1. САНХҮҮ ЭДИЙН ЗАСГИЙН ДЭЭД СУРГУУЛЬ
“Брэндийн хөгжөөн дэмжигчидийн үнэ цэнэ”
Эрдэм шинжилгээний хуралд зориулав.
Гүйцэтгэсэн оюутнууд:
П.Бэрцэцэг- СЭЗДС-ийн БУ-III /99620056/
Л.Гэрэлтуяа-СЭЗДС-ийн НББ-IV/95086060/
М.Ундрал-СЭЗДС-ийн НББ-III /99725385/
Ц.Цэлмэг-СЭЗДС-ийн СУ-III /99803685/
Удирдагч багш:
С.Сайн-Од /MBA/
Улаанбаатар хот
2011 он

2. АГУУЛГА
Илтгэлийн хураангуй
3
Түлхүүр үгс
3
Оршил
4
НЭГДҮГЭЭР БҮЛЭГ: БРЭНД ТҮҮНИЙ ТУХАЙ ОЙЛГОЛТ
1.1 Брэндийн тухай ойлголт
5
1.2 Брэндийн мөн чанар
5
1.3 Брэндийг бүтээх процесс
6
1.4 Брэндийн төрлүүд
6
1.5 Брэндийн зан чанар
7
ХОЁРДУГААР БҮЛЭГ: БРЭНДИЙН ҮНЭНЧ ХЭРЭГЛЭГЧДИЙН ҮНЭ ЦЭНЭ
2.1 Брэндийн үнэнч хэрэглэгч гэж хэн бэ?
8
2.2 Брэндийн үнэнч хэрэглэгчийн шатлал
8
2.3 Брэндийн таниулга ба брэнд дэмжигчид
9
2.3 Брэндийн үнэнч хэрэглэгчийн үр ашиг
10
ГУРАВДУГААР БҮЛЭГ: СУДАЛГААНЫ ХЭСЭГ
11
Дүгнэлт
15
Санал зөвлөмж
16
Ном зүй
16
2

3. Илтгэлийн хураангуй
Манай улсад тэр дундаа дотоодын брэндүүдэд “брэнд” гэсэн ойлголт нь бүрэн
утгаараа хөгжөөгүй байгаа ба хөгжиж буй шатан дээрээ явж байгаа юм. Брэндийн
үнэнч хэрэглэгчид нь тухайн брэндийн хувьд сэтгэл зүйн болон үндсэн үр ашгийг
нэмэгдүүлдэг. Иймээс бид нар энэхүү эрдэм шинжилгээний ажлаараа хэрхэн
брэндийн үнэнч хэрэглэгчидтэй болох, тэднийг хэрхэн бий болгох, Монголын
дотоодын гоо сайхны брэндүүдийн хувьд үнэнч хэрэглэгчид байгаа эсэхийг
судлахыг зорин асуулгын аргаар SPSS 16.0 программыг ашиглан 100 хүнээс судалгаа
аван брэндийн үнэнч хэрэглэгчдийн шатлал, брэндийн зан чанар, брэндийн
дэмжигчид ямар шатлалдаа явж байгаа болоод брэндийн үнэнч хэрэглэгчийг
хөгжүүлэх гарцыг олж харсан болно.
Түлхүүр үгс
Brand advocate-Брэнд дэмжигч
Brand identity- Брэндийн онцлог
Brand аwareness- Брэндийн тухай мэдлэг
Brand image – Брэндийн төсөөлөл
Brand experience- Брэндийн туршлага, дүгнэлт
Brand loyalty-Брэндийн үнэнч хэрэглэгч
3

4. Оршил
Монгол улсад сүүлийн 2 жилийн хугацаанд дэлхийд нэр хүндтэй олон олон
брэндүүд орж ирэн брэндийн хэрэглэгчдийн тоо өдрөөс өдөрт өсөн нэмэгдэж байгаа
энэ үед дотоодын гоо сайхны брэндүүд үнэнч хэрэглэгчидтэй эсэх, тэднийг хэрхэн
хөгжүүлэх, ингэснээр тухайн брэндийн үнэ цэнэ болоод ашиг орлого хэрхэн өсөн
нэмэгдэхийг доор хийсэн ажлаараа харуулахыг зорилоо. Монгол улсын хувьд
Брэндийн үнэнч хэрэглэгчдийн тухай асуудал бүрхэг төдийгүй тэдгээрийг бий
болгоход брэндийн хөгжөөн дэмжигчид гэж хэн болох, тэдний үнэ цэнийн талаарх
ойлголт зэргийг гол сэдвээ болгон судалсан нь шинэлэг санаа болж чадсан гэдэгт
найдаж байна.
4

