2. Ümumi baxış:
1. Şəbəkələr
2. Lokal şəbəkələrin topologiyası
3. Lokal şəbəkələrin texnalogiyaları
4. LAN qurğuları
5. LAN protokolları və OSİ modeli
6. Tipik LAN modeli
7. Diaqnostika prosesinin təşkili
3. - rabitə xətləri və xüsusi proqram təminatı ilə bir-birilə
əlaqəli kompüterlər və periferiya avadanlıqları
sistemindən ibarətdir.Kompüter şəbəkələrinin bir neçə
tipi mövcuddur:
Lokal şəbəkələr(LAN)-coğrafi baxımdan kompütürlər bir-
birlərinə yaxın olur(eyni binada).
Qlobal şəbəkələr(WAN)- məlumatlar uzaq məsafələrə radio
dalğalar və telefon xətlər vasitəsilə ötürülür.
Metropoliten şəbəkələr(MAN)- Bu şəbəkələr böyük şəhərlər
üçün qurulur.
Kampus şəbəkələri(CAN)- məhdud coğrafi ərazidə,kampuslar
dövlət qurumları üçündür.
Ev şəbəkələri(HAN)- istifadəçinin üv mühitində istifadə
etdiyi rəqəmsal qurğulardan təşkil olunur. və.s
4. LAN topologiyası
Topologiya Üstünlüklər çatışmazlıqlar
Şin (bus) - Qurulması sadədir
- Mərkəzi idarəyə ehtiyac
yoxdur.
- Şəbəkə kartları ucuzdur.
Toqquşmaların baş verməsi
və kabel sisteminin
etibarlılığı.
Ulduzvari (star) - Etibarlılıq yüksəkdir
- Genişləndirilmə sadədir
- Şəbəkə idarəsi çox asandır.
Şəbəkənin etibarlılığının
mərkəzi qovşağın
etibarlılığından çox asılı
olması.
Halqa(ring) - İşləmə gücü yüksəkdir.
- Asan və tez qurulur.
- Nasazlıqların təsbiti
asandır.
- Maaliyyəti aşağıdır.
Stansiyalardan birinin
sıradan çıxması şəbəkənin
çökməsinə səbəb olur və hub
ilə stansiya rasındakı məsafə
100 metrdən artıq ola
bilməz.
5.
6. Ethernet - Xerox firması tərəfindən təklif edilmiş və
burada ümumi şin topologiyasından isitifadə olunur.
Token Ring - halqavari topologiyaya malikdir,
markerdən istifadəyə əsaslanır və OSİ modelinin
məlumat bağlantı qatında aktivdir.
FDDİ - iki ayrı halqa üzərində və əks yönlü çalışan
iki bənzər xəttə malikdir(əsas və ikinci halqa).
Şəbəkə mühitində məlumat axım sürəti 155-622
Mbps-dir.
7. Şəbəkəni qurmaq,genişləndirmək,təhlükəsizliyini təmin
etmək və eyni zamanda iyerarxik şəklə salmaq üçün
bəzi cihazlardan istifadə etməliyik.Bu cihazlar:
• Hub
• Switch(açar)
• Repeater (Təkrarlayıcı)
• Bridge(Körpü)
• Router(Yönləndirici)
• Firewall(Təhlükəsizlik divarı)
• Gateway(Şəbəkə Keçidi)
9. Tipik bir LAN şəbəkə modeli özündə :
Hesablama Qurğuları modeli(Computing Device)
İşçi stansiya(Workstation)
Server və Printer modelləri
Hub-a birləşən və ya tək bir LAN-ı təmsil edən Media
modeli
Ən əsas körpü(Bridge) və yönləndirici(Router) modeli.
Workstation və Server modeli paketləri şəbəkə boyunca
digər Computing Device modelləri üçün
yaradılmasında,Router və Bridge modeli isə paketlərin
altşəbəkələr arasında yönləndirilməsinə cavabdehdir.
10.
11. Lokal şəbəkələrin diaqnostikası özündə bir neçə
test vasitələrini cəmləşdirir.
Kabellərin quraşdırılmasının
yoxlanması(topologiyanın yoxlanması);
Avadanlıq və proqram təminatının gizli
qüsurlarının aşkar edilməsi;
Şəbəkədə memarlıq-dizayn, onun gücü və
çətinlikləri, onun müxtəlif komponentləri
yükləmək və enerji balansının ,müəyyən
keyfiyyətlərin qiymətləndirilməsi və.s
12. Diaqnostika prosesinin təşkili
Gizli qüsurların və şəbəkə memarlıq keyfiyyətinin yoxlanmasında
iki əsas yanaşma var:
Passiv diaqnostika - daimi olaraq şəbəkə monitorinqini həyata
keçirir (uzun müddətli olaraq) və onun davranış dəyişikliklərini
qeyd edir. Bu prosesdə SNMP protokolu,protokol analizatorları
və xüsusi proqramlardan istifadə olunur.
Stress test - şəbəkədə həddindən artıq yükləmə olduqda və bu
ekstremal şəraitdə şəbəkə fəaliyyətini yoxlamaq üçündür. Stress
test üsulu passiv diaqnostika üsulunu tamamlayır.