Herfst werkboek met werkbladen van schoolgoochelaar aarnoud agricola buikspreker basisscholen

Werkboek herfst van goochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola in periode #kbw13 sport en spel
Schoolvoorstellingen van schoolgoochelaar en buikspreker Aarnoud Agricola www.goochelaar.biz
HERFST WERKBOEK

Beste lezer,
Dit gratis Herfst werkboek is een vernieuwde versie van de herfst-werkbladen die ik eerder
heb uitgebracht. Het bevat allerlei lessuggesties om te leren van de kenmerken van de
maand oktober en van de maand november. Zo kunnen leerkrachten eraan bijdragen dat
kinderen het jaarritme bewust beleven.
In het werkboek is niet alleen aandacht voor algemene specten van de herfst, maar ook
voor bijzondere dagen, die u ook kunt vinden in de gratis schoolkalender 2013 - 2014 die
ik heb samengesteld:
• 29 september Michaëlsfeest
• 1 oktober Wereld vegetarisme-dag
• 2 oktober Dag van de geweldloosheid
• 2 oktober Start kinderboekenweek 2013. Sport en spel , Klaar voor de start.
• 4 oktober Wereld dierendag
• 7 oktober Dag van de leraar
• 7 oktober Start week van de opvoeding met thema spelenderwijs
• 11 oktober Wereld eidag
• 27 oktober Start wintertijd
• 27 oktober Dag van de stilte
• 31 oktober Hervormingsdag
• 31 oktober Halloween
• 11 november Sint Maarten
• 28 november Thanksgiving
Voor thema’s die na de herst actueel worden kunt u gebruik maken van mijn gratis
publicaties: Sint werkboek, Kerst werkboek en Winter werkboek.
Op donderdag 26 september 2013 was de première van mijn negende kinderboeken-
weekvoorstelling met de titel Koning en nar ontwikkelen door sport en spel op de
christelijke basisschool De Wegwijzer in Hoofddorp. Daarover kunt u lezen in een bericht
in de Hoofddorpse Courant. Over de inhoud van mijn nieuwste kinderboekenweekshow
kunt u lezen in een bericht in het Stadsblad Utrecht en op de volgende pagina. Een
interview met mij over mijn Speelkaarten werkboek kunt u lezen in een onderwijsblog op
trouw.nl .
De laatste tijd heb ik veel kinderboiekenweekdocumenten voor leerkrachten gemaakt en
gepubliceerd. Via de onderstaande links kunt u ze allemaal gratis downloaden:
1. Schoolkalender 2013 - 2014 met het thema sport en spel (pdf, 26 A4)
2. Klaar voor de start werkboek (pdf, 111 A4)
3. Klaar voor de start liedjes (pdf, 8 A4)
4. Klaar voor de start kerntitels en posters (pdf, 30 A4)
5. Speelkaarten werkboek (pdf, 104 A4)
Ik wens u en uw collega’s een fijne, fraaie en fantasierijke herfst.
Met vriendelijke groet,
André de Boer (alias Aarnoud Agricola), www.goochelaar.biz, 06 - 39 48 93 37

De negende kinderboekenweekshow van Aarnoud Agricola
Koning en nar ontwikkelen door sport en spel
Tijdens en rondom de kinderboekenweek 2013, die gaat over sport en spel en wordt
gehouden onder het motto ‘Klaar voor de start’, reist goochelaar en buikspreker Aarnoud
Agricola uit Utrecht door heel Nederland met zijn nieuwste kinderboekenweekshow. Hierin
speelt hij de rol van de hartenkoning in de goochelshow Koning en nar ontwikkelen door
sport en spel.
De harten koning maakt zich zorgen, want het gaat niet goed in Wonderland. De schatkist
is leeg, alles gaat kapot en er gebeuren geen wonderen meer. Volgens de nar komt dat
doordat:
1. De grote mensen laten zich afleiden door de MEDIA. Daardoor zijn velen Moe,
Eenzaam, Dom, Impulsief en Afgestompt.
2. De grote mensen geen GOEDE BOEKEN meer lezen.
3. De grote mensen te weinig doen aan SPORT en SPEL
De nar heeft de koning ook verteld hoe de problemen in Wonderland kunnen worden
opgelost:
1. Luisteren naar kinderen. Zij weten dat veel methoden uit de vorige eeuw nu niet meer
werken.
2. Aandachtig Bezield Creëren. Van deze ABC-toverspreuk moeten de mensen in
Wonderland gebruik maken.
3. Vier ministers aanstellen. De harten koning kan het Wonderland niet alleen regeren. Hij
moet samenwerken ment vier ministers op wie jij kan bouwen.
Vier kinderen uit het publiek worden aangesteld als een minister van een nieuw
departement. Samen met de koning vormen zij een SPEL-kabinet. Zij gaan aan
enthousiast aan de slag. Dan gebeuren er weer wonderen waar iedereen in Wonderland
van geniet.
S: Ministerie van Samenwerken. Een wonder met letter-steentjes uit een scrabble spel
P: Ministerie van Plezier maken. Een leuke wedstrijd met een wonderbaarlijke afloop.
E: Ministerie van Eerlijk zijn. Een oneerlijke dobbelsteen wordt een eerlijke dobbelsteen.
L: Ministerie van Leuk leren. De verborgen geheimen van het ganzenbord.
De hartenkoning gaat in gesprek met een ondeugende sprekende gans uit het
ganzenbord. Tenslotte verschijnt de nar. Samen met een kind uit het publiek doet hij
bijzondere dingen met Olympische ringen.
De jeugdvoorstelling ‘Koning en nar ontwikkelen door sport en spel’ is bestemd voor
kinderen van 4 t/m 12 jaar, duurt 45 minuten en is ideaal voor basisscholen, bibliotheken
en organisaties voor buitenschoolse opvang.
Bron: Stadsblad Utrecht

Bestel hier online voor meer dan ! 10 euro aan kinderboeken in
kinderboekenweek bij BOL, en ontvang gratis
het kinderboekenweekgeschenk 2013
je!bent!
super!
Jan!
Warm aanbevolen kinderboeken
Kerntitels 2013, vastgesteld door CPNB, organisator van de Kinderboekenweek
Het vrolijke herfst voorleesboek
Alice in Wonderland volledig of korte versie
Koen Kampioen is jarig van Fred Diks
Geheime missie: Olympische spelen van Geronomo Stilton
Groene spelen voor jong en oud van H. van den Enden en R. Pecht
De wedstrijd van Schildpad en Haas van Rian Visser
Homo Ludens van Johan Huizinga
Het grote voorleesboek van Sinterklaas van Selma Noort

treinkaartkorting
KOOP NU EEN NS DAGKAART MET 50 PROCENT KORTING

Woordzoeker paddestoelen
apekopje, berkenzwam. bokkepootje, cantharel, champignon, egelzwam,
elfenbankje, fluweelpootje, hanekam, inktzwam, judasoor, koningsmantel,
oesterzwam, oliebolzwam, oorlepelzwam, shitake, stinkzwam

Liedje: Op een grote paddestoel
Op een grote paddestoel
Rood met witte stippen
Zat kabouter Spillebeen
Heen en weer te wippen
Krak, zei toen de paddestoel
Met een diepe zucht
Allebei de beentjes
Hoepla in de lucht
Maar kabouter Spillebeen
Ging toch door met wippen
Op die grote paddestoel
Rood met witte stippen
Daar kwam Vader Langbaard aan
En die zei toen luid:
"Moet dat stoeltje ook kapot?
Spillebeen, schei uit!"
KLIK HIER VOOR VIDEO MET MUZIEK EN ZANG

Bron: paddenstoel op www.knutselopdrachten.nl
Bron: slak op eikeblad op www.knutselopdrachten.nl

Zoek de verschillen

Het vrolijke herfstvoorleesboek is het laatste deel in de reeks van vier seizoenenboeken.
In deze gezellige bundel staan versjes, liedjes en verhaaltjes over de herfst: met grote
paddenstoelen, glimmende kastanjes en dikke kruisspinnen. Beertje Benjamin gaat eikels
planten en Kobus en Kwak zijn druk met voorjaarsbollen. Varkentje Knorrepot zou het
liefst de hele dag in zijn bed blijven liggen, terwijl de drie jongetjes juist druk bezig zijn in
het park. En waarom slaapt het mannenkoor een hele nacht op het dak?
KLIK HIER OM DIT BOEK TE BESTELLEN

