C7ke toan ban hang

Ch¬ng 7: KÕ to¸n thµnh phÈm, b¸n hµng vµ kÕt
qña kinh doanh

Biªn so¹n: Ths. NguyÔn Vò ViÖt
NCS. §oµn Ngäc Lu
Ths. TrÇn V¨n Hîi

Copyright Bé m«n KTDN - Khoa kÕ to¸n - HVTC 1

Néi dung nghiªn cøu
 Thêi lîng ph©n bæ
- PhÇn lý thuyÕt: 18 tiÕt
- PhÇn bµi tËp: 6 tiÕt

 Tµi liÖu tham kh¶o:
- Gi¸o tr×nh kÕ to¸n tµi chÝnh – Häc viÖn Tµi chÝnh (ch¬ng 7); Bµi tËp m«n kÕ to¸n tµi
chÝnh.
- HÖ thèng kÕ to¸n doanh nghiÖp ban hµnh kÌm theo QuyÕt ®Þnh 1141/ C§KT, ngµy
Q§/
1/ 1995 vµ söa ®æi bæ sung QuyÕt ®Þnh 167/
1/ 2000/C§KT, ngµy 20/ 2000 cña Bé Tµi
10/
chÝnh.
- ChuÈn mùc kÕ to¸n ViÖt Nam sè 14 – Doanh thu vµ thu nhËp kh¸, ban hµnh kÌm theo
quyÕt ®Þnh sè 149/
2001/Q§-BTC, ngµy 31/ 2001.
12/
- Th«ng t 89/
2002/
TT-BTC, ngµy 9/ 2002 cña Bé Tµi chÝnh.
10/
- C¸c tµi liÖu liªn quan ®Õn kÕ tn¸n doanh thu vµ thu nhËp kh¸c.


Néi dung nghiªn cøu
7.1 NhiÖm vô kÕ to¸n thµnh phÈm, b¸n hµng vµ kÕt qu¶ kinh
doanh.
7.2 KÕ to¸n thµnh phÈm, hµng ho¸ vµ gi¸ vèn hµng b¸n.
7.3 KÕ to¸n doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô, c¸c
kho¶n gi¶m trõ doanh thu.
7.4 KÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh
nghiÖp.
7.5 KÕ to¸n chi phÝ vµ doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh.
7.6 KÕ to¸n chi phÝ vµ thu nhËp kh¸c.
7.7 KÕ to¸n kÕt qu¶ vµ ph©n phèi kÕt qu¶ kinh doanh.

7.1 NhiÖm vô kÕ to¸n thµnh phÈm, b¸n
hµng vµ kÕt qña kinh doanh
 Kh¸i qu¸t vÒ chu tr×nh kinh doanh vµ chu kú b¸n hµng
 Kh¸i niÖm, yªu cÇu qu¶n lý b¸n hµng
 NhiÖm vô kÕ to¸n thµnh phÈm, b¸n hµng vµ kÕt qu¶ kinh
doanh


 Kh¸i qu¸t vÒ chu trinh kinh doanh vµ chu
kú b¸n hµng
- Chu trinh kinh doanh
- Chu kú b¸n hµng


Chu kú kinh doanh

Chu kú kÕ
TiÒn l Chi phÝ to¸n
¬ng

Qu¶n lý
TiÒn
Hµng tån
kho
Tµi s¶n cè ®Þnh

Doanh
thu


C¸ c ho¹t ®éng chñ yÕu trong chu kú b¸ n hµng
Kh¸ch hµng
TiÒn

Hµng hãa
Thu tiÒn
§¬n
®Æt
hµng §iÒu chØnh

Th«ng tin hµng b¸ n
tr¶ l¹i
Qu¶n lý vµ
X lý §¬n
ö
L gi÷
u
® t hµng
Æ
th«ng tin
vÒ kh¸ ch hµng Doanh thu P thu
h¶i
VAT


 Kh¸i niÖm, yªu cÇu qñan lý b¸n hµng

- Kh¸i niÖm
B¸n hµng lµ viÖc chuyÓn quyÒn së hu san phÈm, hµng hãa g¾ n
víi phÇn lín lîi Ých hoÆc rñi ro cho kh¸ch hµng ®ång thêi ®îc
kh¸ch hµng thanh to¸n hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n.
Qu¸ trinh b¸n hµng lµ giai ®o¹n cuèi cïng cña qu¸ trinh san xuÊt -
kinh doanh, nã cã ý nghÜa quan träng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp,
®©y lµ qu¸ trinh nµy chuyÓn hãa vèn tõ hinh th¸i hiÖn vËt sang
hinh th¸i gi¸ trÞ "tiÒn tÖ“ hoÆc phai thu gióp cho c¸c doanh
nghiÖp thu håi vèn ®Ó tiÕp tôc qu¸ trinh san xuÊt kinh doanh tiÕp
theo.

- Yªu cÇu qu¶n lý b¸n hµng


 NhiÖm vô kÕ to¸n thµnh phÈm, b¸n hµng vµ
kÕt qña kinh doanh
1) Phan ¸nh vµ ghi chÐp ®Çy ®ñ, kÞp thêi, chÝnh x¸c tinh hinh hiÖn cã vµ
sù biÕn ®éng cña tõng lo¹i thµnh phÈm, hµng hãa theo chØ tiªu sè lîng,
chÊt lîng, chñng lo¹i vµ gi¸ trÞ.
2) Phan ¸nh vµ ghi chÐp ®Çy ®ñ, kÞp thêi vµ chÝnh x¸c çc khoan doanh
thu, çc khoan giam trõ doanh thu vµ chi phÝ cña tõng ho¹t ®éng trong
doanh nghiÖp. ®ång thêi theo dâi vµ ®«n ®èc çc khoan phai thu cña kh¸ch
hµng.
3) Phan ¸nh vµ tÝnh to¸n chÝnh x¸c kÕt qua cña tõng ho¹t ®éng, gi¸m s¸t
tinh hinh thùc hiÖn nghÜa vô víi Nhµ níc vµ tinh hinh ph©n phèi kÕt qua
çc ho¹t ®éng.
4) Cung cÊp çc th«ng tin kÕ to¸n phôc vô cho viÖc lËp B¸o ço tµi chÝnh
vµ ®Þnh kú ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh tÕ liªn quan ®Õn qu¸ trinh b¸n
hµng, x¸c ®Þnh vµ ph©n phèi kÕt qua.


7.2 KÕ to¸n thµnh phÈm vµ gi¸ vèn hµng
b¸n (liªn hÖ Ch¬ng 3 – KÕ to¸n hµng ho¸)

 Kh¸i niÖm thµnh phÈm (hµng ho¸)
 C¸c ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ thµnh phÈm
 KÕ to¸n chi tiÕt thµnh phÈm
 KÕ to¸n tæng hîp thµnh phÈm
 KÕ to¸n gi¸ vèn hµng b¸n


 Kh¸I niÖm thµnh phÈm, hµng ho¸
- Thµnh phÈm lµ nhng san phÈm ®· kÕt thóc giai ®o¹n cuèi cïng cña quy
trinh c«ng nghÖ san xuÊt ra san phÈm ®ã, ®· qua kiÓm tra ®¹t tiªu chuÈn
kü thuËt quy ®Þnh, ®îc nhËp kho hoÆc giao trùc tiÕp cho kh¸ch hµng.
VÝ dô: T¹i C«ng ty Sîi thi sîi ®¹t tiªu chuÈn kü thuËt, ®îc nhËp kho
hoÆc b¸n trªn thÞ trêng gäi lµ thµnh phÈm.

