5. Panuto: Tukuyin kung ang sumusunod ay
HukBaLaHap, USAFFE o Kilusang Gerilya
________1. Sila ay namundok at
ipinagpatuloy ang pakikipaglaban nang
palihim.
________2. Nagmula ang lakas sa mga
magsasaka at mga alipin sa gitnang Luzon.
6. ________3. Si Heneral Douglas
MacArthur ang naging pinuno nito.
________4 Si Luis Taruc ang nagtatag
ng kilusan.
________5. Nagdulot ng malaking
pinsala sa mga Hapones ang kanilang
estratehiyang lusub-takbo sa
pakipaglaban
7. USAFFE
Ang United States Armed Forces in the Far
East o (USAFFE) ay isang pamunuang
pangmilitar na binuo ng Estados Unidos sa
Pilipinas noong Ikalawang Digmaan
Pandaigdig upang labanan ang pwersa ng
Samahang Lakas ng Imperyong Hapon.Si Hen.
Douglas MacArthur ang naging kumander
nito.
8. Sila ay mga matatapang na mga
sundalong Amerikano at isinasama
ang Sandatahang Lakas ng
Komonwelt ng Pilipinas sa
Sandatahang Lakas ng Estados
Unidos. Sila ay puspusang
nakipaglaban ng mga Hapones.
9. Noong Marso 11, 1942 ay inaatasang umalis si
Gen. Douglas MacArthur sa bansa upang
pamunuan ang Southwestern Pacific. Ngunit
may binitiwan siyang pangako sa mga
sundalong Pilipino at sundalong Amerikano
ang “I Shall Return”.
10. Ang pangakong ito ay kanilang
hinahawakan at umasa sila na babalik
agad si Hen. Douglas MacArthur sa
bansa. Si Gen. Wainwright ang pumalit
kay Hen.Douglas MacArthur.
11. Sa walang humpay na pag-atake ng
mga Hapones sa USAFFE ay umatras ito
kasama ang mga gerilyang Pilipino
patungong Bataan at doon sila
mananatili at makipaglaban hanggang
sa pagbalik ni Hen. Douglas MacArthur.
Matatag silang nakipaglaban.
12. Maraming ulit na ipinagtanggol ng
USAFFE ang Bataan ngunit sila ay
nagapi at hinuli dahil na rin sa
pagsuko ni Edward P. King sa mga
Hapones na walang pahintulot ni
Hen. Wainwright.
13. Samantalang sa pagbagsak ng Corregidor
dahil sa pagsuko ni Hen. Jonathan
Wainwright sa Hapones may ilang
tumukas na mga sundalong Pilipino
kasama ang ilang USAFFE at namundok,
nagtatag ng mga pangkat gerilya at
patuloy nakipaglaban sapagkat para sa
kanila ay hindi pa tapos ang laban.
14.
15. Paglaganap ng mga Gerilya
Nang pumasok ang hukbong Japan sa Maynila
at nang nakarating ang USAFFE sa Bataan
upang dito sukatin ang lakas ng kalaban, ang
mga sundalong Pilipino at sibilyang hindi
nakasama sa pag-urong sa Bataan ay nagtayo
ng mga pangkat ng mga gerilyang lalaban sa
mga Hapones hindi nang harapan, kundi nang
talikuran.
16. Nagpapangkat-pangkat sila mula sa mga
bulubundukin at mga ilang na lugar,
nagsagawa ng mga pabigla-biglang
pagsalakay. Ang kanilang layunin: lusubin ang
mga garison, patayin ang mga nakakulong at
salakayin ang mga istasyong militarupang
sirain ang mga kagamitan at manguha ng mga
bala at armas na gagamitin sa paglaban sa
mga Hapon.
17. Sa kalaunan ay lumaki ang bilang ng
mga gerilya at ito ay dahil sa pag-
iibayo ng kalupitan ng mga Hapon.
Kasama rin ang maraming
kababaihang naging biktima ng
karahasan ng mga Hapones.
18. HUKBALAHAP
Ang HUKBALAHAP (Hukbo ng Bayan Laban sa
Hapon) ay itinatag noong ika-29 ng Marso,
1941 sa Sityo Bawit, Cabiao, Nueva Ecija.
Nagmula ang lakas sa mga magsasaka at
mga alipin sa gitnang Luzon.Pinangasiwaan
ito ng lupong militar na hawak ni Luis Taruc,
na siyang pinakapinuno.
