KOORDİNAT SİSTEMİ

2. 10:54 2

3. 10:54 3
Paralel
meridyenler

4. 10:54 4
yarım küre
mutlaka
belirtilmelidir.
42°36’ kuzey
38°10’ 46’’

5. ( ) Oğlak dönencesi
( ) Kuzey kutup noktası
( ) Ekvator (başlangıç paraleli)
( ) Paralel
( ) Başlangıç meridyeni
( ) Yer ekseni
( ) Yengeç dönencesi
( ) Güney kutup noktası
( ) Meridyen
10:54 5

6. 10:54 6

7. video
10:54 7

8. En uzun paraleldir (40.076 km)
Başlangıç paralelidir.
Dünya’yı kuzey ve güney yarım küreye
ayırır.
Çizgisel hızın en fazla, yerçekiminin en az olduğu yerdir.
Ekvator üzerinde ardışık meridyenler arası uzak 111 km'dir
10:54 8

9. 10:54 9
Başlangıç paraleli

10. 10:54 10

11. 10:54 11
kuzey paralelleri,
güney
paralelleri

12. 10:54 12
90 KYK’de,
90 GYK’de
180

13. 10:54 13
(1°= 111 km)

14. 10:54 14

15. 10:54 15

16. 10:54 16

17. ekvatora olan
uzaklığının
10:54 17

18. 10:54 18
45. Enlem
45. paralel

19. 10:54 19
Enlem,
Ekvator’a olan
uzaklığının açı
cinsinden

20. 10:54 20

21. 10:54 21

22. Orta Enlemler
Orta Enlemler
Alçak Enlemler
Yüksek Enlemler
Yüksek Enlemler
10:54 22

23. Yengeç Dönencesi
Oğlak Dönencesi
Kuzey Kutup Dairesi
Güney Kutup Dairesi
Kuzey Kutup Noktası
Güney Kutup Noktası
10:54 23

24. 10:54 24

25. kutuplarda birleşen,
kuzey güney
10:54 25

26. 0°
180°
150°B
30°D
105°B
75°D
10:54 26

27. 10:54 27
başlangıç
meridyeni
GREENWICH

28. 10:54 28

29. 10:54 29
180
doğu, 180 batı
360
tane meridyen

30. 10:54 30
Yarım çember

31. 10:54 31

32. 10:54 32
Kutup
noktalarında
birleşirler.

33. 10:54 33
uzunlukları
birbirine eşittir.

34. 0
28 29
111 km
85 km
90
90
40
10:54 34

35. 0
28 29
111 km
85 km
90
90
40
10:54 35
sadece burada
1°= 111 km’dir

36. 10:54 36
(Güneş'in
karşısından aynı
anda geçtikleri için)

37. 10:54 37
1°= 4’

38. Greenwich’e olan
uzaklığının
10:54 38

39. 10:54 39
60°D Boylamı
60°D Meridyen

40. 10:54 40
Boylam,
Greenwich’e olan
uzaklığının açı
cinsinden

41. 10:54 41

42. 10:54 42

43. 10:54 43
gerçekte olmayan,
bulundukları
varsayılan

44. 180 tane paralel
10:54 44

45. 360 meridyen
10:54 45

46. 10:54 46

47. KONUM
Matematik
• Enlem
• Boylam
Özel
• deniz, boğaz, devlet, d
ağ, ırmak, ada
10:55 47

48. AB
C
1
2
3
4
5
1
2
3
4
5
10:55 48

49. 10:55 49

50. video
10:55 50

51. 10:55 51
yaklaşık koordinat
değerlerini

52. 10:55 52
hangi ülkelere
rastladığını

53. KONUM
Kıtalara
göre
Denizlere
göre
Ülkelere
göre
Enleme
göre
Kutuplara
göre
Boylama
göre
Dönencel
ere göre
Ekvator’a
göre
Doğal
kaynaklar
a göre
10:55 53

54. 60° 50° 40° 30° 20° 10° 0° 10° 20° 30° 40° 50° 60° 70°
60°
50°
40°
30°
20°
10°
0°
10°
20°
30°
40°
50°
60°
Yarım
Küreleri
belirlemek
için dikkat
edilmesi
gerekenler
Artış
Yönü
Yukarı
Kuzey
Yarım
Küre
Artış
Yönü
Aşağı
Güney
Yarım
Küre
Artış Yönü Sağa Doğu Yarım KüreArtış Yönü SağaBatı Yarım Küre
10:55 54

