Bu çalışma, sivil toplum kuruluşlarının tüm çeşitliliği
ve renkliliğiyle hayatımızın ne kadar içinde olduğuna;
yürüttükleri faaliyetlerin geniş kapsamına ve bunların
sonucunda yarattıkları sosyal etkiye dair fikir verebilmeyi
amaçlıyor.
Özetle, çalışma “STK’lar neler yapıyor?” ve “yaptıkları
ne işe yarıyor?” sorusuna yanıt vermek için bir
girizgah…
1. “Bu yayın Avrupa Birliği Sivil Düşün Programı kapsamında Avrupa Birliği desteği ile hazır-
lanmıştır. İçeriğin sorumluluğu tamamıyla Derya Kap’a aittir ve AB’nin görüşlerini
yansıtmamaktadır.”
SİVİL TOPLUM
NE İŞE YARAR? Aralık 2021
Derya Kap
2. 2 3
Sivil Toplum
Çalışanı,
Gazeteci ve
Aktivist
DERYA KAP
Neden “Sivil Toplum Ne İşe Yarar?” Çalışması ?
Türkiye’de kamuoyu sivil toplumu ve sivil toplum
kuruluşlarını (STK) ne kadar tanıyor? Faaliyetlerin-
den haberdar mı? STK’lara ne kadar güveniyor?
Derya Kap
“Bu yayın Avrupa Birliği Sivil Düşün Programı kapsamında Avrupa Birliği desteği ile hazır-
lanmıştır. İçeriğin sorumluluğu tamamıyla Derya Kap’a aittir ve AB’nin görüşlerini
yansıtmamaktadır.”
Demokratik bir sisteme STK’ların üstlendiği hayati rolün
ne ölçüde farkında?
Bir sivil toplum çalışanı, gönüllüsü ve sivil toplum haber-
ciliği yapan bir aktivist olarak, tüm bu sorularla birlikte,
STK’ların hayata geçirdikleri faaliyetlerin kamuoyunda
ne kadar bilindiğini; nasıl bir karşılık bulduğu ve
yarattıkları etkiyi sorguladım. Ve şahsen, sivil toplumun
kamuoyunda yarattığı algıya, küçük de olsa, pozitif bir
katkıyı nasıl sağlayabileceğimi düşündüm.
Ortaya, “Sivil Toplum Ne İşe Yarar” adlı bu çalışma çıktı.
AB Sivil Düşün desteğiyle hazırlanan bu çalışmada, 8
farklı hak alanında çalışan sivil toplum kuruluşu temsil-
cileriyle görüştüm, faaliyetlerini inceledim.
Bu çalışma, sivil toplum kuruluşlarının tüm çeşitliliği
ve renkliliğiyle hayatımızın ne kadar içinde olduğuna;
yürüttükleri faaliyetlerin geniş kapsamına ve bunların
sonucunda yarattıkları sosyal etkiye dair fikir verebilmeyi
amaçlıyor.
Özetle, çalışma “STK’lar neler yapıyor?” ve “yaptıkları
ne işe yarıyor?” sorusuna yanıt vermek için bir
girizgah…
Dergi
İçerik: Derya Kap
Tasarım: Sevde Tunç
Video
Kamera: Derya Kap
Video editör: Sevde Tunç
Kurgu: Sevde Tunç
Uzman: Şevket Uyanık
Teşekkürler:
Ahmet Kemal Şenpolat, HAYTAP
(Hayvan Hakları Federasyonu)
Bager Akbay & Pelin İpek Boyacı,
Başka Bir Okul Mümkün Derneği
Gizem Aşıcı, Kodluyoruz Derneği
Gökçen Durutaş,
Kadın Emeğini Değerlendirme Vakfı
İdil Türkmen Ayaydınlı,
Afet Platformu & Nirengi Derneği
Ömer Atalar, Hak İnisiyatifi Derneği
Savaş Zafer Şahin, Ankara Kent Konseyi
Sevil Turan, Yeşil Düşünce Derneği
KÜNYE
İÇİNDEKİLER
KODLUYORUZ DERNEĞİ
Türkiye’nin birçok kentinde ve çevrimiçi ortamda
hem yetişkinlere hem çocuklara ücretsiz kodlama
ve yazılım eğitimi veriyor; katılımcılara iş de
buluyor.
SİVİL TOPLUM HAKKINDA
Sivil toplum, yasama, yürütme, yargı erki ile
medyadan sonra aslında “beşinci güç”
olarak da ifade edilir.
AFET PLATFORMU
Türkiye meydana gelen tüm afetlerde (deprem,
sel, orman yangını) 26 Sivil Toplum kuruluşu afet
sahasında aktif olarak birlikte görev alıyor.
BAŞKA BİR OKUL MÜMKÜN
DERNEĞİ
Mevcut eğitim sistemine alternatif BBOM Mod-
eli yarattı. Türkiye’de 7 farklı kentte 7 kooperatif ve
5 okul Modeli uyguluyor.
YEŞİL DÜŞÜNCE DERNEĞİ
İklim değişikliğiyle mücadelede aktif savunuculuk ve
kampanyacılık yapıyor, farkındalığı artırıyor. Bele-
diye başkanlarının yeşil politikaları benimsemesine
katkı sağlıyor.
HAYVAN HAKLARI
FEDERASYONU
Sadece evcil hayvanlar için değil tüm hayvan
türleri (at, inek, eşek ) için mücadele ediyor. Tür-
kiye’de birçok farkındalık çalışmasını başlattı.
Emekli Hayvanlar Çiftliğini kurdu.
KADIN EMEĞİNİ
DEĞERLENDİRME VAKFI
Türkiye’de kadın kooperatifi hareketini başlat-
tı. Dar gelirli, yoksul ve dışlanmış kadınlarla iş
modeli geliştiriyor; ürettikleri ürünlerin satılmasını
sağlıyor.
HAK İNSİYATİFİ
“Kim olursa olsun zalime karşı; kim olursa olsun
mazlumdan yana” anlayışıyla, İslami kesime
yakın olmasına karşın hem dindar hem seküler
kesimin haklarını korumaya çalışıyor.
ANKARA KENT KONSEYİ
Türkiye’nin en aktif Kent Konseyi: 1250 sivil
toplum kuruluşundan oluşuyor. Ankara Büyükşe-
hir Belediyesi ile ortak çalışarak politika üretiyor.
4
6
5
10
10
13
15
18
19
3. Sivil toplum kuruluşlarının çalışmalarını neden
takip etmeliyim?
Bu kadar çok ve çeşitli alanda faaliyet yürüten sivil toplum
kuruluşlarından, hangilerinin çalışmalarının bizim için fayda
sağlayacağını ve-veya başka-
larının hayatında olumlu bir etki
yaratacağını düşünüyorsak, o
kuruluşları takip edebiliriz.
Örneğin sağlık alanında
yaşadığınız bir sorun (COVID-19
virüsü) nedeniyle, o alanda
çalışan bir sivil toplum kuru-
luşunun (örneğin Halk Sağlığı
Uzmanları Derneği) çalışma-
larını takip ederek, bilgilenebilir
ve çevrenizdekilere de bu bilgiyi
aktarabilirsiniz.
Sivil toplum kuruluşlarını
neden desteklemeliyim?
Sivil toplum kuruluşları devlet
yardımı almadan, kendi üyeleri
ve gönüllülerin desteği ile faa-
liyetlerini yürüttükleri ve kâr amacı gütmeden topluma çok
çeşitli alanlarda fayda sağlayan kuruluşlar oldukları için; bizim
onlara sağlayacağımız destek, aynı zamanda bu sivil toplum
kuruluşlarının topluma sundukları katkıyı da artırır.
Bu nedenle, bizim için hassasiyet arz eden konu ve konularda
(işçi hakları, hayvan hakları, kadın hakları, çocuk hakları v.b.)
o alanlarda çalışan sivil toplum kuruluşlarını desteklemek hem
bireysel olarak kendimiz için hem de toplum için fayda sağlay-
acaktır.
Faaliyetlerini beğendiğim STK’ları nasıl
destekleyebilirim?
