Publicatie in Facility Management Magazine in samenwerking met Peter Verlinden (Content Manager bij KPN).

1. IC T S C H O O N M A A K
ESD-gevoelige ruimte
Efficiënt onderhoud bij
gevoelige apparatuur
‘In de toekomst wordt protectie tegen elektrostatische ontladingen (ESD) nóg crucialer’,
verwacht Peter Verlinden, contentmanager KPN Real Estate Services. Daarom hebben KPN
en De Vos Groep onlangs hun samenwerking op het terrein van ESD-protectie en
aanpalende schoonmaakwerkzaamheden bekrachtigd. Deze efficiënte en veilige aanpak
moet bijdragen aan lagere kosten en minder downtime door storingen.
TEKST: BERT BAGIJN
Medio jaren negentig zag KPN zich gekozen voor een grote bewustwor- technische, maar vooral ook een
geconfronteerd met veel klachten, dingscampagne. Het belangrijkste menselijke component. Dit laatste
vaak te relateren aan netwerkstorin- doel? Het tegengaan van zoveel hebben we bijvoorbeeld ingevuld
gen. Analyse wees uit dat 90 procent mogelijk storingen aan het netwerk door medewerkers, die in gevoelige
hiervan te wijten was aan menselijk die veroorzaakt worden door mense- telefooncentrales werkzaam zijn, te
handelen. Vooral onvoorzichtigheid, lijk handelen. Aan die actie zat een certificeren en te instrueren op basis
het niet compleet opvolgen van van de interne opleiding ‘Operatio-
technische instructies en onbewuste nele Veiligheid’ (OV).’
onnadenkendheid over installatie- en Bert Bagijn is directeur van De Vos
Kapstok
onderhoudsprocessen lagen hieraan Groep Facility & Core Support.
ten grondslag. Verlinden: ‘Technische maatregelen
Peter Verlinden: ‘We hebben toen speelden in dit project een rol, maar
102 FACILITY MANAGEMENT MAGAZINE | 156 | DECEMBER 2007

2. SCHOON M A A K I C T
vooral ook gedragsverandering bij aan de laatste winst op dit gebied menens was. Juist een cultuur- en
de medewerkers. Om die cultuur- binnen te halen. We steken daar gedragsverandering moet heel zicht-
omslag te bereiken werd ESD-pro- met elkaar veel energie in.’ baar en tastbaar zijn. ESD-protectie
tectie binnen het totale project als leende zich hier uitstekend voor.
Concrete maatregelen
aansprekende kapstok gekozen, Ook het management speelde een
naast nieuwe regels voor installatie Operationele Veiligheid begint belangrijke rol.’
en onderhoud (incl. schoonmaak). vooral met een aantal basisregels
Accent op borging
Waarom ESD-protectie als kapstok? die je in acht moet nemen én hou-
Hierin zit het voornamelijk op den, veranderingen aan je inrich- Maar maatregelen moet je ook bor-
gedrag. Daarnaast had het naar de ting en aan fysieke schoonmaak. gen, vindt Verlinden: ‘Daarvoor heb-
markt toe een duidelijke voorbeeld- Verlinden: ‘Al die aspecten leenden ben we De Vos Groep ingeschakeld
functie, temidden van de talloze zich prima om uit te leggen aan met de opdracht het schoonmaak-
andere maatregelen die we namen onze medewerkers. Oud meubilair programma op te stellen en te behe-
om het aantal storingen in ons net- ging eruit, nieuw meubilair kwam ren én de voorzieningen die we had-
werk drastisch te laten verminde- naar binnen. We brachten stickers den getroffen te borgen. Een gebouw
ren. Hiermee onderscheidde KPN aan die ESD-ruimten markeerden en met een telefooncentrale moet je
zich van andere telecomaanbieders. de medewerkers werden getraind en toch van tijd tot tijd schoonmaken.
Omdat we in onze centrales heel gecertificeerd. Tevens kregen zij spe- Het voordeel is dat zij de expertise
veel met elektronica werken, lag ciale werkkleding uitgereikt. Ook hebben om tegelijkertijd ook de
daarop een groot accent in deze voerden we tien herkenbare en ESD-maatregelen te checken en te
bewustwordingsoperatie. Ook elek- basale regels (‘De 10 oranje regels’, borgen in de technische ruimten.
trostatische ontladingen (ESD) in zie afbeelding) in voor ‘Operationele Dat maakt het uitvoeren van dit
onze centrales waren een zorgen- Veiligheid’. Al met al een pakket aan werk een stuk efficiënter door de
kind. Om storingen door elektrosta- ingrijpende maatregelen dat heel synergetische bundeling van deze
tische ontladingen terug te dringen, duidelijk maakte dat het ons werkzaamheden.
hebben we ook hiervoor een pro-
gramma ontwikkeld. Denk aan ESD-
veilige vloeren, meubilair en een
heel pakket aan gedragsmaatrege-
len om statische ontladingen tegen
te gaan. In de beginfase is dit opge-
pakt in een gezamenlijk project van
KPN met Siemens, Romex en De Vos
Groep. Dit hele ESD-project hebben
we eigenlijk als kruiwagen aange-
wend om de hierboven geschetste
cultuurverandering bij medewerkers
en management te bewerkstelligen.
Overigens was ESD-protectie al na
een klein jaar niet langer een apart
project binnen onze organisatie,
maar ondergebracht in de staande
organisatie. Het werd al snel een
integraal onderdeel van de totale
bedrijfsvoering onder de naam
‘Operationele Veiligheid’.’
Zichtbaar en tastbaar
‘ESD-protectie in een operationele
omgeving is heel zichtbaar en tast-
baar. De eerste grote slag voor wat
betreft ESD-protectie bereik je altijd
in het begin, omdat je dan een rela-
tief eenvoudig pakket van maatrege-
len kan treffen dat direct effect
sorteert. Daarmee hebben we een
reductie van bijna 90 procent van de
storingen bereikt, op basis van een
heel stelsel van maatregelen. In de
eerste maanden van het project heb-
ben we destijds ook 13.000 medewer-
kers opgeleid. Nu komt het er op De 10 oranje regels.
103
FACILITY MANAGEMENT MAGAZINE | 156 | DECEMBER 2007

