Στον κεντρικό, πεζόδρομο πλέον, του “Αγίου Γεωργίου” (Shen Gjergj) της Κορυτσάς στην νότια Αλβανία, βρίσκεται το περίφημο “Σπίτι του Σεφέρη”, που δεν είναι άλλο από το παλιό ελληνικό προξενείο, το οποίο λειτουργούσε στην πόλη κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέμου.

1. 12/4/23, 9:13 π.μ. Το “Σπίτι του Σεφέρη” στην Κορυτσά της νότιας Αλβανίας | ΖΕΝΙΘ
https://zenithmag.wordpress.com/2023/04/11/spitiseferikorytsa/ 1/12
Το “Σπίτι του Σεφέρη” στην Κορυτσά της
νότιας Αλβανίας
zenithmag.wordpress.com/2023/04/11/spitiseferikorytsa

2. 12/4/23, 9:13 π.μ. Το “Σπίτι του Σεφέρη” στην Κορυτσά της νότιας Αλβανίας | ΖΕΝΙΘ
https://zenithmag.wordpress.com/2023/04/11/spitiseferikorytsa/ 2/12
Το “Σπίτι του Σεφέρη” στην Κορυτσά της νότιας Αλβανίας
Στον κεντρικό, πεζόδρομο πλέον, του “Αγίου Γεωργίου” (Shen Gjergj) της
Κορυτσάς στην νότια Αλβανία, βρίσκεται το περίφημο “Σπίτι του Σεφέρη”, που
δεν είναι άλλο από το παλιό ελληνικό προξενείο, το οποίο λειτουργούσε στην
πόλη κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέμου.
Γράφει ο Γ. Σ΄τάμκος

3. 12/4/23, 9:13 π.μ. Το “Σπίτι του Σεφέρη” στην Κορυτσά της νότιας Αλβανίας | ΖΕΝΙΘ
https://zenithmag.wordpress.com/2023/04/11/spitiseferikorytsa/ 3/12
Ο Γιώργος Σεφέρης ή Σεφεριάδης, όπως ήταν το πραγματικό του επίθετο, υπήρξε
διπλωμάτης και υπηρέτησε ως γενικός πρόξενος στην Κορυτσά τη διετία 1936- 1937,
δηλαδή κατά την περίοδο της δικτατορίας του Μεταξά. Πρόκειται, για ένα νεοκλασικό
κτίριο το οποίο βρίσκεται στο κέντρο, στην καρδιά της Κορυτσάς, στην αρχή του
πεζόδρομου της πόλης του “Αγίου Γεωργίου” (Shen Gjergj), διακόσια μέτρα από
τον Ορθόδοξο Καθεδρικό Ναό, κοντά στο νέο Δημαρχείο (Baskhia), της Περιφέρειας και
της Δημοτικής Βιβλιοθήκης. Στο επιβλητικό αρχοντικό, με τη μεγάλη μαρμάρινη σκάλα
και τον κήπο με τις τριανταφυλλιές και τα τρία μεγάλα πεύκα, στο οποίο βρισκόταν και η
προξενική κατοικία, τον Νοέμβριο του 1936, ο 36χρονος Γιώργος Σεφεριάδης, έφτασε
από την Αθήνα υπηρετώντας ως διπλωμάτης. Εκεί, ο ποιητής έμεινε για δύο χρόνια
περίπου και έγραψε κάποια σημαντικά ποιήματα.
Ο χειμώνας στην Κορυτσά, όπου ο Σεφέρης ήταν πρόξενος επί πολλά χρόνια, γίνεται
καμιά φορά συγκεχυμένα αισθητός στην ποίησή του, σαν πίσω από ένα θαμπό
τζάμι. Αν και η απόσταση από την Ελλάδα ήταν μικρή, ο χειμώνας στην Κορυτσά, που
βρίσκεται στα 850 μέτρα υψόμετρο, είναι πολύ διαφορετικός από εκείνον των