Leestekst: Herfst en de maanden september en oktober
In de herfst wordt alles wat lager, trager en zwaarder (de plantengroei, de zonneschijn, de
temperatuur, het weer). De aarde zal het wat rustiger aan moeten doen.
De meteorologische herfst start altijd op 1 september, de dag die in de katholieke traditie
gewijd is aan de heilige Egidius (Saint-Gilles). Om de klimatologische berekeningen
eenvoudig en uniform te houden, beginnen de meteorologische seizoenen steeds op de
eerste van de maand in december, maart, juni en september. Ten noorden van de evenaar
loopt de officiële herfst van 21 september tot en met 20 december. De astronomisch
bepaalde herfst is de herfstnachtevening (of herfst-evening) rond 23 september. De zon
gaat dan door het herfstpunt (het snijpunt van de schijnbare zonnebaan door de
hemelequator) en de dag en de nacht zijn dan nagenoeg even lang.
De maand september wordt ook wel herfstmaand, vruchtmaand, havermaand en
gerstmaand genoemd. Deze negende maand van het jaar in de gregoriaanse kalender
heeft altijd 30 dagen. De naam komt van het Latijnse woord septembris, wat afkomstig is
van het woord septem dat zeven betekent. September was de zevende maand van het
jaar, omdat het Romeinse kalenderjaar tot 153 voor Christus begon op 1 maart.
September is ook herfstmaand,
De zon neigt sneller neer.
De boer al op zijn ladder staand,
Plukt appels, peren en nog veel meer.
September schenkt ons ‘t rijpe fruit
En lokt de paddestoelen uit.
Hij is de herfst ook goed gezind,
Daar vliegt mijn vlieger op de wind.
De maand oktober wordt ook wel wijnmaand of rozenkransmaand genoemd. Deze tiende
maand van het jaar in de gregoriaanse kalender heeft altijd 31 dagen. De naam komt van
het Latijnse woord octo, dat acht (8) betekent. Oktober was de achtste maand van het jaar.
Wijnmaand heet de maand oktober.
Zonlicht gloeit in druif en was.
‘s Avonds schenkt een deftige ober,
Sprank’lend gouden wijn in ‘t glas.
Oktober gaat door ‘t diepe bos
En maakt de kleurige blaadjes los.
Hij rukt en trekt in wilde vaart,
Met stormen sterk door veld en gaard.

September
Bramen, bramen, zoete bramen!
Ha, nu zijn de jongens blij
En, waar zij een struik maar vinden,
Zijn ze er als de kippen bij.
Bramen, bramen, zwart en zoet,
Plukt men nu in overvloed.
En aan appels, peren, noten
Is er geen gebrek ook meer;
In de tuin zie je ze vallen
Zo maar voor je voeten neer;
Soms al liggen ze in een hoop
Op de markt voor elk te koop.
Zie dat varken lui daar liggen!
‘t At zich zeker dik en rond
Aan de vrucht, die ‘t overvloedig
Overal nog liggen vond.
Van zijn bigjes klautert één
Over zijn vet lichaam heen.
Op de dorpen uit de schuren
Kan men somtijds nacht en dag
‘t Lustige geklapper horen
Van de forse vlegelslag.
‘t Zijn de dorsers, die zo ‘t graan
Uit de goudgele aren slaan.
Vóor de maand heel is verstreken,
Neemt het Kamp voor goed een end,
Want het werd voor de soldaten
‘s Nachts vrij koel al in de tent
Bruin, verbrand, maar sterk en vlug,
Keren ze in de stad terug.
De bovenstaande kindergedichten over de maand september en de maand oktober
zijn afkomstig uit het kinderboek
‘De twaalf maanden van het jaar in zestig tafereeltjes met rijmen van J.J.A. Goeverneur’
uit omstreeks 1875.
Oktober
In de landen aan de Rijn,
Waar de wijnstok wordt verbouwd,
Zal nu zeker jong en oud
Midden in de drukte zijn,
En zal men de druiven trappen,
Tot men er de zoete most
- Ook voor kind’ren lekk’re kost –
Uit het schuimend vat kan tappen.
Wat daar aan de Rijn geschiedt,
Doen wij hier in Holland niet.
Oktober geeft nog kost’lijk fruit;
Kies van die schotel maar wat uit.
Druif, perzik, pruim, peer of meloen,
Ze zullen je geen hinder doen,
Al is ‘t ook, dat je er zo in hapt
En ze niet eerst met voeten trapt.
De zwaluws zijn tot weggaan klaar;
Want nu de zomer is geweken,
Wordt het hier veel te koud voor haar
En trekken zij naar warmer streken,
Waar ‘t zonnig is en held’re lucht,
En waar ‘t haar bij haar snelle vlucht
Aan mugje en vlieg niet zal ontbreken. –
Dag, lieve zwaluws, wees gegroet,
En ‘t ga je goed en ‘t ga je goed!
Maar schoon de zwaluw ons verlaat,
We houden toch nog vogels over;
Want buig je hoofdje eens achterover
En zeg, wat je in de lucht daar ziet? –
Een vogel is ‘t van vreemd fatsoen,
Met een verbazend langen staart,
Die stilstaat of met vlugge vaart
Een sprong nog hogerop gaat doen,
Tot hij nog maar een stipje schijnt
En bijna uit het oog verdwijnt. –
Och, dat zijn vliegers van papier;
Daar zie ik nog wel drie of vier.

KLIK HIER VOOR GIUSEPPE ARCIMBOLDO EN ZIJN BIZARRE SCHILDERIJEN

Herfstliedje
Herfst, de blaadjes vallen van de bomen.
Herfst, je ziet de straten overstromen.
Het regent dat het giet.
Maar erg vind ik dat niet.
Want met mijn laarzen en mijn regenjas
loop ik door elke plas.
Herfst, ik zie de bomen naar me zwaaien.
Herfst, een hoedje en een krant wegwaaien.
Het waait en het is nat.
Maar prachtig vind ik dat.
Jom, pom-pom-pom-pom-pom, pom, pom, pom, pom.
Jom, pom-pom-pom-pom-pom, pom, pom, pom, pom.
Het regent dat het giet.
Maar erg vind ik dat niet.
KLIK HIER VOOR EEN VIDEO EN BEGELEIDENDE MUZIEK VAN HET HERFSTLIEDJE

Kralenplanken herfstbladeren van www.kleutergroep.nl

Gedicht: herfstfeest
Paddestoelen, beukennootjes,
dwarrelblaadjes, rood en geel.
Buiten vind je al die schatten
van de herfst, zoveel, zoveel.
Regenvlagen, hagelbuien,
pijpenstelen, hondenweer.
Maak een paraplu van blaadjes
en geen druppel raakt je meer.
Spinnenwebben, nevelslierten,
de geheimen van de mist.
Wie dit feest niet mee wil vieren
heeft zich in de herfst vergist.
Ilse Steel
Gedicht: herfst
Ik houd de herfst in mijn hand
Oogstrelend is de kleurenpracht
De mist ligt als een lijkwade over het land
Een kruidige geur stijgt op uit de aarde
Allesoverheersend
Stormwinden razen over het land
Zilverkleurig spinrag omhelst de struiken
Kevertjes zoeken hun weg
De laatste bloempjes vleien zich neder
De wolken spelen krijgertje in de lucht
Dan laat de zon zich plotseling zien
En legt een gouden gloed over het land
Ilse Steel

Rebus
-------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------

Liedje: Herfst wat heb je te koop
Herfst wat heb je te koop?
Duizend kilo blaren op een hoop
Zakken vol met wind
Ja, mijn kind
‘k Weet niet of jij dat aardig vindt
Paddestoelen, honderd op een hoop
'k Zet ze voor je neer
Heus meneer
Dat doe ik alle jaren weer
Dikke zwarte wolken op een hoop
Alles in de stad
Gooi ik nat
Koop je van mij zo'n regenbad

Invuloefening: Uitspraken over de herfst
Her_st: de laa_ste en moo_ste glimla_h v_n h_t jaa_.
William Cullen Bryant
De wi_ter is e_n ets, de le_te ee_ aquarel, de zom_r een olie_erfschilder_j en
herf_t is ee_ mozaïek va_ al de_e.
Stanley Horowitz
Als je ni_t zaa_t in h_t voor_aar, zul je ni_t oo_sten in de he_fst.
Iers spreekwoord
Er is e_n mil_euvrie_delijk ontbladerin_smid_el ge_onden: de _erfst.
Fons Jansen
H_rfst. Dan zal ik ze_f ma_r he_ zon_etje in h_is zi_n.
Loesje
Herfstva_antie, als_f herfs_ ma_r een we_kje duu_t.
Loesje
Herf_t, wat een pra_htige t_jd m_t al die ge_leurde din_en die v_or de vo_ten
va_len of je zelf_ aan ko_en waa_en.
Loesje
Zo, dat w_s de _omer. Nu wor_t he_ _ijd voo_ de stoe_e jaargetij_en.
Loesje
O_k de h_rfst _eeft _onnige da_en.
Nederlands spreekwoord
Ten_ij een boom gebloei_ heef_ in de _ente, zul je vergee_s naar fr_it zoek_n
in de herfs_.
Sir Walter Scott
Voo_ de men_ is de herf_t een tij_ om te _ogsten en te ver_amelen. Voor de
_atuur is het e_n tijd om te _aaien en te ver_trooien.
Edwin Way Teale