- Çalışmalarını beğendiğimiz, faaliyetlerinin toplumsal fay-
da sağladığını düşündüğümüz sivil toplum kuruluşlarını so-
syal medyada takip edebilir;
paylaşımlarını çevremizde yay-
gınlaştırabilir ve bu faaliyetlerin
daha geniş kesimler tarafından
bilinmesini sağlayabiliriz.
- Ayrıca, sivil toplum kuru-
luşlarına ayni ya da maddi
olarak destek verebilir; bağış
yapabiliriz.
- Ek olarak, sivil toplum ku-
ruluşlarının faaliyetlerine aktif
olarak, gönüllü ve-veya üye
olarak da katkı sunabiliriz.
Sivil Toplum Kuruluşları Pek Çok
Alanda Faaliyet Yürütüyor; İşe
Yarıyor!
İşte bu yayında yer alan sivil toplum kuruluşları:
- Afet Platformu
- Ankara Kent Konseyi
- Başka Bir Okul Mümkün Derneği
- Hak İnsiyatifi Derneği
- Hayvan Hakları Federasyonu
- Kadın Emeğini Değerlendirme Vakfı
- Kodluyoruz Derneği
- Yeşil Düşünce Derneği
Sivil Toplum
Hakkında
STK
nedemek?
Sivil
toplum
neyeyarar?
Sivil toplum ne demek?
Sivil toplum, kamu ve özel sektörün dışında kalan; üçüncü
sektör olarak tanımlanır. Sivil toplum, yasama, yürütme, yargı
erki ile medyadan sonra aslında “beşinci güç” olarak da ifade
edilir.
Bu nedenle, sivil toplum demokratik bir toplumda hayati bir
role sahiptir.
Diğer bir deyişle, Türkiye’de sivil toplum kuruluşları (STK’lar)
siyasi aktörlerden, hükümetlerden ve kamu kurumlarından
bağımsız olan; kâr amacı gütmeyen yapılardır.
Dernek, vakıf, sivil inisiyatifler, platformlar, ağlar, demokratik
kitle örgütleri, meslek odaları (mühendsiler, doktorlar, avukat-
lar v.b.) sivil toplum kuruluşları arasında sayılır.
Sivil toplum kuruluşları neye yarar?
- Sivil toplum kuruluşlarının asıl amacı topluma çeşitli şekille-
rde fayda sağlamaktır.
- Sivil toplum kuruluşları, toplumda çok çeşitli konulardaki so-
runları tespit ederler ve çözüm önerileri geliştirerek bu doğrul-
tuda faaliyet yürütürler.
- Bazı sivil toplum kuruluşları istihdama katkı sağlar; bazıları
ücretsiz yazılım eğitimleri verir.
- Bazı sivil toplum kuruluşları kadınları haklarını korumak, şid-
dete maruz kalmaları durumunda mağduriyetlerini gidermek
ve onları ekonomik olarak güçlendirmek için çalışır.
- Bazı sivil toplum kuruluşları, çevre sorunları konusunda bilgi
ve farkındalığımız artırır; ilkim kriziyle mücadelede neler yap-
mamız gerektiğini gösterir.
- Bazı sivil toplum kuruluşları, haklarımızı (örneğin tüketici
hakları, işçi hakları, insan hakları, eğitim hakları, kadın hak-
ları) bilmemize katkı sunarlar.
- Bazı sivil toplum kuruluşları, haklarımız ihlal edildiğinde,
nasıl mağduriyetimizi gidereceğimiz gösterir ve ücretsiz olarak
bize hukuki destek verir.
Sivil toplum kuruluşları hangi alanlarda faaliyet
yürütür ?
Sivil toplum kuruluşları çok çeşitli alanlarda faaliyet yürütürler.
Gençlik, çevre, kadın hakları, insan hakları, engelli hakları,
tüketici hakları, çocuk hakları, eğitim, hayvan hakları, istih-
dam, teknoloji, kent politikaları, hemşehrilik gibi pek çok farklı
konu alanında faaliyet gösterirler.
Türkiye’de sivil toplum kuruluşlarının sayısı:
6 bine
yakın vakıf
12O bin
civarında dernek
3 bin
oda
53 bin
kooperatif
600
civarında
sendika
4 5
4. KODLUYORUZ
DERNEĞİ
Neden Önemli?
Kodluyoruz, Türkiye’de dünya çapında yazılımcılar
yetiştirmek için çalışıyor.
Türkiye’nin her şehrinden yetişkin ve çocuklara ücretsiz
yazılım ve kodlama eğitim veriyor.
Daha da önemlisi, yazılım eğitimi alanların istihdam
edilmesine destek veriyor.
Misyonu ve Vizyonu
Türkiye’de teknoloji sektöründe yetenek açığını kapatmaya ve Türkiye’yi teknolojik sektöründe küresel
düzeyde merkez haline getirmek.
Gençleri Endüstri 4.0’a ve daha iyi bir geleceğe en doğru şekilde hazırlamak.
Türkiye kişi başına düşen yazılımcı sayısında Avrupa’da sonuncu ülke! 2023’e kadar 500 bin yazılımcı
yetiştirme hedefine rağmen, şuan sadece 140 bin.
Türkiye’de yazılım konusunda yetkin kişi sayısı çok az, yazılımcı kadın sayısı daha da az. Kodluyoruz tüm
eğitimlerinde %50 kadın kotası koyarak kadınların yazılıma katılımını da teşvik ediyor.
Ne Yapar?
Kodluyoruz, Türkiye’de
yazılım alanında
potansiyeli yüksek ve
sosyoekonomik ihtiyacı
olan gençlere ücretsiz
eğitim sağlıyor.
Kazanımlar ve Sosyal Etki
Kodluyoruz’un istihdam yaratma ve işsizliği azaltma çabası en önemli sosyal etkisi.
Harvard Üniversitesi’nin ünlü “Bilgisayar Bilimlerine Giriş” dersi olan CS50’yi Türkçeye çevirdi ve Türkiye’de
CS50xKodluyoruz ismiyle ücretsiz olarak erişime açtı.
Kodluyoruz bugüne kadar 3 binden fazla kişiye eğitim verdi.
Bugüne kadar 8 binden fazla ilkokul, ortaokul ve lise çağındaki öğrenciye kodlama eğitimi verdi.
Ücretsiz Yazılım Eğitimi ve İşe
Yerleştirmeyle Türkiye’nin
Teknolojisine Katkı
“Teknolojiye Hazırlanan Bir Gençlik ve
Daha İyi Bir Gelecek”
Ücretsiz Eğitim Kodluyoruz Junior
Açık Kaynak İstihdam
Faaliyetler
Yazılım öğrenmek isteyen ve kariyerini bu yolda
ilerletmek isteyen gençlere ücretsiz Bootcamp
denilen yazılım eğitimleri sağlıyor.
Bu eğitimlerden başarılı bir şekilde mezun olan
öğrencileri işe yerleştiriyor.
Eğitimleri ilk başta sadece İstanbul’da yapılıyordu,
artık Türkiye’nin pek çok şehrinde de eğitimler
vermeye başladılar. Pandemiden sonra ise bütün
eğitimler online yapılmaya başlandığı içi şehir fark
etmeksizin Türkiye’nin her bir köşesinden gençler
eğitimlere dahil olabiliyor.
İlkokul, ortaokul ve lise çağındaki öğrencilere de
kodlama eğitimleri veriyoruz. Yazılım alanındaki
ilk basamaklarını orada sağlamaya çalışıyor.
Milli Eğitim Bakanlığı ile işbirliği yaparak
Türkiye’nin farklı şehirlerindeki okullarla birlikte
eğitimler düzenliyor.
Eğitimlerin yanında, yazılım alanında açık kaynak
üretiyor.
Ücretsiz olarak yayınları talep edenlere ulaştırıyor.
Çünkü çok fazla yazılıma başlamak isteyen ama
nereden başlayacağımı bilmeyen genç var.
Kodluyoruz’un önceliği yazılım eğitimi alan kişileri
işe yerleştirmek.
Yazılım ve teknolojideki büyük istihdam
potansiyelini kullanarak hızlı bir şekilde işsizlik
oranını azaltmaya çalışıyor.