4. 12/4/23, 9:13 π.μ. Το “Σπίτι του Σεφέρη” στην Κορυτσά της νότιας Αλβανίας | ΖΕΝΙΘ
https://zenithmag.wordpress.com/2023/04/11/spitiseferikorytsa/ 4/12
περισσότερων πόλεων της Ελλάδας. Το κρύο, οι γυμνές πεδιάδες τον Δεκέμβριο, οι κυρίες
με τα γούνινα παλτά και την μόδα της εποχής του Μεσοπολέμου, που τις άρεσε να
μιμούνται τότε τις παριζιάνες, η ίδια η Κορυτσά, σαν τόσες μικρές πόλεις των Βαλκανίων,
που έτρεφε τη φιλοδοξία να παριστάνει το “μικρό Παρίσι”, να ονειροπολεί μέσα στην
πληξη της… Όλη αυτή η ατμόσφαιρα, εμποτισμένη απόλυτα με την προξενική
πλήξη, ταίριαζε απόλυτα με την ποίηση του Σεφέρη:
«Ἡ δροσιὰ τοῦ βουνοῦ δὲν κατεβαίνει ποτὲ χαμηλότερα ἀπὸ τὸ καμπαναριὸ
ποὺ μετρᾶ τὶς ὦρες μονολογώντας καὶ τὸ βλέπουμε
σὰν ἔρχεται τ᾿ ἀπόγευμα στὴν αὐλὴ
ἡ θεία Ντάρια Ντιμιετρόβνα τὸ γένος Τροφίμοβιτς.»
Longtemps je me suis couché de bonne heure, Κορυτσά 1937

5. 12/4/23, 9:13 π.μ. Το “Σπίτι του Σεφέρη” στην Κορυτσά της νότιας Αλβανίας | ΖΕΝΙΘ
https://zenithmag.wordpress.com/2023/04/11/spitiseferikorytsa/ 5/12

6. 12/4/23, 9:13 π.μ. Το “Σπίτι του Σεφέρη” στην Κορυτσά της νότιας Αλβανίας | ΖΕΝΙΘ
https://zenithmag.wordpress.com/2023/04/11/spitiseferikorytsa/ 6/12
Αυτό το ιστορικό κτίριο, ανασκευάστηκε στις αρχές του 20ου αιώνα από τον Έλληνα
ιατρό Μιχαήλ Τούρτουλη, που είχε σπουδάσει στην Αθήνα. Κατά την περίοδο του
καθεστώτος του Ενβέρ Χότζα είχε χρησιμοποιηθεί για κρατικούς και κομματικούς
σκοπούς, ενώ στη συνέχεια λειτούργησε ως έδρα του Δημοκρατικού Κόμματος στην πόλη.
Το 1997 καταστράφηκε από πυρκαγιά, η οποία ξέσπασε κατά τη διάρκεια των ταραχών
στην Αλβανία με αφορμή το “σκάνδαλο των πυραμίδων”. Ένα χρόνο
αργότερα, αγοράστηκε από το ελληνικό κράτος το 1998, κι άρχισε να
αναπαλαιώνεται. Το κτίριο αυτό θα αποτελέσει μία εξαιρετικής ωραιότητας και θέσης
«στέγη» του Προξενείου της Ελλάδας, και ταυτόχρονα θα είναι ένα μνημείο για τον
Έλληνα Νομπελίστα ποιητή κι ένα σύμβολο της ελληνικής παρουσίας στην περιοχή της
Κορυτσάς.