19. Ang iba pang kasapi ng lupon ay sina
Casto Alejandrino, ikalawang pinuno;
Felipa Culala, at Bernardo Poblete. Ito ay
isang pangkat ng gerilya na lumaban sa
mga Hapon noong panahon ng digmaan.
Sumiklab ang digmaan at sinakop ng
Japan ang Pilipinas.
20. Naging matibay na sandigan ng mga tao
sa panahon ng digmaan ang samahang
ito. Nagdulot ng malaking pinsala ang
kanilang estratehiyang lusub-takbo o
Sugod-urong –takbo na ikinalilito sa
mga Hapones.
21. Panuto: Kilalanin ang mga sumusunod. Buuin
ang mga salita at isulat ang tamang sagot
lamang sa papel.
KUHPAHALAB 1. Ang grupong ito nakipaglaban
sa mga Hapones sa pamamagitan ng lusub-
takbo o Sugod-urong –takbo
CURATSILU 2. Siya ang matapang na pinuno ng
HUKBALAHAP
22. YALIREG 3. Ang grupo na ang kanilang paraan sa
pakikipaglaban sa mga Hapones ay hindi harapan
kundi ay talikuran.
FEFASU 4. Isang pamunuang pangmilitar na binuo
ng Estados Unidos sa Pilipinas noong Ikalawang
Digmaang Pandaigdig upang labanan ang pwersa
ng Samahang Lakas ng Imperyo.
SALGOUD NEH MacRUTHAR 5. Ang komander ng
USAFFE na umalis panahon sa Digmaan at
nangakong babalik sa bansa.
23. Ang pakikipaglaban ng mga Pilipino
para sa kalayaan laban sa mga Hapon
ay naging dahilan na nabuo ang iba’t
ibang samahan o pangkat ng mga tao
para hindi na mapahamak o maalipin
ang mga mamamayang Pilipino laban
sa mga Hapones.
24. • Una, ang HukBaLaHap na itinatag noong
ika-29 ng Marso, 1941 sa Sityo Bawit,
Cabiao, Nueva Ecija.Pinangangasiwaan ito
ng mga lupong militar na hawak ni Luis
Taruc, na siyang pinakapinuno.Noong
Pebrero 1945, iniulat ng pamunuan ng
HUKBALAHAP
25. na nakipagbakbakan ito ng 1 200 ulit sa
mga Hapones at nakapatay ng mahigit
dalawampu't-limang (25) ibong kalaban.
Kumapal din ang kasapi ng samahan at
umabot sa dalawampung (20) libong
regular at limampung (50) libongreserba
ang umanib dito.
26. • Pangalawa, ang United States Armed
Forces in the far East (USAFFE)ay isang
pamunuang pangmilitar na binuo ng
Estados Unidos sa Pilipinas noong
Ikalawang Digmaang Pandaigdig upang
labanan ang pwersa ng Samahang Lakas
ng Imperyong Hapon.
27. Noong ika-5 ng Hulyo, 1945 bumalik sa
Pilipinas si Hen. MacArthur at pinalaya
ang bansa mula sa Imperyong Hapon at
idineklara ang pagwawakas ng digmaan
sa Pilipinas. Ibinalik ni Hen. MacArthur
ang kapangyarihan at tungkulin ng
gobyerno kay Pangulong Sergio Osmena
matapos ang digmaan.
28. • Pangatlo, Kilusang Gerilya pangkat ng mga
mamamayang Pilipino na nasa bulubundukin
at mga ilang na lugar, na nagsagawa ng mga
pabigla-biglang pagsalakay. Namundok din
ang mga sibilyan at karaniwang
mamamayang hindi na makatiis sa
pagpapahirap ng mga Hapon. Kasama rin ang
maraming kababaihang naging biktima ng
karahasan ng mga dayuhan.
29. Si Tomas Confesor ang sibilyang lider ng
Panay, samantalang si Koronel Macario
Peralta naman ang lider ng militar. Sa
Leyte ay si Koronel Ruperto Kangleon. Sa
Mindanao ay sina Tomas Cabili at
Salipada Pendatun. Sa Luzon napabantog
sina Wenceslao Q. Vinzons at Marcos V.
Agustin.
30. • Ang Mga Kababaihan sa panahon ng
Hapones ay nakipaglaban din sa
pamamagitan ng pagtulong sa pag-
aaruga sa mga bihag. Sila ang nanggamot
sa mga sugatan, nagbigay ng pagkain at
damit sa mga bihag na mga sundalong
Amerikano at sundalong Pilipino.