Woordzoeker herfst

Doolhof herfst
-------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------

Leestekst: het feest van de aartsengel Michaël
Ieder jaargetijde heeft zijn eigen feest. Dat is al sinds mensenheugenis het geval. Meestal
werden de feesten in allerlei culturen gevierd rondom de lente-evening, de
zomerzonnewende, de herfst-evening en de winterzonnewende. De toenmalige christelijke
kerk heeft die seizoensfeesten gekoppeld aan christelijke feestdagen. Het is algemeen
bekend dat Pasen (de viering van de opstanding van Christus) een lentefeest en Kerst
(de viering van de geboorte van Jezus) een winterfeest is. Minder bekend is dat de viering
van Sint Jan (24 juni) hoort bij de zomer en dat de viering van Sint Michiel (29 september)
hoort bij de herfst.
Het Concilie van Mainz heeft in 813 besloten dat 29 september een feestdag is voor de
aartsengel Michaël en alle andere engelen. Sint Michiel valt op 29 september. Voor deze
datum is gekozen omdat er op deze dag een basiliek in Rome gewijd werd aan de
aartsengel Michaël, die volgens de overlevering enkele maanden tevoren op die plek was
verschenen.
Bij het Michaëlsfeest op vrije scholen wordt het oogsten al bij de kleuters gevierd. Het
contact met de hemel wordt gezocht met sterrenvangers en liedjes. In de hogere groepen
wordt gezocht naar uitdagingen waar moed voor nodig is. Er word veel gegraven en
gesjouwd en de oogst wordt verwerkt, onder andere in de vorm van jam. De oudere
leerlingen gaan ijzer smeden om de draak te kunnen verslaan. Via het oerambacht van het
smeden ontwikkelt de leerling belangrijke krachten in zichzelf: hij moet geconcentreerd
bezig zijn, wakker zijn, fysiek moet hij snel en doelgericht handelen maar ook alle andere
ervaringen die hij heeft tijdens het smeden werken door in zijn ziel. De leerling leert het
vuur in zichzelf te beheersen en om te vormen.
Wie is Michaël? Michaël is een mannelijke voornaam en is Hebreeuws voor “Wie is als
God”. De naam van de aartsengel Michaël (Sint-Michiel) komt voor in zowel het Oude als
het Nieuwe Testament en ook in de Koran. Daarom heeft Michaël voor zowel joden,
christenen en moslims een heilige betekenis.
In de Openbaring van Johannes (ook wel de apocalyps genoemd), de verzen 7 tot en met
9 staat:
En er kwam oorlog in de hemel: Michaël en zijn engelen hadden oorlog te voeren tegen de
draak; ook de draak en zijn engelen voerden oorlog, maar hij kon geen stand houden, en
hun plaats werd in de hemel niet meer gevonden. En de grote draak werd op de aarde
geworpen, de oude slang, die genaamd wordt duivel en de satan, die de gehele wereld
verleidt; hij werd op de aarde geworpen en zijn engelen met hem.
Naast de bijbelse verhalen zijn er ook veel sagen en legenden over Michaël overgeleverd.
Het verslaan van de draak is later overgenomen door Sint Joris. Het beeld van het vechten
met de draak werkt krachtig in op de menselijke psyche.
KLIK HIER VOOR EEN MICHAELSLEGENDE
KLIK HIER VOOR EEN BOUWPLAAT VAN EEN CHINESE DRAAK

Leestekst: 1 oktober, Wereld Vegetarisme Dag
Over de hele wereld organiseren vegetarische organisaties op 1 oktober gezellige
evenementen zoals workshops, diners en acties om aandacht te geven aan het
vegetarisme. Nog niert zo lang geleden vond men het in Nederland en België raar dat er
mensen zijn die er zelf voor kiezen om geen vlees te eten. Vlees eten was de norm en
restaurants hadden geen hoofdgerechten voor vegetariërs op hun menukaart.
In Nederland bedraagt het percentage vegetariërs al geruime tijd ongeveer vier procent.
Het percentage flexitartiërs, mensen die hoofdzakelijk vegetarisch eten en af en toe vlees
of vis eten, is daarentegen toegenomen. Een flexitariër volgt in hoofdzaak een vegetarisch
dieet, maar eet soms wel vlees en/of vis.
Uit een onderzoek van het marktonderzoeksbureau Motivaction blijkt dat slechts 13
procent van de Nederlanders elke dag vlees eet. Tweederde van de Nederlanders vindt
elke dag vlees ‘meer luxe dan noodzaak’. De organisatie Natuur & Milieu wil de grote
groep mensen met een gevarieerd eetpatroon beter bedienen en is een campagne gestart
voor flexitariërs op de website www.flexitarier.nl. Er worden drie redenen genoemd
waarom het goed is om minder vlees te eten:
1. Beter voor je gezondheid: minder kans op harten vaatziekten, kanker, overgewicht en
diabetes.
2. Beter voor het milieu en de natuur: minder uitstoot van broeikasgassen, minder
boskap, minder verlies van natuur, minder energie- en watergebruik, een kleiner
mestoverschot.
3. Beter voor het dierenwelzijn: meer ruimte voor dieren, minder dierziektes en minder
dierenleed.
Raadsel: ‘Wat eet een vegetarische kannibaal?
Antwoord: ‘Groenteman’

Mahatma!Gandhi

Leestekst 2 oktober: Internationale Dag van de geweldloosheid,
De giraf en de jakhals in ons
De datum 2 oktober is in het jaar 2007 door de Verenigde Naties is uitgeroepen tot de
Internationale Dag van de Geweldloosheid. Deze dag is gekozen omdat het de
geboortedag is van Mahatma Gandhi, die geboren is op 2 oktober 1869. Geweldloosheid
is breder dan het nalaten van het uitoefenen van geweld. Naast geweldloosheid in fysieke
zin, is er ook een vorm van geweldloosheid in communicatieve zin. Onze woorden kunnen
heel geweldadig zijn. Geweldloos communiceren is het met meer mildheid en mededogen
kijken naar onszelf en naar de ander om een weg in te gaan die ons allen ten goede komt.
Marshall Rosenberg, de grondlegger van Geweldloos Communiceren, koos de giraf als
symbool om zijn ideeën krachtig en duidelijk over te brengen. De giraffe is zowel
zachtaardig als sterk. De giraffe is het landdier met het grootste hart (symbool voor liefde
en mededogen) en de langste nek (symbool voor overzicht, inzicht en intuïtie). De giraffe
kijkt met mildheid naar wat zich aandient, communiceert vanuit zijn hart en zoekt naar
verbinding en helderheid. Het is goed om de giraf in onszelf te voeden.
In ieder mens leven de kwaliteiten van de giraf, maar ook die van de jakhals. De jakhals is,
in tegenstelling tot de giraf, resultaatgericht, dwingend, oordelend, verwijtend en autoritair;
zowel naar anderen als naar zichzelf. De jakhals heeft de deur naar het gevoel (hart en
buik) in meerdere of mindere mate gesloten. Angst en pijn worden in zekere mate ontkend
of weggestopt en nogal eens wordt er naar middelen gegrepen als macht, agressie en
manipulatie om de eigen positie staande te houden of om te overleven.
Van generatie op generatie hebben wij geleerd de
jakhals in onszelf voorrang te geven. Dat is jammer,
want de jakhals zonder de controlerende werking van
de giraf is absoluut destructief. We kunnen de jakhals
in onszelf accepteren en ruimte te geven, en
tegelijkertijd de giraf zijn.
De giraf helpt de jakhals zich te uiten, waardoor zijn
meedogenloosheid kan veranderen in mede-dogen.
Beide elementen mogen er zijn omdat zij deel
uitmaken van ons wezen. Justine Mol heeft een mooi
boekje geschreven met de titel “De giraf en de
jakhals in ons’. Daarin benadrukt ze dat ook de
jakhals in ons een belangrijke functie heeft. Deze
wijst ons op diepere behoeften (zoals liefde, welzijn,
erkenning, veiligheid etc.) waar niet aan voldaan
wordt of waarin we een gemis ervaren. Maar het
afdwingen daarvan zal ons geen wezenlijke liefde,
welzijn, erkenning en veiligheid brengen. De giraf
accepteert de jakhals in ons en geeft deze ruimte om
zich te uiten, hoort zijn boodschap, vertaalt deze
naar onze onvervulde behoeften en zet een proces
van verbinding in werking om deze te vervullen. Zo
activeert onze jakhals de giraf in ons zonder schade
te doen aan onszelf en aan anderen.
KLIK HIER VOOR HET BOEK ‘DE GIRAF EN DE JAKHALS IN ONS’

