5. Paghahawi ng Sagabal
1. Blue-collar job- mga gawain o trabahong manwal gaya ng pagsasaka,
pagtotroso, at pagkakarpintero
2. Buwis- takdang halagang ibinabayad ng mamamayan o korporasyon
sa pamahalaan
3. Daungan- isang lugar na tinitigilan o hinihimpilan ng mga barko
4. Monopolyo- sitwasyon kung saan kontrolado o hawak lamang ng
isang kumpanya o maykapangyarihan ang industriya
5. Pag-aalsa- pagrerebelde o hindi pagsunod sa pamahalaan o pinuno
dahil sa pagtutol o hindi pagsang-ayon sa mga ginagawa nito
6. Principalia- mga taong may mataas na antas sa lipunan noong
panahon ng mga Espanyol.
6. Sistemang Encomienda- Ang
mga lupain ng bansa ay hinati sa
maliliit na yunit. Ang encomienda
ay lupang ipinagkaloob ng hari ng
Espanya bilang gantimpala sa
matatapat na Tauhang Espanyol.
Kasamang ibinibigay rito ang mga
taong nakatira sa lupain.
Encomendero ang tawag sa
namumuno rito. Tungkulin niyang
maningil ng buwis mula sa
kaniyang nasasakupan.
Sistemang
Encomienda
Mga Encomendero sa Pilipinas
7. Bilang bahagi ng sistemang
Encomienda ay ipinatupad ang
paniningil ng buwis sa mga
mamamayan bunga na rin
diumano ng malaking gastusin ng
Pamahalaang Espanyol sa
pagtatatag ng pamahalaan sa
Pilipinas. Ito ay ang batas na
kanilang ipinatupad simula noong
1571.
8. Tributo- Buwis ng
pagkamamamayan. Katumbas
ito ng 8 reales na maaaring
bayaran ng pera o produktong
gaya ng ginto, tela, bulak at
bigas na may halagang takda
sa bawat produkto. Noong
1851, itinaas ito sa 12 reales.
Noong 1884, pinalitan ito ng
Sedula Personal.
Pagbabayad
ng Tributo
9. Sino ang hindi kasama sa magbabayad ng tributo?
Mga Principalia
10. Saan ginagamit ang Tributo?
• pondo para sa sandatahang lakas
• pantustos sa gastusin ng Espanya
–ekspedisyon sa Moluccas
–diplomatikong pakikipag-ugnayan
–pension sa sundalo
11. Ano ang Sistemang Kasamá?
• Ang mga Pilipinong nagmamay-ari ng lupa
noon ay naging kasamá o nangungupahan
lamang sa kanilang lupaing sakahan.
• Nangyari ito nang ipinag-utos ng Espanya na
kailangang magparehistro ng lupain sa
pamahalaan ang mga nagmamay-ari ng lupa.
• Kinamkam ng pamahalaang Espanyol ang mga
lupain na hindi naipa-rehistro.
• May mga sitwasyon din na sapilitang
pinauutang ng salaping puhunan ang mga
nagmamay-ari ng lupa at ipinatutubos ito sa
malaking tubo.
• Haciendero ang tawag sa Espanyol na
nagmamay-ari ng mga lupaing ito.
12. Polo y Servicios- Sapilitang
paggawa. Para sa mga kalalakihang may
16-60 taong gulang. Ang tawag sa
kanila ay mga polista. Ang trabaho ay
40 araw subalit ibinaba ito sa 15 araw
noong 1884. Makaliligtas ka lamang sa
polo kung may kakayahan kang
magbayad ng falla, kung ikaw ay may
position sa gobyerno, miyembro ng
principalia, naglilingkod sa
pamahalaang Espanyol.
Polo y
Servicios
Isang paglalarawan sa Polo y Servicios
13. Mga Epekto ng Polo y Servicios
1. Maraming polista ang nalayo sa kanilang pamilya.
2. Napabayaan ng mga polista ang kanilang sariling kabuhayan.
3. Dumami ang mga gusali at gawaing pampubliko.
4. Bumaba ang tingin ng mga Pilipino sa gawaing-manwal o blue-collar job.
5. Naging dahilan ng pag-aalsa ng mga Pilipino. (hal. Sumuroy: Samar 1649-1650)