31. Panuto: Unawaing mabuti ang mga
tanong. Titik lamang ang isulat sa papel.
1. Ano ang tawag sa pangkat na gerilya na
nagmula ang lakas sa mga magsasaka at
mga alipin sa Gitnang Luzon?
A. USAFFE B. HUKBALAHAP
C. MAKAPILI D. Gerilya
32. 2. Kailan itinatag ang HukBaLaHap?
A. March 9, 1939 C. March 19, 1940
B. March 29, 1941 D. March 31, 1942
33. 3. Bakit naging mahalaga ang kilusang
HUKBALAHAP?
A. namundok sila noong digmaan
B. tumulong sila sa mga Hapon
C. Lumaban sila sa mga Hapon gamit ang
estratehiyang lusub- takbo oSugod-urong
–takbo
D. Pinabagsak nila ang Pamahalaa
34. 4. Ano ang tawag sa pangkat ng mga
mamamayang Pilipino na nasa
bulubundukin at mga ilang na lugar, na
nagsagawa ng mga pabigla-biglang
pagsalakay sa mga Hapones?
A. Pangkat Gerilya B. USAFFE
C. NPA D. HukBaLaHap
35. 8. Ano-ano ang layunin ng iba pang
kilusang gerilya?
A. kaibiganin ang mga sundalong Hapon,
makipag-sabwatan sa kanila
B. Ipagbunyi ang kalupitan ng mga
kalaban, kibit-balikat sa kanilang pag-
aalipusta
36. C. Tulungan ang mga kalaban sa
planong pagsalakay sa kuta ng mga
sundalong Pilipino
D. Lusubin ang mga garison, patayin
ang mga nakakulong, salakayin ang
mga istasyong Military
37.
38.
39. Panuto: Isulat ang Tama kung
totoo ang nakasaad sa bawat
bilang, Mali naman kung hindi.
Isulat ang inyong sagot sa papel.
40. ________1. Sa Fort Santiago
karaniwang isinasagawa ang
pagpaparusa at pagpapahirap,
maaari din para sa pagkuha ng
impormasyon, sa mga Pilipinong
pinaghinalaang mga gerilya.
41. _________2. Sa bisa ng Executive
Order No. 119, itinatag ang
Kapisanan sa Paglilingkod sa
Bagong Pilipinas (KALIBAPI), ang
tanging partidong politikal na
pinahintulutan ng mga Hapones sa
Pilipinas.
42. __________3. Sinupil ng mga
Hapones ang kalayaan ng mga Pilipino.
__________4. Nagpalabas ng salapi
ang mga Hapones. Tinawag itong
"mickey mouse money" dahil sa
kakulangan ng mahahalagang
impormasyon sa disenyo nito.
44. Pamamahala ng Kolonyanismong Japan
Ang pamahalaang Militar
Lubusang nasakop ng mga Hapones
ang Maynila noong Enero 2, 1942.
Ipinahayag agad ni Heneral Masaharu
Homma ang kawlang-bias ng
kapangyarihan ng Amerika at ang
kanilang patakaran sa pananakop.
45. Ang Pambansang Asemblea
Ang pambansang asemblea na dating
nasa ilalim ng Pamahalaang
Commonwealth ay hinayaangmanatili
ng mga Hapones subalit wala na itong
kalayaan at kapangyarihan gumawa at
magpatupad ng mga batas.
46. Ang pamunuang military ng mga
Hapones ang namahala sa
paggawa at pagpapatupad ng
mga kautusang
pampangasiwaan, at nagpatibay
ng mga batas.
47. Ang Hukuman
Ang dating tagapagsalita o ispiker ng
asemblea ng commonwealth na si
Jose Yulo ang napiling Punong
Mahistrado ng Kataas-taasang
Hukuman. Nanatili ang hukuman
ngunit inalis at pinigilan ang mga
kalayaan nito.
48. Ang tanging kapangyarihan na
naiwan rito ay ang lumitis sa mga
usaping sibil at criminal na
kinasasangkutan ng mga Pilipino.
Ilan sa mga kasong ito ay ang mga
nauugnay sa trapiko, pagpatay, at sa
salang bigamy.
49. Ngunit madalas din itong
pakialaman ng Kempeitai.
Nawala ang kalayaang
magbigay ng makatarungang
hatol ang mga hukom.
50. Mga Nawalang Karapatan
Totalitaryan ang pamahalaang pinairal ng
pamahalaang military ng mga Hapones.
