4. Ngaøy 02/07/1976 QUOÁC HOÄI nöôùc VIEÄT NAM ñaõ
quyeát ñònh ñoåi teân nöôùc thaønh nöôùc COÄNG
HOØA XAÕ HOÄI CHUÛ NGHÓA VIEÄT NAM.
„ Đaây laø moät nhaø nöôùc kieåu môùi vaø tieán boä
mang tính quy luaät cuûa söï phaùt trieån
„ muïc tieâu phuïc vuï lôïi ích cuûa nhaân daân, cuûa
daân, do daân vaø vì daân. Xaây döïng cho nhaân daân
moät cuoäc soáng bình ñaúng, aám no, töï do vaø haïnh
phuùc.
„ xaây döïng cheá ñoä chính trò oån ñònh do ÑAÛNG
COÄNG SAÛN VIEÄT NAM laõnh ñaïo, neàn kinh teá phaùt
trieån theo höôùng XHCN, an ninh quoác phoøng maïnh
meõ vaø beàn vöõng. Nhaø nöôùc chuù troïng phaùt
trieån veà khoa hoïc kyõ thuaät, giaùo duïc vaø traät töï
xaõ hoäi. Nhaø nöôùc chuû ñoäng môû roäng moái quan
heä vôùi caùc nöôùc trong khu vöïc vaø treân toaøn Theá
giôùi.
„ Nhoùm chuùng toâi quyeát ñinh choïn ñeà taøi naøy
5. A.Khái quát về sự ra đời và phát triển
của nhà nước Việt Nam
• Ngày 2 tháng 9 năm 1945, Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn Độc lập
khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà
• Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa theo mô hình xã hội chủ nghĩa,
dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam
• Chiến tranh Việt Nam kết thúc vào ngày 30 tháng 4 năm 1975 sau
khi Mỹ và Việt Nam Cộng hòa đầu hàng
• Năm 1976, QUOÁC HOÄI nước Việt Nam thống nhất đổi tên hiệu là
nước Cộng hoà Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam
6. B.Bản chất của nhà nước Cộng hòa Xã Hội
Chủ Nghĩa Việt Nam
• Nhà nước CHXHCN Việt Nam luôn thể hiện bản
chất là Nhà nước của dân, do dân và vì dân.
• Đảng cộng sản Việt Nam, đội tiên phong và trung
thành quyền lợi của giai cấp công nhân, nhân dân
lao động lãnh đạo Nhà nước và xã hội theo chủ
nghĩa Mác - Lê Nin và tư tưởng Hồ Chí Minh.
• người dân không trực tiếp tham gia vào quá trình
quản lý đất nước và điều hành xã hội, mà Quốc
hội thay mặt nhân dân quyết định những vấn đề
quan trọng nhất của đất nước.
• Nhà nước ta là nhà nước của tất cả các dân tộc
trên lãnh thổ Việt Nam. Với hơn 83 triệu người và
54 dân tộc cùng chung sống hòa thuận.
7. C. CHỨC NĂNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM
• Chức năng đối nội: là những hoạt động chủ yếu
của nhà nước diễn ra ở trong nước như: tổ chức và
quản lý kinh tế, giữ vững an ninh, chính trị và trật
tự an toàn xã hội, trấn áp các thế lực phản động, tổ
chức quản lý văn hóa , giáo dục và khoa học, bảo
vệ trật tự pháp luật.
• Chức năng đối ngoại : những mặt hoạt động chủ
yếu thể hiện trong mối quan hệ với các nhà nước và
các dân tộc khác trên Thế giới.
• Chức năng đối ngoại phải phục vụ cho các chức
năng đối nội và ngược lại. Chức năng đối nội giữ
vai trò quyết định.
8. D.BỘ MÁY NHÀ NƯỚC VIỆT NAM
I. Khái niêm, đăc điểm bộ máy NNVN
• 1.1 Khái niệm
Boä maùy nhaø nöôùc XHCN Vieät nam laø moät heä
thoáng goàm nhieàu cô quan thuoäc nhieàu
ngaønh, nhieàu caáp khaùc nhau. Ñöôïc thaønh laäp, toå
chöùc vaø hoaït ñoäng theo nhöõng nguyeân taéc chung
thoáng nhaát taïo thaønh moät cô cheá ñoàng boä nhaèm
thöïc hieän nhöõng nhieäm vuï chöùc naêng cuûa nhaø
nöôùc.