6 7
5. Derneğin çalışmalarının temelini oluşturan BBOM Mod-
eli, yolculuğuna bir “okul modeli” olarak başladı. Geld-
iği yerde, 10 yıllık deneyimi ile BBOM Modeli, sosyal
duygusal gelişim, ekolojik duruş, katılım ve barış odak-
ları ile bütüncül bir okul öncesi ve ilkokul modeli olarak
dönüştü, gelişti.
BBOM Derneği, BBOM Modeli’ni uygulayacak okulların
açılması için yerel ebeveyn inisiyatiflerini destekledi.
Bodrum’da açılan ve ilk BBOM Modeli uygulayan okul
Mutlu Keçi oldu. BBOM Modeli’ni uygulayan okullarda
okulların isimlerini çocuklar belirliyor.
BBOM ebeveyn inisiyatifi ile kurulan 7 eğitim kooperatifi
(Ankara, Antalya, Ayvalık, Eskişehir, İstanbul, İzmir, Kaş)
ve 5 okul (Meraklı Kedi İlkokulu, Uçan Bisiklet İlkokulu,
Koşan Kaplumbağa Anaokulu, Renkli Orman Anaokulu
ve İlkokulu) bulunuyor.
Öğretmenlerin BBOM vizyonu doğrultusunda birlik-
te ve birbirinden öğrendiği bir topluluk oluşturmaları
için 2015’de BBOM Öğretmen Köyü kuruldu. Her yıl
Başlangıç Programları ile yeni öğretmenler buna dahil
oluyor. Şimdiye kadar 11 farklı neslin katıldığı Öğretmen
Köyü topluluğunda, Derinleşme Programları, Katılımcı
ve Barışçıl Sınıflar, Çocuklar İçin Önce Öğretmen gibi
pek çok proje yer alıyor. BBOM Derneği’nin yürüttüğü
projelerin yanında, BBOM Öğretmen Köyü topluluğu,
öğretmenlerin beraber ürettiği bir alan.
BBOM Modelinin ve birikiminin özgün yayınlara, ma-
teryallere dönüşmesi ve BBOM yaklaşımı ile uyumlu
yayınların Türkçeleştirilmesi amacıyla BBOM Yayın-
ları faaliyetlerini sürdürüyor.
BBOM Modeli’nin hem kamu okulları hem özel okullar-
da uygulanmasını desteklemek ve ilham olmak amacıy-
la Sınıf Çemberi Kılavuzu geliştirildi.
BBOM Derneği Genel Koordinatörü
Pelin İpek Boyacı :
“Başka Bir Okul Mümkün çünkü eş değerli bir öğrenme
mümkün. BBOM Modeli, öğreten ve öğrenen hiyer-
arşisinden bağımsız; herkesin kendi öğrenme hızına,
öğrenme biçimine, öğrenme yaklaşımına uygun şekilde
öğrenecek alanlar yaratıyor.
Başka Bir Okul Mümkün Derneği’nin yarattığı modelde,
katılım ve barış ortamı temel alınıyor. Bu da daha güven-
li bir eğitim ortamının oluşmasına izin veriyor.
BBOM Modeli, çocukların neye ihtiyaçları varsa ve nasıl
öğreniyorlarsa okulların tasarlandığı bir yapıyı mümkün
kılıyor.”
BBOM Derneği Yönetim Kurulu Üyesi
Bager Akbay:
“Başka Bir Okul Mümkün Derneği kurulurken “bir okul
açalım, güzel olsun ve her problemi çözsün” ümidiyle
başladı. Bunu, daha temel düzeyde altyapı problemleri
olduğundan tam olarak başaramayacağını görüp, yıllar
içinde eğitimde kullanılan temel araçlara odaklanmaya
doğru yöneldi.
BBOM, birbirimize güven duyduğumuz ortamlar, daha
barışçıl, katılımcı ortamlar yaratmamız gerektiğinden
hareketle, bunların araçlarını bulmaya başladı.
BBOM, eğitim alanında kullanılabilecek araçların pratik
örnekleri ve yaygınlaştırmalarında önemli bir rol oynuy-
or: bir saha alanı yaratıyor ve eğitimde kullandığı alter-
natif uygulamaları yaygınlaştırıyor.
Başka Bir Okul Mümkün Derneğinin temas ettiği birçok
veli, öğrenci ve öğretmen eğitimde kullanılan uygulama-
ları kullanmayı öğrendi ve bunlarla ilgili deneyim yarattı.
BBOM Modeli’nin uygulandığı okullarda eğitim alan
bir çocuk, “kendimi bu sınıfta daha iyi ifade ediyorum,
fikrimi söyleyebiliyorum ve insanlar fikrimi dinliyor” diy-
orsa, bu BMOM Modeli’nin yarattığı somut ve yeterli bir
sonuç. Daha güven odaklı, barışçıl ortamlar yaratmak
ve katılımın artması BBOM Modeli ile mümkün oluyor.
BBOM Modeliyle, uzun vadede topluluk oluşturma bec-
erilerimizi artırıyor. Bu modelde uygulanan araçlarla re-
hberler ortaya çıkıyor. Pek çok öğretmen bu Model’den
edindiği deneyimleri çeşitli mecralarda paylaşıyor.
Sonuç olarak kültürel bir değişim oluşuyor.
BBOM, eğitimde başka türlü yaklaşımların mümkün old-
uğunu gösterdi. Birbirimizin var olmasına alan açmamız
ve çeşitliliğe izin veren BBOM Modeli gibi alternatif yak-
laşımlardan faydalanmamız gerekiyor. Çeşitlilik bizi
kurtaracak yegâne şey çünkü hepimiz daha huzurlu,
daha sakin, daha güzel bir dünya istiyoruz.
BAŞKA BİR OKUL
MÜMKÜN DERNEĞİ
Başka Bir Okul Mümkün Çünkü
Katılımcı ve Barışçıl Sınıflarla
Değişim Mümkün!
Misyonu ve Vizyonu
Başka Bir Okul Mümkün fikri, 2010 yılında
“mevcut eğitim sisteminin tıkanıklıklarını
aşmak üzere farklı bir öğrenme nasıl olur?”
sorusuyla oluştu.
Öğrenmeye bütüncül yaklaşan, katılımcı,
barışçıl, demokratik öğrenme süreçlerini
içeren bir model geliştirmeyi ve uygulanmasını
desteklemeyi hedefledi. BBOM Derneği,
bu hedefle oluşturduğu BBOM Modeliyle
katılımcı ve barışçıl öğrenme ortamlarının
yaygınlaştırmak için çalışıyor.
BBOM Modeli, Türkiye’nin kültürel, tarihsel,
toplumsal ihtiyaçlarına uygun, deneyimle
devamlı olarak gelişen bir erken çocukluk ve
ilkokul modeli sunuyor.
Neden Önemli?
Türkiye’de eğitim en sorunlu ve önemli alanlardan
biri. Örgün eğitimde 1 milyon 225 bin 981’i okul
öncesi kademesinde, 5 milyon 328 bin 391’i ilkokul
kademesinde olmak üzere toplamda 18 milyondan
fazla öğrenci yer alıyor.
Başka Bir Okul Mümkün Derneği (BBOM) Türkiye’de
okul öncesi ve ilkokul ölçeğinde çocukların öncelikli
yararını gözeten katılımcı ve barışçıl eğitim modelini
gerçekleştirmek ve uygulanmasını desteklemek
üzere çalışan bir sivil toplum kuruluşu. 10 yıl içinde
mevcut eğitim sisteminin tıkanıklıklarına alternatif
olabileceğini gösteren bir BBOM Model’ini yarattı.
Ne Yapar?
BBOM Derneği, geliştirdiği model ile, bu
modelin uygulanması ve yaygınlaşması
odağı ile geliştirdiği programlar ve
öğretmen destek çalışmaları ile;
modeli uygulamak üzere kurulan
ebeveyn inisiyatifi eğitim
kooperatifleri ile öğrenmenin
nasıl farklı kılınabileceğini;
öğrenmeye nasıl farklı
açılardan yaklaşılabileceğini
gösteriyor.
8 9
Faaliyetleri Kazanımlar ve Ssoyal Etki
6. HAYVAN HAKLARI
FEDERASYONU
Faaliyetler
Birkaç ay önce Mecliste Hayvanları Koruma Kanunu
görüşmelerine katılan HAYTAP
, kabul edilen yasaya iti-
razlarını dile getirdi.
