2. SENARAI SEMAK PROGRAM JAMINAN KESELAMATAN MAKANAN
(PJKM)
Objektif
Senarai semak ini adalah untuk membantu para pengusaha dan pengeluar makanan untuk
mewujudkan Program Jaminan Keselamatan Makanan (PJKM) di premis masing-masing.
Senarai semak ini boleh dijadikan penentu ukur tahap pelaksanaan PJKM oleh pengusaha.
Senarai semak ini juga boleh digunakan oleh Pegawai Berkuasa dalam aktiviti penilaian dan
pemantauan PJKM di premis pengusaha.
Skop
Senarai semak PJKM ini boleh digunapakai oleh pengusaha dan Pegawai Berkuasa di semua jenis kilang
penyediaan makanan.
Kaedah menggunakan Senarai Semak PJKM
Senarai Semak PJKM ini mempunyai dua (2) dokumen yang perlu digunakan bersama ;
Bahagian I : Garispanduan Am Program Jaminan
Keselamatan Makanan (PJKM Am)
Bahagian II : Manual Perlaksanaan PJKM
Senarai Semak PJKM ini perlu dibaca bersama dengan Bahagian I : Garis panduan Am
PJKM yang mengandungi panduan dan maklumat pelaksanaan PJKM dan Bahagian II : Manual
Pelaksanaan PJKM yang mengandungi contoh dokumentasi.
Senarai Semak berfungsi sebagai penentu ukur tahap pelaksanaan program jaminan keselamatan
makanan dan dokumen ini juga boleh dijadikan rekod dan bukti pelaksanaan.
Senarai Semak PJKM juga dapat digunakan sebagai penilaian kepatuhan kepada pelaksanaan
program jaminan keselamatan makanan.
i
3. SENARAI SEMAK PELAKSANAAN PROGRAM JAMINAN
KESELAMATAN MAKANAN (PJKM)
NAMA SYARIKAT :
Masa
Tarikh Pemeriksaan:
Pemeriksaan:
Pegawai Pemeriksa:
Pegawai Penyemak:
1. Latihan
Perkara Ya Tidak Tindakan Pembetulan
1 Mempunyai program latihan
untuk pekerja?
1.1 Latihan Pengendali Makanan
1.2 Lain-lain latihan untuk pekerja
(sila nyatakan)
2 Pekerja yang baru diberikan
latihan?
3 Penilaian Program Latihan
3.1 Pekerja dinilai semula selepas
menjalani latihan
3.2 Ujian kefahaman pekerja bagi
latihan dari semasa ke semasa
4 Latihan Ulangan
5 Rekod
5.1 Adakah semua latihan
direkodkan?
5.2 Adakah setiap pekerja
mempunyai rekod latihan peribadi?
5.3 Terdapat rekod penilaian?
2. Pemeriksaan Kesihatan
Perkara Ya Tidak Tindakan Pembetulan
Ada sistem yang mengawal selia
1
pemeriksaan kesihatan pekerja?
Buku pemeriksaan perubatan
2 masih dalam tempoh sah (kurang
dari 3 tahun)
1
4. Buku pemeriksaan kesihatan
3
disimpan dalam fail pekerja
3.1 Perakuan pemeriksaan
kesihatan daripada hospital yang
diiktiraf
Ada senarai pengendali makanan
4 yang menjalani pemeriksaan
kesihatan
Pekerja telah mendapat suntikan
5
Tifoid / typhim
3. Kawalan Penyakit Berjangkit
Perkara Ya Tidak Tindakan Pembetulan
Mempunyai sistem kawalan
1
penyakit berjangkit
Prosedur untuk melaporkan
2
pekerja berpenyakit berjangkit
4.Amalan Kebersihan Pengendali Makanan (Pakaian)
Perkara Ya Tidak Tindakan Pembetulan
1 Pakaian perlu berkeadaan bersih
Memakai pelindung pakaian
2
(apron) luar, bersih & cerah
3 Memakai penutup kepala / rambut
4 Memakai penutup mulut (jika perlu)
Tidak memakai aksesori / rantai /
5
gelang cincin / jam / dll.
