‫ایجاد‬،‫کشور‬ ‫خيريۀ‬‫وبنيادهای‬
‫از‬‫پژوهشی‬‫مطالعاتی‬‫‌گيری‬‫ه‬‫بهر‬‫‌سازی‬‫ه‬‫زمين‬‫و‬‫مذهبی‬‫اماکن‬‫ساير‬‫و‬‫مساجد‬،‫متبرکه‬‫بقاع‬
‫نيازمندان‬‫و‬‫محرومان‬‫حامی‬‫عنوان‬‫به‬،‫محور‬‫عدالت‬‫جامعۀ‬‫تحقق‬‫در‬‫اثرگذاری‬‫و‬‫‌ها‬‫ن‬‫آ‬
‫بین‬‫کریم‬ ‫قرآن‬‫آموزش‬‫تعمیم‬،‫کریم‬ ‫قرآن‬‫سراسری‬‫مسابقات‬‫راهبردی‬‫نظارت‬،‫جامعه‬
‫در‬‫گذاری‬ ‫سیاست‬‫و‬‫کریم‬ ‫قرآن‬‫قاریان‬‫و‬‫حافظان‬‫تربیت‬‫طرح‬‫اجرای‬ ‫نظیر‬‫جامعه‬‫اقشار‬
.‫کریم‬ ‫قرآن‬‫حافظان‬‫به‬‫علمی‬‫مدارک‬‫اعطای‬‫جهت‬

22. ‫ݠݑ‬‫ݩ‬‫ݩ‬‫ݦ‬‫ـٮ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬ ‫ݒ‬‫ݧ‬‫بݠهس‬‫در‬‫ݡݡی‬‫گ‬‫زند‬

24. ‫ݠݐ‬‫ڡ‬
‫ݠݑ‬‫ݦ‬
‫وٯ‬‫د‬‫ݠݔ‬‫ى‬‫وا‬
‫ݠݐ‬‫ݦ‬
‫ڡ‬
‫دلیل‬ ‫بهترین‬ ،‫است‬ ‫خوب‬ ‫‌که‬‫ن‬‫همی‬ ‫‌خواهد؛‬‫ی‬‫نم‬ ‫دلیل‬ ‫خوب‬ ‫کارهای‬ ‫دادن‬ ‫انجام‬
‫و‬‫پیامبر‬‫فهمیدی‬‫‌که‬‫ن‬‫ای‬‫شاید‬‫ولی‬‫خواندی‬‫را‬‫وقف‬‫تاریخچۀ‬.‫چرا‬‫انگیزه‬‫ولی‬‫است‬
،‫‌کردند‬‫ی‬‫م‬‫دعوت‬‫انجامش‬‫به‬‫هم‬‫را‬‫بقیه‬‫و‬‫بودند‬‫کردن‬ ‫وقف‬‫اهل‬ ‫معصوم‬‫امامان‬
‫پیدا‬‫کافی‬ ‫انگیزۀ‬‫شاید‬‫بخوانی‬‫هم‬‫را‬‫وقف‬‫فواید‬‫اگر‬.‫نباشد‬‫کافی‬ ‫انگیزه‬‫ایجاد‬‫برای‬
.‫شوی‬‫واقف‬‫هم‬‫تو‬‫و‬‫بگذاری‬‫‌شان‬‫ی‬‫‌ها‬‫م‬‫قد‬‫جای‬‫قدم‬‫که‬ ‫کنی‬
،‫دارد‬‫واقف‬‫خود‬‫برای‬‫که‬ ‫فوایدی‬‫بر‬‫عالوه‬‫وقف‬‫که‬ ‫شوی‬‫مطلع‬‫و‬‫بخوانی‬‫وقتی‬
‫امور‬ ‫از‬ .‫دارد‬ ‫اجتماعی‬ ‫فرهنگی‬ ‫‌های‬‫ه‬‫عرص‬ ‫انواع‬ ‫در‬ ‫تاثیرگذاری‬ ‫و‬ ‫مهم‬ ‫فواید‬ ‫چه‬
‫شاید‬‫علمی؛‬‫حتی‬‫و‬‫رفاهی‬‫و‬‫اقتصادی‬‫امور‬‫تا‬‫و‬‫روانی‬‫و‬‫بهداشتی‬‫امور‬‫تا‬‫گرفته‬ ‫مذهبی‬
‫گروهی‬ .‫شوی‬‫ارزشمند‬‫و‬‫بزرگ‬‫گروه‬ ‫این‬ ‫از‬‫عضوی‬‫هم‬‫تو‬‫‌که‬‫ن‬‫ای‬‫به‬‫شوی‬‫‌مند‬‫ه‬‫عالق‬
‫در‬‫یقینا‬‫و‬‫ببرند‬‫را‬‫‌ها‬‫ه‬‫استفاد‬‫بهترین‬،‫دنیا‬‫این‬‫در‬‫‌شان‬‫ی‬‫زندگ‬‫لحظات‬‫از‬‫‌خواهند‬‫ی‬‫م‬‫که‬
.‫خورد‬‫خواهند‬‫حسرت‬‫دیگران‬‫از‬‫کمتر‬ ‫بسیار‬،‫قیامت‬‫روز‬

25. 24‫ݐ‬‫ݩ‬‫ݩ‬‫ݩ‬‫ݥں‬‫ݥ‬‫ݥ‬‫د‬‫و‬‫ݓ‬‫ݫ‬‫نٮ‬‫یا‬ ‫ݐ‬‫ݩ‬‫ݩ‬‫ݩ‬‫ݥں‬‫ݥ‬‫ݥ‬‫د‬‫و‬‫ݓ‬‫ݭ‬‫ݪ‬‫ٮ‬
‫ردی‬
‫ݠݐ‬‫ݦ‬
‫ڡ‬‫د‬‫ݠݔ‬‫ى‬‫وا‬
‫ݠݐ‬‫ݦ‬
‫ڡ‬
▪‫ویژه‬‫‌نهاد‬‫ش‬‫پی‬▪
‫دادن‬‫پیشنهاد‬‫است‬‫عروسکش‬‫با‬‫بازی‬‫مشغول‬‫که‬ ‫‌ای‬‫ه‬‫سال‬‫سه‬‫دو‬‫بچۀ‬‫دختر‬‫به‬‫اگر‬
‫نخواهد‬ ‫قبول‬ ‫شک‬ ‫بدون‬ ،‫بدهی‬ ‫را‬ ‫عروسکش‬ ‫گرفتن‬ ‫مقابل‬ ‫در‬ ‫تومان‬ ‫میلیون‬ ‫یک‬
.‫است‬‫مشخص‬‫هم‬‫دلیلش‬.‫ندارد‬‫‌ای‬‫ه‬‫فاید‬ ‫باز‬‫ببری‬‫هم‬‫باالتر‬‫را‬‫مبلغ‬‫اگر‬‫حتی‬.‫کرد‬
‫ویژۀ‬‫پیشنهاد‬‫که‬ ‫است‬‫همین‬‫برای‬.‫نه‬‫را‬‫پول‬‫ارزش‬‫ولی‬‫‌داند‬‫ی‬‫م‬‫را‬‫عروسکش‬‫ارزش‬
‫دختر‬ ‫این‬ ‫هم‬ ‫کسی‬ ‫البته‬ .‫عروسکش‬ ِ‫سر‬ ‫معامله‬ ‫برای‬ ‫‌کند‬‫ی‬‫نم‬ ‫مرددش‬ ‫‌ای‬‫ه‬‫ذر‬ ،‫تو‬
‫شش‬ ‫پنج‬ ‫بچۀ‬ ‫دختر‬ ‫قصۀ‬ .‫نکردی‬ ‫قبول‬ ‫را‬ ‫معامله‬ ‫چرا‬ ‫که‬ ‫‌کند‬‫ی‬‫نم‬ ‫سرزنش‬ ‫را‬ ‫بچه‬
‫این‬‫انجام‬‫که‬ ‫دارد‬‫شک‬.‫‌کند‬‫ی‬‫م‬‫فرق‬‫کمی‬ ،‫آشناست‬‫پول‬‫ارزش‬‫با‬‫کمی‬ ‫که‬ ‫‌ای‬‫ه‬‫سال‬
‫‌تواند‬‫ی‬‫م‬،‫دادی‬‫پیشنهاد‬‫تو‬‫که‬ ‫پولی‬‫با‬‫که‬ ‫‌داند‬‫ی‬‫م‬‫تقریبا‬.‫نه‬‫یا‬‫است‬‫درست‬‫معامله‬
‫که‬ ‫دارد‬ ‫بستگی‬ .‫نیست‬ ‫مطمئن‬ ‫خیلی‬ ‫اما‬ ،‫بخرد‬ ‫‌تر‬‫گ‬‫قشن‬ ‫و‬ ‫‌تر‬‫گ‬‫بزر‬ ‫عروسک‬ ‫تا‬ ‫ده‬
‫بچه‬‫دختر‬‫این‬.‫باشد‬‫داشته‬‫یقین‬‫پول‬‫ارزش‬‫به‬ ‫چقدر‬‫و‬‫وابسته‬‫عروسکش‬‫به‬ ‫چقدر‬
‫‌ای‬‫ه‬‫نسی‬ ‫و‬ ‫چسبیده‬ ‫را‬ ‫نقد‬ .‫داده‬ ‫انجام‬ ‫درستی‬ ‫کار‬ ‫که‬ ‫چرا‬ .‫‌شود‬‫ی‬‫نم‬ ‫سرزنش‬ ‫هم‬
‫اگر‬ .‫‌کند‬‫ی‬‫م‬ ‫فرق‬ ‫‌ها‬‫گ‬‫بزر‬ ‫آدم‬ ‫قصۀ‬ ‫اما‬ .‫کرده‬ ‫رها‬ ‫را‬ ‫نیست‬ ‫معلوم‬ ‫خیلی‬ ‫تکلیفش‬ ‫که‬

