ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ
ΣΧΟΛΗ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΩΝ ΤΕΧΝΩΝ
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ
ΓΡΑΦΙΚΕΣ ΤΕΧΝΕΣ – ΠΟΛΥΜΕΣΑ
ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ
Η ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗ
ΩΣ ΟΠΤΙΚΗ ΔΙΑΤΥΠΩΣΗ
ΤΟΥ ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ,
ΜΕ ΕΜΦΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ
ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗ
ΤΗΣ ΦΟΙΤΗΤΡΙΑΣ:
ΑΝΤΙΓΟΝΗΣ ΣΑΡΑΦΗ
Α΄ ΕΠΙΒΛΕΠΟΥΣΑ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ:
Δρ. ΗΡΩ ΛΑΣΚΑΡΗ
Β΄ ΕΠΙΒΛΕΠΟΥΣΑ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ:
Δρ. ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΜΠΑΝΟΥ
ΠΑΤΡΑ, ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - 2010

Στους γονείς μου,
Κώστα & Μαρία

Ευχαριστίες
Για τη βοήθεια που μου προσέφεραν στην εκπόνηση της διπλωματικής εργασίας μου και
για την κατανόηση που έδειξαν καθ’ όλη τη διάρκειά της, θα ήθελα να ευχαριστήσω την
επιβλέπουσα καθηγήτριά μου, κα Ηρώ Λάσκαρη, τη δεύτερη επιβλέπουσα καθηγήτρια της
εργασίας, κα Χριστίνα Μπάνου, τον ακαδημαϊκό υπεύθυνο του μεταπτυχιακού
προγράμματος, κο Δημήτριο Ζευγώλη και το σύζυγό μου, το Λούϊ το Ρεϋμόνδο.

«Η Γραφιστική ως Οπτική Διατύπωση του Μηνύματος της Επικοινωνίας, με έμφαση στην Έντυπη Γραφιστική» 7
Περίληψη
Η γραφιστική, ως εφαρμοσμένη τέχνη, χρησιμοποιεί τους κανόνες των καλών τεχνών και
λειτουργεί στην υπηρεσία της διαφήμισης, του μάρκετινγκ και της οπτικής επικοινωνίας.
Η έντυπη οπτική επικοινωνία λαμβάνει χώρα στο πλαίσιο του συστήματος «πελάτης –
γραφίστας – κοινό», όπου το γραφιστικό μήνυμα που μεταδίδεται στο κοινό διαμέσου του
εντύπου παίζει καθοριστικό ρόλο στην επίτευξή της, ενώ την ίδια στιγμή κάποιοι
εξωτερικοί παράγοντες εμποδίζουν την επικοινωνιακή διαδικασία.
Οι έντυπες γραφιστικές συνθέσεις προορίζονται για μαζική αναπαραγωγή και
δημιουργούνται με συγκεκριμένους επικοινωνιακούς στόχους. Οι στόχοι αυτοί σχετίζονται
με την οπτική ταυτότητα του πελάτη (επιχείρηση, οργανισμός, εκδήλωση ή γεγονός), τη
δημιουργία ή τη διατήρηση της θετικής του εικόνας, με την παροχή πληροφοριών στο
κοινό, με την προώθηση προϊόντων, υπηρεσιών, εκδηλώσεων, γεγονότων ή ιδεών. Για την
επίτευξη αυτών των στόχων, ο γραφίστας, χρησιμοποιεί εικόνες και κείμενα ως μορφικά
και δομικά στοιχεία στις οπτικές συνθέσεις που δημιουργεί, χρησιμοποιεί συμβολικούς
κώδικες, εφαρμόζει τους νόμους της οπτικής αντίληψης, μελετά τις ανάγκες, τις επιθυμίες,
τις προτιμήσεις, το φύλο, την ηλικία, το μορφωτικό επίπεδο, την κοινωνική, πολιτιστική,
θρησκευτική, πολιτική, ιδεολογική ταυτότητα του προσδιορισμένου κοινού – στόχου, και
παράλληλα λαμβάνει υπόψη τις επιθυμίες και τις ανάγκες του πελάτη και εργοδότη του,
για να κωδικοποιήσει οπτικά μηνύματα στα έντυπα που απευθύνονται στο συγκεκριμένο
κοινό.
Τα προσδοκώμενα αποτελέσματα της έντυπης οπτικής επικοινωνίας είναι αρχικά η
προσέλκυση της προσοχής και του ενδιαφέροντος του κοινού, η πρόσληψη, η
αποκωδικοποίηση και η αφομοίωση του οπτικού μηνύματος από το προσδιορισμένο κοινό
– στόχο και στη συνέχεια αναμένεται η αντίστοιχη ενέργεια, αντίδραση ή αλλαγή στάσης
και συμπεριφοράς του κοινού απέναντι στο μήνυμα (αγορά προϊόντος, χρήση υπηρεσιών,
επίσκεψη σε εκδήλωση ή κοινωνική ευαισθητοποίηση σε κάποιο θέμα) ανάλογα με το
στόχο της επικοινωνίας.
Ιδιαίτερα στις έντυπες, δυσδιάστατες, μιας όψης εφαρμογές γραφιστικής, όπως οι αφίσες,
αλλά και στα σήματα – λογότυπα, λόγω του προορισμού τους να μεταδίδουν στιγμιαία
μηνύματα, πληροφορίες και ιδέες, το οπτικό μήνυμα οφείλει να προσελκύει άμεσα την
προσοχή του κοινού με τρόπο κατανοητό, μονοσήμαντο, αναγνωρίσιμο, ευανάγνωστο,
ώστε να μεταδοθεί αποτελεσματικά στο κοινό.
Με βάση το θεωρητικό πλαίσιο της παρούσας εργασίας και την ανάλυση των επιλεγμένων
παραδειγμάτων από αφίσες και σήματα – λογότυπα, μελετάται το σύστημα επικοινωνίας
πελάτη – γραφίστα – κοινού, ερευνάται η αποτελεσματικότητα του οπτικού μηνύματος και
καταγράφονται οι προϋποθέσεις για την επίτευξη της οπτικής επικοινωνίας.

