2. Kripto Para nedir ?
‘Kripto Para’ şifrelenmiş para anlamına gelir.
Dijital ortamda üretilen ve kağıt paranın internet
üzerindeki
versiyonları olan ve Dolar, Euro gibi karşılıkları olan
para birimleridir.
İlk kripto para birimi 2008 de üretilen Bitcoin ‘dir
ve bugün hem para transferlerinde, hem internet
alışverişlerinde hen de çeşitli günlük hayat
harcamalarinda yoğun şekilde kullanılmakta ve
kullanimi artmaya devam etmektedir.
3. Kripto Paranin diğer para
birimlerinden farkı nedir ?
Kripto Para bağımsız bir para birimi olması
ile tanımlanabilir. Bunun anlamı, Kripto
Para, merkezi olmayan (merkez bankası da
tabi ki) bir para birimidir ve hiçbir kurum
tarafından kontrol edilemez. Bu yüzden
çoğu kişi bugün parasını Bitcoin olarak
saklamayı tercih ediyor. Hiçbir banka
onların parasını kontrol edemez.
Kripto paralar internet ortamından satın
almalar yapmak için kullanılabilir. Bu
yüzden, birçok para birimi üzerinden (dolar,
yen, euro, tl ) ve dijital para birimleri (paypal
gibi ) üzerinden exchange edilebilir.
4. Bitcoin Nedir ?
Bitcoin, 2008 yılında Satoshi Nakamoto tarafıından geliştirilmiş, herhangi bir üçüncü
parti hizmetine gerek kalmadan, eşler arasında para transferini mümkün kılan bir
elektronik para sistemidir.
• Bitcoin bir tür dijital para birimidir ve elektronik
ortamda maksimum 21 milyon Bitcoin üretilebilir.
• Bitcoin hiç kimse tarafından ve merkez bankaları,
hükümetler gibi otoriteler tarafından kontrol
edilemez bir para birimidir.
• Üretilen veya satın alınan Bitcoin’ler dijital cüzdanlarda tutulabilirler.
• Bu para biriminin onlarca örneği olmakla birlikte Bitcoin, şifrelenmiş dijital para
(kripto para) kategorisinde geliştirilen ilk örnektir.
5. Kripto Para Nasıl Üretilir ?
Kripto Paralar, Dolar ve Euro gibi
para birimlerinden farklı olarak
herhangi bir kalıp üzerine basılamaz.
Dünyadaki milyonlarca kişi
tarafından, bilgisayarlarda
matematiksel problemleri çözen bir
yazılım tarafından elektronik ortamda
basılmaktadır.
Bu işlemin adına ‘Mining‘ (Kripto Para
Madenciliği) denir.
6. Mining Nedir ?
Günümüz para sisteminde, kağıt
paralar hükümetler tarafından ihtiyaç
dahilinde basılıp üretilebilirken, Kripto
Parada üretim bu şekilde
gerçekleşmez. Kripto Para, işlem gücü
üreten bilgisayarlar ve donanımlar
tarafından “madencilik” adı verilen bir
konsept altında üretilir.Dijital Para
madenciliği, aslında çok özet olarak
anlatmak gerekirse, bilgisayarınıza
özelliği olan bir sayıyı aratıp
buldurmanızdan ibaret ve bu sayıyı
özellikli yapan şey ise, bulunmasının
oldukça zor olması ve bulmanın gittikçe
zorlaşması.
7. Mining -2-
Üretimin zorlaşmasının sebebi ise şans eseri değil. Bunun sebebi Bitcoin
protokolü tasarlanırken, Satoshi Nakamoto tarafından ayarlanmış bir
güvenlik önlemi olması. Bu güvenlik önlemi, (yani bulunmasının zor
olması) herkes kafasına göre “Bitcoin basma” işlemini gerçekleştiremesin
(ve/veya Blockchain’i manipüle edemesin…) diye var.
Şu anki durumda (BTC protokolünün günümüz için belirlediği zorluk ve
ödül seviyesinde), bu iğneyi bulan (yani “çekilişi kazanan”) madenci 25
BTC ödül kazanıyor. Bu rakam Bitcoin’in ilk zamanlarında 50BTC idi ve git
gide azalacak [bir sonraki ödül adımının 2017 yılında başlaması bekleniyor
ve o zaman ödül 12,5BTC’ye düşmüş olacak].
8. Mining -3-
Kripto Para çıkartmak, yani
madencilik yaparak bir miktar
Kripto Para elde etmek,
madenciliğin tek amacı değildir.