26. 25
‫سرزنش‬ .‫‌شود‬‫ی‬‫م‬ ‫سرزنش‬ ‫شک‬ ‫بدون‬ ،‫نکند‬ ‫قبول‬ ‫و‬ ‫بدهند‬ ‫او‬ ‫به‬ ‫پیشنهادی‬ ‫چنین‬
‫‌همه‬‫ن‬‫آ‬ ‫از‬‫را‬‫خودش‬،‫‌ارزش‬‫ی‬‫ب‬‫شی‬‫یک‬ ‫از‬‫بردن‬‫لذت‬‫و‬‫داشتن‬‫نگه‬‫برای‬‫که‬ ‫‌شود‬‫ی‬‫م‬
‫همین‬ ‫ما‬ ‫دارایی‬ .‫است‬ ‫همین‬ ‫هم‬ ‫وقف‬ ‌‫ۀ‬‫مسال‬ ‫و‬ ‫ما‬ ‫حکایت‬ ‫حاال‬ .‫کرده‬ ‫محروم‬ ‫پول‬
‫خود‬ ‫هم‬ ‫دهنده‬ ‫پیشنهاد‬ ‫و‬ ‫داده‬ ‫ما‬ ‫به‬ ‫مهربان‬ ‫خدای‬ ‫البته‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫اموالی‬ ‫و‬ ‫مال‬
‫دیگران‬‫به‬‫او‬‫راه‬‫در‬‫که‬ ‫اموالی‬‫و‬‫مال‬‫از‬‫مقدار‬‫هر‬‫مقابل‬‫در‬‫است‬‫داده‬‫پیشنهاد‬.‫اوست‬
‫که‬ ‫است‬‫مثبتی‬ ‫تاثیرات‬ ‫از‬‫جدای‬ ‫پاداش‬‫این‬‫تازه‬.‫بدهد‬‫پاداش‬‫برابر‬‫هفتاد‬،‫بدهیم‬
‫انجام‬‫به‬‫حاضر‬‫ما‬ ‫از‬‫بسیاری‬ ‫باز‬‫ولی‬.‫دارد‬‫ما‬‫با‬‫دیگران‬‫تعامل‬‫و‬‫ما‬‫خانوادۀ‬‫و‬‫ما‬‫روی‬
‫قیمتی‬‫هیچ‬‫به‬‫که‬ ‫‌‌ای‬‫ه‬‫بچ‬‫مثل‬‫ولی‬‫بزرگیم‬‫قواره‬‫و‬‫قد‬‫نظر‬‫از‬.‫‌شویم‬‫ی‬‫نم‬‫معامله‬‫این‬
‫است‬ ‫فرموده‬ ‫خداوند‬ ‫خود‬ .‫‌کنیم‬‫ی‬‫م‬ ‫رفتار‬ ،‫بدهد‬ ‫دست‬ ‫از‬ ‫را‬ ‫عروسکش‬ ‫نیست‬ ‫حاضر‬
‫و‬‫‌ایم‬‫ه‬‫گرفت‬ ‫جدی‬‫را‬‫بازی‬‫این‬‫ما‬‫از‬‫‌ای‬‫ه‬‫عد‬‫اما‬‫نیست‬‫بیش‬‫‌ای‬‫ه‬‫‌چ‬‫ی‬‫باز‬،‫دنیا‬‫این‬‫که‬
‫به‬‫وابستگی‬‫از‬‫جدای‬‫البته‬.‫‌گوییم‬‫ی‬‫م‬»‫«نه‬‫الهی‬‫منفعت‬‫و‬‫پرسود‬‫‌نهادهای‬‫ش‬‫پی‬‫به‬
‫رضایت‬‫ارزش‬‫که‬ ‫است‬‌‫ن‬‫ای‬‫آن‬‫و‬‫دارد‬‫وجود‬‫هم‬‫دیگری‬‫دلیل‬،‫گرفتنش‬ ‫جدی‬‫و‬‫دنیا‬
‫حاضر‬،‫ندارد‬‫وجود‬‫الهی‬‫رضایت‬‫از‬‫باالتر‬‫چیزی‬‫‌دانستیم‬‫ی‬‫م‬‫اگر‬‫شاید‬.‫‌دانیم‬‫ی‬‫نم‬‫را‬‫خدا‬
.‫بزنیم‬‫کاری‬ ‫هر‬‫به‬‫دست‬،‫آن‬‫به‬‫یافتن‬‫دست‬‫برای‬‫‌شدیم‬‫ی‬‫م‬
‫ـت‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ش‬‫به‬‫در‬‫زندگݡی‬

27. 26‫ݐ‬‫ݩ‬‫ݩ‬‫ݩ‬‫ݥں‬‫ݥ‬‫ݥ‬‫د‬‫و‬‫ݓ‬‫ݫ‬‫نٮ‬‫یا‬ ‫ݐ‬‫ݩ‬‫ݩ‬‫ݩ‬‫ݥں‬‫ݥ‬‫ݥ‬‫د‬‫و‬‫ݓ‬‫ݭ‬‫ݪ‬‫ٮ‬
‫وادگی‬‫ݠݐ‬‫ݨ‬‫اں‬ ‫ݠݐ‬‫ح‬‫د‬‫ݠݔ‬‫ى‬‫وا‬
‫ݠݐ‬
‫ڡ‬
‫‌مان‬‫ه‬‫خانواد‬ ‫برای‬ ‫‌توانیم‬‫ی‬‫م‬ ‫که‬ ‫هرکاری‬ ‫که‬ ‫داریم‬ ‫دوست‬ ‫و‬ ‫داریم‬ ‫خانواده‬ ‫ما‬ ‫همه‬
‫فکر‬ ‫به‬ ‫قطعا‬ ‫باشیم‬ ‫داشته‬ ‫دین‬ ‫و‬ ‫مذهب‬ ،‫اخالق‬ ‫دغدغه‬ ‫اگر‬ ‫خصوصا‬ .‫دهیم‬ ‫انجام‬
‫که‬ ‫کوششی‬ ‫هر‬‫مسیر‬‫این‬‫در‬‫کرد‬ ‫خواهیم‬‫سعی‬‫و‬‫هستیم‬‫‌مان‬‫ه‬‫خانواد‬‫صحیح‬‫تربیت‬
‫چه‬‫‌ها‬‫ن‬‫آ‬.‫هستند‬‫واقف‬‫که‬ ‫را‬‫‌ای‬‫ه‬‫خانواد‬‫کنیم‬ ‫تصور‬‫بیایید‬.‫دهیم‬‫انجام‬‫را‬‫است‬‫الزم‬
‫در‬ ‫اسمشان‬ ‫که‬ ‫همین‬ .‫کوچک‬ ‫یا‬ ‫باشد‬ ‫بزرگ‬ ‫وقفشان‬ ‫نیست‬ ‫مهم‬ ‫دارند؟‬ ‫لحظاتی‬
‫احساسی‬‫چه‬‫خانواده‬‌‫ن‬‫آ‬‫اعضاء‬.‫است‬‫کافی‬ ‫باشد‬‫شده‬‫ثبت‬‫واقف‬‫اسم‬‫به‬‫خداوند‬‫دفتر‬
‫‌ها‬‫ن‬‫آ‬‫چقدر‬‫برسد‬‫خبر‬‫‌ها‬‫ن‬‫آ‬‫به‬‫‌اند‬‫ه‬‫کرد‬ ‫که‬ ‫وقفی‬‫فواید‬‫از‬‫گاهی‬ ‫اینکه‬‫داشت؟‬‫خواهند‬
‫چقدر‬ ‫‌اند‬‫ه‬‫داد‬ ‫انجام‬ ‫که‬ ‫عملی‬ ‫این‬ ‫بدانند‬ ‫اینکه‬ ‫کرد؟‬ ‫خواهد‬ ‫سرزنده‬ ‫و‬ ‫خوشحال‬ ‫را‬
‫گذاشت؟‬ ‫خواهد‬‫تأثیری‬‫چه‬‫‌ها‬‫ن‬‫آ‬‌‫ه‬‫روحی‬‫بر‬،‫است‬‫کرده‬ ‫برطرف‬‫را‬‫مشکالت‬
‫و‬‫خانواده‬‫اعضاء‬‫سایر‬.‫‌گذارد‬‫ی‬‫م‬‫اثر‬‫آن‬‫تربیت‬‫و‬‫خانواده‬‫روی‬‫وقف‬‫که‬ ‫نیست‬‫شکی‬
‫دهند‬‫ادامه‬‫را‬‫خوب‬‫سنت‬‫این‬‫هم‬‫کرد‬ ‫خواهند‬‫سعی‬‫و‬‫‌گیرند‬‫ی‬‫م‬‫تأثیر‬‫کار‬ ‫این‬‫از‬‫فامیل‬
‫نگاهشان‬‫بیشتر‬‫شده‬‫ثبت‬‫واقفان‬‫جزو‬‫اسمشان‬‫که‬ ‫حاال‬‫باشد‬‫حواسشان‬‫اینکه‬‫هم‬‫و‬
.‫باشد‬‫کارهایشان‬ ‫و‬‫رفتار‬،‫اعمال‬‫به‬

28. 27
‫گی‬‫ݠݐ‬‫اوداں‬ ‫ݠݓ‬‫ح‬‫ر‬‫ݠݔ‬‫ݫ‬‫کسى‬‫ا‬
.‫گفت‬ ‫باید‬‫را‬‫حق‬‫ولی‬.‫تلخ‬‫گاهی‬ ‫هم‬‫حق‬‫و‬‫است‬‫حق‬‫مرگ‬‫کنیم؟‬ ‫چه‬،‫نکنیم‬‫وقف‬‫اگر‬
‫عزت‬‫به‬‫و‬‫‌گیرند‬‫ی‬‫م‬‫را‬‫‌مان‬‫ت‬‫تابو‬‫زیر‬‫که‬ ‫روزی‬.‫نیستیم‬‫دیگر‬‫که‬ ‫‌رسد‬‫ی‬‫م‬‫روزی‬‫باالخره‬
‫زندگی‬‫داریم‬‫دوست‬‫همه‬.‫‌شویم‬‫ی‬‫م‬‫‌مان‬‫ی‬‫ابد‬‫خانۀ‬‫و‬‫آرامگاه‬‫راهی‬‫اهلل‬ ‫اال‬‫الاله‬‫شرف‬‫و‬
‫‌دانیم‬‫ی‬‫م‬ .‫چرا‬ ‫دومی‬ ‫برای‬ ‫ولی‬ ‫ندارد‬ ‫وجود‬ ‫راهی‬ ‫اولی‬ ‫برای‬ ‫شود‬ ‫ابدی‬ ‫‌مان‬‫ی‬‫دارای‬ ‫و‬
‫قبل‬‫حتی‬.‫است‬‫‌مان‬‫ی‬‫‌ها‬‫ی‬‫دارای‬،‫‌رود‬‫ی‬‫م‬‫بین‬ ‫از‬‫که‬ ‫چیزی‬‫اولین‬‫‌مان‬‫گ‬‫مر‬ ‫از‬‫بعد‬‫که‬
‫انسان‬‫‌مندترین‬‫ت‬‫ثرو‬‫چه‬ ‫حاال‬.‫شوند‬‫زمین‬‫حیوانات‬‫خوراک‬‫‌مان‬‫ی‬‫‌ها‬‫ن‬‫بد‬‫‌که‬‫ن‬‫ای‬‫از‬
‫بزنیم‬‫جاودانگی‬‫اکسیر‬.‫شویم‬‫ابدی‬‫که‬ ‫هست‬‫راهی‬‫اما‬.‫فقیرترین‬‫چه‬‫و‬‫باشیم‬‫زمین‬
‫هم‬‫آن‬.‫بماند‬‫باقی‬‫‌مان‬‫ی‬‫دارای‬،‫دنیاست‬‫دنیا‬‫تا‬‫که‬ ‫کنیم‬ ‫وکاری‬‫‌مان‬‫ل‬‫اموا‬‫و‬‫مال‬‫به‬
‫کسی‬ ‫چه‬‫و‬‫است‬‫وقف‬،‫نبودن‬‫از‬‫پس‬،‫بودن‬‫برای‬‫راه‬‫تنها‬.‫‌ثمر‬‫ی‬‫ب‬‫‌ماندن‬‫ی‬‫باق‬‫یک‬‫نه‬
‫آن‬‫در‬‫فقط‬‫روز‬‫هر‬‫و‬‫بماند‬‫باز‬‫قیامت‬‫تا‬‫اعمالش‬‫پروندۀ‬‫باشد‬‫نداشته‬‫دوست‬‫که‬ ‫است‬
‫باالخره‬ .‫بود‬ ‫ممکن‬ ‫سختی‬ ‫به‬ ‫هم‬ ‫‌مان‬‫ی‬‫زندگ‬ ‫طول‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫اتفاقی‬ ‫شود؟‬ ‫ثبت‬ ‫خوبی‬
‫از‬ ،‫شدیم‬ ‫واقف‬ ‫اگر‬ ‫ولی‬ .‫ثوابی‬ ‫گاهی‬ ‫و‬ ‫‌شد‬‫ی‬‫م‬ ‫ثبت‬ ‫‌مان‬‫ه‬‫پروند‬ ‫در‬ ‫گناهی‬ ‫گاهی‬
‫ثواب؟‬‫از‬‫‌مندتر‬‫ش‬‫ارز‬،‫آخرت‬‫سفر‬‫در‬‫چیز‬‫چه‬‫و‬.‫‌رسد‬‫ی‬‫م‬‫ما‬‫به‬‫ثوابش‬‫فقط‬‫‌مان‬‫ه‬‫موقوف‬
‫ـت‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ش‬‫به‬‫در‬‫زندگݡی‬