- Hµng ho¸(®· nghiªn cøu ch¬ng 3)

 C¸c ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ thµnh phÈm
-®èi víi thµnh phÈm nhËp kho:
+ZttÕ nhËp kho do sx=ZttÕ do bé phËn tÝnh Z tÝnh trong
kú
+ZttÕ tp ®· b¸n bÞ tra l¹i nhËp =ZttÕ cña TP ®ã khi xuÊt
kho
+ZttÕ TP thuª ngoµi chÕ biÕn hoµn thµnh= ZttÕ xuÊt kho
thuª chÕ biÕn+chi phÝ chÕ biÕn+chi phÝ vËn chuyÓn
11
bèc dì (nÕu hîp ®ång quy ®Þnh bªn thuª phai chÞu)

-®èi víi thµnh phÈm xuÊt kho:
1) Ph¬ng ph¸p tÝnh theo gi¸ ®Ých danh T¬ng tù nh ph
¬ng ph¸p tÝnh gi¸
2) Ph¬ng ph¸p binh qu©n gi¸ quyÒn(ca ky)
thùc tÕ vËt liÖu,
3) Ph¬ng ph¸p nhËp tríc, xuÊt tríc ccdc xuÊt kho
4) Ph¬ng ph¸p nhËp sau, xuÊt tríc
+ Theo ph¬ng ph¸p binh qu©n gia quyÒn: Gi¸ thµnh thµnh phÈm xuÊt
kho= Sè lîng thµnh phÈm xuÊt kho (x) Gi¸ thµnh san xuÊt thùc tÕ ®¬n vÞ
binh qu©n.
+ Gi¸ thµnh san xuÊt thùc tÕ ®¬n vÞ binh qu©n:
Ztt TP tån kho ®Çu kú + Ztt TP nhËp trong kú

= ---------------------------------------------------------------------------------------
Sè lîng thµnh phÈm + Sè lîng thµnh phÈm tån
kho ®Çu ky nhËp kho trong kú

12

VÝ dô: Trong th¸ng 9/ t¹i DNSX thµnh phÈm A, cã tµi liÖu sau (®/
N v
1.000®).
- Tån kho ngµy 1/ N: SL: 100 TPA;Tæng Z sx thùc tÕ: 10.000
9/
- NhËp kho trong th¸ng 9/ Sè lîng: 10.000 TPA; Tæng Zsx thùc tÕ:
N.
9.585.000
- XuÊt trong th¸ng 9.000 TPA, x¸c ®Þnh tæng Z sx thùc tÕ xuÊt kho.
Giai:
+ Z san xuÊt thùc tÕ ®¬n vÞ binh qu©n=
(10.000 + 9.585.000)/ (100 + 10.000) = 950

+ Tæng gi¸ thµnh thµnh phÈm xuÊt kho=950 x 9000=8.550.000

+ ® víi c¸ c lao vô, dÞ vô hoµn thµnh bµn giao cho kh¸ ch hµng, thi ®îc
èi ch
phan ¸nh theo gi¸ thµnh san xuÊt thùc tÕ cña lao vô, dÞch vô hoµn
thµnh.


®¸nh gi¸ hµng ho¸:
-Hµng ho¸ nhËp kho (T¬ng tù vËt t-Ch¬ng 3)
-Hµng ho¸ xuÊt kho (Ch¬ng 3)

14

 KÕ to¸n chi tiÕt thµnh phÈm
 Chøng tõ kÕ to¸ n: Chøng tõ kÕ to¸n sö dông ®Ó phan ¸nh sù biÕn
®éng vµ sè liÖu cã cña thµnh phÈm bao gåm:
- PhiÕu nhËp kho (mÉu 01-VT)
- PhiÕu xuÊt kho (mÉu 02-VT)
- PhiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé (mÉu 03-VT-3LL)
- ThÎ kho (mÉu 06-VT)
- Biªn ban kiÓm kª vËt t - san phÈm hµng hãa (mÉu 08-VT)
 K to¸ n chi tiÕt thµnh phÈ
Õ m
Tïy theo ®Æc ®iÓm vµ yªu cÇu quan lÝ cña doanh nghiÖp cã thÓ ¸p
dông mét trong ba ph¬ng ph¸p sau (Ch¬ng 3)
- Ph¬ng ph¸p ghi thÎ (sæ) song song.
- Ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn.
- Ph¬ng ph¸p sæ sè d.


 KÕ to¸n tæng hîp thµnh phÈm
KÕt cÊu TK 155 – Thµnh phÈm
+ TrÞ gi¸ thùc tÕ cña thµnh + TrÞ gi¸ thùc tÕ cña thµnh phÈm
phÈm nhËp kho do... xuÊt kho.
+ TrÞ gi¸ thùc tÕ cña thµnh + TrÞ gi¸ thùc tÕ cña thµnh phÈm
phÈm thõa ph¸t hiÖn khi thiÕu hôt ph¸t hiÖn khi kiÓm kª.
kiÓm kª. + KÕt chuyÓn trÞ gi¸ thùc tÕ cña
+ KÕt chuyÓn gi¸ trÞ thùc tÕ thµnh phÈm tån kho ®Çu kú
cña thµnh phÈm tån kho cuèi (theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh
kú (theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª kú).
®Þnh kú).

Sè d nî: TrÞ gi¸ thùc tÕ cña
thµnh phÈm tån kho


Trinh tù kÕ to¸n mét sè nghiÖp vô chñ yÕu
1. Doanh nghiÖp kÕ to¸n hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p KKTX

TK 154 TK 632
(1a)-SX hoµn thµnh vµ xuÊt kho b¸n
th¼ng
TK 155
(2a)-XuÊt kho
(1b)-NhËp kho
b¸n trùc tiÕp
TP TK 157
(1c)-XuÊt xëng trùc (2c)-KÕt chuyÓn
tiÕp göi b¸n, göi ®¹i lý khi hÇng ®· b¸n
(2b)-XuÊt göi
TK 3381 b¸n; göi ®¹i lý 641,222(811)
(3)quang c¸o, gãp vèn
(5a)-KK thõa LD... TK 1381
(5b)-KK thiÕu

(4)-NhËp kho hµng ®·
b¸n
bÞ tra l¹i (kÓ ca hµng
Copyright Bé m«n KTDN -b¸n tõ kú tríc)
®· Khoa kÕ to¸n - HVTC 17

2. Doanh nghiÖp kÕ to¸n hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p KK®K

TK 155, 157,… TK 632 TK 911
K/c Tån ®k K/C Hµng xuÊt b¸n

TK 631
Gi¸ thµnh SP
SX hoµn
thµnh

KÕt chuyÓn tån
cuèi kú


 KÕ to¸n gi¸ vèn hµng b¸n
 Ph¬ng ph¸ p x¸ c ® nh gi¸ vèn hµng b¸ n
Þ
1. X c ® nh trÞgi¸ vèn thùc tÕ cña hµng xuÊ ® b¸ n:
¸ Þ t Ó
®èi víi DNSX: TrÞ gi¸ vèn cña hµng xuÊt kho ®Ó b¸n hoÆc thµnh phÈm
hoµn thµnh kh«ng nhËp kho ®a b¸n ngay chÝnh lµ gi¸ thµnh san xuÊt thùc tÕ
cña thµnh phÈm xuÊt kho hoÆc gi¸ thµnh san xuÊt thùc tÕ cña thµnh phÈm
hoµn thµnh (ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh ®· nªu ë phÇn ®¸nh gi¸ thµnh phÈm).
®èi víi doanh nghiÖp th¬ng m¹i: TrÞ gi¸ vèn cña hµng xuÊt kho ®Ó b¸n bao
gåm: trÞ gi¸ mua thùc tÕ cña hµng xuÊt kho ®Ó b¸n vµ chi phÝ mua hµng
ph©n bæ cho sè hµng ®· b¸n.
Trong ® :
ã
- TrÞ gi¸ mua thùc tÕ cña hµng xuÊt kho ®Ó b¸n ®îc x¸c ®Þnh theo mét
trong c¸c ph¬ng ph¸p tÝnh trÞ gi¸ hµng tån kho (nªu trªn).
- Chi phÝ mua hµng ph©n bæ cho sè hµng ®· b¸n: Do chi phÝ mua hµng liªn
quan ®Õn nhiÒu chñng lo¹i hµng hãa, liªn quan ®Õn khèi lîng hµng hãa trong
kú vµ hµng hãa ®Çu kú, cho nªn cÇn ph©n bæ chi phÝ mua hµng cho hµng ®·
b¸n trong ki vµ hµng tån cuèi kú.


Tiªu chuÈn ph©n bæ chi phÝ mua hµng ®îc lùa chän lµ:
+ Sè lîng.
+ Träng lîng.
+ TrÞ gi¸ mua thùc tÕ cña hµng hãa.
C«ng thøc: (®· nghiªn cøu ch¬ng 3-Trang 10)

L ý: “Hµng hãa tån cuèi kú “bao gåm hµng hãa tån trong kho; hµng
u
hãa ®· mua nhng cßn ®ang ®i trªn ®êng vµ hµng hãa göi ®i b¸n
nhng cha ®îc chÊp nhËn.


