Oyunlaştırma profesyonel ve kişisel yaşamın her alanında insana fayda sağlayan bir yöntemdir. Oyunlaştırma oyun mekaniklerinin gerçek hayata uygulanması ile yapılır. Oyunların da insana çok yönde sağladığı yarar bulunur.
2. OYUNLARIN SAĞLADIĞI
FAYDALAR
● Talimatları takip etme
● Problem çözme
● Mantık yürütme
● El ve göz koordinasyonunu güçlendirme
● Planlama
● Kaynak yönetimi ve hesaplama
● Çoklu grev yapabilme
● Hızlı düşünme
● Hızlı analiz yapıp karar verme
● Muhakeme etme
● Risk alma
● Takım ile hareket etme
● Hatasızlık
● Strateji ve öngörü
● Durum farkındalığı
● Okuma ve hesaplama yeteneği
● Sabır
● Parça birleştirme
● Yetenek değerlemesi
● Haritalandırma
● Hafıza
● Görsel bilgiyi hızlı şekilde fark etme yetisi
● Meydan okumalara cevap verme
● Hayal kırıklıklarına karşılık verme
● Hedef belirleme
● Yönetme
3. Bu faydaların yanında oyunların, teknolojiye adaptasyon
sağlamak, öğrenmeyi eğlenceli hale getirmek,
yaratıcılığı artırmak, oyun içerisinde uzmanlaşmayı
öğretmek, görsel vizyonu daha hassas hale getirmek gibi
sağladığı faydalar da bulunmaktadır.
5. ○ Görsel Kontrast Zıtlığı Geliştirme: On ve on iki haftaya yayılmış elli saatlik
aksiyon oyunu oynama görsel kontrast hassasiyetini arttırdığı gözlemlenmiştir. Bu
özellik gri tonlarında ince farklılıkları ayırt etme yeteneğidir.(1)
○ Göz Tembelliğinde Tedavisi: Göz tembelliği çocukluk yıllarında oluşmaya
başlayan, gözde ve göz sinirinde yapısal hiçbir bozukluk olmamasına rağmen bir
gözün diğer göze oranla veya her iki gözün normal sınırlara oranla daha düşük
görme kapasitesinin olmasıdır.
Uzmanların iki grup hasta üzeinde yaptığı deneyde, ilk grup sağlam gözlerini
kapatarak oyun oynattılar. İkinci gruba sağlam gözlerini kapatarak televizyon
seyrettirip, örgü ördürdüler. Televizyon seyredip, örgü örenlerde bir gelişme
gözlemlenmezken, oyun oynayanlarda gelişme gözlemlendi.(2)
Temel Görsel İşlemlerde
Gelişme
6. ○ Mekansal Dikkat Gelişimi: Green ve Bavelier (3), yaptıkları çalışmada aksiyon
oyunu oynamanın, dikat dağıtıcı bir ortamda bir hedefi bulma yeteneğini
geliştirdiğini saptadılar. Bu sürüş kabiliyetini de belirleyen bir test olmaktadır.
○ Dikkat Dağıtıcı Bir Alanlarda Hareketli Nesneleri Takip Etme Becerisinin
Gelişimi: Aksiyon oyunları oynayan çocukların ve yetişkinlerin, dikkat dağıtıcı bir
alanlarda görsel olarak birbirine benzeyen objeleri ayırt edebilme yeteneklerinin
geliştiği gözlemlenmiştir.(4)
○ Düşünmeden Hareket Etme Azalımı: Oyunların hedef olmayan uyarıcılara bir
cevapta bulunma durumundan kendini sakınma ve bir çok cevap bekleyen uyarıcının
bulunduğu durumlarda, cevap istemeyen uyarıcıları ayırt etmede düşünsel yeteneği
geliştirdiği saptanmıştır.(5)
Dikkat ve İhtiyatta Gelişme
7. ○ Disleksinin Üzerinden Gelme: Disleksi dinleme, konuşma, okuma, yazma, akıl
yürütme ile matematik yeteneklerinin kazanılmasında ve kullanılmasında önemli
güçlüklerle kendini gösteren bir öğrenme bozukluğudur.