29. 28‫ݐ‬‫ݩ‬‫ݩ‬‫ݩ‬‫ݥں‬‫ݥ‬‫ݥ‬‫د‬‫و‬‫ݓ‬‫ݫ‬‫نٮ‬‫یا‬ ‫ݐ‬‫ݩ‬‫ݩ‬‫ݩ‬‫ݥں‬‫ݥ‬‫ݥ‬‫د‬‫و‬‫ݓ‬‫ݭ‬‫ݪ‬‫ٮ‬
‫ماعی‬‫ݠݑ‬‫ٮ‬ ‫ݠݓ‬‫اح‬‫د‬‫ݠݔ‬‫ى‬‫وا‬
‫ݠݐ‬‫ݦ‬
‫ڡ‬
.‫باشید‬ ‫متوجه‬ ‫را‬ ‫نکته‬ ‫یک‬ ‫باید‬ ‫بفرمایید‬ ‫مطالعه‬ ‫را‬ ‫بخش‬ ‫این‬ ‫مطالب‬ ‫‌که‬‫ن‬‫آ‬ ‫از‬ ‫قبل‬
‫شخص‬‫به‬‫مستقیمی‬‫ارتباط‬،‫خواند‬‫خواهید‬‫پس‬‫این‬‫از‬‫که‬ ‫مواردی‬‫تمامی‬‫شاید‬‫‌که‬‫ن‬‫ای‬
‫قرار‬‫که‬ ‫بدانیم‬‫باید‬‫اما‬.‫جامعه‬‫رفاه‬‫و‬‫بهداشت‬‫یا‬‫و‬‫فرهنگ‬‫ارتقای‬‫مثال‬.‫نکند‬‫پیدا‬‫شما‬
‫و‬‫‌ها‬‫ه‬‫گر‬ ‫کردن‬ ‫باز‬‫وقف‬‫از‬‫هدف‬.‫ببینیم‬‫را‬‫خودمان‬‫منافع‬‫و‬‫خودمان‬،‫وقف‬‫در‬‫نیست‬
‫ادامه‬‫در‬‫که‬ ‫مواردی‬‫تمامی‬‫و‬‫است‬‫دیگران‬‫زندگی‬‫بهبود‬‫برای‬‫تالش‬‫یا‬‫و‬‫مشکالت‬‫رفع‬
‫و‬ ‫خودمان‬ ‫روی‬ ‫جامعه‬ ‫تاثیرات‬ ‫منکر‬ ‫‌توانیم‬‫ی‬‫نم‬ ‫گرچه‬ .‫‌اند‬‫ل‬‫قبی‬ ‫این‬ ‫از‬ ،‫‌خوانید‬‫ی‬‫م‬
‫افرادی‬‫معدود‬‫آن‬،‫باشد‬‫آسیب‬‫و‬‫کمبود‬ ‫از‬‫پر‬‫‌ای‬‫ه‬‫جامع‬‫اگر‬.‫بشویم‬‫‌مان‬‫ی‬‫‌ها‬‫ه‬‫خانواد‬
‫هر‬‫که‬ ‫نگویید‬‫‌تان‬‫ل‬‫د‬‫در‬‫لطفا‬‫ضمنا‬.‫‌مانند‬‫ی‬‫نم‬‫محفوظ‬‫ݣها‬‫ݣ‬‫ݣ‬‫آسیب‬‫از‬‫هم‬‫دارند‬‫رفاه‬‫که‬
‫با‬ ‫کارهایش‬ ‫تمامی‬ ‫مسئولیت‬ ‫که‬ ‫دارند‬ ‫طویلی‬ ‫و‬ ‫عریض‬ ‫نهادهای‬ ،‫امور‬ ‫این‬ ‫از‬ ‫کدام‬
‫را‬ ‫کاری‬ ‫انجام‬ ‫توان‬ ‫که‬ ‫شمایی‬ ‫مسئولیت‬ ‫رفع‬ ‫باعث‬ ،‫نهاد‬ ‫وجود‬ ‫که‬ ‫چرا‬ .‫‌هاست‬‫ن‬‫آ‬
‫رفع‬ ‫را‬ ‫مشکالت‬ ‫تمامی‬ ‫باشد‬ ‫توانسته‬ ‫مربوطه‬ ِ‫نهاد‬ ‫واقعا‬ ‫اگر‬ ‫البته‬ ‫و‬ .‫‌شود‬‫ی‬‫نم‬ ،‫داری‬
‫از‬ ‫بعضی‬ ‫در‬ ‫‌که‬‫ن‬‫همی‬ ‫ولی‬ ‫‌شود‬‫ی‬‫م‬ ‫کارشان‬ ‌‫ت‬‫کیفی‬ ‫بهبود‬ ‫باعث‬ ،‫شما‬ ِ‫ورود‬ ‫باز‬ ،‫کند‬
‫افراد‬‫سایر‬‫همکاری‬‫به‬‫نیاز‬‫‌دهندۀ‬‫ن‬‫نشا‬‫‌است‬‫ی‬‫باق‬‫زیادی‬‫مشکالت‬‫کماکان‬ ‫امور‬‫این‬
‫در‬‫مشکلی‬‫آیا‬‫ببینید‬‫و‬‫بخوانید‬‫را‬ ‫بخش‬‫این‬‫مطالب‬.‫شما‬‫و‬‫من‬‫یعنی‬.‫است‬‫جامعه‬

30. 29
‫کرد؟‬ ‫پیدا‬‫برایش‬‫راهی‬‫وقف‬‫با‬‫نشود‬‫که‬ ‫‌ماند‬‫ی‬‫م‬‫باقی‬‫جامعه‬
▪‫فرهنگی‬‫امور‬ ▪
‫سخن‬ ‫این‬ .‫‌کند‬‫ی‬‫نم‬ ‫گیر‬ ‫مشکالت‬ ‫در‬ ‫وقت‬ ‫هیچ‬ ،‫باشد‬ ‫داشته‬ ‫فرهنگ‬ ‫که‬ ‫‌ای‬‫ه‬‫جامع‬
‫‌های‬‫ت‬‫مل‬‫و‬‫کشورها‬ ‫تفاوت‬‫وقتی‬.‫کرده‬ ‫ثابت‬‫را‬‫این‬‫تجربه‬.‫نیست‬‫خاصی‬‫شخص‬‫از‬
‫‌ترین‬‫م‬‫مه‬ ‫از‬،‫‌شان‬‫ی‬‫‌ها‬‫ت‬‫سرنوش‬‫تفاوت‬‫دلیل‬ ‫در‬‫‌شویم‬‫ی‬‫م‬‫ریز‬‫و‬‫‌بینیم‬‫ی‬‫م‬‫را‬‫مختلف‬
‫آن‬‫افراد‬‫عمومی‬‫فرهنگ‬‫سطح‬‫بودن‬‫پایین‬‫یا‬‫و‬‫باالبودن‬،‫‌رسیم‬‫ی‬‫م‬‫آن‬‫به‬‫که‬ ‫دالیلی‬
.‫است‬‫جامعه‬
‫‌شان‬‫ی‬‫دارای‬‫ارزشمندترین‬‫‌ای‬‫ه‬‫عد‬‫که‬ ‫است‬‫‌هایی‬‫ت‬‫فعالی‬‫قبیل‬‫آن‬‫از‬‫فرهنگی‬‫امور‬
‫نداریم‬‫وقتی‬‫شاید‬‫که‬ ‫مایی‬‫است‬‫خوب‬‫چه‬.‫‌اند‬‫ه‬‫کرد‬ ‫انجامش‬‫وقف‬‫را‬‫‌شان‬‫ت‬‫وق‬‫یعنی‬
‫فرهنگ‬ ‫ارتقای‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫‌آید‬‫ی‬‫برم‬ ‫‌مان‬‫ت‬‫دس‬ ‫از‬ ‫‌چه‬‫ن‬‫آ‬ ‫هر‬ ِ‫وقف‬ ‫با‬ ،‫کنیم‬ ‫کار‬ ‫این‬ ِ‫وقف‬ ‫تا‬
.‫کنیم‬ ‫شریک‬‫را‬‫خود‬،‫است‬‫موثر‬‌‫ه‬‫جامع‬‫عمومی‬
▪‫بهداشتی‬‫امور‬ ▪
‫مفید‬‫بر‬‫عالوه‬‫‌ای‬‫ه‬‫جامع‬‫چنین‬.‫ندارد‬‫را‬‫مفیدی‬‫کار‬ ‫هیچ‬‫انجام‬‫توانایی‬،‫مریض‬‫جامعۀ‬
‫از‬‫خیلی‬.‫درمان‬‫برای‬‫باشد‬‫‌هایی‬‫ه‬‫هزین‬‫تامین‬‫دنبال‬‫باید‬‫زیرا‬.‫هست‬‫هم‬‫مضر‬،‫نبودن‬
‫ـت‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ش‬‫به‬‫در‬‫زندگݡی‬

