1. Α’ ΤΕΤΡΑΜΗΝΟ – ΑΓΑΠΗ
ΕΣΠΕΡΙΝΟ ΓΕΝ ΛΥΚΕΙΟ ΗΓΟΥΜΕΝΙΤΣΑΣ
ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2011 – 2012
Κύριοι διευθυντές, αγαπητοί συνάδελφοι, αγαπητοί μου μαθητές, στα πλαίσια του νέου
Λυκείου εντάχθηκε από εφέτος ένα καινούργιο μάθημα το project, που σημαίνει
διεπιστημονική διερεύνηση ενός θέματος από την ύλη της τάξης, με τελικό στόχο την
δημιουργία εργασίας κατά ομάδες από τους μαθητές της τάξης αυτής.
Έτσι λοιπόν έγινε από μας, την κυρία Μπέτικα κι εμένα σε συνεργασία με τους μαθητές της
Α’ τάξης του εσπερινού Λυκείου, μια προσπάθεια να διερευνηθεί ένα θέμα που επιλέχθηκε
από τους ίδιους και αναφέρεται σε ένα πολύ σπουδαίο ζήτημα για την ζωή όλων, στον θέμα
της αγάπης.
Η εργασία μας δεν ήταν εύκολη, πέρασε από πολλές συμπληγάδες για να λειτουργήσουμε
ως ομάδα, αφού κάτι τέτοιο ήταν πρωτόγνωρο στα σχολικά δεδομένα..
Καταφέραμε όμως να συνεργαστούμε, να αναπτύξουμε τις απόψεις μας, να μάθουμε να
αναλύουμε και να συζητάμε για ποίηση και λογοτεχνία.
Το θέμα μας λοιπόν όπως το πρότεινα στους μαθητές και όπως το ενέκρινε και ο σύλλογος
των καθηγητών είναι το έξής: <>
ΟΜΙΛΗΤΕΣ – ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΙ ΤΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΣΤΗΝ ΗΜΕΡΙΔΑ
Αγάπη
Η αγάπη μπορεί να χωριστεί σε κατηγορίες, αν θα ήταν δόκιμο να χρησιμοποιήσουμε την
λέξη «κατηγορία». Υπάρχουν πολλά είδη αγάπης, όπως η μητρική, η αδελφική, η ερωτική,
η αγάπη στον θεό. Η Ομάδα μας έκανε μια απόπειρα να δώσει έναν ορισμό για την αγάπη
και να καταγράψει τα συναισθήματα που μας προκαλεί. Επίσης μελετήσαμε τον «Κήπο του
προφήτη» του Χαλίλ Γκιμπράν και συγκεκριμένα το κεφάλαιο «αγάπη»
ΚΕΙΜΕΝΟ
Tότε η Αλμήτρα είπε: Μίλησε μας για την Αγάπη.
Κι εκείνος, ύψωσε το κεφάλι του κι αντίκρισε το λαό κι απλώθηκε βαθιά ησυχία
Και με φωνή μεγάλη είπε:
Όταν η αγάπη σε καλεί, ακολούθησέ την, Μόλο που τα μονοπάτια της είναι τραχιά κι
απότομα. Κι όταν τα φτερά της σε αγκαλιάσουν, παραδώσου, μόλο που το σπαθί που είναι
κρυμμένο ανάμεσα στις φτερούγες της μπορεί να σε πληγώσει.
Κι όταν σου μιλήσει, πίστεψε την, μ” όλο που η φωνή της μπορεί να διασκορπίσει τα όνειρά
σου σαν το βοριά που ερημώνει τον κήπο.
Γιατί όπως η αγάπη σε στεφανώνει, έτσι και θα σε σταυρώσει. Κι όπως είναι για το
μεγάλωμα σου, είναι και για το κλάδεμά σου.
Κι όπως ανεβαίνει ως την κορφή σου και χαϊδεύει τα πιο τρυφερά κλαδιά σου που
τρεμοσαλεύουν στον ήλιο,
Έτσι κατεβαίνει κι ως τις ρίζες σου και ταράζει την προσκόλληση τους στο χώμα.
Σα δεμάτια σταριού σε μαζεύει κοντά της.
Σε αλωνίζει για να σε ξεσταχιάσει.
Σε κοσκινίζει για να σε λευτερώσει από τα φλούδια σου.
Σε αλέθει για να σε λευκάνει.
Σε ζυμώνει ώσπου να γίνεις απαλός.
Και μετά σε παραδίνει στην ιερή φωτιά της για να γίνεις ιερό ψωμί για του Θεού το άγιο
δείπνο.