5. НЭГДҮГЭЭР БҮЛЭГ
Брэнд, түүний тухай ойлголт
1.1 Брэндийн тухай ойлголт
Брэнд гэдэг нь нэг эсвэл бүлэг худалдаачид өөрийн бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг
тогтоох, улмаар бусад өрсөлдөгчдөөс тэдгээрийг ялгахын тулд хэрэглэж байгаа нэр,
нэр томъѐо, бэлэгдэл, тэмдэг, загвар дизайн болон тэдгээрийн хослол юм.
Брэнд бол үйлдвэрлэгч, худалдаачдаас худалдан авагч, үйлчлүүлэгчдэд амласан
тусгай шинж чанар, үр ашиг, үнэ цэнэ, үйлчилгээний нийлбэр цогц юм. Брэнд нь
худалдан авагчдад нэг бүтээгдэхүүнийг нөгөөгөөс ялгахад туслахаас гадна
үйлдвэрлэгч, худалдаачдад ижил төстэй бүтээгдэхүүнээс өөрийн бүтээгдэхүүнийг
хуульчлан хамгаалах ач холбогдолтой байдаг.
1.2 Брэндийн мөн чанар
Брэнд нь материаллаг, мэдрэгдэхүйц, бодит зүйл биш боловч хүний оюун бодолд
оршин байдаг. Брэнд хүн бүрт ялгаатай бодол, ойлголтыг төрүүлдэг тиймээс
брэндийн талаар хүмүүс өөр өөрсдийн ойлгоц, төсөөлөлтэй байдаг байна. Зарим
хүмүүс брэндийн тухай ач холбогдолгүй зардал, зарим нь хийсвэр нэмэгдэл өртөг,
мөнгөний бодит биш үнэ цэнэ ч хэмээн боддог. Брэндийг хүмүүс өөрийнхөө
хүссэнээр ойлгодог.
Цорын ганц брэндийг бий болгох явц нь санамсаргүй үйл явдал биш бөгөөд
хүчтэй гэхдээ энэ нь бүдүүлгийн шинж биш, уян зөөлөн сэтгэлтэй гэхдээ сул доройн
шинж биш, зоримог гэхдээ хөөрөгдөл биш, хөгжилтэй гэхдээ бодлогогүй зан биш,
бахархмаар гэхдээ бардамнал биш үйл явц юм. / John O`Brien “Sherwin Williams”
маркетингийн компаний үндэслэгч, дэд захирал /
Аливаа брэндийн хүч чадал нь худалдан авагчийн үйлдэлд нөлөөлөх чадварт
оршино. Мөн хэрэглэгчдэд худалдан авах шийдвэр гаргалтыг илүү хурдан бөгөөд
илүү итгэлтэй гаргахад нөлөөлдөг.
Брэнд бол яг итгэл найдварын тэмдэг шиг юм. Брэнд яг найдвартай найзтай адил
юм. Хэрвээ бид хүмүүсээс дуртай брэндийнх нь тухай асуувал тэд:
- Би үүнийг сайн гэдэгт итгэдэг.
- Би энэ брэндэд эргэлздэггүй гэж хариулдаг.
Энэ хариулт нь хэрэглэгчдэд олон сонголт байдаг боловч зөвхөн энэ брэндийн
чанарт итгэдэг учраас үнэнч байдаг байна. Энэ нь хэрэглэгчдийн оюун ухаанд
бидний брэнд хэрхэн байршсаныг бас давхар илтгэдэг.Үүнд л брэндийн хүч чадал
оршиж байгаа юм.
5

