De bibliotheek wil je in de overvloed aan informatie als een betrouwbare gids begeleiden. Tijdens deze (digitale) presentatie geven we tekst en uitleg bij nuttige zoekinstrumenten en hoe je ze kan gebruiken om je mediawijsheid bij te spijkeren. We geven antwoord op o.a. de volgende vragen: •Wanneer gebruik je welke informatiebron? •Hoe formuleer je goede zoektermen? •Hoe beoordeel je de betrouwbaarheid van informatie? •Hoe vind je structuur in de overvloed van informatie? Dinsdag 22 april 2014: 12.15 tot 13.00u Gratis. Inschrijven is niet nodig. Locatie: Hoofdbibliotheek Zuid – Achilles Musschezaal (2de verdieping)

1. Efficiënt zoeken in
digitale bronnen van de bibliotheek
of
‘Hoe het bos door de bomen zien?’
di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 1

2. In den beginne…Paul Otlet en Henri La Fontaine
di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 2

3. Het Mundaneum
di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 3
“Het Mundaneum gaat terug tot het einde van de 19e eeuw.
Stichters waren twee Belgische juristen, Paul Otlet (1868-1944),
geestelijke vader van de documentatie, en Henri La Fontaine
(1854-1943), winnaar van de Nobelprijs voor de Vrede. Zij
hadden de ambitie om alle kennis van de wereld te verzamelen
en te ordenen volgens de Universele Decimale Classificatie (UDC)
die zij zelf op punt gesteld hadden.”
http://archives.mundaneum.org/nl/historiek
https://www.google.com/culturalinstitute/exhibit/oorsprong-
van-het-internet-in-europa/QQ-RRh0A?hl=nl&position=0%2C-1

4. Het Mundaneum
di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 4

5. di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 5

6. ‘information overload?’
di. 22 april 2014 Cartoon: http://www.bronnenwijzer.nl/ 6

7. De bibliotheek = betrouwbare gids
di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 7
De voordelen van de bibliotheek t.o.v. algemene zoekmachines
zoals Google?
1. De betrouwbaarheid van de informatie wordt vooraf
beoordeeld.
2. Het is goedkoop, los van commerciële bedoelingen of
reclame.
3. De collectie wordt gestructureerd aangeboden.
4. Een bibliotheekmedewerker geeft uitleg indien nodig.

8. De verschillende stappen in het zoekproces:
di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 8
1. Wat zoek ik?
Hoe formuleer ik goede zoektermen?
2. Hoe vind ik goede informatie?
Wanneer gebruik ik welke soort informatiebron?
Enkele voorbeelden.
3. Hoe betrouwbaar is de gevonden informatie?

9. Stap 1: bv. 1. Ik zoek meer informatie over ‘democratie’
di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 9
• In deze oriëntatiefase baken je je onderwerp af: wat, doel,
niveau, talen, de vorm, hoeveel informatie, hoeveel tijd heb
je?
• Je zoekt basisinformatie OVER een onderwerp:
→ woordenboeken en encyclopedieën!

10. Taalkundig woordenboek: Van Dale
di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 10

11. Encyclopedieën: De grote Winkler Prins Online
di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 11

12. Encyclopedieën:
Britannica - the online Encyclopedia
di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 12

13. Encyclopedieën:
Britannica - the online Encyclopedia
di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 13

14. Bibliografie
di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 14

15. Waar vind ik meer informatie over de figuur Plato? → biografie
di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 15

16. Stap 2: Wanneer gebruik ik welke soort informatiebron?
di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 16
• Encyclopedie: algemeen
• Taalkundig woordenboek: woord
• Biografisch woordenboek: persoon
• Bibliografie: literatuurlijst
• Databanken: artikels en recensies
• Catalogi: boeken en tijdschriften en aanvullende bronnen
• Zoekmachines: opsporen van websites

17. Overzicht databanken en catalogi
di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 17

18. Bv.2. Ik zoek n.a.v. Wereldoorlog I recente informatie uit de pers
over de relatie tussen het Verdrag van Versailles
en Het Lam Gods
Openbare Bibliotheek Gent 18