• 1.2 Đặc điểm
Ñöôïc toå chöùc theo nguyeân taéc taäp quyeàn XHCN
Nhaân daân trao caùc quyeàn cuûa mình cho QUOÁC HOÄI.
Vì QUOÁC HOÄI laø cô quan ñaïi bieåu ñaïi dieän cho nhaân
daân.
9. II.Bộ máy nhà nước Việt Nam qua các giai đoạn
• Trước cách mạng tháng 8-1945 nhà nước ta là thuộc địa nửa phong kiến
và phong kiến.Nên bộ máy Nhà nước đứng đầu là VUA, Quan lại và địa
chủ đàn áp nông dân.
• Ngày 2/9/1945 Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời là Nhà nước
đầu tiên của dân, do dân, vì dân. Theo hiến pháp năm 1946 bộ máy nhà
nước ta gồm: hệ thống cơ quan đại diện, hệ thống cơ quan chấp hành hệ
thống cơ quan tư pháp (TA tối cao, TA phúc thẩm, TA đệ nhị cấp và TA
sơ thẩm).
• Theo hiến pháp 1959 bộ máy nhà nước ta gồm: Hệ thống cơ quan đại
diện; Hệ thống cơ quan chấp hành; Hệ thống cơ quan xét xử; Hê thống
cơ quan kiểm sát tối cao và tỉnh huyện tương đương. Chủ tịch nước là
nguyên thủ quốc gia.
• Theo hiến pháp 1980 thì bộ máy nhà nước ta gồm: Hệ thống cơ quan đại
diện gồm QH, Hội đồng nhà nước vừa là chủ tịch nước, vùa là ủy ban
thường vụ QH và HĐND các cấp; Hệ thống cơ quan chấp hánh gồm:
Hội đồng bộ trưởng và UBND các cấp; Hệ thống cơ quan TAND; hệ
thống cơ quan kiểm sát.
10. Bộ máy NNVN (theo hiến pháp 1992)
Sơ đồ bộ máy Nhà nước CHXHCN Việt Nam
NHÂN DÂN
QUỐC HỘI
CHỦ TỊCH NƯỚC
TAND.TCCHÍNH PHỦ VKSND.TC
TAND.TỈNH
TAND.HUYỆN
VKSND.TỈNH
VKSND HUYỆN
UBND TỈNH
UBND XÃ
UBND HUYỆN
HĐND TỈNH
HĐND HUYỆN
HĐND XÃ
Bầu cử
bổ nhiệm
Phê chuẩn
11. 3.1 Hệ thống cơ quan quyền lực NN
Hệ thống cơ quan quyền lực của nhà nước bao gồm: Quốc hội và
Hội đồng nhân dân các cấp.
3.1.1 Quốc hội
Quốc hội là cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân, cơ
quan quyền lực nhà nước cao nhất của nước Cộng hoà xã
hội chủ nghĩa Việt Nam.
• Vị trí, tính chất của Quốc hội:
Quốc hội đại diện cho ý chí và nguyện vọng của
nhân dân cả nước, nên còn gọi là cơ quan đại biểu cao
nhất của nhân dân
Quốc hội là cơ quan duy nhất có quyền lập hiến và lập pháp.
Cơ cấu tổ chức của Quốc Hội gồm có: Uỷ ban thương vụ
Quốc hội, Hội đông dân tộc, Các uỷ ban của quốc hội.
12. Uỷ ban thường vụ Quốc hội:
• Uỷ ban thường vụ Quốc hội là cơ quan thương trực của
Quốc hội.
• Gồm: chủ tịch quốc hội, các phó chủ tịch quốc hội, các
uỷ viên.Thành viên của Uỷ ban thường vụ quốc hội
không thê đồng thời là thành viên của chính phủ.
• Uỷ ban thường vụ Quốc hội có nhiệm vụ và quyền hạn:
+ Công bố và chủ trì việc bầu cử đại biểu Quốc hội tổ
chức việc chuẩn bị, triệu tập và chủ trì các kỳ họp.
+ Giám sát việc thi hành Hiến pháp, luật, nghị quyết của
Quốc hội giám sát hoạt động của Chính phủ, TAND,
VKSND, đình chỉ việc thi hành các văn bản của Chính
phủ, Thủ tướng Chính phủ v.v…
13. Hội đồng dân tộc
• là tổ chức tham mưu cho Quốc hội về vấn đề dân tộc.
