Neste dossier sobre a enerxía deixamos plasmada a investigación realizada sobre como xestionar a enerxía, como aforrala e como crear un mundo máis sostible. Desexamos que vos guste.

2. A ENERXÍA.
Unha comunidade como a da nobreza señorial da época, esixía ter certas comodidades no castelo. E aínda
máis cando falamos da liñaxe dos Soutomaior, unha das máis importantes da época.
A primeira comodidade era a Auga, como ben vimos, a segunda era a da LUZ e a CALOR, sobretodo no
inverno.
O lume COMO FONTE DE ENERXÍA, que lles permitía quentarse, cociñar, conservar os alimentos,
para escorrentar animais, para obter terras de labouro alumear na escuridade…
No gran dominio, ao igual que nos terreos comunais, os bosques eran empregados para a tala de
árbores, cos que pode edificar , mais tamén como fonte de enerxía.
A luz ligada co LUME.
Chemineas como as que tería a familia de D. Pedro Alvar de Soutomaior, nos seus aposentos e pequenas
salas do castelo, ou as da cociña.
A luz facíase co lume, aceite para os crisoles , a casca de pino ou fachos de palla bañadas en graxas e
aceites animais e coa utilización de carbón vexetal.

3. Porén as tarefas domesticas, facíanse case sempre coa claridade do día. O alborexar e o anoitecer,
marcaba o ritmo dos traballos no medievo.
Os homes e mulleres da Idade Media sufrían con dureza as consecuencias do medio físico. A dureza do
inverno era moi difícil de combater para todas as clases sociais, utilizando tanto os nobres como as clases
máis humildes o lume para mitigalo.
Grazas á leña e o carbón vexetal o frío podía ser evitado e suxeriron sinxelos sistemas de calefacción,
sendo a cheminea o máis utilizado.
O refuxio máis empregado durante os longos e fríos inviernos as casas ou chouzas, utilizando moitas
roupas de abrigo para loitar contra o frío.
As peles eran o elemento característico da vestimenta medieval.
Para combater a calor só se podía recurrir a un baño e as grosas paredes dos castelos.
Outro elemento que supoñía unha importante limitación era a luz.
Pola noite as actividades reducíanse moito. Incluso os gremios e os señores feudais aos seus
traballadores dentro do castelo, prohibíanlle traballar durante a noite, polo medo aos incendios, e a
imperfección no das tarefas pola escasa visibilidade.

4. A utilización da madeira na construcción das vivendas era unha das causas dos grandes incendios.
Toda actividade da natureza e do ser humano é o resultado de usar a enerxía. Os homes e os animais
obtemos enerxía dos alimentos e as plantas do sol e dos minerais, as máquinas dos combustíbeis ou no caso
do medievo da forza humana, ou da natureza , non si?
Sen enerxía non poderiamos movernos, nen traballar, nin acender unha luz, quecernos…etc
A ENERXÍA É A CAPACIDADE PARA PRODUCIR UN TRABALLO.
No medievo para aproveitar mellor a enerxía as persoas inventaron as máquinas, que son mecanismos
artellados para recibir unha forma de enerxía e transformala noutra.
No medievo utilizábanse mecanismos moi elementais que empregan forza muscular como enerxía motora, na
maioría formadas por unha soa peza: pancas, rampas ou planos inclinados, torno, poleas, cuñas para cortar e
romper pedras…etc, os efectos sobre o medio ambiente eran ben pequenos.