6. 1.3 Брэндийг бүтээх процесс
Brand
identity
Brand
аwareness
Brand
image
Brand
promise
Brand
experience
Brand
loyalty
Brand
equity
Brand identity - Брэндийг тодорхойлох гол онцлог давуу талууд, олон нийтэд хүргэх
түлхүүр санаануудыг бий болгох үе шат.
Brand аwareness - Брэндийн онцлог давуу талуудын талаарх ойлголтыг хэрэглэгчийн
ухамсарт суулгаж өгөх процесс.
Brand image - Brand awareness нь brandimage-ийг бий болгодог. Brand image гэдэг нь
тухайн брэндийн талаар хэрэглэгчидэд бий болсон сэтгэгдэл, төсөөлөл юм.
Brand promise - Тухайн бүтээгдэхүүнийг хэрэглэснээр өөрт бий болно гэж
хэрэглэгчдийн хүсэн, хүлээж буй үр ашгийн талаарх төсөөлөлийг Brand promise
гэдэг. Өөрөөр хэлбэл брэнд нэвтрүүлэгчийн хэрэглэгчидэд бүтээгдэхүүний үр
ашгийн талаар өгч буй амлалт юм. Тухайн бүтээгдэхүүнийг хэрэглэснээр өөрт ямар
үр ашигтай вэ гэдэг асуудал хэрэглэгчийн хувьд хамгийн чухал юм.
Brand experience - Брэндийн амлалтын дагуу бүтээгдэхүүнийг хэрэглэгч хэрэглээд
бий болсон дүгнэлт нь Brand expierence юм. Хэрвээ хүсэн хүлээж буй үр ашгаа
хэрэглэгч хүртвэл тухайн бүтээгдэхүүний байнгын хэрэглэгч болно гэсэн үг. Өөрөөр
хэлбэл брэндийг зах зээлд хэрэглээ болгоход амлалт, үр дүн хоѐр таарч байх явдал
хамгийн чухал байдаг.
Brand loyalty - Тухайн брэндийн байнгын хэрэглэгчид нь Brand Loyalty-г бий
болгодог. Өөрөөр хэлбэл брэндийг тууштай, үнэнчээр хэрэглэж байна гэсэн үг юм.
Brand equity - Тухайн брэндэд тууштай үнэнч хэрэглэгчдийн тоогоо компани
нэмэгдүүлсэнээр brand equity-г бүрдүүлдэг. Брэндийн зах зээлд эзлэх байр суурь гэж
ойлгож болно. Энэ нь байгууллагын маркетингийн үйл ажиллагааны чармайлтын үр
дүнд бий болдог. Нэгэнт бий болсон хүчтэй брэнд нь тухайн компаний хувьд
орлогын том эх үүсвэрийг бүрдүүлж өгдөг. Үнэнч хэрэглэгчид гэдэг бол брэндийн
олж авч чадах хамгийн том хөрөнгө юм.
1.4 Брэндийн төрлүүд
1. Үйлдвэрлэгчийн брэнд
- Multi product branding - Гэр бүлийн брэнд гэж бас нэрлэдэг. Үйлдвэрлэгчийн
нэг брэнд нэрийн дор олон бүтээдэхүүнийг зах зээлд нэвтрүүлэх стратеги юм.
- Multi branding - Бүтээгдэхүүний нэр төрлүүд тус бүрт өөр өөр брэндийн нэр
өгөх стратеги юм. Өөр өөр зах зээлийн сегментэд бүтээгдэхүүн гаргаж байгаа
үед үр дүнтэй байдаг.
2. Дистрибюторын
брэнд
Үйлдвэрлэгч
өөрийн
бүтээгдэхүүнээ
дистрибюторын брэндийн нэрээр зах зээлд нэвтрүүлэх юм. Private brand, Store
brand гэж бас хэлдэг. Distributor-ийн Sears, Craftsman, Hermes гэхчилэн
алдартай брэндүүд байдаг. Үйлдвэрлэгчийн нэр хүнд танигдаагүй,
маркетингийн зардал гаргах боломжгүй үед хэрэглэхэд тохиромжтой байдаг.
Зах зээлд нэвтрүүлэх зардалыг бууруулдаг ба зуучлан борлуулагч гол ашгийг
хүртдэг.
6

