Báo tháng 9/2012 - Welcome to NEU

2. Tháng9/2012
Mục lục
Lời mở đầu……………………………………………………….3
Welcome to NEU
 Sách gì cho sinh viên NEU…………………………………………………………………………………………………. 4
 Kinh nghiệm học và thi TOEIC……………………………………………………………………………………………. 6
 Đối mặt với “Dũng sĩ diệt sinh viên”………………………………………………………………………………….. 9
Theo chân các nhà kinh tế học
 Karl Marx………………………………………………………………………………………………………………………… 13
 John Maynard Keynes…………………………………………………………………………………………………….. 16
Sinh hoạt khoa học
 Kinh tế Việt Nam 2011 & Vấn đề tái cấu trúc hệ thống ngân hàng…………………………………. 19
 Khủng hoảng kinh tế dưới góc độ các học thuyết kinh tế ………………………………………………..34
Lăng kính khoa học
 Tổ chức doanh nghiệp trong thời đại toàn cầu hoá………………………………………………………… 38
 Vết đen trong nền sản xuất tư bản ……………………………………………………………………….…………40
 Bản chất bóc lột của chủ nghĩa tư bản……………………………………………………………………………...45
Con đường khoa học
 Phỏng vấn cô Trần Thị Lan Hương – giảng viên viện Ngân hàng tài chính : Kinh nghiệm làm
đề tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ………………………………………………………………………………….50
 Nghiên cứu khoa học sinh viên: Phương pháp nghiên cứu và đôi điều chia sẻ …………………54
CLB Sinh viên nghiên cứu khoa học tuyển CTV
2
YESNEWS

3. Tháng9/2012
Lời nói đầu
Đời người là một cuộc hành trình bất tận, mà mỗi chặng đường là từng mục tiêu ta đặt ra và theo đuổi. Trên con
đườngấy,không thể không nhắc tới những khó khăn, thử thách, thậm chí cả những thất bại đắng cay. Điều gì đã khiến ta
bước tiếp trên con đường đầy gian truân ấy?
Vì lòng say mê, vì khát khao chinh phục? Hay vì những thành quả mà ta sẽ đạt được khi vượt qua tất cả? Hay bởi lương tâm
thúc đẩy ta hoàn thành trách nhiệm, để không phải hổ thẹn với chính bản thân cũng như những người đã tin tưởng mình?
Kính thưa quý độc giả!
Bản tin sinh viên nghiên cứu khoa học Yesnews ra đời với mục tiêu trở thành nơi để mỗi người có thể trình bày và chia sẻ
những nghiên cứu của bản thân, nơi kết nối những người quan tâm, yêu thích hoạt động nghiên cứu, nơi gặp gỡ của những
người có chung niềm đam mê khám phá. Dù còn nhiều hạn chế và khó khăn trong công tác thực hiện, nhưng với chúng tôi,
điều cần nhất để đạt được mục tiêu chính là lòng quyết tâm theo đuổi tới cùng mục đích đã đặt ra.
Ấn phẩm đặc biệt kỳ này là tổng hợp của những bài viết chất lượng từ trước tới nay của Yesnews, như một lời cảm ơn chân
thành nhất từ đội ngũ phóng viên, biên tập viên Yesnews gửi tới tất cả độc giả, những người đồng đội luôn sát cánh bên
chúng tôi, và đặc biệt là các thầy cô giáo luôn quan tâm, giúp đỡ và ủng hộ chúng tôi trên con đường hoạt động khoa học đầy
khó khăn và thử thách.
Nhóm thực hiện Bản tin Yesnews
3
YESNEWS

4. Tháng9/2012 Welcome to NEU
S ách gì cho sinh viên NEU ?
Bước vào thế giới đầy sao? Nền kinh tế vận người đọc hiểu được
màu sắc của kinh tế học, hành như thế nào? … phần nào những vấn đề
có bao giờ bạn phân vân, Bạn sẽ tìm thấy tất cả câu tài chính quốc tế. “Chiến
không biết nên bắt đầu từ trả lời trong hai cuốn “Bài tranh tiền tệ” xứng đáng
đâu? Có bao giờ bạn cảm giảng Nguyên lý kinh tế là một cuốn sách “không
thấy những bài giảng kinh Vi mô” và “Bài giảng thể không đọc” đối với
tế thật khó hiểu và thậm Nguyên lý kinh tế Vĩ sinh viên kinh tế chúng
chí rất khô khan? Hay có mô” (tác giả Nguyễn Văn mình!
khi nào bạn thắc mắc về Ngọc - Nhà xuất bản Đại
các hiện tượng kinh tế, học Kinh tế quốc dân).
nhưng lại không biết phải Với phần lý thuyết được
lý giải một cách chính xác giải thích một cách rõ
như thế nào? Hãy nói bạn ràng, kết hợp với việc
cần gì, Yesnews sẽ gửi phân tích nhiều ví dụ về
đến các bạn những gợi ý các hiện tượng kinh tế,
về cuốn sách mà bạn cuốn sách là một nguồn
không thể bỏ qua! tham khảo vô cùng hữu
ích cho các bạn trong học
Nếu bạn cần những tập cũng như nghiên cứu.
kiến thức nhập môn về
kinh tế? Còn nếu như muốn tìm
hiểu về những vấn đề tài
chính – ngân hàng thì một
cuốn sách không thể bỏ
qua đối với các bạn là
cuốn “Chiến tranh tiền
tệ” (“Currency Wars” - tác Một con đường khác đến
giả Song Hongbin). Khi với kinh tế học, một cách
mới nghe qua cái tên, có tiếp cận nhẹ nhàng, khiến
thể bạn sẽ nghĩ đến cho kinh tế học trở nên
những lý thuyết khô cứng “quyến rũ” hơn trong mắt
về tài chính, tiền tệ, bạn, đó là cuốn sách
nhưng sự thật hoàn toàn “Đô-la hay lá nho?”
không phải vậy. Thông (“Naked Economics” tác
Kinh tế học nghiên cứu qua lối kể chuyện hấp giả CharlesWheelan).
vấn đề gì? Thế nào là tư dẫn, cuốn sách vạch trần
duy như một nhà kinh tế? những thế lực đằng sau (Còn tiếp)
Thị trường hoạt động ra “đồng tiền”, khiến cho
4
YESNEWS

5. Tháng9/2012
Welcome to NEU
Ai đã nuôi sống Paris? Tại sao Bill Gates hiện tượng, các vấn đề bình thường trong
lại giàu hơn bạn? Kinh tế học nói gì về cuộc sống với một cái nhìn sáng tạo, mới
cách làm giàu nhanh chóng? Tại sao mẻ. Tất nhiên, nếu như bạn hy vọng tìm
đồng đô-la trong túi bạn lại khác với tờ trong cuốn sách này những quy luật, định
giấy bạc thông thường? Bằng việc đưa ra lý (như bạn vẫn thấy trong nhiều môn học
hàng loạt những câu hỏi và lời giải đáp lô- khác) thì chắn hẳn bạn sẽ phải thất vọng.
gic cho từng vấn đề, cuốn sách mang đến Một cuốn sách khác cùng tác giả, đó là
“Một cách nhìn mới, sâu sắc, dễ hiểu và “Siêu kinh tế học hài hước”
độc đáo về những khái niệm kinh tế học (“Superfreakonomics”), tiếp nối cách trình
khô khan”. bày của “Kinh tế học hài hước”, nếu bạn
phù hợp với quyển đầu tiên, chắc chắn
Nếu bạn chán ghét những nguyên tắc bạn sẽ tìm thấy điều thú vị trong cuốn
và yêu thích sự sáng tạo? sách tiếp theo!
Nếu là người năng động và không
muốn bỏ phí một thời khắc nào?
Chắc hẳn cuốn “Nguyên lý 80/20” (The
80/20 Principle - tác giả Richard Koch) sẽ
giúp cho bạn tìm được một đường lối
“hiệu quả” hơn cho các hành động của
mình. Đâu là bí quyết để tối đa hóa lợi ích
thu được và hạn chế tới mức thấp nhất
hao phí về thời gian, công sức, tiền bạc
bỏ ra? “Nguyên lý 80/20” làm đảo lộn một
vài suy nghĩ thông thường, nó giúp ta tìm
ra con đường để bỏ 20% sức lực và thu
được 80% thành quả, khiến chúng ta hiểu
rằng cần tôn vinh những hiệu suất đặc
biệt hơn là gia tăng nỗ lực trung bình. Đặc
biệt, nếu bạn thích tìm hiểu về kinh doanh
Vậy thì cuốn sách phù hợp với bạn có lẽ
thì cuốn sách này sẽ mang lại cho bạn
là cuốn “Kinh tế học hài hước”
những phân tích thú vị về ứng dụng của
(“Freakonomics” - tác giả Steven D.Levitt
Nguyên lý 80/20 trong kinh doanh.
và Stephen J.Dubner). Xét dưới một góc
độ nào đó, cuốn sách có phần khó hiểu,
Thế giới sách muôn hình vạn trạng, còn
nếu như bạn cố tìm ra một nguyên tắc
rất nhiều cuốn sách mà Yesnews muốn
hay chủ đề xuyên suốt như các cuốn sách
giới thiệu đến các bạn, nhưng chất lượng
kinh tế khác. Nhưng nếu nhìn nhận dưới
quan trọng hơn số lượng. Yesnews thực
một góc độ khác, bạn sẽ thấy đây là một
sự hy vọng những cuốn sách giới thiệu
cuốn sách rất hay, bởi nó khiến bạn luôn
đến các bạn sẽ giúp bạn nâng cao sự
phải tự đặt ra các câu hỏi, động não, và
hiểu biết của bản thân trong các lĩnh vực
học cách thoát khỏi những tư duy thông
kinh tế - xã hội.
thường (đôi khi có phần sai lệch!). Bản
chất cuốn sách là sự khám phá, phân tích
Vương Mỹ Anh
những khía cạnh của xã hội, lý giải các
5
YESNEWS