«Η Γραφιστική ως Οπτική Διατύπωση του Μηνύματος της Επικοινωνίας, με έμφαση στην Έντυπη Γραφιστική» 8
Abstract
Graphic design, being an applied art and using the rules of fine arts, it functions in the
service of advertising, marketing and visual communication. The visual communication of
printed media takes place within the system of “client – designer – public”, where the
graphic message transmitted to the public through the printed media, plays a key role in
communication, while some external factors are an obstacle at the communication process.
Printed graphic compositions are intended for mass reproduction and are created with
specific communication objectives. These objectives relate to the visual identity of the
customer (company, organization, happening or event), to the creation or maintenance of
his prestige, to the provision of information to the public, to the promotion of products,
services, happenings, events or ideas. To achieve these objectives, graphic designer uses
images and text, as form and structure elements in the visual synthesis that he creates. He
also uses symbolic codes and the laws of visual perception, he studies the needs, the
desires, the preferences, the gender, the age, the educational level, the social, cultural,
religious, political and ideological identity of the determined target – group, taking into
account the wishes and needs of his client and employer, in order to finally encode visual
messages in the printed media which aims at the specific target – group.
The prospective results from printed visual communication are initially to attract the
attention of public interest, to receive, to decode and to integrate the visual message by the
specific target – group and, afterwards, the public’s reaction and the alteration of their
attitude or behavior towards the message (product purchasing, use of services, visiting
events or interest in social awareness issues), which depends on the communication
purpose.
Particularly in the printed, two – dimensional, one – sided graphic design applications,
such as posters and in signs – logos as well, because of their destination to convey
messages, information and ideas instantly, the visual message should immediately attract
the attention of the public, with an understandable, unequivocal, recognizable, readable
manner, in order to effectively be conveyed to the public.
This essay is based on the theoretical research and the analysis of selected examples of
posters and signs – logos and contains a study on the communication system “client –
designer – public”, a research on the effectiveness of the visual message and the conditions
on which the visual communication is achieved.