SlideShare une entreprise Scribd logo
1  sur  80
LOS PROYECTOS DE TRABAJO:
UNA MANERA EFICAZ DE TRABAJAR
LAS COMPETENCIAS EN EL AULA
Ana Basterra
Pilar Etxebarria
¿QUÉ VOY A APRENDER?
 Un momento para la reflexión: ¿Por qué cambiar
la metodología en mi aula? 10 ideas
 Trabajar por proyectos:
-¿Qué implica?
-¿Qué favorece?
- ¿Se trabajan las 8 competencias básicas?
 Pasos que debo de dar para planificar “mi
proyecto”
- ¿Cómo elaboro una secuencia didáctica?
- Instrumentos que me pueden ayudar
- Herramientas de mejora y evaluación
CLICA SOBRE LA IMAGEN
EL TRABAJO POR PROYECTOS,
¿QUÉ IMPLICA?
TRABAJAR UN
TEMA DE MANERA
DISCIPLINAR O
INTERDISCIPLINAR
DE UNA MANERA
“DIFERENTE” A LA
TRADICIONAL
EL LIBRO DE TEXTO
DEJA DE SER LA
ÚNICA FUENTE DE
INFORMACIÓN
SE PROPONEN DIFERENTES
ACTIVIDADES ENCAMINADAS
A LA ELABORACIÓN DE UN
PRODUCTO FINAL.
ES IMPORTANTE QUE ESTE
PRODUCTO FINAL TENGA
UNA PROYECCIÓN FUERA
DEL AULA (EXPOSICIÓN EN EL
CENTRO, PUBLICACIÓN EN LA
REVISTA ESCOLAR,
EXPOSICIÓN A ALUMNOS-AS
DE OTRAS CLASES,...)
SE PARTE DE LO
PERSONAL Y
CERCANO (IDEAS
PREVIAS) A LO
MÁS COMPLEJO,
RESPETANDO
LOS DIFERENTES
NIVELES DE
APRENDIZAJE
EL ALUMNO-A
TIENE QUE
SABER EN
TODO
MOMENTO QUÉ
TIENE QUE
HACER, CÓMO
Y PARA QUÉ
(PRODUCTO
FINAL)
EL TRABAJO POR PROYECTOS,
¿QUÉ FAVORECE?
LA MOTIVACIÓN Y
EL APRENDIZAJE
DEL ALUMNO-A
YA QUE SE
TIENEN EN
CUENTA LAS
DIVERSIDAD DE
INTERESES Y
ESTILOS DE
APRENDIZAJE
EL ALUMNO-A ES PROTAGONISTA DE SU APRENDIZAJE
DE CAPTACIÓN DE
CONOCIMIENTOS PREVIOS DEL
ALUMNADO
ACTIVIDADES DE INTRODUCCIÓN
AL TEMA PARA MOTIVAR AL
ALUMNADO
 ACTIVIDADES DE BÚSQUEDA Y
TRATAMIENTO DE LA INFORMACIÓN
 ACTIVIDADES DE APLICACIÓN,...
ACTIVIDADES PARA REFLEXIONAR
ACTIVIDADES ENCAMINADAS A LA
AUTO-EVALUACIÓN Y CO-
EVALUACIÓN, ...
EL DESARROLLO DE LAS
COMPETENCIAS, HABILIDADES Y
DESTREZAS YA QUE EXISTEN
DIFERENTES TIPOS DE
ACTIVIDADES:
PROMUEVE EL
APRENDIZAJE
SIGNIFICATIVO,
HACIENDO QUE
EL ALUMNO-A
CONTROLE SU
PROPIO
APRENDIZAJE
Objetivos didácticos conocidos
por el alumnado
Orientaciones para hacer cada
tarea
Plantillas para la auto-
evaluación-co-evaluación
Agrupamientos diversos.
Ayuda entre iguales
FAVORECE LA
COLABORACIÓN ENTRE
ALUMNOS-AS, EL
TRABAJO EN GRUPO.
ADEMÁS, PUEDE HABER
OTROS AGRUPAMIENTOS
E, INCLUSO, MOMENTOS
PARA EL TRABAJO
INDIVIDUAL
RELACIONA EL MUNDO
ESCOLAR CON EL MUNDO
FUERA DEL AULA.
SE PROMUEVE LA
IMPLICACIÓN, EL
PENSAMIENTO CRÍTICO Y
LA INICIATIVA PERSONAL
EN UN PROYECTO, ¿SE TRABAJAN LAS
8 COMPETENCIAS BÁSICAS?
Competencia en la cultura
científica, tecnológica y de
la salud
Competencia social y
ciudadana
Competencia matemática
Competencia en el
tratamiento de la información
y competencia digital
Competencia en comunicación
lingüística
Competencia para
aprender a aprender
Competencia de
autonomía e iniciativa
personal
Competencia en cultura
humanística y artística
MATERIAS
 
 
LOS RETOS DEL SIGLO XXI
. Secuencia 1 LUCES Y SOMBRAS DEL SIGLO XXI
Actividad previa: Acercamiento a las diferencias y los cambios ocurridos en las últimas décadas del siglo XX.
Visionado de fragmentos de una serie televisiva y toma de datos a partir de preguntas guiadas. Acceso a
internet: RTVE. Elaboración de una tabla comparativa a partir del diseño dado por el profesor-a.
Actividad 1: Trabajo de producción de un texto expositivo de estructura comparativa utilizando los datos
recabados en la actividad anterior.Ejemplos y orientaciones.
Actividad 2: Actividad para concretar los aspectos que serán trabajados a lo largo de la unidad. Clasificación
de titulares de prensa que permiten reconocer grandes bloques de problemas del siglo XXI. Se da una hoja
para la recogida de datos.
Actividad 3: Realización de una encuesta sobre las preocupaciones de la sociedad. Elaboración de gráficas
que reflejen los resultados obtenidos. Orientaciones para la encuesta y para la elaboración de gráficas.
Actividad 4: Trabajo de caracterización de los retos del siglo XXI. Lectura individual de un texto expositivo y
resumen de sus datos principales. Exposición oral del resumen realizado. Orientaciones.
Actividad 5: Los alumnos y alumnas realizarán un friso cronológico de las últimas cinco décadas. En el friso
relacionarán fechas, imágenes, acontecimientos y textos sobre dichos acontecimientos.El friso se puede
elaborar utilizando una aplicación de la Web 2.0. Orientaciones para la elaboración del friso.
Actividad 6: Lectura de dos textos sobre la pobreza y la marginación del tercer mundo. Elaboración de una
síntesis. Orientaciones.
Actividad final: Trabajo sobre la planificación de un texto argumentativo. Búsqueda y selección de
argumentos. Elección de una tesis. Estrategias para refutar los contra-argumentos. Escritura de una carta al
director. Envío a prensa o creación de un panel en el centro. Ejemplos y orientaciones.
ESTA SECUENCIA TIENE SUS CRITERIOS DE EVALUACIÓN. COMO INSTRUMENTO DE EVALUACIÓN LA
CARPETA DEL ALUMNO-A CON SUS INDICADORES
CRISTOBAL COLÓN. EN BUSCA DE UN SUEÑO
TAREA 1: ELABORAR UNA PRESENTACIÓN DE DIAPOSITIVAS Y EXPONERLA EN CLASE
1ª ACTIVIDAD: A partir de un cuestionario elaborado por el profesor-a, buscar información en internet
consultando diferentes fuentes diferentes fuentes. Recoger la información escrita y gráfica en fichas dadas por el
profesor-a
2ª ACTIVIDAD: Buscar en YouTube un vídeo sobre alguna de las cuestiones planteadas para incluir en la
presentación de diapositivas
3ª ACTIVIDAD: Momento para la reflexión: escribo en mi diario de aprendizaje
4ª ACTIVIDAD: Confeccionar la presentación de diapositivas haciendo un tratamiento de toda la información
recogida. Orientaciones dadas por el profesor-a
5ª ACTIVIDAD: Hacer la exposición oral del trabajo realizado. Orientaciones para hacer una buena exposición oral,
ensayos en clase, y plantilla de cómo van a evaluar los otros grupos de la clase esta presentación.
TAREA 2: ESCRIBIR UN DIARIO O ELABORAR UNA OBRA DE ARTE
1ª ACTIVIDAD: Elaborar un diario-obra de arte según el punto de vista del indígena o del colonizador.
Orientaciones
2ª ACTIVIDAD: Alto en el camino: Escribir en el diario de aprendizaje
3ª ACTIVIDAD: Presentar de manera oral el trabajo a los demás. Orientaciones
TAREA 3: CRISTÓBAL COLÓN EN EL SIGLO XXI.ESCRIBIR UN ARTÍCULO DE OPINIÓN
1ª ACTIVIDAD: Leer noticias, artículos y visionar vídeos sobre este tema en internet
2ª ACTIVIDAD: Escribir un artículo de opinión. Orientaciones
3ª ACTIVIDAD: Diario de aprendizaje. Espacio para la reflexión
4ª ACTIVIDAD: Redacción definitiva del artículo
5ª ACTIVIDAD: Leer a los compañeros el artículo de opinión
PROYECTOS DE TRABAJO CIENCIAS SOCIALES-LENGUA
 LAS RELIGIONES Y LAS LENGUAS
 ERLIJIOAK ETA HIZKUNTZAK
 LA CIUDAD A TRAVÉS DE LA HISTORIA
 HIRIAK, HISTORIAN ZEHAR
 LOS RETOS DEL SIGLO XXI
 XXI. MENDEKO ERRONKAK
 LA AMPLIACIÓN DE LOS HORIZONTES
 IKUSMUGAK ZABALTZEN
 UN BILLETE DE IDA Y VUELTA
PROYECTOS DE TRABAJO CIENCIAS SOCIALES-LENGUA-MATEMÁTICAS
INVESTIGO Y LO CUENTO
ENTORNO AL SEÑOR CERO
SECUENCIA DIDÁCTICA WEBQUEST CIENCIAS SOCIALES-LENGUA
 LA REVOLUCIÓN INDUSTRIAL
 INDUSTRI IRAULTZA
 DIARIO DE ANA FRANK
 LOS NIÑOS DE LA GUERRA
 LOS BARCOS NEGREROS AYER Y LAS PATERAS HOY
 LA TRISTEZA DURARÁ POR SIEMPRE
UNIDADES DIDÁCTICAS PARA LA ESO
La poesía me ayuda
Mestizaje e Inmigración
Un arma cargada de futuro
Viaje a Irak
UNIDADES DIDÁCTICAS UTILIZANDO EL PERIÓDICO
En Portada
La Democracia funciona
La mujer en la sociedad de hoy: nuevos retos.
Las partes de un periódico
Reflexionamos sobre la publicidad
ÁMBITO CIENTÍFICO-TECNOLÓGICO
7 razones_para_dejar_de_fumar: el producto final es una guía para dejar
de fumar donde se dan 7 razones fundamentadas en experimentos e
investigaciones.
Investigando_arboles.pdf: proyecto donde se plantea la identificación y
clasificación de los árboles de un parque mediante una investigación.
Zientziak paseiatzen dugun bitartean: proiektu honetan ikasleek bere
hiriko edo herriko natura aztertzen dute (izaki bizidunak, geologia eta
matematika) Internetean publikoari ibilbide desberdin bat eskeintzeko,
mapa baten bidez.  
Arteta planetako bisitariak: atmosfera aztergaia da ikasleak estralutarrak
izango balira bezala. Beren planetaren Aditu nagusiei atmosferaren
azterketari buruzko ikerketa aurkeztu behar diete.
ZIENTZIA ETA TEKNOLOGIA EREMUA
Cinematic Park: mugimendu desberdinak aztertzen dira jolas parke
batean dauden barrakak aztertzen
Biodibertsitatea Euskal Herrian: Urdaibain Euskal Biodibertsitatearen
zentru berri bat inauguratuko den egoera planteaturik, ikasleei
komunikazio bat aurkeztea eskatzen zaie, biodibertsitatea babesteko eta
sustatzeko estrategiekin.
Konikak: 3.munduko herrialde batetako agintarien papera hartzen dute
ikasleek . Komunikazio sistema bat ezarri nahi dute eta, horretarako,
herri garatuetan erabiltzen diren komunikazio sistema aztertuko dituzte,
sistema horietan koniken presentzia nabaria ikusteko.
ÁMBITO CIENTÍFICO-TECNOLÓGICO
Cinematic Park: mugimendu desberdinak aztertzen dira jolas parke batean
dauden barrakak aztertzen
Cuadernos de matemáticas: Un proyecto anual de matemáticas que se
propone al alumnado de Bachillerato del IES Ramón Cabanillas
(Cambados)
Trabajando por proyectos en ciencias: Curso virtual sobre la
metodología de proyectos PBL aplicada a las Ciencias
Mas ciencia: Materiales descargables del grupo de profesores Mas
Ciencia con enfoque CTS y temas actuales de ciencias para proyectos.
PASOS QUE DEBO DAR PARA PLANIFICAR
“MI PROYECTO”
LOS PROYECTOS DE TRABAJO
1. Asunto o tema sobre el que se va a realizar el proyecto. Debe de quedar claro y delimitado
diciendo de qué tratará y de qué no tratará.
2. Ubicación contextual (no siempre).
Se refiere a una realidad histórica y sociocultural (definida por un tiempo y un espacio)
3. Los objetivos
Se define lo que se quiere lograr con el manejo de información, qué se quiere conocer y comunicar.
4. Las acciones y tareas
A partir del objetivo se definen las acciones y tareas que hay que realizar para conseguir el objetivo
propuesto.
5. Los recursos
Para cada acción o tarea se deben especificar los recursos de:
- Tiempo
- Humanos
- De equipo instrumental o instalaciones
- Financieras o económicas (si son necesarias)
6. El plan o calendario de trabajo
Es la forma en que se define en qué orden, cuándo, con qué duración y por quién se realiza lo
previsto para lograr el objetivo.
¿Cómo planificar?
 