Memakai kasut bertutup
6
(selipar adalah tidak dibenarkan)
7 Kawalan dan rekod
5. Amalan Kebersihan Pengendali Makanan (Amalan)
Perkara Ya Tidak Tindakan Pembetulan
1 Kuku pendek dan bersih
2 Tiada luka / kudis
Tidak sakit perut / menghidap
3
penyakit berjangkit
Cuci tangan dengan langkah
4 mencuci tangan yang betul dan
sempurna
5 Kawalan dan rekod
6. Penyelenggaraan & Sanitasi
6.1 Sistem Pembersihan
Perkara Ya Tidak Tindakan Pembetulan
Mempunyai sistem pembersihan
bagi;
1 1.1 Sistem pembersihan bagi
semua kawasan?
1.2 Sistem pembersihan bagi
semua peralatan?
2
5. Perkara Ya Tidak Tindakan Pembetulan
2 Sistem pembersihan yang lengkap
(Skop, ojektif, kaedah, jadual/
kekerapan, rekod tanggungjawab
dinyatakan dengan jelas)
3 Prosedur pembersihan yang betul
dan mencukupi
(Cth: cucian/ biasa/ CIP: kepekatan/
masa pemeriksaan/ ujian)
4 Kalibrasi dijalankan mengikut jadual
5 Pembersihan direkodkan
6 Pelan Kilang
6.2 Kaedah Pembersihan
Perkara Ya Tidak Tindakan Pembetulan
1 Prosedur pembersihan diverifikasi
1.1 Kaedah/ prosedur : Betul &
mencukupi
1.2 Kekerapan langkah pembersihan
yang mencukupi
1.3 Kaedah verifikasi yang sesuai
Contoh kaedah: Visual, Ujian, Analisis
atau penggunaan alat, sila nyatakan
2 Mempunyai rekod MSDS spesifikasi
teknikal bahan cuci / detergen
6.3 Kawalan & Rekod
Perkara Ya Tidak Tindakan Pembetulan
1 Prosedur dijalankan mengikut jadual
yang telah ditetapkan
2 Mempunyai rekod pencucian
7. Kawalan Pemprosesan Makanan
Perkara Ya Tidak Tindakan Pembetulan
1 Ada sistem kawalan
pemprosesan?
1.1 Ada prosedur yang
didokumenkan
1.2 Ada rekod kawalan
2 Prosedur, teknik dan parameter
pemprosesan; kawalan parameter
pemprosesan; suhu / masa;
paramater matrik makanan.
3 Carta aliran proses yang
menunjukkan maklumat penting
seperti masa, suhu dll.
3
6. 4 Prosedur turut memasukkan kawalan
terhadap peralatan dan kesihatan
pekerja
5 Prosedur turut memasukkan kawalan
terhadap keadaan dan kebersihan
kontainer produk
6 Amalan mencegah pencemaran
silang dengan berkesan
7 Verifikasi membuktikan
keberkesanan sistem
Cth : Kawalan suhu produk (semasa
penerimaan, semasa pemprosesan,
selepas penyejukbekuan dan
semasa penstoran sejuk)
8 Sistem bagi kawalan penyahbekuan
yang didokumenkan
8.1 Prosedur didokumenkan
8.2 Ada rekod kawalan
7.1 Keperluan Khas Pemprosesan (hanya untuk yang berkenaan sahaja)
7.1.1 Pengalengan
Perkara Ya Tidak Tindakan Pembetulan
1 Ada sistem kawalan proses yang
didokumenkan dan rekod?
2 Parameter proses retort
ditentusahkan dan dikawal dengan
baik.
3 Kaleng atau kantung disejukkan
dalam keadaan terkawal
(Penyejukan adalah kritikal dari segi
air yang digunakan dan kawasan
penyejukan).
4 Ada kawalan ketahanan kaleng atau
kantung. Terdapat verifikasi bagi
kelim dubel.
5 Ujian inkubasi (35 – 37°℃)
dijalankan bagi setiap lot.
7.1.2 Pembungkusan Makanan (Per.36)
Perkara Ya Tidak Tindakan Pembetulan
1 Ada sistem kawalan proses yang
didokumenkan dan rekod?
4
7. 2 Ada rekod kawalan, pemeriksaan dan
verifikasi.
3 Prosedur mengikut peraturan/
prosedur kawalan/ pemeriksaan/
ujian yang telah ditetapkan?
8. Penyimpanan Makanan (Per.37)
Perkara Ya Tidak Tindakan Pembetulan
1 Ada sistem kawalan proses yang
didokumenkan dan rekod?
