Invoed van moderne communicatiemiddelen op de Nederlandse taal t.b.v. De Taalexpress 2011 voor studenten van Hogeschool NHTV

1. Welkom
What’s happening?
Taalexpress: Een reis door de wereld van taal
Station ‘Watskeburt’
NHTV internationale hogeschool Breda
2 februari 2011 | Alexis van Dam
@alexisvandam

2. Wie heeft er onlangs:
Een brief geschreven
Een boek gelezen
Een verslag gemaakt
Getweet?
Gemaild?
GeSMSt
GeMSN’d

3. 1 wie ben ik
2 taal
3 invloeden op taal
4 heden & toekomst van taal
5 vragen

4. 1 wie ben ik

7. 2 taal

8. taal 1/2
Nederlands: West Germaanse taal
23 miljoen mensen (moeder-/ cultuurtaal)
30 miljoen mensen (incl. Afrikaans)
37ste taal in de wereld
Woordenschat: 1 miljoen woorden
Bron: http://nl.wikipedia.org/wiki/Nederlands

9. taal 2/2
Gesproken in:
Nederland, België, Duitsland, Suriname,
Indonesië, Zuid-Afrika, Aruba, Curaçao, Sint
Maarten, Congo Canada, VS, Australië, etc…
Bron: http://nl.wikipedia.org/wiki/Nederlands

10. dialecten
A. Zuidwestelijke dialectgroep 14. Zuid-Drents
(Zeeuws/West-Vlaams) 15. Twents
1. West-Vlaams, inclusief Frans- 16. Twents-Graafschaps
Vlaams en Zeeuws-Vlaams 17. Gelders-Overijssels (Achterhoeks)
2. Zeeuws en Urkers
18. Veluws
B. Noordwestelijke dialectgroep
(Hollands) D. Noordelijk-centrale dialectgroep
3. Zuid-Hollands 19. Utrechts-Alblasserwaards
4. Westhoeks
5. Waterlands* en Volendams* E. Zuidelijk-centrale dialectgroep
6. Zaans* 20. Zuid-Gelders
7. Kennemerlands 21. Noord-Brabants en Noord-
8. West-Fries* Limburgs
9. Bildts, Midslands, Stadsfries en 22. Brabants
Amelands 23. Oost-Vlaams
C. Noordoostelijke dialectgroep F. Zuidoostelijke dialectgroep
(Nedersaksisch)
10. Kollumerlands 24. Limburgs
11. Gronings* en Noordenvelds
12. Stellingwerfs
13. Midden-Drents
Bron: http://nl.wikipedia.org/wiki/Bestand:Dutch-dialects.svg

11. historie 1/3
1450: uitvinding boekdrukkunst
1591 oudste boek: Wachtendonckse Psalmen
1637: de eerste statenbijbel in Nederlands
1804: Nieuwnederlandse taal
Bron: http://nl.wikipedia.org/wiki/Nederlands

12. historie 2/3
1934: vereenvoudiging Nederlandse taal
1947: Nederlandse spellingswet
1954: Eerste Groene Boekje;
+/- 110.000 woorden
1980: Taalunie opgericht
Bron: http://nl.wikipedia.org/wiki/Nederlands

13. historie 3/3
1995: Update spelling tussenklant –e(n)
1998: Groene Boekje: webcam
1999: Groene Boekje: sms’en
2003: Groene Boekje: googlen
2005: laatste wijzing aan spelling (elke 10 jaar)

14. groepstalen
• Jargon gesproken door:
Artsen, consultants, studenten, jongeren,
• Turbotaal
taal gesproken door deejays, jongeren
• Mengelmoes
van allerlei talen door elkaar
“…browse ff op internet voor de nieuwe
smartphone”

15. woorden van 2010
• Algemeen: gedoogregering
• Jongeren: 1 pino (lustobject), 2 chillaxen
• Lifestyle: pingen, cougar (vrouw met jongere man)
• Sport: dr Bibberregel (schaatser niet over lijn)
• Economie: obesitasks (belasting voor dikke mensen)
• Politiek: kamikazekabinet (instabiele coalitie)
Bron: http://woordvanhetjaar.vandale.nl

16. 3 invloeden op taal

18. Bron: http://photos.state.gov/libraries/amgov/30145/ejs/pub_pop_culture_600.jpg

20. Edgar en Juffrouw Jannie: “Goeie 's morgens”
Jos: “goedemorgen deze morgen”
Storm: “goedemorgen heren vh goede leven”
“Hé lullo, heb je nog geneukt?”