7. 3. Холимог брэнд - Үйлдвэрлэгч өөрийн брэндийн нэрээр бүтээгдэхүүнийг зах
зээлд нэвтрүүлэхээс гадна, тухайн сегментэд зориулж борлуулагчийн
брэндийн нэрээр бүтээгдэхүүнийг зах зээлд гаргахыг хэлдэг.
1.5 Брэндийн зан чанар
David A. Aaker нь брэндийн стратегийн мэргэжилтэн, University of California-ын
Haas School of Business –ын хүндэт профессор, глобал брэнд болон маркетингийн
зөвлөх
Энэ хүн “Брэндийн чанар”-гэсэн ойлголтыг гаргаж ирсэн юм. Бид монголын гоо
сайхны бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэгч 3 компаний уриа үг, лого, эрхэм зорилго зэрэгт
үндэслэж дараах зан чанаруудыг тодорхойллоо.
Монос - Бид импортыг орлох шилдэг гоо сайхны
үйлдвэрлэгч болохыг зорино.
Мандухай - “Монгол хатдын
бүтээгдэхүүнээр гоѐцгооѐ”
хэрэглээ
үндэсний
Ичкрем – “Өдрөөс өдөрт өнгөлөг
Өдөр тутмын хэрэглээ”
Хэмжүүр
Онцлог
шинж
Жишээ
Тууштай байдал
Сэтгэл хөдлөл
- Зохион бүтээгч
- Хямд
- Шилдэг
- Зоримог
үйлдвэрлэгч
- Нээлттэй
- Гүйцэтгэгч
- Эрч хүчтэй
- Баталгаатай
- Шургуу
Монос
Мандухай
Өрсөлдөхүйц
- Өдөр тутмын
- Амжилттай
- Найдвартай
- Туршлагатай
Ичкрем
Брэндийн чанар нь хүний зан чанартай ижил байдаг. Брэндийн зөв чанарыг
бүтээснээрээ хэрэглэгчдийн сэтгэлийг татдаг.
Брэндийг дахин байршуулах гэдэг нь хэрэглэгчдийн эрхэмлэдэг зүйлийг өөрчлөх
Брэндийн байршилт
Брэндийн зан чанар
Хэрэглэгчид брэндийн аль Брэнд хүнтэй адил зан чанартай, жишээлбэл,
үзүүлэлтийг нь санадаг вэ?
эрэлхэг, нөхөрсөг, эмэгтэйлэг гэх мэт яг ямар хүн бэ
гэдэг шиг брэндийг бас зан чанараар нь тодорхойлж
болдог.
Брэндийн онцлог шинжийн Брэндийн онцлог шинжийн сэтгэл хөдлөлийн тал
оновчтой тал
7