Hayvan haklarına dair dikkat çekici kampanya ve afişler-
le farkındalık çalışmaları yürütüyor.
Türkiye’de ilk defa HAYTAP öncülüğünde
6 büyük gazetede 10 farklı tarihte tam sayfa farkındalık
ilanlarımız yayınlandı.
Birçok özel sektör şirketi ile işbirliği yaparak hayvan hak-
larının korunması ve farkındalığın artması için faaliyetle-
rde bulunuyor.
2010 yılında Haytap TV kanalını açtı. Burada yer alan
içerikleri, aynı zamanda HAYTAP YouTube kanalında da
yer alıyor.
HAYTAP ile Ticaret Bakanlığı arasında kaçak pet-
shop hayvanları için ihalelerin bittiğine dair protokol
imzalandı. Hayvanlar tedavilerinin ardında sahiplendi-
riliyor.
İstanbul Adalar’daki Fayton atları için verdiği mücadele
2020 yılında sonuç verdi ve faytonlar kaldırıldı.
Yurt dışından petshoplara satılmak üzere kaçak olarak
getirilen cins hayvanları kurtarmaya devam etti.
Türkiye çapında belediyelerle ortak çalışmalar yürüterek
farkındalık afişleri ve billboardlar hazırladı.
Engelli eşeklere yeni protez bacak ile yeni bir hayata
adım atmalarını sağladı.
HAYTAP’a gelir getirmesi için akıllı bir proje olarak Hay-
tapshop web sitesini açtı. Siteden elde edilen gelir, sa-
hipsiz muhtaç hayvanlara aktarmaya devam ediyor.
Kazanımlar ve Sosyal Etki
Bu yaz Türkiye’nin Akdeniz bölgesindeki illerde mey-
danda gelen orman yangınlarında dünyada ve Türki-
ye’de ilk kez hayvanlar için Sahra Hastaneleri kurdu. 4
bölgede açılan hastanelerde, yangın mağduru hayvan-
ların bakımı ve tedavisini üstlendi. Hastanelerde Türki-
ye’nin farklı kentlerinden gelen gönüllüler destek verdi.
Mağdur olmuş, güçten düşmüş yük ve çiftlik hayvan-
larının bakımı için Emekli Hayvanlar Çiftliğini kurdu.
Çiftliğe orman yangınlarında kurtarılan hayvanlar da
yerleştirildi. İkinci çiftlik için Osmaniye’de çalışmalara
başladı.
Bu yıl Batı Karadenizdeki sel felaketinde 550 hayvanı
tedavi etti.
Türkiye’de tarihinde ilk kez bir Başbakan ile hayvan
hakları konusunu HAYTAP görüştü.
Türkiye’de bugün aşina olduğumuz ve hayvan hakları
alanındaki birçok farkındalık çalışmasını HAYTAP başlat-
tı: atlı faytonların kaldırılması, kapınızın önüne bir kap
yemek, bir kap su gibi basit bir afişin olması, hayva-
nat bahçelerine, yunus parklarına gidilmemesi, avın
kaldırılması gibi pek çok kampanya HAYTAP tarafından
yürütüldü ve sonuç alındı.
HAYTAP Başkanı Ahmet Kemal Şenpolat: “ Hayvanlarla
ilgili çalışan sınırlı sayıdaki güçlü STK’dan biri. HAYTAP
olarak biz somut olarak varız, proje olarak da varız. Sivil
alanda kollektif, örgütlü ve istikrarlı çalışma ile başarının
mümkün olduğunu gösteriyoruz.”
Kollektif, Örgütlü ve İstikrarlı Çalışma ile
Tüm Canlıların Haklarını Savunmak!
Neden Önemli
Federasyon olan HAYTAP
(Hayvan Hakları Federasyonu)
Türkiye’de hayvanlarla ilgili
çalışan sınırlı sayıda ve etkili
kampanyalar yürüten sivil toplum
kuruluşlarının başında geliyor.
HAYTAP, Türkiye’de hayvan
hakları savunucuları için güçlü
bir çatı olmayı hedefleyen sivil
toplum hareketi.
Ne Yapar?
HAYTAP, sadece kedi ve köpek gibi evcil hayvanlar için sınırlı kalmıyor; tüm hayvan
türleri için mücadele ediyor. Buna çiftlik hayvanları (at, inek, eşek), gösteri dünyasında
kullanılan aslan, yunus gibi hayvanlar gibi sıklıkla ihmal edilen türler de dahil.
Özel sektör ve kamu kuruluşları ile işbirlikleri yapan ve ayırt etmeksizin tüm
hayvanların haklarını korumak amacıyla aktif savunuculuk yürütüyor.
Misyonu ve Vizyonu
2008 yılında, gönüllülerin ve derneklerin hepsinin güç birliği yapması
amacıyla kuruldu.
Hayvan Hakları Federasyonu ancak ilk adı Hayvan Hakları Türkiye Aktif Güç
Birliği Platformu (HAYTAP) kısaltması ile biliniyor.
HAYTAP
, 17 derneğin resmi temsilcileri, gönüllüleri, destekçileri ve bağışçıları
ile kurumsal olarak şirketler bazında farklı konularda proje ortaklığı ile pek
çok farkındalık çalışması ve kampanyasını hayata geçiriyor.
HAYTAP
, insanın diğer türlerden üstün olduğu gibi bir düşünceyi
kabul etmiyor.
İnsanların sahip olduğu tüm ahlaki ve hukuki haklardan hayvanların ve
diğer canlıların da yararlanması gerektiğini ve bunun bir hak değil gereklilik
olduğunu savunuyor.
Ekosistemin bütünlüğü ve biyolojik çeşitliliğin önemini vurgulayan HAYTAP
,
tüm canlıların sesi olmayı kendine görev ediniyor.
10 11
7. HAK İNSİYATİFİ DERNEĞİ Hak ihlallerini raporluyor. Saha ziyaretleri yaparak tari-
he not düşecek belgeler hazırlıyor.
Ani gelişen konularda web sayfasından ve sosyal medya
hesaplarından paylaşımlarda bulunuyor.
2016 Sonrası Kamu Görevlileri Tarafından Yasadışı
Alıkonulma İddialarına İlişkin İnceleme ve Araştırma
Raporu hazırladı.
Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Uygulaması
Kaynaklı Hak İhlalleri İnceleme ve Araştırma Raporu
hazırladı
Türkiye – Yunanistan Sınırı Göçmen Krizi Raporu
hazırladı
Olağanüstü Hal Koşullarında Grev Hakkı Raporu
hazırladı
19 Temmuz 2021 tarihinde, Afyon’a tarım işçisi olarak
giden Kürt ailelerin ırkçı saldırıya uğraması ve 7 kişi-
nin yaralanması üzerine, “siyasetteki kutuplaştırıcı di-
lin toplumdaki ırkçı saldırıları tetiklediğini” açıkladı ve
“cezasızlık yaklaşımının sürmesinin bu tarz şiddet olay-
larını cesaretlendireceğini ve Kürtlerin yasa önünde eşit
yurttaş olarak görülmediği algısını güçlendireceğini”
vurguladı.
Dersim Soykırımının senei devriyesinde Seyyid Rıza’yı ve
katledilen masum onbinlerce sivili rahmetle andığını ve
acılarını ifade eden açıklama yayınladı.
Konya Meram’da Kürt bir aileye yönelik gerçekleştirilen
ve 7 kişinin ölümü ile sonuçlanan ırkçı saldırıyı yerinde
inceledi. Saha araştırmasının ardından hazırladığı rapor-
da, katliamla ilgili ihmali bulunan memurların ve olayın
faillerinin derhal tespit edilmesini ve etkin soruşturma ile
cezalandırılmalarını talep etti.
2021 yılının yaz aylarında Türkiye’nin güney kentlerinde-
ki orman yangınları konusunda, “çevre felaketlerinde
yaşam hakkını tehdit eden sorumsuzluk ve tedbirsizliğe
son verilmesi” gerektiğini açıkladı.