• Gồm chủ tịch, các phó chủ tịch, các uỷ viên do Quốc hội
bầu ra
• Hội đồng dân tộc nghiên cứu và kiến nghị với Quốc hội
những vấn đề dân tộc;Giám sát việc thi hành chính sách
dân tộc.
14. Các uỷ ban của quốc hội
• Uỷ ban pháp luật, uỷ ban kinh tế và ngân sách, uỷ ban quốc
phòng và an ninh ninh, uỷ ban văn hoá, giáo dục nhanh, thiếu
niên và nhi đồng, uỷ ban về các vấn đề xã hội, uỷ ban khoa
học, công nghệ và môi trường, uỷ ban đối ngoại.
• Uỷ ban lâm thời, là những uỷ ban do Quốc hội thành lập ra khi
cần để nghiên cứu, thẩm tra một dự án hoặc điều tra về một vấn
đề nhất định
15. Chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của
Quốc hội:
• Quốc hội là cơ quan duy nhất có quyền lập hiến, lập
pháp; Quyết định những vấn đề cơ bản về đối
nội, đối ngoại.
• Xây dựng củng cố và phát triển bộ máy nhà nước;
quy định chung về tổ chức, hoạt động của các cơ
quan nhà nước, thành lập, bãi bỏ các bộ; điều chỉnh
địa giới hành chính....
• Quốc hội giám sát toàn bộ hoạt động của nhà
nước, việc tuân theo Hiến pháp và pháp luật nhằm
bảo đảm cho các cơ quan nhà nước hoàn thành
nhiệm vụ, quyền hạn
16. 3.1.2 Hội đồng nhân dân:
• Hội đồng nhân dân là cơ quan quyền lực nhà nước địa
phương, đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ
của nhân dân.
• Trình tự thành lập: do nhân dân địa phương trực tiếp bầu
ra theo nhiệm kỳ
• Cơ cấu của Hội đồng nhân dân gồm:
Thường trực hội đồng nhân dân do hội đồng nhân dân
bầu ra, gồm có chủ tịch, phó chủ tịch và thư ký. chỉ thành
lập ở cấp tỉnh và huyện.
Các Ban của Hội đồng nhân dân: ở cấp tỉnh thì có ban
kinh tế và ngân sách , ban văn hoá - xã hội , ban pháp chế
và ban dan tộc. Ở cấp huyện có hai ban là ban văn hoá-xã
hội , ban pháp chế
Hội đồng nhân dân thực hiện nhiệm vụ của mình chủ
yêu là thông qua các kỳ họp .
17. 3.2 Chủ tịch nước
• Chủ tịch nước không phải là một hệ thống cơ quan mà chỉ là
một chế định trong Hiến pháp.
• Chủ tịch nước là người đứng đầu, thay mặt Nhà nước trong
các công việc đối nội và đối ngoại. là biểu Quốc hội
* Chủ tịch nước có những nhiệm vụ và quyền hạn sau: Công bố
Hiến pháp, luật, pháp lệnh, là chủ tịch Hội đồng quốc phòng
và an ninh. Ðề nghị QH bầu, miễn nhiệm, bãi nhiệm Phó Chủ
tịch nước, Thủ tướng Chính phủ, Chánh án TAND tối cao,
Viện trưởng VKSND tối cao V.V…, Chủ tịch nước cử triệu hồi
đại sứ đăt mệnh toàn quyền của VN ở nước ngoài đồng thời
tiếp nhận đàm phán ký kết điều ước quốc tế với đại sứ đăt
mệnh cầm quyền của nước ngoài cầm quyền của VN sau đó
trình quốc hội.
• Phó chủ tịch nước do quốc hội bầu ra theo sự giới thiệu của
chủ tịch nước có thể ủy quyền cho chủ tịch nước thưc hiện môt
số nhiệm vụ
18. 3.3 Hệ thống cơ quan quản lý NN
• 3.3.1 Chính phủ :laø cô quan
haønh chính Nhaø nöôùc cao
nhaát, chaáp haønh
luaät, nghò quyeát cuûa QH.
+ Chính phuû do QH baàu ra ñeå
ñieàu haønh toaøn boä heä
thoáng cô quan quaûn lyù
haønh chính cuûa Nhaø nöôùc.