55. 60° 50° 40° 30° 20° 10° 0° 10° 20° 30° 40° 50° 60° 70°
60°
50°
40°
30°
20°
10°
0°
10°
20°
30°
40°
50°
60°
C
B
D
A
10°K
50°K
60°B 20°B
10:55 55

56. 60° 50° 40° 30° 20° 10° 0° 10° 20° 30° 40° 50° 60° 70°
60°
50°
40°
30°
20°
10°
0°
10°
20°
30°
40°
50°
60°
10:55 56

57. Aşağıda verilen koordinatlar üzerinde yer alan yerleşim
birimlerini bulunuz.
26° 28° 30° 32° 34° 36° 38°
42°
40°
41° Kuzey 29° Doğu
40° Kuzey 33° Doğu
40° Kuzey 31° Doğu
42° Kuzey 35° Doğu
41° Kuzey 32° Doğu
41° Kuzey 30° Doğu
10:55 57

58. 26° 28° 30° 32° 34° 36° 38°
42°
40°
10:55 58
Yalova, Tekirdağ, Bolu, Bartın, Samsun

59. Verilen başkentlerin yerlerini haritadan yararlanıp örnekteki gibi bulunuz
MOSKOVA : B4
ATİNA : D2
BERLİN : B2
TAHRAN : D5
ROMA : C2
SOFYA : C3
TAŞKENT : C6
ŞAM : D4
ANKARA : D3
ATİNA :
BERLİN :
TAHRAN :
ROMA :
SOFYA :
TAŞKENT :
ŞAM :
ANKARA :
10:55 59

60. Verilen koordinatlarda hangi başkentlerin olduğunu bulunuz.
B2: STOCKHOLM
D4: Bağdat
C3: Kiev, Bükreş, Sofya
C10: Pekin
E7 : Yeni Delhi
C1 : Paris
E4 : Riyad
B1 : Londra
E8 : Dakka, Katmandu
D4:
C3:
C10:
E7 :
C1 :
E4 :
B1 :
E8 :
10:55 60

61. 10:55 61

62. D
C
B
A
0Ekvator
(D – C) x 111 km
(A – B) x 111 km
(B + C) x 111 km
10:55 62

63. Balıkesir’den(40°k) bir
uçakla 28° doğu
meridyenini izleyerek
Lesoto’ya(30°g)
gitmek istesek.
Uçağın izlediği yol kaç
km. olur?
0
40
30
(40 K+ 30 G) x 111 km=
(70 )x 111 km= 7770 km
10:55 63

64. Ülkemizin en güneyinden geçen paralel ile en kuzeyinden
geçen paralel arası kuşuçuşu yaklaşık olarak kaç km. dir?
(42 K - 36 K) x 111 km= (6 )x 111 km= 666 km
10:55 64

65. 10:55 65

66. YEREL SAAT
Sabah
Öğle
Akşam
10:55 66

67. Gölge boyu en kısa olduğunda
Güneşi tam tepede olduğunda
Bir meridyenin Güneş’in tam karşısında olduğunda
Vakit
ÖĞLE
10:55 67

68. 10:55 68

69. için farklı
boylamlar üzerinde
yerel saatleri
farklıdır.
A
B
10:55 69

70. Aynı boylam
üzerinde
yerel
saatleri de aynıdır.
B
C
A
D
10:55 70

71. 10:55 71

72. 10:55 72
A B C D0
(A – B) x 4’ (D – C) x 4’(B + C) x 4’

73. 10:55 73
0 10 20 30 4040 30 20 10
YEREL SAAT DAHA İLERİ
YEREL SAAT DAHA GERİ

74. Kayseri
36°
Van
44°
Balıkesir
28°
11.28 12.00 12.32
10:55 74

75. 10:55 75
0
Greenwich
10 20 30 4040 30 20 10
GÜNEŞ ERKEN DOĞAR, ERKEN BATAR
GÜNEŞ GEÇ DOĞAR, GEÇ BATAR

76. Balıkesir’de(28º
doğu) yerel saat
10.40 iken,
Ağrı’da(43º doğu)
yerel saat kaçtır?
28 D0 43 D
Boylam Farkı: 43ºD-28ºD =15º
Zaman Farkı: 15ºx 4’ =60’ = 01.00 saat
Sonuç
10.40 (verilen Saat)
01.00 (zaman farkı)
11.40 (daha doğuda olduğundan
saat ileridir -toplama-)
+
10.40 ?
10:55 76