6. Tháng9/2012 Welcome to NEU
Kì thi tiếng Anh TOEIC – Test of English for sự thật. Đặt cho mình một mục tiêu rõ ràng và
International Communication, tổ chức bởi lên kế hoạch thực hiện chi tiết là những việc
ETS ngày càng trở nên phổ biến với các bạn bạn cần tiến hành sau đó.
sinh viên đang chuẩn bị hành trang ngoại ngữ
cần thiết để tìm kiếm những công việc tốt. Bài Hơn nữa, chia sẻ với những người thân về
viết sau xin trình bày một vài kinh nghiệm học mục tiêu của bạn là một động lực hiệu quả cho
và thi TOEIC để được kết quả cao. quá trình ôn luyện. Bạn cũng có thể đặt ra
những món quà tự thưởng cho bản thân nếu
đạt được mục tiêu đề ra: một chuyến du lịch,
một món đồ có giá trị….
Ôn thi
Việc học tiếng Anh hay ngoại ngữ nói chung
là một quá trình lâu dài, do đó đòi hỏi người
học nhiều thời gian và công sức. Do TOEIC
hiện nay chỉ kiểm tra hai kĩ năng là Reading
và Listening (hai kĩ năng Speaking và Writing
là tự chọn) nên bạn hoàn toàn có thể đạt kết
(Một lớp luyện thi Toeic) quả cao với khả năng tự học của mình. Tuy
nhiên tham gia một lớp học hay nhóm tự học
Đặt mục tiêu sẽ giúp bạn tiến bộ nhanh hơn, nhưng quyết
tâm của bản thân mới là yếu tố quyết định.
Với bất cứ kì thi nào, việc đặt ra một mục tiêu Nên dành thời gian hàng ngày luyện tập sẽ tốt
rõ ràng là vô cùng quan trọng. Mục tiêu chính hơn rất nhiều học dồn dập trước khi thi.
là cái đích mà bạn cần phải đến. Nếu bạn
không biết bạn sẽ đi đến đâu thì bạn sẽ không Listening
thể chuẩn bị đầy đủ thời gian, công sức, tiền Listening được xem là kĩ năng mà sinh viên
của và tâm huyết cho cuộc hành trình đó. Việc thường hãi nhất. Tuy nhiên, nếu có phương
đặt mục tiêu, tưởng chừng đơn giản, mà bản pháp luyện tập đúng và kiên trì thì có lẽ bạn sẽ
chất lại không hề dễ dàng. Bạn không thể nghĩ thích kĩ năng này nhất. Việc nghe hiểu một
ra trong đầu một con số bất kì và tự cho đó là ngoại ngữ không hề đơn giản, đặc biệt nếu
mục tiêu. Bạn cũng đừng thấy người khác như bạn không tiếp xúc với nó từ nhỏ. Bạn có
950, 980, 990 TOEIC mà cho rằng mình cũng thể bắt tay vào luyện nghe bằng những việc
phải vậy. Đừng mơ mộng nhưng cũng đừng hằng ngày như: xem các chương trình nước
quá tự ti. Hãy thực tế! ngoài, nghe nhạc quốc tế… Lúc đầu có thể
Bạn hãy xem xét tất cả những thứ bạn đã có bạn không hiểu gì, thậm chí không nghe được
và những thứ bạn mong muốn có được trong bất kì từ nào, nhưng đừng bận tâm vì điều đó.
kì thi này. Trước hết, hãy làm thử một bài thi Chỉ đơn giản là tai bạn cần có thời gian làm
TOEIC thật và xem hiện tại bạn đang đứng ở quen với các âm trong tiếng anh.
đâu. Dù kết quả có ra sao, hãy nhìn thẳng vào (còn tiếp)
6
YESNEWS

7. Welcome to NEU
Tháng9/2012
Trở lại với TOEIC, Listening có 4 phần nhỏ: phù hợp với người học, như bộ Compass
picture, respond, conservation, talk. Part 1 TOEIC. Với nhiều người học thì bộ sách
được xem là tương đối đơn giản, bạn nhớ xem TOEIC của Oxford được xem là khó nhất và
kĩ tranh và đừng bao giờ để những từ có cách phức tạp hơn đề thi thật. Một cuốn sách học từ
phát âm na ná nhau đánh lừa ( ví dụ như: fine- rất tốt là cuốn 600 essential words for the
fight- find; car- card; world- war…). Nghe kĩ TOEIC test của Barron’s. Kinh nghiệm cho
âm cuối (ending sound) sẽ giúp bạn vượt qua thấy không cần làm quá nhiều sách, chỉ cần
phần này dễ dàng. Ở part 2, nghe kĩ câu hỏi tìm được quyển sách phù hợp với khả năng
chiếm đến 80% thành công của bài thi. Bạn của mình và hoàn thành tương đối trọn vẹn
cần nghe rõ từ để hỏi là gì: what, where, quyển sách, người học cũng sẽ cảm nhận được
when, why hay how; thì của động từ trong câu sự tiến bộ của mình. Cũng không nên bỏ qua
hỏi là gì: hiện tại, quá khứ hay tương lai. Đối quyển sách Official Guide của ETS, được coi
với part 3 và 4, bạn nên dành thời gian chờ để như một tài liệu chuẩn về nội dung và độ khó
lướt qua tất cả các câu hỏi, hình dung về ngữ của bài thi, dù có một vài sự thay đổi nhưng
cảnh giúp bạn hiểu được nội dung tốt hơn. tài liệu đó vẫn rất nên tham khảo. Một tài liệu
So với các kì thi như IELTS hay TOEFL, rất tốt khác là Tactics for TOEIC® Listening
listening của TOEIC được xem là dễ hơn bởi and Reading Tests với nội dung tương tự với
sư cơ bản của từ vựng và ngữ cảnh. Tuy đề thi thật của ETS, cả về độ khó và giọng
nhiên, bài thi TOEIC lại diễn ra trong thời người đọc để người học làm quen. Cuối cuốn
gian dài hơn với số lượng câu hỏi nhiều hơn, sách là hai đề thi đã từng được sử dụng cùng
tinh thần thép được xem là chìa khóa cho vấn với đáp án và bảng điểm quy đổi để đánh giá
đề. khả năng của mình. Các bạn có thể tìm được
cuốn sách trên cùng rất nhiều tài liệu tiếng
Reading Anh bổ ích khác tại trang web:
www.englishtips.org. Nếu cần làm thêm, do
Với nhiều sinh viên, Reading được xem là kĩ có sự tương đồng nhất đinh giữa bài thi
năng dễ nhằn, dễ kiếm điểm hơn. Song để đạt TOEIC và TOEFL paper nên những bạn
điểm cao, bạn cần chú ý học chắc ngữ pháp và chuẩn bị cho kì thi TOEIC hoàn toàn có thể
từ vựng. Đối với bài đọc, đừng bao giờ “mắc tìm thấy sự hữu ích nhất định từ những đề thi
bẫy” khi đọc lần lượt từng từ một (word by TOEFL paper cũ dễ dàng tìm thấy trên mạng
word), bạn sẽ không có đủ thời gian để làm Internet.
vậy. Trước hết, hãy đọc lướt (scanning) cả bài
để nắm được nội dung chính, sau đó đọc câu
hỏi và tìm ý (skimming) trong bài.
Bạn cũng đừng quá để ý đến những từ mới,
nếu không biết nghĩa, hãy dựa vào ngữ cảnh
để đoán. Nếu không đủ thời gian làm bài, bạn
hãy khoanh tất cả các câu còn lại cùng một
đáp án.
Tài liệu
Về sách và giáo trình, hiện nay có rất nhiều tài
liệu được xuất bản với nhiều mức độ khó dễ (Còn tiếp)
7
YESNEWS

