Σενάριο διδασκαλίας Πολιτική Παιδεία Β' Λυκείου

1. Πολιτική Παιδεία
Β’ Λυκείου
Κριπαροπούλου Αντιγόνη

2. Σύνταγμα ονομάζουμε τον ανώτατο νόμο του κράτους που καθορίζει τη
μορφή του πολιτεύματός του, την οργάνωση της κρατικής εξουσίας και τα
όριά της απέναντι στα πρόσωπα που ζουν μέσα στο κράτος (δικαιώματα
υποχρεώσεις των πολιτών).
Είναι ο καταστατικός χάρτης της πολιτείας (περιέχει τις γενικές αρχές
οργάνωσής της).

3.  Η βουλή ψηφίζει
νόμους, που πρέπει να
συμφωνούν με το
πνεύμα του
Συντάγματος, οι οποίοι
ρυθμίζουν με ειδικές
διατάξεις κάθε θέμα.
 Η λεπτομερής ρύθμιση
εξειδικευμένων
θεμάτων γίνεται και με
προεδρικά
διατάγματα,
υπουργικές
αποφάσεις,
διοικητικές πράξεις
(πράξεις που εκδίδουν
άλλα όργανα της
Διοίκησης π.χ.
δήμαρχοι).

4.  Συντακτική Βουλή (ή συντακτική
εθνοσυνέλευση) ονομάζεται η Βουλή (ή
εθνοσυνέλευση) που καλείται να
δημιουργήσει και να ψηφίσει νέο
Σύνταγμα ενός κράτους εγκαθιστώντας
έτσι ένα νέο πολίτευμα. Η Συντακτική
βουλή διακρίνεται από την
αναθεωρητική βουλή, η οποία
καλείται να αναθεωρήσει απλώς
διατάξεις του ήδη ισχύοντος
Συντάγματος με βάση τους κανόνες που
προβλέπει το ίδιο το εν ισχύ Σύνταγμα
για την τροποποίησή του.
 Η διαφορά έγκειται στο ότι η
Συντακτική βουλή ψηφίζει από το μηδέν
νέο σύνταγμα, ενώ η αναθεωρητική
απλώς μεταβάλλει το υπάρχον.
 Φορέας και στις δυο περιπτώσεις είναι ο
λαός. Το Σύνταγμα ψηφίζεται είτε από
την Βουλή (Συντακτική ή
Αναθεωρητική) είτε εγκρίνεται απ’
ευθείας από τον λαό με δημοψήφισμα.

5. Όλοι οι κανόνες Δικαίου πρέπει να μην έρχονται σε αντίθεση με
το Σύνταγμα (δηλ. ως προς το περιεχόμενό τους και ως προς
την διαδικασία παραγωγής του, πρέπει να είναι σύμφωνοι με
το Σύνταγμα.

6. Εκφράζει τις οικονομικές, κοινωνικές
και πολιτικές δυνάμεις (συμβιβασμός-
ισορροπία δυνάμεων) και ρυθμίζει την
κοινωνική πραγματικότητα.
Ειδικότερα:
 Εξασφαλίζει την δράση κάθε
ιδεολογίας, κοινωνικής ομάδας ή
ατόμων.
 Εκφράζει τις αξίες, αρχές και
αντιλήψεις του λαού.
 Περιορίζει την κρατική εξουσία με
την υπεράσπιση των δικαιωμάτων
των πολιτών και την προστασία
των μειοψηφιών.
 Είναι σημείο αναφοράς των
πολιτών όταν η κρατική εξουσία
παραβιάζει τους κανόνες του.
Αποτελεί δηλ. φραγμό στην
αυθαιρεσία της εξουσίας.

7. Επειδή η πραγματικότητα αλλάζει πολλές φορές παρουσιάζεται η
ανάγκη αναθεώρησης του Συντάγματος (δεν αλλάζει βέβαια με
την ίδια ευκολία που μπορεί να αλλάξει ένας οποιοσδήποτε νόμος).

8. Οι διατάξεις του Συντάγματος υπόκεινται σε αναθεώρηση, εκτός από εκείνες που
καθορίζουν τη βάση και τη μορφή του πολιτεύματος, ως Προεδρευόμενης
Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας, καθώς και οι διατάξεις που αφορούν τον σεβασμό και
προστασία της αξίας του ανθρώπου, την ισότητα όλων ενώπιον των νόμων και της
διάκρισης των λειτουργιών και των οργάνων που την ασκούν.

9. H ανάγκη της αναθεώρησης του Συντάγματος διαπιστώνεται με απόφαση της
Bουλής που λαμβάνεται, ύστερα από πρόταση πενήντα τουλάχιστον βουλευτών,
με πλειοψηφία των 3/5 του όλου αριθμού των μελών της σε δύο ψηφοφορίες
που απέχουν μεταξύ τους έναν τουλάχιστον μήνα.
Mε την απόφαση αυτή καθορίζονται ειδικά οι διατάξεις που πρέπει να
αναθεωρηθούν.

10. Αφού η αναθεώρηση αποφασιστεί από τη Bουλή, η επόμενη Bουλή, κατά
την πρώτη σύνοδό της, αποφασίζει με την απόλυτη πλειοψηφία των
μελών της (151 ψήφοι) σχετικά με τις διατάξεις που πρέπει να
αναθεωρηθούν.
Δηλ. για την αναθεώρηση του Συντάγματος χρειάζονται 2 Βουλές.

11. Δεν επιτρέπεται αναθεώρηση του Συντάγματος πριν
περάσει πενταετία από την περάτωση της
προηγούμενης.