Eşi cezaevinde, oğlu kronik ve ağır hasta, annesi kanser,
babası Alzheimer hastası ve kendisi dördüncü evre kans-
er olan Ayşe Özdoğan’ın tahliye edilmesini talep eden
ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a hitaben açık
mektup yayınladı.
Antalya’da 5 gündür haber alınamayan gazetecilik
bölümü öğrencisi Azra Gülendam Haytaoğlu vahşice
öldürülmüş olarak bulunması üzerine, “kadına yönelik
her türlü şiddetin karşısında, kadınların mücadelesinin
yanındayız” açıklaması yaptı.
Sivas Madımak’ta katledilen 33 kişiyi andı ve “birçok
katliamda olduğu gibi Sivas’ta katliama giden sürecin
arkasındaki failler de açığa çıkarılmadı. Adalet talebi
karşılanmadığını” açıkladı.
Ne Yapar?
En ağır insan hakları ihlallerine karşı en güçlü şekilde
yanıt vermeye çalışıyor. Hak ihlallerini dile getiren
basın açıklamaları yapıyor; canlı yayınlar yapıyor;
sahada yaptığı gözlemlerle araştırma raporları
hazırlıyor.
Türkiye’de temel hak ve özgürlükler alanında
faaliyet yürüten sınırlı sayıdaki diğer STK’larla ortak
çalışmalar da yürütüyor.
Kürt sorunu, mülteciler, kadın hakları, çocuk hakları,
azınlık hakları alanlarında yaşanan sorunlar ile çevre
konusu dahil insan haklarına değen bütün konularda
bütün mağdurların yanında yer almaya gayret ediyor.
Güç karşısında kimsenin çok fazla eleştirel tutum
takınmadığı bir dönemde hem kurumu korumaya
hem de duruşu korumaya gayret ediyor.
Özellikle OHAL döneminde hak ihlallerinin
artmasına rağmen şikâyet başvurularının azaldığı,
“büyük ölçüde korku ve sindirmenin hâkim olduğu
bir ortamda karşılaştığı” en ağır ihlallere zamanında
ve en güçlü şekilde tepki vermeye çalışıyor.
Kazanımlar ve Sosyal Etki
Hak ihlallerinin ve sorunların görünür kılınmasında bir kanal açıyor.
Hazırladığı raporların saygınlığı sayesinde mağduriyetlerin, kamuoyunun ve Meclis gündemine taşınmasıyla,
giderilmesine katkı sağlıyor.
Sosyal medya paylaşımları ve raporların hakları ihlal edilen ve mağdur olan insanlar için anlamı büyük; bu sayede
mağduriyetlerin giderilmesine katkı sağlanıyor ve yenilerinin oluşmasına ön alınıyor. Kayıplarla ilgili rapor OHAL
şartlarında yaşanan ağır hak ihlallerine ışık tuttu ve sonrasında kayıplar arka arkaya “karakollarda” ortaya çıkmaya
başladı. Bir anlamda daha fazla benzer vakaların yaşanmasının da önüne geçilmiş oldu.
Mültecilere karşı toplumda yaygınlaştırılan nefret söylemlerine karşı güçlü bir duruş sergilenmesi ve ihlallerin
raporlanması bu söylemlerin daha büyük ölçeklerde yaygınlaşmasını engelliyor.
Hak İnisiyatifi hem dindar hem seküler kesimlerin hak mağduriyetlerini gidermeye çalışıyor.
İktidar ile aynı sosyolojik tabandan gelmesi nedeni ile zor ama saygın bir eleştirel tutum sergiliyor.
Neden Önemli?
İnsan hakları alanında faaliyet yürüten az
sayıdaki hak örgütünden biri.
MAZLUMDER’den ayrılmak zorunda bırakılan
hak savunucuları tarafından 2017’de kuruldu.
İnsan haklarının ve hak mücadelesinin, tüm
iktidar hesaplarının, her türlü partizanlığın ve
yandaşlıkların üzerinde, özgür ve bağımsız bir
karakteri olduğuna inanıyor.
Üye yapısı itibari ile İslami kesime yakın
ancak hem dindar hem seküler kesimin hak
mağduriyetlerini gidermeye çalışıyor.
Yurt içi ya da yurt dışı herhangi bir kurumdan
fon almıyor; almamayı tercih ediyor.
Kendi kaynakları ve üye aidatı ile varlığını
sürdürme gayreti içinde.
Kim Olursa Olsun Zalime Karşı Mazlumdan Yana!
Faaliyetler
12 13
8. 2020 Ocak : 24 Ocak 2020’de Elazığ’da gerçekleşen
depremin ardından 30’un üstünde STK sahaya ulaştı ve
koordineli çalışmak amacıyla Afet Platformu kuruldu.
2020 Şubat: Van Başkale depreminde kurulan çadır al-
anında gönüllü koordinasyonuyla depremden etkilenen
kişilere temel insani yardım operasyonları yaptı.
2020 Mart: COVID-19 pandemisine bağlı ortaya çıkan
medikal ihtiyaçların artmasıyla, ihtiyaçların üretilmesi
ve üretilen ekipmanların sağlık kuruluşlarına ulaştırıl-
ması konusunda faaliyet gösterdi. Salgından olumsuz
etkilenen risk altındaki gruplara ve ailelere temel insani
yardımların ulaştırılmasını sağlamış ve bu yardımlara
devam ediyor.
2020 Mart: Edirne’de göçmen ve mülteci akınından
kaynaklanan krizde, bağış operasyonları ve temel insani
yardım dağıtımları organize etti.
2020 Ağustos: Giresun Dereli’de gerçekleşen sel afeti-
nin ardından gönüllü faaliyetleriyle beraber temel insani
yardım operasyonlarının Kızılay ile birlikte yürüttü.
2020 Ekim : 30 Ekim 2020’de İzmir depreminde AFAD
ile eşgüdümlü olarak arama kurtarma, saha tespiti, ihti-
yaç analizi ve haritalanması, insani yardımların dağıtımı,
kamp yerleşkelerine altyapı desteği psiko sosyal ve çocuk
koruma alanlarında aktif görev aldı.
Depremde evleri yıkılan vatandaşlar için İzmir Büyükşe-
hir Belediyesi ile birlikte “Bir Kira Bir Yuva” projesini
başlattı.
2021 Şubat: Afet Platformu tarafından İzmir’de
gerçekleştirilen gönüllü çalışmaları özetleyen raporu
yayımlandı.
2021 Mart : Afet Platform üyesi olan 24 STK ile bera-
ber, afet ve depreme ilişkin hazırlamış olduğumuz bilgi
notunu TBMM Deprem Araştırma Komisyonuna sundu.
2021 Temmuz: Rize Fındıklı ve Artvin Arhavi’de sel
yardım çalışmalarımızı başlattı ve afetzedelere destek
verdi.
2021Ağustos : Güneyde orman yangınlarında aktif
olarak rol aldı. Orman yangını etkisini takip etmek ve
destek olmak için Platform bünyesinde olan İhtiyaç Hari-
tası, http://afetharitasi.org web sitesini hizmete açtı.
Yangınları söndürmeye ve temel/tıbbi ihtiyaçları karşıla-
maya yönelik Platformdaki STK’lar pek çok çalışma yaptı.
Platform üyelerinden İhtiyaç Haritsı ve Nef Vakfı, Bir
Destek Bir Yuva projesi başlattı.
Kazanımlar ve Sosyal Etki
“Afet Platformu’ndaki STK’lar hesap verilebilirlik ilkesi
ile çalışıyor; bağış ve yani yardımları ihtiyaç sahiplerine
ulaştırıyor.
AFAD, valilik ve kaymakamlık, belediye başkanlıkları
gibi birçok kamu kurumu ile birlikte çalışıyor.
Afet bölgesine kamu kurumlarının tespit ettiği ihtiyaç
listesine uygun malzemeleri gönderir; Afet Platformu
bünyesindeki STK’lar ile gönderildiğinde ihtiyaç olan
şeylerin ihtiyaç sahibine doğrudan ulaşması sağlanır.
Afet Platformu, bu sayede afet bölgesine yardım ulaştır-
mak isteyen kişilerin güven endişesini ortadan kaldırıyor;
içinde farklı STK’lar olduğu için, kişiler hangi STK’ya
kendini yakın hissediyorsa onu seçerek bağışlarını ilete-
biliyor.
