1. ΣΟ ΔΙΑ΢ΣΗΜΑ

2. ΣΟ ΢ΤΜΠΑΝ
 Οη άκζνςπμη μειεημύκ ημκ
μονακό από ηεκ ανπαηόηεηα.
΢ήμενα, οπάνπμοκ πμιιέξ
ζεςνίεξ γηα ημ πόηε θαη πώξ
δεμημονγήζεθε ημ ζύμπακ.
΢ύμθςκα με ηεκ επηθναηέζηενε.
Σα πάκηα πνμήιζακ από μηα
μεγάιε έθνελε, ημ <<Μπηγθ
Μπακγθ>>: Όιε ε ύιε ημο
ζύμπακημξ ήηακ ανπηθά
ζογθεκηνςμέκε ζε έκα μηθνό
<<άημμμ>> με μεγάιε ποθκόηεηα,
ημ μπμίμ ελεννάγε θαη άνπηζε κα
δηαζηέιιεζαη. Από ηεκ εκένγεηα
θαη ηεκ ύιε, πμο
απειεοζενώζεθακ,
ζπεμαηίζηεθακ ηα άημμα, ηα
αένηα, ηα κεθειώμαηα θαη μη
γαιαλίεξ. Σμ ζύμπακ
ελαθμιμοζεί κα δηαζηέιιεηαη. Σμ
θςξ από ημ πημ μαθνηκό μναηό
άζηνμ πνεηάδεηαη 62.700 πνόκηα
γηα κα θηάζεη ζηε Γε.

3. ΣΟ ΗΛΙΑΚΟ ΢Τ΢ΣΗΜΑ
 Τν ειηαθό καο ζύζηεκα απνηειείηαη από 9 πιαλήηεο καδί κε ηε Γε. Οη 4
εζσηεξηθνί πιαλήηεο (ν Εξκήο, ε Αθξνδίηε, ε Γε θαη ν Άξεο) είλαη ζρεηηθά
κηθξνί , ελώ νη 4 εμσηεξηθνί πιαλήηεο (ν Δίαο, ν Κξόλνο, ν Οπξαλόο θαη ν
Πνζεηδώλαο) είλαη γίγαληεο. Ο πην καθξηλόο πιαλήηεο είλαη ν Πινύησλαο,
πνπ είλαη κηθξόο θαη παγσκέλνο. Η Αθξνδίηε παξνπζηάδεη ηηο πςειόηεξεο
ζεξκνθξαζίεο (464C) , ελώ ν Πινύησλαο ηηο ρακειόηεξεο (-230C). Ο
Κξόλνο έρεη 20 ηνπιάρηζηνλ γλσζηνύο δνξπθόξνπο θαη πεξηβάιιεηαη από
έλα εληππσζηαθό ζύζηεκα δαθηπιίσλ κε δηάκεηξν 275.000 ρηιηόκεηξα από
ην έλα άθξν ζην άιιν. Οξηζκέλνη επηζηήκνλεο ηζρπξίδνληαη όηη ν Πινύησλαο
δελ είλαη, ζηελ πξαγκαηηθόηεηα, πιαλήηεο ή όηη , αλ ηνλ ζεσξήζνπκε
πιαλήηε, πξέπεη λα θάλνπκε ην ίδην γηα ηα θαηλνύξηα νπξάληα ζώκαηα, πνπ
αλαθαιύθζεθαλ πξόζθαηα θαη δελ έρνπλ νλνκαζηεί αθόκα.

4. Ο ΗΛΙΟ΢
 Ο Ήιημξ βνίζθεηαη ζημ θέκηνμ ημο ειηαθμύ ζοζηήμαημξ θαη απμηειεί ημ
μεγαιύηενμ μονάκημ ζώμα. ΢ογθεκηνώκεη πάκς από 99% ηεξ ζοκμιηθήξ
μάδαξ ημο ειηαθμύ ζοζηήμαημξ, εκώ ζημ εζςηενηθό ημο ζα μπμνμύζακ
κα πςνέζμοκ πενηζζόηενμη από 1.300.000 πιακήηεξ ζακ ηε Γε.
Πανόιμ πμο απέπεη 149.600.000 πηιηόμεηνα από εμάξ, πανέπεη ηεκ
απαναίηεηε ζενμόηεηα θαη θςξ γηα κα ζοκηενεζεί ε δςή ζημκ πιακήηε
μαξ. Ο Ήιημξ είκαη ηενάζηημξ, με δηάμεηνμ 1.390.435 πηιηόμεηνα. Η
δηάμεηνμξ ηεξ Γεξ είκαη μόιηξ 12.756 πηιηόμεηνα. Σα μ θςξ ημο Ήιημο
θηάκεη ζηε Γε ζε 8 ιεπηά θαη 17 δεοηενόιεπηα.