 
LA ACTIVIDAD DOCENTE DURANTE EL DESARROLLO DEL PROYECTO
(“La organización del currículo por proyectos de trabajo. El conocimiento es un calidoscopio”. Fernando Hernández y
Montserrat Ventura. Ed Graó)
1. Especificar el hilo conductor Relacionado con el PCC
2. Buscar materiales Especificación primera de objetivos y contenidos
(Qué se puede aprender en el Proyecto)
3. Estudiar y preparar el tema Selecciona la información con criterios de novedad y de
planteamiento de problemas
4. Implicar a los componentes del Refuerza la conciencia de aprender
grupo
5. Destacar el sentido funcional Destaca la actualidad del tema para el grupo
del Proyecto
6. Mantener una actitud evaluativa Qué saben, qué dudas surgen, qué cree el alumnado que ha aprendido.
7. Recapitular el proceso seguido Se ordena en forma de programación, para contrastarlo y diseñar
nuevas propuestas educativas
¿Qué hace el profesor-a?
 
 
(“La organización del currículo por proyectos de trabajo. El conocimiento es un calidoscopio”. Fernando Hernández y
Montserrat Ventura. Ed Graó.)
1. Elección del tema Aporta criterios y argumentos
Elabora un índice individual
2. Planifica el desarrollo del tema Colabora en el guión inicial de la clase
3. Participa en la búsqueda de información Contacto con diferentes fuentes
4. Lleva a cabo el tratamiento de la información La información:
Interpreta la realidad
La ordena y la presenta
Plantea nuevas preguntas
5. Cubre los apartados del índice Individual y en grupo
6. Realiza el trabajo final Incorpora nuevos apartados
Elabora el producto final
7. Lleva a cabo la evaluación Aplicando en situaciones simuladas los
contenidos estudiados, diarios de
aprendizaje,autoevaluación, coevaluación,.
8. Nuevas perspectivas Plantea nuevas preguntas para otros temas
¿Qué hace el alumno-a?
 
