2. Italia, berce do
renacemento
-Presenza de restos da civilización romana.
- Desenvolvemento de cidades-estado de carácter
comercial: Xénova, Venecia, Florencia, Milán.
-Aparición dun grupo social emerxente: comerciantes
e artesáns ricos. Sociedade materialista interesada na
obxectividade das cousas, interésalle máis o mundo
concreto da natureza e o ser humano.
-Revitalización da importancia política do papado
romano, despois do saqueo de Roma polas tropas de
Carlos V (1527)
- Mecenado de nobres, burgueses adiñeirados e os
gobernantes (principes, papa, etc…). Importantes
mecenas foron: Federico de Montefeltro en Urbino,
familia Médici en Florencia, os Sforza en Milán.
-O artista deixa de ser considerado un mero artesán,
para adquirir prestixio e recoñecemento
3. Antecedentes medievais do
renacemento
Proceso que se forxa nos séculos centrais da idade
Media.
No século XIV (trecento) destacan homes como
Bocaccio, Petrarca, nas letras ou Giotto na pintura
que emprenden o camiño da revalorización da figura
humana.
Na propia igrexa a figura de San Francisco de Asís,
que entende a natureza como unha manifestación
de deus, axuda a unha visión máis humana no
ámbito da crenzas.
4. A cosmovisión renacentista
Humanidades
Valores
espirituais
Virtudes
cívicas
Mundo clásico
Arte a medida
do ser humano
Aspectos
formais Beleza:
harmonía e
proporción
9. Cúpula Catedral de Florencia,
1423-1446
Brunelleschi gañou esta vez a Ghiberti no concurso (1418) para a
construción desta cúpula da catedral gótica de Florencia.
Cúpula de perfil apuntado sobre un tambor octogonal e oito panos.
Composta por dous casquetes, un externo e outro interno separadas
entre si por un espazo oco que alixeira o peso da cúpula sobre o
tambor.
Ambas paredes trábanse por medio de listóns de madeira e ladrillos
engarzados (espina pezze). Constrúe así a cúpula por medio de aneis
concentricos, que van autososténdoa mentres se eleva.
No exterior cada pano do tambor ten o óculo e pranchas de mármore
coloreadas que reforza o eco clásico.
Os oito plementos da cúpula separados por outros tantos nervios
realizados en mármore con buracos para os mechinales que quedaron
como residuos dos sucesivos aneis de construción.
Como remate da cúpula constrúese unha lanterna que permite a
iluminación cenital do cruceiro.
12. Arquitectura cuattrocento
Elementos estilísticos e
tipoloxías
Arco de medio punto
Alternancia de arco e lintel
Cubertas: bóveda de canón, de arestas, alintelada con casetóns
Columnas e pilastras segundo as ordes clásicas (preferencia polo
orde composta)
Unidade espacial fundamentada nos efectos que proporciona
unha calculada e matemática harmonía e os espazos diafanos.
Rexeitase a busca da altura do gótico
Planta lonxitudinal semellante á basilical da época cristiá
primitiva ou de cruz latina, presenza de cúpula no cruceiro
O muro recupera a súa función tectónica aínda que recuberto
vistosamente na súa decoración.
Na arquitectura civil: o palacio urbano e a vila rural como novas
tipoloxías
Liberdade ornamental : grutescos, putti, girnaldas, cintas,
medallóns, etc…
14. Igrexa de San Lourenzo
Modulo
Financiada pola familia dos Médicis que
conseguiron que a igrexa ficara so para
Racional: xeometrismo e estudada
a súa familia, nun principio as outras
proporción. Concepción espacial
familias ricas pretendían ter cadansúa
diáfana e unitaria
33. Os palazzi do quattrocento
Desenvolvemento do urbanismo. A praza como
espazo que articula a cidade. Os palacios están
abertos á cidade e integrados no urbanismo urbano.
Son o símbolo do novo tipo de sociedade, a residencia
da nova clase (comerciantes e banqueiros ) que
pretende substituír as vellas casas nobiliares.
Os palacios urbanos pretenden impoñerse máis polo
seu prestixio intelectual que pola ostentación do fasto
e da forza (propia dos antigos castelos medievais).
38. Brunelleschi,
sacrificio de Isaac, 1401
Composición centrífuga
Divide a escena en dous niveis, o principal
na parte superior. O centro da composición
é a cabeza de Isaac.
Triángulo de forzas contrapostas entre o
pai o fillo e o anxo.
O sacrificio descríbese como un drama.
Expresa forza e rotundidade das accións,
na que o esencial é o movemento.
39. Sacrificio de Isaac de
Ghiberti, 1401, segundas
portas do baptisterio de
Florencia.
Máis natural na representación, menos rupturista
que Brunelleschi, máis lírico e próximo aos modelos
clásicos.
Esquece detalle superficiais propios da tradición
tardo-góticas.
Representa o sacrificio cunha interpretación
alegórica: a renuncia aos afectos persoais a prol da
obediencia a un imperativo superior. Recorda o
sacrificio de Efixenia, símbolo clásico da morte
dunha inocente salvada in extremis.
O canon e o desnudo evocan tamén a formulación
clásica (panos de Abraham)
Composición centrípeta, que permite harmonizar na
súa unidade dúas escenas, a principal e a
secundarias do s criados a pe do monte
Os ritmos curvos facilitan a conexión entre ambas
escenas.
47. David, bronce, 1430,
Florencia
Exaltación da beleza
Sensualidade, lirismo erótico e
ambiguedade adolescente
que contrasta coa determinación
do rostro de gran profundade psicolóxica.
Probablemente a obra
Máis clasicista de Donatello
52. - Preocupación pola representación visual da natureza.
- Atopa na antiguidade a inspiración, pero aporta novas solucións.
-A representación do espazo a través das leis da perspectiva, primeiro
de maneira torpe, pero que logo consolídase na perspectiva
xeométrica ou lineal .
- Importa moito a percepción dos volumes (Piero de la Franceca ou
Masaccio), outros pintores fíanse da liña para abordar a
representación dos seres (Fra Angelico, Boticelli )
- Idealización figurativa (naturalismo idealizado).
- Harmonía nas composicións (pechadas e triangulares)
- Luz diáfana e repartida homoxeanemente (cenital).
- Cores harmoniosos, sin estridencias, buscando a
complementariedade cromática.
- Temas relixiosos e alegóricos
- Técnicas variadas: fresco, temple, óleo sobre táboa e lenzo.
53. A perspectiva lineal na pintura
Entrega das chaves a San Cidade Ideal de Di Giorgio.
Pedro, Perugino, 1481 1475
72. A pintura de Boticelli
Representa a idealización platónica que
caracteríza ao círculo neoplátonico que rodea
á familia Médici (Ficino, Pico della Mirandola).
Corrente estetizante e mística (é un místico da
beleza).
Pintura delicada, sensual, baseada na línea e
nos ritmos moi fluídos
Luces diáfana e cores con tonalidades
cristalinas.