8. Tháng9/2012 Welcome to NEU
Và thi… Sau khi thi
Sau khi thi xong, bạn nên dành 1 ngày nghỉ
ngơi để “refresh” bản thân. Dù bạn làm bài tốt
hay không tốt, có hài lòng hay không hài lòng
thì cũng đừng quên mỉm cười và chờ đợi kết
quả.
TOEIC, xét cho cùng, cũng chỉ là một kì thi.
Tuy nhiên trong kì thi này không có khái niệm
trượt hay đỗ, chỉ có người thành công và kẻ
thất bại. 700 điểm với người này có thể là
thành công ngọt ngào nhưng với người khác
lại là sự thất bại đáng hổ thẹn. Có thể bạn
không đạt được số điểm xuất sắc nhưng điều
quan trọng là bạn đã đạt được mục tiêu mà
mình để ra, bạn đã hết mình với nó, đã cố
Về việc thi, các bạn nên đăng kí sớm, chẳng gắng không mệt mỏi vì nó. Việc bạn nhận
hạn trước 1 tháng, điều đó cũng giúp bạn lên thấy mình thành công quan trọng hơn việc
kế hoạch tốt hơn trước kì thi. Bài thi TOEIC người khác nhìn bạn có thành công hay
thật kéo dài hơn 2 tiếng, do đó nên chuẩn bị không. Một lời cuối cùng, mong rằng TOEIC
thật kĩ, làm quen những bài thi thử tại nhà để sẽ không chỉ giúp bạn tìm kiếm một công việc
tránh sự mệt mỏi khi làm bài thi thật. Trước tốt hơn; tìm thấy hứng thú, đam mê trong việc
ngày thi chính thức, bạn không nên cố “nhồi học Tiếng Anh mà còn giúp bạn mạnh mẽ và
nhét”. Hãy thả lỏng, thoải mái, ôn lại tất cả tự tin hơn trong cuộc sống.
những tip quan trọng và có một giấc ngủ sâu.
Trước giờ thi, bạn có thể “relax” bản thân
bằng những ca khúc quốc tế yêu thích. Nếu
tim bạn có lỡ đập nhanh hơn bình thường và
tay chân bạn có lỡ run lập cập thì cũng đừng
lo lắng. Hồi hộp là một dấu hiệu tâm lí tốt
trước mỗi kì thi.
Trong khi làm bài, bạn cần tập trung cao độ.
Một tip đơn giản khi thi phần Listening ở
những bài nghe dài, dù không được viết vào
đề thi nhưng có thể chấm một dấu nhỏ vào Trên đây là những kinh nghiệm thi TOEIC
trước câu trả lời của mình, khi hết phần nghe của những bạn đã từng dự thi và đạt kết
cho ba câu thì chuyển đáp án vào Answer quả cao. Nếu áp dụng được thì đạt được
sheet, như vậy hoàn toàn không bị mất tập một kết quả cao hoàn toàn nằm trong tay
trung cho phần nghe. Phần Reading sẽ được các bạn. Chúc các bạn thành công trong bài
tiến hành ngay sau phần Listening. Bạn nên thi TOEIC và không ngừng rèn luyện khả
làm bài cẩn thận, xem xét kĩ càng để tránh mất năng ngoại ngữ bản thân.
điểm vì những lỗi nhỏ, không đáng có.
Đức Việt
8
YESNEWS

9. Tháng9/2012 Welcome to NEU
Đối mặt với
“dũng sĩ diệt sinh viên”
Triết học là môn khoa học đầu tiên Nếu như tôn giáo với vị chúa toàn năng
khẳng định tri thức tất yêu của con người
được sáng tạo ra cách đây hàng ngàn
thì khoa học lại đặt ngược lại vấn đề tri
năm. Khi đó con người mới chỉ là những
thức thật sự mà con người thu lượm
sinh vật yếu ớt, sợ hãi trước những biến
được.
đổi của tự nhiên mà không có nhiều sự đề
kháng. Tư tưởng của loài người khi đó đã
chia làm hai phe. Một bên gán những sự Khả năng nhận thức của con người
việc đó cho các vị thần, và một bên là
nhưng nhà hiền triết tìm cách giải thích Trong cuộc sống, hẳn không ít lần chúng
bằng những nguyên nhân hợp lý (Thế ta đã nhận ra những điều chúng ta biết
nào là hợp lý!). hóa ra lại sai, tưởng sai hóa ra lại đúng.
Có thể nói khoa học với sự mở đầu từ Do đó, đã nhắc đến việc nhìn nhận thế
triết học đã ra đời như một công cụ phá giới, một trong những câu hỏi cốt lõi nhất
bỏ sự lệ thuộc về nhận thức của xã hội của triết học tất nhiên sẽ được nêu ra:
đối với mưu đồ của một vài người. Tuy con người có hiểu được chân lý không.
nhiên cuộc chiến đó còn chưa kết thúc Nếu câu trả lời là có thì vấn đề là làm sao
trong chính cuộc sống của chúng ta hôm có thể tìm ra chân lý. Nếu cách thức tìm
nay khi triết học bản thân nó bị biến thành ra chân lý là đúng thì bản thân nó là một
một thứ tôn giáo, một cái gì còn xa lạ hơn chân lý vậy là phải dựa vào một chân lý
cả những điều thần bí trong Kinh thánh. để tìm ra một chân lý khác mà chúng ta
Chính vì vậy, muốn nắm lấy chìa khóa không hề có một chân lý cho trước nào.
giải phóng tâm trí mình, ta cần nhìn nhận Ví dụ: Các bạn hãy trả lời câu hỏi sau
triết học một cách thẳng thắn. đây: “Có một người nào bất tử hay
không?” . Nếu muốn trả lời câu hỏi này thì
ta cần một người bất tử sống để chứng
minh hay một người sống đến thời điểm
vô hạn để làm chứng, nhưng không thể
có một thời điểm vô hạn để làm mốc cả vì
vậy không thể chứng minh là có người
sống bất tử hay không. Vậy là chúng ta
đành phải chấp nhận rằng chúng ta không
thể tìm ra chân lý. Nhưng ở đây bạn đọc
tinh ý có thể nhận thấy ngay: Bản thân
việc chúng ta không thể tìm ra chân lý
cũng là một chân lý! Vậy là thành ra rốt
9
YESNEWS

10. Welcome to NEU
Tháng9/2012
cục chúng ta lại hiểu được chân lý? Đến Các nhà siêu hình nói: nó là nó; các nhà
đây thì Enstein cũng đành phải đưa ra biện chứng nói: nó không phải là nó. Điều
một kết luận “tương đối” : “Chúng ta này xảy ra là do sự vật luôn luôn biến đổi
không thể biết liệu chúng ta có biết được và không bao giờ trở về trạng thái hoàn
thế giới hay không!”. toàn như lúc trước.
Ở đây cần phải lưu ý một điểm. Bản thân Tuy vậy cần có sự phân biệt trừu tượng
ý thức con người cũng là một dạng vật hóa với siêu hình. Có câu nói nổi tiếng
chất. Vì thế ý thức cũng chứa đựng sẵn sau : “Con người là loài động vật duy nhất
chân lý ở bên trong nó rồi. Vì vậy tìm biết xấu hổ, và nên xấu hổ”. Ở đây, con
chân lý không phải thông qua con đường người đã được trừu tượng hóa, mất hết
hướng ngoại mà phải tìm ở ngay chính mọi vẻ phong phú, cá tính của nó để trở
bản thân mình. về thành một động vật đơn thuần, bất
động với một tính cách chả có gì độc đáo.
Phương pháp luận Nhưng có thể nói con người ở đây đã
được xem xét một cách siêu hình hay
Như trên chúng ta đã thấy vai trò của không? Thực sự là không thể. Vì tính
phương pháp tìm ra chân lý có giá trị cách đơn giản đồng nhất ấy ở loài động
không khác gì bản thân chân lý. Vậy các vật đấy lại chứa đựng trong mình chính
nhà triết học của chúng ta đã nói gì về nó. sự biện chứng vô cùng của loài đó, đem
đến cho động vật tầm thường đó tính loài
trong hiện thực cũng như trong cảm nhận.
Có hai luồng tư duy chính hiện nay đã trở Hãy cùng nghĩ, tại sao con người lại có
nên phổ biến: siêu hình và biện chứng. tính cách xấu hổ. Là vì nó cảm thấy mình
Siêu hình có nghĩa là sau vật lý thể hiện không giống những sinh vật cùng loài của
lối tư duy của các nhà khoa học tự nhiên mình. Sự lạc lõng đó, cái cảm giác trống
thời đó, chia sự vật ra, đặt nó cô hiện sự vắng của bản chất con người trong chính
tương tác qua lại giữa các ý tưởng. Sau sinh vật đấy – là sự phủ định tính người
đây chúng ta sẽ thử đi vào sâu hơn. của “loài động vật biết xấu hổ này”.
Nhưng chính sự phủ định tính người đó
Các nhà siêu hình nói: tổng thể bằng tổng lại chính là sự khẳng định tính chất người
các thành phần, các nhà biện chứng nói: như một động vật có tính loài, hay thông
tổng thể lúc lớn hơn lúc bé hơn tổng qua sự phủ định tính chất người trong
thành phần. Để giải thích ý nghĩa của các bản thân mình, con người đã tự khẳng
nhà biện chứng ta sẽ lấy một ví dụ: ta lấy định bản chất người của nó. Vậy là siêu
con người hoàn chỉnh và bộ gien của con hình hay biện chứng là hệ thống logic xử
người đó. Con người hoàn chỉnh thể hiện lý vấn đề còn trừu tượng là kết quả dưới
rất nhiều đặc điểm mà một bộ gien nhỏ bé dạng quy luật.
không có, do chịu tác động của ngoại
cảnh (anh em sinh đôi cũng không giống Tư duy biện chứng mới mẻ này sẽ là điều
nhau), nhưng đồng thời trong bộ gien của các bạn được học ngay trong kỳ đầu tiên
con người còn ẩn chứa nhiều đặc điểm của đại học.
mà con người toàn thể không thể hiện ra (còn tiếp)
do hoàn cảnh chưa có điều kiện.
10
YESNEWS