Όλα αυτά θα σου κάνει η αγάπη για να μπορέσεις να γνωρίσεις τα μυστικά της καρδιάς σου
και με τη γνώση αυτή να γίνεις κομμάτι της καρδιάς της ζωής.
Αλλά αν από το φόβο σου, γυρέψεις μόνο την ησυχία της αγάπης και την ευχαρίστηση της
αγάπης,
Τότε, θα ήταν καλύτερα για σένα να σκεπάσεις τη γύμνια σου και να βγεις έξω από το
αλώνι της αγάπης. Και να σταθείς στον χωρίς εποχές κόσμο όπου θα γελάς, αλλά όχι με
ολάκερο το γέλιο σου και θα κλαις, αλλά όχι με όλα τα δάκρυά σου.
Η αγάπη δε δίνει τίποτα παρά μόνο τον εαυτό της και δεν παίρνει τίποτα παρά από τον
εαυτό της. Η αγάπη δεν κατέχει κι ούτε μπορεί να κατέχεται, γιατί η αγάπη αρκείται στην
αγάπη.
Όταν αγαπάς, δε θα “πρεπε να λες: «Ο Θεός είναι στην καρδιά μου», αλλά μάλλον «Εγώ
2. βρίσκομαι μέσα στην καρδιά του Θεού».
Και μη πιστέψεις ότι μπορείς να κατευθύνεις την πορεία της αγάπης, γιατί η αγάπη, αν σε
βρει άξιο, θα κατευθύνει εκείνη την δική σου πορεία.
Η αγάπη δεν έχει καμιά άλλη επιθυμία εκτός από την εκπλήρωσή της. Αλλά αν αγαπάς κι
είναι ανάγκη να έχεις επιθυμίες, ας είναι αυτές οι επιθυμίες σου: Να λιώσεις και να γίνεις
σαν το τρεχούμενο ρυάκι που λέει το τραγούδι του στη νύχτα.
Να γνωρίσεις τον πόνο της πολύ μεγάλης τρυφερότητας.
Να πληγωθείς από την ίδια την ίδια τη γνώση σου της αγάπης. Και να ματώσεις πρόθυμα
και χαρούμενα.
Να ξυπνάς την αυγή με καρδιά έτοιμη να πετάξει και να προσφέρεις ευχαριστίες για μια
ακόμα μέρα αγάπης. Να αναπαύεσαι το μεσημέρι και να στοχάζεσαι την έκσταση της
αγάπης.
Να γυρίζεις σπίτι το σούρουπο με ευγνωμοσύνη στην καρδιά
Και ύστερα να κοιμάσαι με μια προσευχή για την αγάπη που έχεις στην καρδιά σου και μ”
έναν ύμνο δοξαστικό στα χείλη σου.
Χαλίλ Γκιμπράν
Κατά την γνώμη μας, Αγάπη είναι το συναίσθημα της ψυχής προς τον συνάνθρωπο.
Μας προσφέρει πολλά, όπως γαλήνη, ηρεμία, εμπιστοσύνη, ασφάλεια, πίστη και σεβασμό.
Η αγάπη δεν είναι κάτι που πωλείται και αγοράζεται αν πάσα στιγμή αλλά προσφέρεται σε
όλους και παντού χωρίς αντάλλαγμα.
Στην αγάπη δε χωράει ζήλια, φθόνος, μίσος ή ότι άλλο μπορούμε να σκεφτούμε.
Η αγάπη προέρχεται και από μία φιλία όπως μας αναφέρει και ο συγγραφέας «Χαλίλ
Γκιμπράν». Ο άνθρωπος εδώ έχει ανάγκη από φιλία γιατί χωρίς αυτή δε μπορεί να ζήσει.
Αγάπη είναι να δίνεις και να παίρνεις πράγματα που δε βλάπτουν κάποιον. Γιατί μια τέτοια
αγάπη απέναντι στο συνάνθρωπο πρέπει να είναι ευχάριστη και ανεκτική, να μοιραζόμαστε
επιθυμίες, λύπες και χαρές. Εκεί θα φανεί η πραγματική αγάπη, σε μία δύσκολη στιγμή της
ζωής μας ή της ζωής κάποιου φίλου μας, τον στηρίζουμε με όποιον τρόπο μπορούμε. Εδώ
πάλι έχουμε την παιδική αγάπη που βασίζεται στην αγνότητα της ψυχής. Ενώ η αγάπη που
έχουμε σε μεγάλη ηλικία βασίζεται μέσα στην εμπειρία της ζωής και της ωριμότητας, γιατί
αν δεν ξέρεις να αγαπάς δεν ξέρεις και να συγχωρείς.
