2. Finansal Analiz
Finansal Analiz, işletmenin muhasebe
kayıtlarına dayanarak gelir ve giderler ile nakit
akışlarını analiz ederek sonuçlara ulaşan bir
disiplindir.
3. Finansal Analiz Kavramı ve
Önemi
Bir işletmenin finansal durumunu görebilmek,
finansal planlama ve kontrol faaliyetlerini
sağlıklı bir şekilde yerine getirebilmek finansal
tablo unsurları arasındaki ilişkileri daha net
ortaya koyabilmek için finansal analiz uygulanır.
4. İşletmelerin Sağladığı
Faydalar
İşletmenin mevcut durumunun belirlenmesi
Finansal planların hazırlanması
Finansal politikaların değerlendirilmesi
İşletmenin kaynaklarının temini ve varlıklara
dağılımının incelenmesi
Işletmenin geleceği hakkında tahminlerde
bulunmak
5. Yöntemlerden Kimler Yararlanır
İşletme Yöneticileri: Mevcut durumu görebilmek
ve planlamayı yapabilmek amacıyla
Kredi Analistleri: İşletmenin borç ödeme gücünü
görebilmek amacıyla
Menkul Kıymet Analistleri: İşletmenin büyüme
potansiyelini ve verimliliğini görebilmek amacıyla
6. Finansal Analiz Türleri
Kapsamına Göre Analizler:
Statik Analiz: finansal analizi tek bir dönemle sınırlayan
analiz türüdür. Genellikle; cari dönemi kapsar.
Dinamik Analiz: işletmenin birden fazla döneme aittir.
Tablolarda yer alan kalemlerin göstermiş oldukları
eğilimler tespit edilmeye çalışılır
7. Yapılış Amacına Göre Finansal
Analiz
Yönetim analizi; işletme yönetiminde alınacak
kararlara dayanak oluşturmak üzere gerçekleştirilen
analizdir.
Yatırım analizi; işletmenin ortakları, işletmeye uzun
vadeli kaynak sağlayanlar ya da kaynak sağlamayı
düşünen kişilerce yapılan analizdir.
Kredi analizi; işletmenin likidite durumunu ve
borçlarını ödeme kabiliyetini belirlemek için kullanılır.
8. Analizi yapanın kimliğine göre finansal analiz
İç analiz; Finansal analizin işletme personeli
tarafından gerçekleştirilmesidir.
Dış analiz; işletme dışından kişilerce
gerçekleştirilir. Bunlar, kamu görevlileri,
denetçiler ya da kreditörler olabilmektedirler.
9. Karşılaştırmalı Tablolar Analizi
(Yatay Analiz)
Bir işletmenin farklı tarihlerde düzenlenmiş
finansal tablo kalemlerinde ortaya çıkan
değişikliklerin incelenmesi ve değerlendirilmesini
kapsar.
11. Finansbank’ın mali tabloları analiz edildiğinde bankanın
2010 yılı net faaliyet karının, 2009 yılına kıyasla yüzde
41 oranında artarak 915 milyon liraya ulastığı
görülmektedir. Finansbank’ın toplam aktifleri yüzde 30
artışla 38 milyar liraya, müşteri mevduatı ise yüzde 21
artış ile 24 milyar liraya ulaşmıştır.
Bankanın özkaynaklarının da yüzde 44’lük artış ile 5,2
milyar lira olduğu görülmektedir. Bütün bu
göstergelerden hareketle bir önceki döneme göre
Finansbank’ın karlılığını ve sermaye yapısını
güçlendirdiği söylenebilir.
12.
13.
14. Yüzde Metodu (Dikey Analiz)
Finansal tablolarda yer alan ana hesap
gruplarının 100 kabul edilip alt hesapların buna
göre oranlanması esasına dayanır. Analizde,
tek bir yıla ait veya birden fazla yıla ait tablolar
kullanılabilir. Yıllık veriler karşılıklı olarak
değerlendirilecek, işletme faaliyetlerinin
yeterliği görülebilecektir.