11. Welcome to NEU
Tháng9/2012
Triết học – một chân trời mới chúng ta đều biết, Bill Gates nắm giữ 65%
cổ phiếu của Microsoft, vậy là số lượng
Hồi cấp 3 chúng ta đã được dạy chứng cổ phiếu giao dịch trên thị trường chỉ có
minh định luật Ohm như sau: Lắp một tối đa là 35%. Nếu billgate bán 65% cổ
ampe kế vào một mạch điện, điều chỉnh phần của mình, vậy là lượng cung cổ
điện trở và đo dòng điện tương ứng. Tuy phiếu Mircrosft tăng lên gấp 3, do đó giá
nhiên, nếu để ý kỹ thì mọi người sẽ nhận cả sẽ sụt xuống rất nhiều (không phải chỉ
thấy một điểm thú vị : Ampe kế được chế là 3 lần nhé). Vậy là thực tế, Bill Gates
tạo là dựa theo định luật Ohm! Chúng ta cũng không giàu đến vậy! Sự giàu có đích
thường được dạy mọi thứ như vậy đó, thực rốt cuộc là gì, xin nhường lại cho các
như thể nó vốn có sẵn ở đấy. Học triết nhà kinh tế tương lai.
học sẽ là cái giúp chúng ta đi sâu vào bản
chất của những cái chúng ta đang tìm
hiểu.
Hiện nay, kinh tế học đang bị bủa vây bởi
chằng chịt những chỉ số và những mối
liên hệ hời hợt giữa chúng với nhau. Hãy
lấy ví dụ phép thống kê 20 - 80 : trong
vườn cây, 20% số cây tạo ra 80% sản
lượng, 20% khách hàng tạo ra 80%
doanh thu … và vì vậy chúng ta đưa ngay
đến kết luận : chỉ nên tập trung vào 20%
Tỉ phú Bill Gates – ông chủ Microsoft
đấy thôi. Tuy nhiên nếu áp dụng tư duy
biện chứng, ta sẽ thấy: nếu không có 80%
Bên cạnh những lợi ích chúng ta nhận
số cây còn lại, sâu bệnh sẽ tàn phá 20%
thấy cho chuyên môn của chúng ta về
số cây ít ỏi mà ta trồng, nếu không có
kinh tế, triết học cũng rất cần thiết trong
80% khách hàng còn lại trên thị trường,
cuộc sống. Về mặt phương pháp luận nó
chúng ta sẽ không có sự cạnh tranh và
giúp cho chúng ta học cách nhìn nhận sự
không thể thu được món lợi từ 20%
việc một cách tổng quát hơn, giải quyết
khách hàng còn lại. Điều tương tự cũng
sự việc một cách bài bản hơn. Giả sử tôi
đã xảy ra với tình hình kinh tế thế giới
đưa ra câu hỏi: Bạn hãy thiết kế cho tôi
hiện nay, khi khoảng cách giàu nghèo
một góc học tập? Khi ở cấp 3, chúng ta
ngày càng tăng, người nghèo không đủ
thường có thói quen được giao một bài
tiền mua sản phẩm do người giàu làm ra
toán và làm. Vì vậy trong các bước giải
thì dẫn đến người giàu cũng thành nghèo.
quyết vấn đề: xác định vấn đề, tìm hiểu
thông tin, xử lý thông tin để đưa ra lời
Vậy triết học của kinh tế học là gì ? Đó
giải, giải quyết vấn đề , ta thường chỉ làm
chính là câu hỏi: “Của cải từ đâu ra ?”.
bước đưa ra lời giải dựa trên hiểu biết
Vậy của cải liệu có phải là tiền không, tiền
sẵn có (có bạn nào lao đầu vào lời giải
có phải là của cải không. Chúng ta thử
sau một lúc thì bí không) mà chưa có
xem xét một ví dụ nhé: Bill Gates có 54 tỷ
những sự chuản bị đầy đủ cho việc ra
USD, đó là thống kê của các nhà kinh tế.
quyết định. (Tìm hiểu thêm thì vào YES
Nhưng có thực sự ông ta có thể huy động
nhé!).
54 tỷ đó để làm một việc gì không? Như
(còn tiếp)
11
YESNEWS

12. Tháng9/2012 Welcome to NEU
Ngoài phương pháp luận, cách tư duy
triết học cũng giúp cho chúng ta nhận vấn
đề vào đúng điểm trọng tâm, bản chất,
gặt qua những yếu tố ngẫu nhiên và giúp
cho mình luôn đối diện cuộc sống được
“bình thản” hơn (Như khi ta hiểu tại sao
một người lại đối xử không tốt với ta thì
trước tiên ta sẽ không bực mình nữa).
Triết học vươn tới cái chân, thiện, mỹ hay
có thể diễn đạt thành ba câu hỏi: Vì sao ta
sống, sống để làm gì và sống như thế
nào. Nhiều người chỉ để tâm đến sống
như thế nào để được cái mình muốn mà
quên không xác định cái mình muốn, có
người mải chạy theo những lý tưởng xa
vời mà quên mất mình phải làm sao để
thực hiện lý tưởng đấy, có những người
vừa có lý tưởng vừa có năng lực thực
Triết học - một từ thường đem đến cho
hành thì lại đi sai đường (Adolf Hitler ...).
mọi người cảm giác xa lạ và mơ hồ. Tuy
nhiên nó là một mức độ tư duy mới đem
Nguyên tắc của việc học là học phải đi
đến cho chúng ta khi từ học sinh trở
đôi với hành. Việc nghe nói về triết học là
thành một sinh viên đại học. Bạn có bao
việc học, việc thực sự bắt tay học thử mới
giờ tự hỏi kinh nghiệm từ đâu ra không?
là việc hành. Đó là vì, trong quá trình học
Tại sao có những người có rất nhiều trải
và tự mình nghiền ngẫm, suy nghĩ và
nhiệm nhưng lại có rất ít kinh nghiệm?
khám phá ta mới thu được những lợi ích
Khả năng tổng hợp những trải nghiệm đó
mà môn học này mang lại. Chúng ta đã
chính là tư duy triết học - tư duy nhìn ra
nghe rất nhiều câu nói như “Con người
quy luật của sự việc. Vì vậy, hãy khám
vừa là động lực của lịch sử vừa là kết quả
phá nó bằng sự tò mò, hăng hái thay vì
của nó”, “Tôi suy nghĩ là tôi tồn tại” , “Bắt
thái độ e dè, a dua, cảnh giác. Và nếu
đầu bằng khẳng định thì sẽ kết thúc bằng
bạn đang mong muốn thay đổi toàn bộ
nghi vấn, bắt đầu bằng nghi vấn thì sẽ kết
cách nhìn của mình về cuộc sống, triết
thúc bằng khẳng định” …. nhưng đọc
học chính là môn học dành cho bạn.
thuộc cũng đâu giúp chúng ta sống tốt
hơn, mà chúng ta phải lấy chính cuộc
Đặng Tuấn Dũng
sống của mình để tư duy triết học, khi đó
ta mới nhìn thấy vẻ đẹp của những gì
mình khám phá ra.
Khởi đầu quãng đời sinh viên, Triết học chắc chắn sẽ là môn
học thay đổi toàn bộ cách nhìn của bạn về cuộc sống.
Thay vì thái độ e dè, a dua và cảnh giác; hãy khám phá nó
bằng sự tò mò và hăng hái nhé!!!
12
YESNEWS

13. Chân dung người nổi tiếng
Tháng9/2012
Karl Marx
Tuy vậy chàng trai 19 tuổi giữa những người bị áp
Marx là một nhà tư này lúc đó không có dấu bức với những kẻ áp bức.
tưởng nổi tiếng và kinh hiệu gì báo trước về một Như ông vẫn thường nói:
điển với hầu hết mọi nhà tư tưởng có ảnh “Yên bình và hòa hợp
người, từ các học giả đến hưởng nhất thế kỷ. Trong không tạo nên sự tiến
những người bình thường quá trình hình thành tư bộ”. Tuy nhiên thế giới
ít ai chưa từng biết đến tưởng của mình, khi các quan duy tâm của Hegel
tên ông. Tuy vậy có thể giáo sư đưa ra những hẳn đã không làm hài
nói rằng ảnh hưởng của câu hỏi “cũ rích ” như: lòng khát vọng cải tạo thế
ông đến đời sống còn cuộc đời là gì, vì sao giới vật chất của Marx.
rộng hơn nhiều danh chúng ta sống, thượng đế Vậy là Marx đã nhanh
tiếng mà ông đạt được. là gì … thì Marx lại đặt chóng tiếp nhận thế giới
Hầu hết các tiến bộ mà cho mình câu hỏi: “Cần quan tiến bộ của
chúng ta đạt được ngày phải làm gì?”. Điều này Feuerbach để hoàn thiện
nay là nhờ có ông: bình chính là một trong những phương pháp biện chứng
đẳng, lương bổng, an chìa khóa để nắm bắt tư của Hegel. Ngoài triết
sinh xã hội, hưu trí ... với tưởng của ông mà sau học, Marx đã nghiên cứu
hàng dài những con này được khái quát bằng các nhà kinh tế học lỗi lạc
người chịu ảnh hưởng câu nói nổi tiếng: “Các như Adam Smith , David
một cách mãnh liệt từ nhà triết học chỉ biết diễn Ricardo … vì nhận ra
ông: Darwin, Enstein, giải thế giới theo cách này kinh tế là yếu tố cốt lõi
Chaplin, Freud, Neruda, hay cách khác, điều quan của một xã hội.
Picasso … . Mặc dù vậy, trọng là cải tạo nó”.
hiểu được ông vẫn là một Tư tưởng của Marx chia
trong những thách thức Tiếp theo chúng ta sẽ tìm là ba thành phần lớn: triết
lớn nhất của nhân loại ! hiểu những bước phát học duy vật biện chứng,
triển trong tư tưởng của kinh tế chính trị, chủ
Nhà tư tưởng vĩ đại này Marx. Nhà tư tưởng Đức nghĩa xã hội khoa học. Về
được sinh ra tại thành vĩ đại Hegel là người có triết học, Marx là một nhà
phố Trevironrum ở Đức ảnh hưởng đối với Marx. duy vật, ông chỉ ra sự đối
vào ngày 5 tháng 5 năm Hegel cho rằng xã hội đạt lập giữa ý thức và vật
1818. Ông xuất thân trong được tiến bộ là vì có mâu chất trong mối quan hệ
một gia đình khá giả, thuẫn, có chiến tranh và xác định, nhằm khẳng
được theo học tại những những cuộc cách mạng, định tính chất chân lý
trường đại học tốt nhất. tức là cuộc đấu tranh (còn tiếp)
13
YESNEWS