7. 12/4/23, 9:13 π.μ. Το “Σπίτι του Σεφέρη” στην Κορυτσά της νότιας Αλβανίας | ΖΕΝΙΘ
https://zenithmag.wordpress.com/2023/04/11/spitiseferikorytsa/ 7/12
Longtemps je me suis couché de bonne heure
Τὸ σπίτι γεμάτο γρίλιες καὶ δυσπιστία
σὰν τὸ καλοκοιτάξεις στὶς σκοτεινὲς γωνιὲς
«γιὰ χρόνια πλάγιαζα νωρίς» ψιθυρίζει
«κοίταζα τὴν εἰκόνα τοῦ Ὕλα καὶ τὴν εἰκόνα τῆς Μαγδαληνῆς
προτοῦ καληνυχτίσω κοίταζα τὸ παλιὸ ἔλατο μὲ τ᾿ ἄσπρο φῶς
τὰ μέταλλα ποὺ γυάλιζαν καὶ δύσκολα ἄφηνα
τὶς τελευταῖες φωνὲς τῆς μέρας».

8. 12/4/23, 9:13 π.μ. Το “Σπίτι του Σεφέρη” στην Κορυτσά της νότιας Αλβανίας | ΖΕΝΙΘ
https://zenithmag.wordpress.com/2023/04/11/spitiseferikorytsa/ 8/12
Τὸ σπίτι σὰν τὸ καλοκοιτάξεις μέσα ἀπὸ τὶς παλιὲς κορνίζες
ξυπνᾶ μὲ τὰ πατήματα τῆς μητέρας στὰ σκαλοπάτια
τὸ χέρι ποὺ φτιάνει σκεπάσματα ἢ διορθώνει τὴν κουνουπιέρα
τὰ χείλη ποὺ σβήνουν τὴ φλόγα τοῦ κεριοῦ.
Κι ὅλα τοῦτα εἶναι παλιὲς ἱστορίες ποὺ δὲν ἐνδιαφέρουν πιὰ κανέναν
δέσαμε τὴν καρδιά μας καὶ μεγαλώσαμε.
Ἡ δροσιὰ τοῦ βουνοῦ δὲν κατεβαίνει ποτὲ χαμηλότερα ἀπὸ τὸ καμπαναριὸ
ποὺ μετρᾶ τὶς ὦρες μονολογώντας καὶ τὸ βλέπουμε
σὰν ἔρχεται τ᾿ ἀπόγευμα στὴν αὐλὴ
ἡ θεία Ντάρια Ντιμιετρόβνα τὸ γένος Τροφίμοβιτς.
Ἡ δροσιὰ τοῦ βουνοῦ δὲν ἀγγίζει ποτὲ τὸ στιβαρὸ χέρι τοῦ Ἅη Νκόλα
μήτε τὸ φαρμακοποιὸ ποὺ κοιτάζει ἀνάμεσα σὲ μιὰ κόκκινη καὶ πράσινη σφαίρα
σὰν ὑπερωκεάνειο μαρμαρωμένο.
Γιὰ νὰ βρεῖς τὴ δροσιὰ τοῦ βουνοῦ πρέπει ν᾿ ἀνέβεις ψηλότερα ἀπ᾿ τὸ καμπαναριὸ
κι ἀπὸ τὸ χέρι τοῦ Ἅη Νικόλα
κάπου 70 ἢ 80 μέτρα δὲν εἶναι πολύ.
Κι ὅμως ἐκεῖ ψιθυρίζεις ὅπως σὰν πλάγιαζες νωρὶς
καὶ μέσα στὴν εὐκολία τοῦ ὕπνου χάνονταν ἡ πίκρα τοῦ ἀποχωρισμοῦ
ὄχι λέξεις πολλὲς δυό-τρεῖς μονάχα καὶ τοῦτο φτάνει
ἀφοῦ κυλᾶνε τὰ νερὰ καὶ δὲ φοβοῦνται μὴ σταματήσουν
ψιθυρίζεις ἀκουμπώντας τὸ κεφάλι στὸν ὦμο ἑνὸς φίλου
σὰ νὰ μὴν εἶχες μεγαλώσει μέσα στὸ σπίτι τὸ σιωπηλὸ
μὲ φυσιογνωμίες ποὺ βάρυναν καὶ μᾶς ἔκαναν ἀδέξιους ξένους.
Κι ὅμως ἐκεῖ, λίγο ψηλότερα ἀπ᾿ τὸ καμπαναριό, ἀλλάζει ἡ ζωή σου.
Δὲν εἶναι μεγάλο πράγμα ν᾿ ἀνεβεῖς μὰ εἶναι πολὺ δύσκολο ν᾿ ἀλλάξεις
σὰν εἶναι τὸ σπίτι μέσα στὴν πέτρινη ἐκκλησιὰ
κι ἡ καρδιά σου μέσα στὸ σπίτι ποὺ σκοτεινιάζει
κι ὅλες οἱ πόρτες κλειδωμένες ἀπὸ τὸ μεγάλο χέρι τοῦ Ἅη Νικόλα
Πήλιο-Κορυτσά, καλοκαίρι-φθινόπωρο ῾37