31. 30‫ݐ‬‫ݩ‬‫ݩ‬‫ݩ‬‫ݥں‬‫ݥ‬‫ݥ‬‫د‬‫و‬‫ݓ‬‫ݫ‬‫نٮ‬‫یا‬ ‫ݐ‬‫ݩ‬‫ݩ‬‫ݩ‬‫ݥں‬‫ݥ‬‫ݥ‬‫د‬‫و‬‫ݓ‬‫ݭ‬‫ݪ‬‫ٮ‬
‫بهداشتی‬‫مسائل‬‫ضعف‬‌‫ۀ‬‫نتیج‬،‫دارد‬‫وجود‬‫جامعه‬‫در‬‫حاضر‬‫حال‬ ‫در‬‫که‬ ‫‌هایی‬‫ی‬‫بیمار‬
‫اگر‬‫پس‬.‫است‬‫‌تر‬‫ن‬‫پایی‬‫مراتب‬‫به‬‫هم‬‫‌اش‬‫ه‬‫هزین‬.‫است‬‫درمان‬‫از‬‫بهتر‬‫‌گیری‬‫ش‬‫پی‬.‫است‬
‫به‬‫‌اند‬‫ه‬‫کرد‬ ‫کمک‬ ‫حقیقت‬‫در‬،‫بهداشتی‬‫مسائل‬‫جهت‬‫وقف‬‫برای‬‫کنند‬ ‫همت‬‫‌ای‬‫ه‬‫عد‬
.‫بدهند‬‫پیشرفت‬‫را‬‫کشور‬ ‫‌توانند‬‫ی‬‫م‬‫سالم‬‫افراد‬‫که‬ ‫چرا‬.‫کشور‬ ‫پیشرفت‬
▪‫روانی‬‫امور‬ ▪
‫مشکالت‬ ‫افزون‬ ‫روز‬ ‫رشد‬ ‫گذشته‬ ‫‌های‬‫ن‬‫زما‬ ‫با‬ ‫امروز‬ ‌‫ۀ‬‫جامع‬ ‫‌های‬‫ت‬‫تفاو‬ ‫‌ترین‬‫م‬‫مه‬ ‫از‬
‫بیشترش‬‫که‬ ...‫و‬‫انزوا‬‫و‬‫طلبی‬‫خشونت‬‫و‬‫افسردگی‬‫مثل‬‫مسائلی‬.‫است‬‫روانی‬‫و‬‫روحی‬
.‫است‬ ‫ارتباط‬ ‫در‬ ‫جمعی‬ ‫ارتباط‬ ‫مسائل‬ ‫با‬ ‫که‬ ‫دنیاست‬ ‫روز‬ ‫‌های‬‫ی‬‫فناور‬ ‫محصول‬ ‫هم‬
‫خودشان‬‫یا‬!‫اینترنت‬‫نام‬‫به‬‫تهی‬‫و‬‫سر‬‫بی‬‫و‬‫بزرگ‬‫محیط‬‫و‬‫رایانه‬‫و‬‫‌همراه‬‫ن‬‫تلف‬‫و‬‫ماهواره‬
‫منتشر‬‫‌‌ها‬‫ط‬‫محی‬‫آن‬‫در‬‫نظارتی‬‫و‬‫فکر‬‫هیچ‬‫بدون‬‫که‬ ‫مطالبی‬‫یا‬‫و‬‫‌کنند‬‫ی‬‫م‬‫ایجاد‬‫مشکل‬
‫‌ها‬‫ن‬‫جوا‬ ‫و‬ ‫‌ها‬‫ن‬‫نوجوا‬ ‫خصوصا‬ ،‫افراد‬ ‫نگرش‬ ‫تغییر‬ ‫باعث‬ ‫مطالب‬ ‫این‬ ‫که‬ .‫‌شود‬‫ی‬‫م‬
.‫‌انجامد‬‫ی‬‫م‬‫مشکل‬‫به‬‫و‬‫ݣشود‬‫ݣ‬‫ݣ‬‫می‬‫‌شان‬‫ی‬‫زندگ‬‫سطح‬‫از‬‫نارضایتی‬‫ایجاد‬‫به‬‫منجر‬‫و‬‫شده‬
.‫کنند‬ ‫روانی‬‫مشکالت‬‫رفع‬‫به‬‫شایانی‬‫کمک‬ ‫‌توانند‬‫ی‬‫م‬‫‌مند‬‫ف‬‫هد‬‫‌های‬‫ف‬‫وق‬
▪‫علمی‬‫امور‬ ▪
‫تدبیر‬‫با‬،‫وقف‬‫شکوفایی‬‫دورۀ‬‫‌بینیم‬‫ی‬‫م‬،‫بیندازیم‬‫‌تری‬‫ق‬‫دقی‬‫نگاه‬‫که‬ ‫را‬‫وقف‬‫تاریخچۀ‬

32. 31
‫بغداد‬‫بزرگ‬‫‌های‬‫ه‬‌‫ا‬‫دانشگ‬‫تاسیس‬‫و‬‫علم‬‫شکوفایی‬‫دورۀ‬‫به‬‫شد‬‫تبدیل‬،‫الملک‬‫نظام‬
‫باالست‬ ‫ݣقدری‬‫ݣ‬‫ݣ‬‫ݣ‬‫ݣ‬ ‫ݢبه‬‫ݢ‬‫ݢ‬ ‫آموزشی‬ ‫‌های‬‫ط‬‫محی‬ ‫تجهیز‬ ‫و‬ ‫تاسیس‬ ‫‌های‬‫ه‬‫هزین‬ ‫زیرا‬ .‫نیشابور‬ ‫و‬
‫آن‬ ‫برای‬ ‫کافی‬ ‫ݣقدر‬‫ݣ‬‫ݣ‬ ‫به‬ ‫نتواند‬ ‫دولت‬ ،‫نشوند‬ ‫هدایت‬ ‫سمت‬ ‫این‬ ‫به‬ ‫اوقاف‬ ‫اگر‬ ‫شاید‬ ‫که‬
‫اقتصادی‬‫پیشرفت‬‫بنای‬‫زیر‬،‫علمی‬‫پیشرفت‬‫که‬ ‫داشت‬‫توجه‬‫باید‬‫کند.ضمنا‬ ‫هزینه‬
‫سمت‬‫به‬‫گدایی‬ ‫دست‬‫باید‬‫همیشه‬‫ݣسواد‬‫ݣ‬‫ݣ‬‫بی‬‫جامعۀ‬‫و‬‫است‬ ‫کشور‬ ‫سیاسی‬‫استقالل‬‫و‬
‫پزشکان‬‫گدای‬ ،‫‌ها‬‫ی‬‫بیمار‬‫‌ترین‬‫ه‬‫ساد‬‫برای‬‫حتی‬‫که‬ ‫شاه‬‫زمان‬‫مانند‬.‫کند‬ ‫دراز‬‫دیگران‬
‫بزرگی‬ ‫علمی‬ ‫مراکز‬ .‫است‬ ‫ارزشمند‬ ‫خیلی‬ ‫علمی‬ ‫مسائل‬ ‫برای‬ ‫وقف‬ .‫بودیم‬ ‫خارجی‬
،‫نیشابور‬‫و‬‫بغداد‬‫نظامیه‬،‫لندن‬‫در‬‫کسفورد‬ ‫آ‬‫دانشگاه‬،‫آمریکا‬‫در‬‫هاروارد‬‫دانشگاه‬‫مثل‬
‫که‬ ‫مراکزی‬ ‫از‬ ‫هستند‬ ‫هایی‬ ‫نمونه‬ ‫همه‬ ،‫مصر‬ ‫األزهر‬ ‫و‬ ‫تبریز‬ ‫در‬ ‫رشیدی‬ ‫ربع‬ ‫مجتمع‬
.‫بگیرد‬ ‫صورت‬ ‫علمی‬ ‫‌های‬‫ت‬‫فعالی‬ ‫‌ها‬‫ن‬‫آ‬ ‫در‬ ‫تا‬ ‫‌اند‬‫ه‬‫کرد‬ ‫ل‬ّ‫تقب‬ ‫را‬ ‫‌هایش‬‫ه‬‫هزین‬ ‫‌ای‬‫ه‬‫عد‬
.‫خودمان‬‫وقف‬‫همان‬‫شبیه‬‫چیزی‬
▪‫رفاهی‬‫امور‬ ▪
‫کم‬ ‫بشنویم‬‫و‬‫بخوانیم‬‫قدر‬‫هر‬،‫جامعه‬‫در‬‫ثروت‬‫سطح‬‫طبقاتی‬‫اختالف‬‫مضرات‬‫دربارۀ‬
‫آن‬‫در‬‫سرعت‬‫به‬‌،‫باشد‬‫‌مشکل‬‫ی‬‫ب‬‫‌ای‬‫ه‬‫جامع‬‫اگر‬‫که‬ ‫است‬‫طبقاتی‬‫اختالف‬‫همین‬.‫است‬
‫چنین‬.‫‌کند‬‫ی‬‫م‬‫شدیدترشان‬ ‫بسیار‬،‫باشد‬‫داشته‬‫مشکالتی‬‫اگر‬‫و‬‫‌کند‬‫ی‬‫م‬‫مشکل‬‫ایجاد‬
‫ـت‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ش‬‫به‬‫در‬‫زندگݡی‬