 
LAS FASES DEL TRATAMIENTO DE LA INFORMACIÓN
1.- Identificar las necesidades de información y planificar la búsqueda de datos
(qué información hay que buscar y dónde).
2.-Buscar y consultar las fuentes de información
Se consultan diferentes fuentes, se discrimina la información que no sea necesaria y se esclarecen los datos que se vayan
encontrando.
Analizamos los datos, los sintetizamos y profundizamos en ellos para poder entenderlos.
3.- Procesar la información
Se selecciona la información, se distingue lo importante y significativo de lo secundario, se ordena, organiza y estructura , se le da una
unidad lógica.
Se interpreta esa información: análisis, síntesis, comentarios, reflexiones, relaciones, comparaciones, juicios e inferencias personales
de los datos encontrados.
4.- Representar la información, conversión de la información en conocimiento
La información se estructura de acuerdo con la forma de pensar, de sentir del grupo social al que pertenecemos y dentro del marco de
experiencias de las personas para quienes pensamos que esta información puede ser útil o de interés o necesaria: se contextualiza.
Para ello definimos la audiencia o público y empleamos el código cultural de estas personas: empleamos signos, colores, figuras,
formas, símbolos, palabras o términos que les son familiares, que usan cotidianamente, que tienen sentido y significado determinados.
5.-Comunicar la información
•Trabajo escrito: monografía, informe, artículo de opinión, cartel, folleto, ....
•Trabajo oral: Presentación de diapositivas, programa de radio o televisión, película, dramatización, ...
•Trabajo tecnológico: página web, wiki, blog, webquest, aplicaciones de la web 2.0, ...
¿Cómo acceder a la información?
¿Qué productos finales?
TRABAJOS DE INVESTIGACIÓN
INFORMES, ARTÍCULOS DE OPINIÓN,PERIÓDICO DE
CLASE
PRESENTACIONES MULTIMEDIA
EXPOSICIONES FUERA DE CLASE
DRAMATIZACIÓN, ...
EVALUAR,
¿CON QUÉ INSTRUMENTOS?
oPlantillas de observación del trabajo diario
oInforme de progreso después de una actividad o
investigación
oBorradores y productos finales
oMomentos para la auto-evaluación y co-evaluación
oRúbricas que nos ayuden a evaluar los diferentes
niveles de aprendizaje
oExámenes, ...
PARA HACER UNA SECUENCIA DIDÁCTICA,
¿QUÉ PASOS TENGO QUE DAR?
PASOS PARA ELABORAR UNA SECUENCIA DIDÁCTICA
ROLES:
ALUMNO-A: PROTAGONISTA
PROFESOR-A: ORIENTADOR-A
DE LA PROGRAMACIÓN DE MI CURSO ESCOJO UN TEMA, UNA SITUACIÓN PROBLEMÁTICA, UN
CONFLICTO, UNA REALIDAD SOCIAL
GENERO UNA LLUVIA DE IDEAS, UN MAPA CONCEPTUAL
REDACTO LOS OBJETIVOS DIDÁCTICOS
ELABORO UN GUIÓN PROVISIONAL
PIENSO EN UN PRODUCTO FINAL
- LAS 8 COMPETENCIAS
ELABORO LAS ACTIVIDADES INTENTANDO TENER EN CUENTA - ACTIVIDADES DIVERSAS
- AGRUPAMIENTOS FLEXIBLES
- MOMENTOS DE REFLEXIÓN
FORMULARIO DE PLANIFICACION DEL PROYECTO
TÍTULO DEL PROYECTO: ..........................................
PROFESOR(ES): .........................................................
CURSO: .........................................................................
ASIGNATURA(S): .........................................................
RESUMO EL TEMA O GRANDES IDEAS DE ESTE PROYECTO
IDENTIFICO LOS CONCEPTOS QUE APRENDERÁN LOS CONCEPTOS:
IDENTIFICO LOS PROCEDIMIENTOS CLAVE QUE APRENDERÁN:
IDENTIFICO LAS ACTIDUDES:
IDENTIFICO LOS OBJETIVOS DIDÁCTICOS:
EMPEZAR CON LA META SIEMPRE EN MENTE
PLANIFICO LA EVALUACIÓN
PASO 1: DEFINO LOS PRODUCTOS Y PRUEBAS DEL PROYECTO
AL PRINCIPIO DEL PROYECTO:
DURANTE EL PROYECTO:
AL FINAL DEL PROYECTO:
PASO 2: ENUNCIO LOS CRITERIOS DE EVALUACIÓN DE CADA PRODUCTO
PRODUCTO:
CRITERIOS:
PRODUCTO:
CRITERIOS:
PRODUCTO:
CRITERIOS:
FORMULARIO DE RECURSOS DEL PROYECTO
PROYECTO: PROFESOR(ES): FECHA:
SITIOS WEB:
LIBROS/OTRAS FUENTES:
MATERIALES DE INSTRUCCIÓN (ORIENTACIONES, EJEMPLIFICACIONES, PROCEDIMIENTOS,
ESPACIOS PARA LA REFLEXIÓN, ...):
OTRA TECNOLOGÍA:
OTROS (PADRES Y MADRES DE LA COMUNIDAD VOLUNTARIOS, ...)
OBJETIVOS DIDÁCTICOS:
ACTIVIDADES A REALIZAR (INTENTAR DAR PAUTAS PARA ELABORAR CADA ACTIVIDAD,
PROCEDIMIENTOS, EJEMPLIFICACIONES,...
ACTIVIDADES RECURSOS AGRUPAMIENTOS TIEMPOS COMPETENCIAS
TRABAJADAS
INSTRUMENTOS
DE APRENDIZAJE
EVALUACIÓN
PRODUCTO
FINAL
OBJETIVOS DIDÁCTICOS:
TAREAS Y ACTIVIDADES A REALIZAR (INTENTAR DAR PAUTAS PARA ELABORAR CADA
ACTIVIDAD, PROCEDIMIENTOS, EJEMPLIFICACIONES,...
1ª TAREA RECURSOS AGRUPAMIENTOS TIEMPO COMPETENCIAS
TRABAJADAS
INSTRUMENTOS
DE APRENDIZAJE
EVALUACIÓN
1ª ACTIVIDAD
2ª ACTIVIDAD
...
2ª TAREA RECURSOS AGRUPAMIENTOS TIEMPO COMPETENCIAS
TRABAJADAS
INSTRUMENTOS
DE APRENDIZAJE
EVALUACIÓN
1ª ACTIVIDAD
2ª ACTIVIDAD
...
3ª TAREA RECURSOS AGRUPAMIENTOS TIEMPO COMPETENCIAS
TRABAJADAS
INSTRUMENTOS
DE APRENDIZAJE
EVALUACIÓN
1ª ACTIVIDAD
...
INSTRUMENTOS QUE TE
PUEDEN AYUDAR
EJEMPLOS DE ACTIVIDADES DE PROYECTO
INVESTIGAR...
LOCALIZANDO INFORMACIÓN •Excursiones
•Entrevistas a expertos
RECOGIENDO Y ORGANIZANDO LA
INFORMACIÓN
•Observar
•Leer y anotar
•Encuestas
•Entrevistas
•Emails a expertos
•Collages de información organizada
•Lluvia de ideas
•Ordenar y etiquetar-buscar diferencias y
similitudes; buscar categorías relacionadas
SINTETIZANDO LA INFORMACIÓN •Escribir párrafos que aporten información
•Hacer una lista o gráfico de nuevas ideas
•Secuenciar información
•Escribir introducción y conclusiones
•Organizar las partes en un informe coherente
•Recoger, organizar y evaluar la información
•Interpretar el trabajo escrito
•Evaluar el trabajo de otros
PROBAR LA HIPÓTESIS
•Recoger datos
•Generar hipótesis
•Experimentar- probar el producto
•Experimentar- comparar productos o procesos
DISEÑAR
•Solucionar problemas de espacio
•Construir una maqueta
•Construir una simulación
•Diseñar un producto a partir de unas orientaciones
•Diseñar un proceso a partir de unas orientaciones
•Mejorar el producto
•Mejorar el proceso
ANÁLISIS
ANALIZAR OPERACIONES •Descubrir cómo funciona algo
•Incrementar la eficiencia de un proceso
ANALIZAR ESTRUCTURAS •Investigar cómo funciona una estructura
ANALIZAR LAS CARACTERÍSTICAS
SEMÁNTICAS
•Palabras, conceptos, ideas centrales
ANALIZAR COSTES Y BENEFICIOS •Comparar/clasificar
ANALIZAR ERRORES
ANALIZAR DEBATES, PELÍCULAS,
PRESENTACIONES, PÁGINAS WEB,...
SOLUCIONAR PROBLEMAS
•Interpretar claves
•Identificar problemas
•Definir problemas
•Buscar soluciones
•Generar ideas
•Probar soluciones
•Evaluar soluciones
ESCRIBIR, COMPONER
•Tomar apuntes
•Sintetizar información categorizada en un nuevo esquema
•Componer esbozos, borradores
•Escribir párrafos coherentes basados en síntesis de información
•Secuenciar párrafos e ideas
•Escribir introducciones y conclusiones
DIAGNOSTICAR
•Resolver misterios
•Encontrar causas
TOMAR DECISIONES
•Aplicar estrategias para tomar decisiones
•Generar criterios de decisión
•Resolver disputas, negociar, comprometerse
•Resolver dilemas morales, problemas de relación
EJEMPLOS DE PRODUCTOS FINALES
PRODUCTOS ESCRITOS PRODUCTOS
PRESENTADOS
PRODUCTOS
TECNOLÓGICOS
PRODUCTOS EN
OTROS SOPORTES
- Carta
- Narración
- Informe
- Poema
- Panfleto
- Biografía
- Autobiografía
- Ensayo...
- Guión para una película
- Crítica sobre un libro
- Resumen
- Esquema
- Díptico
- Encuesta/cuestionario
- Póster...
- Ponencia
- Debate
- Obra de teatro
- Canción/letra
- Pieza musical
- Informe oral
- Recreación dramática
- Discusión
- Baile
-Exposición de
productos,...
-Presentación de
diapositivas
- Sitio Web
-- Webquest
- Blog
- Wiki
- Aplicaciones de la web
2.0 para hacer:
Cómics
Posters,
Frisos cronológicos,
Murales
Vídeos
Archivos de voz...
- Presentación de
diapositivas
- Dibujo
- Cuadro
- Escultura
- Collage
- Mapa
- Álbum de fotos
- Historia oral, ...
TAXONOMÍA DE BLOOM PARA ESTABLECER PAUTAS
NIVEL ÉNFASIS OBJETIVO VERBOS A USAR
1
CONOCIMIENTO
Reconocer y
recordar-la habilidad
de recordar hechos
de la forma en que se
presentaron en
primer lugar
DEMOSTRAR LO QUE
SABES
Enumerar
Decir
Definir
Identificar
Etiquetar
Localizar
Reconocer
2
COMPRENSIÓN
Abstraer el
significado y lo que
pretende la
información-la
habilidad de explicar
o traducir con tus
propias palabras
DEMOSTRAR QUE
COMPRENDES
Explicar
Ilustrar
Describir
Resumir
Interpretar
Convertir
3
APLICACIÓN
Usar la información-
la habilidad de
aplicar el aprendizaje
a nuevas situaciones
de la vida real
DEMOSTRAR QUE
PUEDES USAR LO QUE
HAS APRENDIDO
Demostrar
Aplicar
Usar
Construir
Encontrar soluciones
Recoger información
Actuar
Resolver,...
NIVEL ÉNFASIS OBJETIVO VERBOS A USAR
4
ANÁLISIS
Razonar- la habilidad
de dividir la
información en
diferentes partes e
identificar relaciones
entre una parte y otra
con el todo
DEMOSTRAR QUE
RECONOCES LOS
PUNTOS MÁS
IMPORTANTES EN EL
MATERIAL
PRESENTADO
Analizar
Debatir
Diferenciar
Organizar
Determinar
Distinguir
5
SÍNTESIS
Ser original y
creativo- la habilidad
de unir diferentes
partes en un todo
DEMOSTRAR QUE
PUEDES COMBINAR
CONCEPTOS PARA
CREAR UNA IDEA
ORIGINAL NUEVA
Crear
Diseñar
Planificar
Producir
Compilar
Desarrollar
6
EVALUACIÓN
Evaluar de forma
crítica-la habilidad de
usar criterios o
estándares para
evaluar y juzgar
DEMOSTRAR QUE
PUEDES JUZGAR Y
EVALUAR IDEAS,
INFORMACIÓN,
PROCEDIMIENTOS Y
SOLUCIONES
HERRAMIENTAS DE MEJORA
Y DE EVALUACIÓN
LIMITADO EN
DESARROLLO
BUENO AVANZADO EJEMPLAR
Busca fuentes
clave de forma
eficiente
Se centra en
fuentes clave
Selecciona
ideas clave de
las fuentes
Recoge
información de
forma eficiente
Organiza y
etiqueta la
información
seleccionada
Clarifica la
información
según sea
necesario
PAUTAS PARA SELECCIONAR LA INFORMACIÓN
INSERTO DESCRIPTORES PARA LA EVALUACIÓN
LIMITADO EN
DESARROLLO
BUENO AVANZADO EJEMPLAR
BUSCA
FUENTES
CLAVE DE
FORMA
EFICIENTE
No se centra
en fuentes
clave, o no es
selectivo a la
hora de
buscar
información
Obtiene
información
relevante de
fuentes clave y
hace uso
efectivo de
estrategias de
discriminación
de información
Obtiene
información
amplia y
relevante de
fuentes clave
usando
sistemas de
búsqueda y
discriminación
de forma
rápida (Índice,
palabras clave)
PAUTAS PARA PROCESAR LA INFORMACIÓN
LIMITADO EN
DESARROLLO
BUENO AVANZADO EJEMPLAR
Conecta las
ideas
Identifica y
etiqueta
información
clave e ideas
Organiza
datos e
ideas
Etiqueta y
categoriza
las ideas
Interpreta la
información
Resume la
información
INSERTO DESCRIPTORES PARA LA EVALUACIÓN
LIMITADO EN
DESARROLLO
BUENO AVANZADO EJEMPLAR
CONECTA
LAS IDEAS
Lee , procesa
y anota la
información
de forma
literal. No
comenta las
conexiones
entre las
ideas.
Las notas y
resúmenes
muestran
interconexiones
entre las ideas
obtenidas de una
sola fuente
Las notas y
resúmenes
contienen
comentarios
profundos de
las relaciones
entre ideas
obtenidas de
una multitud
de fuentes
INSERTO DESCRIPTORES PARA LA EVALUACIÓN
LIMITADO EN
DESARROLLO
BUENO AVANZADO EJEMPLAR
Usa ayudas
visuales de
forma clara y
efectiva
Las ayudas
visuales no
están
estrechament
e ligadas a la
presentación;
no dan apoyo
o clarifican
los puntos
importantes
Las ayudas
visuales clarifican e
ilustran los puntos
principales
Las ayudas
visuales están
muy
desarrolladas.
Ilustran los
puntos
principales. El
ponente
integra y
domina las
imágenes
PAUTAS PARA PREPARAR UNA PRESENTACIÓN
LIMITADO EN
DESARROLLO
BUENO AVANZADO EJEMPLAR
Muestra
creatividad en
la composición
Pone la
información en
propias
palabras
Desarrolla
ideas
principales y
organiza
conceptos
Ofrece
suficiente
evidencia para
apoyar lo que
defiende
Ofrece
ejemplos y
detalles
concretos
PAUTAS PARA HACER UNA PRESENTACIÓN ORAL
LIMITADO EN
DESARROLLO
BUENO AVANZADO EJEMPLAR
Usa ayudas
visuales de
forma clara y
efectiva
Comunica y
acentúa los
puntos
principales
La pose del
cuerpo
proyecta
confianza y
autoridad
Mantiene un
contacto visual
consistente
Enuncia
claramente con
volumen
apropiado
Hace pausas
mínimas y
evita muletillas
PAUTAS PARA LA ORGANIZACIÓN INDIVIDUAL DEL TIEMPO
LIMITADO EN
DESARROLLO
BUENO AVANZADO EJEMPLAR
Usa el tiempo
de forma
efectiva
Estima el
tiempo de
forma realista
Establece un
horario para
completar su
trabajo
Divide el
tiempo de
forma
estratégica
entre las tareas
Se ciñe al
horario
Completa las
tareas a tiempo
INSERTO DESCRIPTORES PARA LA EVALUACIÓN
LIMITADO EN
DESARROLLO
BUENO AVANZADO EJEMPLAR
Usa el tiempo
de forma
efectiva
No reconoce
la realidad del
plazo de
tiempo o
actúa para
usar el tiempo
disponible de
forma
eficiente
Usa el tiempo de
forma eficiente y
completa el trabajo
dentro de los
plazos dados
Prioriza tareas,
reconoce el
plazo de
tiempo, estima
el tiempo que
tardará, evita la
distracción a la
vez que
cumple el
plazo de
entrega y usa
el tiempo de
forma efectiva
PAUTAS PARA LA ORGANIZACIÓN DEL TRABAJO Y TIEMPO DEL GRUPO
LIMITADO EN
DESARROLLO
BUENO AVANZADO EJEMPLAR
Controla el
progreso del
grupo
Se marca
metas
apropiadas y
realistas
Desarrolla un
plan para
completar el
trabajo del
grupo
Presta
atención a los
materiales
Mantiene al
grupo centrado
en lo que es
importante
Usa bien el
tiempo
INSERTO DESCRIPTORES PARA LA EVALUACIÓN
LIMITADO EN
DESARROLLO
BUENO AVANZADO EJEMPLAR
Controla el
progreso del
grupo
El grupo no
intenta
controlar su
progreso y no
lo hace
cuando se le
pide
El grupo controla y
evalúa el progreso
según sea
necesario
El grupo
controla y
evalúa
regularmente
el progreso del
individuo y del
grupo usando
un debate
estructurado
PAUTAS PARA APRECIAR EL PROGRESO DEL GRUPO
LIMITADO EN
DESARROLLO
BUENO AVANZADO EJEMPLAR
Los miembros del
grupo facilitan la
participación de
los otros
Todos los
miembros del
grupo participan
en el proyecto
El trabajo se
distribuye y
completa
El grupo se
coordina bien con
los otros grupos
El grupo usa las
fortalezas de cada
uno de los
miembros de
forma efectiva
Los miembros del
grupo resuelven
problemas de
forma efectiva
INSERTO DESCRIPTORES PARA LA EVALUACIÓN
LIMITADO EN
DESARROLLO
BUENO AVANZADO EJEMPLAR
Los
miembros del
grupo
facilitan la
participación
de los otros
Los miembros
del grupo
muestran poco
interés en las
contribuciones
de los otros y
se interrumpen
con frecuencia
Los miembros de
grupo animan a
que otros
colaboren
A menudo,
los miembros
animan a
otros
miembros a
compartir
puntos de
vista, pensar
de forma
cuidadosa y
efectiva y
controlar las
malas
conductas
HOJA DE EVALUACIÓN DEL PROYECTO
EVALUACIÓN FECHA % PUNTOS
POSIBLES
PUNTOS
OBTENIDOS
OBSERVACIÓN DEL
PROFESOR
Observación nº1
Observación nº 2
EXÁMENES Examen nº 1
Examen nº 2
PRODUCTOS Producto nº 1
Producto nº 2
Producto nº 3
AUTO-EVALUACIÓN
DEL ALUMNO
Auto-evaluación
nº 1
Auto-evaluación
nº 2
Auto-evaluación
nº 3
ACTUACIÓN
Actividades y tareas
intermedias)
Actuación nº 1
Actuación nº 2
Actuación nº 3
OTROS
HOJA DE PLANIFICACIÓN SEMANAL DEL ALUMNO-A
PROYECTO:
ALUMNO-A:
FECHA:
ESTA SEMANA TRABAJARÉ EN LOS SIGUIENTES
PRODUCTOS:
1. Empezar Yo solo
Con....................
Completar con
...........................
2. Empezar Yo solo
Con....................
Completar con
...........................
INVESTIGACIONES:
1. Empezar Yo solo
Con....................
Completar con
...........................
2. Empezar Yo solo
Con....................
Completar con
...........................
REFLEXIONES AL FINAL DE LA SEMANA:
¿QUÉ HE APRENDIDO?
DOCUMENTO DE PLANIFICACIÓN DEL ALUMNO-A
PROYECTO: ALUMNOS-AS FECHA:
El reto global del proyecto es:
Intento/intentamos investigar:
Necesito/necesitamos llevar a cabo las siguientes actividades:
¿Qué haré/haremos? ¿Cómo lo haré/haremos? Fecha de entrega
Necesito/necesitamos los siguientes recursos y apoyo:
Al final del proyecto demostraré/demostraremos aprendizaje en:
Qué ¿Cómo? ¿Quién y dónde?
AUTOEVALUACIÓN DEL ALUMNO-A
PROYECTO: ALUMNO-A FECHA:
Tenía los siguientes objetivos:
He cumplido los siguientes:
Los próximos pasos son:
Mis preocupaciones/problemas/preguntas más importantes son:
He aprendido:
DOCUMENTO DEL ALUMNO-A AL INICIAR UNA INVESTIGACIÓN
La(s) pregunta(s) que investigaré:
Los datos que recogeré: El método de recolección de
datos:
¿Quién hará...? ¿Qué?
¿Cómo esta investigación llevará el proyecto al siguiente paso?
INFORME DE PROGRESO DESPUÉS DE UNA INVESTIGACIÓN
PROYECTO: ALUMNO(S): FECHA:
He investigado:
He seguido los siguientes pasos:
He descubierto:
He aprendido a hacer lo siguiente:
He descubierto:
He aprendido a hacer lo siguiente:
Como resultado de mi investigación, creo que deberíamos cambiar lo
siguiente del proyecto:
DOCUMENTO DEL ALUMNO-A AL INICIAR UN PRODUCTO
PROYECTO: ALUMNO(S): FECHA:
¿Qué producto quiero/queremos construir?
¿Qué investigación necesito/necesitamos realizar?
¿Cuáles son mis/nuestras responsabilidades en este producto?
Espero/esperamos aprender lo siguiente al trabajar en este producto:
Necesito/necesitamos demostrar lo que hemos aprendido haciendo:
Completaré/completaremos el producto haciendo:
DOCUMENTO DEL ALUMNO-A AL PREPARAR UNA PRESENTACIÓN ORAL
PROYECTO: ALUMNO(S): FECHA:
¿Qué aprenderá el público de mi presentación?
(Si es una presentación en grupo) ¿De qué parte sor responsable?
Mi plan para hacer una buena presentación:
Espero aprender lo siguiente al exponer esta presentación
Los procedimientos específicos que quiero trabajar son:
Necesito la siguiente tecnología/equipo para mi presentación
Necesito las siguientes imágenes para mi presentación:
LISTA DE INVESTIGACIÓN
PROYECTO ALUMNO-A: FECHA:
FUENTE
Haz una lista completa de
referencias
NOTAS
Describe lo que has
aprendido
ACTIVIDADES, TAREAS IMPORTANTES DEL PROYECTO
PROYECTO ALUMNO-A: FECHA:
ACTIVIDAD, TAREA FECHA DE ENTREGA COMPLETADO
ACTIVIDAD, TAREA FECHA DE ENTREGA COMPLETADO
ACTIVIDAD, TAREA FECHA DE ENTREGA COMPLETADO
ACTIVIDAD, TAREA FECHA DE ENTREGA COMPLETADO
ACTIVIDAD, TAREA FECHA DE ENTREGA COMPLETADO
LISTA DE OBSERVACIÓN DE GRUPO
PROYECTO: MIEMBROS DEL GRUPO: FECHA:
Observa el grupo durante cinco o
diez minutos. Marca las casillas que
mejor describan la participación de
los miembros del grupo
Todos los
miembros
La mayoría de
los miembros
Algunos miembros Pocos
miembros
No
procede
Cuando empiezan una nueva
tarea los miembros del grupo:
Están de acuerdo en una agenda o
plan
Empiezan a trabajar rápido
Deciden cosas sin la ayuda del
profesor
Comparten responsabilidades
------------------------------------------
Cuando investigan los miembros
del grupo:
Consultan recursos primarios
Toman apuntes
Mantienen conversaciones
relevantes
Evalúan el significado de la nueva
información
Se centran en el trabajo
---------------------------------
Cuando discuten el trabajo del
proyecto los miembros del grupo.
Hacen preguntas clarificadoras
Se cede la palabra
Toman decisiones de forma efectiva
Anotan decisiones y planes
Comparten información esencial
Se centran en el trabajo
-------------------------------------
AUTOEVALUACIÓN DE CONTRIBUCIÓN AL GRUPO
PROYECTO: ALUMNO-A: FECHA:
He contribuido al progreso del grupo de la siguiente forma:
En este grupo para mí es difícil hacer:
Puedo cambiar esto haciendo:
Necesito hacer lo siguiente para hacer nuestro grupo más efectivo:
LISTA DE APRENDIZAJE DEL GRUPO
PROYECTO: MIEMBROS DEL GRUPO: FECHA
Teníamos las siguientes metas:
Hemos cumplido:
Nuestros próximos pasos:
Nuestras preocupaciones/problemas/preguntas más importantes:
Hemos aprendido
AUTO-VALORACIÓN AL FINAL DEL PROYECTO
PROYECTO: ALUMNO-A FECHA
Como resultado, he aprendido lo siguiente:
Sobre la materia
Sobre cómo trabajar en grupo
Sobre cómo llevar a cabo una investigación
Sobre cómo presentar ante el público
Sobre....
He aprendido que mis fortaleza son:
He aprendido que necesito trabajar más:
Si tuviera que realizar el proyecto nuevo, haría los siguientes cambios
RECURSOS
EDUTEKA: APRENDIZAJE POR PROYECTOS CON LAS TIC
Aprendizaje por Proyectos (Wiki de Rafael Robles)
Banco de Proyectos colaborativos (Ministerio de Educación
de Colombia)
Los proyectos de trabajo. Una forma de organizar los
conocimientos escolares. Hernández, F; Ventura, M
Dar sentido al estudio en Secundaria. Proyectos para la vida
adulta Elisa Gutiérrez y Miguel Ángel Aragón
“La organización del curriculum por proyectos de trabajo.
El conocimiento es un calidoscopio” F. Hernández y M.
Ventura. Graó, Barcelona 1992
“La globalización mediante proyectos de trabajo”. F.
Hernández. Cuadernos de Pedagogía nº 185 (pags 12-14)
Proyectos de Trabajo. Monográfico de Cuadernos de
Pedagogía nº 332. Febrero 2004.
PARA HACER ESTA PRESENTACIÓN HE UTILIZADO LAS SIGUIENTES FUENTES:
(“La organización del currículo por proyectos de trabajo. El conocimiento es un
calidoscopio”. Fernando Hernández y Montserrat Ventura. Ed Graó)
Manual de aprendizaje basado en proyectos elaborado por
El Colegio Montserrat de Barcelona. Han traducido y adaptado muchas de las plantillas
que se pueden encontrar en www.bie.org
GRACIAS, AL COLEGIO MONTSERRAT POR SU
CONTRIBUCIÓN AL MUNDO EDUCATIVO
¡GRACIAS!
GRACIAS, A TODOS LOS PROFESORES-AS Y
ASESORES-AS POR SUS CONTRIBUCIONES
Mila esker!!