2. X c ® nh trÞgi¸ vèn thùc tÕ cña hµng ® b¸ n:
¸ Þ ·
TrÞ gi¸ vèn ttÕ cña Chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ QLDN
= hµng xuÊt ®· b¸n + kÕt chuyÓn hoac ph©n bæ
3. C¸ c ph¬ng thøc b¸ n hµng:
3a/Ph¬ng thøc göi hµng:
+ Göi hµng cho ngêi mua nhng cha ®ñ ®iÒu kiÖn ghi nhËn doanh
thu (chuÈn mùc 14)
+ Göi hµng cho ®¹i lý
3b/Ph¬ng thøc b¸n hµng trùc tiÕp:(®ñ ®iÒu kiÖn ghi nhËn doanh thu)
+ B¸n hµng thu tiÒn ngay
+ B¸n hµng tra chËm (cho ngõ¬i mua nî nhng kh«ng tÝnh l·i)
+ B¸n hµng tra chËm, tra gãp cã tÝnh l·i tra chËm, tra gãp
+ B¸n hµng ®æi hµng
+ Tra l¬ng, thëng cho CNV bµng sp, hµng ho¸
+ Lµm quµ biÕu, quµ t¹ng
+ Dïng sp chuyÓn thµnh TSC® phôc vô ho¹t ®éng sxkd

21

KÕ to¸n gi¸ vèn hµng xuÊt b¸n cña tõng ph¬ng thøc b¸n hµng
1. K to¸ n gi¸ vèn hµng xuÊ b¸ n theo ph¬ng thøc göi hµng
Õ t
•Néi dung:
•Trinh tù kÕ to¸n mét sè nghiÖp vô chñ yÕu.
a) ®èi víi doanh nghiÖp kÕ to¸n hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p kª
khai thêng xuyªn
b) ®èi víi doanh nghiÖp kÕ to¸n hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p kiÓm
kª ®Þnh kú.
+ ®èi víi DNSX :
+ ®èi víi DNTM:
(T¬ng tù, xem s¬ ®å slide18, 19 chØ nghiÖp vô liªn quan ®Õn TK 157)
•TK sö dông (TK 157)


Trinh tù kÕ to¸n gi¸ vèn hµng göi hµng
TK 154 TK 632

TK 155,156

TK 157
111,112,331...
(2b)-KÕt chuyÓn
133 khi hÇng ®· b¸n
(2a)-XuÊt göi
b¸n; göi ®¹i lý

(1b)Mua chuyÓn th¼ ng göi b¸n

(1a)-XuÊt xëng trùc
tiÕp göi b¸n, göi ®¹i lý


VÝ dô: T¹i doanh nghiÖp san xuÊt chuyªn sx mét lo¹i san phÈm A, kÕ to¸n hµng tån
kho theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú, tÝnh trÞ gi¸ vèn hµng tån kho theo ph
¬ng ph¸p binh qu©n gia quyÒn. Trong th¸ng 9/ cã tµi liÖu sau: (®¬n vÞ
N
1000®).
1. Sè d ngµy 1/ N cña TK 155 lµ 800.000
9/
2. Tæng hîp SPA nhËp kho trong th¸ng 9/ sè lîng: 1000 sp, Tæng gi¸ gi¸ thµnh
N,
s©n xuÊt thùc tÕ lµ 2.700.000.
3. Theo kÕt qua kiÓm kª
ChØ tiªu Ngµy 1/ N
9/ Ngµy 30/ N
9/
- SP A tån kho 400 300
- SP A göi b¸n - 50

Yªu cÇu: TÝnh to¸n x¸c ®Þnh GV hµng b¸n vµ ®Þnh khoan kÕ to¸n th¸ng 9/
N.
• BIẾT RẰNG 50 SP GỬI BÁN THUỘC THỢP XUẤT KHO TRONG THÁNG NÀY


Giai:
+ Z sxtt ®¬n vÞ binh qu©n cña SP A =800.000+2.700.000/ 400+1.000 =2.500
+ Z sxtt cña SP A tån kho cuèi kú=300x2.500=750.000
+ Z sxtt cña SP A göi b¸n cha thanh to¸n cuèi kú= 50x2.500=125.000
+ Z sxtt cña cña SP A ®· x¸c ®Þnh tiªu thô trong kú=800.000+2.700.000-750.000-
125.000= 2.625.000.
+ ®Þnh khoan kÕ to¸n
1) §Çu th¸ng kÕt chuyÓn trÞ gi¸ vèn cña TP tån kho ®Çu ki
Nî TK 632: 800.000/ TK 155: 800.000
Cã
2) Phan ¸nh gi¸ thµnh san xuÊt thùc tÕ Thµnh phÈm nhËp kho:
Nî TK 632: 2.700.000/ TK 631: 2.700.000
Cã
3) Cuèi th¸ng, kÕt chuyÓn gi¸ thµnh san xuÊt thùc tÕ cña SP A tån kho cuèi th¸ng:
Nî TK 155: 750.000/ TK 632: 750.000
Cã
4) Cuèi th¸ng, kÕt chuyÓn trÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña hµng göi b¸n cha ®îc tiªu thô: Nî
TK 157: 125.000/ TK 632: 125.000
Cã
5) Cuèi th¸ng, kÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng b¸n ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qua
Nî TK 911: 2.625.000/ TK 632: 2.625.000
Cã


2. K to¸ n gi¸ vèn hµng xuÊ b¸ n theo ph¬ng
Õ t
thøc b¸ n hµng trùc tiÕp.
• Néi dung:
• TK sö dông (TK 632) (Ch¬ng 7- trang 16
+ KÕt cÊu theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn.
+ KÕt cÊu theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú.
• Tr×nh tù kÕ to¸n mét sè nghiÖp vô chñ yÕu.
a) ®èi víi doanh nghiÖp kÕ to¸n hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p kª
khai thêng xuyªn
b) ®èi víi doanh nghiÖp kÕ to¸n hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p kiÓm
kª ®Þnh kú.
(T¬ng tù, xem slide 18, 19- chØ nghiÖp vô liªn quan trùc tiÕp ®Õn
TK 632)./ .


TK 632(KKTX)
+ Gi¸ vèn thùc tÕ cña san phÈm - hµng hãa xuÊt ®· b¸n, lao
vô, dÞch vô ®· tiªu thô trong kú. +Hoµn nhËp sè chªnh lÖch dù
+Chi phÝ nguyªn vËt liÖu, chi phÝ nh©n c«ng vît trªn møc phßng giam gi¸ hµng tån kho
binh thêng vµ chi phÝ san xuÊt chung cè ®Þnh kh«ng cuèi n¨m tríc lín h¬n møc
ph©n bæ kh«ng ®îc tÝnh vµo gi¸ trÞ hµng tån kho mµ cÇn lËp cuèi n¨m nay.
phai tÝnh vµo gi¸ vèn hµng b¸n trong kú.
+Çc khoan hao hôt, mÊt m¸t cña hµng tån kho sau khi trõ +KÕt chuyÓn gi¸ vèn thùc tÕ cña
phÇn båi thêng do tr¸ch nhiÖm ç nh©n g©y ra. san phÈm - hµng hãa, dÞch
+Chi phÝ x©y dùng, tù chÕ tµi san cè ®Þnh trªn møc binh vô ®· tiªu thô trong kú ®Ó
thêng kh«ng ®îc tÝnh vµo NGTSC® x©y dùng, tù chÕ x¸c ®Þnh kÕt qua.
hoµn thµnh.
+Chªnh lÖch gia møc dù phßng giam gi¸ hµng tån kho phai +Gi¸ vèn thùc tÕ cña TP-HH ®·
lËp cuèi nam nay lín h¬n khoan ®· lËp dù phßng cuèi b¸n bÞ ngêi mua tra l¹i
nam tríc. +KÕt chuyÓn toµn bé chi phÝ
+Sè khÊu hao B®s®t trÝch trong kú kinh doanh B®S®t trong kú
+Chi phÝ liªn quan ®Õn cho thuª B®S®t ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qua.
+Chi phÝ söa cha n©ng cÊp, cai t¹o B®S®t kh«ng ®ñ
®iÒu kiÖn tÝnh vµo NG B®S®t
+GTCL vµ çc chi phÝ b¸n, thanh lý B®S®t trong kú

27

Trinh tù kÕ to¸n gi¸ vèn hµng xuÊt b¸n trùc tiÕp

TK 154 TK 632
(1a)-SX hoµn thµnh vµ xuÊt kho b¸n
th¼ng
TK 155,156
(2a)-XuÊt kho
(1b)-NhËp kho
b¸n trùc tiÕp
TP
111,112,331...
(1c) 641,222(811)
133 (3)quang c¸o, gãp vèn
LD...

