2. Lënda:Edukata fizike - Tema: Volejbolli –Punuarnga: Atdhe Mujaj - Kl. XII-11 1
VOLEJBOLLI DHE FAZAT E LINDJES SË TIJ
Sporti i quajtur volejboll është 120 vjet i vjetër. Ky sport u krijua në vitin 1895 me
bindje që të përfshinte elemente të basketbollit,hendbollit,bejsbollit dhe tenisit. Në fillimu
quajt Mintonette, kurse për herë të parë u quajt “volejboll” më 9 shkurt të vitit 1895 në
Massachusetts të SHBA-së nga një profesor i edukatës fizike i quajtur WilliamG. Morgan në
kolegjin YMCA. Loja e parë e volejbollit u luajt më 7 korrik 1896 në kolegjin e Springfield-it
(Amerikë). Kurse në vitin 1900 u dizajnua topi i parë për volejboll dhe kështu gjatë
periudhave të ndryshme kohore ndodhën ndryshime të mëdha si në
rregulla,strukturë,strategji,format etj. Tani volejbollin e luajnë diku rreth 800 milionë njerëz
në mbarë botën. Volejbolli është sport olimpik dhe bën pjesë tek sportet e bardha ku
pothuajse nuk ka asnjë kontakt me kundërshtarin. Poashtu volejbolli hyn në grupin e
sporteve kolektive.
PËRCAKTIMI I VOLEJBOLLIT - Përmasat
Vetë fjala “volleyball” na jep të kuptohet se bëhet fjalë për një sport ku topi
vazhdimisht është në ajër. Volejbolli është një sport i cili luhet midis dy skuadrave me nga 6
lojtarë secila në një fushë të ndarë në mes me rrjetë. Qëllimi i lojës është që topi të kalohet
mbi rrjetë dhe në anën e kundërshtarit, aty të kthehet i pavlefshëm dhe të ndalohet
kundërveprimi në të njëjtën mënyrë i kundërshtarit. Skuadra për ta kaluar topin në fushën
kundërshtare ka të drejtë ta prekë atë 3 herë (përveç prekjes së bllokut). Topi futet në lojë
me anë të shërbimit. Lojtari që gjuan shërbimin duhet ta kalojë topin mbi rrjetë në fushën e
kundërshtarit. Loja vazhdon deri atëherë kur topi prek fushën kundërshtare, del jashtë fushe
dhe kur një nga skuadrat bën gabim. Skuadra e volejbollit përbëhet nga trajneri,
zëvendëstrajneri, maksimumi 12 lojtarë, masazhieri dhe një doktor. Takimet zhvillohen nga
3-5 sete. Në katër setet e para luhet deri në 25 pikë me kusht që midis rezultateve të
skuadrave të këtë të paktën 2 pikë diferencë. Seti i fundit përsëri me kusht që të këtë 2 pikë
diferencë luhet deri në 15 pikë.
Përmasat
Lartësia e rrjetës duhet të jetë 2.43 m për meshkujt dhe 2.24 m për femrat. Topi
duhet të jetë me perimetër 65 cm - 67cm dhe peshë 260 cm - 280 gr, kurse vijat e fushës me
trashësi 5 cm. Fusha e lojës është një drejtkëndësh me përmasat 16 x 8 m, i rrethuar nga
zona e lirë, me gjerësi të paktën 3 m dhe me një hapësirë të lirë nga çdo pengesë të paktën
deri në 7 m lartësi, duke u nisur nga toka.
3. Lënda:Edukata fizike - Tema: Volejbolli –Punuarnga: Atdhe Mujaj - Kl. XII-11 2
KUPTIMI I LOJËS SË VOLEJBOLLIT
Janë gjithsejt tri elemente që e përbëjnë një volejbollist të mirëfilltë:
- Mësimi i volejbollit
- Kuptimi i volejbollit
- Analizimi i volejbollit
Kur fillon këtë sport duhet që së pari që ti mësosh gjërat elementare (themelore), dhe
kur kalon në një nivel më të avancuar (atë të mesëm) fillon edhe ta kuptojë volejbollin.
Kurse kur arrin nivelin profesional lojtari fillon që ta analizojë volejbollin dhe ta shohë më
ndryshe. Krejt kjo varet nga transformimi i tij nga një lojtar i talentuar në lojtar profesionist
apo nga lojtari i talentuar në lojtar konstant.
FAZAT E ZHVILLIMIT TË LOJËS SË VOLEJBOLLIT – Teknikat dhe
vijimi i lojës
Para se të filloj ndeshja e hidhet shorti. Ai që fiton shortin ka të drejtën:
- të hedhë shërbimin ose ta presë atë,
- ose të bëjë zgjedhjene fushës.
Pas hedhjes së shortit zhvillohen edhe disa faza si:
- Periudha e nxehjes
- Rreshtimi i skuadrës
Gjatë lojës skuadra mbrohet kur kundërshtari është në sulm dhe anasjelltas. Ku gjatë
mbrojtjes lojtarët marrin formën e një gjysmë-hëne. Gjatë fazës së mbrojtes bëhet
pranimi me anë të tri teknikave:
- me “çekan”
- me gishtërinjë
- plengzho (zhytje – metodë franceze)
Poashtu nëse lojtari nuk arrin ta përceptojë mirë topin ose në pamundësi që të
pranojë në njërën prej këtyre mënyrave, atëherë ka mundësi që ta pranoj topin me
pjesë tjera të trupit si p.sh.: shuplakë,bërryl,këmbë etj.