Contenu connexe

Tendances

Materiales a traves de la historia y sus efectos 4 (completo)
Materiales a traves de la historia y sus efectos 4 (completo)Materiales a traves de la historia y sus efectos 4 (completo)
Materiales a traves de la historia y sus efectos 4 (completo)
Mañe Contreras
 
Semejanzas y diferencias entre artefactos y elementos naturales. (1)
Semejanzas y diferencias entre artefactos y elementos naturales. (1)Semejanzas y diferencias entre artefactos y elementos naturales. (1)
Semejanzas y diferencias entre artefactos y elementos naturales. (1)
DianaPaolaFrancoGavi
 
Sesión 1: Periódico Mural
Sesión 1: Periódico Mural Sesión 1: Periódico Mural
Sesión 1: Periódico Mural
rociobetty
 

Tendances (15)

Proyecto
ProyectoProyecto
Proyecto
 
Ejemplo plan unidad didáctica individual
Ejemplo plan unidad didáctica individualEjemplo plan unidad didáctica individual
Ejemplo plan unidad didáctica individual
 
Webquest
WebquestWebquest
Webquest
 
Materiales a traves de la historia y sus efectos 4 (completo)
Materiales a traves de la historia y sus efectos 4 (completo)Materiales a traves de la historia y sus efectos 4 (completo)
Materiales a traves de la historia y sus efectos 4 (completo)
 
Tic y cs naturales y cs sociales primaria segundo ciclo
Tic y cs naturales y cs sociales primaria segundo cicloTic y cs naturales y cs sociales primaria segundo ciclo
Tic y cs naturales y cs sociales primaria segundo ciclo
 
Semejanzas y diferencias entre artefactos y elementos naturales. (1)
Semejanzas y diferencias entre artefactos y elementos naturales. (1)Semejanzas y diferencias entre artefactos y elementos naturales. (1)
Semejanzas y diferencias entre artefactos y elementos naturales. (1)
 
Planeación español
Planeación españolPlaneación español
Planeación español
 
Proyecto tic
Proyecto ticProyecto tic
Proyecto tic
 
UDI del 2º Trimestre 3º Primaria: El Merdadillo
UDI del 2º Trimestre 3º Primaria: El MerdadilloUDI del 2º Trimestre 3º Primaria: El Merdadillo
UDI del 2º Trimestre 3º Primaria: El Merdadillo
 
Ciencias Para El Mundo Contemporáneo
Ciencias Para El Mundo ContemporáneoCiencias Para El Mundo Contemporáneo
Ciencias Para El Mundo Contemporáneo
 
Proyecto Atapuerca
Proyecto AtapuercaProyecto Atapuerca
Proyecto Atapuerca
 
Sesión 1: Periódico Mural
Sesión 1: Periódico Mural Sesión 1: Periódico Mural
Sesión 1: Periódico Mural
 
Proyecto jackson pollock
Proyecto jackson pollockProyecto jackson pollock
Proyecto jackson pollock
 
Proyecto flipped
Proyecto flippedProyecto flipped
Proyecto flipped
 
Guiaciudadania3ro
Guiaciudadania3roGuiaciudadania3ro
Guiaciudadania3ro
 

Similaire à Proyectosdetrabajoycompetencias 100111063529-phpapp01

Proyectos de trabajo y Competencias Básicas
Proyectos de trabajo y Competencias BásicasProyectos de trabajo y Competencias Básicas
Proyectos de trabajo y Competencias Básicas
lumogo
 