Τη συνέχεια επεξεργαστήκαμε την περίφημη επιστολή του Απόστολου Παύλου που δίνει με
εξαιρετικό τρόπο την έννοια της αγάπης.
ΠΡΟΣ ΚΟΡΙΝΘΙΟΥΣ ΕΠΙΣΤΟΛΗ (ΑΓΑΠΗ)
Aκόμα κι αν ήξερα να μιλώ όλες τις γλώσσες των ανθρώπων
μα και των αγγέλων, χωρίς όμως να έχω αγάπη, θα είχα γίνει
χαλκός που βγάζει σκέτους ήχους ή τύμπανο που δημιουργεί
μόνο φασαρία. Kι αν είχα το χάρισμα της προφητείας και
κατανοούσα όλα τα μυστήρια και κατείχα όλη τη γνώση, κι
αν είχα όλη την πίστη, έτσι που να μετατοπίζω βουνά, χωρίς
όμως να έχω αγάπη, θα ήμουν ένα τίποτε.
Kι αν ακόμα διένειμα όλα τα υπάρχοντά μου για να θρέψω
τους πεινασμένους, κι αν παρέδιδα το σώμα μου να καεί στη
φωτιά, χωρίς όμως να έχω αγάπη, δε θα με είχε ωφελήσει σε
τίποτε.
H αγάπη μακροθυμεί, επιζητάει το καλό. H αγάπη δε φθονεί.
H αγάπη δεν καυχησιολογεί, δεν αλαζονεύεται, δε φέρεται
άπρεπα, δεν κυνηγάει το δικό της συμφέρον, δεν κυριεύεται
από θυμό, δεν κρατά λογαριασμό για το κακό που της
κάνουν, δε χαίρεται για την αδικία, αλλά μετέχει στη χαρά
για την επικράτηση της αλήθειας. Όλα τα καλύπτει, όλα τα
πιστεύει, όλα τα ελπίζει, όλα τα υπομένει.
H αγάπη ποτέ δεν ξεπέφτει. Eνώ τα άλλα, είτε προφητείες
είναι αυτές, θα καταργηθούν, είτε γλώσσες είναι, θα πάψουν, είτε γνώση, θα καταργηθεί.
Γιατί μόνο ως ένα βαθμό γνωρίζουμε και ως ένα βαθμό προφητεύουμε. Mα όταν έρθει το
τέλειο, τότε το ατελές θα καταργηθεί.
Παιδάκι όταν ήμουνα, σαν παιδάκι μιλούσα, σαν παιδάκι
σκεφτόμουν, σαν παιδάκι έβγαζα συμπεράσματα. Mα όταν
έγινα άντρας, σταμάτησα να σκέφτομαι και να ενεργώ σαν
3. παιδάκι. Γιατί, πραγματικά, τώρα βλέπουμε απροσδιόριστα
σαν σε θαμπό καθρέφτη. Tότε όμως θα δούμε πρόσωπο με
πρόσωπο. Tώρα γνωρίζω μονάχα ως ένα βαθμό, τότε όμως
θα γνωρίσω τέλεια, όπως ακριβώς με έχει γνωρίσει ο Θεός.
Aυτά, λοιπόν, που μένουν τελικά, είναι η πίστη, η ελπίδα και η αγάπη. Aυτά τα τρία, με
κορυφαία τους, όμως, την αγάπη.
……………………………………………………………….
Θα διαβάσουμε ένα μικρό απόσπασμα από το βιβλίο του Εριχ Φρομ , με σκοπό να κάνουμε
μια σύγκριση ανάμεσα στα δύο αυτά κείμενα και να διεξάγουμε τα δικλα μας
συμπεράσματα:
Η αγάπη σύμφωνα με τον Φρομ, είναι η ενεργητική δύναμη μέσα στον άνθρωπο. Είναι μια
δύναμη που γκρεμίζει τους τοίχους που χωρίζουν τον άνθρωπο από τον συνάνθρωπο και
τον ενώνει με τους άλλους. Η αγάπη του δίνει την δύναμη να ξεπεράσει το συναίσθημα της
απομόνωσης και του χωρισμού, κι ωστόσο του επιτρέπει να είναι ο εαυτός του, να διατηρεί
την ατόμικότητά του.