33. 32‫ݐ‬‫ݩ‬‫ݩ‬‫ݩ‬‫ݥں‬‫ݥ‬‫ݥ‬‫د‬‫و‬‫ݓ‬‫ݫ‬‫نٮ‬‫یا‬ ‫ݐ‬‫ݩ‬‫ݩ‬‫ݩ‬‫ݥں‬‫ݥ‬‫ݥ‬‫د‬‫و‬‫ݓ‬‫ݭ‬‫ݪ‬‫ٮ‬
‫چرا‬.‫‌دهد‬‫ی‬‫م‬‫دست‬‫از‬‫را‬‫خود‬‫امنیت‬‫سپس‬‫و‬‫مذهبی‬‫فرهنگ‬‫و‬‫اعتقاد‬‫ابتدا‬‫‌ای‬‫ه‬‫جامع‬
‫مشکالت‬‫با‬‫‌ها‬‫ن‬‫آ‬‫مقایسۀ‬‫و‬ ‫باال‬‫طبقات‬‫زندگی‬‫وضع‬‫مشاهدۀ‬‫با‬‫پایین‬‫طبقات‬‫افراد‬‫که‬
‫و‬ ‫دینی‬ ‫مسائل‬ ‫که‬ ‫‌جا‬‫ن‬‫آ‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫‌گیرند‬‫ی‬‫م‬ ‫را‬ ‫‌ها‬‫ن‬‫آ‬ ‫به‬ ‫زدن‬ ‫ضرر‬ ‫به‬ ‫تصمیم‬ ،‫خود‬ ‫بسیار‬
‫ایجاد‬ ‫خطرناکی‬ ‫‌های‬‫ب‬‫آسی‬ ،‫‌شود‬‫ی‬‫نم‬ ‫‌شان‬‫ع‬‫مان‬ ‫و‬ ‫شده‬ ‫ضعیف‬ ‫هم‬ ‫‌شان‬‫ی‬‫اعتقاد‬
،‫فرزندشان‬‫کردن‬‫عمل‬‫برای‬‫مجبورند‬‫ببینند‬‫که‬‫است‬‫سخت‬‫واقعا‬‫البته‬‫و‬.‫کرد‬‫خواهند‬
‫بسیار‬ ‫مهمانی‬ ‫یک‬ ‫هزینۀ‬ ‫معادل‬ ‫‌ها‬‫ی‬‫باالی‬ ‫برای‬ ‫که‬ ‫قیمتی‬ ‫به‬ ‫بفروشند‬ ‫را‬ ‫‌شان‬‫ه‬‫کلی‬
‫شرایط‬،‫کند‬ ‫تغییری‬‫جامعه‬‫این‬‫افراد‬‫‌اندوزی‬‫ت‬‫ثرو‬‫نباشد‬ ‫قرار‬‫اگر‬‫ضمنا‬.‫است‬‫ساده‬
‫روز‬ ‫به‬ ‫روز‬ ‫‌مندها‬‫ت‬‫ثرو‬ ‫و‬ ‫‌شوند‬‫ی‬‫م‬ ‫فقیرتر‬ ‫روز‬ ‫به‬ ‫روز‬ ‫فقیرها‬ ‫که‬ ‫‌شود‬‫ی‬‫م‬ ‫‌ای‬‫ه‬‫گون‬ ‫به‬
،‫مقابل‬ ‫نقطۀ‬ ‫در‬ ‫فقیران‬ ‫‌بار‬‫ت‬‫فالک‬ ‫وضع‬ ‫و‬ ‫طرفی‬ ‫از‬ ‫‌مندان‬‫ت‬‫ثرو‬ ‫طغیان‬ .‫‌مندتر‬‫ت‬‫ثرو‬
‫خودكار‬‫طور‬‫به‬‫كه‬ ‫وقف‬‫عمدۀ‬‫آثار‬‫از‬.‫‌کند‬‫ی‬‫م‬‫ایجاد‬‫ناامن‬‫و‬‫نامتوازن‬‫بسیار‬‫جامعۀ‬‫یک‬
‫جامعه‬ ‫افراد‬ ‫بین‬ ‫ثروت‬ ،‫وقف‬ ‫با‬ .‫است‬ ‫‌اندوزی‬‫ت‬‫ثرو‬ ‫كردن‬ ‫محدود‬ ،‫‌افتد‬‫ی‬‫م‬ ‫اتفاق‬
‫‌ای‬‫ه‬‫جامع‬،‫وقف‬‫با‬‌‫ه‬‫جامع‬.‫‌شود‬‫ی‬‫م‬‫پیشگیری‬‫بعدی‬‫‌های‬‫ب‬‫اسی‬‫از‬‫و‬‫‌شود‬‫ی‬‫م‬‫تقسیم‬
‫و‬‫اعتقادی‬‫نظر‬‫از‬‫که‬ ‫‌هایی‬‫ن‬‫مکا‬‫به‬‫وقف‬‫هدایت‬‫با‬‫‌شود‬‫ی‬‫م‬‫حتی‬‫و‬‫‌شود‬‫ی‬‫م‬‫امن‬‫و‬‫آرام‬
‫جهادی‬‫اردوهای‬‫مانند‬.‫کرد‬ ‫باز‬‫هم‬‫را‬‫مسائل‬‫‌گونه‬‫ن‬‫ای‬‫نفوذ‬‫راه‬،‫دارند‬‫مشکل‬‫فرهنگی‬
‫باعث‬،‫آن‬‫کنار‬ ‫در‬‫ولی‬‫‌شود‬‫ی‬‫م‬‫روستاها‬‫وارد‬،‫رفاه‬‫افزایش‬‫و‬‫آبادی‬‫و‬‫عمران‬‫هدف‬‫با‬‫که‬
.‫‌گردد‬‫ی‬‫م‬‫نیز‬‫روستاها‬‫آن‬‫اهالی‬‫اعتقاد‬‫و‬‫فرهنگ‬‫سطح‬‫رفتن‬ ‫باال‬

34. 33
▪‫مذهبی‬‫امور‬ ▪
‫مشکالت‬‫رفع‬‫و‬‫اجتماعی‬‫عدالت‬‫ایجاد‬‫به‬‫منجر‬‫تاریخ‬‫طول‬‫در‬‫که‬ ‫‌هایی‬‫م‬‫قیا‬‫از‬‫بسیاری‬
‫انقالب‬ ‫تا‬ ‫گرفته‬ ‫حسین‬ ‫امام‬ ‫قیام‬ ‫از‬ .‫گرفت‬ ‫صورت‬ ‫دینی‬ ‫‌های‬‫ه‬‫انگیز‬ ‫با‬ ،‫شد‬
‫‌های‬‫ه‬‫پای‬ ‫اگر‬ .‫کردند‬ ‫ایفا‬ ‫ایران‬ ‫مذهبی‬ ‫مردم‬ ‫را‬ ‫انقالب‬ ‫اصلی‬ ‫نقش‬ .‫ایران‬ ‫اسالمی‬
.‫کرد‬ ‫تعجب‬،‫فساد‬‫و‬‫ها‬‫ناهنجاری‬ ‫از‬‫‌توان‬‫ی‬‫نم‬‫دیگر‬،‫بشود‬‫سست‬‫‌ای‬‫ه‬‫جامع‬‫مذهبی‬
‫نتیجه‬ ‫این‬ ‫به‬ ‫‌شان‬‫ت‬‫مشکال‬ ‫علل‬ ‫مورد‬ ‫در‬ ‫تحقیق‬ ‫‌ها‬‫ل‬‫سا‬ ‫از‬ ‫پس‬ ‫غربی‬ ‫کشورهای‬
‫برای‬ .‫رسانده‬ ‫هستند‬ ‫که‬ ‫جایی‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫کارشان‬ ،‫اعتقاد‬ ‫و‬ ‫ایمان‬ ‫نداشتن‬ ‫که‬ ‫رسیدند‬
‫ایجاد‬ ‫و‬ ‫دینی‬ ‫‌های‬‫ه‬‫خواست‬ ‫و‬ ‫دستورات‬ ‫‌سازی‬‫ه‬‫پیاد‬ ‫و‬ ‫تبلیغ‬ ‫ادامه‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫دین‬ ‫معرفی‬
‫‌ای‬‫ه‬‫جامع‬‫خوب‬‫جامعۀ‬.‫داراست‬‫را‬‫اصلی‬‫‌های‬‫ش‬‫نق‬‫از‬‫یکی‬‫وقف‬،‫متدین‬‫‌ای‬‫ه‬‫جامع‬
‫اتفاق‬‫این‬‫زمانی‬‫و‬‫باشد‬‫مادی‬‫رشد‬ ‫از‬‫بیشتر‬،‫معنوی‬‫ݣهای‬‫ݣ‬‫ݣ‬‫ارزش‬‫رشد‬‫آن‬ ‫در‬‫که‬ ‫است‬
‫هزینه‬‫از‬‫‌ای‬‫ه‬‫نمون‬‫وقف‬.‫باشد‬‫معنوی‬‫‌های‬‫ش‬‫ارز‬‫درخدمت‬‌‫ی‬‫ماد‬‫امور‬‫که‬ ‫افتاد‬‫خواهد‬
.‫است‬‫معنوی‬‫رشد‬‫و‬‫پیشرفت‬‫برای‬‫مادی‬‫امور‬‫کردن‬
▪‫اقتصادی‬‫امور‬ ▪
.‫نیست‬‫پوشیده‬‫کسی‬ ‫بر‬‫جامعه‬‫یک‬‫اقتصادی‬‫توسعه‬‫و‬‫رشد‬‫و‬‫استقالل‬‫در‬‫وقف‬‫نقش‬
‫همۀ‬‫‌دار‬‫ه‬‫عهد‬‫تنهایی‬‫به‬‫‌تواند‬‫ی‬‫م‬‫وقف‬‫كه‬ ‫نیست‬‫معنا‬‫این‬‫به‬‫هرگز‬‫سخن‬‫این‬‫البته‬
‫ـت‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ش‬‫به‬‫در‬‫زندگݡی‬

35. 34‫ݐ‬‫ݩ‬‫ݩ‬‫ݩ‬‫ݥں‬‫ݥ‬‫ݥ‬‫د‬‫و‬‫ݓ‬‫ݫ‬‫نٮ‬‫یا‬ ‫ݐ‬‫ݩ‬‫ݩ‬‫ݩ‬‫ݥں‬‫ݥ‬‫ݥ‬‫د‬‫و‬‫ݓ‬‫ݭ‬‫ݪ‬‫ٮ‬
‫مساله‬‫این‬‫که‬ ‫است‬‫این‬‫منظور‬‫بلكه‬،‫‌شود‬‫جامعه‬‫یك‬‫اقتصاد‬‫گوناگون‬ ‫زوایای‬‫و‬‫ابعاد‬
‫امور‬‫‌گونه‬‫ن‬‫ای‬‫در‬‫مهمی‬‫بسیار‬‫بسیار‬‫نقش‬،‫مالی‬‫عظیم‬‫سرمایۀ‬‫یك‬‫عنوان‬‫به‬‫‌تواند‬‫ی‬‫م‬
‫اقتصادی‬‫توان‬‫رشد‬،‫اقتصادی‬‌‫ۀ‬‫توسع‬،‫مشاغل‬‫پایدارسازی‬،‫اشتغال‬‫ایجاد‬.‫کند‬ ‫ایفا‬
‫به‬‫اقتصادی‬‫مسائل‬‫با‬‫مرتبط‬‫‌های‬‫ف‬‫وق‬‫با‬‫‌توانند‬‫ی‬‫م‬،‫امور‬‫قبیل‬‫این‬‫از‬‫دیگر‬‫بسیاری‬‫و‬
.‫بیایند‬‫دست‬
▪‫عمرانی‬‫امور‬▪
‫به‬‫روستاها‬‫این‬‫از‬‫بخشی‬.‫دارد‬‫زیادی‬‫روستاهای‬‫و‬‫شهرها‬‫ایران‬‫پهناور‬‫و‬‫وسیع‬‫کشور‬
‫دلیلش‬ ‫و‬ .‫‌شوند‬‫ی‬‫م‬ ‫شناخته‬ ‫محروم‬ ‫مناطق‬ ‫نام‬ ‫به‬ ،‫دارند‬ ‫که‬ ‫امکاناتی‬ ‫کمبود‬ ‫دلیل‬
‫و‬ ‫مدرسه‬ ،‫گاز‬ ‫و‬ ‫آب‬ ‫و‬ ‫برق‬ ،‫جاده‬ ‫مانند‬ ‫امکاناتی‬ ‫از‬ ‫است‬ ‫مناطق‬ ‫آن‬ ‫محرومیت‬ ‫هم‬
‫نبودشان‬‫تصور‬‫نمیتوانیم‬‫حتی‬‫‌ها‬‫ی‬‫شهر‬‫ما‬‫که‬‫امکاناتی‬‫از‬‫بسیاری‬‫و‬‫پارک‬‫و‬‫بیمارستان‬
‫برطرف‬،‫مرتبط‬‫‌های‬‫ف‬‫وق‬‫با‬‫‌توانیم‬‫ی‬‫م‬‫را‬‫عمرانی‬‫کمبودهای‬ ‫این‬‫از‬‫بسیاری‬.‫بکنیم‬‫را‬
.‫کنیم‬

36. ‫اول‬ ‫ݑ‬‫ݩ‬‫ݩ‬‫ـٮ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬ ‫ݠݒ‬‫ݧ‬‫ݧ‬‫خس‬