Proyectos de trabajo y Competencias Básicas
Proyectos de trabajo y Competencias BásicasProyectos de trabajo y Competencias Básicas
Proyectos de trabajo y Competencias Básicas
lumogo
 
Proyectos de trabajo y Competencias Básicas
Proyectos de trabajo y Competencias BásicasProyectos de trabajo y Competencias Básicas
Proyectos de trabajo y Competencias Básicas
lumogo
 
Proyectos de trabajo y Competencias Básicas
Proyectos de trabajo y Competencias BásicasProyectos de trabajo y Competencias Básicas
Proyectos de trabajo y Competencias Básicas
lumogo
 
Proyectosdetrabajoycompetencias
ProyectosdetrabajoycompetenciasProyectosdetrabajoycompetencias
Proyectosdetrabajoycompetencias
fjavihernandez1
 
Proyectos de trabajo
Proyectos de trabajoProyectos de trabajo
Proyectos de trabajo
tesipozo
 

Similaire à Proyectosdetrabajoycompetencias 100111063529-phpapp01 (20)

Proyectos de trabajo y Competencias Básicas
Proyectos de trabajo y Competencias BásicasProyectos de trabajo y Competencias Básicas
Proyectos de trabajo y Competencias Básicas
 
Proyectos de Trabajo y Competencias
Proyectos de Trabajo y CompetenciasProyectos de Trabajo y Competencias
Proyectos de Trabajo y Competencias
 
Proyectos de trabajo y Competencias Básicas
Proyectos de trabajo y Competencias BásicasProyectos de trabajo y Competencias Básicas
Proyectos de trabajo y Competencias Básicas
 
Proyectos de trabajo y Competencias Básicas
Proyectos de trabajo y Competencias BásicasProyectos de trabajo y Competencias Básicas
Proyectos de trabajo y Competencias Básicas
 
Proyectos de trabajo y Competencias Básicas
Proyectos de trabajo y Competencias BásicasProyectos de trabajo y Competencias Básicas
Proyectos de trabajo y Competencias Básicas
 
Proyectosdetrabajoycompetencias
ProyectosdetrabajoycompetenciasProyectosdetrabajoycompetencias
Proyectosdetrabajoycompetencias
 
Proyectosdetrabajoycompetencias -phpapp01
Proyectosdetrabajoycompetencias -phpapp01Proyectosdetrabajoycompetencias -phpapp01
Proyectosdetrabajoycompetencias -phpapp01
 
Proyectos de trabajo
Proyectos de trabajoProyectos de trabajo
Proyectos de trabajo
 
Club ciencia divertida
Club ciencia divertidaClub ciencia divertida
Club ciencia divertida
 
Club ciencia divertida
Club ciencia divertidaClub ciencia divertida
Club ciencia divertida
 
CLUB CIENCIA DIVERTIDA.pdf
CLUB CIENCIA DIVERTIDA.pdfCLUB CIENCIA DIVERTIDA.pdf
CLUB CIENCIA DIVERTIDA.pdf
 
Trabajar las Competencias en el Aula
Trabajar las Competencias en el AulaTrabajar las Competencias en el Aula
Trabajar las Competencias en el Aula
 
Curso Virtual El portal de la Historia IED José María Velaz
Curso Virtual El portal de la Historia IED José María VelazCurso Virtual El portal de la Historia IED José María Velaz
Curso Virtual El portal de la Historia IED José María Velaz
 
Proyecto final
Proyecto finalProyecto final
Proyecto final
 
C. mejor saber con tic
C. mejor saber con ticC. mejor saber con tic
C. mejor saber con tic
 
Proyecto ciencia y tecnología
Proyecto  ciencia y tecnologíaProyecto  ciencia y tecnología
Proyecto ciencia y tecnología
 
Secuencia Didáctica - Literatura en Lengua Inglesa
Secuencia Didáctica - Literatura en Lengua InglesaSecuencia Didáctica - Literatura en Lengua Inglesa
Secuencia Didáctica - Literatura en Lengua Inglesa
 
APRENENT A FER HISTORIA 2.0
APRENENT A FER HISTORIA 2.0APRENENT A FER HISTORIA 2.0
APRENENT A FER HISTORIA 2.0
 
Español 1° 2012 2013
Español 1° 2012 2013Español 1° 2012 2013
Español 1° 2012 2013
 
Tp culasso mario agustín
Tp culasso mario agustínTp culasso mario agustín
Tp culasso mario agustín
 

Plus de DIEGO (8)

La integración de las competencias.
La integración de las competencias.La integración de las competencias.
La integración de las competencias.
 
Desbloquear ventanas emergentes
Desbloquear ventanas emergentesDesbloquear ventanas emergentes
Desbloquear ventanas emergentes
 
New york
New yorkNew york
New york
 
Comparatives mantel
Comparatives mantelComparatives mantel
Comparatives mantel
 
El big ben
El big benEl big ben
El big ben
 
Tutorial de notebook 9.7
Tutorial de notebook 9.7Tutorial de notebook 9.7
Tutorial de notebook 9.7
 
Ud nutricion2
Ud nutricion2Ud nutricion2
Ud nutricion2
 
Nutricion (I y III)
Nutricion (I y III)Nutricion (I y III)
Nutricion (I y III)
 