+ Cô caáu toå chöùc: Thuû
töôûng Chính phuû. Caùc Phoù
thuû töôùng, caùc boä
tröôûng vaø thuû tröôûng
caùc cô quan ngang boä
* Quyeàn vaø Nghóa vuï cuûa
Chính phuû: Quaûn lyù vieäc
thöïc hieän xaây döïng kinh
teá, chính trò, vaên hoaù, xaõ
• 3.3.2 Ủy ban nhân dân: UÛy
ban nhaân daân laø boä
phaän caáu thaønh quan
troïng cuûa boä maùy nhaø
nöôùc
+ UBND do HÑND cuøng caáp
baàu ra laø cô quan chaáp
haønh cuûa hoäi ñoàng nhaân
daân ,laø cô quan haønh
chính nhaø nöôùc ôû ñòa
phöông.
+ UBND goàm: Chuû tòch UBND,
Phoù chuû tòch UBND, Caùc
thaønh vieân khaùc UBND, Caùc
cô quan chuyeân moân thuoäc
UBND laø caùc sôû, phoøng
ban.
19. 3.4 Hệ thống cơ quan xét xử
Bao gồm: Tòa án nhân dân tối cao, tòa án nhân dân
tỉnh,thành phố trực thuộc trung ương, Tòa án nhân dân
huyện quận và tương đương, Tòa án quân sự các cấp
• Tòa án nhân dân tối cao: hội đồng thẩm phán nhân dân
tối cao, các tòa chuyên trách của nhân dân tối cao, bộ
máy giúp việc của tòa án nhân dân tối cao, các hội thẩm
nhân dân, thư ký
• Tòa án nhân dân tỉnh,thành phố trực thuộc trung
ương: ủy ban thẩm phán, các tòa chuyên trách
• Tòa án nhân dân huyện quận và tương đương: chánh
án, phó chánh án, thẩm phán, hội thẩm
• Tòa án quân sự các cấp: toà an quân sự trung ương,
quân sự quân khu vá tương đương, tòa án quân sự khu
vực
20. 3.5 Hệ thống cơ quan kiểm sát (VKSND)
Bao goàm: VKSND tối cao, VKSND tỉnh, thành phố trưc
thuộc trung ương, VKSND huyện, quận và tương
dương,VKSND quân sự.
„ + VKSND tối cao :Vieän tröôûng VKSND toái cao, Uyû
ban kieåm saùt, Caùc cuïc, vieän, vaên phoøng vaø
tröôøng ñaøo taïo boài döôõng caùn boä
„ + VKSND tænh, thaønh phoá tröïc thuoäc trung öông:
Vieän tröôûng, caùc phoù Vieän tröôûng, kieåm saùt
vieân.
+ VKSND huyện, quận và tương đương: coù caùc boä
phaän coâng taùc do Vieän tröôûng, Phoù vieän
tröôûng vaø moät soá Kieåm saùt vieân. Khoâng coù
21. Các nguyên tắc tổ chức và hoạt động của bộ máy NN
CHXHCN Việt Nam
Hoaït ñoäng döïa treân nhöõng nguyeân taéc chung, thoáng
nhaát nhaèm ñaûm baûo cho boä maùy ñoù hoaït ñoäng
nhòp nhaøng, ñoàng boä vaø hieäu quaû
+Nguyeân taéc Ñaûng laõnh ñaïo veà toå chöùc vaø hoaït
ñoäng cuûa boä maùy nhaø nöôùc.
+ Nguyeân taéc ñaûm baûo söï tham gia cuûa nhaân daân
vaøo vieäc quaûn lí Nhaø nöôùc.
+Nguyeân taéc taäp trung, daân chuû
+Nguyeân taéc phaùp cheá XHCN
22. Một bộ máy nhà nước ưu việt.
Tóm lại Nhà nước Công Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam là nhà
nước của dân do dân và vì dân, quyền lực thuộc về tay nhân
dân, lấy dân làm gốc.
„ Ngöôøi daân coù cuoäc soáng bình ñaúng, aám
no, töï do, haïnh phuùc. Vôùi phöông traâm “laøm
theo naêng löïc, höôûng theo lao ñoäng.”
„ ÑCS VIEÄT NAM laõnh ñaïo vaø ñeà ra phöông höôùng
ñeå boä maùy nhaø nöôùc xaây döïng ñaát nöôùc
theo Chuû nghóa MAC ‟ LEÂNIN vaø tö töôûng HOÀ CHÍ
MINH, ñöa ñaát nöôùc ta ñi leân CNXH. Moät xaõ hoäi
mô öôùc maø ôû ñoù con ngöôøi ñöôïc phaùt trieån