8. ХОЁРДУГААР БҮЛЭГ
Брэндийн үнэнч хэрэглэгчдийн үнэ цэнэ
2.1 Брэндийн үнэнч хэрэглэгч гэж хэн бэ?
Бараагаа хөгжүүлэх байдал, олон нийтэд нээлттэй харилцаатай болоход
брэндийн үнэнч хэрэглэгчид гол байр суурийг эзэлдэг. Хамгийн сайн зар
сурталчилгааг олон нийтийн хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр цацсан ч бүтээгдэхүүн
үйлчилгээнийхээ хэрэглэгчдийн хүлээлтийг хэмжилгүйгээр брэндийн үнэнч
хэрэглэгчдийг бий болгож чадахгүй. Зар сурталчилгаа нь зах зээлд шинээр
нийлүүлэгдэж буй бүтээгдэхүүн үйлчилгээг хүмүүст зөвхөн таниулах, танилцуулах
үе шат юм. Энэхүү танилцуулга нь хүмүүст хоногшилт үүсгэж ингэснээр тэдний
сэтгэл зүйг нөмрөн авч хэрэглэгчид тухайн бүтээгдэхүүн үйлчилгээг ойлгон хүлээн
авч худалдан авалт хийснээр хүчирхэг брэндүүд бий болдог. Брэндийн үнэнч
хэрэглэгчид тухайн брэндийнхээ талаар бүрэн дүүрэн сэтгэгдэлтэй болсоноор бусад
этгээдүүдээс илүү их хариуцлага үүрэн тухайн брэндийг 3дагч мэдээллийн
хэрэгслүүдийг ашиглан тухайн брэндийн ойлголтыг хүмүүст хүргэж байдаг.
Хэрэглэгчдийн сэтгэл ханамжтай байдал нь брэндийн үнэнч хэрэглэгчийг бий
болгох гол хүчин зүйл юм. Гэхдээ энд ганцхан чухал зүйл байдаг. Хэрэглэгчийн
сэтгэл ханамжгүйгээр ямар ч брэндийн үнэнч хэрэглэгч байх боломжгүй юм. Ихэнх
брэндүүд хэрэглэгчийнхээ өмнө алдаа гаргадаг. Тэд хэрэглэгчдийн дунд анх бий
болгосон үзэл санаа, амлалтандаа хайхрамжгүй хандаж түүнийгээ мартчихсан
байдаг. Хэрэглэгчдийн сэтгэл ханамжийн тухай ойлголт нь брэндийн үнэнч
хэрэглэгчдийг хөдөлгөх хүч болж байдаг. Ухаалаг компаниуд үүнтэй санал нийлдэг
бөгөөд тэд хэрэглэгчдийнхээ сэтгэл ханамжийг хянаж, судалж байдаг. Энэ нь
брэндийн менежментийн системийн нэг хэсэг зүйл болдог үүнийг Mystery shoppers
гэж нэрлэдэг. Хэрэглэгчийн сэтгэл ханамжтай байдал нь Брэнд бүтээх үйл явцын
амин сүнс нь юм.
2.2 Брэндийн үнэнч хэрэглэгчийн шатлал
Худалдан
авахаар
сонирхож буй
Худалдан авах
хэрэглэгчид
магадлалтай
Худалдан авах
хэрэглэгчид
чадвар бүхий
Худалдан авах
хэрэглэгч, гэхдээ
чадвар бүхий
танай
хэрэглэгч, харилца идэвхжүүлэлтийг
а тогтоох
сонирхож байгаа
боломжтой
Хэрэглэгч
Танай
бүтээгдэх
үүн, үйлчи
лгээг
худалдан
авагч
8
Дэмжигч
Бүтээгдэхүүн,ү
Үйлчлүүлэгч йлчилгээний
Давтан
тухай аз
худалдан
жаргалтайгаар
авалт хийдэг танай брэндийн
өмнөөс бусдад
итгүүлэн
сурталчилдаг