Η αγάπη είναι δράση και όχι παθητικό συναίσθημα. Ο ενεργητικός χαρακτήρας της αγάπης
μπορεί να καθοριστεί, αν πούμε ότι η αγάπη πρωταρχικά σημαίνει δόσιμο και όχι απολαβή…
Αλλά πέρα από το στοιχείο της προσφοράς, ο ενεργητικός χαρακτήρας της αγάπης γίνεται
φανερός, γιατί πάντα περιέχει τα παρακάτω βασικά στοιχεία που είναι κοινά σε όλες τις
μορφές αγάπης: τη φροντίδα, την ευθύνη τον σεβασμό και τη γνώση. Έριχ Φρόμ.
…………………………………………………………………………..
Σύμφωνα λοιπόν με την επιστολή του Απόστολου Παύλου και το απόσπασμα από το βιβλίο
του ψυχολόγου Έριχ Φρομ διαπιστώνουμε ότι η θεϊκή και η ώριμη αγάπη έχουν πολλές
ομοιότητες αλλά και διαφορές. Οι διαφορές είναι ότι στη θεϊκή αγάπη πρέπει όλα να τα
ανέχεσαι, να εμπιστεύεσαι, να ελπίζεις και όλα να τα υπομένεις. Οι ομοιότητες μεταξύ τους
είναι ότι πρέπει να υπάρχει παντού αυτοσεβασμός, υπευθυνότητα, αγάπη για τον
συνάνθρωπο και αυτοθυσία.
Ενώ στην ώριμη αγάπη υπάρχει αυτοσεβασμός, αυτοθυσία, διατήρηση της προσωπικότητας
ακόμα και καλυτέρευση αυτής. Επιβάλλεται η διατήρηση της ατομικότητας διότι όλοι
χρειάζονται το χώρο και το χρόνο τους. Έχεις την ευκαιρία να καλλιεργηθείς και να
ωριμάσεις. Ανάμεσα σε δύο ώριμους χαρακτήρες δε χωρούν ανασφάλειες.
……………………………………………………………………………
Μητρική αγάπη
Μάνα λέξη ιερή, αυτή σε φέρνει στη ζωή, αυτή σε ανατρέφει. Ότι πολυτιμότερο μπορεί να
γνωρίσει κάποιος μόλις έρθει στη ζωή.
Είναι αυτή που όταν σε πάρει αγκαλιά της για πρώτη φορά θα αισθανθεί την ανάγκη να σε
ταΐσει, να σε φροντίσει, να κάνει τα πάντα για σένα.
Αυτός είναι ο ρόλος της μάνας για την υπόλοιπη ζωή της. Η φροντίδα και η αγάπη στα
παιδιά της. Ατράνταχτα παραδείγματα δείχνουν τις θυσίες της μάνας για τα παιδιά της που
μέχρι και στο θάνατο θα μπει μπροστά για να τα προστατέψει. Είναι αυτή που θα μας μάθει
από το να μιλάμε μέχρι και να περπατάμε. Θα είναι πάντα δίπλα μας ως τη τελευταία στιγμή
της ζωής της. Όχι μόνο στις ανάγκες μας αλλά πολύ περισσότερο στις χαρές μας διότι αν
μια φορά χαίρεται το παιδί της αυτή θα χαίρεται δέκα φορές. Είναι το μητρικό ένστικτο αυτό
και δε πρόκειται να το αλλάξει κανείς.
Υπάρχει όμως και μία λεπτομέρεια. Μάνα δεν είναι μόνο αυτή που μας γεννάει δηλαδή η
φυσική μας μάνα αλλά τις περισσότερες φορές και κάποια μάνα που θα αναλάβει αργότερα
ένα παιδί, δηλαδή κάποια ανάδοχη γιατί η φυσική του μητέρα για οποιοδήποτε λόγο θα έχει
απομακρυνθεί από κοντά του. Και σε αυτή τη μάνα αξίζουν πολλές λέξεις σεβασμού και
απέραντης ευγνωμοσύνης.
Ακόμα ο εθνικός μας ποιητής Διονύσιος Σολωμός αναφέρεται σ’ ένα από τα πιο γνωστά του
ποιήματα, στο Ελεύθεροι Πολιορκημένοι, στο πόνο και στο καημό της μάνας. Ακόμα και
πολιορκημένη στεναχωριέται που λόγω της καταστάσεως που βρίσκεται δεν μπορεί να
ταΐσει το παιδί της και ζηλεύει ακόμα και τα πουλιά που μπορούν να βρουν έστω και ένα
σπυρί να φάνε.
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥΣ ΠΟΛΙΟΡΚΗΜΕΝΟΥΣ
ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ
4. Παράμερα στέκει
Ὁ ἄντρας καὶ κλαίει·
Ἀργὰ τὸ τουφέκι
Σηκώνει, καὶ λέει·
«Σὲ τοῦτο τὸ χέρι
»Τί κάνεις ἐσύ;
»Ὁ ἐχθρός μου τὸ ξέρει
»Πῶς μοῦ εἶσαι βαρύ.»