Covid-19’a rağmen; 30 Ekim – 20 Kasım 2020 arasın-
da İzmir depremi sonrası 22 günde, farklı STK’lardan
Afet Platformu üyesi gönüllüler afetin yaralarını sarmak
için toplam 3.136 kez gönüllü çalışmalarda yer aldı.
İzmir depreminde, 101 adet kurum ve bireyle iletişime
geçilerek, barınma, gıda ve hijyen dahil toplam bede-
li yaklaşık 9.000.000 TL olarak hesaplanan 16 farklı
ürün kategorisinde 3.250.000 adet ürün bağışı top-
landı. .000.000 TL olarak hesaplanan 16 farklı ürün
kategorisinde 3.250.000 adet ürün bağışı toplandı. 174
danışana psikososyal destek sağlandı. Toplamda 88
bireysel görüşme, 4 seminer ve 3 çocuk grup aktivitesi
yapıldı.
Nef Vakfı ve İhtiyaç Haritası’nın Bir Destek Bir Yuva
projesi kapsamında orman yangınlarından etkilenen
398 hafif hasarlı binanın bakım, onarım ve tüm tadilat-
larını Manavgat Beledisiyle beraber yaptı.
Orman yangınları sonrası, İhtiyaç Haritası, Sosyal
Pazaryeri üzerinden hem ihtiyaç sahiplerine hem de aynı
bölgedeki yerel esnafa destek olmak için
sosyalpazaryeri web sitesi kurarak adresiyle destek verdi.
AFET
PLATFORMU
Afetlere Hazır Bir Toplum ve Ülke İçin
Çalışan 26 Sivil Toplum Kuruluşu! Neden Önemli?
Türkiye ve dünya artık afetleri çok çeşitlilik
ve sıklıkla yaşıyor. Afete müdahale devletin,
hükümetin, hiçbir oluşumun kendi başına
altından kalkabileceği bir konu değil.
Sivil toplum afetlerin hem önlenmesinde hem
müdahalesinde hayati bir role sahip.
Afet Platformu, 24 Ocak 2020 Elazığ
depreminden sonra, afetin yaralarını sarmak
için 24 STK’nın bir araya gelmesiyle oluşan bir
sivil toplum ağı.
Ne Yapar?
Afetlere hazır bir toplum ve ülke için çalışıyor.
Afet Platformu sivil toplum ağı olarak hem kamu hem
özel sektörle yakın işbirliği içinde afetlere hazırlık ve
müdahale konularında aktif olarak çalışan ve farklı
uzmanlık alanlarına sahip olan 26 STK’dan oluşuyor.
Afet Platformu, geçen yıl oluşmasına rağmen,
bünyesindeki farklı hak alanlarında çalışan 26 STK ile
muazzam işlere imza atmayı sürdürüyor.
Misyonu ve Vizyonu
Afetlerde toplumsal dayanışmayı ve kurumlar arası
işbirliğini destekleyerek afetlerin olumsuz etkilerini en
aza indirmeyi amaçlıyor.
Afetlere dirençli topluluklar yaratmak için
çalışan öncü sivil toplum ağı
olmayı hedefliyor.
14 15
Faaliyetleri
9. Yeşil Düşünce Derneği, ulusal ve uluslararası ölçekte pek
çok proje ve kampanyayı hayata geçiriyor.
Ekoloji ve Sürdürülebilirlik, Demokrasi ve Medya, İklim
Değişikliği ve Enerji ve Sosyal Politikalar alanında
çalışıyor.
Avrupa Yeşil Mutakabatı’nın Türkçe çevirisini yayınladı.
Yeşil Ekonomi Kampanyacı Kılavuzu hazırladı.
İnteraktivist Projesi kapsamında sivil toplum örgütü
çalışanları ve aktivistlere yönelik internet kampanyaları,
videoaktivizm, yurttaş gazeteciliği, hak haberciliği gibi
başlıklarda yol gösteren İnter Aktivist yayınını hazırladı.
Enerji Kooperatifleri Ek Kitabı: Topluluk Bazlı Enerji Üre-
timi yayını hazırladı.
Yeşil İklim Yeşil Belediye Projesi, Bornova Belediyesi ile
yürüttü.
İşini Güneşe Dön Projesi hazırladı ve Yenilenebilir Enerji
Kooperatifleri Konferansı düzenledi.
Pekçok sivil toplum örgütü ile birlikte Parisi Onayla kam-
panyası başlattı.
Kömürlü termik santrallerine çevre yatırımı muafiyeti
verilmemesi için 2019’da diğer STK’larla birlikte #Tem-
izHavaHaktır kampanyası başlattı.
Yıllardır düzenlemekte olduğu, yeşil düşüncenin yaygın-
laşması, yeşil politikaya dair bilgi ve farkındalığın art-
ması, toplumsal sorun alanlarına dair yeşil politik bir
düşünce ve dilin gelişmesi için Yeşil Politika Okulu’nu
pandemi sürecinde çevrimiçi ortama taşıdı.
Yeşil Ekonomi Konferans serisini sürdürüyor.
15 yıl boyunca düzenlenen ve yeşil hareket tartışmaları-
na zemin oluşturan Yeşil Diyalog buluşmaları, artık Yeşil
Düşünce Derneği tarafından düzenleniyor.
16 17
YEŞİL DÜŞÜNCE
DERNEĞİ
Değişimin Hemen ve Şimdi Başlaması İçin:
Yeşil Düşünce ve Yeşil Politika!
Ne Yapar?
2009 yılında kurulan Yeşil Düşünce Derneği, Türkiye’de
Yeşil Politika ve Yeşil Düşünce’nin yaygınlaşması için
çalışıyor.
Yeşil politikaların hayata geçmesi için aktif olarak
savunuculuk ve kampanyacılık faaliyetleri yürütüyor.
İklim adaletini sağlamak ve herkesin eşit bir ekonomik düzen içinde yaşamasını savunuyor.
Yeşil politika anlayışıyla, toplumsal cinsiyet eşitliği, kadın hakları, LGBTİ+ haklarının korunması, eşitliğin
sağlanması, ekonomi politikalarının adil, sürdürülebilir bir çerçevede yürütülmesini savunuyor.
Yeşil ekonomi politikalarını savunarak, karbon sıfır bir ekonominin var edilmesi ve iklim adaletinin
sağlanacağı; iklim krizinden en çok etkilenen en yoksullar, en dezavantajlı kesimlerin haklarını koruyacak
bir ekonomik düzenin kurulmasını hedefliyor.
Fosil yakıtlara dayanan enerji üretiminin son bulması; hem yerel hem doğayla dost ve sürdürülebilir bir
enerji anlayışı için çalışıyor.
Sivil toplumda bugünden yarına, hızlı bir değişim olması güç. Yeşil politikaların hayata geçmesi için
dönüşümün uzun vadeli olduğu hatırda tutulmalı.
İklim değişikliği bilgiye erişim ve farkındalığın artması, diğer sivil toplum kuruluşları ile birlikte Yeşil
Düşünce Derneği’nin faaliyetleri emeklerin sonucunda oldu.
Yeşil Düşünce Derneği’nin de içinde olduğu nükleer santrallerin engellenmesi için yıllardır yapılan eylemler
ve karşı çıkış sayesinde Türkiye’de henüz bir nükleer santralin kurulamadı.
Derneğin yenilebilir enerji alanında uzun yıllardır enerji kooperatiflerini oluşması için yürüttüğü faaliyetlerle
ve birçok aktörler işbirlikleri sayesinde birçok enerji kooperatifi kuruldu. Sadece 2018’de 40’tan fazla
enerji kooperatifi kurulmuştu.
Yeşil Düşünce Derneği belediyelerle birlikte çalışarak, yeşil politikaların, iklim krizine duyarlı kentlerin
oluşması için hazırladığı politika belediyelerin stratejik iş planlarında uygulanıyor.
Yeşil Düşünce Derneği’nin faaliyetleri bazı siyasi aktörlerin ve kamu yöneticilerinin söylem ve eylemlerinin
değişmesine etki olabiliyor.
Yürütülen çalışmaların ve savunuculuk faaliyetlerinin sonucunda, son yerel seçimlerde. birçok aday iklim
meselesini ve yeşil kentleri merkeze alarak seçim kampanyalarında yürüttü.