21. Bron: http://gamegasm.files.wordpress.com/2010/09/mario1.jpg

25. Twittaal - lijstje
adventuritter: een avontuurlijke twitteraar. gebruikers, Twitteraars. volgen
beetweet: een tweet met ‘hot news’. tweeps: Mensen die elkaar volgen via Twitter twitter-light zone: hierin bevind je je als je al even niet
co-twitterer: iemand die onder jouw account tweets tweetaholism: het voortdurend gebruik van Twitter meer op Twitter geweest bent en terug moeite moet
stuurt. zaodat je nog nog moeilijk onder controle hebt doen, om de conversaties te volgen
dweet: een tweet die verstuurd wordt, terwijl je onder tweetaholic: iemand die verslaafd is aan Twitter twitterati: de A-lijst van twitteraars
invloed bent. tweet-back: een vroegere tweet twitterer: een gebruiker van Twitter (zoals de tweeter).
drive-by-tweet: een snelle post op Twitter, tussen je conversatie terug op de voorgrond brengen twittering: het sturen van een Twitter boodschap
andere taken tweet-dropping: op de homepagina van iemand anders twitteritas: vrouwen die met de gevoelns van hun volgers
friendapalooza: een hevige uitbarsting van “vrienden gaan luistervinken spelen
toevoegen” tweeter: een gebruiker van Twitter twitterness: iemands bijdrage aan de twitosphere.
mistweet: een tweet waar je later spijt van hebt tweeterboxes: twitteraars die erop los twitteren twitterfly: als je erg sociaal bent op Twitter en erg veel
neweeter: een nieuwe tweeter tweetheart: een bepaalde twitteraar waar sociale contacten legt. Dit merk je aan het extreme
occasionitter: een sporadische tweeter je een boontje voor hebt gebruik van het @-teken
politweeter: een politieke tweeter tweetin: als een groep twitteraars samen afspreekt om twitterject: je eigen tweet zomaar in een aan de gang
politweet: a political tweet op een vastgelegd tijdstip te twitteren zijnde conversatie gooiene
qwitter: iemand die Twitter niet meer gaat gebruiken tweet(ing): het posten van je tweet twitterlinkr: een dienst die de beste links verzameld die
tweets: de posts op Twitter gepost zijn op Twitter
reportwitters: iemand die tweet al seen verslaggever
tweetup: als twitteraars in levende lijve willen afspreken twitterlooing: twitteren vanuit de badkamer
sweeple: lieve twitteraars àsweet twitter people
twideo-cronicity: terwijl jij iemand zijn filmpjes aan het twitterpated: overstelpd worden met Twitter berichten
twadd: iemand toevoegen en volgen via je Twitter-
account bekijken bent, stuurt deze persoon jouw een tweet. twitterphoria: het gevoel dat je krijgt wanneer iemand
twiking:twitteren op de fiets die jij juist begint te volgen, jou ook begint te volgen
twaffic: Twitter verkeer
twinkedIn: Aan je vrienden op Twitter vragen om je te twitterage: een Twitter post met erg veel woede
twaiting: twitteren terwijl je wacht.
linken via LinkeIn twitterrhea: als je verschrikkelijk veel boodschappen
twalking: twitteren terwijl je onderweg bent verstuurt, op erg korte tijd
twapplications: Twitter applicaties. twitosphere: community van de mensen op Twitter
twead: een tweet lezen van een andere twiiteraar twittastic: fantastisch, ongelooflijk, super
tweepish: je beschaamd voelen of spijt twittcrastination: uitstelgedrag dat voortkomt door te
hebben van wat je getwitterd hebt. Twitteren
tweeple: Twitter mensen, Twitter leden, Twitter twittectomy: als je de personen die je volgt, stopt met
Bron: http://www.mindwell.be/technologie-en-trends/twittertaal-54-vreemde-woorden/
Meer weten: zie http://twictionary.pbworks.com/w/page/22547584/FrontPage