3381 TK 1381
(5a)-KK thõa (5b)-KK thiÕu
(4)-NhËp kho hµng ®·
b¸n
bÞ tra l¹i (kÓ ca hµng
®· b¸n tõ kú tríc) 28

7.3 KÕ to¸n doanh thu b¸n hµng & c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh
thu b¸n hµng
 KÕ to¸n doanh thu b¸n hµng
 KÕ to¸n c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu


 KÕ to¸n doanh thu b¸n hµng
 Kh¸i niÖm doanh thu vµ c¸c lo¹i doanh thu
 Nguyªn t¾ c X§ doanh thu vµ mét sè quy ®Þnh h¹ch to¸n
DT
 Chøng tõ kÕ to¸n vµ tµi kho¶n ph¶i ¸nh doanh thu
 Tr×nh tõ kÕ to¸n mét sè nghiÖp vô doanh thu b¸n hµng


 K i niÖm - ® kiÖn ghi nhË DT:
h¸ iÒu n
+ Doanh thu lµ tæng çc lîi Ých kinh tÕ doanh nghiÖp thu ®
îc trong ky h¹ch to¸n, ph¸t sinh tõ ho¹t ®éng SXKD th«ng
thêng cña doanh nghiÖp gãp phÇn lµm tang vèn chñ së h
u. (c/ 14-trang1
m
+ Doanh thu ®îc x¸c ®Þnh b»ng gi¸ trÞ hîp lÝ cña çc khoan
®· thu hoÆc sÏ thu ®îc sau khi trõ ®i çc khoan chiÕt
khÊu th¬ng m¹i, giam gi¸ hµng b¸n vµ gi¸ trÞ hµng b¸n bÞ
tra l¹i.
+ Çc lo¹i doanh thu: Doanh thu tïy theo tõng lo¹i hinh SXKD
vµ bao gåm:
- Doanh thu b¸n hµng
- Doanh thu cung cÊp dÞch vô
- Doanh thu tõ tiÒn l·i, tiÒn ban quyÒn, cæ tøc vµ lîi tøc
®îc chia
+Ngoµi ra cßn çc khoan thu nhËp kh¸c.
31

 Nguyªn t¾ c x¸c ®Þnh doanh thu:
1) Doanh thu chØ ®îc ghi nhËn khi tháa m·n c¸c ®iÒu
kiÖn ghi nhËn cho doanh thu b¸n hµng, doanh thu cung
cÊp dÞch vô, doanh thu tiÒn l·i, tiÒn ban quyÒn, cæ tøc vµ
lîi nhuËn ®îc chia ®îc quy ®Þnh t¹i chuÈn mùc "Doanh
thu vµ thu nhËp kh¸c”, nÕu kh«ng tháa m·n c¸c ®iÒu kiÖn
thi kh«ng h¹ch to¸n vµo doanh thu.

2) Doanh thu vµ chi phÝ liªn quan ®Õn cïng mét giao dÞch
phai ®îc ghi nhËn ®ång thêi theo nguyªn t¾ c phï hîp vµ
theo nam tµi chÝnh.

32

3) Trêng hîp hµng hãa hoÆc dÞch vô trao ®æi lÊy hµng
hãa hoÆc dÞch vô t¬ng tù vÒ ban chÊt thi kh«ng ®îc ghi
nhËn lµ doanh thu.

4) Phai theo dâi chi tiÕt tõng lo¹i doanh thu, doanh thu
tõng mÆt hµng ngµnh hµng, tõng san phÈm,... theo dâi
chi tiÕt tõng khoan giam trõ doanh thu, ®Ó x¸c ®Þnh
doanh thu thuÇn cña tõng lo¹i doanh thu, chi tiÕt tõng
mÆt hµng, tõng san phÈm... ®Ó phôc vô cho cung cÊp
th«ng tin kÕ to¸n ®Ó quan trÞ doanh nghiÖp vµ lËp B¸o c¸o
tµi chÝnh.

33

 Nguyªn t¾c x¸ c ® nh DT ® víi m sè trêng hîp cô thÓ:
Þ èi ét
- Doanh thu tra gãp = doanh thu b¸n mét lÇn kh«ng bao gåm l·i tra chËm.
-Doanh thu hµng trao ®æi = gi¸ b¸n t¹i thêi ®iÓm trao ®æi
-Doanh thu ho¹t ®éng nhËn tríc = Tæng tiÒn nhËn tríc/sè kú nhËn tríc.
-Doanh thu ®¹i lý = hoa hång ®îc hëng.
-Doanh thu gia c«ng = gi¸ gia c«ng.

-Doanh thu san phÈm giao kho¸n lµ sè tiÒn phai thu ghi trªn hîp ®ång.
-Doanh thu tÝn dông = l·i cho vay ®Õn h¹n phai thu.
-Doanh thu bao hiÓm = phÝ bao hiÓm.
-Doanh thu c«ng trinh x©y l¾ p nhiÒu nam = gi¸ trÞ øng víi khèi lîng
hoµn thµnh trong nam ®îc ngêi giao thÇu chÊp nhËn thanh to¸n.

34

 Chøng tõ kÕ to¸ n vµ tµi khoan phan ¸ nh:
+ Chøng tõ kÕ toµn ®îc sö dông ®Ó kÕ to¸n doanh thu vµ
c¸c khoan giam trÞ doanh thu b¸n hµng bao gåm:
- Hãa ®¬n GTGT (mÉu 01-GTKT)
- Hãa ®¬n b¸n hµng (mÉu 02 - GTTT)
- Bang thanh to¸n hµng ®¹i lÝ, kÝ göi (mÉu 14-BH)
- ThÎ quÇy hµng (mÉu 15-BH)
- C¸c chøng tõ thanh to¸n (phiÕu thu, sÐc chuyÓn khoan,
sÐc thanh to¸n, ñy nhiÖm thu, giÊy b¸o cã NH, bang
sao kª cña NH...)
- Tê khai thuÕ GTGT (mÉu 07A/GTGT)
- Chøng tõ kÕ to¸n liªn quan kh¸c nh phiÕu nhËp kho
hµng tra l¹i...


+ ®Ó kÕ to¸n doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch
vô, kÕ to¸n sö dông TK:
- TK 511 - DTBH vµ cung cÊp dÞch vô
- TK 512 - Doanh thu néi bé
- TK 3331 - ThuÕ GTGT phai nép
- TK 3387 - Doanh thu cha thùc hiÖn
vµ c¸c TK liªn quan kh¸c(TK111,112,131, 632,...)


+ KÕt cÊu vµ néi dung phan ¸nh cña TK 511-Doanh thu b¸n hµng vµ
cung cÊp d/ vô:
TK 511 – Doanh thu b¸n hµng
vµ cung cÊp dÞch vô
_ ThuÕ tiªu thô ®Æc biÖt hoÆc thuÕ xuÊt - Doanh thu b¸n san
khÈu vµ thuÕ GTGT tÝnh theo ph¬ng ph¸p phÈm, hµng hãa vµ
trùc tiÕp phai nép tÝnh trªn doanh thu b¸n cung cÊp dÞch vô,
hµng thùc tÕ cña doanh nghiÖp trong kú. DTB®S cña doanh
_C¸c khoan ghi giam Doanh thu b¸n hµng vµ nghiÖp thùc hiÖn
cung cÊp dÞch vô(giam gi¸ hµng b¸n, DT trong kú h¹ch to¸n.
hµng ®· bÞ tra l¹i vµ chiÕt khÊu th¬ng Tµi khoan 511, kh«ng
m¹i ). cã sè d
_ KÕt chuyÓn doanh thu b¸n hµng vµ ccÊp
dÞch vô thuÇn, Dthu B®S sang tµi khoan
B
911 ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qua kinh doanh. + TK511 cã 5 TKcÊ II:
p
- TK 5111 - Doanh thu b¸n hµng hãa
- TK 5112 - Doanh thu b¸n thµnh phÈm
- TK 5113 - Doanh thu cung cÊp DV
- TK 5114 - Doanh thu trî cÊp, trî gi¸
- TK 5117 – DThu B®S®t

37

 KÕt cÊu vµ néi dung phan ¸nh cña TK 512 – Doanh thu néi
bé
Tµi khoan nµy dïng ®Ó phan ¸nh doanh thu cña sè san
phÈm, hµng hãa, dÞch vô, lao vô tiªu thô trong néi bé gia
c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc trong cïng mét c«ng ty, tæng c«ng
ty (Kh«ng thuéc m« hinh Tæng c«ng ty), ... h¹ch to¸n toµn
ngµnh.

+ TK512 bao gåm 3 TKcÊ 2:
p
- TK 5121 - Doanh thu b¸n hµng hãa
- TK 5122 - Doanh thu b¸n thµnh phÈm
- TK 5123 - Doanh thu cung cÊp dÞch vô
- KÕt cÊu vµ néi dung phan ¸nh cña TK 512 còng t¬ng
tù nh TK 511.


 KÕt cÊu vµ néi dung phan ¸nh cña TK 3331 – ThuÕ GTGT phaI nép (TK
33311-®Çu ra). TK nµy ¸p dông chung cho ®èi tîng nép thuÕ GTGT theo ph
¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ vµ ®èi tîng nép thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p trùc
tiÕp.