Neden Önemli?
Yeşil Düşünce Derneği, tüm
politikaların doğayı merkezi
alan bir bakış açısıyla
şekillendirilmesi için çalışıyor.
Tüm faaliyetlerinin temelinde
iklim değişikliğiyle mücadele
var.
Misyonu ve Vizyonu
Faaliyetleri
Kazanımlar ve Sosyal Etki
10. 10 11
KADIN EMEĞINI
DEĞERLENDIRME VAKFI
Kadın Kooperatifleri: 2002 yılında kadınlar için kooperati-
fleşme hareketini başlatarak, Türkiye’de kadın kooperati-
flerinin yaygınlaşması, kurumsal kapasitelerinin iyileştirilme-
sine destek veriyor. Türkiye’nin her kentinden 100’e yakın
kadın kooperatifiyle SİMURG Kadın Kooperatifleri Birliği’nin
sekreteryasını yürütüyor.
Erken Çocukluk Eğitimi : KEDV, erken çocuk bakım ve eği-
tim hizmetlerini dar gelirli kesimlere yaygınlaştırmak için, 2-6
yaş çocuklar için Mahalle Yuvaları, Mahalle Anneliği, Oyun
Odaları, Oyuncak Kütüphaneleri gibi Kadın ve Çocuk Merke-
zleri modeli geliştirdi. Bu model Uluslararası ödüller aldı ve
akredite edildi (2005 Medchild, 2008 Vanderbilt Universi-
ty, 2009 Deutsche Bank the Urban Age Award). Bu modeli
uygulayan 22 merkezde her yıl yaklaşık 1000 çocuk ve kadın
hizmet alıyor.
Güçlendirme Programları ve Eğitimler : Liderlik, Finansal
Okuryazarlık, Girişimcilik, Bilgisayar ve Internet Eğitimi, Yerel
Yönetim Süreçlerine Katılım, Yerel Örgütlenme, Yönetişim gibi
alanlarda kapasite geliştirme ve eğitim faaliyetleri yürütüyor.
Ekonomik Güçlendirme Programı : Yerel düzeyde kadınların
kendilerinin ve ailelerinin yaşam koşullarını iyileştirmek ve
ekonomik yaşama daha aktif bir şekilde katılım göstermesi-
ni sağlamak için yeni ürün ve iş geliştirme; Nahıl Dükkan ile
pazarlama ve MAYA Mikro Kredi Programı ile finansal destek
sağlıyor.
Yeni Ürün ve İş Geliştirme : KEDV, kadınların üretebilecekleri,
pazarda talep edilen yeni ürünler geliştirmek, yerel ekonomik
olanakları araştırarak iş fikri geliştirmeleri ve ortak işler kurma-
ları için eğitim ve izleme desteği veriyor.
Kadınlarının aksesuar, ev tekstili, hediyelik eşya, gıda, sabun,
çocuk bakım ve eğitim hizmetleri, lokanta, misafirhane vb.
alanlarda ortak iş kurmalarına destek verdi. 7.600 kadın bu
hizmetlerden yararlandı.
İş Modeli Geliştirme: Girişimci kadınlar için bir iş portalı açtı.
6 ilde yeni iş modelleri geliştiriyor, kadınlarla birlikte çalışmalar
yürütüyor ve kadınlarla beraber altı tane ortak iş kuracak.
Nahıl Dükkan: Kadın kooperatiflerinde üretilen ürünler,
KEDV’in iktisadi işletmesi olan NAHIL ile satılıyor. Türkiye’nin
her yanından kadınların ürünlerini İstanbul, Mardin ve İzmir’de
bulunan NAHIL Dükkanlarda ve www.nahil.com.tr e-ticaret si-
tesi üzerinden satışını yapıyor.
Her Mahalleye Bir Yuva: Kadınların bakım yükünü hafiflet-
mek için Mahalle Anneliği ve Her Mahalleye Bir Yuva projesi-
ni yürütüyor. Özellikle pandemide artan yoksulluğun çocuklar
arasındaki eşitsizliği körüklediğine dikkat çekiyor. Yoksulluğun
nesilden nesile geçmesini önlemek için, Her Mahalleye Bir
Yuva kurulması için kampanya yürütüyor
Afet ve Göç Programı : Afet ve göç yönetiminde kadınların
rolünün güçlendirilmesi için kadınlara destek veriyor. İstan-
bul’da pilot proje hazırladı ve belediyelere yaygınlaştırmak
üzere “Kadınların Liderliğinde Afete Hazırlık Eylem Planı”
kılavuzu geliştirdi.
Mülteci Kadınlar: Suriyeli mülteci kadınların sosyal ve ekono-
mik entegrasyonu katkı sağlamak için Türkiye Mülteci Kon-
seyi’nin kurucu üyelerinden biri oldu. Suriyeli ve Türkiyeli sivil
toplum örgütlerini bir araya getirmeye gayret ediyor.
Mahalle Lideri Kadınlar : Gaziantep’te yürüttüğü “Kadın
Liderliğini Güçlendirme” projesi kapsamında, Dirençli Ma-
haller yaratmak için ile mahalle lideri kadınları belirleyerek,
mahallerin daha yaşanır, daha güvenli bir hale gelmesi için
çalışıyor. Evden Eve Mahalle Dayanışması programı kapsamın-
da pilot uygulaması Gaziantep Belediye Başkanı Fatma Şa-
hin’in desteği ile yapıldı.
Yaşlı Bakım Modeli: İstanbul’da Kadıköy Belediyesi ile yaşlı
bakım modeli geliştiriyor.
İleri Dönüşüm Parkı: Beyoğlu Kasımpaşa’da İleri Dönüşüm
Parkı açılacak. Burada çevre dostu bir işte kadınların gelir
elde etmesini destekleyecek.
Ne Yapar?
Dar gelirli kadınların ekonomik olarak
güçlendirilmesine katkı sağlayarak toplumsal cinsiyet
eşitliğin sağlanmasına destek oluyor.
KEDV kadınlar adına konuşmuyor; kadınların kendi
çözümlerini üretmelerini ve eyleme geçmelerini teşvik
ediyor.
Kadın kooperatifi eliyle ekonomik güçlendirme, ürün
geliştirme, pazarlama, afetlere karşı dirençli kadın
ve çocuk eğitimi gibi çok geniş bir faaliyet alanında
çalışıyor.
Türkiye’nin her yerinden belediyelere, sivil toplum
kuruluşlarına, kalkınma projelerine ve destek talep
eden kadın gruplarına eğitim, danışmanlık ve izleme
desteği sağlıyor.
Kadınlara faaliyet ve projeleri kadınlarla beraber tasarlıyor, beraber uyguluyor ve yine kadınlarla beraber sonuçları
değerlendiriyor.
İstanbul, İzmir, Mardin, Çanakkale, Şanlıurfa, Adana, Eskişehir dahil 61 ilde çalışma yürütüyor. Kadın kooperatifleri
ve diğer ortaklarıyla yürüttüğü programlarla Türkiye’de yılda yaklaşık 20 binden fazla kadına erişiyor.
KEDV Program ve Kaynak Geliştirme Koordinatörü Gökçen Durutaş:
“Kadınlar tarafından kadınlar için” anlayışıyla yürütülen faaliyetler, dar gelirli kadınların sadece ekonomik
güçlendirmesi amacı ile sınırlı değil; çünkü sorunlar birbirine bağlı ve çok geçişken. Bunlara çözüm üretebilmek için
birçok şeye aynı anda yanıt verebilecek şekilde projeler geliştiriliyor.”
Kadın Kooperatifleri sadece ticari işletme olmakla sınırlı işlev görmüyor. Hem kadınların ekonomik ve toplumsal
olarak güçlenmesini hem de çocukların ve nihai olarak topluma fayda sağlıyor.
KEDV faaliyetlerine dahil olan kadınlar önce kendi potansiyellerinin farkına varıyorlar. Benzerleriyle bir araya geliyor
ve özgüvenleri gelişmeye başlıyor. Ardından önce aile içindeki konumu değişiyor. Güçlenmeye başlıyor. Sonra
toplumda statüleri değişmeye başlıyor.
