1. Europar Batasuna
Europar Batasuneko historia antzinatik uler daitekeen prozesu
baten emaitza da. Historian zehar Europar Batasuna geroz eta
handiagoa egin da eta hainbat herrialderekin batzen. Hauen
artean Erromatar Inperioa, Inperio Frankoa, Germaniako
Erromatar Inperio Santua, Frantziako Lehen Inperioa eta
Alemania Nazia zeuden. Europan, 1945ean Bigarren Mundu
Gerra amaitu aurretik, hainbat politikari eta pentsalarik Europako
herri eta estatuen arteko batasunean amesten zuten: Victor Hugo,
Charles de Saint-Pierre etab.
Hala ere, Europako batasuna bilatzeko
benetako urratsak Bigarren Mundu
Gerra amaitu ostean sortu ziren,
Winston Churchillek Europako
Estatu Batuak sortzea proposatu
zuenean. 1949an Europako Kontseilua
sortu zen, estatuz gaindiko lehen
erakunde europarra..
2. EUROPAR BATASUNAREN SORRERAKO
ETAPA NAGUSIAK. ERAIKITZEKO
PROZESUA.
Europar Batasunaren hedadura 4.632.318 km2-koa da eta
biztanleria 494.655.462-koa 2007. urtean. Txanpon nagusia euroa
da, nahiz eta zenbait herrialdek ez duten erabiltzen. Brusela,
Luxenburgo eta Estrasburgon daude egoitzarik garrantzitsuenak.
Estatu-kideak honako hauek dira:
1958. urtean Alemania, Frantzia, Italia, Herbehereak, Belgika eta
Luxenburgo herrialdeak EB-a sortu zuten. Horren ondoren beste
hainbat herrialde batu ziren: 1973. urtean Erresuma Batua, Irlanda
eta Danimarka; 1981. urtean Grezia; 1986. urtean Espainia eta
Portugal; 1995. urtean Suedia, Austria eta Finlandia; 2004.urtean
Polonia, Txekiar Errepublika, Hungaria, Eslovakia, Lituania,
Letonia, Eslovenia, Estonia, Zipre eta Malta; 2007. urtean
Errumania eta Bulgaria; eta azkenik, 2013. urtean Kroazia.
3. Europar Batasunaren eraikuntza prozesu historiko luze baten
emaitza da. Hona hemen prozesu horren unerik
garrantzitsuenak:
1948an Benelux sortu zen (Belgika, Herbehereak eta
Luxenburgo batera izendatzeko izena).
1950ean Schuman ministro frantsesak ikatz- eta altzairu-zko
ekarpena era kunde bateratu baten mende edukitzeko premia
adierazi zuen adierazpen
Honetan. 1951ean Parisko
Itunaren bidez, Ikatzaren
eta Altzairuaren Europako
Erkidegoa (IAEE) sortu zen.
Seiak (Belgika, Frantzia,
Italia, Luxenburgo,
Herbehereak eta Alemaniako Errepublika
Federala) zeritzen
herrialdeen partaidetzaz eratu zen, eta
bi produktuon merkatu bateratua antolatu zuten muga-zergei,
prezioei eta legeriari zegokienez, besteak beste.
4. 1957an Erromako Ituna izenpetu zen. Itun horrekin
Frantziak, Italiak, Belgikak, Luxenburgok,
Herbehereek eta Alemaniako Errepublika Federalak
Europako Ekonomia Erkidegoa (EEE) eta Euratom
edo Atomo Energiaren Europako Erkidegoa (AEEE)
sortu zituzten.
Itunean argi zehaztuta ageri dira helburu hauek:
- Muga-zergak kentzea.
- Merkataritza-politika bateratua antolatzea.
- Pertsonen, kapitalaren eta zerbitzuen joan-etorri librea
segurtatzea.
- Nekazaritza- eta garraio-politika bateratua antolatzea.
- Gizarte Funtsa eta Europako Inbertsio Bankua sortzea.
5. 1968. urtean aduana-batasunaren prozesuari amaiera eman
zitzaion, eta horrela salgaien zirkulazio askea onetsi zen.
1987. urtean honako aldaketa hauek egin ziren:
- Botere gehiago eman zitzaion Europako Parlamentuari.
Europar Batasunaren eraikuntza prozesu historiko luze baten
emaitza da. Hona hemen prozesu horren unerik garrantzitsuenak:
1948an Benelux sortu zen (Belgika, Herbehereak eta Luxenburgo
batera izendatzeko izena).
1950ean Schuman ministro frantsesak ikatz- eta altzairu-zko
ekarpena erakunde bateratu baten mende edukitzeko premia
adierazi zuen adierazpen honetan.
1951ean Parisko Itunaren bidez, Ikatzaren eta Altzairuaren
Europako Erkidegoa (IAEE) sortu zen. Seiak (Belgika, Frantzia,
Italia, Luxenburgo, Herbehereak eta Alemaniako Errepublika
Federala) zeritzen herrialdeen partaidetzaz eratu zen, eta bi
produktuon merkatu bateratua antolatu zuten muga-zergei,
prezioei eta legeriari zegokienez, besteak beste.
6. 1957an Erromako Ituna izenpetu zen. Itun horrekin
Frantziak, Italiak, Belgikak, Luxenburgok, Herbehereek
eta Alemaniako Errepublika Federalak Europako
Ekonomia Erkidegoa (EEE) eta Euratom edo Atomo
Energiaren Europako Erkidegoa (AEEE) sortu zituzten.