15. DİKEY YÜZDELER ANALİZİ BİLANÇO
31/12/2010 2010 % 31/12/2011 2011 % 31/12/2012 2012 %
Dönen Varlık 354.453.868 38 521.846.318 43 548.493.598 38
Duran Varlık 590.315.461 62 702.947.349 57 879.073.053 62
Toplam Varlıklar 944.769.329 100 1.224.793.667 100 1.427.566.651 100
Kısa Vadeli Yükümlülükler 169.969.381 18 266.353.529 22 322.185.975 23
Uzun Vadeli Yükümlülükler 159.376.893 17 160.463.311 13 107.538.404 7
Özsermaye 615.423.055 65 797.974.827 65 997.842.272 70
Toplam Kaynaklar 944.769.329 100 1.224.793.667 100 1.427.566.651 100
2010
Dönen
Varlık
Duran
Varlık
2011
Dönen
Varlık
Duran
Varlık
2012
Dönen
Varlık
Duran
Varlık
KVYK
UVYK
Özkaynak
KVYK
UVYK
Özkaynak
KVYK
UVYK
Özkaynak
16. Trend analizi (Eğilim yüzdeleri)
Finansal tablolarda yer alan kalemlerin belli bir zaman
seyri içerisinde göstermiş oldukları eğilimlerin
belirlenmesi yöntemidir. Bir yılın verileri baz alınarak,
100 olarak kabul edilir.
Bir kalemin eğilim yüzdesi 100’den küçük çıkarsa,
azaldığı
Bir kalemin eğilim yüzdesi 100’den büyük çıkarsa,
arttığı anlaşılır.
18. Finansal Analiz Teknikleri
Rasyo (Oran) Analizi:
İşletmenin borç ödeme yeteneği, finansal
yapısı, varlıkların etkinliği ve karlılığı gibi çeşitli
konulardaki soruların yanıtlarına yardımcı olur.
19. Oranlar
Cari Oran: İşletmenin kısa vadeli borçlarını
dönen varlıkların toplamıyla ödeme gücünü
gösterir.
Oranın yüksek çıkması yüksek çalışma
sermayesiyle faaliyet gösterildiği anlamına
gelir.
21. Likit Oran
İşletmelerin bir yıllık zaman dilimi içerisinde stoklarını
nakde çevirememesi durumunda diğer dönen
varlıklarla kısa vadeli borçlarını ödeyebilme gücünü
gösterir. Bu orana asit oran da denmektedir.
23. Nakit Oran
İşletmelerin bir yıllık zaman dilimi içerisinde stoklarını
eritememesi, alacaklarını tahsil edememesi durumunda
diğer dönen varlıklarla kısa dönemli borçlarını ödeme
gücünü gösterir.
26. Alacak Devir Hızı
İşletmelerin bir hesap dönemi içerisinde kaç kez
tahsilat yaptığını gösterir.
Yüksek Çıkması: İşletme alacaklara düşük tutarda
yatırım yapmıştır.
Düşük Çıkması: Şüpheli alacaklar tutarları artmaktadır.
30. Stok Devir Hızı
Bu oran stokların elden çıkarılma hızını göstermektedir.
Bu oranın yüksek olması işletmenin rakiplerine karşı
daha güçlü konumda olduğunu gösterir.
32. Maddi Duran Varlık Devir Hızı
Oran, maddi duran varlıkların kullanımdaki etkinliğini
ölçer. Oranın normalin çok üzerinde olması maddi
duran varlıkların kapasitelerinin üstünde kullanıldığını
gösterir.
34. Aktif Devir Hızı
Bu oran net satışların aktiflerin kaç katı olduğunun
başka bir deyişle işletmenin satış gelirlerini sağlarken
aktiflerin ne derece etkin kullanıldığını gösterir.