14. Tháng9/2012
Chân dung người nổi tiếng
không phụ thuộc vào chưa ai bác bỏ hay đưa thiệt thòi nhất. Về bản
nhận thức của con người ra học thuyết về giá trị tốt chất, sức lao động của
cũng như mọi sự việc hơn Marx. Nhưng mọi con người bị đem ra làm
phải tìm nguồn gốc của người vẫn thường xuyên hàng hóa thì chính con
nó trong nguyên nhân vật tranh luận : liệu có tồn tại người cũng sẽ chỉ như
chất. Triết học của Marx một giá trị khách quan một hàng hóa và số phận
được gọi là duy vật biện trong hàng hóa? Marx đã họ sẽ phải chịu những tác
chứng do phép biện xuất phát từ nguồn gốc động đưa đẩy của thị
chứng độc đáo làm nền của của cải là lao động để trường cũng như mọi
tảng tư duy của ông. đưa ra được định nghĩ hàng hóa khác vậy.
Phân biệt với các nhà chính xác nhất về giá trị:
siêu hình coi mọi sự trên thời gian lao động xã hội
thế giới chỉ có thay đổi về trung bình cần thiết để
lượng còn Marx đã khẳng sản xuất ra sản phẩm đó.
định rằng giữa các sự vật Học thuyết này đã vạch rõ
có sự khác nhau về chất cách thức mà giai cấp tư
do lượng biến đổi đến sản dựa vào tư bản để
một mức nào đó. Phép bóc lột giai cấp vô sản
duy vật biện chứng nhìn đồng thời nêu rõ những
ra những quan hệ vật mâu thuẫn không thể giải
chất trong xã hội, vạch ra quyết của chủ nghĩa tư Người nô lệ bị buôn bán như hàng hoá
những mặt đối lập. Đây bản mà biểu hiện ra là
chính là nên tảng tư các cuộc khủng hoảng Nếu thời nô lệ, con người
tưởng giúp chúng ta hiểu Mỗi lần xuất hiện khủng bị nô lệ bởi thần quyền -
được những bộ phận còn hoảng là một lần khẳng ví dụ: tội tổ tổng cho rằng
lại trong chủ nghĩa Marx. định tính đúng đắn trong giống người sinh ra để cai
học thuyết của Marx! Vậy trị và giống người sinh ra
Với tư tưởng như vậy, vấn đề chỉ là tiền công để làm nô lệ; thời kỳ
ông đã nhìn ra tình cảnh quá thấp thôi phải không, phong kiến, con người bị
bóc lột tha hóa mà người có vẻ như nó đã tăng nô lệ bởi pháp quyền -
công nhân phải chịu đáng kể trong thời gian quyền sở hữu ruộng đất
đựng, sự nô lệ của giai qua đấy thôi? Marx đã nói thì chẳng qua đến xã hội
cấp tư sản đối với giai về vấn đề này như sau: tư bản, con người bị nô lệ
cấp vô sản trái ngược với “Chúng chỉ cho phép họ bởi tư bản - quyền sở
Hegel kêu gọi công nhân tự do để làm nhiều hơn”. hữu tư nhân về tư liệu
tìm tự do trong tư tưởng, Sự tăng lên của tiền sản xuất. Chính vì vậy, xã
trong sự thần phục nhà lương không đáng kể so hội tiếp theo sẽ phải tiến
nước. Từ đó Marx đã với sự tăng lên của lợi đến một trạng thái mà con
nghiên cứu và phát triển nhuận và từ đó, khoảng người không còn là hàng
học thuyết về nền kinh tế cách giàu nghèo sẽ ngày hóa, không còn bị trao đổi
tư bản chủ nghĩa. Hạt càng khoét sâu thêm. Và như những vật vô tri,
nhân của học thuyết này mỗi khi có biến động kinh không phải làm nô lệ cho
chính là lý luận về giá trị tế, tầng lớp nhân dân lao một ai cả. Marx đã chỉ ra
thặng dư. Có thể nói, động là tầng lớp phải chịu (còn tiếp)
14
YESNEWS

15. Tháng9/2012
Chân dung người nổi tiếng
cho chúng ta xã hội đó: nông nghiệp, thi hành
chủ nghĩa cộng sản mà những biện pháp nhằm
thời kỳ quá độ cần trải làm mất dần sự khác biệt
qua là chủ nghĩa xã hội. thành thị và nông thôn,
giáo dục công cộng và
Cuối cùng là học thuyết không mất tiền cho tất cả
về chủ nghĩa xã hội khoa trẻ em, xoá bỏ việc sử
học, một hình thái xã hội dụng trẻ em làm trong các
tồn tại sau xã hội tư bản, khu công xưởng như hiện
xuất hiện để giải quyết nay, kết hợp giáo dục với
các vấn đề mà xã hội tư sản xuất vật chất... Trong
bản không thể giải quyết xã hội này giai cấp giữ vị
mà còn thể hiện rõ hơn
được. Sau đây là những thế thống trị chính là giai
trong những cuộc tranh
điều có thể khái quát hình cấp vô sản. Thế nào là
chấp giữa các nhà tư bản
dung về xã hội xã hội chủ những người vô sản: là
và công nhân.
nghĩa: Tước đoạt sở hữu những người bị tước đoạt
ruộng đất và trao nộp tô hết tư liệu sản xuất và
Có thể khẳng định rằng,
vào quỹ chi tiêu của nhà không còn sự lựa chọn
Marx là nhà tư tưởng
nước. Áp dụng thuế luỹ nào khác ngoài việc đem
được nhắc đến nhiều
tiến cao, xoá bỏ quyền bán sức lao động của
nhất, được đem ra đánh
thừa kế, tịch thu tài sản mình. Vậy thì cùng với
giá nhiều nhất và có tầm
của tất cả những kẻ lưu việc công hữu tư liệu sản
ảnh hưởng lớn nhất trong
vong và của tất cả những xuất, giai cấp vô sản sẽ
thế kỷ qua, thậm chí cho
kẻ phiến loạn, tập trung tự xóa bỏ mình với tư
đến bây giờ. Cùng với
tín dụng vào tay nhà cách là một giai cấp biến
những tác phẩm bất hủ,
nước thông qua một ngân xã hội trở thành xã hội
Marx cũng để lại cho
hàng quốc gia với tư bản không có giai cấp. Và
chúng ta một di sản vừa
của nhà nước và ngân cách nào để xây dựng xã
phong phú vừa khó lý
hàng này sẽ nắm độc hội đó vậy, Marx đã cho
giải. Để thể hiện sự phức
quyền hoàn toàn, tập chúng ta công thức: “Vô
tạp trong tư duy của Marx
trung tất cả các phương sản toàn thế giới, đoàn
mà chúng ta phải đối mặt
tiện vận tải vào trong tay kết lại”. Tuy nhiên sự
khi nghiên cứu nhà tư
nhà nước, tăng thêm số đoàn kết đó trên thế giới
tưởng vĩ đại này , tôi xin
công xưởng nhà nước và đã không được thực hiện
được trích một câu nói
công cụ sản xuất; khai trọn vẹn. Các nghiệp
của ông: “Tôi không phải
khẩn đất đai để cấy cầy đoàn ở Mỹ đã mắc phải
là một nhà Marxist”.
và cải tạo ruộng đất trong sai lầm, tìm cách tồn tại
một kế hoạch chung, thực bằng sự quỳ gối, chụp
Đặng Tuấn Dũng
hành nghĩa vụ lao động giật hòng nhận được lòng
đối với tất cả mọi người, thương từ các ông chủ tư
đối với tất cả mọi người, bản. Do vậy những mâu
tổ chức các đạo quân thuẫn của chủ nghĩa tư
công nghiệp, đặc biệt là bản không những không
nông nghiệp, kết hợp được giải quyết phần nào
15
YESNEWS