Lied: Dikkertje Dap
Dikkertje Dap klom op de trap
's morgens vroeg om kwart over zeven
om de giraf een klontje te geven.
Dag Giraf, zei Dikkertje Dap,
weet je, wat ik heb gekregen?
Rode laarsjes voor de regen!
't Is toch niet waar, zei de giraf,
Dikkertje, Dikkertje, ik sta paf.
O Giraf, zei Dikkertje Dap,
'k moet je nog veel meer vertellen:
Ik kan al drie letters spellen:
a b c, is dat niet knap?
Ik kan ook al bijna rekenen!
Ik kan mooie poppetjes tekenen!
Lieve deugd, zei de giraf,
Kerel, kerel, ik sta paf.
Zeg, Giraf, zei Dikkertje Dap,
Mag ik niet eens even bij je
stiekem van je nek afglijen?
Zo maar eventjes voor de grap,
denk je dat de grond van Artis
als ik neerkom, heel erg hard is?
Stap maar op, zei de giraf,
stap maar op en glij maar af.
Dikkertje Dap klom van de trap
met een griezelig grote stap.
Op de nek van de giraf
zette Dikkertje Dap zich af,
roetsjj daar gleed hij met een vaart
tot aan 't kwastje van de staart.
Boem!
Au!!
Dag Giraf, zei Dikkertje Dap.
Morgen kom ik weer hier met de trap.
KLIK HIER VOOR VIDEO MET SONGTEKST, MUZIEK EN ZANG

Leestekst 4 oktober: Wereld dierendag
In mei 1927 schreef Ilse Winter uit Brno in Tsjechië een brief naar Margareth Ford,
voorzitter van de wereldvereniging van de dierenbescherming. Daarin stelde ze voor één
dag per jaar speciaal aan de dieren te denken. Ford vond het een prachtig idee. De twee
dames kwamen overeen dat de feestdag, waarop katholieke kerk de middeleeuwse Sint
Franciscus (gestorven in 1181 of 1182 op 3 oktober in Assisi in Umbrië in Italië) herdenkt
een goede datum voor zo’n dierendag zou zijn. De eerste dierendag was op 4 oktober
1930. Vanaf de jaren zestig werd 4 oktober steeds meer aangegrepen om het dieren-
rechtenactivisme te promoten. Ook werden er meer en meer activiteiten ontwikkeld om dit
onderwerp onder de aandacht te brengen bij kinderen. De houding van Franciscus van
Assisi ten aanzien van de dieren komt mooi tot uitdrukking in volgende citaat dat aan hem
wordt toegeschreven.
Alle schepselen op aarde voelen als wij, streven naar geluk als wij. Ze hebben lief, lijden
en sterven als wij, en zo zijn zij de aan ons gelijk gestelde werken van de almachtige
Schepper: onze broeders. God wenst dat wij de dieren bijstaan wanneer ze hulp nodig
hebben. Alle wezens in nood hebben gelijke rechten op bescherming. Onze nederige
broeders geen pijn te doen is onze eerste plicht tegenover de dieren. Maar om daar te
stoppen is niet genoeg. We hebben een hogere opdracht ze van dienst te zijn wanneer ze
ons nodig hebben … Mensen die enig schepsel Gods uitsluiten van hun compassie en
medelijden zullen op soortgelijke wijze handelen tegenover hun medemensen.

Gedicht “De Regenboogbrug”
Er is een plaats in de hemel die Regenboog brug heet.
Als een dier waar je veel van houdt doodgaat,
dan gaat dat dier naar de Regenboog brug.
Daar zijn uitgestrekte weiden en heuvels voor onze lieve vrienden,
zodat ze met elkaar kunnen rennen en spelen.
Er is genoeg eten, water en zonneschijn
en onze vrienden voelen zich daar warm en prettig.
Alle oude en zieke dieren worden daar weer jong en beter.
Alle dieren die gewond of verminkt waren, worden weer sterk en gezond,
precies zoals wij ze herinneren in onze dromen.
De dieren zijn gelukkig en tevreden, er is echter een klein ding:
Ze vinden het jammer dat ze hun baasje of bazinnetje
achter hebben moeten laten.
Ze rennen en spelen met elkaar,
maar dan komt de dag dat er eentje plotseling stopt met spelen
en in de verte tuurt.
Zijn ogen beginnen te stralen, hij begint te trillen van opwinding.
Plotseling verlaat hij de groep,
rent over het groene gras, sneller en sneller.
Hij heeft je gezien en als jij en je lieveling elkaar eindelijk treffen,
houden jullie elkaar stevig vast, bij deze vreugdevolle hereniging.
Om nooit meer uit elkaar te gaan.
De vrolijke kussen overstelpen je gezicht,
je handen aaien zijn liefdevolle kop
en je kijkt weer in die trouwe ogen,
die je zolang niet hebt gezien,
maar die altijd in je hart zijn gebleven.
En dan gaan jullie samen over de Regenboog brug…
KLIK HIER VOOR ROUWVERWERKING BIJ VERLIES VAN GELIEFD HUISDIER

Dieren zijn precies als mensen
Dieren zijn precies als mensen
met dezelfde mensen wensen
en dezelfde mensen streken.
Deze woorden uit het lied van meneer de uil uit de legendarische Fabeltjeskrant verklaren
waarom dieren altijd de meest directe, krachtige en belangrijkste basis zijn geweest voor
symbool-systemen in de culturen van alle tijden. Er zijn maar weinig menselijke
eigenschappen die niet kunnen worden gekarakteriseerd door een dier.
Het is niet voor niets dat het meervoud van bepaalde dierensoorten ook een werkwoord is.
Er wordt dan gesproken over dier-werkwoorden. Daarbij gaat het om een activiteit die door
mensen kan worden uitgevoerd: bokken, gieren, hengsten, katten, kraaien, krabben,
mieren, mollen, motten, muizen, rammen, spinnen, vissen, vliegen, vlooien en ijsberen.
Ook zijn er vele manieren om een menselijke eigenschap te vergelijken met een dier:
• zo sterk als een beer
• zo koppig als een ezel
• zo dom als een gans
• zo snel als een haas
• zo fris als een hoentje
• zo moe als een hond
• zo doof als een kwartel
• zo blind als een mol
• slapen als een os
• werken als een paard
• zo dood als een pier
• stelen als de raven
• zo nijdig als een spin
• zo gezond als een vis
• zo vrij als een vogel
• zo slim als een vos
• zo bang als een wezel
Op steeds meer basisscholen in Nederland en België worden de tien dieren van de
axenroos gebruikt om kinderen sociale vaardigheden te leren. In verschillende culturen en
verschillende twaalfvoudige astrologische systemen zijn ontwikkeld die allemaal verband
houden met dieren. Alleen onze westerse dierenriem bevat vier tekens die niet met een
dier zijn verbonden: waterman, maagd, weegschaal en boogschutter.
Het begrip totemdier is afkomstig uit de oude cultuur van de indianen. De indianen leefden
vaak in zeer goede harmonie met de natuur en het dierenrijk. Uit deze diepe
ervaringskennis heeft de wijsheid over totemdieren zich gedurende vele eeuwen
ontwikkeld. Ieder totemdier heeft zijn eigen specifieke talenten, kwaliteiten en krachten.
Een totemdier kan ons helpen en begeleiden om in contact te komen met deze kwaliteiten,
talenten en krachten.
KLIK HIER VOOR MEER INFORMATIE OVER DE AXENROOS

Leestekst 5 oktober: Dag van de leraar
Sinds het jaar 2006 wordt jaarlijks op 5 oktober de dag van de leraar gehouden. De dag
van de leraar is bedoeld als een feestdag voor alle leraren in Nederland. Daarmee wil de
Onderwijscoöperatie het imago van het leraarsvak verbeteren en het belang van goede
leraren benadrukken door de beroepsgroep op een positieve manier onder de aandacht te
brengen.
Omdat 5 oktober 2013 op een zaterdag valt, wordt de Dag van de Leraar op scholen
gevierd op 7 oktober 2013. Ouders, leerlingen, leidinggevenden, collega's kunnen op deze
dag één of meerdere leraren in het zonnetje zetten. Ideeën daarvoor zijn te vinden op de
website van de dag van de leraar.
Leerlingen, collega’s, ouders, de directie of het bestuur van een school kunnen ook een
kandidaat uit het primair, voortgezet of middelbaar beroepsonderwijs aanmelden voor de
titel Leraar van het jaar. Een jury beoordeelt de genomineerden aan de hand van een
aantal bekwaamheidseisen. Er wordt geselecteerd aan de hand van concrete voorbeelden
waaruit blijkt dat:
• De leraar zorgt dat er een goede sfeer van omgaan en samenwerken met de
leerlingen is.
• De leraar zorgt voor een krachtige leeromgeving.
• Er een veilige leeromgeving in de klas of les is.
• De leraar ervoor zorgt dat zijn werk en dat van zijn collega’s goed op elkaar is
afgestemd.
• Er een ordelijke, overzichtelijke, taakgerichte sfeer in de klas of les is.
• De leraar zichzelf blijft professionaliseren en ontwikkelen.
• De leraar zijn werk met groepen buiten de school (ouders, instanties e.d.) afstemt.