9. 2.3 Брэндийн таниулга ба брэнд дэмжигчид
Бизнесийн өсөлтөнд нөлөөлдөг гол хүчин зүйл юу вэ? Үүний хариулт бол
брэндийг таниулах явдал юм. Хэрэглэгчид болон худалдан авагчид таны брэндийн
талаар найз нөхөд болон бусад хүмүүст ярьсанаар худалдан авалтын өсөлтөнд шууд
нөлөөлдөг. Энэ санааг анх “Harvard-ын бизнесийн сэтгүүл” гаргаж нөлөөллийг нь
судалсан юм. Брэндийг таниулах үйл явц нь брэнд имиж болон брэндийн сэтгэл
ханамжаас илүү чухал. Брэндийг хэрэглэж үзсэн хүмүүсийн 91% нь бусдад тухайн
брэндийн талаар зөвлөгөө өгдөг байна. Менежментийн зөвлөх McKinsey: АНУ-ын
бүтээгдэхүүний борлуулалтын 2/3-оос дээш %-д нь ам дамжсан мэдээнүүд
нөлөөлдөг гэж тайлбарлажээ. Хүмүүсийн 14% нь зар сурталчилгаагаар үзсэн,
сонссон, уншсан зүйлдээ итгэдэг, үлдсэн хэсэг нь найз нөхөд, танидаг хүмүүсийнхээ
зөвлөгөөнд итгэдэг байна. Хэрэглэгчдэд нөлөөлөлдөг 2 төрлийн хүмүүс байдаг.
1. Үзэл бодлын лидер /Opinion Leader/
2. Брэнд дэмжигчид /Brand Advocates/-ыг ашигладаг.
Үзэл бодлын лидерүүд нь олонд танигдсан хүмүүс байдаг ба тэдний үзэл бодлыг
сурталчилгаа, PR гэх мэт хэрэгсэлүүдээр олонд хүргэдэг.
Брэнд дэмжигчид нь энгийн үйлчлүүлэгчид, худалдан авагчид байдаг боловч бусад
хүмүүст хамгийн их нөлөөлж байдаг
Иймд брэнд дэмжигчдийг олон болгох нь брэндийн хувьд чухал юм.
Брэнд таниулгын пирамид
Брэнд дэмжигчид
/brand advocates/
Брэнд бишрэгчид
/brand adorers/
Брэнд сонгогчид
/brand adopters/
Брэнд сонгогчид танай брэндийг хэрэглэж үзээд энгийн хэрэглэгчид болж байгаа
хүмүүсийг хэлэх ба энэ нь нийт хэрэглэгчдийн ихэнхи хувийг эзэлдэг.
Брэнд бишрэгчид одоогийн худалдан авагчид, гэхдээ танай брэндэд сэтгэл татагдаж
үнэнч болж байгаа хэрэглэгчдийг хэлнэ. Энэ нь нийт хэрэглэгчдийн дундаж хувийг
эзэлдэг.
Брэнд дэмжигчид нь танай брэндэд сэтгэл ханамжтай байдаг бөгөөд брэндийн
туршлага болон сэтгэгдлээ бусадтай хуваалцаж, энэ брэндийнхээ тухай зөвлөгөө
өгдөг хэрэглэгчидийг хэлнэ. Энэ нь нийт хэрэглэгчдийн цөөхөн хувийг эзэлдэг.
Брэнд дэмжигчидийг бий болгоход хэцүү байдаг ч нэгэнт бий болсон тохиолдолд
манай брэндэд үнэнч байдаг.
9

10. 2.4 Брэндийн үнэнч хэрэглэгчийн үр ашиг
Жил бүр компаниуд үлэмж хэмжээний мөнгийг уламжлалт маркетингийн үйл
ажиллагаанууддаа зарцуулж байдаг. Тэдгээр хөтөлбөрүүд нь хэдийгээр
хэрэглэгчдийг хаалган дээр авчирах тохиолдол байдаг ч гэсэн брэндийн үнэнч
хэрэглэгчидийг үүсгэдэггүй. Судалгаагаар үзэхэд шинэ хэрэглэгчдийг татах нь
хуучин хэрэглэгчидэд зарцуулахаас 5-7 дахин илүү зардалтай гэсэн байдаг.
Одоогийн хэрэглэгчдээ тогтоон барьж тэдэнд хандсан үйл ажиллагаа явуулах нь
борлуулалтын өсөлт зэрэг үр ашигийг авчирдаг. Мөн тэдгээр үнэнч хэрэглэгчдийн
өөрсдийн нөлөөллийн хүрээндээ хийсэн аман маркетинг нь брэндийн хэрэглэгчдийг
бий болгож байдаг байна.
Борлуулалтыг жинхэнэ утгаар нь өсгөх гол хөшүүрэг бол брэндийн үнэнч
хэрэглэгчдийг бий болгож хөгжүүлэх явдал юм.
Deliotte компани нь брэнд дэмжих байдал болон хэрэглэгчид хэрхэн дуртай
брэндтэйгээ холбогддог талаар мэдэхийн тулд интернэтийг ашиглан 2009 оны 8 сард
судалгаа хийсэн.Энэ судалгаагаар судалгаанд хамрагдсан хэрэглэгчдийн дуртай
брэндээ худалдаж авч буй зан төлөв болон тэдгээрийн хоорондын нөлөөллийг
судалж үзсэн байна. Энэхүү судалгаанд брэнд дэмжигчдийг улам илүү ойлгож
тодорхойлохын тулд АНУ-ын 1700 гаруй хэрэглэгчдийг 3 категорт хувааж авч
үзсэн.Судалгааны үр дүнд үнэнч хэрэглэгчид нь дуртай брэнддээ энгийн
хэрэглэгчдийг бодвол дунджаас илүү мөнгө зарцуулдаг бөгөөд үргэлж тухайн
брэндтэйгээ холбоотой байдаг гэсэн байна.
Deliotte-ийн судалгааны үр дүнгээс харахад:
Брэндийн үнэнч хэрэглэгчид энгийн хэрэглэгчдийг бодвол 5 дахин болон түүнээс
илүүтэйгээр танай бүтээгдэхүүнд үнэ өртөг зарцуулдаг.
- Энгийн хэрэглэгчдийг бодвол 2 дахин илүү үнэ өртгийг төлдөг буюу 2 дахин
илүү худалдан авалт хийдэг
- Брэндийн үнэнч хэрэглэгчидийн явуулсан зөвлөгөө санал хүсэлт нь энгийн
хэрэглэгчдийг бодвол 3дахин болон түүнээс их байдаг байна.
10