38. ‫ݠݒ‬‫س‬ ‫ݠݐ‬‫آمور‬‫و‬‫ی‬
‫ݠݐ‬
‫معرڡ‬
▪!‫کنیم‬ ‫ݣگو‬‫ݣ‬‫ݣ‬‫ݣو‬‫ݣ‬‫ݣ‬‫گفت‬ ▪
.‫کوچک‬ ‫دادن‬ ‫ل‬ ُ‫ه‬ ‫یک‬ ‫به‬ ‫دارند‬ ‫نیاز‬ .‫اشاره‬ ‫یک‬ ‫به‬ ‫دارند‬ ‫نیاز‬ ‫‌ها‬‫م‬‫آد‬ ‫‌ها‬‫ت‬‫وق‬ ‫گاهی‬
‫خیلی‬ ‫دوستانه‬ ‫‌گوهای‬‫و‬‌‫ت‬‫گف‬ ‫و‬ ‫‌ها‬‫ت‬‫صحب‬ .‫دوستانه‬ ‫نصیحت‬ ‫و‬ ‫آموزش‬ ‫به‬ ‫نیاز‬
‫در‬ ‫‌توانید‬‫ی‬‫م‬ ‫را‬ ‫‌اش‬‫ی‬‫جاودانگ‬ ‫که‬ ‫اثری‬ .‫باشد‬ ‫خانواده‬ ‫در‬ ‫اگر‬ ‫خصوصا‬ .‫‌گذارد‬‫ی‬‫م‬ ‫اثر‬
‫میان‬‫در‬‫کمبودش‬ ‫که‬ ‫چیزهایی‬‫از‬‫یکی‬.‫کنید‬ ‫پیدا‬‫فرزندش‬‫به‬‫لقمان‬‫‌های‬‫ت‬‫نصیح‬
‫‌های‬‫ن‬‫کرد‬ ‫نصیحت‬ ،‫‌شود‬‫ی‬‫م‬ ‫احساس‬ ‫زمانه‬ ‫و‬ ‫دوره‬ ‫این‬ ‫‌های‬‫ه‬‫خانواد‬ ‫و‬ ‫دوستان‬
‫و‬ ‫خیر‬ ‫‌های‬‫ه‬‫را‬ ‫و‬ ‫هم‬ ‫کنار‬ ‫در‬ ‫بنشینیم‬ ‫که‬ .‫است‬ ‫عطوفت‬ ‫و‬ ‫مهر‬ ‫روی‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫مشفقانه‬
‫داشته‬ ‫مالی‬ ‫مشکل‬ ‫‌مان‬‫ت‬‫دوس‬ ‫اگر‬ ‫که‬ ‫‌طور‬‫ن‬‫هما‬ .‫بگوییم‬ ‫یکدیگر‬ ‫برای‬ ‫را‬ ‫سعادت‬
.‫معرفی‬‫او‬‫به‬‫را‬‫آنجا‬‫و‬‫‌کنیم‬‫ی‬‫م‬‫خبر‬‫با‬‫را‬‫او‬‫حتما‬،‫‌دهند‬‫ی‬‫م‬‫وام‬‫جایی‬‫که‬ ‫بدانیم‬‫و‬‫باشد‬
‫مطبش‬‫و‬‫دکتر‬‫آن‬‫حتما‬،‫بشناسیم‬‫خوبی‬‫دکتر‬‫و‬‫باشد‬‫داشته‬‫‌ای‬‫ی‬‫بیمار‬‫فامیلی‬‫اگر‬‫یا‬
.‫‌آید‬‫ی‬‫م‬‫بر‬‫ما‬‫دست‬‫از‬‫که‬ ‫است‬‫کاری‬ ‫‌ترین‬‫م‬‫ک‬ ‫این‬.‫کرد‬ ‫خواهیم‬‫معرفی‬‫او‬‫به‬‫را‬
‫خودمان‬ ‫هم‬ ‫‌شناسیم‬‫ی‬‫م‬ ‫راهی‬ ‫اگر‬ .‫است‬ ‫همین‬ ‫هم‬ ‫سعادت‬ ‫و‬ ‫خیر‬ ‫‌های‬‫ه‬‫را‬
‫با‬ .‫کنیم‬ ‫دعوت‬ ‫را‬ ‫فامیل‬ ‫و‬ ‫خانواده‬ ‫و‬ ‫اطرافیان‬ ‫و‬ ‫دوستان‬ ‫هم‬ ‫و‬ ‫شویم‬ ‫کار‬ ‫به‬ ‫دست‬

39. 38‫ݐ‬‫ݩ‬‫ݩ‬‫ݩ‬‫ݥں‬‫ݥ‬‫ݥ‬‫د‬‫و‬‫ݓ‬‫ݫ‬‫نٮ‬‫یا‬ ‫ݐ‬‫ݩ‬‫ݩ‬‫ݩ‬‫ݥں‬‫ݥ‬‫ݥ‬‫د‬‫و‬‫ݓ‬‫ݭ‬‫ݪ‬‫ٮ‬
،‫فامیلی‬ ‫و‬ ‌‫ه‬‫دوستان‬ ‫‌های‬‫ع‬‫جم‬ ‫در‬ ‫دارد‬ ‫ایرادی‬ ‫چه‬ .‫نصیحت‬ ‫با‬ ‫شده‬ ‫حتی‬ ‫و‬ ‫‌گو‬‫و‬‌‫ت‬‫گف‬
‫سرگرم‬ ‫را‬‫خودمان‬‫‌سره‬‫ک‬‫ی‬‫‌که‬‫ن‬‫ای‬‫‌جای‬‫ه‬‫ب‬‫و‬‫کنیم‬ ‫خاموش‬‫را‬‫مودم‬‫دقیقه‬‫چند‬‫برای‬
‫چنین‬ ‫به‬ ‫راجع‬ ‫صحبت‬ ‫به‬ ‫کنیم‬ ‫شروع‬ ،‫کنیم‬ ‫‌لمسی‬‫ر‬‫غی‬ ‫و‬ ‫لمسی‬ ‫‌های‬‫ی‬‫گوش‬ ‫این‬
‫را‬ ‫چیزی‬ ‫هر‬ ،‫کجا‬ ‫هر‬ ‫و‬ ‫است‬ ‫گسترده‬ ‫خیلی‬ ‫وقف‬ ‫دایرۀ‬ ‫‌که‬‫ن‬‫ای‬ ‫به‬ ‫راجع‬ .‫موضوعاتی‬
.‫کمبود‬ ‫و‬ ‫است‬ ‫مشکل‬ ‫نیست‬ ‫کم‬ ‫که‬ ‫هم‬ ‫چیزی‬ .‫کرد‬ ‫وقف‬ ‫‌توان‬‫ی‬‫م‬ ‫کسی‬ ‫هر‬ ‫برای‬
‫خب‬.‫کنیم‬ ‫رفعش‬‫‌توانیم‬‫ی‬‫م‬‫که‬ ‫را‬‫نواقصی‬‫‌بینیم‬‫ی‬‫م‬،‫باشد‬‫که‬ ‫طرف‬‫هر‬‫به‬‫‌مان‬‫ه‬‫نگا‬
‫دست‬‫را‬ ‫کار‬ ‫گوشۀ‬ ‫یک‬‫هرکسی‬‫و‬‫بگوییم‬‫یاعلی‬‫یک‬.‫بزنیم‬‫حرف‬‫‌ها‬‫ن‬‫آ‬‫خصوص‬ ‫در‬
‫موارد‬ ‫تا‬ ‫گرفته‬ ‫لیوان‬ ‫تا‬ ‫چند‬ ‫و‬ ‫‌کن‬‫د‬‫‌سر‬‫ب‬‫آ‬ ‫یک‬ ‫مثل‬ ‫جزیی‬ ‫و‬ ‫کوچک‬ ‫موارد‬ ‫از‬ .‫بگیرد‬
‫‌گو‬‫و‬‌‫ت‬‫گف‬ ‫و‬ ‫مشارکت‬ ‫با‬ ‫را‬ ‫‌ها‬‫ن‬‫ای‬ ‫همۀ‬ . ...‫و‬ ‫بیمارستان‬ ‫و‬ ‫خانه‬ ‫و‬ ‫مسجد‬ ‫مثل‬ ‫بزرگ‬
‫معرفی‬‫که‬ ‫‌طور‬‫ن‬‫هما‬.‫دارد‬‫که‬ ‫دست‬‫دو‬‫ولی‬‫ندارد‬‫صدا‬‫دست‬‫یک‬.‫کرد‬ ‫حل‬‫‌شود‬‫ی‬‫م‬
‫مهم‬‫خیر‬‫کار‬ ‫این‬‫معرفی‬‫برای‬،‫است‬‫مهم‬‫‌مان‬‫ی‬‫برا‬‫دیگران‬‫به‬‫دکتر‬‫فالن‬‫و‬‫بانک‬‫فالن‬
‫آشنا‬‫انجامش‬‫سادۀ‬‫‌های‬‫ش‬‫رو‬‫و‬‫وقف‬‫با‬‫را‬‫دیگران‬.‫بشویم‬‫قائل‬‫بیشتری‬‫اهمیت‬‫هم‬
.‫کنیم‬