9. 12/4/23, 9:13 π.μ. Το “Σπίτι του Σεφέρη” στην Κορυτσά της νότιας Αλβανίας | ΖΕΝΙΘ
https://zenithmag.wordpress.com/2023/04/11/spitiseferikorytsa/ 9/12
Ὁ τόπος μας εἶναι κλειστός
«Ὁ τόπος μας εἶναι κλειστός, ὅλο βουνὰ ποὺ ἔχουν σκεπὴ τὸ χαμηλὸ οὐρανὸ μέρα
καὶ νύχτα. Δὲν ἔχουμε ποτάμια δὲν ἔχουμε πηγάδια δὲν ἔχουμε πηγὲς μονάχα λίγες
στέρνες, ἄδειες κι᾿ αὐτές, ποὺ ἠχοῦν καὶ ποὺ τὶς προσκυνοῦμε. Ἦχος στεκάμενος
κούφιος, ἴδιος με τὴ μοναξιά μας ἴδιος με τὴν ἀγάπη μας, ἴδιος με τὰ σώματά μας. Μᾶς
φαίνεται παράξενο ποὺ κάποτε μπορέσαμε νὰ χτίσουμε τὰ σπίτια τὰ καλύβια καὶ
τὶς στάνες μας. Κι᾿ οἱ γάμοι μας, τὰ δροσερὰ στεφάνια καὶ τὰ δάχτυλα γίνουνται
αἰνίγματα ἀνεξήγητα γιὰ τὴ ψυχή μας. Πῶς γεννήθηκαν πῶς δυναμώσανε τὰ παιδιά

10. 12/4/23, 9:13 π.μ. Το “Σπίτι του Σεφέρη” στην Κορυτσά της νότιας Αλβανίας | ΖΕΝΙΘ
https://zenithmag.wordpress.com/2023/04/11/spitiseferikorytsa/ 10/12
μας;
Ὁ τόπος μας εἶναι κλειστός. Τὸν κλείνουν οἱ δυὸ μαῦρες Συμπληγάδες. Στὰ λιμάνια
τὴν Κυριακὴ σὰν κατεβοῦμε ν᾿ ἀνασάνουμε βλέπουμε νὰ φωτίζουνται στὸ
ἡλιόγερμα σπασμένα ξύλα ἀπὸ ταξίδια ποὺ δὲν τέλειωσαν σώματα ποὺ δὲν ξέρουν
πιὰ πῶς ν᾿ ἀγαπήσουν».
(Α. Ἡ Πέτρα)
Φωτογραφίες: Γ. Στάμκος, Κορυτσά, Αλβανία, 9 Απριλίου 2023

11. 12/4/23, 9:13 π.μ. Το “Σπίτι του Σεφέρη” στην Κορυτσά της νότιας Αλβανίας | ΖΕΝΙΘ
https://zenithmag.wordpress.com/2023/04/11/spitiseferikorytsa/ 11/12

12. 12/4/23, 9:13 π.μ. Το “Σπίτι του Σεφέρη” στην Κορυτσά της νότιας Αλβανίας | ΖΕΝΙΘ
https://zenithmag.wordpress.com/2023/04/11/spitiseferikorytsa/ 12/12