Tweede vrijdag van oktober: Wereld eidag
Vooral in de Aziatische landen wordt op de tweede vrijdag van de maand oktober Wereld
Eidag gehouden. In het jaar 2013 is dat op vrijdag 11 oktober.
Op deze dagen worden de voordelen van eieren als voedingsmiddel gevierd en
gepromoot. Het ei wordt over het algemeen gezien als een belangrijk en gezond
voedingsmiddel dat makkelijk verkrijgbaar en relatief goedkoop is.
Tot 2007 is er in Nederland vrijwel geen aandacht besteed aan de wereld eidagen. De
Stichting Wereld Eidag, opgericht in 2008, heeft daar verandering in gebracht. Wereld
Eidag wordt vooral in Barneveld gevierd. Barneveld is namelijk als geen andere plaats in
de wereld verbonden met het ei en de kip, of de kip en het ei.
“Al ligt Barneveld op het zand, het is een prachtig EI-land”
Deze stichting Wereld Eidag wil Nederland blijvend op de kaart te zetten als het centrum
van de kip en het ei in de wereld. Met als basis alle kip, ei en alle daaraan gerelateerde
toeleveringsbedrijven zoals verpakkingsindustrie, transport en machinefabrieken. De
pluimveehouderij is kleinschalig en handmatig begonnen, maar is uitgegroeid tot een
efficiënte high-tech industrie, die ook de nodige kritiek te voortduren krijgt.
Het kippenras dat wordt ingezet voor het produceren van eieren is gefokt op eileg-
capaciteit. enige tijd nadat de kuikens uit het ei zijn gekropen worden ze gesekst. Dat wil
zeggen dat de meisjes van de jongetjes worden gescheiden op een lopende band. Aan de
haantjes kan niets verdiend worden. Daarom worden die doorgaans gedood door
vergassing, versnippering of soms verdrinking. Dat gebeurt bij de helft van de kuikens.
De overgebleven hennetjes (vrouwtjes) gaan naar een opfok-kuiken-bedrijf waar ze
worden grootgebracht worden totdat ze de leeftijd krijgen dat ze eieren gaan leggen. De
levensomstandigheden van kippen zijn vooral gespitst op het (onnatuurlijk) veel
produceren van eieren, bijvoorbeeld door veel kunstlicht in te zetten. De kip heeft dan
steeds het gevoel dat het voorjaar is en dat er nageslacht moet komen.
In de vrije natuur zou een oerkip (die vrijwel niet meer bestaat door toedoen van de mens)
in het voorjaar misschien nog een keer in augustus, een nest van 6 tot 12 eieren leggen,
terwijl ze door kunstmatigheden in de kippenindustrie maar liefst ongeveer 300 eieren per
jaar leggen! Dat is wel veel gevraagd van een kippenlijf.

Laatste zondag van oktober: dag van de stilte
Sinds 2011 wordt er jaarlijks in Nederland en Vlaanderen een landelijke Dag van de Stilte
gehouden Er worden dan allerlei activiteiten georganiseerd rond het thema stilte. In
Vlaanderen gebeurt dat onder de noemer ‘Cultuur van Stilte’. Met deze jaarlijks
terugkerende themadag willen de initiatiefnemers de waarde en werking van stilte en
innerlijke rust onder de aandacht te brengen bij een zo breed mogelijk publiek.
De dag van de stilte wordt steeds gehouden op de laatste zondag van oktober, de dag
waarop in heel Europa wordt overgegaan van de zomertijd op de wintertijd. Het ene uur
‘extra‘ kunnen we gebruiken om bewust stil te staan bij het belang van stilte voor onze
kwaliteit van leven.
• Eerste editie van de Dag van de stilte: zondag 30 oktober 2011
• Tweede editie van de Dag van de stilte: zondag 28 oktober 2012
• Derde editie van de Dag van de stilte: zondag 27 oktober 2013
In onze dynamische maatschappij is er veel drukte en hebben veel mensen het druk. We
hebben veel bezigheden en veel keuzemogelijkheden. Maar we hebben van tijd tot tijd ook
behoefte aan even niets. Aan rust en stilte, tijd om te ontspannen en onze ervaringen te
verwerken. Tijd om te reflecteren op wat we hebben meegemaakt en op wat we écht
belangrijk vinden in ons leven. Het ervaren van stilte buiten ons en in ons heeft een
positief effect op onze psychische en fysieke gezondheid. Er ontstaat ruimte om te
luisteren naar onszelf en naar anderen. In stilte ontstaan inspiratie en creativiteit.
De Dag van de Stilte is een initiatief van het opgerichte platform www.stilte.org , dat in
2004 is opgericht door mensen die stilte belangrijk vinden. Het doel is het verbreiden van
stilte in de samenleving. Het platform is niet gebonden aan levensovertuigingen. Stilte is
universeel, zij is van niemand en van ons allemaal. Zij verbindt mensen met elkaar,
ongeacht cultuur, religie of politieke overtuiging.
stilte

31 oktober: halloween
Op de laatste dag van oktober wordt op vele plaatsen ter wereld een feest gevierd dat
bekend staat als Halloween. Die naam is afgeleid van Hallow-e’en, ofwel All Hallows Eve
(Allerheiligenavond), de avond voor het katholieke feest met de naam Allerheiligen, dat
wordt gevierd op 1 november. Het halloween zoals we dat nu kennen is een
samensmelting van herfstfeesten uit drie oude tradities: de Keltische, de Romeinse en de
katholieke cultuur.
De Kelten vierden hun nieuwjaar, dat Samhain werd genoemd, op 1 november. Dit feest
markeerde het einde van het seizoen van de zon en het begin van het donkere en koude
seizoen. De Keltische nieuwjaarsavond begon op het moment dat het nieuwe jaar aanving
met de donkere fasen van het jaar. Samhain was de laatste oogstperiode van het jaar en
alle gewassen moesten geoogst worden. Samhain was ook de tijd van de dood. Dieren
werden geslacht en het was een tijd waarin veel oudere stamgenoten aan de dood
bezweken omdat de koude zijn intrede deed. Zo ontwikkelde Samhain zich langzaam tot
een dodenfeest, waarbij de doden van het afgelopen jaar werden herdacht.
De Romeinen vierden in de periode rond 1 november een oogstfeest dat gewijd was aan
de godin Pomona. Toen zij in de eerste eeuw na Christus het land van de Kelten
veroverden en bezetten, versmolten de tradities en rituelen van de twee verschillende
heidense culturen zodat er een gezamenlijk herfstfeest ontstond. Onder invloed van de
Romeinen werd er heel wat zoet fruit gegeten.
Het Katholieke feest van Allerheiligen (1 november) en ook Allerzielen (2 november) is een
loutere kerstening van het heidense feest. De kerk slaagde er niet in om ervoor te zorgen
dat de mensen hun wortels vergaten: op 31 oktober bleven de gelovigen de mix van het
Pomona- en het Samhainfeest trouw vieren. In protestants christelijke kringen vond het
feest geen ingang omdat de protestanten verering van heiligen afwijzen.
Het halloween (31 oktober) zoals wij dat nu kennen is tot ons gekomen uit de Verenigde
Staten. Omstreeks 1840 mislukte de aardappeloogst in Ierland en vele Ieren vluchtten
massaal naar de Amerika. Daar zochten ze steun bij elkaar en onderhielden de feesten en
gebruiken uit hun geboorteland. In Amerika duikt dan de bekende jack-o’-lantern-pompoen
op, die in de hele wereld wellicht het bekendste gezicht van Halloween is.
In de Verenigde Staten en Canada gaan kinderen ‘s avonds met halloween langs de
deuren met lampionnen om lekkernijen te vragen. In Nederland en België gebeurt dat
soms ook, maar het gebruikelijker om dat de doen op 11 november, de dag van Sint
Maarten. Dit komt van een heel oud gebruik. Vroeger geloofde men dat het ‘offeren’ van
kleine stukjes fruit, koeken of ander voedsel hen zou vrijwaren van pesterijen door de
(natuur)geesten of elfen. De schrikwekkende lampionnen waren bedoeld om de boze
geesten weg te jagen.