3. SCHOON M A A K I C T
Vloeronderhoud in computerruimten is specialistisch werk. Schoonmaker in een ‘technische’omgeving.
Omdat ze er toch zijn, kunnen ze ook dienstverlening door menselijke ontwikkelingen en efficiëntieverbe-
kleine reparaties uitvoeren en derge- activiteiten, op die essentiële loca- teringen. Ook in de toekomst ver-
lijke. Hierdoor wordt ook de verhou- ties nóg verder te elimineren wordt trouwen we op hen, vooral nu de
ding tussen aan- en aflooptijden en hierdoor alleen maar groter.’ eisen voor de conditionering van
verrichte werkzaamheden steeds ruimten hoger komen te liggen door
Pionier
gunstiger. Aanvullend schakelen we de voortdurende innovatie binnen
ze al sinds jaar en dag in voor tal Het belang van ESD-protectie in een de ICT-wereld. Daarom hebben we
van registraties, controlefuncties en operationele omgeving geldt niet recent een contract getekend voor
algemene werkzaamheden. Voor bij- alleen voor KPN. Verlinden: ‘We zien een voortzetting van de samenwer-
voorbeeld het opnemen van meter- steeds meer telecommaatschappijen king. Nu zie je nog een opgesteld
standen (gas, water en elektra) en en kabelexploitanten met soortgelijke vermogen van apparatuur in tele-
eenvoudige herstelwerkzaamheden, infrastructuren en centrales. Of fooncentrales van zo’n 300 Watt per
zoals het vervangen van lampen.’ hightech-gebouwen waar cruciale vierkante meter. In de nieuwe ICT-
systemen van banken draaien. Ook wereld komen we wel tot 2000 Watt
Voortschrijdende techniek
Vijf jaar geleden is besloten dat
Cultuur- en gedragsverandering
schoonmaak geen corebusiness is
van KPN. Verlinden: ‘Op grond van
moest heel goed zichtbaar zijn
deze beleidsmatige keuze hebben we
inmiddels 49 goed opgeleide mede-
werkers van KPN in dienst laten tre-
den bij De Vos Groep. Dat bedrijf is zij zien het belang van een integrale per vierkante meter. Dan heb je
nu geheel verantwoordelijk voor de aanpak van reductie van dienst- meer koeling en dus meer luchtver-
schoonmaak van de technische verstoringen. De kennis die De Vos plaatsing nodig. Laat je in een der-
gebouwen en de bijbehorende ESD- Groep daarover bij ons opdeed kun- gelijke situatie bijvoorbeeld een
maatregelen en -borging in de ESD- nen zij ook benutten. Je mag stellen deur open in zo’n hoogwaardige
gevoelige ruimten. Een werkzaam- dat we met deze operatie normstel- ruimte, dan is dat funest. Zowel de
heid die in belang zal toenemen lend zijn geweest. Met de koppeling kwaliteitseisen als de discipline van
door de voortschrijdende techniek, tussen ESD-protectie en de hele cul- de medewerkers gaan nóg verder
zoals internet en ICT. Het aantal tuuromslag, in denken en doen, in omhoog en de kosten verder
locaties met een belcentrale in technische gebouwen en operatio- omlaag. We hebben er het volste ver-
Nederland zal dalen. Per locatie zal nele ruimten waar ESD-gevoelige trouwen in dat ook deze kwaliteits-
er wél veel meer hoogwaardige tech- apparatuur staat opgesteld, zijn we slag kan worden gemaakt. In het
niek van KPN en haar klanten zijn. pionier geweest.’ nieuwe contract is opgenomen dat
We gaan van 1400 gebouwen naar het werkpakket meefluctueert met
Toekomst
een beperkter aantal gebouwen met onze ontwikkelingen, op basis van
zeer hoogwaardige internetachtige ‘De Vos Groep excelleert in onze minimale kosten en een maximaal
systemen met een hoge mate van lange samenwerking door voortdu- rendement. Dat is van het begin af
gevoeligheid voor stof en statische rend mee te denken en het begrip aan ook onze insteek geweest.’
ontladingen. Het belang om de risi- schoonmaak héél ruim te zien, dus
co’s van onderbrekingen, in onze ook voor wat betreft de technische
105
FACILITY MANAGEMENT MAGAZINE | 156 | DECEMBER 2007