5. PROBLEMAS DA ENERXÍA ACTUAL.
O modelo enerxético dos países desenvoltos, está orixinando grande problemas ambientais,a producción e o
uso da enerxía supón co transporte a principal causa das emisións de efecto invernadoiro, con graves
consecuencias como : aumento da temperatura, subida do nível do mar, diminución das choivas, aumento de
ondas de calor, desertificación, pérdida da calidade do aire, diminución capa de ozono…, é a culpábel do
cambio climático.
Tamén conleva agotamento de recursos naturais.
Na actualidade o incremento da demanda e consumo de enerxía e as dificultades para satisfacer a demanda
coas fontes de enerxía dispoñíbeis, prefiguran un escenario de crise enerxética mundial. O aumento da
poboación intensificou e diversificou o consumo enerxético e creáronse moitos sistemas de transformación
da enerxía que son agresivos para o medio ambiente: motores, centrais nucleares, incineradoras…
O consumo de enerxía no mundo é moi desigual, son os países desenvoltos quen máis consumen e contaminan.
Hai hoxe en día máis de 1500 millóns de persoas que non teñen acceso a electricidade, mentres outros
países gastan en exceso.

6. QUE PODEMOS FACER PARA AFORRAR ENERXÍA: XOGAMOS A SER ECOLOXISTAS.
 Cando saiamos da aula, pechar as luces, non deixalas accesas, xa que é un gasto innecesario.
 Non deixar os ordenadores, nen os aparatos eléctricos en STAND BAY, cando non os vaiamos utilizar.
 Desprazarnos a pé ou en bicicleta en recorridos curtos, e cando sexan longos, decirlle a nosos pais que
utilicen o transporte público e non o coche particular da casa. Mirade que cousa máis curiosa, por
cada litro de combustíbel empregado no transporte podemos obter rendementos diferentes segundo
o uso que fagamos del: Un coche cun só pasaxeiro percorrería 10 Km., un coche con 4 pasaxeiros case
se multiplicaría por catro o seu rendemento, un autobús con 50 persoas ou un tren con 300 persoas
percorrería 50km.
 Se os nosos país-nais conducen , que o fagan con moderación, sen pasarse de revolucións e sen
aceleracións bruscos, tendo os vehículos en bo estado de funcionamento.
SABIADES QUE MANTENDO EN PERFECTO ESTADO TODOS OS APARELLOS QUE CONSUMEN
ENERXÍA PÓDESE REDUCIR O SEU CONSUMO ATA NUN 20%
 Na aula, nos cuartos da escola, ou no pavillón sempre que poidamos utilizar a luz natural, para
aforrarmos enerxía.
 No inverno regular o termostato para que salten a 13 graos, e que non pase dos 18 ou 20 graos, que
son suficientes para termos quentes as aulas.

7.  Utilizarmos nas casas o lavalouzas, a lavadora de eficacia enerxética e só cando estea chea ben de
louza ou de roupa, e sempre cun caudal ecolóxico, e utilizando xabróns nada agresivos co medio
ambiente.
 O ferro de pasar só unha vez á semana, e deixa para o final prendas que precisen pouco ferro de
pasar, coa calor residual despois de apagala.
 Tapar as tixolas e as potas coa tapa, para que non se perda a calor, gastaremos menos enerxía
 Na escola e na casa ter bos aillantes, para que non escape a calor, ben dobres ventas, ou bos aillantes
de corcho ecolóxico nas paredes.
 Podermos instalar na escola e na casa enerxías renovables como paneis solares,
xeotérmica…utilización de aparellos como ordenadores, tablets, radios, calculadoras…con pilas solares.
 Non teñas aberta nin a neveira nin o conxelador , axiña perde o frío, e se pensamos en aforro
enerxético.
 A enerxía máis limpa é a que se aforra.
 Na escola facerlle un sitio á natureza, no invernadoiro, nas plantacións , no monte vivo, no proxecto de
dar cor aos nosos bosques, facermos presentacións e murais dos nosos tipos de bosques e
árbores…etc
 Utilizar as tres R: REDUCIR, RECICLAR E REUTILIZAR.

8. Todo o anterior é posíbel e permite aprender boas condutas ambientais e medidas de aforro
enerxético aplicábeis en todas as actividades da vida.
Debemos XOGAR LIMPO CO NOSO PLANETA.
A terra está ao límite da súa capacidade. Se non se lle pón remedio no futuro será incapaz de atender
a demanda de recursos enerxéticos.