11. ГУРАВДУГААР БҮЛЭГ
Судалгааны хэсэг
Судалгааны ажлын зорилго: Үндэсний арьс арчилгааны бүтээгдэхүүн
үйлдвэрлэгчдийн брэндийн талаарх хэрэглэгчдийн үнэлэмжийг хэмжих, цаашлаад
брэндийн үнэнч хэрэглэгчийн шатлалд хэрэглэгчид хаана байршиж байгааг
тодорхойлоход оршино.
Нийт боломжит хэрэглэгчдээс түүвэр хийн 100 хэрэглэгчээс 16 асуулттай анкетын
аргаар
авсан.
Судалгаагааг
үндэсний
арьс
арчилгааны
бүтээгдэхүүн
үйлдвэрлэгчдийн брэндийн талаарх хэрэглэгчдийн үнэлэмжийг хэмжих зорилготой
хийсэн. Дээрх судалгааны үр дүнд үндэслэн брэндийн үнэнч хэрэглэгчийн шатлалд
хэрэглэгчид чухам хаана байршиж байгааг тодорхойлох ба үүнээс монголын арьс
арчилгааны бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэгч компаниудад хэрхэн үнэнч брэнд
хэрэглэгчийн тоог нэмэгдүүлэх санал зөвлөмж өгөх болно.
Судалгааны үр дүнгээс харахад хэрэглэгчдийн дийлэнхи хэсэг нь буюу 76% нь
гадаадын бүтээгдэхүүнийг илүүд үздэг харин 24% нь дотоодын бүтээгдэхүүнийг
илүүд үздэг гэж хариулсан байна.
11

12. Дээрх харьцуулсан хүснэгтээс харахад судалгаанд оролцсон хүмүүсээс авсан
асуулгын байнга хэрэглэмэээр санагдсан гэх хариултыг үндэслэн брэндийн үнэнч
хэрэглэгчдийн шатлалыг тодорхойлбол, Мандухай хатан гоо сайхны брэнд нь
үйлчлүүлэгч гэсэн шатлал дээр байна. Аакерын тодорхойлон гаргаж ирсэн брэндийн
зан чанарыг харвал сэтгэл хөдлөлтэй гэсэн чанараар тодорхойлогддог. Харин энэ
шатлалаа ахиулан дэмжигчдэд хүрэхэд одоогийн байдлаа өөрчлөн зан чанар дээрээ
түлхүү анхаарч бүтээлч, шинийг эрэлхийлэгч гэсэн зан чанарыг төлөвшүүлэх нь энэ
брэндийн хувьд чухал юм.
12

13. 13

14. Судалгаанд оролцсон эмэгтэйчүүдийн нас болоод хэрэглэгчийн худалдан авалтын
зан төлөвийг харахад өсвөр насны хэрэглэгчдийн хувьд гэр бүл найз нөхөд нь тэдний
худалдан авалтанд нөлөөлдөг, залуу хэрэглэгчдийн хувьд тухайн брэндийн
худалдагч, дунд насныхан мэргэжлийн гоо сайханчаас тухайн брэндийнхээ
ойлголтыг олж авдаг байна. Тэгэхээр Монголын худалдан авагчдын судалгааны
дунджаас харахад тухайн брэндийн худалдагч брэндийн тухай ойлголт, сэтгэгдлийг
хэрэглэгчиддээ хүргэдэг байна. Дээрхи үр дүнгээс харахад тухайн хэрэглэгч сэтгэл
ханамжай байх тусмаа бусдад санал болгодог байна.
Энэ нь тухайн брэнд Брэндийн амлалтандаа хүрсэнээр сэтгэл ханамжтай байдал бий
болж энэ нь ялангуяа Монос брэнд үнэнч хэрэглэгчтэй болоход ойрхон байгааг
харуулж банйа.
14