16. Chân dung người nổi tiếng
Tháng9/2012
“Giờ đây, tất cả chúng “bàn tay vô hình” và bộc
ta đều là Keynesion” lộ nhiều khuyết tật đi
ngược lại với tư tưởng
Câu nói trên là một lời kinh tế đó - tư tưởng tự
phát ngôn nổi tiếng của do kinh tế. Và nó thật sự
tổng thống Mỹ Richard trở thành một kẻ “ chiến
Nixon . Tại sao một người bại” khi gặp cuộc khủng
lại nhận được nhiều sự hoảng kinh tế năm 1929-
ngưỡng mộ như vậy từ 1933, tan rã là một điều
một thành viên quyền lực tất yếu. Trong bối cảnh đó
của giới chính trị. Ông là Keynes đã tiến hành một
ai và đã làm những gì để cuộc “cách mạng về nhận
gây ra ảnh hưởng đến thế thức đối với tư bản chủ
giới không chỉ trong thời nghĩa”. Keynes đã gạt bỏ
đại của mình mà còn đến đi cái lý luận truyền thống
tận ngày nay? như nền kinh tế tự điều
Keynes”. Cuốn sách này tiết không có sự can thiệp
J.M.Keynes (1883- về sau đã được Paul của nhà nước, sẽ tự đi
1946) sinh tại Cambridge Samuelson tóm tắt lại một đến cân bằng tránh được
(Anh) không có “tuổi thơ cách thông minh: “Đó là khủng hoảng và thất
dữ dội” như nhiều thiên một cuốn sách viết khá nghiệp… . Ông đã tiến
tài khác trái lại ông lại rất tồi, được cấu trúc rất dở; hành cuộc “thánh chiến”
hạnh phúc khi được sống bất kỳ một người không với các nhà kinh tế học
trong một gia đình có văn chuyên nào bị thu hút vì truyền thống. Khi họ đề
hóa và được chăm sóc tên tuổi của tác giả, mua nghị phải để con người
đầy đủ, bố và mẹ của ông cuốn sách này sẽ bị lừa được tự do, Keynes đã
đều là những người rất tài mất 5 shilling… Cuốn đáp trả rằng cần phải có
năng. Trước khi mất đi sách ngạo mạn, thiếu cưỡng bách thì mới có tự
vào năm năm 1946, ông bình tĩnh, đầy tính khiêu do, khi họ đưa ra lập luận:
đã hoàn thành rất nhiều khích và không tỏ ra trong dài hạn thì mọi thứ
tác phẩm xuất sắc khiến khoan dung trong lời cảm sẽ cân bằng; ông đã phát
cho tầm ảnh hưởng của ơn của mình. Nó chứa biểu: Trong dài hạn thì tất
ông đối với kinh tế học trở đầy những phát kiến hão cả chúng ta dều chết! Và
nên bất tử. Trong đó tác huyền và lẫn lộn… Tóm cuối cùng ông cũng đã lay
phẩm thật sự gây dấu ấn lại đó là một tác phẩm chuyển được nền kinh tế
đó là “ Lý thuyết tổng quát của một thiên tài”. học già cỗi và lung túng
về việc làm ,lãi suất và trước sự đổi thay của thế
tiền tệ” nó ra đời và làm Khi lí luận kinh tế tư giới.
nên “cuộc cách mạng của sản đang chìm đắm trong (còn tiếp)
16
YESNEWS

17. Chân dung người nổi tiếng
Tháng9/2012
Theo ông định luật mà Say đưa ra “quá
hồ đồ” mà tiêu biểu là trong “thuyết tiêu
thụ” của Say đã nhấn mạnh và khẳng
định là: “cung tạo cầu”, “thị trường tiêu thụ
các sản phẩm do bản thân sản xuất tạo
ra”…
Hơn nữa Say luôn lẩn tránh sự thực
phũ phàng của khủng hoảng kinh tế và
thất nghiệp của của chủ nghĩa tư bản và
cho rằng nó chẳng có liên quan đến tổng
cầu. Trái lại, Keynes cho rằng thất nghiệp
do “cầu có hiệu quả” quyết định , ngay cả
khi tổng cung có bằng tổng cầu đi chăng
nữa thì cũng chưa chắc là mọi người đã
có công ăn việc làm đầy đủ . chỉ khi có đủ
“cầu có hiệu quả” thì vấn đề việc làm mới
thực sự được giải quyết. Nhưng do tác
động của những quy luật tâm lý cơ bản
nên thông thường cầu có hiệu quả sẽ
không có đủ do đó hàng hoá sản xuất ra
có thể không bán được, nhà máy không
thể tiếp tục sản xuất như vậy, họ sẽ phải
thu hẹp sản xuất và tất nhiên lượng công
nhân cũng bị giảm bớt đi.
Về phương pháp phân tích , ông đã
Nếu như với A.smith ông cho rằng nhà đưa ra phương pháp phân tích kinh tế vĩ
nước không nên can thiệp vào kinh tế, mô hiện đại. Khi kinh tế học truyền thống
kinh tế có đời sống riêng của nó thì trái cho rằng tổng cung và tổng cầu của xã
lại Keynes lại đánh giá cao vai trò của hội là một, hơn nữa họ không hề quan
nhà nước trong điều tiết kinh tế. Nhà tâm và nghiên cứu đến các tổng lượng
nước đóng vai trò như trọng tài trên sân kinh tế, họ chỉ sử dụng phương pháp
cỏ, hãy thử tưởng tượng một trận bóng phân tích vi mô, nghiên cứu từng đơn vị
mà không có trọng tài?!!! Khi đó chắc kinh tế riêng biệt như các xí nghiệp, công
chắn sẽ có rất nhiều vấn đề phát sinh ty… thậm chí còn nghiên cứu hành vi của
giữa hai đội, thậm chí nó có thể gây hỗn một người tiêu dùng riêng lẻ. Nhưng với
loạn hoặc cũng có thể dẫn đến xung đột. Keynes, ông lại cho rằng chỉ đi từ một
Ông nhấn mạnh mục tiêu trọng yếu đơn vị kinh tế riêng biệt để đánh giá
trong điều tiết kinh tế vĩ mô là tăng đầu chung cho toàn bộ nền kinh tế là không
tư, giảm tiết kiệm, làm tăng tổng cầu (cầu hợp lý. Theo ông khi phân tích kinh tế
có hiệu quả), để đạt được những điều đó phải dựa vào các tổng lượng lớn, liên
nhất thiết cần phải có sự can thiệp của quan đến sự vận động của toàn bộ nền
nhà nước vào kinh tế - can thiệp một kinh tế, ông đã đưa ra ba đại lượng lớn
cách toàn diện và đó cũng là con đường cần phân tích đó là: đại lượng xuất phát
duy nhất dẫn chế độ kinh tế hiện hành (bao gồm các nguồn vật chất như lượng
thoát khỏi bờ vực của sự huỷ diệt (còn tiếp)
17
YESNEWS

18. Tháng9/2012 Chân dung người nổi tiếng
Ctư liệu sản xuất, lượng sức lao động,
trình độ trang bị kĩ thuật, trình độ chuyên Tuy nhiên, lý thuyết kinh tế của ông vẫn
môn hóa sản xuất…) đại lượng này biến không tránh khỏi những thiếu sót là ông
đổi chậm chạp; đại lượng khả biến độc đã cho rằng nguồn gốc của khủng hoảng
lập (đó là những khuynh hướng tâm lí và thất nghiệp là do sự giảm sút của cầu
chủ quan có tính xã hội như: khuynh tiêu dùng, nhưng trên thực tế không phải
hướng tiêu dùng, tiết kiệm, đầu tư, ưa như vậy, cầu tiêu dùng chỉ là hiện tượng
chuộng tiền mặt..); đại lượng khả biến bề ngoài mà thôi. Mặc dù trước đó
phụ thuộc (bao gồm các biến số kinh tế K.Marx đã chỉ ra được nguyên nhân sâu
vĩ mô như: khối lượng việc làm, sản xa của khủng hoảng và thất nghiệp thì
lượng… các biến số này thay đổi theo sự Keynes đã cố tình lờ đi, không hề quan
thay đổi của đại lượng xuất phát và đại tâm đến nguyên nhân mà K. Marx đã
lượng khả biến độc lập). đưu ra. Những hạn chế của ông được
Phương pháp luận nghiên cứu của minh chứng bởi những chấn động kinh
ông dựa trên cơ sở tâm lý, nhưng không tế, nạn thất nghiệp ở các nước tư bản
phải dựa trên tâm lý cá biệt, mà hoàn không những không giải quyết được
toàn dựa vào tâm lý số đông, tâm lý xã thậm chí nó còn phổ biến hơn. Vì đánh
hội, chẳng hạn như khuynh hướng tiêu giá quá cao vai trò của nhà nước mà ông
dùng, khuynh hướng tiết kiệm…tuy vậy lại vô tình lãng quên đi vai trò điều tiết
đây lại là hạn chế lớn nhất trong học của kinh tế thị trường.
thuyết của ông , ông đã không hề động
chạm đến các quy luật kinh tế khách
quan. Sau này ,học thuyết kinh tế của Keynes
“Cuộc cách mạng của Keynes” đã đáp rất nhiều trường phái kinh tế kế thừa và
ứng yêu cầu thực tế của chủ nghĩa tư phát triển ,hình thành nhiều học thuyết
bản độc quyền, thoát ra khỏi lý luận như “ học thuyết hậu Keynes”; “học thuyết
truyền thống để phân tích và xây dựng Keynes mới” hay “ học thuyết Keynes hiện
học thuyết kinh tế mới mà tư tưởng chủ đại”. Mà tiêu biểu là “học thuyêt hậu
yếu của nó là sự can thiệp của nhà nước Keynes” có thể chia làm hai phái đó là :
vào kinh tế, ông đã tìm mọi biện pháp để “trường phái chính sau Keynes”; “trường
nâng cao tổng cầu (mở rộng nhiều hình phái Cambridge mới”.
thức đầu tư , kể cả đầu tư cho những
hoạt động có tính ăn bám như sản xuất
vũ khí , chạy đua vũ trang…) nhằm giải Lý thuyết của Keynes đã có ảnh hưởng
quyết việc làm tránh được khủng hoảng sâu rộng trong hệ tư tưởng kinh tế tư sản
và thất nghiệp. và hơn nữa nó đã được vận dụng một
cách rộng rãi ở nhiều nước tư bản trong
những năm 40,50 và đầu những năm 60
của thế kỉ XX.
Thanh Hằng
18
YESNEWS