Itunean argi zehaztuta ageri dira helburu hauek:
- Muga-zergak kentzea.
- Merkataritza-politika bateratua antolatzea.
- Pertsonen, kapitalaren eta zerbitzuerra osatzeko eta
pertsonen joan-etorri librea bermatzeko esparru juridikoa
zehaztu zen.
1990: Alemaniaren batzea. Alemaniako Errepublika
Demokratikoa Alemaniako Errepublika Federalarekin
batu zen. Hau ere gehikuntza bat izan zen, baina
Batasuneko estatu-kideen kopurua handitu gabe
7. 1992. Batasunaren Ituna edo Maastrichteko Ituna
izenpetu zen. Une hartatik aurrera:
- Europako Erkidegoak (EK) Europar Batasuna (EB)
izena hartu zuen.
- Ekonomia eta Diru Batasuna abiarazi zen, azken
buruan diru edo moneta bakarra ipintzeko: euroa.
- Barne eta kanpo politika bateratzen da.
- Justizia eta segurtasun politika.
- Gizarte politika justuagoa.
1997. Amsterdamgo Ituna izenpetu zen, batik bat gizarte
politikako hainbat alderdi sakontzen eta polizia-
lankidetza handiagoa sustatzen duena.
2001. Nizako Ituna izenpetu zen, elkartearen handitzea
zela eta, erakundeak berrantolatzeko.
2002. Euroa, txanponak eta billeteak, zirkulazioan jarri
zen.
9. Europaren etorkizun demografikoa: erronka
bat aukera batean bilakatzea
Europa erronka demografiko batean dagoen
bitartean,Komisioak situazio honekin oportunitate bat
egitea proposatu du.Proposamen honek hirugarren
adineko pertsonak lan egitea eta haien gauzak
modernizatzea eta zaitzean datza.
Europar Batasunak aurrerapen demografikoarekin
arazoak dituen bitartean aziketa naturalak ez dun gora
egiten eta geroz eta hirugarren adineko pertsona
gehiago daude. Erronka hau aurrera ateratzeko
komisioak aholku batzuk ateratzen arti dira hirugarren
adineko pertsonentzako, haien bizitza hobeagoa izateko
eta berrikuntza demogreafiko bat aurrera eramateko.
10. Europareen zaharkuntza
demografikoa:tendentzia
k eta perspektibak
Europaren
zaharkuntzak(hau
da,hirugarren adineko
pertsonen igoeraren
portzentaiak munduko
biztanlerian)ohitura
ekonomiko, sozializazio
eta medikuntzan
hobekuntzak izatea izan
du ondorioa.
11. Bizitzeko esperantza (8
urte gehiagotu da
1960 eta 2006) 5 urte
gehiago handitzen
jarrai dezake 2006
eta 2050-en artean,
ondorioz, 80 eta 90
urte bizitzen diren
pertsona gehiago
egongo lirateke
populazioa handituz
.
12. Tendentzia hauek, UE-ko
biztanleria murriztuko
dute, eta aldi berean
adinean irbaziko dute.
Europan lan egiten duten
biztanleriaren kopurua
(51 eta 64 urte artean)40
milioera murriztuko da
2006 eta 2050 artean eta
dependentziaren
koefizientea bikoiztuko
da %51era 2050ean.
Aldaketa demografiiko
hau gizarte arazoekin
joango da estatu
afektatuetan gizartearen
zaharkuntzaren
ondorioz.
14. Badago zaharrentzako aisialdi talde bat oraindela lau urtetik, bertan parte hartzen duten
zaharrentzako ekintza ezberdinak presatzen dituztenak. Orain dela pare bat urtetik saiatzen ari dira,
ekintza horiek gizartearekin zerikusia izaten, eta iada bizpahiru lan egin dituzte.
15. Gaur egungo zaharrek ere gizartean modu desberdin askotan
lagundu dezakete. Modu desberdin asko daude adibidez urte
batean herrietako errotonda asko landare izugarri eta
beste zenbait lorez apaindu eta itsura ona eman zieten.
Beste urte batean lur asko erabili gabe zeudenez, zahar
askori taldeka lur zatiak eman zizikieten eta bertan haien
soroak sortu zituzten. Bertan, bakoitzak nahi zuena landa
zezakeen eta batzuk letxugak zein tomateak... landatu
zituzten.
16. Aurten beste modu batean pentsatzen dute laguntzea.
Normalean, adin hanidko gehienak oso erlijiosoak izaten dira
eta meza eta elizara joaten dira sarritan. Horregatik, aurten esan
digutenez Donostian jendea falta da erlijioarekin zerikusia
dueten lanetan, adibidez, katekesiak emanez, mezetan lagunduz
eta elizak garbitu eta apaintzen.
Jendeari abestiak erakusten ere
lagundu dezakete eta aurtengo
negua hotza datorrela esan ondoren,
ez dira kanpoan lanean arituko,
baizik eta barruan ume eta
gurasoekin erlijioaz hitz egiten.
Inork ez du nahi erlijioarekin eta
elizarekin dagoen tradizioa galtzea,
eta orain zertxobait galtzen ari dela uste da.
17. Laburbilduz, adinekoak ere lan egiteko gogoa dute eta
beraientzako ere osasuntsuagoa da. Bestalde, ez dira
egun osoa etxean sartuta egoten eta jendearekin
soziabilizatzen dira. Gainera, jakinda gizarteari
laguntzen diotela askoz gogo gehiago jartzen dute.