Pompoenen maken van dik papier

Op een dag in oktober zit ik op kantoor. Gewoon op kantoor, niets bijzonders zou je
denken. Totdat ik opeens een geest zie rondzweven en een schedel in mijn bureaula vind.
Mijn neef Klem is weer eens bezig vanwege Halloween! Nog maar net van de schrik
bekomen kom ik Thea tegen, op weg naar huis. Die begint ook al over Halloween. Ze vindt
dat ik er een boek over moet schrijven. En een beetje snel graag, ik heb 24 uur de tijd!
Halloween...lach of ik schiet! zit bomvol met recepten en tips om zelf
een gi-ga spectaculair en griezelig Halloweenfeest te kunnen geven!
KLIK HIER OM DIT BOEK TE BESTELLEN

Kralenplanken halloween van www.kleutergroep.nl

31 oktober: Hervormingsdag
Op 31 oktober 1517 timmerde Maarten Luther (1483 – 1546) een plakkaat met 95
stellingen aan de deur van de slotkerk in Wittenberg in de Duitse deelstaat Sachsen-
Anhalt. Daarin uitte deze hoogleraar theologie en Augustijner monnik hij zijn kritiek op de
toenmalige rooms katholieke kerk. Hij stelde misstanden aan de orde met de bedoeling de
kerk van binnenuit te vernieuwen. Het was zeker niet zijn bedoeling een nieuwe kerk te
stichten. Toch wordt 31 oktober 1517 nu algemeen gezien als het begin van revolutionaire
veranderingen in de kerk die nu bekend staat als de reformatie.
KLIK HIER VOOR MEER INFORMATIE OVER HERVORMINGSDAG
Het is rond 1500. De paus heeft een prachtig ontwerp laten maken voor een nieuwe St.
Pieterskerk in Rome. Met een enorme koepel. Het moet de mooiste en grootste kerk van
Europa worden. Dat kost wat en zoveel geld heeft hij niet. Nog niet.
Daarom bedacht de paus een actie. Hij maakte brieven waarin de gelovigen de straffen
voor hun zonden konden afkopen. Aflaten heetten die brieven. Zo’n aflaat koste veel geld
maar dan had je als gelovige ook wat. Want met zo’n aflaat kon je veel makkelijker in de
hemel komen.
De paus stuurt de monnik Tetzel naar Duitsland om daar aflaatbrieven te verkopen. Hij
overtuigt de mensen hoe belangrijk het is om een aflaat te kopen. We zijn toch allemaal
zondige mensen? Zo’n aflaat heb je gewoon nodig. De mensen kopen graag. Voor
zichzelf, of voor hun overleden ouders of grootouders. Het geld stroomt binnen. De paus
kan tevreden zijn.
Als Luther van de aflaten hoort, wordt hij vreselijk boos. Wat een bedriegerij! En dat nog
wel van de paus zelf!!! Hij komt in actie. Op een groot vel papier schrijft hij alles wat hij niet
goed vindt. Dan gaat hij naar de kerk en timmert het papier op de grote deur. Een lijst van
wel 95 stellingen. En dat gebeurde op deze plek.
De deur van toen die is er niet meer maar alle stellingen van Luther die zijn hier wel in
koper gegraveerd. Hij wilde graag dat ze allemaal werden gelezen zodat de mensen
erover gingen praten. Want op die manier zou de kerk veranderen. Het was best gevaarlijk
wat Luther deed. Er waren eerder mensen geweest die kritiek hadden op de kerk en daar
werd hard tegen opgetreden.
Mensen die kritiek hadden werden ketters genoemd en met die ketters liep het vaak slecht
af. Als de paus hoort wat Luther vindt, wordt hij woest. Hij schrijft Luther een brief. Als hij
zijn stellingen niet terugneemt zal de paus Luther uit de kerk zetten. Maar Luther denkt er
niet aan. Hij zal de paus niet gehoorzamen. Voor de ogen van zijn aanhangers gooit hij de
brief van de paus in het vuur.
KLIK HIER VOOR VIDEO 95 STELLINGEN OP SCHOOLTV BEELDBANK

Maarten!Luther

Symboliek van de zwaan
De beroemde hervormer Maarten Luther wordt in verband gebracht met de zwaan. Dat is
te herkennen op oude afbeeldingen van hem met een zwaan en een zwanenveer
(ouderwetse pen), aan de zwaan op de kerktorens van Lutherse kerken en in het
gedichtje:
De Doopsgezinden hebben een houten huisje,
de Roomsen hebben een kruisje,
de Calvinisten hebben een haantje
en de Lutheranen hebben een zwaantje!
Deze symboliek is terug te voeren op een legende die verwijst naar een uitroep die de
Tsjechische theoloog en hervormer Jan Hus (Hus is Tsjechisch voor gans) in 1415 in
Praag gedaan zou hebben op de brandstapel waar hij werd terechtgesteld: “Jullie
verbranden nu een gans, maar er zal een zwaan uit zijn as herrijzen”. Men herinnerde zich
later deze woorden van Hus en meende dat zij betrekking hadden op Maarten Luther. De
zwaan werd zo het symbool van Luther en de Lutherse kerk.
De zwaan is een krachtig totemdier dat staat voor gratie, zuiverheid, transformatie, kracht,
liefde en trouw. In de zwaan komen de twee elementen water en lucht komen samen. In
beide elementen, die respectievelijk kunnen staan voor voelen en denken, kan de zwaan
elegant bewegen. De witte kleur van de zwaan symboliseert zuiverheid.
Bij de Kelten was de zwaan een heilig dier. In hun sprookjes zijn zwanen boodschappers
van de goden. In de Indiase mythologie van het hindoeïsme staan de zwanen met hun
‘muziek’ die door de vleugels wordt gemaakt voor het inademen en uitademen van de
heilige levensadem. Bij de indianen brengt zwaan tijden van transformatie, veranderde
staten van bewustzijn en ontwikkeling van intuïtieve vermogens.
Het thema van transformatie in een zwaan komt al voor in de mythe waarin de Griekse
oppergod Zeus (Jupiter) zichzelf vermomde als zwaan om Leda, vrouw van Tyndareus, de
koning van Sparta, te schaken. Daardoor werd de zwaan een symbool van vervulde
hartstocht. Zwanen zijn monogaam: een paar blijft hun hele leven bij elkaar. Mede daarom
wordt de zwaan ook gezien als een symbool van trouw en romantiek. Verder vormen twee
zwanenhalzen een hart.

zwaan

Lied: Witte zwanen zwarte zwanen
Witte zwanen, zwarte zwanen!
Wie gaat er mee naar engelland varen?
Engelland is gesloten
De sleutel is gebroken
Is er dan geen timmerman
Die de sleutel maken kan?
Laat doorgaan
Laat doorgaan
Wie achter is moet voorgaan!

