1. 3S Để thuyết trình hay như steven job
Steve Jobs được xem là “phù thủ y công nghệ”, và ông cũng được biế t đến như là bậ c thầ y của
nghệ thuậ t thuyế t trình. Trên sân khấu, ông thu hút toàn bộ sự chú ý của khán giả mà không cầ n
những slide dày đặ c chữ hay những biể u đồ phức tạ p. Ông thành công nhờ cách kể chuyệ n sáng
tạ o và thú vị , tạ o cảm hứng cho người nghe với từng con số , từ ngữ hay hình ả nh minh họ a. Kỹ
năng thuyế t trình hoàn toàn có thể luyệ n tậ p. Nếu bạ n nghiêm túc tuân theo nguyên tắ c 3S dưới
đây, bạ n sẽ nằm trong nhóm 1% những người thuyế t trình hiệ u quả như Steve Jobs.
Story – Một câu chuyệ n thuyế t phục :
Bộ não củ a chúng ta có khuynh hướng ghi nhớ những câu chuyệ n có kị ch tính, cao trào tố t hơn là
những lời nói suông. Chính vì vậ y, hãy xây dựng kị ch bả n cho bài thuyế t trình của bạ n như mộ t
câu chuyệ n, có mụ c tiêu, có cao trào, có đấ u tranh và có kế t quả .
Đầ u tiên, câu chuyệ n bắ t đầ u bằ ng mộ t tựa đề (headline). Tựa đề của bài diễ n thuyế t củ a bạ n
nên ngắ n gọ n, dễ nhớ và chuyể n tải ý chính củ a cả câu chuyệ n. Steve luôn đị nh vị những sả n
phẩm củ a ông với mộ t câu vừa vặ n với mộ t post củ a Twitter (140 ký tự), ví dụ , với MacBook Air,
ông đị nh vị nó là “the world’s thinnest notebook.” – notebook mỏ ng nhấ t thế giới. Và đây cũng là
tựa đề cho bài thuyế t trình giới thiệ u MacBook Air củ a ông. Ngắ n, đơn giản và ấ n tượng!
Khi lên ý tưởng cho bài thuyế t trình, bạ n nên tậ p trung vào tố i đa ba điểm chính. Những thông
điệ p này cầ n được sắ p xế p theo trình tự logic và rõ ràng. Ngoài ra, trước khi trình bày, bạ n nên
cho người nghe biế t mụ c tiêu củ a bài thuyế t trình. Ví dụ : “Để giúp bạ n hoàn thiệ n kỹ năng thuyế t
trình, hôm nay tôi sẽ giới thiệ u 3 yếu tố làm nên mộ t bài thuyế t trình hiệu quả .” Như vậ y, bạ n sẽ
giúp người nghe hình dung câu chuyệ n dễ dàng hơn. Với mỗ i ý chính, bạ n nên có ví dụ cụ thể để
minh họa để câu chuyệ n củ a bạ n sinh độ ng hơn; và chắ c chắ n người nghe sẽ nhớ lâu hơn.
Kế t thúc câu chuyệ n, bạ n nên tóm tắ t lạ i và nhắ c lạ i mục tiêu đố i với người nghe.
Slides – Những slide đơn giả n :
Chúng ta có khuynh hướng để càng nhiề u chữ lên slide càng tố t. Tuy nhiên, bộ não chúng ta
thường chỉ làm tố t được mộ t việc trong mộ t thời điểm; chẳ ng hạ n, mộ t người khó có thể vừa
nghe vừa đọc cùng mộ t lúc. Chính vì vậ y, nếu bạ n muố n người khác nghe mình, đừng bắ t họ đọ c
chữ trên slide.
Khi Steve Jobs thuyế t trình, những gì người ta thấ y là mộ t màn hình rộ ng, với hình ả nh nổi bậ t,
mộ t con số hoặc mộ t biểu đồ đơn giả n. Hãy nhớ, “mộ t bức ả nh hơn ngàn lời nói”, hãy tậ n dụ ng
sức mạ nh của hình ả nh thay cho ngôn từ. Nhưng bạ n nhớ dùng hình ả nh chấ t lượng cao.
Theo “Presentation Zen” – mộ t cuố n sách thú vị về thuyế t trình, bạ n không nên sử dụ ng hình vẽ
clipart cũng như những mẫ u PowerPoint có sẵ n vì khán giả củ a bạ n đã chán ngấ y những hình
ả nh cũng như họ a tiế t thị nh hành từ những năm 1990. Khi cầ n thiế t, bạ n nên xen kẽ hình ả nh và
âm nhạ c hay những đoạ n phim ngắ n để làm cho câu chuyệ n củ a bạ n trở nên sinh độ ng hơn.