Madencilik, hesaplama yetkisini
kullanarak işlemi gerçekleştirme,
sistem ağını güvenli bir şekilde
koruma ve sistemdeki her
kullanıcıyı senkronize hale getirme
işlemidir. Sistem tek bir merkezden
kontrol edilemediği için Kripto Para
kullanılan her yerde
süreci çalıştırmak, sistemi gözetmek türü işleri birilerinin bir bedel
karşılığında yapması gerekiyor ve bu işi yapanlara madenci deniyor.
9. Cloud Mining Nedir ?
Bitcoin madenciliği günden
güne zorlaştığı için gerekli
donanım ihtiyacı da günden
güne yükselmektedir. Zira
bundan bir sene önce para
kazandıran donanımlar, bugün
elektrik parasını ödeyemez
duruma gelmiştir. Hal böyle
olunca madenciler farklı
yollara başvurmaya
başlamıştır. Bunların en
başında Cloud Mining
gelmektedir. İnternet üzerinde
sizin adınıza ücreti karşılığında
işletilen donanımlar
bulabilir, belli bir ücret
karşılığında dönemsel kontrat
yaparak bu donanımların
kârına ortak olabilirsiniz.
10. Kripto Paranın Avantajları -1-
Hesap kurulumu oldukça basittir
Bankacılar kişilere hesap açmak için oldukça uğraş verirler. Ödemeler için ayrı bir hesap
açmak da ayrı bir dert. Dijital Para hesabınızı saniyeler içerisinde, hiçbir sorun olmadan ve
hiçbir ücret ödemeden açabilirsiniz. Kendiniz ile ilgili birkaç bilgi vermeniz yeterli olacaktır.
Taşıması Kolaydır
Milyarlarca dolar değerindeki Dijital Paralarınızı küçük bir hafıza kartında bile
taşıyabilirsiniz.
• Kripto Para bağımsız bir para birimidir
Bitcoin ağı, hiçbir merkezi otorite tarafından kontrol
edilememekte. Tüm Kripto Para üreten makineler ve
işlemleri sürdüren makineler bu ağın bir parçası, bütün
makineler birlikte çalışmakta. Bu da teoride hiçbir merkezi
otoritenin Kripto Paranın parasal politikasını
düzenleyemez. Ayrıca herhangi bir nedenden dolayı bir ağ
çevrimdışı olsa dahi, para döngüsü devam eder.
11. Kripto Para anonimdir
Kripto Paralar kullanıcılar için anonim bir platform
oluşturmaktadır. Kullanıcılar bir çok bitcoin hesabı
bulundurabilir. Bu hesaplar hiçbir isme, adrese veya
kullanıcıyı tanımlayacak herhangi bir bilgiye bağlı değildir.
Kripto Para tamamıyle saydamdır
Dijital Para yapılan tüm işlemler Block Chain adı verilen bir
veri merkezinde toplanmaktadır. Eğer hesabınızda halka
açık bir adres belirtmişseniz, kullanıcılar o adresle bağlantılı
ne kadar para olduğunu görebilirler. Sadece onların “size”
ait olduğunu bilemezler. İşlemlerin takip edilmemesi için
Kripto Paranın Avantajları -2-
kullanıcılar birden fazla hesap kullanmakta ve para transferlerini tek bir hesaptan yapmamaktadırlar.
Parada işlem ücretleri yoktur
Banka hesabınızdan para transferi yaparken, bankalar sizden genelde bir işlem ücreti isteyebilir, Dijital
Para parada yoktur ya da çok düşüktür.
Çok hızlı
Dijital Para ile her an para transferi yapabilirsiniz ve transferiniz dakikalar içerisinde gerçekleşir. (Para
transferlerinin iş gününde yapılma zorunluluğu yoktur.)
12. İzi sürülemez
Kripto Para sisteminizdeki mali kaynağınızın ne kadar olduğu yada
hesabınız hakkındaki diğer bilgiler, hükümetler de dahil olmak üzere
hiçkimse tarafından bilinemez ve takip edilemez. Dolayısıyla
hükümetlerin mali kaynağınıza göz dikmesini (vergi) önlenmiş
olursunuz.
Enflasyon riski düşük
Enflasyona sebebiyet veren etkilerden biri de tedavüldeki reel para
arzlarındaki artıştır. Tedavüldeki para arzının artması doğru orantılı
olarak enflasyonu da arttırır. Ancak bu sistem Kripto Para için geçerli
değildir. Çünkü Dijital Para sistemi, sonu olan bir sistemdir. Örnrğin
teknik tasarımı itibariyle maksimum 21 milyon adet Bitcoin
üretilebilir. Dolayısıyla Bitcoin’in enflasyon riski çok düşüktür.
Kripto Paranın Avantajları -3-
• Çökme riski düşük
• Reel para birimlerinin çöküşü, hükümetlere bağlı yaşanan hiperenflasyonlardan kaynaklanır.