Τῆς μάνας ὢ λαύρα!
Τὰ τέκνα τριγύρου
Φθαρμένα καὶ μαῦρα,
Σὰν ἴσκιους ὀνείρου·
Λαλεῖ τὸ πουλάκι
῾Σ τοῦ πόνου τὴ γῆ,
Καὶ βρίσκει σπειράκι,
Καὶ μάννα φθονεῖ.
…………………………………………………………………………
Αδελφική αγάπη
Αδελφική αγάπη είναι ο συνδετικός κρίκος που ενώνει τα αδέλφια μεταξύ τους. Είναι το
αίμα που κυλάει μέσα τους, είναι η μητρική αίσθηση που αναπτύσσεται μέσα στην
οικογένεια. Μεταξύ δύο ή περισσοτέρων αδελφών είναι η κατανόηση μεταξύ τους, να
βοηθούνται, να αλληλεπικαλύπτονται, να υποστηρίζονται μεταξύ τους και να μην υπάρχει
ζήλια ανάμεσά τους.
Όλα αυτά βέβαια έρχονται μέσα από την οικογένεια, από την αγάπη και την κατανόηση που
μας προσφέρονται σωστά.
Γιατί μία αδελφική αγάπη έχει μεγάλη σημασία. Πως ο κάθε γονέας τη δίνει ή την
προσφέρει ή τη μεταδίδει σωστά. Δεν πρέπει να υπάρχει διαχωρισμός και εξαιρέσεις μέσα
στην οικογένεια, όποια κι αν είναι αυτή, γιατί εδώ έρχεται και συγκρούεται η αδελφική
αγάπη όπως την αναφέραμε.
Γιατί έτσι έρχεται το μίσος, η κακία και ο τσακωμός ανάμεσα στα αδέλφια και αυτό
διαιωνίζεται και σε όλη την οικογένεια γενικότερα.
Γι’ αυτό λοιπόν η αδελφική αγάπη έχει μεγάλη σημασία. Πως τη μεταδίδουμε για να την
υιοθετήσουν και τα αδέρφια μεταξύ τους. Έτσι γίνονται τα αδέλφια πιο δεμένα και πιο
αγαπημένα όχι μόνο μεταξύ τους αλλά και με κάθε άνθρωπο που θα συναναστραφούν στην
υπόλοιπη ζωή τους.
…………………………………………………………………………..
ΦΙΛΙΚΗ ΑΓΑΠΗ
Τα βασικά συναισθήματα που νιώθεις μέσα στη φιλία
Η φιλία ως ένα από τα πολυτιμότερα αγαθά στις μέρες μας βοηθάει τους ανθρώπους να
εκφράζουν ελεύθερα τα συναισθήματα τους. Κάποια από αυτά τα συναισθήματα είναι
αγάπη, ευγνωμοσύνη, γαλήνη, χαρά, λύπη και αμέτρητα άλλα που απελευθερώνονται μέσω
της φιλίας.
Στη φιλία δεν είναι απαραίτητο να μασκαρευόμαστε. Με ένα φίλο μοιραζόμαστε πολλές
ανησυχίες, προβλήματα και έννοιες. Ένας φίλος δεν πρέπει να γεμίζει το κενό μας, αλλά να
είναι δίπλα μας και να μοιράζεται στιγμές από το πολύτιμο χρόνο μας. Η φιλία δε θα πρέπει
να είναι μόνο προβλήματα, άγχη και δυσκολίες. Θα πρέπει να υπάρχουν στιγμές χαράς,
γέλια και μοίρασμα ευχάριστων συναισθημάτων. Από τα πιο δυνατά συναισθήματα είναι
όταν με το πέρασμα των χρόνων συναντάς τους παιδικούς σου φίλους και σου φέρνουν στο
μυαλό τις αυθόρμητες και αγνές αναμνήσεις από τα παλιά.
Οι φιλίες στα εφηβικά χρόνια βασίζονται στην συλλογή εμπειριών. Οι φίλοι πορεύονται μαζί
για να μάθουν την ζωή, τον εαυτόν τους, αλλά και για να ονειρευτούν το μέλλον, να θέσουν
στόχους και να ανχνεύσουν τον κόσμο…..
Φιλία είναι να έχεις εμπιστοσύνη και ανιδιοτελή αγάπη απέναντι στο φίλο σου. Να ακούς τα
προβλήματα του, να χαίρεσαι με τις χαρές του και να συμπαραστέκεσαι στις δύσκολες
στιγμές του.