TK 3331 – ThuÕ VAT ®Çu ra
+Sè thuÕ GTGT ®Çu vµo ®· khÊu trõ + Sè thuÕ GTGT ®Çu ra phai nép cña hµng
+Sè thuÕ GTGT ®îc giam trõ vµo sè hãa, dÞch vô ®· tiªu thô
thuÕ GTGT ph©i nép. + Sè thuÕ GTGT ®Çu ra phai nép cña hµng
+ Sè thuÕ GTGT cña hµng ®· b¸n bÞ hãa, dÞch vô dïng ®Ó trao ®æi, biÕu
tra l¹i. tÆng, sö dông néi bé.
+Sè thuÕ GTGT ®· nép vµo ng©n s¸ch +Sè thuÕ GTGT phai nép cña doanh thu ho¹t
nhµ níc ®éng tµi chÝnh, ho¹t ®éng kh¸c.
+ Sè thuÕ GTGT phai nép cña hµng hãa nhËp
khÈu .

- Sè d cã: Sè thuÕ GTGT cßn phai nép.


TK 3387 - Doanh thu cha thùc hiÖn
- Néi dung: Doanh thu cha thùc hiÖn bao gåm:
+ Sè tiÒn nhËn tríc nhiÒu nam vÒ cho thuª tµi san (cho thuª
ho¹t ®éng); cho thuª B®s®t
+ Khoan chªnh lÖch gia b¸n hµng tra chËm, tra gãp theo cam
kÕt víi gi¸ b¸n tra ngay.
+ Khoan l·i nhËn tríc khi cho vay vèn hoÆc mua c¸c c«ng cô nî
(tr¸i phiÕu, tÝn phiÕu, kú phiÕu...).
+ Chªnh lÖch gi¸ b¸n lín h¬n GTCL cña TSC® b¸n råi thuª l¹i
theo ph¬ng thøc thuª tµi chÝnh
+ Chªnh lÖch gi¸ b¸n lín h¬n gi¸ trÞ hîp lý cña TSC® b¸n råi thuª
l¹i theo ph¬ng thøc thuª ho¹t ®éng
+ PhÇn thu nhËp kh¸c ho·n l¹i khi gãp vèn liªn doanh thµnh lËp
c¬ së ®ång kiÓm so¸t cã gi¸ trÞ vèn gãp ®îc ®¸nh gi¸ lín h¬n gi¸
trÞ thùc tÕ vËt t, san phÈm hµng ho¸ hoÆc GTCL cña TSC®
gãp vèn
40

 KÕt cÊu vµ néi dung phan ¸nh cña TK 3387-Doanh thu
cha thùc hiÖn
TK 3387 – DT cha thùc hiÖn
KÕt chuyÓn "Doanh thu cha thùc Doanh thu cha thùc hiÖn
hiÖn" sang TK 511 “ Doanh thu b¸n thùc tÕ ph¸t sinh.
hµng vµ cung cÊp dÞch vô”, hoÆc
TK 515 “ Doanh thu ho¹t ®éng tµi
chÝnh” (tiÒn l·i, tiÒn ban quyÒn, cæ
tøc vµ lîi nhuËn ®îc chia).

Sè d : Doanh thu cha thùc hiÖn
cuèi kú kÕ to¸n.


Chó thÝch nghiÖp vô s¬ ®å kÕ to¸n DT
1) Doanh thu tiÒn ngay
2) DT b¸n hµng tra chËm kh«ng cã l·i
3a) DT ®æi hµng theo gi¸ b¸n
3b) VËt t, hµng ho¸ nhËp kho
4) B¸n hµng qua ®¹i lý, khi ®¹i lý t/
to¸n
5a) DT b¸n hµng tra gãp, tra chËm cã l·i
5b) ®Þnh kú thu tiÒn tra gãp
5c) ®ång thêi kÕt chuyÓn DT tiÒn l·i phï hîp
6a) CkhÊu th¬ng m¹i, giam gi¸ hµng b¸n, DT hµng ®· b¸n bÞ tra l¹i céng
(+) c¸c khoan VAT t¬ng øng lµm giam kháan phai thu
6b) KÕt chuyÓn giam trõ DT
6c) Gi¸ vèn hµng ®· b¸n bÞ tra l¹i nhËp kho
7) KÕt chuyÓn gi¸ vèn ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qña
8)ThuÕ giam trõ vµo DT
9) KÕt chuyÓn DTT
10) Ngêi mua thanh to¸n tiÒn hµng
11)ChiÕt khÊu thanh to¸n cho ngêi mua ®îc hëng

43

Mét sè chó ý vÒ kÕ to¸n DThu:

 Trêng hîp b¸n hµng qua çc ®¹i lý, ký göi hµng
1/NghiÖp vô (4)- KÕ to¸n b¸n hµng qua ®¹i lý hµng cho çc ®¹i lý
1) T¹i bªn giao hµng (chñ hµng): Khi xuÊt giao
hoÆc ®¬n vÞ nhËn b¸n hµng ký göi thi sè hµng nµy vÉn thuéc
quyÒn së hu cña doanh nghiÖp (chñ hµng) cho ®Õn khi tiªu thô.
Khi sè hµng b¸n ®îc, chñ hµng sÏ tra cho çc ®¹i lÝ mét khoan hoa
hång tÝnh theo tØ lÖ phÇn tram (%) trªn gi¸ b¸n (ho¹c gi¸ thanh
to¸n) cña sè hµng ®· b¸n ®îc. Khoan hoa hång nµy h¹ch to¸n vµo
chi phÝ b¸n hµng.
- NÕu çc ®¹i lý, thanh to¸n tiÒn cho doanh nghiÖp sau khi trõ
tiÒn hoa hång ®îc hëng, can cø vµo çc chøng tõ thanh to¸n, kÕ
to¸n ghi sæ:
Nî TK 641 : (TiÒn hoa hång cho ®¹i lÝ)
Nî TK 133: theo ho¸ ®¬n cña ®¹i lý ph¸t hµnh(nÕu cã VAT)
Nî TK 111, 112 :Sè tiÒn thùc thu
Nî TK 131 Sè tiÒn cßn phai thu
Cã TK 511 : ( Gi¸ b¸n cha thuÕ)
Cã TK 3331 - ThuÕ GTGT ®Çu ra
44

- NÕu c¸c ®¹i lý, bªn nhËn b¸n hµng ký göi thanh to¸n toµn bé sè tiÒn cña
sè hµng ®· b¸n theo gi¸ qui ®Þnh cho bªn chñ hµng can cø chøng tõ
thanh to¸n, kÕ to¸n ghi sæ:
Nî TK 111, 112 : (Tæng gi¸ trÞ thanh to¸n)
Cã TK 511 : (Gi¸ b¸n cha thuÕ)
Cã TK 3331 : (ThuÕ GTGT ®Çu ra)
- Sau ®ã bªn chñ hµng tÝnh to¸n vµ x¸c ®Þnh hoa hång tra cho c¸c ®¹i lý,
bªn nhËn b¸n hµng kÝ göi, can cø vµo chøng tõ thanh to¸n, kÕ to¸n ghi
Nî TK 641 : ( TiÒn hoa hång ®¹i lý)
Cã TK 111, 112 : ( TiÒn hoa hång ®¹i lý)
- Phan ¸nh trÞ gi¸ vèn cña hµng göi b¸n ®¹i lý, ký göi ®· ®îc b¸n hµng, kÕ
to¸n ghi sæ :
Nî TK 632 - Gi¸ vèn hµng b¸n
Cã TK 157 - Hµng göi ®i b¸n


2) T¹i c¸c ®¹i lý hoÆc ®¬n vÞ nhËn b¸n hµng ký göi (bªn nhËn hµng)
T¹i c¸c ®¹i lý, ®¬n vÞ nhËn hµng kÝ göi phai b¸n hµng ®óng gi¸ vµ hëng hoa hång
do bªn chñ hµng thanh to¸n. Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô lµ
phÇn hoa hång ®îc hëng, vÒ h¹ch to¸n nh sau.
a) Khi nhËn hµng ®Ó b¸n ®¹i lý, ký göi, thi sè hµng nµy kh«ng thuéc quyÒn së hu
cña ®¬n vÞ, can cø vµo gi¸ trÞ ghi trªn "PhiÕu xuÊt kho hµng göi b¸n ®¹i lý"
do bªn giao hµng lËp, kÕ to¸n ghi sæ:
- Nî TK 003 - Hµng hãa nhËn b¸n hé, nhËn ký göi
b) Khi b¸n ®îc hµng nhËn b¸n hé, ký göi
- Ghi cã TK 003 - Hµng hãa nhËn b¸n hé, nhËn ký göi
- Can cø vµo hãa ®¬n GTGT (nÕu cã) vµ chøng tõ thanh to¸n, kÕ to¸n ghi sæ:

Nî TK 111, 112 : ( Tæng sè tiÒn thanh to¸n)
Cã TK 3388 : ( Tæng sè tiÒn thanh to¸n)
c) Khi thanh to¸n víi bªn giao hµng, can cø vµo "B©ng thanh to¸n hµng ®¹i lý, ký
göi" vµ chøng tõ thanh to¸n, kÕ to¸n ghi sæ.
Nî TK 3388: ( Tæng sè tiÒn thanh to¸n)
Cã TK 511: ( Hoa hång ®îc hëng)/ TK 111, 112 ( Sè tiÒn thùc tra cho
Cã
chñ hµng sau khi trõ tiÒn hoa hång ®îc hëng)


VÝ dô: C«ng ty THC vµ ®¹i lý MC lµ çc doanh nghiÖp nép thuÕ
GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ vµ kÕ to¸n hµng tån kho theo p/ p
KKTX, trong th¸ng 10/ cã çc tµi liÖu sau (®¬n vÞ 1000®).
N
1) Tæng hîp çc "PhiÕu xuÊt kho hµng göi b¸n ®¹i lý" trong th¸ng
xuÊt 10.000 TPA, gi¸ thµnh san xuÊt thùc tÕ ®¬n vÞ xuÊt kho lµ
1.000/ 1TPA, ®Ó giao cho ®¹i lÝ MC.
2) C«ng ty THC yªu cÇu ®¹i lý MC b¸n ®óng gi¸ qui ®Þnh cña c«ng
ty, gi¸ b¸n cha thuª lµ 1.800/ 1TP, thuÕ suÊt thuÕ GTGT lµ 10%, hoa
hång mµ ®¬n vÞ ®¹i lý MC ®îc hëng tÝnh 5% trªn tæng gi¸ b¸n, thuÕ
GTGT tÝnh theo sè hoa hång ®îc hëng lµ 10%.
3) Cuèi th¸ng, theo "Bang thanh to¸n hµng ®¹i lÝ, kÝ göi" cña ®¬n
vÞ ®¹i lÝ MC ®· b¸n ®îc 6000 san phÈm A vµ ®· nép tra tiÒn mÆt
cho C«ng ty THC lµ 11.226.600 (phiÕu thu kÌm theo), sau khi ®· trõ
khoan hoa hång ®îc hëng.
Yªu cÇu: LËp ®Þnh khoan kÕ to¸n th¸ng 10/ cña C«ng ty THC vµ
N
®¹i lý MC

Giai vÝ dô::
* T¹i ®¹i lÝ MC (bªn nhËn ®¹i lý)
1) Khi nhËn hµng b¸n ®¹i lý, dùa vµo phiÕu xuÊt kho hµng göi b¸n
®¹i lý, kÕ to¸n ghi sæ:
Nî TK 003: 10.000 x 1.000 = 10.000.000
2a) Phan ¸nh 6000 san phÈm A b¸n ®îc trong th¸ng 10/ theo gi¸
N
b¸n cã thuÕ lµ 1.800 x 110% = 1980.
Nî TK 111, 112: 6000 x 1.980 = 11.880.000
Cã TK 3388: 6000 x 1.980 = 11.880.000
2b) ®ång thêi: Cã TK 003: 6000 x 1000 = 6.000.000
3) Khi thanh to¸n tiÒn mÆt tra cho C«ng ty THC sau khi ®· tra
tiÒn hoa hång ®îc hëng. Hoa hång ®îc hëng = 11.880.000 x 5% =
594.000
Nî TK 3388: 11.880.000
Cã TK 511: 594.000
Cã TK 33311: 59.400
48
Cã TK 111: 11.226.600

* T¹i C«ng ty THC (bªn giao hµng)
1) Phan ¸nh trÞ gi¸ vèn cña 10.000 thµnh phÈm A göi b¸n ®¹i lÝ
MC:
Nî TK 157 (Chi tiÕt §LMC): 10.000.000
Cã TK 155 (TPA): 10.000.000
2) Khi nhËn tiÒn thanh to¸n cña ®¹i lÝ MC trong th¸ng
b¸n ®îc 6000 thµnh phÈm A.
2a) Can cø vµo “Bang thanh to¸n hµng ®¹i lý, ký göi”, phiÕu thu,
ho¸ ®¬n GTGT bªn ®¹i lý ph¸t hµnh vÒ hoa hång ®îc hëng ®Ó
tÝnh DTBH vµ hoa hång thanh to¸n cho ®¹i lÝ MC.
Nî TK 641: 594.000
Nî TK 133: 59.400
Nî TK 111: 11.226.600
Cã TK 511: 10.800.000
Cã TK 3331: 1.080.000
2b) ®ång thêi phan ¸nh trÞ gi¸ vèn cña thµnh phÈm A ®· b¸n ®
49
îc:

Chó ý 2:
- Doanh thu cña ho¹t ®éng cho thuª tµi san thu tiÒn tríc trong nhiÒu nam thi doanh thu
cung cÊp dÞch vô ghi nhËn cña nam tµi chÝnh lµ sè tiÒn cho thuª ®îc x¸c ®Þnh
trªn c¬ së lÊy toµn bé sè tiÒn thu ®îc chia cho sè nam cho thuª tµi san.
a) ®èi víi doanh nghiÖp nép thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ
- Khi nhËn tiÒn cña kh¸ch hµng tra tríc cho ho¹t ®éng cho thuª tµi san nhiÒu nam,
kÕ to¸n ghi sæ:
Nî TK 111, 112 : ( Tæng sè tiÒn nhËn tríc)
Cã TK 3387 : (Theo gi¸ cha thuÕ GTGT)
- ®ång thêi tÝnh vµ kÕt chuyÓn doanh thu cña kú kÕ to¸n nµy, kÕ to¸n ghi sæ:
Nî TK 3387 - Doanh thu cha thùc hiÖn
Cã TK 511 - Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô
- Sang c¸c kú kÕ to¸n tiÕp theo còng tÝnh vµ kÕt chuyÓn doanh thu cung cÊp dÞch
vô, ghi sæ kÕ to¸n nh bót to¸n trªn.
- Trêng hîp, hîp ®ång thuª tµi san kh«ng thùc hiÖn ®îc, phai hoµn tra tiÒn cho kh¸ch
hµng, kÕ to¸n ghi sæ:
Nî TK 3387 - Doanh thu cha thùc hiÖn (gi¸ cha thuÕ)
Nî TK 531 - (trêng hîp ®Çu kú ®· ghi nhËn dthu theo gi¸ cha thuÕ)
Nî TK 3331 - ThuÕ GTGT ®Çu ra
Cã TK 111, 112 : (Tæng sè tiÒn tra l¹i)

50

S¬ ®å KÕ to¸n doanh thu cha thùc hiÖn
(1b) ®ång TK 111,112
TK 531 TK 511 TK 3387
thêi kÕt (1) Khi nhËn
3b
chuyÓn Dthu tríc tiÒn cho

kú nµy thuª

TK 33311

(3) Khi ®¬n vÞ thuª thanh lý tríc h¹n

51

Chó ý 3:

 Trêng hîp tra l¬ng cho c«ng nh©n b»ng thµnh phÈm, hµng hãa, thi sè thµnh
phÈm, hµng hãa nµy còng ®îc coi lµ b¸n hµng, kÕ to¸n ghi sæ vµo TK 512:
a) ®èi víi doanh nghiÖp nép thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ
Nî TK 334 : (Tæng gi¸ cã thuÕ GTGT)
Cã TK 512 - Doanh thu néi bé (gi¸ cha thuÕ)
b) ®èi víi doanh nghiÖp nép thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp
Nî TK 334 : ( Tæng gi¸ cã thuÕ)/
Cã TK 512 : ( Tæng gi¸ cã thuÕ)

52

Chó ý 4:

S¬ ®å slide 44 lµ ®èi víi DN kÕ to¸n VAT khÊu trõ, nÕu kh«ng

¸p dông VAT khÊu trõ thi c¸c nghiÖp vô 1,2,3,4,5 phan ¸nh doanh

thu bao gåm ca thuÕ VAT ®Çu ra, khi ®ã nghiÖp vô thuÕ VAT

phai nép ®îc coi lµ mét khoan giam trõ doanh thu vµ kÕ to¸n

nh nghiÖp vô 6

53

Chó ý 5:
 Trêng hîp doanh nghiÖp sö dông san phÈm cña minh san xuÊt ra ®Ó phôc
vô cho ho¹t ®éng san xuÊt kinh doanh, héi chî, triÓn l·m hoÆc biÕu tÆng.
(t/ 120-t10
t
a) Phan ¸nh doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô cã thÓ tÝnh theo gi¸ thµnh
san xuÊt hoÆc gi¸ vèn hµng hãa, kÕ to¸n ghi sæ:
Nî TK 627, 642, 641 : ( Dïng cho ho¹t ®éng san xuÊt, héi chî triÓn l·m)
Nî TK 211: (NÕu dïng lµm TSC®)
Cã TK 512 :( Theo gi¸ thµnh san xuÊt, gi¸ vèn)
®ång thêi Phan ¸nh gi¸ thµnh san xuÊt trong gi¸ vèn cña thµnh phÈm ®îc
x¸c nhËn doanh thu, kÕ to¸n ghi sæ:
Nî TK 632 Theo gi¸ thµnh san xuÊt thùc tÕ hoÆc gi¸ vèn:
Cã TK 155, 156 ho¹c Cã TK 154
 Trêng hîp kh¸ch hµng thanh to¸n tríc h¹n (theo hîp ®ång hoÆc cam kÕt thanh to¸n)
nÕu ®îc hëng chiÕt khÊu thanh to¸n, ®©y lµ sè tiÒn mµ doanh nghiÖp giam trõ vµo
sè tiÒn phai thu cña kh¸ch hµng, h¹ch to¸n vµo chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh.Can cø
vµo chøng tõ thanh to¸n, kÕ to¸n ghi sæ:
Nî TK 111, 112 :(Sè tiÒn thùc thu ®· trõ chiÕt khÊu thanh to¸n)
Nî TK 635: (ChiÕt khÊu thanh to¸n)
Cã TK 131: (Tæng sè tiÒn phai thu)./ .

54

 KÕ to¸n c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu b¸n hµng

 ChiÕt khÊu th¬ng m¹i
 Gi¶m gi¸ hµng b¸n
 Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i
 ThuÕ c¸c lo¹i


 KÕ to¸n chiÕt khÊu th¬ng m¹i
• Néi dung
• Tµi khoan sö dông: TK 521 - ChiÕt khÊu th¬ng m¹i
• KÕt cÊu
B nî: Sè chiÕt khÊu th¬ng m¹i ®· chÊp nhËn thanh
ªn
to¸n cho kh¸ch hµng.
B cã: KÕt chuyÓn toµn bé sè chiÕt khÊu th¬ng
ªn
m¹i sang TK "Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô"
®Ó x¸c ®Þnh doanh thu thuÇn cña kú h¹ch to¸n.
kh«ng cã sè d cuèi kú.
TK 521 cã 3 tµi khoan cÊp 2:
- TK 5211 - ChiÕt khÊu hµng hãa
- TK 5212 - ChiÕt khÊu thµnh phÈm
- TK 5213 - ChiÕt khÊu dÞch vô

56

& - Giam gi¸ hµng b¸n
* N i d ung : Giam gi¸ hµng b¸n lµ khoan tiÒn doanh nghiÖp (bªn
é
b¸n) giam trõ cho bªn mua hµng trong trêng hîp ®Æc biÖt vi
lý do hµng b¸n bÞ kÐm phÈm chÊt, kh«ng ®óng qui çch,
hoÆc kh«ng ®óng thêi h¹n ... ®· ghi trong hîp ®ång.
* Tµi khoan sö dông: TK532 - Giam gi¸ hµng b¸ n
Bªn nî: Çc khoan giam gi¸ ®· chÊp thuËn cho ngêi mua hµng
Bªn c ã : KÕt chuyÓn toµn bé sè tiÒn giam gi¸ hµng b¸n sang TK
511 ®Ó x¸c ®Þnh doanh thu thuÇn
Kh« ng c ã s è d c uè i kú.
Chó ý : ChØ phan ¸nh vµo TK 532 çc khoan giam trõ do viÖc
chÊp thuËn giam gi¸ ngoµi hãa ®¬n, tøc lµ sau khi ®· ph¸t
hµnh hãa ®¬n b¸n hµng. Kh«ng phan ¸nh vµo TK 532 sè
giam gi¸ ®· ®îc trõ vµo tæng gi¸ b¸n ghi trªn hãa ®¬n.

57

&- Doanh thu hµng ®· b¸n bÞ tra l¹i
• Néi dung: Doanh thu hµng ®· b¸n bÞ tra l¹i lµ doanh
thu tÝnh theo sè san phÈm, hµng hãa doanh nghiÖp
®· x¸c ®Þnh tiªu thô, ®· ghi nhËn doanh thu nhng
bÞ kh¸ch hµng tra l¹i do vi ph¹m c¸c ®iÒu kiÖn ®·
cam kÕt trong hîp ®ång kinh tÕ hoÆc theo chÝnh
s¸ch bao hµnh, nh: hµng kÐm phÈm chÊt, sai qui
c¸ch, chñng lo¹i...
• TK sö dông: TK 531 - Hµng b¸n bÞ tra l¹i
TK nµy phan ¸nh doanh thu cña sè thµnh phÈm, hµng
hãa ®· tiªu thô bÞ kh¸ch hµng tra l¹i do lçi cña doanh
nghiÖp.
Bªn nî: Doanh thu cña hµng ®· b¸n bÞ tra l¹i ®· tra l¹i
tiÒn cho ngêi mua hµng; hoÆc trõ vµo khoan nî
phai thu. 58

 KÕ to¸n thuÕ GTGT nép theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp, thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt, thuÕ
xuÊt khÈu phai nép.
ThuÕ GTGT, thuÕ TT®B, thuÕ XK lµ khoan thuÕ gi¸n thu, çc khoan thuÕ nµy tÝnh
cho çc ®èi tîng tiªu dïng hµng hãa, dÞch vô phai chÞu, çc c¬ së san xuÊt, kinh
doanh chØ lµ ®¬n vÞ thu nép thuÕ thay cho ngêi tiªu dïng hµng hãa, dÞch vô ®ã.
 KÕ to¸n GTGT nép theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp
* Néi dung: ThuÕ GTGT lµ mét lo¹i thuÕ gi¸n thu, ®îc tÝnh trªn khoan gi¸ trÞ tang thªm
cña hµng hãa, dÞch vô ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh san xuÊt, lu th«ng ®Õn tiªu dïng.
ThuÕ GTGT phai nép cã thÓ ®îc x¸c ®Þnh theo mét trong 2 ph¬ng ph¸p: khÊu trõ thuÕ
hoÆc tÝnh trùc tiÕp trªn gi¸ trÞ gia t¨ng:
* Ph¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ:
Sè thuÕ GTGT phai nép=ThuÕ GTGT ®Çu ra-ThuÕ GTGT ®Çu vµoTrong ®ã:
ThuÕ GTGT ®Çu ra=Gi¸ tÝnh thuÕ cña hµng hãa dÞch vô b¸n ra x ThuÕ suÊt thuÕ GTGT
(%)- ThuÕ GTGT ®Çu vµo = Σ sè thuÕ GTGT ®· thanh to¸n ®îc ghi trªn hãa ®¬n
GTGT mua hµng hãa, dÞch vô hoÆc hµng hãa, dÞch vô nhËp khÈu.
* Ph¬ng ph¸p tÝnh trùc tiÕp trªn gi¸ trÞ gia tang
Sè thuÕ GTGT phai nép=Gi¸ trÞ gia tang cña hµng hãa dÞch vô x ThuÕ suÊt thuÕ GTGT
(%)


* Ph¬ng ph¸p tÝnh trùc tiÕp trªn gi¸ trÞ gia tang
Sè thuÕ GTGT phai nép=Gi¸ trÞ gia tang cña hµng hãa dÞch vô x ThuÕ suÊt
thuÕ GTGT (%)
Trong ® : GTGT b»ng gi¸ thanh to¸n cña hµng hãa dÞch vô b¸n ra trõ gi¸ thanh
ã
to¸n cña hµng hãa, dÞch vô mua vµo t¬ng øng.
Ph¬ng ph¸p tÝnh trùc tiÕp trªn GTGT ®îc ¸p dông trong ph¹m vi rÊt h¹n hÑp.
®ã lµ:
- Ç nh©n san xuÊt, kinh doanh vµ çc tæ chøc, ç nh©n níc ngoµi kinh doanh
t¹i ViÖt Nam kh«ng theo luËt ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam, cha thùc
hiÖn ®Çy ®ñ çc ®iÒu kiÖn vÒ kÕ to¸n, hãa ®¬n chøng tõ ®Ó lµm c¨n cø
tÝnh thuÕ theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ.
-Çc hé gia ®inh vµ ç nh©n kinh doanh cã møc doanh thu vµ møc thu nhËp
thÊp.
- Çc c¬ së kinh doanh mua b¸n vµng, b¹c, ®¸ quÝ.
* Trinh tù h¹ch to¸n kÕ to¸n mét sè nghiÖp vô chñ yÕu:
1) Cuèi kú, kÕ to¸n can cø sè thuÕ GTGT phai nép ®Ó ghi sæ:
Nî TK 511, 515, 711:
2) Khi nép thuÕ GTGT vµo NSNN, kÕ to¸n ghi sæ
Nî TK 3331
Cã TK 111, 112