2 Ada rekod kawalan, pemeriksaan dan
verifikasi
3 Prosedur dijalankan mengikut
peraturan/ prosedur kawalan/
pemeriksaan/ ujian
4 Terdapat sistem kawalan
suhu semasa penstoran yang
didokumenkan.
(Bagi alat kawalan suhu automatik
perlu guna thermologger)
5 Verifikasi membuktikan
keberkesanan sistem. Penyimpanan
bagi membenarkan pengaliran udara,
storan sejuk/ suhu dalaman (Core T)
9. Pengedaran Makanan (Per. 56)
Perkara Ya Tidak Tindakan Pembetulan
1 Ada sistem didokumenkan dengan
rekod
2 Ada rekod kawalan, pemeriksaan dan
verifikasi
3 Pengedaran mengikut prosedur
(Prosedur ikut peraturan/ prosedur
kawalan/ pemeriksaan/ ujian)
10. Bahan Mentah ( Per. 36)
Perkara Ya Tidak Tindakan Pembetulan
1 Ada sistem didokumenkan dengan
rekod
2 Ada rekod kawalan, pemeriksaan dan
verifikasi
3 Penerimaan mengikut peraturan/
prosedur kawalan/ pemeriksaan/
ujian.
5
8. 11. Kawalan Makhluk Perosak
Perkara Ya Tidak Tindakan Pembetulan
1 Ada sistem didokumenkan dengan
rekod
2 Ada rekod kawalan, pemeriksaan dan
verifikasi
12. Kawalan Bahan Kimia
Perkara Ya Tidak Tindakan Pembetulan
1 Ada sistem didokumenkan dengan
rekod
2 Ada rekod kawalan, pemeriksaan dan
verifikasi
13. Kawalan Pembuangan Bahan & Pelupusan Sisa
Perkara Ya Tidak Tindakan Pembetulan
1 Ada sistem didokumenkan dengan
rekod
2 Ada rekod kawalan, pemeriksaan dan
verifikasi
PENGESAHAN PEMERIKSAAN
Disemak Oleh : Disahkan Oleh :
Tandatangan : Tandatangan :
Nama : Nama :
Jawatan : Jawatan :
6
9. SENARAI SEMAK PROGRAM JAMINAN KESELAMATAN MAKANAN
(PJKM)
Objektif
Senarai semak ini adalah untuk membantu para pengusaha dan pengeluar makanan untuk
mewujudkan Program Jaminan Keselamatan Makanan (PJKM) di premis masing-masing.
Senarai semak ini boleh dijadikan penentu ukur tahap pelaksanaan PJKM oleh pengusaha.
Senarai semak ini juga boleh digunakan oleh Pegawai Berkuasa dalam aktiviti penilaian dan
pemantauan PJKM di premis pengusaha.
Skop
Senarai semak PJKM ini boleh digunapakai oleh pengusaha dan Pegawai Berkuasa di semua jenis kilang
penyediaan makanan.
Kaedah menggunakan Senarai Semak PJKM
Senarai Semak PJKM ini mempunyai dua (2) dokumen yang perlu digunakan bersama ;
Bahagian I : Garispanduan Am Program Jaminan
Keselamatan Makanan (PJKM Am)
Bahagian II : Manual Perlaksanaan PJKM
Senarai Semak PJKM ini perlu dibaca bersama dengan Bahagian I : Garis panduan Am
PJKM yang mengandungi panduan dan maklumat pelaksanaan PJKM dan Bahagian II : Manual
Pelaksanaan PJKM yang mengandungi contoh dokumentasi.
Senarai Semak berfungsi sebagai penentu ukur tahap pelaksanaan program jaminan keselamatan
makanan dan dokumen ini juga boleh dijadikan rekod dan bukti pelaksanaan.
Senarai Semak PJKM juga dapat digunakan sebagai penilaian kepatuhan kepada pelaksanaan
program jaminan keselamatan makanan.
BAHAGIAN KESELAMATAN DAN KUALITI MAKANAN
KEMENTERIAN KESIHATAN MALAYSIA 2010
Aras 3, Blok E7, Parcel E,
Pusat Pentadbiran Kerajaan Persekutuan
Putrajaya
Tel : 03-8883 3558 Fax : 03-8889 3815
http://fsq.moh.gov.my
i