36. Karlılık Oranları
Aktif Karlılığı: Bu oran dönem net karının aktif
toplamına oranlanması şeklinde bulunur. Aktiflerin ne
ölçüde etkin kullanıldığını gösterir.
37. 6) GELİR TABLOSU BAĞINTISININ ANALİZİ
37
31/12/2012 31/12/2011 31/12/2010
BRÜT KAR MARJI
(Brüt Kar / Net Satışlar)
0,21
242.905.280 / 1.182.484.827
0,29
250.426.447 / 871.842.188
0,24
38.961.138 / 160.889.239
FAALİYET KAR MARJI
(Faaliyet Karı / Net Satışlar)
0,12
140.034.988 / 1.182.484.827
0,20
170.396.853 / 871.842.188
0,12
19.289.399 / 160.889.239
NET KAR MARJI
(Net Kar / Net Satışlar)
0,11
131.907.660 / 1.182.484.827
0,21
183.953.367 / 871.842.188
0,08
13.456.360 / 160.889.239
AKTİF KAR MARJI
(Net Kar / Aktif)
0,09
131.907.660 / 1.427.566.651
0,15
183.953.367 / 1.224.791.667
0,01
13.456.360 / 944.769.329
ÖZSERMAYE KAR MARJI
(Net Kar / Özkaynak)
0,13
131.907.660 / 997.842.272
0,23
183.953.367 / 797.974.827
0,02
13.456.360 / 615.423.055
38. Öz Sermaye Karlılığı
Dönem net karının öz sermayeye oranlanması şeklinde
bulunur. Sermayenin parasal verimliliğini ifade eder.
39. 6) GELİR TABLOSU BAĞINTISININ ANALİZİ
39
31/12/2012 31/12/2011 31/12/2010
BRÜT KAR MARJI
(Brüt Kar / Net Satışlar)
0,21
242.905.280 / 1.182.484.827
0,29
250.426.447 / 871.842.188
0,24
38.961.138 / 160.889.239
FAALİYET KAR MARJI
(Faaliyet Karı / Net Satışlar)
0,12
140.034.988 / 1.182.484.827
0,20
170.396.853 / 871.842.188
0,12
19.289.399 / 160.889.239
NET KAR MARJI
(Net Kar / Net Satışlar)
0,11
131.907.660 / 1.182.484.827
0,21
183.953.367 / 871.842.188
0,08
13.456.360 / 160.889.239
AKTİF KAR MARJI
(Net Kar / Aktif)
0,09
131.907.660 / 1.427.566.651
0,15
183.953.367 / 1.224.791.667
0,01
13.456.360 / 944.769.329
ÖZSERMAYE KAR MARJI
(Net Kar / Özkaynak)
0,13
131.907.660 / 997.842.272
0,23
183.953.367 / 797.974.827
0,02
13.456.360 / 615.423.055
40. Faaliyet Karlılığı
Bu oran faaliyet karının net satışlara oranlanması
şeklinde bulunur. Faaliyet karı işletmelerin performans
ölçümlerinde esas alınan kardır.
41. 6) GELİR TABLOSU BAĞINTISININ ANALİZİ
41
31/12/2012 31/12/2011 31/12/2010
BRÜT KAR MARJI
(Brüt Kar / Net Satışlar)
0,21
242.905.280 / 1.182.484.827
0,29
250.426.447 / 871.842.188
0,24
38.961.138 / 160.889.239
FAALİYET KAR MARJI
(Faaliyet Karı / Net Satışlar)
0,12
140.034.988 / 1.182.484.827
0,20
170.396.853 / 871.842.188
0,12
19.289.399 / 160.889.239
NET KAR MARJI
(Net Kar / Net Satışlar)
0,11
131.907.660 / 1.182.484.827
0,21
183.953.367 / 871.842.188
0,08
13.456.360 / 160.889.239
AKTİF KAR MARJI
(Net Kar / Aktif)
0,09
131.907.660 / 1.427.566.651
0,15
183.953.367 / 1.224.791.667
0,01
13.456.360 / 944.769.329
ÖZSERMAYE KAR MARJI
(Net Kar / Özkaynak)
0,13
131.907.660 / 997.842.272
0,23
183.953.367 / 797.974.827
0,02
13.456.360 / 615.423.055
42. Net Karlılık Oranı
Bu oran, dönem net karının net satışlara oranlanması
şeklinde bulunur. İşletmelerin verimliliği hakkında bilgi
vermektedir.