Proyectosdetrabajoycompetencias 100111063529-phpapp01

  • 1. LOS PROYECTOS DE TRABAJO: UNA MANERA EFICAZ DE TRABAJAR LAS COMPETENCIAS EN EL AULA Ana Basterra Pilar Etxebarria
  • 2. ¿QUÉ VOY A APRENDER?  Un momento para la reflexión: ¿Por qué cambiar la metodología en mi aula? 10 ideas  Trabajar por proyectos: -¿Qué implica? -¿Qué favorece? - ¿Se trabajan las 8 competencias básicas?  Pasos que debo de dar para planificar “mi proyecto” - ¿Cómo elaboro una secuencia didáctica? - Instrumentos que me pueden ayudar - Herramientas de mejora y evaluación
  • 3. CLICA SOBRE LA IMAGEN
  • 4. EL TRABAJO POR PROYECTOS, ¿QUÉ IMPLICA?
  • 5. TRABAJAR UN TEMA DE MANERA DISCIPLINAR O INTERDISCIPLINAR DE UNA MANERA “DIFERENTE” A LA TRADICIONAL EL LIBRO DE TEXTO DEJA DE SER LA ÚNICA FUENTE DE INFORMACIÓN
  • 6. SE PROPONEN DIFERENTES ACTIVIDADES ENCAMINADAS A LA ELABORACIÓN DE UN PRODUCTO FINAL. ES IMPORTANTE QUE ESTE PRODUCTO FINAL TENGA UNA PROYECCIÓN FUERA DEL AULA (EXPOSICIÓN EN EL CENTRO, PUBLICACIÓN EN LA REVISTA ESCOLAR, EXPOSICIÓN A ALUMNOS-AS DE OTRAS CLASES,...)
  • 7. SE PARTE DE LO PERSONAL Y CERCANO (IDEAS PREVIAS) A LO MÁS COMPLEJO, RESPETANDO LOS DIFERENTES NIVELES DE APRENDIZAJE
  • 8. EL ALUMNO-A TIENE QUE SABER EN TODO MOMENTO QUÉ TIENE QUE HACER, CÓMO Y PARA QUÉ (PRODUCTO FINAL)
  • 9. EL TRABAJO POR PROYECTOS, ¿QUÉ FAVORECE?
  • 10. LA MOTIVACIÓN Y EL APRENDIZAJE DEL ALUMNO-A YA QUE SE TIENEN EN CUENTA LAS DIVERSIDAD DE INTERESES Y ESTILOS DE APRENDIZAJE EL ALUMNO-A ES PROTAGONISTA DE SU APRENDIZAJE
  • 11. DE CAPTACIÓN DE CONOCIMIENTOS PREVIOS DEL ALUMNADO ACTIVIDADES DE INTRODUCCIÓN AL TEMA PARA MOTIVAR AL ALUMNADO  ACTIVIDADES DE BÚSQUEDA Y TRATAMIENTO DE LA INFORMACIÓN  ACTIVIDADES DE APLICACIÓN,... ACTIVIDADES PARA REFLEXIONAR ACTIVIDADES ENCAMINADAS A LA AUTO-EVALUACIÓN Y CO- EVALUACIÓN, ... EL DESARROLLO DE LAS COMPETENCIAS, HABILIDADES Y DESTREZAS YA QUE EXISTEN DIFERENTES TIPOS DE ACTIVIDADES:
  • 12. PROMUEVE EL APRENDIZAJE SIGNIFICATIVO, HACIENDO QUE EL ALUMNO-A CONTROLE SU PROPIO APRENDIZAJE Objetivos didácticos conocidos por el alumnado Orientaciones para hacer cada tarea Plantillas para la auto- evaluación-co-evaluación Agrupamientos diversos. Ayuda entre iguales
  • 13. FAVORECE LA COLABORACIÓN ENTRE ALUMNOS-AS, EL TRABAJO EN GRUPO. ADEMÁS, PUEDE HABER OTROS AGRUPAMIENTOS E, INCLUSO, MOMENTOS PARA EL TRABAJO INDIVIDUAL
  • 14. RELACIONA EL MUNDO ESCOLAR CON EL MUNDO FUERA DEL AULA. SE PROMUEVE LA IMPLICACIÓN, EL PENSAMIENTO CRÍTICO Y LA INICIATIVA PERSONAL
  • 15. EN UN PROYECTO, ¿SE TRABAJAN LAS 8 COMPETENCIAS BÁSICAS?
  • 16. Competencia en la cultura científica, tecnológica y de la salud Competencia social y ciudadana Competencia matemática Competencia en el tratamiento de la información y competencia digital Competencia en comunicación lingüística Competencia para aprender a aprender Competencia de autonomía e iniciativa personal Competencia en cultura humanística y artística MATERIAS
  • 17.     LOS RETOS DEL SIGLO XXI . Secuencia 1 LUCES Y SOMBRAS DEL SIGLO XXI Actividad previa: Acercamiento a las diferencias y los cambios ocurridos en las últimas décadas del siglo XX. Visionado de fragmentos de una serie televisiva y toma de datos a partir de preguntas guiadas. Acceso a internet: RTVE. Elaboración de una tabla comparativa a partir del diseño dado por el profesor-a. Actividad 1: Trabajo de producción de un texto expositivo de estructura comparativa utilizando los datos recabados en la actividad anterior.Ejemplos y orientaciones. Actividad 2: Actividad para concretar los aspectos que serán trabajados a lo largo de la unidad. Clasificación de titulares de prensa que permiten reconocer grandes bloques de problemas del siglo XXI. Se da una hoja para la recogida de datos. Actividad 3: Realización de una encuesta sobre las preocupaciones de la sociedad. Elaboración de gráficas que reflejen los resultados obtenidos. Orientaciones para la encuesta y para la elaboración de gráficas. Actividad 4: Trabajo de caracterización de los retos del siglo XXI. Lectura individual de un texto expositivo y resumen de sus datos principales. Exposición oral del resumen realizado. Orientaciones. Actividad 5: Los alumnos y alumnas realizarán un friso cronológico de las últimas cinco décadas. En el friso relacionarán fechas, imágenes, acontecimientos y textos sobre dichos acontecimientos.El friso se puede elaborar utilizando una aplicación de la Web 2.0. Orientaciones para la elaboración del friso. Actividad 6: Lectura de dos textos sobre la pobreza y la marginación del tercer mundo. Elaboración de una síntesis. Orientaciones. Actividad final: Trabajo sobre la planificación de un texto argumentativo. Búsqueda y selección de argumentos. Elección de una tesis. Estrategias para refutar los contra-argumentos. Escritura de una carta al director. Envío a prensa o creación de un panel en el centro. Ejemplos y orientaciones. ESTA SECUENCIA TIENE SUS CRITERIOS DE EVALUACIÓN. COMO INSTRUMENTO DE EVALUACIÓN LA CARPETA DEL ALUMNO-A CON SUS INDICADORES
  • 18. CRISTOBAL COLÓN. EN BUSCA DE UN SUEÑO TAREA 1: ELABORAR UNA PRESENTACIÓN DE DIAPOSITIVAS Y EXPONERLA EN CLASE 1ª ACTIVIDAD: A partir de un cuestionario elaborado por el profesor-a, buscar información en internet consultando diferentes fuentes diferentes fuentes. Recoger la información escrita y gráfica en fichas dadas por el profesor-a 2ª ACTIVIDAD: Buscar en YouTube un vídeo sobre alguna de las cuestiones planteadas para incluir en la presentación de diapositivas 3ª ACTIVIDAD: Momento para la reflexión: escribo en mi diario de aprendizaje 4ª ACTIVIDAD: Confeccionar la presentación de diapositivas haciendo un tratamiento de toda la información recogida. Orientaciones dadas por el profesor-a 5ª ACTIVIDAD: Hacer la exposición oral del trabajo realizado. Orientaciones para hacer una buena exposición oral, ensayos en clase, y plantilla de cómo van a evaluar los otros grupos de la clase esta presentación. TAREA 2: ESCRIBIR UN DIARIO O ELABORAR UNA OBRA DE ARTE 1ª ACTIVIDAD: Elaborar un diario-obra de arte según el punto de vista del indígena o del colonizador. Orientaciones 2ª ACTIVIDAD: Alto en el camino: Escribir en el diario de aprendizaje 3ª ACTIVIDAD: Presentar de manera oral el trabajo a los demás. Orientaciones TAREA 3: CRISTÓBAL COLÓN EN EL SIGLO XXI.ESCRIBIR UN ARTÍCULO DE OPINIÓN 1ª ACTIVIDAD: Leer noticias, artículos y visionar vídeos sobre este tema en internet 2ª ACTIVIDAD: Escribir un artículo de opinión. Orientaciones 3ª ACTIVIDAD: Diario de aprendizaje. Espacio para la reflexión 4ª ACTIVIDAD: Redacción definitiva del artículo 5ª ACTIVIDAD: Leer a los compañeros el artículo de opinión
  • 19. PROYECTOS DE TRABAJO CIENCIAS SOCIALES-LENGUA  LAS RELIGIONES Y LAS LENGUAS  ERLIJIOAK ETA HIZKUNTZAK  LA CIUDAD A TRAVÉS DE LA HISTORIA  HIRIAK, HISTORIAN ZEHAR  LOS RETOS DEL SIGLO XXI  XXI. MENDEKO ERRONKAK  LA AMPLIACIÓN DE LOS HORIZONTES  IKUSMUGAK ZABALTZEN  UN BILLETE DE IDA Y VUELTA
  • 20. PROYECTOS DE TRABAJO CIENCIAS SOCIALES-LENGUA-MATEMÁTICAS INVESTIGO Y LO CUENTO ENTORNO AL SEÑOR CERO
  • 21. SECUENCIA DIDÁCTICA WEBQUEST CIENCIAS SOCIALES-LENGUA  LA REVOLUCIÓN INDUSTRIAL  INDUSTRI IRAULTZA  DIARIO DE ANA FRANK  LOS NIÑOS DE LA GUERRA  LOS BARCOS NEGREROS AYER Y LAS PATERAS HOY  LA TRISTEZA DURARÁ POR SIEMPRE
  • 22. UNIDADES DIDÁCTICAS PARA LA ESO La poesía me ayuda Mestizaje e Inmigración Un arma cargada de futuro Viaje a Irak UNIDADES DIDÁCTICAS UTILIZANDO EL PERIÓDICO En Portada La Democracia funciona La mujer en la sociedad de hoy: nuevos retos. Las partes de un periódico Reflexionamos sobre la publicidad
  • 23. ÁMBITO CIENTÍFICO-TECNOLÓGICO 7 razones_para_dejar_de_fumar: el producto final es una guía para dejar de fumar donde se dan 7 razones fundamentadas en experimentos e investigaciones. Investigando_arboles.pdf: proyecto donde se plantea la identificación y clasificación de los árboles de un parque mediante una investigación. Zientziak paseiatzen dugun bitartean: proiektu honetan ikasleek bere hiriko edo herriko natura aztertzen dute (izaki bizidunak, geologia eta matematika) Internetean publikoari ibilbide desberdin bat eskeintzeko, mapa baten bidez.   Arteta planetako bisitariak: atmosfera aztergaia da ikasleak estralutarrak izango balira bezala. Beren planetaren Aditu nagusiei atmosferaren azterketari buruzko ikerketa aurkeztu behar diete.
  • 24. ZIENTZIA ETA TEKNOLOGIA EREMUA Cinematic Park: mugimendu desberdinak aztertzen dira jolas parke batean dauden barrakak aztertzen Biodibertsitatea Euskal Herrian: Urdaibain Euskal Biodibertsitatearen zentru berri bat inauguratuko den egoera planteaturik, ikasleei komunikazio bat aurkeztea eskatzen zaie, biodibertsitatea babesteko eta sustatzeko estrategiekin. Konikak: 3.munduko herrialde batetako agintarien papera hartzen dute ikasleek . Komunikazio sistema bat ezarri nahi dute eta, horretarako, herri garatuetan erabiltzen diren komunikazio sistema aztertuko dituzte, sistema horietan koniken presentzia nabaria ikusteko.
  • 25. ÁMBITO CIENTÍFICO-TECNOLÓGICO Cinematic Park: mugimendu desberdinak aztertzen dira jolas parke batean dauden barrakak aztertzen Cuadernos de matemáticas: Un proyecto anual de matemáticas que se propone al alumnado de Bachillerato del IES Ramón Cabanillas (Cambados) Trabajando por proyectos en ciencias: Curso virtual sobre la metodología de proyectos PBL aplicada a las Ciencias Mas ciencia: Materiales descargables del grupo de profesores Mas Ciencia con enfoque CTS y temas actuales de ciencias para proyectos.
  • 26. PASOS QUE DEBO DAR PARA PLANIFICAR “MI PROYECTO”
  • 27. LOS PROYECTOS DE TRABAJO 1. Asunto o tema sobre el que se va a realizar el proyecto. Debe de quedar claro y delimitado diciendo de qué tratará y de qué no tratará. 2. Ubicación contextual (no siempre). Se refiere a una realidad histórica y sociocultural (definida por un tiempo y un espacio) 3. Los objetivos Se define lo que se quiere lograr con el manejo de información, qué se quiere conocer y comunicar. 4. Las acciones y tareas A partir del objetivo se definen las acciones y tareas que hay que realizar para conseguir el objetivo propuesto. 5. Los recursos Para cada acción o tarea se deben especificar los recursos de: - Tiempo - Humanos - De equipo instrumental o instalaciones - Financieras o económicas (si son necesarias) 6. El plan o calendario de trabajo Es la forma en que se define en qué orden, cuándo, con qué duración y por quién se realiza lo previsto para lograr el objetivo. ¿Cómo planificar?
  • 28.     LA ACTIVIDAD DOCENTE DURANTE EL DESARROLLO DEL PROYECTO (“La organización del currículo por proyectos de trabajo. El conocimiento es un calidoscopio”. Fernando Hernández y Montserrat Ventura. Ed Graó) 1. Especificar el hilo conductor Relacionado con el PCC 2. Buscar materiales Especificación primera de objetivos y contenidos (Qué se puede aprender en el Proyecto) 3. Estudiar y preparar el tema Selecciona la información con criterios de novedad y de planteamiento de problemas 4. Implicar a los componentes del Refuerza la conciencia de aprender grupo 5. Destacar el sentido funcional Destaca la actualidad del tema para el grupo del Proyecto 6. Mantener una actitud evaluativa Qué saben, qué dudas surgen, qué cree el alumnado que ha aprendido. 7. Recapitular el proceso seguido Se ordena en forma de programación, para contrastarlo y diseñar nuevas propuestas educativas ¿Qué hace el profesor-a?