28. 4 heden &
toekomst van taal

29. Bron: http://www.spitsnieuws.nl/archives/crime/2011/01/verband_tussen_new_kids_en_gew.html

30. Facebook & Twitter: verstoren taal‘
Amsterdam- 23 juli 2010 14:34
Facebook en Twitter krijgen in Thailand de schuld van het lage taalniveau van studenten. Het ministerie
van cultuur heeft daarom nu voorgesteld om terug te keren naar een vervlogen traditie: het schrijven
van brieven. Uit een nationaal onderzoek verricht door het ministerie, is gebleken dat vier op de tien
Thaise jongeren denken dat 'echt Thais' alleen bij formele gebeurtenissen gebruikt zou moeten worden.
Een derde van de Thaise jeugd maakt zich geen zorgen over spelfouten, afkortingen en grammaticale
aberraties die gebruikelijk zijn in sms-berichten en gesprekken via sociale media. Een bekende Thaise
afkorting onder jongeren is de manier om 'haha' online te typen, namelijk door het nummer '5' te
gebruiken omdat het woord voor vijf in het Thais 'ha' is.
Belang
"We moeten onze nationale taal behouden. Als niemand het belang daarvan inziet, dan zijn we
verloren", zei Nipit Intarasombut, de Thaise minister van cultuur, toen hij de bevindingen van het
onderzoek bekendmaakte.
"Het schrijven van berichten op Facebook, Twitter en van sms-berichten verstoort de taal", zei hij. Hij
voegde eraan toe dat er meer gedaan zou moeten worden om jongeren aan te moedigen op de
ouderwetse manier brieven te schrijven. "Tegenwoordig schrijven kinderen geen brieven meer. Ze
vergeten de correcte manier van schrijven.“
Aan het onderzoek deden 6500 kinderen dertien jaar en ouder mee.
Bron: http://www.nu.nl/internet/2298780/facebook-en-twitter-verstoren-taal.html

31. Overeenkomsten SMS, MSN, Twitter
• Korte berichten, 140 / 160 tekens
• Afkorting
• Ontwikkeling eigen taal / jargon
• Lastig te volgen voor buitenstaanders
• Gebruik van emoticons (ipv woorden), emotie:
– plaatjes
– lettertype

32. Onderzoek
• Onderzoek (NFO trendbox):
>50% Nl: “taal verloedert”
• Reden: onderwijs en MSN
• Resultaat: slechte brieven & emails,
• 64% geen voutloze teksten
• 75% Nederlanders geen voutloze brief
Bron: http://www.pedagogiek.net/content/artikel.php?contentID=1537&subname=Algemeen%20nieuws&sectieNR

34. MSN
“W8 ff! Lees ff vrdr, as j tyd heb”
“Wacht even, Lees even verder als je tijd hebt.”
MSN: snel, bondig, leuk
• Oorsprong:
– lettercijfercombi’s (suc6), codes & symbolen (xxxje)
– klinkers weg (mrgn) & fonestisch (hoest)
– emoticons :-)
– Afkortingen (brb)
Bron: http://www.pedagogiek.net/content/artikel.php?contentID=1537&subname=Algemeen%20nieuws&sectieNR

35. Hoezo voutlooz?
• MSN gaat om: taalplezier en boodschap
• Men ziet vaker verkeerde dan correcte taal
• Als het correct moet weet met niet hoe
correct wordt geschreven
• Sluipt in teksten: ‘morge’ en ‘ff’
Bron: http://www.pedagogiek.net/content/artikel.php?contentID=1537&subname=Algemeen%20nieuws&sectieNR

36. Resultaat voor taal
• Heen-en-weer berichten, ‘snack byte size’
• Creatieve taalfondsten
• Grens versimpeling van de taal is in zicht?
• Taalverloedering
– geen volzinnen: kernachtig
– spreektaal > schrijftaal
– ontbreken van taalgevoel
– belang van grammatica & spelling neemt af
– minder lezen & schrijven van teksten

37. Creatief
• Taal is onderhevig aan ontwikkeling
• 2 talen: 1 voor school, 1 elders
MSN taal:
“Nederlands op een creatieve manier
weergegeven”
Bron: http://www.pedagogiek.net/content/artikel.php?contentID=1537&subname=Algemeen%20nieuws&sectieNR

38. Stelling
“Over 1 generatie weet men niet beter?”
Is dat zo?

39. Stelling
“Grens van de versimpeling van de
Nederlandse taal is in zicht?”
Is dat zo?
Bron: http://vorige.nrc.nl/binnenland/article1878176.ece/Grens_versimpeling_taal_in_zicht

40. 5 vragen

41. contact me
Alexis van Dam
Communicatieadviseur
Certified trainer
Mindjet Mindmanager &
Buzan’s iMindMap
Website: www.alexida.nl
LinkedIn.com/in/alexisvandam
Twitter.com/alexisvandam
Del.icio.us/alexisvandam
Facebook.com/alexisvandam
Email: alexis@alexida.nl

42. Bron: http://www.flickr.com/photos/robertvega/3944132320/