Invuloefening: Het feest van Sint Maarten op 11 november
W_ar k_mt h_t id_e va_daan om jaa_lijks op 11 no_ember, de naam_ag van
v_n de h_ilige M_arten of M_rtinus, m_t lam_ion_en lan_s de de_ren te g_an
om s_oep en f_uit te vra_en. O_derzoekers z_jn h_t ni_t e_ns ov_r h_t
ant_oord. Somm_gen men_n d_t h_t fee_t zi_n oors_rong vin_t in een
heide_s vruc_tbaarheidsritueel waa_bij h_t (heili_e) vu_r w_rdt
ron_gedragen. In no_ember wor_en er v_n o_dsher oogst_eesten geh_uden.
Andere onder_oekers den_en d_t h_t fee_t van c_ristelijke oorspro_g is.
De ster_dag van S_nt Maar_en is aange_repen om geoor_oofd lan_s de
deur_n te be_elen. D_t daar_ij e_n lan_aarn w_rd meegen_men is logis_h
o_dat er g_en straatverlic_ting w_s. Vo_r v_le ar_en w_s h_t destij_s in de
k_ude winte_s e_n bi_tere noo_zaak om te b_delen. D_or te ver_ijzen na_r
de vrij_evige Maa_ten, is h_t gemak_elijker om m_nsen o_er te ha_en om te
gev_n.
W_e w_s nu ei_enlijk S_nt Maart_n? Er is we_nig m_t zeker_eid ov_r h_m te
z_ggen. V_lgens de overle_eringen lee_de h_j in de vi_rde ee_w in
Hon_arije. H_j w_s e_n ridd_r in d_enst v_n de ko_ing. T_en h_j m_t e_n
g_oep so_daten n_ar F_ankrijk reis_e, k_egen ze h_el slec_t we_r. Het
re_ende, h_t w_rd k_ud en h_t g_ng vr_ezen. De man_en war_n te p_ard en
wil_en zo s_el mo_elijk na_r de vo_gende s_ad ga_n. D_ar w_lden z_j
aa_komen voor_at de poor_en slo_en. Al_e m_nnen be_alve Maa_ten
ze_ten er fli_k de vaa_t in. M_arten re_d rust_g v_rder, h_j sp_arde zijn
paa_d. H_t we_r we_d s_eeds sle_hter en Maart_n k_am in e_n
sneeu_storm terec_t.
To_n M_arten e_ndelijk b_j de stadspoo_t a_nkwam, t_of h_j er e_n m_n a_n
d_e in lom_en gek_eed w_s. De_e m_n h_d h_t e_g k_ud en z_u de n_cht zo
n_et ov_rleven. Maart_n z_g d_t en s_heurde zi_n e_gen wa_me ma_tel in
twe_ën. Een hel_t g_f h_j a_n de m_n, de a_dere h_lft hie_d h_j z_lf.
Maarte_’s v_ienden z_ten al la_g in de h_rberg en sc_aamden zich een
beet_e, o_dat z_j do_rgereden w_ren. Z_ker to_n z_j ontdek_en d_t M_arten
z_jn hal_e m_ntel h_d we_gegeven. In d_e n_cht h_d Maa_ten e_n d_oom.
H_j z_g Je_us m_t z_jn h_lve mant_l om. D_t maa_te zo_eel in_ruk, d_t
Ma_rten h_t leg_r vaar_el z_i en z_ch ge_eel wij_de a_n de ke_k. H_j we_d
d_iveluitdrijver en l_ter z_lfs bi_schop v_n Tours (F_ankrijk). Op 11 nove_ber
397 over_eed h_j en we_d Tours e_n soo_t bedevaar_soord. H_j w_rd al sn_l
he_lig verklaa_d, er wer_en ker_en n_ar h_m genoe_d en zi_n s_erfdag w_rd
ui_geroepen t_t h_t S_nt M_artensfeest.
KLIK HIER VOOR EEN FILMPJE OVER SINT MAARTEN

Leestekst 11 november: het verhaal van Maarten en Sint Maarten
"Maarten, wil jij dit briefje even naar mevrouw De Wilde brengen?" klonk de stem van meneer Rutgers door
de stille klas. Maarten keek vragend op van zijn werk. Hij probeerde de aardrijkskunderepetitie te maken,
waar alle andere jongens en meisjes ook mee bezig waren. Het lukte niet zo goed, want Maarten kwam net
van een andere school waar ze een heel ander aardrijkskundeboek gebruikten. "Zie maar wat je ervan
maken kunt," had meneer Rutgers gezegd toen hij de vragen uitdeelde. "Je krijgt geen cijfer als het je niet
lukt."
"Mevrouw De Wilde is de juffrouw van de eerste klas," ging meneer Rutgers verder. "En ze is zijn vriendin,"
siste Kees, die naast Maarten zat.
"Zei je wat, Kees?" vroeg meneer Rutgers.
"Ik zuchtte meneer," antwoordde Kees. "Het is zoveel."
"Doorwerken dan maar. Maarten, hier is de brief en wacht op antwoord," zei meneer.
Maarten was blij dat hij even wat anders kon doen. Langzaam liep hij door de gang naar de eerste klas,
waar zijn zusje Annemiek ook in zat. De eersteklassers waren aan het zingen:
"Sinte Maarten 't is zo koud.
Geef me een kooltje of wat hout,
Geef me een appel of een peer,
Dan kom ik 't hele jaar niet weer."
Maarten klopte aan de deur en omdat zijn geklop toch niet te horen was door het gezang, stapte hij maar
gewoon naar binnen. Een beetje aarzelend liep hij naar de mevrouw voor de klas. "Hier is een briefje van
meneer Rutgers," zei hij. "Dank je wel," zei mevrouw De Wilde. Ze scheurde de enveloppe open en las snel
de inhoud.
Toen keek ze Maarten aan. "Wie ben jij eigenlijk?" vroeg ze. "Ik ken je niet."
"Ik ben Maarten Blom, we zijn hier pas komen wonen," antwoordde Maarten.
"De broer van Annemiek dus," zei mevrouw De Wilde, "en een naamgenoot van Sint Maarten, dat is leuk."
"Sint Maarten?"
"Ken je die niet? Vraag vanmiddag maar aan Annemiek wie dat is. Ze weet er nu alles van, hè Annemiek! En
zeg tegen meneer Rutgers dat alles in orde is."
"Ja mevrouw," zei Maarten en op zijn gemak liep hij naar zijn eigen klas terug. Achter zich hoorde hij nog
zingen: "Elf november is de dag, dat mijn lichtje branden mag."
Hij gaf de boodschap van mevrouw De Wilde door en ging aan zijn tafeltje zitten om verder te werken.
Steeds hoorde hij in zijn hoofd het liedje van Sint Maarten klinken. Wie was Sint Maarten?
's Middags na schooltijd liep Maarten met Kees naar huis. "Wie is Sint Maarten?" vroeg hij. "O, iets voor
kleine kinderen," antwoordde Kees. "Op 11 november gaan kleine kinderen met lampionnen langs de huizen
om snoep of geld op te halen. Je krijgt haast altijd mandarijnen of doosjes met rozijnen of zoiets. Niks aan."
"Maar wie is Sint Maarten?" vroeg Maarten weer.
"Geen idee," zei Kees.
Thuis vroeg Maarten het aan Annemiek, maar veel wijzer werd hij niet van haar verhaal. "Ga naar de
bibliotheek," zei moeder, "en vraag het daar. Daar hebben ze vast wel een boek waar iets in staat over die
Sint Maarten."
De bibliotheek was gelukkig vlakbij. Een jonge man met een baardje hielp Maarten. "Hier, in deze boeken
staat heel wat over Sint Maarten," zei hij, "wil je lenen, dan moet ik je kaart hebben."
"Ik heb nog geen kaart," zei Maarten, "ik woon hier pas een week."

"Kom maar, dan schrijf ik er een voor je uit," zei de leeszaalassistent.
En zo kon Maarten even later met een boek over heiligen en een boek over volksfeesten naar huis. Thuis las
hij over de soldaat Maarten, die lang geleden op een koude winterdag zijn mantel met zijn zwaard in tweeën
sneed en de ene helft aan een bedelaar gaf en de andere helft zelf weer omsloeg.
Deze soldaat Maarten droomde de volgende nacht dat hij Jezus zag, gekleed in die halve mantel. "Jij hebt
mij je mantel gegeven," zei Jezus, "ik dank je daarvoor."
De soldaat Maarten wilde geen soldaat blijven. Hij wilde christen worden en soldaat zijn paste daar niet bij,
vond hij. Hij liet zich dopen en verliet het leger. Doordat hij veel mensen hielp werd hij bekend. Later werd
deze Maarten bisschop van Tours, een stad in Frankrijk, maar hij bleef de gewone arme mensen belangrijker
vinden dan de rijke machtige mensen.
Na zijn dood werd Maarten niet vergeten. Allerlei verhalen werden over hem verteld, het ene nog mooier dan
het andere. Een heilige noemden de mensen hem ten slotte. Kerken werden genoemd naar Sint Maarten en
op 11 november werd een feest gevierd ter ere van hem. Kinderen mochten dan met lampionnen langs de
huizen gaan en lekkers en geld bij elkaar bedelen.
Nu begreep Maarten wat Annemiek verteld had over het maken van een lampion op school en over het Sint
Maartenlopen. Zij wilde natuurlijk ook langs de huizen gaan, want dat was in dit dorp, hun nieuwe
woonplaats, de gewoonte. Zij liever dan hij. Kleine-kinderwerk was het. Maar diep in zijn hart vond Maarten
het wel leuk, dat hij genoemd was naar Sint Maarten, over wie zoveel mooie verhalen werden verteld. Sint
Maarten was goed en vriendelijk, dapper en sterk geweest. Zo zou Maarten ook graag willen zijn.
De volgende dag was het 11 november. 's Morgens al riep Annemiek: "Vanavond gaan we Sint
Maartenlopen, hè Mam!" Moeder knikte: "Ja zeker, om zeven uur."
Maar toen Maarten en Annemiek 's middags uit school thuiskwamen, troffen ze daar hun moeder met een
schorre keel, rode ogen en een drupneus.
"Jongens," zei moeder, "het spijt me, maar ik kan straks niet mee. Ik heb kou gevat en voel me zo ziek. Ik ga
naar mijn bed. In de keuken staan boterhammen voor jullie. Eet die om zes uur maar op en ga nu een
spelletje doen of wat lezen. Vader komt vanavond pas om negen uur thuis, dus moet jij om zeven uur maar
met Annemiek mee gaan, Maarten." En na nog eens flink haar neus gesnoten te hebben, ging moeder naar
boven.