  • 29.     (“La organización del currículo por proyectos de trabajo. El conocimiento es un calidoscopio”. Fernando Hernández y Montserrat Ventura. Ed Graó.) 1. Elección del tema Aporta criterios y argumentos Elabora un índice individual 2. Planifica el desarrollo del tema Colabora en el guión inicial de la clase 3. Participa en la búsqueda de información Contacto con diferentes fuentes 4. Lleva a cabo el tratamiento de la información La información: Interpreta la realidad La ordena y la presenta Plantea nuevas preguntas 5. Cubre los apartados del índice Individual y en grupo 6. Realiza el trabajo final Incorpora nuevos apartados Elabora el producto final 7. Lleva a cabo la evaluación Aplicando en situaciones simuladas los contenidos estudiados, diarios de aprendizaje,autoevaluación, coevaluación,. 8. Nuevas perspectivas Plantea nuevas preguntas para otros temas ¿Qué hace el alumno-a?
  • 30.     LAS FASES DEL TRATAMIENTO DE LA INFORMACIÓN 1.- Identificar las necesidades de información y planificar la búsqueda de datos (qué información hay que buscar y dónde). 2.-Buscar y consultar las fuentes de información Se consultan diferentes fuentes, se discrimina la información que no sea necesaria y se esclarecen los datos que se vayan encontrando. Analizamos los datos, los sintetizamos y profundizamos en ellos para poder entenderlos. 3.- Procesar la información Se selecciona la información, se distingue lo importante y significativo de lo secundario, se ordena, organiza y estructura , se le da una unidad lógica. Se interpreta esa información: análisis, síntesis, comentarios, reflexiones, relaciones, comparaciones, juicios e inferencias personales de los datos encontrados. 4.- Representar la información, conversión de la información en conocimiento La información se estructura de acuerdo con la forma de pensar, de sentir del grupo social al que pertenecemos y dentro del marco de experiencias de las personas para quienes pensamos que esta información puede ser útil o de interés o necesaria: se contextualiza. Para ello definimos la audiencia o público y empleamos el código cultural de estas personas: empleamos signos, colores, figuras, formas, símbolos, palabras o términos que les son familiares, que usan cotidianamente, que tienen sentido y significado determinados. 5.-Comunicar la información •Trabajo escrito: monografía, informe, artículo de opinión, cartel, folleto, .... •Trabajo oral: Presentación de diapositivas, programa de radio o televisión, película, dramatización, ... •Trabajo tecnológico: página web, wiki, blog, webquest, aplicaciones de la web 2.0, ... ¿Cómo acceder a la información?
  • 31. ¿Qué productos finales? TRABAJOS DE INVESTIGACIÓN INFORMES, ARTÍCULOS DE OPINIÓN,PERIÓDICO DE CLASE PRESENTACIONES MULTIMEDIA EXPOSICIONES FUERA DE CLASE DRAMATIZACIÓN, ...
  • 32. EVALUAR, ¿CON QUÉ INSTRUMENTOS? oPlantillas de observación del trabajo diario oInforme de progreso después de una actividad o investigación oBorradores y productos finales oMomentos para la auto-evaluación y co-evaluación oRúbricas que nos ayuden a evaluar los diferentes niveles de aprendizaje oExámenes, ...
  • 33. PARA HACER UNA SECUENCIA DIDÁCTICA, ¿QUÉ PASOS TENGO QUE DAR?
  • 34. PASOS PARA ELABORAR UNA SECUENCIA DIDÁCTICA ROLES: ALUMNO-A: PROTAGONISTA PROFESOR-A: ORIENTADOR-A DE LA PROGRAMACIÓN DE MI CURSO ESCOJO UN TEMA, UNA SITUACIÓN PROBLEMÁTICA, UN CONFLICTO, UNA REALIDAD SOCIAL GENERO UNA LLUVIA DE IDEAS, UN MAPA CONCEPTUAL REDACTO LOS OBJETIVOS DIDÁCTICOS ELABORO UN GUIÓN PROVISIONAL PIENSO EN UN PRODUCTO FINAL - LAS 8 COMPETENCIAS ELABORO LAS ACTIVIDADES INTENTANDO TENER EN CUENTA - ACTIVIDADES DIVERSAS - AGRUPAMIENTOS FLEXIBLES - MOMENTOS DE REFLEXIÓN
  • 35. FORMULARIO DE PLANIFICACION DEL PROYECTO TÍTULO DEL PROYECTO: .......................................... PROFESOR(ES): ......................................................... CURSO: ......................................................................... ASIGNATURA(S): .........................................................
  • 36. RESUMO EL TEMA O GRANDES IDEAS DE ESTE PROYECTO IDENTIFICO LOS CONCEPTOS QUE APRENDERÁN LOS CONCEPTOS: IDENTIFICO LOS PROCEDIMIENTOS CLAVE QUE APRENDERÁN: IDENTIFICO LAS ACTIDUDES: IDENTIFICO LOS OBJETIVOS DIDÁCTICOS: EMPEZAR CON LA META SIEMPRE EN MENTE
  • 37. PLANIFICO LA EVALUACIÓN PASO 1: DEFINO LOS PRODUCTOS Y PRUEBAS DEL PROYECTO AL PRINCIPIO DEL PROYECTO: DURANTE EL PROYECTO: AL FINAL DEL PROYECTO: PASO 2: ENUNCIO LOS CRITERIOS DE EVALUACIÓN DE CADA PRODUCTO PRODUCTO: CRITERIOS: PRODUCTO: CRITERIOS: PRODUCTO: CRITERIOS:
  • 38. FORMULARIO DE RECURSOS DEL PROYECTO PROYECTO: PROFESOR(ES): FECHA: SITIOS WEB: LIBROS/OTRAS FUENTES: MATERIALES DE INSTRUCCIÓN (ORIENTACIONES, EJEMPLIFICACIONES, PROCEDIMIENTOS, ESPACIOS PARA LA REFLEXIÓN, ...): OTRA TECNOLOGÍA: OTROS (PADRES Y MADRES DE LA COMUNIDAD VOLUNTARIOS, ...)
  • 39. OBJETIVOS DIDÁCTICOS: ACTIVIDADES A REALIZAR (INTENTAR DAR PAUTAS PARA ELABORAR CADA ACTIVIDAD, PROCEDIMIENTOS, EJEMPLIFICACIONES,... ACTIVIDADES RECURSOS AGRUPAMIENTOS TIEMPOS COMPETENCIAS TRABAJADAS INSTRUMENTOS DE APRENDIZAJE EVALUACIÓN PRODUCTO FINAL
  • 40. OBJETIVOS DIDÁCTICOS: TAREAS Y ACTIVIDADES A REALIZAR (INTENTAR DAR PAUTAS PARA ELABORAR CADA ACTIVIDAD, PROCEDIMIENTOS, EJEMPLIFICACIONES,... 1ª TAREA RECURSOS AGRUPAMIENTOS TIEMPO COMPETENCIAS TRABAJADAS INSTRUMENTOS DE APRENDIZAJE EVALUACIÓN 1ª ACTIVIDAD 2ª ACTIVIDAD ... 2ª TAREA RECURSOS AGRUPAMIENTOS TIEMPO COMPETENCIAS TRABAJADAS INSTRUMENTOS DE APRENDIZAJE EVALUACIÓN 1ª ACTIVIDAD 2ª ACTIVIDAD ... 3ª TAREA RECURSOS AGRUPAMIENTOS TIEMPO COMPETENCIAS TRABAJADAS INSTRUMENTOS DE APRENDIZAJE EVALUACIÓN 1ª ACTIVIDAD ...
  • 42. EJEMPLOS DE ACTIVIDADES DE PROYECTO
  • 43. INVESTIGAR... LOCALIZANDO INFORMACIÓN •Excursiones •Entrevistas a expertos RECOGIENDO Y ORGANIZANDO LA INFORMACIÓN •Observar •Leer y anotar •Encuestas •Entrevistas •Emails a expertos •Collages de información organizada •Lluvia de ideas •Ordenar y etiquetar-buscar diferencias y similitudes; buscar categorías relacionadas SINTETIZANDO LA INFORMACIÓN •Escribir párrafos que aporten información •Hacer una lista o gráfico de nuevas ideas •Secuenciar información •Escribir introducción y conclusiones •Organizar las partes en un informe coherente •Recoger, organizar y evaluar la información •Interpretar el trabajo escrito •Evaluar el trabajo de otros
  • 44. PROBAR LA HIPÓTESIS •Recoger datos •Generar hipótesis •Experimentar- probar el producto •Experimentar- comparar productos o procesos DISEÑAR •Solucionar problemas de espacio •Construir una maqueta •Construir una simulación •Diseñar un producto a partir de unas orientaciones •Diseñar un proceso a partir de unas orientaciones •Mejorar el producto •Mejorar el proceso
  • 45. ANÁLISIS ANALIZAR OPERACIONES •Descubrir cómo funciona algo •Incrementar la eficiencia de un proceso ANALIZAR ESTRUCTURAS •Investigar cómo funciona una estructura ANALIZAR LAS CARACTERÍSTICAS SEMÁNTICAS •Palabras, conceptos, ideas centrales ANALIZAR COSTES Y BENEFICIOS •Comparar/clasificar ANALIZAR ERRORES ANALIZAR DEBATES, PELÍCULAS, PRESENTACIONES, PÁGINAS WEB,...
  • 46. SOLUCIONAR PROBLEMAS •Interpretar claves •Identificar problemas •Definir problemas •Buscar soluciones •Generar ideas •Probar soluciones •Evaluar soluciones ESCRIBIR, COMPONER •Tomar apuntes •Sintetizar información categorizada en un nuevo esquema •Componer esbozos, borradores •Escribir párrafos coherentes basados en síntesis de información •Secuenciar párrafos e ideas •Escribir introducciones y conclusiones
  • 47. DIAGNOSTICAR •Resolver misterios •Encontrar causas TOMAR DECISIONES •Aplicar estrategias para tomar decisiones •Generar criterios de decisión •Resolver disputas, negociar, comprometerse •Resolver dilemas morales, problemas de relación
  • 48. EJEMPLOS DE PRODUCTOS FINALES PRODUCTOS ESCRITOS PRODUCTOS PRESENTADOS PRODUCTOS TECNOLÓGICOS PRODUCTOS EN OTROS SOPORTES - Carta - Narración - Informe - Poema - Panfleto - Biografía - Autobiografía - Ensayo... - Guión para una película - Crítica sobre un libro - Resumen - Esquema - Díptico - Encuesta/cuestionario - Póster... - Ponencia - Debate - Obra de teatro - Canción/letra - Pieza musical - Informe oral - Recreación dramática - Discusión - Baile -Exposición de productos,... -Presentación de diapositivas - Sitio Web -- Webquest - Blog - Wiki - Aplicaciones de la web 2.0 para hacer: Cómics Posters, Frisos cronológicos, Murales Vídeos Archivos de voz... - Presentación de diapositivas - Dibujo - Cuadro - Escultura - Collage - Mapa - Álbum de fotos - Historia oral, ...
  • 49. TAXONOMÍA DE BLOOM PARA ESTABLECER PAUTAS NIVEL ÉNFASIS OBJETIVO VERBOS A USAR 1 CONOCIMIENTO Reconocer y recordar-la habilidad de recordar hechos de la forma en que se presentaron en primer lugar DEMOSTRAR LO QUE SABES Enumerar Decir Definir Identificar Etiquetar Localizar Reconocer 2 COMPRENSIÓN Abstraer el significado y lo que pretende la información-la habilidad de explicar o traducir con tus propias palabras DEMOSTRAR QUE COMPRENDES Explicar Ilustrar Describir Resumir Interpretar Convertir 3 APLICACIÓN Usar la información- la habilidad de aplicar el aprendizaje a nuevas situaciones de la vida real DEMOSTRAR QUE PUEDES USAR LO QUE HAS APRENDIDO Demostrar Aplicar Usar Construir Encontrar soluciones Recoger información Actuar Resolver,...
  • 50. NIVEL ÉNFASIS OBJETIVO VERBOS A USAR 4 ANÁLISIS Razonar- la habilidad de dividir la información en diferentes partes e identificar relaciones entre una parte y otra con el todo DEMOSTRAR QUE RECONOCES LOS PUNTOS MÁS IMPORTANTES EN EL MATERIAL PRESENTADO Analizar Debatir Diferenciar Organizar Determinar Distinguir 5 SÍNTESIS Ser original y creativo- la habilidad de unir diferentes partes en un todo DEMOSTRAR QUE PUEDES COMBINAR CONCEPTOS PARA CREAR UNA IDEA ORIGINAL NUEVA Crear Diseñar Planificar Producir Compilar Desarrollar 6 EVALUACIÓN Evaluar de forma crítica-la habilidad de usar criterios o estándares para evaluar y juzgar DEMOSTRAR QUE PUEDES JUZGAR Y EVALUAR IDEAS, INFORMACIÓN, PROCEDIMIENTOS Y SOLUCIONES
  • 51. HERRAMIENTAS DE MEJORA Y DE EVALUACIÓN
  • 52. LIMITADO EN DESARROLLO BUENO AVANZADO EJEMPLAR Busca fuentes clave de forma eficiente Se centra en fuentes clave Selecciona ideas clave de las fuentes Recoge información de forma eficiente Organiza y etiqueta la información seleccionada Clarifica la información según sea necesario PAUTAS PARA SELECCIONAR LA INFORMACIÓN
  • 53. INSERTO DESCRIPTORES PARA LA EVALUACIÓN LIMITADO EN DESARROLLO BUENO AVANZADO EJEMPLAR BUSCA FUENTES CLAVE DE FORMA EFICIENTE No se centra en fuentes clave, o no es selectivo a la hora de buscar información Obtiene información relevante de fuentes clave y hace uso efectivo de estrategias de discriminación de información Obtiene información amplia y relevante de fuentes clave usando sistemas de búsqueda y discriminación de forma rápida (Índice, palabras clave)