19. Tháng9/2012
Sinh hoạt khoa học
Sinh hoạt khoa học tháng 2/2012
Đơn vị tổ chức : CLB Sinh viên nghiên cứu khoa học YES
Kinh tế ViệtNam 2011
& Vấn đề tái cấu trúc hệ thống ngân hàng
Tháng 2 năm 2012, Câu lạc bộ sinh viên nghiên cứu khoa học - Đại học Kinh tế
quốc dân tổ chức buổi Sinh hoạt khoa học: Kinh tế Việt Nam 2011 và vấn đề tái
cấu trúc hệ thống ngân hàng với sự tham gia của Tiến sĩ Đặng Ngọc Đức, Phó
Viện trưởng Viện Ngân hàng tài chính. Bản tin sinh viên nghiên cứu khoa học
Yesnews xin gửi tới các bạn toàn bộ nội dung buổi tọa đàm.
I. NHỮNG VẤN ĐỀ CỦA NỀN KINH Trước hết, chúng ta không có một mô
TẾ hình tăng trưởng cụ thể nào cả. Nói cách
khác, chúng ta không học tập theo một mô
Câu hỏi: Phải chăng những vấn đề mà hình cụ thể nào. Mô hình của chúng ta là
nền kinh tế VN gặp phải trong năm một mô hình tổng hợp.
2011 là hệ quả của cả một giai đoạn
phát triển. Và mô hình tăng trưởng Quay trở lại thời gian trước, khi nền
kinh tế của VN đang có vấn đề? kinh tế còn theo mô hình kế hoạch hóa tập
trung, thì người ta sẽ theo đuổi mô hình
Trả lời: như của Louis (có thể tham khảo trong các
(còn tiếp) 19
YESNEWS

20. Tháng9/2012
Sinh hoạt khoa học
sách về kinh tế phát triển). Tại đây nổi lên mối quan hệ giữa nông nghiệp và công
Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô nghiệp, còn ở Việt Nam vẫn đang rất thiệt
Viết trước đây (bây giờ là Cộng hòa liên thòi cho người nông dân. Trái lại ở nước
bang Nga), người ta theo đuổi mô hình của ngoài, ví dụ như Nhật Bản, sẽ phải định
Louis, nghĩa là cùng một lượng vốn đầu tư ra mỗi tuần chúng ta ăn mấy tàu cải, mỗi
nhất định trong một giai đoạn nhất định thì tuần chúng ta ăn mấy phần của củ su hào,
ưu tiên phát triển công nghiệp trước. Và chứ không phải dễ dàng gì có thể ăn được
Các-mác cũng cho rằng: máy móc là chiếc nhiều rau như ở Việt Nam, cho dù rau của
đũa thần để tăng năng suất lao động. Vì chúng ta có thuốc tăng trọng, chưa được
thế người ta sử dụng vốn đó vào phát triển sạch, nhưng hoàn toàn rất sẵn có, bốn mùa;
để công nghiệp hóa. Công nghiệp hóa là để nhưng với các nước trên thế giới đặc biệt là
sản xuất ra máy móc thiết bị, và máy móc các nước khu vực hàn đới, những nước ở
thiết bị đó sẽ là cơ sở tăng năng suất lao châu Âu và kể cả nhiều bang ở Mỹ thì đó
động, tạo ra của cải vật chất và thúc đẩy sự vẫn là xa xỉ phẩm. Từ đó có thể thấy người
tăng trưởng kinh tế. Và năm đến mười nông dân ở các nước trên thế giới được ưu
lăm năm về sau sẽ có một điểm “turning- tiên phát triển, và nông nghiệp đi đôi với tự
point”, tức là “điểm quay”, trên cơ sở điểm động hóa.
đó công nghiệp sẽ hỗ trợ cho nông nghiệp.
Thế nhưng mô hình tăng trưởng ở
Việt Nam, thông qua những câu chuyện
như “trâu đen ăn cỏ, trâu đỏ ăn gà” (tức là
công nghiệp hóa nông thôn), “Điện về
bừng sáng quê ta/ Xương gà làm cột ruột
gà làm dây” (tức là phải như thế nào đó thì
mới có điện, phải như thế nào đó mới có
sự hỗ trợ của công nghiệp đối với nông
nghiệp), mà một đất nước 90% dân số
nông nghiệp, sau đó đến 85% dân số
nông nghiệp và bây giờ trên 70% dân số
nông nghiệp nhưng thực chất chúng ta lại TS.Đặng Ngọc Đức – phó viện trưởng
không ưu tiên công nghiệp hỗ trợ cho nông viện ngân hàng tài chính – ĐH KTQD
nghiệp mà trái lại chúng ta chỉ biết hy sinh
nông nghiệp.
Sau này khi đất nước chuyển sang nền
Và cho đến giờ phút này, mô hình tăng kinh tế thị trường, chúng ta có mô hình
trưởng của chúng ta vẫn có nhiều vấn đề: tăng trưởng của Keynes, Edward, Ronald
chẳng hạn có thể làm một phép toán: bao McKinnon, và rất nhiều mô hình tăng
nhiêu sọt cà chua, bao nhiêu sọt su hào của trưởng khác, thế nhưng thực sự chúng ta
người nông dân có thể đổi được một đôi không đi theo một mô hình nào cả.
dép nhựa bán ở thành thị... Đấy chính là
vấn đề mô hình tăng trưởng, tức là nó giải Cũng có một câu hỏi tương tự thế này:
quyết mối quan hệ giữa nông nghiệp và mũi nhọn của Việt Nam là gì? Nền kinh tế
công nghiệp, giữa các nhân tử “make of của nước nào cũng có những mũi nhọn
prices”. Nếu đọc về mô hình tăng trưởng nhất định, những lợi ích từ thương mại
thì sẽ thấy ở các nước, cái TOT (terms of quốc tế, lợi thế tuyệt đối và lợi thế so sánh
trade) trong phạm vi nền kinh tế chính là (còn tiếp) 20
YESNEWS

21. Tháng9/2012
Sinh hoạt khoa học
chính là những cái để xây dựng nên mũi
nhọn của nền kinh tế và sức mạnh của một
nền kinh tế tập trung ở những mũi nhọn.
Vậy nền kinh tế của chúng ta tập trung ở
những mũi nhọn gì?
Nói cách khác là chúng ta có quá
nhiều mũi nhọn: chè, cao su, cà phê, hạt
tiêu, giầy da, cá tra-cá basa, … đều là mũi
nhọn. Có thể thấy nền kinh tế của chúng ta
giống như một quả mít, quá nhiều mũi
nhọn như vậy nên nó không tập trung sức Thực tế mà nói, thị giá cổ phiếu, như
mạnh vào một lĩnh vực nào, không thể bứt chúng ta đã biết và về mặt lý thuyết cũng
phá được. đúng với thực tiễn, nó phải phản ánh giá
trị của doanh nghiệp, tất cả các doanh
Tôi hoàn toàn nhất trí với nhận định: nghiệp dưới dạng công ty cổ phần được
bức tranh nền kinh tế chúng ta năm 2011 phát hành cổ phiếu và nhất là được niêm
thực sự là kết quả của cả một thời kỳ phát yết thì bao giờ người ta cũng phất cao
triển gần đây, ít nhất là từ cuối những ngọn cờ tối đa hóa giá trị của vốn chủ sở
năm 90 của thế kỉ trước hoặc thập kỉ đầu hữu. Trên cơ sở đó, mỗi cổ phần được
tiên của thế kỉ 21. Lý do vì sao? Tất cả chia ra mới tăng về mặt giá trị, nhưng trên
đều là bong bóng. Chứng khoán bong thực tế có những thời kỳ chúng ta bán cổ
bóng, bất động sản bong bóng, tài chính phiếu ra và người mua cổ phiếu không cần
ngân hàng cũng bong bóng. Và đến một biết đấy là cổ phiếu gì, cứ mua là được.
lúc nào đấy, quả bong bóng bay rất nhanh Mua một cái là ngày hôm sau có lãi ngay.
và rất cao, nhưng có hai nhược điểm thấy Và cứ với cách mua như thế thì giá sẽ tăng
rõ: khả năng nâng của quả bong bóng lên cho đến kịch trần tới mức độ nhà nước
không tốt, sức nâng có giới hạn và thứ hai phải đặt ra giá trần, biên độ dao động của
là cực kì dễ tổn thương, dễ vỡ nổ, và sau giá.
đó những thứ mà nó mang theo sẽ rơi
một cách thảm hại. Và có thể nhìn thấy
chứng khoán, bất động sản hay một số lĩnh Ở đâu đó chúng ta thấy t hị t rường
vực của nền kinh tế Việt Nam đang rơi một chứng kho án (TTCK) là một trong
cách thảm hại. những đặc trưng của nền kinh tế thị
trường thì ở Việt Nam nó là một mậu dịch
quốc doanh nằm trong nền kinh tế thị
trường. Mậu dịch quốc doanh là gì? Người
ta khống chế lượng, khống chế giá, khống
chế sức mua. Mỗi người muốn mua chỉ
được mua tối đa 10 ngàn cổ phiếu, giá thì
dao động khoảng ± 5% hoặc ±10% tuỳ
theo từng sàn khác nhau. Vì thế nó là một
mậu dịch quốc doanh trong lòng nền kinh
tế thị trường và nó cũng phản ánh một mô
hình không giống ai cả!
(còn tiếp)
21
YESNEWS

