Cinsel istek, Libido

1. Dihidrotestosteron (DHT) ve Sex Hormon Binding Globulin (SHBG) ile Cinsel İstek ve Libido
Dr.Burak HACIHANEFİOĞLU
BH KADIN SAĞLIĞI ARAŞTIRMA-TEDAVİ & POLİKİSTİK OVER MERKEZİ
Büyükdere Cad. Melek Apt. No:17 Kat:3 Şişli / İstanbul
Tel: (212) 296 78 95 – (212) 296 78 96
Gsm : 0530 561 89 96
www.polikistikover.net
PolikistikOverSendromu’ndacinselisteğierkeklikhormonları(testosterongibi) ve östrojen
(estradiol)hormonubelirlemektedir(5).Beyinde bulunancinsel istekalıcıları(reseptör) testosteron
tarafındanuyarılmaktadır(6). PolikistikOverSendromuolankadınlarınbirkısmındaerkeklik
hormonlarıfazlamiktardaüretilmektedir.Birkısmındaise erkeklikhormonumiktarınormal olmasına
rağmenonlarabağlanarakonları etkisizhale getiren SexHormoneBindingGlobulin(SHBG) dahaaz
miktardaüretilmektedir.SHBGmiktarınınaz olmasıerkeklikhormonumiktarınınnormal seviyede
olmasınarağmenserbestdolaşanyani bağlanmamışolan erkeklikhormonlarınınmiktarve
etkinliğininartmasınanedenolmaktadır(6,7).SHBGye bağlanmamıştestosteron erkeklik
hormonlarınınenetkili formuolan dihidrotestosteron(DHT) hormonunadönüşmektedir.
Cinsel istekerkeklikhormonlarıve onlarınsonürünüolan dihidrotestosteron miktarıile doğru
orantılı olarak,SHBG miktarı ile ters orantılıolarak değişmektedir(10).Örneğin; Doğumkontrol hapı
kullanankişilerdeyumurtalıklarbaskılandığıiçinerkeklikhormonuüretimiazalırve SHBG miktarı
artar. Bununsonucundadoğumkontrol hapı kullanankişilerde zamaniçindecinsel isteksizlikortaya
çıkabilmektedir(8,9).
Polikistikoversendromuolankadınlarınbirkısmındaerkeklikhormonlarınınfazlamiktardaüretilmesi
ve fazlamiktardaüretilenerkeklikhormonların dihidrotestosteron hormonunadönüşmesinedeniyle
cinsel istek(libido) artışıile birlikteagresif,saldırgan,gergin,sinirli veöfkeli davranış özellikleri
görülebilmektedir.
Dihidrotestosteron(DHT) engüçlüerkeklikhormonudur. Kadınlardaciltte yağbezlerinde,ter
bezlerinde,saçlıderide ve kıl köklerinde üretilmektedir(1).Sadece testosteronhormonu 5α-
redüktazenzimi ileDHThormonunadönüşmektedir(2).Diğererkeklikhormonları(Androstenedione,
DHEA, DHEAS) DHT hormonunadönüşmedenönce testosteronhormonunadönüşmekzorundadır.
Sonuçolarak bütünerkeklikhormonlarıönce testosteronhormonunasonradaDHT hormonuna
dönüşebilmektedir.Erkeklikhormonlarınınetkili olabilmesi içinalıcılara(reseptor)tutunması
gerekmektedir(2).Fakat,Testosteronve DHTdışındaki erkeklikhormonlarınınalıcılaratutunma
özelliği yoktur.Bunedenle testosteronve DHTdışındaki erkeklikhormonları sadece testosteronve
DHT hormonlarınınüretiminde kullanılanhammaddelerdir.5 α- redüktazenzimininbulunduğu
yerlerde DHT,bulunmayanyerlerdetestosteronetkili olmaktadır(3).