Bir çalışma, on iki saatlik video oyunu oynamanın disleksi sahibi çocuklarda okuma
ve fonetik testlerinde daha yüksek puanlar almasını sağladığı görüldü. Oyunlar
sayesinde görülen sonuçlar disleksi tedavisi için tasarlanan çalışma programlarının
sağladığı sonuçlardan daha yüksek oldu.(6)
Dikkat ve İhtiyatta Gelişme
8. Yönetim Becerilerini
Geliştirme
○ Aynı Anda Birden Fazla İşi Yapma (Multitasking) Yeteneğinin Gelişmesi: Elli
saatlik aksiyon oyunu oynama tecrübesinin, hava taşıtı kullanmak üzere modellenen
Multi-Attribute Task Battery isimli bir testte daha başarılı performans
sergilenmesini sağladığı gözlemlendi. Test, aynı anda joystick kullanılarak bir hedefi
ekranda ortalayaraktan, yakınlık seviyesini izleyip, kontrol panelindeki ışıklara
karşılık verip, radyo iletişimini dinleyip cevaplama üzerine kuruluydu. Oyundaki
yüksek skorlar, gerçek dünyadaki pilotluk performansı ile ilişkilendirildi.(7)
○ Artan Zihinsel Esneklik: Yapılan araştırmalar, oyunlar ile edinilen tecrübelerin
insanların bir işten başka bir işe geçme durumunda daha hızlı ve hatasız olduğu
görüldü.(8)
9. Yönetim Becerilerini
Geliştirme
○ Yaşlanma ile Oluşan Zihinsel Gerilemenin Terse Çevrilmesi: Zihinsel esneklik,
dikkat, hafıza ve soyut akıl yürütme yetileri yaş ilerledikçe gerilemeye yüz tutar. İleri
yaştaki katılımcılar ile gerçekleşen deneylerde oyun oynamanın bu özelliklerin
gelişimine fayda sağladığı gözlemlendi.(9) Başka bir çalışma da oyunların sadece
zihinsel gelişime değil, ilerlemiş yaşa sahip katılımcıların benlik kavrama ve yaşam
kalitesinin gelişmiş olduğu da gözlemlendi.(10)
10. Mesleki Yeteneklerin
Gelişmesi
○ Bir çok çalışma, özellikle el ve göz koordinasyonu, dikkat, mükemmel çalışma
hafızası ve hızlı karar verme gibi özelliklere ihtiyaç duyulan mesleklerde, oyunların
iş performansını arttırdığını gösterdi. İlgili bir araştırma, hava “drone”larının
uçurulup indirilmesinde oyuncuların, oyuncu olmayanlara kıyasla daha iyi
olduklarını, hatta bu yetenek üzerine eğitilmiş pilotlar kadar iyi oldukları
ispatlandı.(11) Başka bir ilgili çalışma ise genç tecrübesiz cerrahların, eğer hırslı
birer oyuncu iseler tecrübeli cerrahlardan daha iyi iş yaptıklarını ortaya çıkardı.(12)
Başka bir deneyde, oyun tecrübesi olan acemi cerrahların laparoskopik cerrahide
oyun tecrübesi olmayan cerrah kontrol grubu ile karşılaştırılınca daha başarılı
olduğu görüldü.(13)
11. Bilişsel bilim adamlarına göre, video oyunlarının
sağladığı etkiler büyüleyici, çünkü bu sonuçlar ispatlıyor
ki hayatı boyunca bir insanın beyni eski kabullerin
tersine, şekillendirilebilir olduğu ortaya çıkıyor.