Binuwag nila ang pamahalaang
demokratikong ipinakilala ng mga
Amerikano. Maraming ipinagbawal ang
Pamahalaang Hapones at ilan sa mga
karapatan ng mga mamamayan ay nawala
tulad ng:
51. 1.Karapatang mabuhay nang Malaya;
2.Karapatang ituring na walang sala
hangga’t hindi napatutunayan sa
makatarungang paglilitis;
3.Karapatan sa malayang
pagpapahayag at paglilimbag;
52. 4. Karapatang magsagawa ng
isang tahimik na pagtitipon;
5. Karapatang makapaglakbay;
at
6. Karapatang mahalal na
pinuno ng bayan.
53. Ang Saligang Batas 1943
Upang ipakita na mayroong batayan
ang kanilang layunin, ipinabago ng
mga Hapones ang Saligang Batas.
Ginawa ito upang maging
makatotohanan ang pagtatatag ng
Ikalawang Republika
54. (gayunpaman, ang republikang ito ay
nagging puppet o sunod-sunuran
lamang). Pinagtibay ito ng 117 mga
kinatawan ng KALIBAPI noong
Setyembre 4, 1943. Ang sumusunod
ay ilan sa mga katangian ng
Saligang Batas 1943.
55. 1.May higit na kapangyarihan ang
Pangulo ng Republika kaysa sa
Hukuman;
2.Walang posisyon para sa
Pangalawang Pangulo;
56. 3. May kapangyarihang pambatas
ang ang batasang unicameral na
tinawag na Pambansang Asemblea;
at
4. Binigyang-diin ang mga
pananagutan at tungkulin ng mga
mamamayan.
57. Panuto: Basahin at unawaing
mabuti ang mga tanong. Tiktik
lamang ang isulat sa papel.
58. ______ 1. Sino ang naging pangulo
ng Pamahalaang Hapones?
A. Manuel Roxas
B. Mauel L. Quezon
C. Jose P. Laurel
D. Ramon Magsaysay
59. ______2. Sino ang inatasan ni Pangulong
Quezon na mangasiwa sa Maynila sa
kanyang pag-alis papuntang Amerika at
siya rin ang nagsuko sa mga kalaban.
A. Jorge B. Vargas
B. Jose Abad Santos
C. Jose P. Laurel
D. Benigno Aquino Sr
60. ____3. Bakit tinaguriang “Mickey Mouse
Money’’ ang salapi ng bansa noong
panahon ng pananakop ng mga
Hapones?
A. Hindi ito kinalala sa pandaigdigang
kalakalan
B. Si Mickey Mouse ang nakalagay sa
pera bilang simbolo
61. C. Dahil sa kakulangan ng
mahahalagang impormasyon sa
disenyo nito. Tinawag din itong
"gurami", maliliit na isda na kahit
madami ang bilang ay walang halaga.
D. Tanging mayayaman lamang ang
nagkakaroon ng Mickey Mouse
62. _____4. Sino-sino ang mga MAKAPILI at bakit
itinuturing silang mga traydor ng mga
Pilipino?
A. Sila ang mababagsik na kempeitai na may
bandana sa ulo na humuhuli sa mga gerilya
B. Sila ang mga kawal-Hapones na may
bayoneta sa itinuturo ang mga
pinaghihinalaang Pilipinong gerilya
63. C.Sila ang mga paring Pilipino na
nakikipagtulungan sa mga Hapones sa
paghuli sa mga gerilya sa kabundukan
D. Sila ang mga Pilipinong may
nakataklob ng bayong sa ulo na may
butas sa bahagi ng mata at nagtuturo
sa mga Pilipinong gerilya.
64. ____5. Paano isinagawa ng mga Hapones
ang “Sona” sa pagsugpo sa mga gerilya?
A. Ang mga mambabatas sa KALIBAPI ay
gumagawa ng batas katuwang ang mga
MAKAPILI.
B.Pinarurusahan at pinupugutan ng ulo
ang mga kababaihan at matatandang
nakikipagtulungan sa mga gerilya.
65. C.Sapilitang pinalalabas sa bahay at
pinapipila ang mga kalalakihan na
inaakalang mga gerilya at itinuturo ng
mga MAKAPILI.
D.Ang mga kawal-Hapones at kempeitai
ay dumadalaw sa bawat bahay ng
pinaghihinalaang gerilya at sinusunog
ang kanilang tirahan.