  • 54. PAUTAS PARA PROCESAR LA INFORMACIÓN LIMITADO EN DESARROLLO BUENO AVANZADO EJEMPLAR Conecta las ideas Identifica y etiqueta información clave e ideas Organiza datos e ideas Etiqueta y categoriza las ideas Interpreta la información Resume la información
  • 55. INSERTO DESCRIPTORES PARA LA EVALUACIÓN LIMITADO EN DESARROLLO BUENO AVANZADO EJEMPLAR CONECTA LAS IDEAS Lee , procesa y anota la información de forma literal. No comenta las conexiones entre las ideas. Las notas y resúmenes muestran interconexiones entre las ideas obtenidas de una sola fuente Las notas y resúmenes contienen comentarios profundos de las relaciones entre ideas obtenidas de una multitud de fuentes
  • 56. INSERTO DESCRIPTORES PARA LA EVALUACIÓN LIMITADO EN DESARROLLO BUENO AVANZADO EJEMPLAR Usa ayudas visuales de forma clara y efectiva Las ayudas visuales no están estrechament e ligadas a la presentación; no dan apoyo o clarifican los puntos importantes Las ayudas visuales clarifican e ilustran los puntos principales Las ayudas visuales están muy desarrolladas. Ilustran los puntos principales. El ponente integra y domina las imágenes
  • 57. PAUTAS PARA PREPARAR UNA PRESENTACIÓN LIMITADO EN DESARROLLO BUENO AVANZADO EJEMPLAR Muestra creatividad en la composición Pone la información en propias palabras Desarrolla ideas principales y organiza conceptos Ofrece suficiente evidencia para apoyar lo que defiende Ofrece ejemplos y detalles concretos
  • 58. PAUTAS PARA HACER UNA PRESENTACIÓN ORAL LIMITADO EN DESARROLLO BUENO AVANZADO EJEMPLAR Usa ayudas visuales de forma clara y efectiva Comunica y acentúa los puntos principales La pose del cuerpo proyecta confianza y autoridad Mantiene un contacto visual consistente Enuncia claramente con volumen apropiado Hace pausas mínimas y evita muletillas
  • 59. PAUTAS PARA LA ORGANIZACIÓN INDIVIDUAL DEL TIEMPO LIMITADO EN DESARROLLO BUENO AVANZADO EJEMPLAR Usa el tiempo de forma efectiva Estima el tiempo de forma realista Establece un horario para completar su trabajo Divide el tiempo de forma estratégica entre las tareas Se ciñe al horario Completa las tareas a tiempo
  • 60. INSERTO DESCRIPTORES PARA LA EVALUACIÓN LIMITADO EN DESARROLLO BUENO AVANZADO EJEMPLAR Usa el tiempo de forma efectiva No reconoce la realidad del plazo de tiempo o actúa para usar el tiempo disponible de forma eficiente Usa el tiempo de forma eficiente y completa el trabajo dentro de los plazos dados Prioriza tareas, reconoce el plazo de tiempo, estima el tiempo que tardará, evita la distracción a la vez que cumple el plazo de entrega y usa el tiempo de forma efectiva
  • 61. PAUTAS PARA LA ORGANIZACIÓN DEL TRABAJO Y TIEMPO DEL GRUPO LIMITADO EN DESARROLLO BUENO AVANZADO EJEMPLAR Controla el progreso del grupo Se marca metas apropiadas y realistas Desarrolla un plan para completar el trabajo del grupo Presta atención a los materiales Mantiene al grupo centrado en lo que es importante Usa bien el tiempo
  • 62. INSERTO DESCRIPTORES PARA LA EVALUACIÓN LIMITADO EN DESARROLLO BUENO AVANZADO EJEMPLAR Controla el progreso del grupo El grupo no intenta controlar su progreso y no lo hace cuando se le pide El grupo controla y evalúa el progreso según sea necesario El grupo controla y evalúa regularmente el progreso del individuo y del grupo usando un debate estructurado
  • 63. PAUTAS PARA APRECIAR EL PROGRESO DEL GRUPO LIMITADO EN DESARROLLO BUENO AVANZADO EJEMPLAR Los miembros del grupo facilitan la participación de los otros Todos los miembros del grupo participan en el proyecto El trabajo se distribuye y completa El grupo se coordina bien con los otros grupos El grupo usa las fortalezas de cada uno de los miembros de forma efectiva Los miembros del grupo resuelven problemas de forma efectiva
  • 64. INSERTO DESCRIPTORES PARA LA EVALUACIÓN LIMITADO EN DESARROLLO BUENO AVANZADO EJEMPLAR Los miembros del grupo facilitan la participación de los otros Los miembros del grupo muestran poco interés en las contribuciones de los otros y se interrumpen con frecuencia Los miembros de grupo animan a que otros colaboren A menudo, los miembros animan a otros miembros a compartir puntos de vista, pensar de forma cuidadosa y efectiva y controlar las malas conductas
  • 65. HOJA DE EVALUACIÓN DEL PROYECTO EVALUACIÓN FECHA % PUNTOS POSIBLES PUNTOS OBTENIDOS OBSERVACIÓN DEL PROFESOR Observación nº1 Observación nº 2 EXÁMENES Examen nº 1 Examen nº 2 PRODUCTOS Producto nº 1 Producto nº 2 Producto nº 3 AUTO-EVALUACIÓN DEL ALUMNO Auto-evaluación nº 1 Auto-evaluación nº 2 Auto-evaluación nº 3 ACTUACIÓN Actividades y tareas intermedias) Actuación nº 1 Actuación nº 2 Actuación nº 3 OTROS
  • 66. HOJA DE PLANIFICACIÓN SEMANAL DEL ALUMNO-A PROYECTO: ALUMNO-A: FECHA: ESTA SEMANA TRABAJARÉ EN LOS SIGUIENTES PRODUCTOS: 1. Empezar Yo solo Con.................... Completar con ........................... 2. Empezar Yo solo Con.................... Completar con ........................... INVESTIGACIONES: 1. Empezar Yo solo Con.................... Completar con ........................... 2. Empezar Yo solo Con.................... Completar con ........................... REFLEXIONES AL FINAL DE LA SEMANA: ¿QUÉ HE APRENDIDO?
  • 67. DOCUMENTO DE PLANIFICACIÓN DEL ALUMNO-A PROYECTO: ALUMNOS-AS FECHA: El reto global del proyecto es: Intento/intentamos investigar: Necesito/necesitamos llevar a cabo las siguientes actividades: ¿Qué haré/haremos? ¿Cómo lo haré/haremos? Fecha de entrega Necesito/necesitamos los siguientes recursos y apoyo: Al final del proyecto demostraré/demostraremos aprendizaje en: Qué ¿Cómo? ¿Quién y dónde?
  • 68. AUTOEVALUACIÓN DEL ALUMNO-A PROYECTO: ALUMNO-A FECHA: Tenía los siguientes objetivos: He cumplido los siguientes: Los próximos pasos son: Mis preocupaciones/problemas/preguntas más importantes son: He aprendido:
  • 69. DOCUMENTO DEL ALUMNO-A AL INICIAR UNA INVESTIGACIÓN La(s) pregunta(s) que investigaré: Los datos que recogeré: El método de recolección de datos: ¿Quién hará...? ¿Qué? ¿Cómo esta investigación llevará el proyecto al siguiente paso?
  • 70. INFORME DE PROGRESO DESPUÉS DE UNA INVESTIGACIÓN PROYECTO: ALUMNO(S): FECHA: He investigado: He seguido los siguientes pasos: He descubierto: He aprendido a hacer lo siguiente: He descubierto: He aprendido a hacer lo siguiente: Como resultado de mi investigación, creo que deberíamos cambiar lo siguiente del proyecto:
  • 71. DOCUMENTO DEL ALUMNO-A AL INICIAR UN PRODUCTO PROYECTO: ALUMNO(S): FECHA: ¿Qué producto quiero/queremos construir? ¿Qué investigación necesito/necesitamos realizar? ¿Cuáles son mis/nuestras responsabilidades en este producto? Espero/esperamos aprender lo siguiente al trabajar en este producto: Necesito/necesitamos demostrar lo que hemos aprendido haciendo: Completaré/completaremos el producto haciendo:
  • 72. DOCUMENTO DEL ALUMNO-A AL PREPARAR UNA PRESENTACIÓN ORAL PROYECTO: ALUMNO(S): FECHA: ¿Qué aprenderá el público de mi presentación? (Si es una presentación en grupo) ¿De qué parte sor responsable? Mi plan para hacer una buena presentación: Espero aprender lo siguiente al exponer esta presentación Los procedimientos específicos que quiero trabajar son: Necesito la siguiente tecnología/equipo para mi presentación Necesito las siguientes imágenes para mi presentación:
  • 73. LISTA DE INVESTIGACIÓN PROYECTO ALUMNO-A: FECHA: FUENTE Haz una lista completa de referencias NOTAS Describe lo que has aprendido ACTIVIDADES, TAREAS IMPORTANTES DEL PROYECTO PROYECTO ALUMNO-A: FECHA: ACTIVIDAD, TAREA FECHA DE ENTREGA COMPLETADO ACTIVIDAD, TAREA FECHA DE ENTREGA COMPLETADO ACTIVIDAD, TAREA FECHA DE ENTREGA COMPLETADO ACTIVIDAD, TAREA FECHA DE ENTREGA COMPLETADO ACTIVIDAD, TAREA FECHA DE ENTREGA COMPLETADO
  • 74. LISTA DE OBSERVACIÓN DE GRUPO PROYECTO: MIEMBROS DEL GRUPO: FECHA: Observa el grupo durante cinco o diez minutos. Marca las casillas que mejor describan la participación de los miembros del grupo Todos los miembros La mayoría de los miembros Algunos miembros Pocos miembros No procede Cuando empiezan una nueva tarea los miembros del grupo: Están de acuerdo en una agenda o plan Empiezan a trabajar rápido Deciden cosas sin la ayuda del profesor Comparten responsabilidades ------------------------------------------ Cuando investigan los miembros del grupo: Consultan recursos primarios Toman apuntes Mantienen conversaciones relevantes Evalúan el significado de la nueva información Se centran en el trabajo --------------------------------- Cuando discuten el trabajo del proyecto los miembros del grupo. Hacen preguntas clarificadoras Se cede la palabra Toman decisiones de forma efectiva Anotan decisiones y planes Comparten información esencial Se centran en el trabajo -------------------------------------
  • 75. AUTOEVALUACIÓN DE CONTRIBUCIÓN AL GRUPO PROYECTO: ALUMNO-A: FECHA: He contribuido al progreso del grupo de la siguiente forma: En este grupo para mí es difícil hacer: Puedo cambiar esto haciendo: Necesito hacer lo siguiente para hacer nuestro grupo más efectivo:
  • 76. LISTA DE APRENDIZAJE DEL GRUPO PROYECTO: MIEMBROS DEL GRUPO: FECHA Teníamos las siguientes metas: Hemos cumplido: Nuestros próximos pasos: Nuestras preocupaciones/problemas/preguntas más importantes: Hemos aprendido
  • 77. AUTO-VALORACIÓN AL FINAL DEL PROYECTO PROYECTO: ALUMNO-A FECHA Como resultado, he aprendido lo siguiente: Sobre la materia Sobre cómo trabajar en grupo Sobre cómo llevar a cabo una investigación Sobre cómo presentar ante el público Sobre.... He aprendido que mis fortaleza son: He aprendido que necesito trabajar más: Si tuviera que realizar el proyecto nuevo, haría los siguientes cambios
  • 78. RECURSOS EDUTEKA: APRENDIZAJE POR PROYECTOS CON LAS TIC Aprendizaje por Proyectos (Wiki de Rafael Robles) Banco de Proyectos colaborativos (Ministerio de Educación de Colombia) Los proyectos de trabajo. Una forma de organizar los conocimientos escolares. Hernández, F; Ventura, M Dar sentido al estudio en Secundaria. Proyectos para la vida adulta Elisa Gutiérrez y Miguel Ángel Aragón “La organización del curriculum por proyectos de trabajo. El conocimiento es un calidoscopio” F. Hernández y M. Ventura. Graó, Barcelona 1992 “La globalización mediante proyectos de trabajo”. F. Hernández. Cuadernos de Pedagogía nº 185 (pags 12-14) Proyectos de Trabajo. Monográfico de Cuadernos de Pedagogía nº 332. Febrero 2004.
  • 79. PARA HACER ESTA PRESENTACIÓN HE UTILIZADO LAS SIGUIENTES FUENTES: (“La organización del currículo por proyectos de trabajo. El conocimiento es un calidoscopio”. Fernando Hernández y Montserrat Ventura. Ed Graó) Manual de aprendizaje basado en proyectos elaborado por El Colegio Montserrat de Barcelona. Han traducido y adaptado muchas de las plantillas que se pueden encontrar en www.bie.org GRACIAS, AL COLEGIO MONTSERRAT POR SU CONTRIBUCIÓN AL MUNDO EDUCATIVO ¡GRACIAS! GRACIAS, A TODOS LOS PROFESORES-AS Y ASESORES-AS POR SUS CONTRIBUCIONES