Bir zamana kadar bir çok psikiyatrist tarafından zekayı
oluşturan yapı taşlarının kişinin genlerine işlenmiş
olduğu düşünülürdü ancak araştırmalar gösterdi ki zeka
bileşenlerinin başka bir müdahaleye gerek kalmadan
oyunlar tarafından daha hızlı ve etkin biçimde inşa
edildiği ortaya çıktı.
12. Her şeyin aşırısında zararlı olduğu gibi, oyunların da
aşırı oynanması olumsuz etkiler doğurmaktadır. Şiddet
unsurlarına fazla eğilim (oyunlardaki yaş sınırları önem
arz etmekte), çok fazla oyunlar ile vakit geçirmenin
kişiyi sosyal olarak izole hale sokması, öncelikli işleri
ikinci plana bırakmak, hareketsizliğin doğuracağı sağlık
problemleri, üzerine düşünülmesi gereken durumlardan
kaçış gibi olumsuz etkiler de ortaya çıkabilmektedir.
13. KAYNAKLAR
(1) Li, Renjie, Uri Polat, Walter Makous, and Daphne Bavelier. 2009. “Enhancing the Contrast Sensitivity Function through Action Video
Game Training.” Nature Neuroscience 12:549–51
(2) Video-Game Play Induces Plasticity in the Visual System of Adults with Amblyopia
(3) Brain Plasticity Through the Life Span: Learning to Learn and Action Video Games Daphne Bavelier, C. Shawn Green,Alexandre Pouget
and Paul Schrater
(4) Multiple-object tracking in children:The “Catch the Spies” task Lana M. Trick∗, Fern Jaspers-Fayer, Naina Sethi Department of
Psychology, University of Guelph, Guelph, Ont., Canada N1G 2W1
(5) Dye, Matthew W. G., C. Shawn Green, and Daphne Bavelier. 2009. “Increasing Speed of Processing with Action Video Games.” Current
Directions in Psychological Science 18:321–26.
(6) Franceschini, Sandro, Simone Gori, Milena Ruffino, Simona Viola, Massimo Molteni, and Andrea Facoetti. 2013. “Action Video Games
Make Dyslexic Children Read Better.” Current Biology 23:462–66.
(7) Chiappe, Dan, Mark Conger, Janet Liao, J. Lynn Caldwell, and Kim-Phoung L. Vu (2013). “Improving Multi-Tasking Ability through Action
Videogames.” Applied Ergonomics 44:278–84.
(8) Anderson, Ashley F., Daphne Bavelier, and C. Shawn Green. 2010. “Speed-Accuracy Tradeoffs in Cognitive Tasks in Action Game
Players.” Journal of Vision 10: 748.
(9) Basak, Chandramallika, Walter R. Boot, Michelle W. Voss, and Arthur F. Kramer. 2008. “Can Training in a Real-Time Strategy Video
Game Attenuate Cognitive Decline in Older Adults?” Psychology and Aging 23:765–77.
(10) Torres, Ana Carla Seabra. 2011. “Cognitive Effects of Video Games on Old People.” International Journal on Disability and Human
Development 10:55–58.
(11) McKinley, R. Andy, Lindsey K. McIntire, and Margaret A. Funke. 2011. “Operator Selection for Unmanned Aerial Systems: Comparing
Video Game Players and Pilots.” Aviation, Space, and Environmental Medicine 82:635–42.
(12) Rosser, James C. Jr., Paul J. Lynch, Laurie Cuddihy, Dougls A. Gentile, Jonathan Klonsky, and Ronald Merrell. 2007. “The Impact of
Video Games on Training Surgeons in the 21st Century.” Archives of Surgery 142:181–86.
(13) Schlickum, Marcus K., Leif Hedman, Lars Enochsson, Ann Kjellin, and Li Fellander-Tsai. 2009.“Systematic Video Game Training in
Surgical Novices Improves Performance in Virtual Reality Endoscopic Surgical Simulators: A Prospective Randomized Study.” World
Journal of Surgery 33:2360–67.