Kripto Para sistemi de herhangi bir hükümete bağlı olmadığı için, çökme riski oldukça düşüktür.
13. Bilgileriniz, ticaret yaptığınız tüccarlardan çalınamaz
Kredi kartı ile alışveriş yaparken, tüm bilgilerinizi alışveriş
yapacağınız platforma verdiğinizi daha öncelerde de
farketmişsinizdir. Verdiğimiz bu bilgilerin çalınma olasılığı
oldukça yüksek ve çalınıyor da. Neden Bitcoin? Çünkü Dijital
Para işlemlerinde kartınızla ilgili gizli bilgilerinizi vermenize
gerek yok. Bunun yerine Dijital Para sistemi iki anahtar
kullanmakta: public key (halka açık anahtar) ve private
key (gizli anahtar). Herkes size ait olan public key bilginizi
görüntüleyebilir, fakat private key bilgilerinize ulaşamaz. Para
gönderirken, public key ve private key bilgileriniz ile ve
matematiksel bir fonksiyonu uygulayarak giriş yaparsınız. Bu
bilgiler sayesinde işlemin sizin tarafınızdan gönderildiğine dair
bir sertifika yaratılır. Private key bilgilerinizi halka açık bir
ortamda paylaşmadığınız sürece, güvendesiniz demektir.
Kripto Paranın Avantajları -4-
14. Kripto Paranın Dezavantajları :
Kaybetmesi kolay: Kredi kartınızı kaybettiğinizde yada banka hesabınız başka birisi
tarafından ele geçirildiğinde, bankanızı arayarak durumu anında kurtarabilirsiniz. Hatta
yetmezse polisi bile devreye sokup kaybınızı giderebilirsiniz. Ancak Kripto Para için aynı şeyler
geçerli değil. Bitcoin sisteminde; kaybettiğiz bitcoinleri, yada ele geçirilen Bitcoin cüzdanınızı
geri almak için kullanabileceğiniz bir mekanizma yok. Bunun önüne geçebilmek için
izleyebileceğiniz en iyi yöntem, Kripto Paralarınızı internet bağlantısı olmayan harddisklerde
saklamak olacaktır.
İşlem iptali yoktur : Kripto Para
ile para transferi yaptıktan sonra,
bu işlem iptal edilemez. Parayı geri
almanın tek yolu alıcının size tekrar
bir para transferi yapmasıdır. Bu
nedenle transfer yaparken doğru
kişiye gönderdiğinize emin olmanızı
tavsiye ederiz.
15. Kripto Para Nasıl Kullanılıyor?
Öncelikle Kripto Para
kullanabilmeniz için bir cüzdan
oluşturmanız gerekmektedir.
Bu sanal cüzdanınızı cep
telefonunuzda,
bilgisayarınızda
oluşturabileceğiniz gibi
internet üzerinde bulunan web
servislerinden de
yararlanabilirsiniz. Kişi başına
cüzdan sınırı bulunmuyor.
Dilediğiniz kadar cüzdan
oluşturabilirsiniz. Üstelik
oluşturacağınız cüzdan için
özel bilgilerinizi vermenize de
gerek yoktur. Oluşturacağınız
bu sanal cüzdan ile para
alabilir, para gönderebilir
hatta alış veriş bile
yapabilirsiniz.
16. Blockchain Nedir ?
Bitcoin ve tüm Kripto Paralarin altyapısı olan ve tüm yapılan işlemleri kayıt altına
alan bir hesap cüzdanı gibi çalışan Blockchain’i kısaca şifrelenmiş işlem takibi
sağlayan bir dağıtık veri tabanı olarak tanımlayabiliriz. Adından da anlaşılacağı
gibi zincirleme bir modelle inşa edilen, takip edilebilen ama kırılamayan
Blockchain teknolojisi, bir merkeze bağlı olmaksızın işlem yapmaya izin veriyor.
Böylece işlemler direkt olarak alıcı ile satıcı arasında ve güvenli bir şekilde
gerçekleştirebiliyor. Tıpkı bir zamanlar Napster üzerinden kişiler arası müzik
paylaşımının yapılması gibi.
Aracıları ortadan kaldırdığı için mevcut sistemlere muhalif olduğu doğru. Ancak
günümüzde bankaların da dahil olduğu farklı oyuncular e-ticaret, dosya
paylaşımı ve haberleşme gibi işlemler için Blockchain’i keşfetmeye ve
kullanmaya başlıyor.
Blockchain ile para transferleri dışında neler yapılabilir? Bu zamana kadar ortaya
çıkan fikirler ve girişimler arasında; kimlik yönetim sistemleri, şeffaf bir bağış
sistemi veya güvenli bir seçim sistemi yaratılması gibi bir çok proje bulunuyor.