Maarten liep met een boos gezicht de huiskamer in. Leuk was dat. In de eerste plaats wilde hij om zeven uur
tv kijken, het laatste deel van een spannende jeugdserie en in de tweede plaats voelde hij er niets voor met
Annemiek en haar lampion langs de huizen te gaan bedelen om mandarijnen.
Stel je voor dat Kees hem betrapte op zo iets kinderachtigs. Maarten dacht na. Zou hij Annemiek zeggen,
dat ze maar alleen moest gaan of met de buurkinderen? Maar Annemiek was zo verlegen en ze kende de
buren nog helemaal niet. Zou hij zeggen dat hij erge hoofdpijn had?
Maarten hoorde Annemiek in de keuken zingen: "Sinte Maarten, 't is zo koud..." Even later kwam ze de
kamer in met haar zelfgemaakte lampion.
"Vind je hem mooi Maarten?" vroeg ze. Haar hele gezicht straalde.
"Annemiek," begon Maarten, "kun je vanavond niet alleen gaan? Ik voel me ook niet zo lekker. Misschien
heeft mamma me aangestoken." Annemiek keek Maarten met verschrikte ogen aan. "A-a-alleen?" stotterde
ze. "D-dat kan ik niet." Haar lip begon te trillen. "Ik heb erge hoofdpijn," zei Maarten, "sorry, hoor, maar het
gaat echt niet." Annemiek was geen huilebalk. Stilletjes ging ze in een stoel zitten en stak haar duim in haar
mond, iets wat ze anders nooit meer deed. Maarten was blij dat Annemiek niet gilde of stampvoette. Nu
merkte moeder tenminste niets.
Om half zeven werd er aan de deur gebeld en tegelijk hoorden Annemiek en Maarten zachtjes zingen: "Sinte
Maarten, 't is zo koud..."
"Er liggen appels en doosjes smarties in de keukenkast," wist Annemiek, "die mogen we geven."
Samen liepen ze naar de deur. Daar stonden drie kinderen met lampionnen en een mevrouw. Ze zongen
nog een liedje en hielden toen hun tassen op voor het lekkers. Maarten deelde uit.
Toen keek hij naar Annemiek en zag hoe de tranen over haar wangen liepen.
"Doe je jas aan Annemiek," zei hij opeens, "wij gaan ook."
Annemiek keek Maarten aan. "Echt?" vroeg ze ongelovig.
"Ja, ik zal gauw je lampion aansteken."
En daar gingen ze, van huis tot huis en overal zongen ze samen. Bij het huis van Kees aarzelde Maarten.
Als Kees opendeed, wat zou hij dan zeggen? Maar Sint Maarten had zich er ook niets van aangetrokken wat
de mensen zouden zeggen van zijn halve mantel...
Vastberaden drukte Maarten op de bel en toen Kees voor hem stond, zong hij vrolijk met Annemiek mee:
"Sinte Maarten, 't is zo koud..."
KLIK HIER VOOR HET BOEK SINT MAARTEN EN HET BEERTJE

Liedjes Sint Maarten
11 november is de dag
11 november is de dag
dat mijn lichtje,
dat mijn lichtje.
11 november is de dag,
dat mijn lichtje schijnen mag.
Sinte sinte Maarten
Sinte sinte Maarten,
De koeien dragen staarten
De meisjes hebben rokjes an
Daar komt sinte Maarten an.
Sinte Maarten mik mak
Sint Maarten mik mak
Moeder kijkt naar tik tak
Vader kijkt naar Sesamstraat
Dat is wel een snoepje waard.
KLIK HIER VOOR VIDEO

Thanksgiving: de vierde donderdag van november
Jaarlijks wordt in de Verenigde Staten en in Canada op de vierde donderdag van
november een nationale feestdag gehouden die gericht is op dankbaarheid: Thanksgiving.
Dit jaar valt thanksgiving op donderdag 28 november 2013. Traditioneel ging het bij
thanksgiving vooral om het betonen van dankbaarheid aan God. Tegenwoordig gaat het
ook om het uiten van dank naar familieleden, vrienden, en zakenrelaties.
In Nederland houden sommige protestantse kerken enigszins vergelijkbare vieringen
onder de namen biddag voor gewas (in het voorjaar en dankdag voor gewas (in het
najaar). In dit verband werd er wel eens gekscherend gesproken over ‘WASDAG VOOR
GEBIT’ in plaats van ‘Biddag voor gewas’.
Veel problemen waarmee we in de maatschappij te maken vloeien voort uit een gebrek
aan dankbaarheid. We zijn geneigd om onszelf te vergelijken met mensen die in onze
ogen gezonder, begaafder, mooier, succesvoller en rijker zijn dan wijzelf. Dan laten we ons
welbevinden bepalen door anderen. Het is een kunst om geluk te vinden in jezelf. Tel je
zegeningen en laat je buurman de zijne tellen.
In veel succesboeken, waaronder The Secret, wordt gewezen dat het cultiveren van
dankbaarheid een belangrijke voorwaarde is om te krijgen wat je wilt hebben. Daar zit
volgens mij wel iets in, maar ik krijg er geen goed gevoel bij wanneer dankbaarheid een
‘strategie‘ wordt die gebaseerd is op het uitgooien van een spierinkje om een kabeljauw te
vangen.
De “succesgoeroe” Joe Vitale schrijft in zijn boek ‘De Sleutel. De missing link tussen The
Secret en je hartenwens’:
“Het geheim om te krijgen wat je wilt, is
dat je volledig dankbaar bent voor dit
moment. Want als je dankbaar bent voor
dit moment zal hetgeen voor jou bedoeld
is zich aandienen. Je zult de drang
voelen om in beweging te komen. Dat
zal je omhoog leiden. De enige manier
om op het gewenste plek te komen is
dus om op je huidige plek dankbaar te
zijn.”
Het bovenstaande komt op mij over als
manipulatie en ontkenning van het feit
dat het universum beter weet wat goed
is voor ons dan wijzelf. Werkelijke
spiritualiteit begint met dankbaarheid,
want door dankbaar te zijn kom je in
contact met je ziel.

Invuloefening: Spreuken over dankbaarheid
De me_tale ho_ding van dank_aarheid bren_t de ge_st in n_uwer conta_t
m_t de b_on van waar_it al_e ze_eningen voor_komen. Do_r d_nkbaar te
z_jn bren_ je je _eest in _armonie me_ de sc_eppende e_ergieën v_n he_
u_iversum.
Anoniem
Te_redenheid en dank_aarheid: _eelde in top_orm.
Anoniem
We dien-n in te z_en dat _ns geluk in he_ da_elijks l_ven on_ nie_ dankb_ar
m_akt, maa_ da_ on_e _ankbaarheid ons gelu_kig maa_t.
Anoniem
Da_kbaarheid is de _oeder v_n al_e de_gden.
Marcus Tullius Cicero
Zel_s on_ankbare m_nsen zi_n n_ttig: zi_ he_pen u wel te do_n zond_r
eige_belang.
Jules Claretie
In el_e hoge vre_gde mengt zich een gevoel van dankbaarheid.
Marie von Ebner-Eschenbach
Wi_ op _ankbaarhei_ reken_ is e_n koop_an, ge_n weldoen_r.
Fliegende Blätter
W_e ee_ weldaa_ niet beantwoor_t m_t dankbaarh_id, vertroebel_ de bron
die zi_n dor_t hee_t gestil_.
J. Hammer
Oprec_te, ni_tberekende dank_aarheid on_staat sle_hts in een gro_e z_el.
Zij verk_ikt h_t h_rt van deg_ne aa_ wi_ zij ge_chonken word_ en verster_t
zij_ geloo_ in de mens_eid.
Samuel Johnson
Dan_baar_eid is de herin_ering v_n he_ har_.
Jean Baptiste Massieu
L_at ni_t gerui_e ti_d verl_pen tu_sen de u bewe_en weldaa_ en uw
da_kbaarheid, opd_t nie_ uw w_ldoener, do_r de do_d ver_ast, h_t
de_kbeeld meene_mt in zij_ gra_ e_n ondankb_re aan zi_h te he_ben
ver_licht.
Pythagoras

Herfst werkboek met werkbladen van schoolgoochelaar aarnoud agricola buikspreker basisscholen

Recommandé

Recommandé

Contenu connexe

En vedette

En vedette (20)

Similaire à Herfst werkboek met werkbladen van schoolgoochelaar aarnoud agricola buikspreker basisscholen

Similaire à Herfst werkboek met werkbladen van schoolgoochelaar aarnoud agricola buikspreker basisscholen (16)

Plus de André de Boer

Plus de André de Boer (20)

Herfst werkboek met werkbladen van schoolgoochelaar aarnoud agricola buikspreker basisscholen