Kooperatif gibi yapılar içinde olan bu kadınlar, kamu kurumları ve yerel yönetimlerin gözünde başka bir yer
kazanmaya başlıyor.
Nihai olarak KEDV faaliyetlerine katılan kadınlar, hayatlarını ilgilendiren konularda karar alma
süreçlerine dahil olacakları mekanizma içinde yer almış oluyorlar.”
Neden Önemli?
KEDV, 35 yıldır dar gelirli, yoksul ve dışlanmış
kadınlarla çalışıyor; bu kadınlar sivil toplumda
çok düşük seviyede temsil ediliyor.
Kamu yararına çalışan vakıf statüsüne sahip.
Türkiye’nin 61 ilinde faaliyet gösteriyor.
2002 yılında “Dünyanın Çarkını Kadınlar
Döndürüyor” sloganıyla Türkiye’de kadın
kooperatifi hareketini başlattı.
Dar Gelirli ve Dışlanmış Kadınları Güçlendirmek,
Eyleme Geçirmek ve Lider Kılmak!
Faaliyetleri
18 19
Kazanımlar ve Sosyal Etki
11. 10 11
Faaliyetler
Ankara Kent Konseyi, tüm kenti kapsayan dayanışma
sergiliyor; yerel yönetim ve sivil toplum arasında arayüz
işlevi görüyor.
Türkiye’nin en geniş katılımlı ve aktif olan Ankara Kent
Konseyi’nde kendi çalışma gruplarında uzman akademi-
syenler, öğrenciler, STK’lar ve diğer gönüllüler yer alıyor.
Ankara Kalesi çalışmaları, Bisiklet Meclisi Çalışmaları,
Engelli Meclisi dahil 4 meclis ve 29 çalışma grubu bu-
lunuyor. Her birinin sözcüsü var.
Bu çeşitlilik sayesinde, Ankara Kent Konseyi farklı alan-
lardan pek çok kişinin katkısını almaya yönelik zemin
oluşturan bir işbirliği platformu niteliğini taşıyor.
Pandemide pek çok kent konseyi faaliyet yürütemezken,
Ankara kent Konseyi’nin en faal dönemi idi. Üyelere
maske dağıtmak, 65 yaş üstü kişilerin alışverişine destek
vermek, belediyenin veresiye defterlerini kapatmaya kat-
kı sunmak, orman yangınlarına yardım kolileri gönder-
mek gibi pek çok faaliyeti yürüttü.
Ankara Büyükşehir Belediyesi ile Ankara Kent Konseyi
Gençlik Meclisi, Ankara’ya ilk kez gelen öğrenciler, AŞ-
Tİ’de kurulan dayanışma standında, 27 Eylül-6 Ekim
2021 tarihleri arasında kentle ve okudukları üniversitel-
ere ulaşımla ilgili bilgilendirildi.
İklim değişikliği sorunlarının dinamikliğini korumak ve
çalışmalar yapmak için Ankara Kent Konseyi bünyesinde
İklim Değişikliği ve Çevre Meclisi kuruldu.
Ankara Büyükşehir Belediyesi ile ortaklaşa düzenlediği
Spor Zirvesi düzenledi.
Gençlik Çalıştayı ve Kalede Sanat Etkinliği düzenledi.
Kazanımlar ve Sosyal Etki
Türkiye’nin en geniş katılımlı ve aktif olan kent kon-
seyi, Başkan Yardımcısı Zafer Şahin: 2 senelik tecrübe-
sine rağmen Türkiye’deki en iyi, katılımı geniş ve aktif
çalışması olan Ankara Kent Konseyi.
Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş :
“Ankara Kent Konseyi benim konforum aslında! Bilme-
diklerimi Kent Konseyi’nde uzmanlarından öğrenip ha-
yata geçiriyoruz”
Çalışma alanına giren alanlarda sivil toplum örgütler-
inin katkısıyla Ankara’da politika üretilmesine zemin
hazırlıyor.
Toplumsal Cinsiyet Eşitliği konusuna önem veriyor. Anka-
ra Kent Konseyi Başkanı ve tüm yöneticilerin Toplumsal
Cinsiyet Eşitliği eğitimleri bulunuyor. Konsey’in Danışma
Kurulu’nun %40’ı kadınlardan oluşuyor.
Ankara Kent Konseyi Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Savaş
Zafer Şahin : “Ankara Kent Konseyi, kentte yaşayan çok
farklı sosyal kesimlerden insanların birbirilerinden kork-
maması ve güven duymaları gerektiğini gösterdi. Kon-
sey’de her siyasi partiden her anlayıştan insan var.
“Kent Konseyi’nin sivil toplumu da aşan bir yapısı var.”
Biz bir güven ekosistemi yarattık. Ankara Kent Kon-
seyi’nin müdahil olması, konuya farklılık getireceği al-
gısını oluşturmaya başladı.
Ankara Kent Konseyi yerel yönetim ve sivil toplum arasın-
da ara yüz işlevi görüyor. Kent Konseyi, sivil toplumun ve
yerel yönetimin eksiliklerini aşan bir yapısı var. Kentin te-
mel sorunlarını konuşabilmeyi ve ortak akılla sorunlara
çözüm olabilecek yaklaşımları geliştiriyor.
Ankara Kent Konseyi, olmayanları olduran bir yapı ;
bütçesi yok, tüzel kişiliği yok. Makam ve mevkisi yok.
Herkes gönüllü. İcra yetkileri yok. Ama dayanışma,
hoşgörü ve imece ile güven ekosistemi kurarak, kendi
meşruiyetini kurdu. Bu sayede, Ankara’nın sorunlarına
çözüme aktif katkı sağlıyor.
Ankara Kent Konseyi’nin önemi, Türkiye’nin başkentinde
olması. Kent Konseyi deneyiminin Ankara’da başarılı ol-
ması Türkiye’nin bütününde olumlu etki yaratır.
Ankara’da Olmayanları Olduran ve
Güven Ekosistemi Yaratan Yapı!
Neden Önemli?
Türkiye’nin en fazla üyeye sahip Kent Konseyi olan Ankara Kent Konseyi,2019 yılında
kurulmasına rağmen 2 yılda 1500 üye ve 3000’den fazla gönüllüden oluşan bir
gelişme gösterdi. Her siyasi parti ve anlayıştan katılımcı var.
Hiçbir kazanım beklemeden kendilerini Ankara’nın gelişimine adayan gönüllü
kişilerden oluşuyor.
Ankara Kent Konseyi’nde Ankara’da faaliyet yürüten dernek, sendika, sanayi odaları,
meslek odaları dahil 1250 sivil toplum kuruluşu yer alıyor.
Kentin temel sorunlarını konuşabilmeyi, ortak akılla sorunlara çözüm olabilecek yaklaşımları
geliştirmek için çalışıyor.
Ankara Kent Konseyi’nin kurulması kanuni zorunluluk değil ; Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin
yönetim anlayışının sonucu oluştu.
Kent Konseyi’nin aldığı kararların Belediyenin uygulanma zorunluluğu bulunmuyor. Ancak
Ankara Büyükşehir Belediyesi, takdirini kullanarak Konseyin kararlarının uygulanmasını sağlıyor.
Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş: “Ankara Kent Konseyi benim konforum aslında! Bilmediklerimizi
Kent Konseyi’nde uzmanlarından öğrenip hayata geçiriyoruz”
Katılımcılık ve yerel demokrasi kavramlarının son yıllarda gözle görülebilir bir noktaya gelmesine vesile olmasına
katkı sağlama misyonuna sahip.
Ankara’nın başkent oluşundan ve pek çok kamu kurumunun burada bulunuşundan dolayı, Ankara Kent Konseyi
deneyiminin Ankara’da başarılı olması, Türkiye’nin bütünü için anlam ve önem ifade ediyor.
20 21
Ne Yapar?
Misyonu ve Vizyonu
ANKARA KENT
KONSEYİ
12. “Bu yayın Avrupa Birliği Sivil Düşün Programı kapsamında Avrupa Birliği desteği ile hazır-
lanmıştır. İçeriğin sorumluluğu tamamıyla Derya Kap’a aittir ve AB’nin görüşlerini
yansıtmamaktadır.”