40. 39
▪!‫کنیم‬ ‫عمل‬▪
‫از‬ ‫‌گیرند‬‫ی‬‫م‬ ‫نتیجه‬ ‫بهتر‬ ‫خیلی‬ ،‫عمل‬ ‫با‬ ‫است‬ ‫همراه‬ ‫‌شان‬‫ی‬‫‌ها‬‫ت‬‫نصیح‬ ‫که‬ ‫افرادی‬
‫قبل‬‫دیگران‬‫که‬ ‫چرا‬.‫عمل‬‫به‬‫‌کنند‬‫ی‬‫م‬‫دعوت‬‫را‬‫دیگران‬‫فقط‬‫و‬‫‌اند‬‫ه‬‫نشست‬‫که‬ ‫کسانی‬
‫خودش‬‫ببینند‬‫تا‬‫‌کنند‬‫ی‬‫م‬‫نگاه‬‫رفتارش‬‫به‬‫کنند‬ ‫عمل‬‫کسی‬ ‫‌‌های‬‫ت‬‫نصحی‬‫به‬‫‌که‬‫ن‬‫آ‬‫از‬
.‫‌پیچد‬‫ی‬‫م‬‫نسخه‬‫دیگران‬‫برای‬‫فقط‬‫یا‬‫هست‬‫قائل‬‫ارزش‬‫‌هایش‬‫ف‬‫حر‬‫برای‬‫هم‬
‫وقف‬ ‫‌های‬‫ی‬‫خوب‬ ‫از‬ ‫فقط‬ ‫و‬ ‫بنشینید‬ ‫اگر‬ .‫است‬ ‫همین‬ ‫هم‬ ‫وقف‬ ‫به‬ ‫دعوت‬ ‫مساله‬
‫بعضی‬‫‌شود‬‫ی‬‫م‬،‫اندک‬‫‌ای‬‫ه‬‫هزین‬‫با‬‫حتی‬‫‌که‬‫ن‬‫ای‬‫و‬‫‌اش‬‫ی‬‫اجتماع‬‫و‬‫فردی‬‫اثرات‬‫و‬‫بگویید‬
‫کار‬ ‫به‬ ‫دست‬ ‫وقتی‬ ‫اما‬ .‫دید‬ ‫نخواهید‬ ‫چندانی‬ ‫تاثیر‬ ،‫کرد‬ ‫حل‬ ‫را‬ ‫ساز‬ ‫دردسر‬ ‫مشکالت‬
‫توقع‬ ‫‌توانید‬‫ی‬‫م‬ ‫وقت‬ ‫آن‬ ،‫عمل‬ ‫برای‬ ‫شوید‬ ‫‌قدم‬‫ش‬‫پی‬ ‫هرکس‬ ‫از‬ ‫قبل‬ ‫خودتان‬ ‫و‬ ‫شوید‬
.‫دهند‬‫ادامه‬‫را‬‫راهتان‬‫‌ای‬‫ه‬‫عد‬‫که‬ ‫باشید‬‫داشته‬
▪‫کودکان‬ ‫و‬‫وقف‬▪
‫وجود‬‫تمام‬‫با‬‫‌مان‬‫ن‬‫دی‬‫دستورات‬‫اساس‬‫بر‬‫موظفیم‬‫ما‬‫و‬‫‌اند‬‫ی‬‫اله‬‫‌های‬‫ت‬‫امان‬‫ما‬‫کودکان‬
‫تربیت‬ ،‫خوب‬ ‫‌داری‬‫ت‬‫امان‬ ‫نمودهای‬ ‫از‬ ‫یکی‬ .‫کنیم‬ ‫مراقبت‬ ‫الهی‬ ‫‌های‬‫ت‬‫امان‬ ‫این‬ ‫از‬
،‫دیگرش‬ ‫ضلع‬ ‫و‬ ‫است‬ ‫نصیحت‬ ‫ضلعش‬ ‫یک‬ ‫که‬ ‫تربیتی‬ .‫است‬ ‫خداپسندانه‬ ‫و‬ ‫خوب‬
‫باید‬‫خوب‬‫تربیت‬ ‫در‬.‫ما‬‫کودکان‬ ‫برای‬‫است‬‫تربیتی‬‫اثرات‬ ‫از‬‫پر‬‫ما‬ ‫رفتار‬‫و‬‫عمل‬ ‌.‫عمل‬
‫ݢاول‬‫ݢ‬‫ـت‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ش‬‫خ‬

41. 40‫ݐ‬‫ݩ‬‫ݩ‬‫ݩ‬‫ݥں‬‫ݥ‬‫ݥ‬‫د‬‫و‬‫ݓ‬‫ݫ‬‫نٮ‬‫یا‬ ‫ݐ‬‫ݩ‬‫ݩ‬‫ݩ‬‫ݥں‬‫ݥ‬‫ݥ‬‫د‬‫و‬‫ݓ‬‫ݭ‬‫ݪ‬‫ٮ‬
‫کودکی‬ ‫ابتدای‬ ‫از‬ ‫ما‬ ‫فرزند‬ ‫اگر‬ ‫زیرا‬ ‫دهیم‬ ‫قرار‬ ‫نظر‬ ‫مد‬ ‫را‬ ‫دیگران‬ ‫به‬ ‫کمک‬ ‫مساله‬ ‫حتما‬
‫از‬ ‫گاهی‬ ‫است‬ ‫الزم‬ ‫و‬ ‫باشد‬ ‫خودش‬ ‫فکر‬ ‫به‬ ‫فقط‬ ‫همیشه‬ ‫نیست‬ ‫قرار‬ ‫که‬ ‫بگیرد‬ ‫یاد‬
‫کار‬ ‫این‬‫انجام‬‫هم‬‫آینده‬‫در‬،‫بگذارد‬‫دیگران‬‫اختیار‬‫در‬‫را‬‫وسایلش‬‫و‬‫کند‬ ‫خودگذشتگی‬
‫در‬‫و‬‫او‬‫برای‬‫را‬‫کاری‬ ‫چنین‬‫هم‬‫خودمان‬‫است‬‫الزم‬‫البته‬‫و‬.‫بود‬‫نخواهد‬‫سخت‬‫برایش‬
.‫دهیم‬‫انجام‬‫مقابل‬
‫دارد‬‫ابدی‬‫ماندگاری‬‫که‬ ‫نیکی‬‫کار‬ .‫است‬‫وقف‬،‫خودگذشتگی‬‫از‬‫‌های‬‫ه‬‫نمون‬‫از‬‫یکی‬
‫به‬‫و‬‫کنیم‬ ‫معرفی‬‫‌مان‬‫ن‬‫فرزندا‬‫به‬‫را‬‫وقف‬‫باید‬.‫باشیم‬‫داده‬‫انجام‬‫کمتر‬ ‫ما‬‫شاید‬‫البته‬‫و‬
‫‌ها‬‫ه‬‫ورزشگا‬،‫‌ها‬‫ه‬‫کتابخان‬ ،‫‌ها‬‫ن‬‫بیمارستا‬،‫‌ها‬‫ه‬‫مدرس‬،‫مسجدها‬‫از‬‫بسیاری‬‫بگوییم‬‫‌ها‬‫ن‬‫آ‬
‫همه‬‫به‬‫و‬‫ساخته‬‫را‬‫‌ها‬‫ن‬‫آ‬‫کسی‬ ‫یعنی‬.‫هستند‬‫وقف‬‫‌رویم‬‫ی‬‫م‬‫ما‬‫که‬ ‫دیگری‬‫جاهای‬‫و‬
‫‌شان‬‫ن‬‫نشا‬‫را‬‫‌ها‬‫ه‬‫مدرس‬‫و‬‫مساجد‬‫از‬‫تا‬‫سه‬‫دو‬‫و‬‫بگیریم‬‫را‬‫‌شان‬‫ت‬‫دس‬.‫است‬‫کرده‬ ‫تقدیم‬
‫‌هایی‬‫م‬‫آد‬‫تمام‬‫ثواب‬‫در‬‫‌اند‬‫ه‬‫ساخت‬‫را‬‫اینجا‬‫که‬ ‫‌هایی‬‫م‬‫آد‬‫آن‬‫که‬ ‫بگوییم‬‫بهشان‬‫و‬‫دهیم‬
‫بگوییم‬‫و‬‫بزنیم‬‫سری‬‫‌ها‬‫ن‬‫بیمارستا‬‫به‬.‫هستند‬‫شریک‬،‫‌کنند‬‫ی‬‫م‬‫استفاده‬‫اینجا‬‫از‬‫که‬
‫بگوییم‬.‫‌رسد‬‫ی‬‫م‬‫واقفش‬‫به‬‫ثوابی‬،‫‌کند‬‫ی‬‫م‬‫استفاده‬‫اینجا‬‫امکانات‬‫از‬‫که‬ ‫مریضی‬‫هر‬‫که‬
‫در‬ ‫خودشان‬ ‫بگذاریم‬ ‫بعد‬ .‫باشند‬ ‫‌که‬‫ن‬‫ای‬ ‫بدون‬ ‫هستند‬ ،‫‌کنند‬‫ی‬‫م‬ ‫وقف‬ ‫که‬ ‫‌هایی‬‫م‬‫آد‬
‫‌شان‬‫ک‬‫کم‬ ‫هم‬ ‫شما‬ .‫است‬ ‫ممکن‬ ‫چیزی‬ ‫چنین‬ ‫چطور‬ ‫که‬ ‫کنند‬ ‫تحلیل‬ ‫‌شان‬‫ن‬‫ذه‬
‫یعنی‬‫این‬،‫‌آورند‬‫ی‬‫م‬‫دست‬‫به‬‫ثواب‬‫هنوز‬،‫مرگ‬‫از‬‫بعد‬‫کسانی‬ ‫‌که‬‫ن‬‫همی‬‫بگویید‬‫و‬‫کنید‬

42. 41
‫اکسیر‬ ‫این‬ ‫که‬ ‫‌فهمند‬‫ی‬‫م‬ ‫چون‬ .‫‌شوند‬‫ی‬‫م‬ ‫وقف‬ ‫عاشق‬ ‫باشید‬ ‫مطمئن‬ .‫هستند‬ ‫هنوز‬
.‫است‬‫جاودانگی‬
.‫خداست‬‫برای‬‫دارند‬‫هرچه‬‫که‬ ‫بدانند‬‫و‬‫بشناسند‬‫را‬‫خدا‬‫باید‬‫چیز‬‫هر‬‫از‬‫پیش‬‫البته‬
‫کرده‬ ‫مهیا‬‫او‬‫برای‬‫را‬‫چیز‬‫همه‬‫خدا‬‫‌که‬‫ن‬‫ای‬‫و‬‫گفت‬ ‫خدا‬‫مهربانی‬‫از‬‫خودشان‬‫زبان‬‫با‬‫باید‬
‫هدایای‬‫و‬‫دارد‬‫دوستش‬‫خدا‬‫که‬ ‫بداند‬‫وقتی‬‫کودک‬ .‫باشد‬‫داشته‬‫خوبی‬‫زندگی‬‫تا‬‫است‬
‫و‬ ‫بانشاط‬ ‫و‬ ‫سالم‬ ‫بدن‬ ،‫خوب‬ ‫دوستان‬ ،‫مهربان‬ ‫مادر‬ ‫و‬ ‫پدر‬ ‫مثل‬ ‫ارزشمندی‬ ‫و‬ ‫فراوان‬
‫‌شود‬‫ی‬‫م‬‫‌مند‬‫ه‬‫عالق‬‫و‬‫‌کند‬‫ی‬‫م‬‫برقرار‬‫او‬‫با‬‫بهتری‬‫ارتباط‬،‫داده‬‫او‬‫به‬...‫و‬‫لذید‬‫‌های‬‫ی‬‫خوراک‬
‫خوبی‬‫کار‬ ‫هر‬‫مقابل‬‫در‬‫که‬ ‫بگویید‬‫او‬‫به‬‫باید‬‫‌کم‬‫م‬‫ک‬ ‫آن‬‫از‬‫بعد‬.‫شود‬‫آشنا‬‫خدا‬‫با‬‫بیشتر‬‫تا‬
‫البته‬.‫دارد‬‫دوست‬‫او‬‫که‬ ‫است‬‫کارهایی‬ ‫دادن‬‫انجام‬‫هم‬‫خدا‬‫از‬‫تشکر‬‫و‬‫کرد‬ ‫تشکر‬‫باید‬
‫از‬‫وقتی‬‫که‬ ‫دارد‬‫دوست‬‫را‬‫او‬‫و‬‫است‬‫مهربان‬‫‌قدر‬‫ن‬‫آ‬‫خداوند‬‫که‬ ‫کنید‬ ‫اضافه‬‫‌را‬‫ن‬‫ای‬‫حتما‬
‫کردن‬ ‫عمل‬‫زمینۀ‬‫وقتی‬.‫‌گیرد‬‫ی‬‫م‬‫نظر‬‫در‬‫برایش‬‫بیشتری‬‫‌های‬‫ه‬‫هدی‬‫او‬،‫کنی‬ ‫تشکر‬‫او‬
‫و‬‫خودگذشتگی‬‫از‬‫مسالۀ‬‫به‬‫راجع‬‫‌توانید‬‫ی‬‫م‬،‫کردید‬ ‫ایجاد‬‫او‬‫در‬‫را‬‫خدا‬‫‌های‬‫ه‬‫خواست‬‫به‬
!‫سلمبه‬‫و‬‫قلبمه‬‫کلمات‬ ‫با‬‫نه‬‫خودشان‬‫زبان‬‫با‬‫هم‬‫باز‬‫البته‬.‫کنید‬ ‫صحبت‬‫او‬‫برای‬‫وقف‬
‫فرزندتان‬‫و‬‫شما‬‫مثل‬‫‌هایی‬‫ه‬‫عالق‬‫که‬ ‫کنید‬ ‫پیدا‬‫را‬‫‌ها‬‫ه‬‫بچ‬ ‫از‬‫‌هایی‬‫ه‬‫گرو‬ ‫کنید‬ ‫سعی‬
‫فعالیت‬‫یک‬‫کند.یا‬ ‫مشارکت‬‫‌ها‬‫ن‬‫آ‬‫با‬‫نیکوکارانه‬‫و‬‫خیریه‬‫درکارهای‬‫‌تواند‬‫ی‬‫م‬‫او‬.‫دارند‬
‫بتوانند‬‫‌تان‬‫ه‬‫خانواد‬‫تمام‬‫حتی‬‫و‬‫فرزندتان‬‫هم‬‫و‬‫خودتان‬‫هم‬‫که‬ ‫کنید‬ ‫پیدا‬‫داوطلبانه‬
‫ݢاول‬‫ݢ‬‫ـت‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ش‬‫خ‬