2. Saçlı deride,kıl kökünde ve ciltte yağbezinde Dihidrotestosteron(DHT) hormonuüretimi
Polikistikoversendromu’ndagörüldüğü gibierkeklikhormonlarınınüretimininartmasıve/veyaSHBG
(sex hormonbindingglobulin) üretimininazalmasınabağlıolaraktüylenmeartışı,erkektipi saç
dökülmesi,ciltte yağlanmave sivilcelenmeortayaçıkmaktadır.Bu şikayetlere ciltteyağlanmayı
sağlayanyağ bezlerinde,terbezlerinde,saçlıderideve diğerkıl köklerindetestosteronhormonunaiki
hidrojenatomueklenmesiyle oluşanDHTnedenolmaktadır.DHT hormonuüretiminisadece kanda
bulunantestosteronhormonununmiktarıbelirlememektedir.TestosteronhormonununDHTye
dönüşebilmesi içinöncelikle ciltteyağbezlerinde,terbezlerinde,saçlıderide ve kıl köklerinde
bulunanalıcılaratutunması gerekmektedir.Dahasonraalıcılara tutunantestosteronhormonu
alıcıların üzerinde bulunan 5α- redüktazenzimi ileDHTye dönüşmektedir.Bunedenle DHTmiktarını
alıcıların sayısı ve 5 α- redüktazenzimininduyarlılığıdaetkilemektedir.Alıcı(reseptör)sayıları
doğuştan(genetik) ırksal,aileselve kişiselolarakdeğişiklikgöstermektedir(4).Örneğin; kandadolaşan
testosteronhormonuve diğererkeklikhormonlarıfazlamiktardabile olsaörneğinÇinlilerde ve
Japonlardaolduğugibi alıcısayıları düşükolankişilerdetüylenmeartışı,saç dökülmesi ve sivilce
görülmemektedir.Bazentamtersi de olmaktadıryani kandadolaşanerkeklikhormonlarıazveya
normal miktardaolsabile alıcı sayısı ve 5 α- redüktazenzimininaktivitesi fazlaolankişilerde tüylenme
artışı, saç dökülmesive sivilce görülebilmektedir.
Kaynaklar
1-Sexual hormonesinhumanskin. ZouboulisCC,ChenWC,ThorntonMJ, QinK, RosenfieldR. Horm
Metab Res.2007 Feb;39(2):85-95.

3. 2-Evidence of heterogeneityandquantitativedifferencesof the type 1 5alpha-reductase expression
inculturedhumanskincells–evidence of itspresenceinmelanocytes. ChenW,ZouboulisCC,Fritsch
M, Blume-Peytavi U,KodeljaV,GoerdtS,Luu-The V,OrfanosCE.J InvestDermatol. 1998
Jan;110(1):84-9.
3-Idiopathichirsutism. AzzizR,CarminaE,SawayaME. Endocr Rev.2000 Aug;21(4):347-62.
4-The role of androgenreceptorinskinrelateddisorders.Lai JJ,ChangP,Lai KP,ChenL, Chang C.
Arch Dermatol Res.2012 Sep;304(7):499-510.
5-Neurosteroids:anovel functionof the brain. BaulieuEEPsychoneuroendocrinology.
1998 Nov;23(8):963-87.
6-Hormone receptors andsexualityinthe humanfemale. DeCherneyAH. JWomensHealthGend
BasedMed. 2000;9 Suppl 1:S9-13.
7-Implicationsof hormonal influencesonsexual behaviorfordemographicmodelsof
reproduction. Campbell BC,UdryJR. Ann N Y Acad Sci.1994 Feb18;709:117-27.
8-Hormonal contraceptionandsexual desire:A questionnaire-basedstudyof youngSwedish
women. MalmborgA,PerssonE,BrynhildsenJ,Hammar M. Eur J ContraceptReprodHealthCare.
2016;21(2):158-67.
9-Oral contraceptives,androgens,andthe sexualityof youngwomen:II.The role of
androgens. BancroftJ , SherwinBB,AlexanderGM, DavidsonDW,WalkerA. Arch Sex Behav.
1991 Apr;20(2):121-35.
10-Controlledstudiesonwomenpresentingwithsexual drivedisorder:I.Endocrine status. RileyA,
RileyE. J Sex Marital Ther.2000 Jul-Sep;26(3):269-83.