15. Дүгнэлт
Брэнд амлалтандаа хүрсэнээр тухайн брэнд хэрэглэгчдийн дунд сэтгэл
ханамжийг бий болгож улмаар брэндийн үнэнч хэрэглэгчдийг бий болгодог.
Брэндийн үнэнч хэрэглэгчид нь тухайн брэндийн хамгийн чухал хөрөнгө юм.
Бидний хийсэн судалгаанаас үзэхэд Дотоодын гоо сайхны бүтээгдэхүүн
үйлдвэрлэгчдийн дунд гоо сайхны брэндийн үнэнч хэрэглэгчид байхгүй боловч
Мандухай брэндийн хувьд үйлчлүүлэгч, Монос, Ичкремийн хувьд хэрэглэгч гэсэн
брэндийн үнэнч хэрэглэгчийн шатандаа явж байна.
Харин брэндийн хөгжөөн дэмжигчдийн хувьд хүмүүс гэр бүл, найз нөхөд
гэсэн ойрын хүрээлэлдээ таалагдсан брэндээ санал болгодог нь брэндийн дэмжигчид
Дотоодын гоо сайхны брэндийн хуьд бүрэн хөгжөөгүй нь харагдаж байна.
Делойтоос гаргасан судалгаанаас үзэхэд брэндийн дэмжигчид нь 3дагч мэдээллийн
хэрэгслийг түлхүү ашиглан брэндийн үнэнч хэрэглэгчдийг бий болгоход гар бие
оролцдог байна. Тиймээс дотоодын гоо сайхны брэндийн хувьд энэ сувгийг ашиглан
брэнд дэмжигчдийг хөгжүүлэн брэндийн үнэнч хэрэглэгчтэй болох боломж нээлттэй
байна. Хэрвээ энэ сувгийг бүрэн утгаар нь ашиглаж чадвал тухайн брэндийн хувьд
үнэ цэнийн өсөлт бий болгоно гэж үзэж байна.
15

16. Санал зөвлөмж
1. Монголын ихэнх компаниуд зөвхөн борлуулалтаа өсгөх, зардалаа бууруулах тал
дээр түлхүү анхаардаг. Харин борлуулалтыг жинхэнэ утгаар нь нэмэгдүүлдэг
брэндийн үнэнч хэрэглэгчдийг бий болгох ашиг тусыг мэддэг боловч үүнийг бий
болгох явцдаа алдаа гаргадаг. Энэ нь буцаад хэрэглэгчдээ алдахад хүргэдэг.
Тиймээс компаниуд брэнджүүлэлтийн эхний шатнаасаа эхлээд энэ тал дээрээ
анхаарах хэрэгтэй.
2. Брэнд дэмжигчдийн 3дагч мэдээллийн хэрэгсэл болох интернэт сайт, блог,
Facebook, Twitter зэрэгт гишүүнчлэлтэй болж идэвхитэй ажиллуулах. Үүгээр зар
сурталчилгааны зардлаа тодорхой хэмжээгээр хэмнэх боломжтой юм.
Ном зүй
Балжмаа Б. /СЭЗДС/ “Маркетингийн судалгаа”, Улаанбаатар 2010 он
Отгонсүрэн Я. /МУИС-ЭЗС-ийн маркетинг, олон улсын худалдааны тэнхим /
“Маркетингийн удирдлага” , Улаанбаатар 2010 он
Түвшинзаяа С. /СЭЗДС/ “Маркетингийн удирдлага”, Улаанбаатар 2006 он
“A Branded World”, 2009
Patricia F.Nicolino “The complete idiot’s guide to brand management”, 2000
Dr.Amit Rangnekar NMIMS-MBA /2007-08/
www.brand-channel.com
www.deliotte.com
www.wikipedia.com
16