43. 42‫ݐ‬‫ݩ‬‫ݩ‬‫ݩ‬‫ݥں‬‫ݥ‬‫ݥ‬‫د‬‫و‬‫ݓ‬‫ݫ‬‫نٮ‬‫یا‬ ‫ݐ‬‫ݩ‬‫ݩ‬‫ݩ‬‫ݥں‬‫ݥ‬‫ݥ‬‫د‬‫و‬‫ݓ‬‫ݭ‬‫ݪ‬‫ٮ‬
‫به‬ ‫کنند‬ ‫عادت‬ ‫‌کم‬‫م‬‫ک‬ ‫تا‬ ‫کنید‬ ‫تبدیل‬ ‫سرگرمی‬ ‫یک‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫کار‬ ‫این‬ ‫و‬ ‫کنند‬ ‫شرکت‬ ‫آن‬ ‫در‬
‫که‬ ‫را‬‫‌هایی‬‫ی‬‫‌باز‬‫ب‬‫اسبا‬‫یا‬‫‌ها‬‫س‬‫لبا‬‫تا‬‫بخواهید‬‫کودکتان‬ ‫از‬.‫کردن‬ ‫تالش‬‫دیگران‬‫برای‬
‫‌های‬‫ب‬‫کتا‬ ‫از‬‫تا‬‫چند‬‫باید‬.‫دیگر‬‫‌های‬‫ه‬‫بچ‬‫برای‬‫کند‬ ‫وقف‬‫را‬‫‌خورند‬‫ی‬‫نم‬‫سنش‬‫به‬‫دیگر‬
‫تاثیر‬ .‫کنید‬ ‫مسجد‬ ‫کتابخانۀ‬ ‫وقف‬ ‫را‬ ‫‌ها‬‫ب‬‫کتا‬ ‫و‬ ‫بروید‬ ‫همراهش‬ ‫و‬ ‫بردارید‬ ‫را‬ ‫خودتان‬
‫بخواهید‬‫او‬‫از‬‫کار‬ ‫این‬‫از‬‫بعد‬‫اگر‬‫باشید‬‫مطمئن‬.‫است‬‫بیشتر‬‫چیز‬‫همه‬‫از‬‫کار‬ ‫این‬‫عملی‬
‫این‬‫مشتاقانه‬‫حتما‬،‫کند‬ ‫مسجد‬‫‌خانۀ‬‫ب‬‫کتا‬ ‫وقف‬،‫ندارد‬‫الزم‬‫که‬ ‫‌هایی‬‫ب‬‫کتا‬ ‫هم‬‫او‬‫که‬
.‫کرد‬ ‫خواهد‬‫را‬‫کار‬
.‫کنید‬ ‫شریک‬‫بدهید‬‫انجام‬‫‌خواهید‬‫ی‬‫م‬‫خودتان‬‫که‬ ‫‌هایی‬‫ف‬‫وق‬‫در‬‫را‬‫او‬‫کنید‬ ‫سعی‬
:‫بنویسد‬‫خودش‬‫خط‬‫با‬‫آن‬‫اول‬‫تا‬‫بگویید‬‫فرزندتان‬‫به‬‫و‬‫بخرید‬‫قرآن‬‫یک‬‫مثال‬‫برای‬
‫به‬‫همیشه‬‫برای‬‫آن‬‫قرائت‬‫ثواب‬‫تا‬‫کردیم‬ ‫محل‬‫مسجد‬‫وقف‬‫پدرم‬‫و‬‫من‬‫را‬‫قرآن‬‫«این‬
‫‌تر‬‫گ‬‫بزر‬‫وقف‬‫یک‬‫انجام‬‫مقدماتی‬‫کارهای‬ ‫بعضی‬‫انجام‬‫برای‬‫یا‬.»‫برسد‬‫پدربزرگم‬‫روح‬
‫کار‬ ‫این‬‫که‬ ‫وقتی‬‫و‬.‫بدهد‬‫انجام‬‫را‬‫کارها‬ ‫از‬‫بخشی‬‫تا‬‫بخواهید‬‫او‬‫از‬‫و‬‫کنید‬ ‫همراه‬‫را‬‫او‬
‫و‬‫بدهید‬‫قرار‬‫اختیارش‬‫در‬‫پولی‬‫‌بار‬‫ن‬‫ای‬،‫کرد‬ ‫پیدا‬‫عالقه‬‫آن‬‫به‬‫و‬‫شد‬‫‌بخش‬‫ت‬‫لذ‬‫او‬‫برای‬
‫برای‬‫کند‬ ‫وقف‬‫و‬‫بخرد‬‫‌ای‬‫ه‬‫وسیل‬‫و‬‫مسجد‬‫در‬‫کمبودی‬ ‫دنبال‬‫بگردد‬‫خودش‬‫بگذارید‬
.‫کمبود‬ ‫آن‬‫جبران‬
‫به‬‫رفتن‬‫برنامۀ‬‫لذا‬‫دارند‬‫نیاز‬‫یادآوری‬‫و‬‫تذکر‬‫به‬‫دائما‬‫کودکان‬ ‫که‬ ‫بدانید‬‫هم‬‫‌را‬‫ن‬‫ای‬

44. 43
‫بار‬‫هر‬‫و‬‫بدهید‬‫قرار‬‫هایتان‬‫برنامه‬‫جزو‬‫را‬‫وقفی‬‫‌های‬‫ن‬‫مکا‬‫سایر‬‫و‬‫‌ها‬‫ه‬‫‌زاد‬‫م‬‫اما‬‫و‬‫مساجد‬
‫هم‬‫بعد‬.‫بگوید‬‫شما‬‫برای‬‫را‬‫فوایدش‬‫تا‬‫بخواهید‬‫او‬‫از‬‫ابتدا‬‫‌زنید‬‫ی‬‫م‬‫سر‬‫که‬ ‫کدام‬ ‫هر‬‫به‬
‫خوب‬‫کار‬ ‫یک‬‫که‬ ‫کنید‬ ‫نکته‬‫این‬‫متوجه‬‫را‬‫او‬‫و‬‫کنید‬ ‫اضافه‬‫انداخته‬‫قلم‬‫از‬‫چه‬‫هر‬‫شما‬
‫‌های‬‫ب‬‫ثوا‬‫مسالۀ‬‫یادآوری‬.‫باشد‬‫تأثیرگذار‬‫و‬‫مفید‬‫‌تواند‬‫ی‬‫م‬‫چقدر‬،‫خوب‬‫شخص‬‫یک‬‫از‬
.‫نکنید‬‫فراموش‬‫هم‬‫را‬‫ابدی‬
!‫نیستید‬‫که‬ ‫مجبور‬
‫برای‬ ‫چیزی‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫کردن‬ ‫«منحصر‬ ‫و‬ »‫چیزی‬ ‫کردن‬ ‫«حبس‬ ،»‫«ایستادن‬
‫اصطالح‬ ‫در‬ .‫هستند‬ ‫آن‬ ‫لغوی‬ ‫معانی‬ ‫‌ترین‬‫ه‬‫ساد‬ ،»‫اشخاصی‬ ‫یا‬ ‫شخص‬ ،‫‌ای‬‫ه‬‫مسئل‬
‫شخص‬‫يا‬‫تأسيسات‬‫اختيار‬‫در‬‫رايگان‬‫به‬‫آن‬‫منافع‬‫که‬ ‫‌گویند‬‫را‬‫مالی‬‫عين‬‫دائم‬‫«حبس‬
.»‫باشد‬‫مخصوص‬‫اشخاصی‬‫يا‬
‫آموزش‬ ‫برای‬ ‫که‬ ‫کنید‬ ‫تصور‬ ‫است‬ ‫ممکن‬ !‫‌ام‬‫ه‬‫کرد‬ ‫پیدا‬ ‫اینترنت‬ ‫از‬ ‫را‬ ‫مطلب‬ ‫این‬
.‫است‬‫ارتباطات‬‫عصر‬‫روزها‬‫این‬!‫خیر‬!‫بدانید‬‫را‬‫چیز‬‫همه‬‫حتما‬‫است‬‫الزم‬‫وقف‬‫دادن‬
‫دعوت‬ ‫را‬ ‫‌ها‬‫ن‬‫آ‬ ‫‌توانید‬‫ی‬‫م‬ ‫بگویید‬ ‫وقف‬ ‫از‬ ‫دیگران‬ ‫به‬ ‫ندارید‬ ‫فرصت‬ ‫هم‬ ‫خودتان‬ ‫اگر‬
‫حتی‬ ‫یا‬ !‫خوب‬ ‫کتاب‬ ‫یا‬ ‫مقاله‬ ‫یا‬ ‫سایت‬ ‫چند‬ ‫خواندن‬ ‫به‬ .‫اینترنت‬ ‫دیدن‬ ‫به‬ ‫کنید‬
‫توضیح‬ ‫دیگران‬ ‫برای‬ ‫بخواهید‬ ‫است‬ ‫بلد‬ ‫خوب‬ ‫را‬ ‫مسائل‬ ‫این‬ ‫که‬ ‫فردی‬ ‫از‬ ‫‌توانید‬‫ی‬‫م‬
‫را‬‫وقف‬‫تا‬‫بخواهید‬ ‫روحانی‬‫یک‬ ‫از‬‫و‬‫کنید‬ ‫دعوت‬‫را‬‫فامیل‬،‫بگیرید‬‫جلسه‬‫یک‬.‫دهد‬
‫ݢاول‬‫ݢ‬‫ـت‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ش‬‫خ‬