5. ΟΙ Ε΢ΩΣΕΡΙΚΟΙ ΠΛΑΝΗΣΕ΢
 Εζςηενηθμί μκμμάδμκηαη μη 4 πιεζηέζηενμη ζημκ Ήιημ
πιακήηεξ. Είκαη βναπώδεηξ θαη ζπεμαηίζηεθακ μαδί με ημ
ειηαθό μαξ ζύζηεμα πνηκ από πενίπμο 4.600.000.000 πνόκηα.
Ο Ενμήξ θαη ε Γε έπμοκ μεγάιε ποθκόηεηα. Η Αθνμδίηε, πμο
ιέγεηαη επίζεξ Αογενηκόξ θαη Απμζπενίηεξ, ακηακαθιά ημ θςξ
ημο Ήιημο θαη δηαθνίκεηαη ιαμπνή ζημ κοπηενηκό μονακό. Ο
Άνεξ έπεη ημ πνώμα ηεξ ζθμονηάξ, γη ’αοηό θαη, πμιιέξ θμνέξ,
απμθαιείηαη <<Κόθθηκμξ Πιακήηεξ>>.

6. Η ΢ΕΛΗΝΗ ΚΑΙ ΟΙ ΑΛΛΟΙ ΔΟΡΤΥΟΡΟΙ
 Δμνοθόνμη μκμμάδμκηαη ηα μηθνά μονάκηα ζώμαηα πμο βνίζθμκηαη ζε ηνμπηά
γύνς από μεγαιύηενα. Δμνοθόνμξ ηεξ Γεξ είκαη ε ΢ειήκε. Οη πενηζζόηενμη
πιακήηεξ ημο ειηαθμύ μαξ ζοζηήμαημξ έπμοκ δμνοθόνμοξ, με ελαίνεζε ημκ
Ενμή θαη ηεκ Αθνμδίηε. Σμ μέγεζμξ ηεξ ΢ειήκεξ είκαη ημ 25% ημο μεγέζμοξ
ηεξ Γεξ. Έπεη πμιιμύξ θναηήνεξ, με δηάμεηνμ πμο μπμνεί κα θηάζεη ηα
εθαημκηάδεξ πηιηόμεηνα. Έπεη, αθόμα, πμιιά όνε θαη ζθμηεηκέξ πενημπέξ,
πμο μκμμάδμκηαη <<ζάιαζζεξ>>. Δεκ έπεη αημόζθαηνα, με απμηέιεζμα ε
ακώμαιε επηθάκεηά ηεξ κα μεκ πανμοζηάδεη ζεμεία δηάβνςζεξ. Επεηδή ε
αημόζθαηνα είκαη απαναίηεηε γηα ηε μεηαθμνά επεηηθώκ θομάηςκ, ζηε
΢ειήκε επηθναηεί απόιοηε εζοπία.

7. ΟΙ ΕΞΩΣΕΡΙΚΟΙ ΠΛΑΝΗΣΕ΢
 Ο Δίαξ θαη μ Κνόκμξ είκαη γηγάκηηεξ μάδεξ αενίςκ. Σμ βάνμξ ημο Δία είκαη
οπενδηπιάζημ από ημ βάνμξ όιςκ ηςκ οπόιμηπςκ πιακεηώκ μαδί, εκώ μ Κνόκμξ
δηαθνίκεηαη από ημοξ εκηοπςζηαθμύξ δαθηοιίμοξ ημο. Ο ροπνόξ Οονακόξ
ακαθαιύθηεθε ημ 1781, απμηειείηαη επίζεξ από αένηα, έπεη πενηζζόηενμοξ από 26
δμνοθόνμοξ θαη ημοιάπηζημκ 11 δαθηοιίμοξ. Ο Πμζεηδώκαξ έπεη βαζύ γαιάδημ
πνώμα θαη είκαη δηάζηηθημξ από κέθε πμο ζπεμαηίζηεθακ από παγμθνοζηάιιμοξ
μεζακίμο. ΢ηεκ άθνε ημο ειηαθμύ μαξ ζοζηήμαημξ βνίζθεηαη μ Πιμύηςκαξ, μ
μηθνόηενμξ πιακήηεξ μαξ. Ο θόζμμξ ημο είκαη ζθμηεηκόξ θαη παγςμέκμξ, θαζώξ ε
απόζηαζή ημο από ημκ Ήιημ είκαη 40 θμνέξ μεγαιύηενε από αοηή ηεξ Γεξ. Σμ
πιακεηηθό ζύζηεμα πενηβάιιεη ημ μεγάιμ ζθαηνηθό κέθμξ ημο Ονη, πμο βνίζθεηαη ζε
απόζηαζε 30.000.000.000.000 πηιημμέηνςκ από ημκ Ήιημ.