77. Ankara’da(33º doğu)
yerel saat 11.00 iken,
Balıkesir’de(28º
doğu) yerel saat
kaçtır?
28 D0 33 D
Boylam Farkı: 33ºD-28ºD =5º
Zaman Farkı: 5ºx 4’ = 20’ = 00.20 saat
Sonuç
11.o0 (verilen Saat)
00.20 (zaman farkı)
10.40 (daha batıda olduğundan
saat geridir -çıkarma-)
-
11.00?
10:55 77

78. Balıkesir’de(28º
doğu) yerel saat
10.40
iken, Lizbon’da(Port
ekiz) (9º batı) yerel
saat kaçtır?
9 B 0 28 D
Boylam Farkı: 9ºB+28ºD =37º
Zaman Farkı:37ºx 4’ = 148’ = 02.28 saat
Sonuç
10.40 (verilen Saat)
02.28 (zaman farkı)
08.12 (daha batıda olduğundan
saat geridir -çıkarma-)
-
148’/60’=
10.40?10:55 78

79. 10:55 79

80. 30° 45°
10:55 80

81. karışıklık çıkmaması için
30° 45°
10:55 81

82. (30º doğu meridyeni)
30° 45°
10:55 82

83. ABD, Kanada, Rusya, Çin, Brezilya, Hindistan,
Avustralya
birden fazla ulusal saat
10:55 83

84. 10:55 84

85. 10:55 85
uluslararası ilişkilerin sağlıklı yürütülebilmesi için

86. 10:55 86
24 saat dilimi
her saat diliminden
15 meridyen geçer.

87. 10:55 87
360º/24 saat = 15º

88. 10:55 88
7º30’ batısı
7º30’ Doğusu 0. saat dilimi

89. 10:55 89

90. 10:55 90

91. 10:55 91
0. saat dilimi, 24. saat dilimidir.

92. 10:55 92

93. 10:55 93

94. 10:55 94

95. Balıkesir(28ºD) kaçıncı saat diliminde yer alır?
+1=2. saat dilimindedir
1 saat dilimi =15ºolduğundan
kalan 7,5 tan büyük olduğundan bölüm +1 artırılır
10:55 95

96. Washington(77ºB) kaçıncı saat diliminde yer alır?
24-5=19. saat dilimindedir
1 saat dilimi =15ºolduğundan
Verilen meridyen batıdaysa sonuç 24’den çıkarılır
10:55 96

97. 10:55 97
İlk defa Almanlar
ileri saat uygulamasını
başlattılar.

98. Iğdır
45°
İzmit
30°
KIŞ SAATİ(GERİ) YAZ SAATİ(İLERİ)
10:55 98
30º doğu meridyeni

99. Iğdır
45°
İzmit
30°
KIŞ SAATİ(GERİ) YAZ SAATİ(İLERİ)
10:55 99
45º doğu

100. Iğdır
45°
İzmit
30°
YAZ SAATİ(İLERİ)
10:55 100
Mart 2013’te ise, saatlerin son kez ileri alınıp
sürekli yaz saati uygulaması düşünülmektedir.

101. Doğu
Yarım
Küre
Batı
Yarım
Küre
22 Ağustos
2012
Çarşamba
21 Ağustos
2012
Salı
10:55 101

102. Doğu
Yarım
Küre
Batı
Yarım
Küre
22 Ağustos
2012
Çarşamba
21 Ağustos
2012
Salı
10:55 102

103. Doğu
Yarım
Küre
Batı
Yarım
Küre
22 Ağustos
Çarşamba
21 Ağustos
Salı
10:55 103

104. Doğu
Yarım
Küre
Batı
Yarım
Küre
22 Ağustos
Çarşamba
21 Ağustos
Salı
10:55 104

105. Batı Yarım Küre
DoğuYarımKüre
Doğu Yarım Küre
10:55 105

106. Bu sebeple dünya üzerinde güneşi en son
gören ülkelerden Samoa’daki 186 bin
kişi, 29 Aralık 2011 Perşembe gecesi uykuya
yatıp 31 Aralık 2011 Cumartesi sabahında
uyandı. Samoa Başbakanı Tuilaepa Sailele
Malielegaoi, kararın Yeni
Zelanda, Avustralya ve Asya ile ticari
ilişkilerde saat farkından ötürü yaşanan
aksamaların en aza indirilmesi amacıyla
verildiğini açıkladı. Ülke, 119 yıl önce
Amerikalı tüccarların girişimi ile tarih
değiştirme çizgisinde taraf değiştirmişti. O
zamandan beri Avustralya’nın 21, Yeni
Zelanda’nın 23 saat gerisinde olan Samoa
bu değişiklik ile Avustralya’nın 3, Yeni
Zelanda’nın 1 saat ilerisinde olacak.
OKUMA
PARÇASI
Ülke ticarette yaşadıkları zorluklar
nedeniyle uluslararası tarih
değiştirme çizgisinin öteki yanına
geçmeye karar verdi.
10:55 106