22. Sinh hoạt khoa học
Tháng9/2012
Còn về bất động sản là một thứ hàng là siêu lạm phát.
hoá đặc biệt mà độ co dãn của cầu là hoàn
toàn theo giá, tức là mọi sự gia tăng của Và tôi vẫn nhớ như in bài viết của GS.
cầu sẽ được phản ánh bằng sự gia tăng của Cao Cự Bội, ngày ấy ông là trưởng khoa
giá. Chúng ta ai cũng đổ xô vào đều suy NH-TC, và cũng là một trong những Tiến
nghĩ một cách rất đúng rằng: người thì đẻ sỹ đầu tiên của VN trong lĩnh vực NH-TC
ra còn đất thì không; cho nên cứ đầu tư, đăng trên Tạp chí Cộng sản: Căn bệnh lạm
đầu cơ vào đất là sẽ có lãi. Thế nhưng có phát của VN đã đến lúc buộc phải nhận ra.
mấy ai đầu tư vào đất hay đầu cơ vào đất Nhận ra lạm phát ở VN cũng là cả một quá
mà tính giá trị hiện tại ròng không? Đó là trình không hề đơn giản.
một nguyên lí đơn giản về giá trị thời gian
của đồng tiền mà người dân Việt Nam lại GS. Cao Cự Bội cũng nói rằng căn
không tính toán như vậy mà cứ đổ xô vào. bệnh lạm phát của VN đã đến lúc phải đưa
lên bàn để mổ xẻ, để cắt nó đi mặc dù đau
đớn. Và người cũng mượn một câu của chủ
tịch Hồ Chí Minh: để chống lại lạm phát ở
VN chúng ta cần có một sự cố gắng lâu
dài, bền bỉ; đầu tiên chúng ta đi từ lạm
phát đến giảm lạm phát và sau đó mới
chống lạm phát, thời gian mọi người ước
tính là 5 năm, 10 năm và lâu hơn nữa.
Cái dẫn đến TTCK VN như thế này do
xuất phát từ cả một hệ thống, từ những vấn
đề của mô hình tăng trưởng và từ những
vấn đề khác nữa. Những gì xảy ra hiện nay
Ngoài ra còn vấn đề điều hành của là hậu quả của một giai đoạn phát triển.
chính phủ. Quay trở lại với cái chốt đầu Đã đến lúc phải có những thay đổi, những
tiên là vấn đề mô hình, vì chúng ta không cải cách và nhà nước cũng đang rất cố
có mô hình nên chúng ta không có cơ sở gắng trong những cải cách của mình.
để điều tiết. Việc điều tiết của Việt Nam từ
xưa đến nay, theo quan điểm của cá nhân Câu hỏi: Chúng ta đã đặt được
tôi, hoàn toàn mang tính chất phản ứng lại những thành công nhất định trong việc
với tình hình thực tế. kiềm chế lạm phát năm 1989. Vậy trong
năm 2011 có thể khẳng định chúng ta đã
Một câu chuyện mang tính lịch sử, vào thành công trong việc
năm 1989, lạm phát của nước ta rất kinh kiềm chế lạm phát hay không và đằng sau
khủng, tốc độ rất cao. Ví dụ như tháng những điều đó còn là những vấn đề gì
9/1985, chúng ta đổi tiền 1 ăn 10, có nghĩa nữa?
là 1 đồng tiền mới lấy 10 đồng tiền cũ.
Chúng ta tưởng tượng nền kinh tế “thở Trả lời:
phào nhẹ nhõm”: 1 bát phở 10 đồng nay
còn 1 đồng, và ngay lập tức sau đó 1 tháng Thực ra để đánh giá thành công cũng
Nhà nước đã không giữ được mức 1 đồng như thất bại về vấn đề kinh tế xã hội cần
đó, bát phở lên giá 2 đồng, 3,4 đồng. Và phải xem xét nhiều khía cạnh. Suy cho
chúng ta thấy trong từng tháng một lạm cùng chúng ta phải tiến hành một CBA
phát lên đến 100%. Lạm phát cả năm 1989 (cost benefit analysis). Và khi phân tích
là 848%, không phải là lạm phát phi mã mà (còn tiếp) 22
YESNEWS

23. Tháng9/2012
Sinh hoạt khoa học
cái đó thì chúng ta mới khẳng định được giờ chúng ta mở cửa, tăng lãi suất lên thì
thành công thực sự hay là thành công ở mặt tiền khắp nơi trên thế giới sẽ đến và bài
hình thức. học của năm 2007 là với 9 tỉ USD vào thôi
thì ngay lập tức làm cho chúng ta đảo lộn
Bây giờ quay trở lại với câu chuyện và quý 1 năm
năm 1989 về kiềm chế lạm phát, mỗi 2008 chúng ta rơi vào tình trạng lạm phát
thành công hay thất bại có thể đều có thời ngay lập tức, khó khăn ngay lập tức và lãi
điểm mang tính lịch sử của nó. suất qua đêm tăng đến 37%, nên câu
chuyện của đóng cửa - mở cửa quan trọng
Chỉ trong vòng một quý từ 1/1/1989 - là ở chỗ đó. Và bây giờ chúng ta phải thực
31/3/1989, lạm phát của chúng ta từ 848% hiện hàng loạt các biện pháp và không thể
xuống 5,4%; đồng USD ngày đó từ nào sử dụng một phương tiện lãi suất là
16.500đ/USD xuống còn 10.500đ/USD. như thế.
Đây là một thành tựu mà cả thế giới kinh
ngạc. Không ai có thể làm được câu
chuyện từ 848% xuống còn 5,4% chỉ trong
vòng một quý. Đây là kết quả của chính
sách lãi suất. Lần đầu tiên ở Việt Nam
chúng ta thực hiện chính sách lãi suất rất
cao, lãi suất năm 144% đối với lãi suất có
kì hạn và 96% đối với tiền gửi không kì
hạn. Vậy thì khi chúng ta tăng lãi suất lên
thì đột nhiên dân chúng ồ ạt gửi tiền vào
ngân hàng. Một trong những cách quan
trọng nhất để chống lạm phát là giảm cầu
tiền tệ chứ không phải giảm cung, mặc dù
lạm phát là mất cân đối giữa cung và cầu
tiền tệ, cung lớn hơn cầu và dẫn đến lạm
phát, nhưng người ta phải giảm cầu trước Quay trở lại việc chúng ta coi là thành
thì mới giảm được cung. Thế nên khi nhà công hay không thành công. Câu chuyện
nước tăng lãi suất lên như thế này thì dân hiện nay chưa có kiểm chứng nên tôi muốn
chúng đột nhiên đổ dồn lãi suất vào ngân đưa ra một ví dụ về có kiểm chứng:
hàng và ngược lại các doanh nghiệp
không có nhu cầu vay vốn của ngân hàng Câu chuyện tỷ giá năm 2008, tỉ giá tăng rất
nữa vì lãi suất quá cao. Thế nhưng tại sao cao đặc biệt là thời điểm tháng 5, tháng 6 ,
ngày đó ta thành công mà bây giờ chúng ta sau quý I tỉ giá lập tức tăng và tăng tới mức
lại phải áp dụng nghị quyết 11 rồi đến xấp xỉ 20, sau đó nhà nước phải làm động
hàng loạt các giải pháp mà không phải chỉ thái là cấm thị trường ngoại tệ tự do, việc
một cái này? cấm này quyết liệt tới mức nếu nhìn thấy
mua bán trên thị trường tự do thì lập tức
Sở dĩ chúng ta có thể làm được vào
tịch thu và lập biên bản, xung công quỹ.
thời điểm ấy và không thể làm được vào
Và ngay cả gần đây nhà nước cũng phải
thời điểm này vì khác nhau ở chỗ kinh tế
thực hiện chuyện đó, ví dụ tại ngân hàng
lúc đó đóng cửa còn bây giờ là mở cửa.
Eximbank 2 lần, và tại những nơi khác tổng
Điều gì sẽ xảy ra? Nếu chúng ta đóng cửa
con số nhà nước tịch thu gần 1triệu USD.
và tăng lãi suất lên thì dân chúng chỉ có thể
(còn tiếp)
dồn tiền vào hệ thống ngân hàng, còn bây
23
YESNEWS