8. Α΢ΣΕΡΟΕΙΔΕΙ΢, ΚΟΜΗΣΕ΢ ΚΑΙ ΜΕΣΕΩΡΙΣΕ΢
 Αζηενμεηδείξ μκμμάδμκηαη ηα ζηενεά, πεηνώδε μονάκηα ζώμαηα
πμο πενηθένμκηαη γύνς από ημκ Ήιημ ζακ πιακήηεξ,
εθηειώκηαξ ηδηαίηενα επημεθομέκεξ ηνμπηέξ. Οη πενηζζόηενμη
βνίζθμκηαη ακάμεζα ζημκ Άνε θαη ημκ Δία, ζε μηα πενημπή
γκςζηή ςξ <<δώκε αζηενμεηδώκ>>. Οη αενόιηζμη(ή μεηεςνίηεξ)
είκαη μη μηθνέξ ζηένεεξ μάδεξ από πέηνςμα θαη ζίδενμ, πμο
πέθημοκ ζηε Γε από ημ δηάζηεμα(ζοκήζςξ πνμένπμκηαη από ηε
δώκε αζηενμεηδώκ, αιιά εκίμηε πνμένπμκηαη από ηε ΢ειήκε θαη
ημκ Άνε). Πενκώκηαξ μέζα από ηεκ αημόζθαηνα ηεξ Γεξ
ποναθηώκμκηαη θαη ηόηε γίκμκηαη μναημί ζακ δεζμίδεξ θςηόξ.
Μεηεςνίηεξ μκμμάδμκηαη μη μάδεξ δηαπιακεηηθμύ πεηνώμαημξ,
πμο δε δηαιύμκηαη από ηεκ αημόζθαηνα θαη πέθημοκ ζηε Γε.
 Έκαξ ηενάζηημξ μεηεςνίηεξ, ίζςξ μ μεγαιύηενμξ πμο πηύπεζε πμηέ
ηε Γε, έπεζε ζηε Νόηηα Αθνηθή ημ 1920. Είπε δηαζηάζεηξ 2,73 x
2,43 μέηνα θαη δεμημύνγεζε θναηήνα με δηάμεηνμ 350 πηιηόμεηνα.

9. Η ΕΞΕΡΕΤΝΗ΢Η ΣΟΤ ΔΙΑ΢ΣΗΜΑΣΟ΢
 Γηα ημοξ ζογγναθείξ επηζηεμμκηθήξ θακηαζίαξ,
όπςξ μ Οοέιξ, θαη ημοξ πνώημοξ ζθεκμζέηεξ ημο
θηκεμαημγνάθμο, ε ελενεύκεζε ημο δηαζηήμαημξ
απμηειμύζε άπηαζημ όκεηνμ. Σμ όκεηνμ έγηκε
πναγμαηηθόηεηα ημ 1957, με ηεκ απμζημιή ημο
πνώημο ηεπκεημύ δμνοθόνμο, ημο <<΢πμύηκηθ>>.
Σμ 1961, μ Γημύνη Γθαγθάνηκ πναγμαημπμίεζε ηεκ
πνώηε επακδνςμέκε πηήζε ζημ δηάζηεμα. Οη
απμζημιέξ ζηε ΢ειήκε (1969-72) απμηειμύκ
μνόζεμα ηεξ ακζνώπηκεξ ηζημνίαξ. ΢ήμενα, ηε
ζθοηάιε έπμοκ πάνεη μη δηαζηεμηθμί ζηαζμμί,
όπςξ μ <<΢θάηιαμπ>>, θαη ηα δηαζηεμηθά
ιεςθμνεία. Η ελενεύκεζε ημο δηαζηήμαημξ
ελαθμιμοζεί κα θένκεη ζημ θςξ άγκςζηεξ
ζοκανπαζηηθέξ πηοπέξ ημο θόζμμο πμο μαξ
πενηβάιιεη.
 Σμ 1957 μ νώζηθμξ <<΢πμύηκηθ 1>>, ηαλίδερε γηα πνώηε θμνά ζημ δηάζηεμα. Έκα
μήκα ανγόηενα, μη Ρώζμη πναγμαημπμίεζακ ηεκ πνώηε απμζημιή δώμο με ηε Λάηθα.
Σε δηαδέπηεθακ μη ζθοιίηζεξ Μπέιθα θαη ΢ηνιειθα, επίζεξ ζε νςζηθή απμζημιή, μη
μπμίεξ επέζηνερακ αζθαιείξ ζηε Γε. Οη Αμενηθακμί έζηεηιακ ζημ δηάζηεμα 2
πημπαηδήδεξ. Επίζεξ, ημ ζύμπακ μαξ έπμοκ επηζθεθηεί πίζεθμη, αθόμα θαη πειώκεξ.

10. ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ
 Νεθειώκαηα: Τα
λεθειώκαηα είλαη
γηγάληηα ζύλλεθα από
αέξα θαη θνζκηθή
ζθόλε.
 Δηάζηηθηνο: απηόο πνπ
είλαη γεκάηνο ζηίγκαηα,
γεκάηνο βνύιεο