Volejbolli është sport i shpejt dhe duhet që të mendosh dhe të veprosh me
shpejtësi, pra nuk duhet keqpërdorur as edhe një mili-sekond i vetëm. Për të filluar
çdo pikë duhet kryer shërbimi, ku kemi disa lloje të shërbimeve:
1) Të pozicionit që ka trungu i lojtarit
a. drejtë
b. anësor
4. Lënda:Edukata fizike - Tema: Volejbolli –Punuarnga: Atdhe Mujaj - Kl. XII-11 3
2) Të lartësisë së goditjes
a. nga poshtë, i ulët. Kur topi goditet nën lartësinë e supeve.
b. nga lart, i lartë. Kur topi goditet mbi lartësinë e supeve.
Bazuar në këto veçori kemi:
1. Shërbim i ulët drejtë.
2. Shërbim i ulët anësor.
3. Shërbim i lartë drejtë (tenis).
4. Shërbim i lartë anësor (me hark).
5. Shërbim “qiri”.
6. Shërbim i lartë i drejtë dhe anësor (valëvitës).
Poashtu pjesë e volejbollit është edhe blloku. Në bllok mund të marrin pjesë në
maksimum 3 lojtarë. Pra, kemi bllok të:
- Njëfishtë
- Dyfishtë
- Trefishtë
Në bllok mund të marrin pjesë vetëm lojtarët e “vijës së parë”.
Përveq teknikave të bllokut dhe shërbimit kemi edhe teknikat e gjuajtjes:
- Gjuajtje drejtë (paralele)
- Gjuajtje anësore (diagonale)
POZICIONET E LOJTARËVE
Duke pasur parasysh se luajnë vetëm 6 lojtarë përdoret rrotacioni ku lojtarët duhet
ndryshuar pozitat pavarësisht pozitave fillestare. Ky rrotacion bëhet në drejtim të
akrepave të orës, kurse vendosja e lojtarëve në pozicione bëhet në anën e kundërt të
akrepave të orës. Rolet e lojtarëve ndryshohen varësisht nga tempoja e lojës, pra
kanë role të dyfishta:
- Mbrojtës
- Sulmues
Llojet e pozitave janë:
- Qendra (Bllokuesi i mesit)
- Pasuesi
- Sulmuesi anësor
- Libero
5. Lënda:Edukata fizike - Tema: Volejbolli –Punuarnga: Atdhe Mujaj - Kl. XII-11 4
Lojtarët ndahen në lojtarë:
- Të vijës së parë
- Të vijës së dytë
Ku rolet në mes këtyre dy taborreve janë të ndara dhe pak a shumë të kufizuara.
Gjatë fazës së mbrojtes “vija e parë” mbron rrjetën, kurse ajo “e dyta” pjesën tjetër
të fushës. Poashtu lojtarës së vijës së dytë nuk kanë të drejtë të bëjnë bllok dhe të
gjuajnë brenda “vijës së parë”. I vetmi lojtar që s’ka drejtë gjuajtje është “libero”.
LLOJET E VOLEJBOLLIT
Kemi edhe disa lloje të volejbollit. Në bazë të ambienteve ndahen në:
- Volejboll i brendshëm (i sallave)
- Beach Volley (volejboll në zallë)
- Volejboll i jashtëm (në ambiente josportive,në natyrë)
- Volejbolli tradicional (për njerëz me aftësi të kufizuara)
- Volejboll në ujë
- Mini-volejboll etj.
Kurse në bazë të numrit të lojtarëve ndahen në:
- Volejboll 2x2
- Volejboll 3x3
- Volejboll 4x4
- Volejboll 6x6
- Volejboll 9x9
6. Lënda:Edukata fizike - Tema: Volejbolli –Punuarnga: Atdhe Mujaj - Kl. XII-11 5
TË MIRAT E KËTIJ SPORTI
Loja e volejbollit në palestër apo në plazh është një mënyrë e këndshme për të
krijuar shoqëri dhe për të qenë aktivë. Hedhja dhe gjuajtjet mund të përmirësojnë edhe
shëndetin tuaj. Njerëzit që luajnë volejboll gjatë javës kanë më shumë mundësi të bien në
peshë dhe të kenë zemër, mushkëri dhe sistemi imunitar më të fortë. Volejbolli është një
metodë shumë e mirë për ushtrime aerobike. Një lojë tipike volejbolli kërkon gjithë kohës
lëvizjen e muskujve të krahëve, këmbëve dhe mesit dhe rrit shkallën e frymëmarrjes.
Aktiviteti ndihmon që zemra të pompojë gjak më mirë dhe përmirëson qarkullimin e gjakut
në gjithë trupin. Të mirat në shëndet përfshijnë kolesterol më të ulët, që do të thotë ulje të
rrezikut për sëmundjet kardiovaskulare, diabetin, tensionin e lartë të gjakut dhe kancerin.
Volejbolli rrit gjithashtu staminën e cila fuqizon sistemin tuaj imunitar, kështu që ka shumë
mundësi që ju të mos ju zërë gripi. Të luash rregullisht volejboll do të thotë edhe të
humbësh në peshë. Megjithëse shumë prej aktiviteteve aerobike si ecja djegin kalori,
volejbolli konsiderohet si një formë shumë e mirë ushtrimesh, çka do të thotë që ju digjni
dhe më shumë. Pas ndeshjes do të ndiheni mirë, pasi ushtrimet aerobike shtojnë
endorfinën, një zbutës natyral dhimbjesh në gjithë trupin. Volejbolli rrit mundësitë që ju të
jeni në gjendje të lëvizni lirisht kur të plakeni. Ky sport rrit fortësinë e kockave, kështu që ul
mundësinë e osteoporozës apo problemeve me kockat, që mund të shkaktojnë rrëzime apo
fraktura. Të mirat e volejbollit fitohen me kohën e ushtrimit. Ekspertët e fitnesit zakonisht
rekomandojnë një minimum prej 30 minutash, 3-5 herë në javë.