2. Số lượng slides phụ thuộc vào độ dài củ a “câu chuyệ n”, nhưng mỗ i ý chính chỉ nên sử dụ ng mộ t
slide. Nế u phầ n nào có nhiề u dữ liệ u cầ n trình bày, bạ n có thể chia thành 2-3 slides.
Và tậ p trung cho chữ S thứ 3 – speaker.
Speaker – Người thuyế t trình thu hút :
Là trung tâm củ a buổ i thuyế t trình, bạ n phả i chuẩ n bị thậ t kỹ .
Đầ u tiên là trang phục. Trang phụ c phải phù hợp với đố i tượng khán giả , với chủ đề và không
gian thuyế t trình (năng độ ng, trẻ trung hay chuyên nghiệ p, trang trọ ng).
Trong khi thuyế t trình, bạ n cầ n phải để ý đế n ngôn ngữ hình thể phù hợp.
- Tránh xa bục phát biểu. Bạ n nghĩ gì khi thấ y diễ n giả dính chặ t vào bụ c phát biểu và gầ n như
đọ c lại toàn bộ chữ hiệ n lên trên slide? Giờ thì bạ n đã biế t lý do.
- Nhìn khán giả , nhưng đừng “thiếu công bằ ng” khi chỉ nhìn chằm chằ m vào mộ t người nào đó.
- Phong thái tự tin, không bỏ tay vào túi quầ n hay vòng trước ngực hay mân mê đồ vậ t nào đó
như bút, giấ y hay tà áo. Nế u bạ n cảm thấ y lo lắ ng, hãy hít thở sâu để lấ y lạ i bình tĩnh.
Nói rõ, chậm với âm lượng vừa đủ và dừng khoả ng 3 giây khi bạ n chuyể n ý. Khi nói chậm và rõ,
bạ n sẽ lựa chọ n từ ngữ cẩ n thậ n hơn, và nhờ vậ y, bạ n sẽ tự tin hơn. Khi ngừng đúng chỗ , bạ n sẽ
thu hút sự chú ý của người nghe.
Và, “gia vị ” cuối cùng cho bài thuyế t trình củ a bạ n là “năng lượng, sự nhiệ t huyế t và hứng khởi”
vì thuyế t trình chính là mộ t show diễ n. Chính vì vậy, cho dù slides củ a bạ n bắ t mắ t bao nhiêu, ý
tưởng củ a bạ n hay như thế nào và bạ n sáng sân khấ u đế n nhường nào; thiế u nhiệ t huyế t, bạ n
chẳ ng thể nào thu hút sự chú ý và tậ p trung củ a khán giả cho đế n phút cuối.
Steve Jobs biế t cách biế n những buổi thuyế t trình củ a ông thành những show diễ n thậ t sự. Trong
buổ i giới thiệ u iPad đầ u tiên vào tháng 1/2010, ông đã khơi gợi sự tò mò của khán giả bằ ng cách
đưa ra mộ t câu hỏi “Chúng ta đã có điệ n thoạ i, chúng ta đã có máy tính xách tay, vậ y sả n phẩm
nào sẽ lấ p khoả ng trố ng giữa hai thiế t bị này? Sản phẩ m nào mà chúng ta có thể lướt web, check
email, xem hình ả nh, nghe nhạc, chơi game và đọc sách điệ n tử?” Liệ u đó có phải là Netbook
không? Không, vấ n đề là vì Netbook không tố t hơn bấ t cứ sả n phẩm nào. Nó chậm, chấ t lượng
hình ả nh thấ p và sử dụ ng phầ n mề m của PC. Nó không tố t hơn, nó chỉ rẻ hơn. Chúng tôi không
nghĩ đó là loạ i thiế t bị thứ ba. Và chúng tôi đã tạo ra sả n phẩm đó. Và hôm nay tôi muố n giới
thiệ u với các bạ n, ngay bây giờ, chúng tôi gọ i đó là iPad.” Những tràng vỗ tay, những tiế ng cười
sả ng khoái củ a khán giả đã chứng minh show diễn củ a Steve Jobs thậ t sự đem lạ i cho họ nhiều
hứng thú, mộ t cả m xúc mạ nh mẽ và ấ n tượng khó quên