107. Çorum'da yerel saat 16.15 iken İzmit'te kaç olur?
Güneş hangi boylamda tepe noktasına en erken ulaşır?
26° 28° 30° 32° 34° 36° 38°
42°
40°
10:55 107

108. cümlelerindeki boş bırakılan
yerlere getirilmesi gerekenler
aşağıdakilerden hangisinde doğru
olarak verilmiştir?
I II III
A) K en yakındır N
B) N belirlenemez K
C) M en uzaktır L
D) N en yakındır K
E) L belirlenemez M
Yukarıdaki şekilde 39º Kuzey paraleli
üzerinde yer alan K, L, M ve N
merkezlerinde aynı günde ve aynı anda
güneşin, gökyüzündeki konumu
gösterilmiştir. Buna göre,
Diğerlerine göre en batıda yer alan
merkez……’dir.
Diğerlerine göre K merkezinin başlangıç
meridyenine göre konumu……
Diğerlerine göre güneşin en erken
doğduğu merkez……’dir.
I
II
III
10:55 108

109. 171º Batı Meridyeni üzerinde bulunan
Samoa Bağımsız Devleti’nin başkenti
Apia, ülke meclisinin aldığı kararla;
149º Doğu Meridyeni üzerinde bulunan
Avustralya’nın başkenti Kanberra’nın 21
saat 20 dakika gerisindeyken 2 saat 40
dakika ilerisine geçmiştir.
Yeni yıla en son giren başkent iken
2012’ye ilk giren başkent olmuştur.
Bu bilgilere göre, Samoa Bağımsız
Devleti aşağıdaki kararlardan hangisiyle
yukarıdaki her iki durumu aynı anda
gerçekleştirmiştir?
A) Tarih değiştirme çizgisi olarak
Greenwich’i kabul etme
B) 31 Aralık tarihini Samoa için 21 saat 20
dakika olarak kabul etme
C) Tarih değiştirme çizgisini ülkenin
doğusuna kaydırma
D) Ülkenin batısındaki başka bir kenti
başkent olarak kabul etme
E) 28 gün olan şubat aylarını 29 güne
çıkarma
10:55 109

110. 84. Oscar Ödül Töreni, Greenwich Ortalama
Saat'ine göre 26.02.2012 tarihinde 8. saat dilimini
kullanan Los Angeles kentinde yapılmıştır. Tören
Los Angeles saatine göre 19.30’da başlamış ve
Türkiye’de de televizyon kanalları aracılığıyla canlı
olarak yayınlanmıştır. Törene katılan bir Türk
yönetmen, aynı gün Los Angeles saati ile 23.30’da
uçağa binmiş ve uçakta kendisine uçuş bilgilerini
içeren bir broşür verilmiştir. Broşürde Los
Angeles ve İstanbul arasındaki uçuş rotası aşağıda
verilen haritadaki gibi yay şeklinde gösterilmiştir.
13 saat süren kıtalar arası bir uçuşun ardından
uçak İstanbul Atatürk Havalimanı’na inmiştir.
Uçak 3 saatlik bir aktarma molasının ardından
yeni yolcuları ile birlikte Türkiye’nin ulusal
saatinden 4 saat ileri olan bir başka kente
uçmuştur.
Yalnızca yukarıdaki parçada verilen bilgiler göz
önüne alındığında,
I. Oscar Ödül Töreni’nin canlı yayınla Türkiye’den
izlenmeye başlandığı tarih ve saat,
II. Los Angeles ve İstanbul arasında uçuş yapan uçağın
Türkiye saati ile İstanbul Atatürk Havalimanı’na indiği
tarih ve saat
aşağıdakilerin hangisinde doğru sırada verilmiştir?
A) 27.02. 2012 saat 05.30 27.02. 2012 saat 12.30
B) 28.02. 2012 saat 06.30 27.02. 2012 saat 12.30
C) 27.02. 2012 saat 05.30 28.02. 2012 saat 18.30
D) 28.02. 2012 saat 06.30 28.02. 2012 saat 12.30
E) 27.02. 2012 saat 05.30 27.02. 2012 saat 22.30
Soruyu aşağıda verilen parçaya göre cevaplayınız.
10:55 110