19. Gopress Kiosk en Krantenarchief
di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 19

20. Bv.3. Ik zoek wat er de laatste dagen verschenen is in de Vlaamse
pers n.a.v. het overlijden van Gabriel Garcia Márquez
di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 20

21. Bv.4. Voor het vak literatuur wil ik dit boek bespreken.
di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 21

22. Databank: Literom Wereldliteratuur
di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 22

23. Databank: Literom Wereldliteratuur
di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 23

24. Databank: Literom Wereldliteratuur
di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 24

25. Ik wil nu het boek ‘Liefde in tijden van cholera’ lenen?
di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 25
• De catalogus geeft het bezit weer van de bibliotheek met het
plaatskenmerk van de items.

26. Ik wil nu het boek ‘Liefde in tijden van cholera’ lenen?
di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 26
• De catalogus geeft het bezit weer van de bibliotheek met het
plaatskenmerk van de items.
1

27. Ik wil nu het boek ‘Liefde in tijden van cholera’ lenen?
di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 27
2
3

28. Ik wil nu het boek ‘Liefde in tijden van cholera’ lenen?
di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 28
2
3

29. Ik wil nu het boek ‘Liefde in tijden van cholera’ lenen?
di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 29
4 5

30. Ik wil nu het boek ‘Liefde in tijden van cholera’ reserveren?
di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 30
7
8
6

31. Ik wil nu het boek ‘Liefde in tijden van cholera’ reserveren?
di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 31
9

32. Herhaling en samenvatting: stappen
di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 32
1. Wat zoek ik?
Hoe formuleer ik goede zoektermen?
2. Hoe vind ik goede informatie?
Wanneer gebruik ik welke soort informatiebron?
3. Hoe betrouwbaar is de gevonden informatie?

33. Stap 3. Hoe betrouwbaar is de gevonden informatie?
di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 33
• ‘Vrije’ versus ‘gecontroleerde’ informatie?
• Betrouwbaarheid van de auteur? Autoriteit versus niet
gekende auteur?
• Onvolledige of ‘corrupte’ inhoud?
• Relevantie van de inhoud?
• Sleutelpublicaties?
• Kwaliteit van de vertaling?
• Kwaliteit van de referenties in o.a. de noten en de
bibliografie?
• Actueel, recent herwerkte editie?

34. Vanaf 6 mei 2014: ‘e-boeken in de bibliotheek’
Initiatief van Bibnet:
→ meer info. op de website
Collectie: http://www.pinterest.com/eboeken/
di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 34

35. Digitaal lezen is anders lezen
• Tablet in 50 % van de gezinnen
• boek neemt geen plaats
• boek kan niet dichtvallen
• lezen in het donker
• e bib/catalogus is een klik
verwijderd
• alle boeken wegen evenveel als
je tablet en de lader
• je kan niet overtijd gaan
• geen telaatgelden
• je moet de boeken niet
terugbrengen
• geen verlengen, wel nieuwe
uitleningen
• Je moet niet wachten
• Reserveren hoeft niet
• Een nadeel van de bib vervalt
(“mijn boek is uitgeleend”)
• De leentijd start wanneer jij het
boek downloadt
• 7/7 en 24/24
• Beter dan : one copy/one use
• Geen beschadigingen aan het
boek zoals vlekken en notities
• Boek kan niet gestolen worden
di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 35

36. ‘e-boeken in de bibliotheek’ : Hoe werkt het?
di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 36

37. Verder lezen over informatievaardigheden:
di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 37
• http://www.webdetective.nl/
• http://bib.hogent.be/cursus/overzicht/
of http://www.arteveldehogeschool.be/informatievaardigheden/
• http://anet.ua.ac.be/brocade.informatievaardigheden.phtml
• http://www.ewoudsanders.nl/zoeken.html
• http://bib.hva.nl/nl/informatievindenenverwerken/
• http://bib.arts.kuleuven.be/bibliotheek/tutorial/index.cfm
• http://libguides.library.uu.nl/home
• https://openaccess.leidenuniv.nl/handle/1887/17774
• http://www.bronnenwijzer.nl/

38. Wegwijs…
Dank voor jullie aandacht.
di. 22 april 2014 Openbare Bibliotheek Gent 38