43. 6) GELİR TABLOSU BAĞINTISININ ANALİZİ
43
31/12/2012 31/12/2011 31/12/2010
BRÜT KAR MARJI
(Brüt Kar / Net Satışlar)
0,21
242.905.280 / 1.182.484.827
0,29
250.426.447 / 871.842.188
0,24
38.961.138 / 160.889.239
FAALİYET KAR MARJI
(Faaliyet Karı / Net Satışlar)
0,12
140.034.988 / 1.182.484.827
0,20
170.396.853 / 871.842.188
0,12
19.289.399 / 160.889.239
NET KAR MARJI
(Net Kar / Net Satışlar)
0,11
131.907.660 / 1.182.484.827
0,21
183.953.367 / 871.842.188
0,08
13.456.360 / 160.889.239
AKTİF KAR MARJI
(Net Kar / Aktif)
0,09
131.907.660 / 1.427.566.651
0,15
183.953.367 / 1.224.791.667
0,01
13.456.360 / 944.769.329
ÖZSERMAYE KAR MARJI
(Net Kar / Özkaynak)
0,13
131.907.660 / 997.842.272
0,23
183.953.367 / 797.974.827
0,02
13.456.360 / 615.423.055
45. Başabaş Analizi
Başabaş analizinde yararlanılan temel tablo gelir
tablosudur.
Faaliyet başabaş analizi, satış geliri, maliyet ve kar
arasındaki ilişkileri inceleyen analitik bir yöntemdir.
Faaliyet başabaş noktası, toplam gelirler ile toplam
maliyetlerin birbirine eşit olduğu noktadır.
46.
47. Finansman ve Faaliyet Kaldıracı
Analizi
Finansman kaldıracı, işletmenin borçlanma
yoluyla elde ettiği kaynaklardan ne ölçüde
fayda sağladığını analiz eder.
48. Faaliyet Kaldıracı
Faaliyet kaldıracı, kısa süreli analiz tekniği olarak en
belirgin şekilde sabit giderleri yüksek olan faaliyet
kollarında kullanılır.
Bir işletmenin belirli bir üretim düzeyindeki faaliyet
kaldıracı derecesi; faiz ve vergiden önceki kârdaki
yüzdesel değişmenin (FVÖK), satış tutarındaki göreli
değişmeye bölünmesi yoluyla bulunur.
49. Kimi zaman borçlanmanın maliyeti daha düşüktür.
Bu tür durumlarda borç kullanımı arttıkça sermayenin
maliyeti de azalır. Borç kullanılarak sermayenin
maliyetinin düşürülmesine ve özsermayenin karının
artırılmasına finansal kaldıraç denir.
Borç kullanım miktarının hisse başına karı etkilemesi
durumuna finansal kaldıraç derecesi denir.
50. X A.Ş’nin sattığı Q malı 50.000br, satış fiyatı 45
TL, değişken giderler 16 TL ve sabit giderler
280.000 TL’dir. X A.Ş’nin yıllık faiz ödemesi
120.000 TL ise firmanın finansal kaldıraç derecesi
nedir?
51. Q(P-V) - F
FKD = --------------------
Q(P-V) - F - I
50.000(45-16) - 280.000
FKD = ----------------------------------------------- = 1.114
50.000(45-16) - 280.000 - 120.000
*** Şirketin FVÖK’sı %10 değişirse, hisse başına karlar %11,14
oranında değişmektedir.