111. 84. Oscar Ödül Töreni, Greenwich Ortalama
Saat'ine göre 26.02.2012 tarihinde 8. saat
dilimini kullanan Los Angeles kentinde
yapılmıştır. Tören Los Angeles saatine göre
19.30’da başlamış ve Türkiye’de de televizyon
kanalları aracılığıyla canlı olarak
yayınlanmıştır. Törene katılan bir Türk
yönetmen, aynı gün Los Angeles saati ile
23.30’da uçağa binmiş ve uçakta kendisine
uçuş bilgilerini içeren bir broşür verilmiştir.
Broşürde Los Angeles ve İstanbul arasındaki
uçuş rotası aşağıda verilen haritadaki gibi yay
şeklinde gösterilmiştir. 13 saat süren kıtalar
arası bir uçuşun ardından uçak İstanbul
Atatürk Havalimanı’na inmiştir. Uçak 3 saatlik
bir aktarma molasının ardından yeni yolcuları
ile birlikte Türkiye’nin ulusal saatinden 4 saat
ileri olan bir başka kente uçmuştur.
İstanbul’dan kalkan uçak, hangi saat
dilimini kullanan kente uçmuştur?
A) +6. saat dilimini
B) +7. saat dilimini
C) +8. saat dilimini
D) +9. saat dilimini
E) +10. saat dilimini
Soruyu aşağıda verilen parçaya göre cevaplayınız.
10:55 111

112. Yukarıdaki Dünya haritasında K, L, M
ve N merkezleriyle bu merkezlerden
geçen meridyen değerleri verilmiştir.
Buna göre bu merkezlerle ilgili olarak
aşağıda verilen bilgilerden hangisi
yanlıştır?
A) K - L ile M - N merkezleri
arasındaki yerel saat farkı eşittir.
B) Yerel saati en ileri olan merkez
L’dir.
C) Gurup ve tan sürelerinin en
uzun olduğu merkez N’dir.
D) K, Başlangıç Meridyeni’ne göre
Batı Yarım Küre’dedir.
E) Güneşin en geç doğduğu merkez
M’dir.
10:55 112

113. Türkiye’de, enerji tasarrufu sağlamak amacıyla yaz ve kış saati uygulanmaktadır. Bu
uygulama kapsamında yılın yaklaşık beş aylık döneminde 30º Doğu meridyeninin, diğer
dönemde ise 45º Doğu meridyeninin yerel saati ulusal saat olarak kullanılmaktadır.
Buna göre, 45º Doğu meridyeninin yerel saatinin ulusal saat olarak kullanıldığı
dönemde, Türkiye’ de, aşağıdakilerden hangisi yaşanmaz
A) Gündüz-gece süresinin eşit olduğu gün
B) Güneş ışınlarının dike en yakın açıyla geldiği gün
C) En sıcak ay
D) Öğle vakti en uzun gölge boyu
E) En uzun gündüz
10:55 113

114. Ekvatorun 4500 km kuzeyinde
bulunan X noktasının yerel saati
başlangıç meridyeninin yerel
saatinden 120 dakika ileridir.
Yalnızca yukarıdaki bilgiler
kullanılarak X noktasının,
I. matematik konumu,
II. ortalama yükseltisi,
III. bulunduğu saat dilimi,
IV. yıllık yağış tutarı
özelliklerinden hangilerine
ulaşılabilir?
A) I ve II
B) I ve III
C) II ve III
D) II ve IV
E) III ve IV
10:55 114

115. KOMİSYON, Coğrafya 9, MEB Yayınevi, İstanbul 2010
ŞAHİN, Cemalettin, Coğrafya 9, Lider Yayıncılık, Ankara, 2011
BARANAYDIN, Mehmet, Coğrafya 9, Lider Yayıncılık, Ankara, 2012
KOMİSYON, Coğrafya 9, Coşku Yayınları, İzmir 2011
ZOR, Mehmet; İLKAY, Kemal; KIZIL, Tülay; 9. Sınıf Coğrafya, Ekip Yayınları, Ankara 2011
ABAY, Cumhur, 9. Sınıf Coğrafya, Esen Yayınları, Ankara 2010
KÖROĞLU, S., KÖROĞLU, M., 9. Sınıf Coğrafya, Esen Yayınları, Ankara 2010
ATEŞ, Doğu, Coğrafya 9, Ateş Yayıncılık, Ankara, 2012
10:55 115