 KÕ to¸n thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt, thuÕ xuÊt khÈu
a) ThuÕ tiªu thô ®Æc biÖt:
- ThuÕ tiªu thô ®Æc biÖt ®îc ®¸nh vµo doanh thu cña çc doanh nghiÖp
san xuÊt mét sè mÆt hµng ®Æc biÕt mµ nhµ níc kh«ng khuyÕn khÝch
san xuÊt, cÇn h¹n chÕ møc tiªu thô vi kh«ng phôc vô thiÕt thùc cho nhu
cÇu ®êi sèng nh©n d©n nh : rîu, bia, thuèc l¸, vµng m·, bµi l¸...(Çc ®èi t
îng nép thuÕ TT®biÖt cßn phai nép thuÕ GTGT)
- ®èi tîng nép thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt lµ tÊt ca çc tæ chøc, ç nh©n san
xuÊt, nhËp khÈu hµng hãa vµ kinh doanh dÞch vô thuéc ®èi tîng chÞu
thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt.
- Can cø tÝnh thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt lµ gi¸ tÝnh thuÕ cña hµng hãa , dÞch
vô chÞu thuÕ vµ thuÕ suÊt. Trong ®ã:
- Gi¸ tÝnh thuÕ cña hµng hãa san xuÊt trong níc lµ gi¸ do c¬ së san xuÊt b¸n
ra t¹i n¬i san xuÊt cha cã thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt:
ThuÕ TT® phai nép = Gi¸ b¸ n ® cã thuÕ TT® x ThuÕ suÊ (%)/ thuÕ
T · B t (1+
suÊ %)
t
- Gi¸ tÝnh thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt ®èi víi hµng hãa nhËp khÈu lµ gi¸ tÝnh
thuÕ nhËp khÈu + thuÕ nhËp khÈu:
- ThuÕ tiªu thô ®Æc biÖt phai nép=Sè lîng hµng nhËp khÈu x Gi¸ tÝnh
thuÕ ®¬n vÞ x ThuÕ suÊt (%)
- b) ThuÕ xuÊt khÈu:

b) ThuÕ xuÊt khÈu:
- ®èi tîng chÞu thuÕ xuÊt khÈu: TÊt ca hµng hãa, dÞch vô mua b¸n, trao
®æi víi níc ngoµi khi xuÊt khÈu ra khái biªn giíi níc ViÖt Nam.
- ®èi tîng nép thuÕ xuÊt khÈu: TÊt ca c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ trùc tiÕp xuÊt
khÈu hoÆc ñy th¸c xuÊt khÈu.
- ThuÕ xuÊt khÈu phai nép do Hai quan tÝnh trªn c¬ së trÞ gi¸ b¸n t¹i cöa
khÈu ghi trong hîp ®ång cña l« hµng xuÊt (thêng lµ gi¸ FOB) vµ thuÕ
suÊt thuÕ xuÊt khÈu cña mÆt hµng xuÊt vµ ®îc qui ®æi vÒ tiÒn ®ång
ViÖt Nam theo tØ gi¸ giao dÞch binh qu©n trªn thÞ trêng ngo¹i tÖ liªn NH
do NH Nhµ níc c«ng bèt¹i thêi ®iÓm xuÊt nhËp khÈu.
- KÕ to¸n sö dông TK 3332 "ThuÕ tiªu thô ®Æc biÖt", TK 3333 "ThuÕ xuÊt,
nhËp khÈu" ®Ó phan ¸nh c¸c khoan thuÕ TT®B, thuÕ xuÊt khÈu phai nép
vµ tinh hinh nép thuÕ.


*Trinh tù h¹ch to¸n kÕ to¸n mét sè nghiÖp vô chñ yÕu:
1) Khi b¸n san phÈm, hµng hãa, dÞch vô chÞu thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt,
hoÆc thuÕ xuÊt khÈu th× doanh thu b¸n hµng lµ tæng gi¸ thanh
to¸n bao gåm ca thuÕ TT®B, thuÕ xuÊt khÈu, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 111, 112, 131
Cã TK 511 - Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô
2) Phan ¸nh sè thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt, hoÆc thuÕ xuÊt khÈu phai
nép.
Nî TK 511 - Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô
Cã TK 3332 - ThuÕ TT®B
Cã TK 3333 - ThuÕ xuÊt nhËp khÈu
3) Khi nép thuÕ, can cø vµo chøng tõ thanh to¸n, kÕ to¸n ghi sæ:
Nî TK 3332 - ThuÕ TT®B
Nî TK 3333 - ThuÕ xuÊt nhËp khÈu
Cã TK 111, 112


7.4. KÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh
nghiÖp
 Chi phÝ b¸n hµng
 Chi phÝ quan lý doanh nghiÖp


 KÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng
 Néi dung: Chi phÝ b¸n hµng lµ toµn bé çc chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ trinh
b¸n san phÈm, hµng hãa vµ cung cÊp dÞch vô.
1) Chi phÝ nh©n viªn b¸n hµng:
2) Chi phÝ vËt liÖu, bao bi
3) Chi phÝ dông cô ®å dïng:
4) Chi phÝ khÊu hao TSC®:
5) Chi phÝ bao hµnh san phÈm:
6) Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: Lµ çc khoan chi phÝ dÞch vô mua ngoµi
phôc vô cho kh©u tiªu thô san phÈm, hµng hãa vµ dÞch vô nh: chi phÝ
thuª tµi san, thuª kho, thuª bÕn b·i, thuª bèc dì vËn chuyÓn, tiÒn hoa hång
®¹i lý v.v..
7) Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c: Lµ çc khoan chi phÝ b»ng tiÒn ph¸t sinh trong
kh©u tiªu thô san phÈm, hµng hãa vµ cung cÊp dÞch vô ngoµi çc chi phÝ
kÓ trªn; nh: chi phÝ tiÕp kh¸ch, héi nghÞ kh¸ch hµng, chi phÝ qu©ng ço
giíi thiÖu san phÈm, hµng hãa...


• Quy ® nh h¹ch to¸ n theo nguyªn t¸ c phï hîp:
Þ
Trong kÕ to¸n tµi chÝnh, phôc vô yªu cÇu cung cÊp th«ng tin kÕ to¸n,
CPBH thùc tÕ ph¸t sinh trong kú ®îc ph©n lo¹i vµ tËp hîp theo 7 yÕu tè
chi phÝ ®· nªu trªn. Cuèi kú, CPBH cÇn ®îc ph©n bæ vµ kÕt chuyÓn ®Ó
x¸c ®Þnh kÕt qua kinh doanh. ViÖc ph©n bæ vµ kÕt chuyÓn chi phÝ nµy
tïy vµo tõng lo¹i hinh doanh nghiÖp vµ ®Æc ®iÓm SXKD.
- ®èi víi doanh nghiÖp san xuÊt: Trêng hîp chu kú SXKD dµi, trong kú
kh«ng cã sp tiªu thô thi cuèi kú kÕt chuyÓn toµn bé chi phÝ b¸n hµng
sang theo dâi ë “Chi phÝ chê kÕt chuyÓn”.
- ®èi víi doanh nghiÖp th¬ng m¹i, dÞch vô: Trêng hîp cã dù tr hµng hãa
biÕn ®éng gia c¸c kú thi phai ph©n bæ chi phÝ b¸n hµng cho hµng tån
cuèi kú, tøc lµ chuyÓn mét phÇn CPBH thµnh “Chi phÝ chê kÕt chuyÓn”
vµ phÇn CPBH cßn l¹i ph©n bæ cho hµng ®· ®îc b¸n trong kú ®Ó x¸c
®Þnh kÕt qua. Chi phÝ b¸n hµng ph©n bæ cho hµng b¸n ra ®îc tÝnh theo
c«ng thøc sau: (ch¬ng7-T 37


 Tµi khoan kÕ to¸n sö dông:
* KÕt cÊu TK641:
B nî: TËp hîp CPBH thùc tÕ ph¸t sinh trong kú
ªn
B cã: +C¸c khoan ghi giam CPBH
ªn
Cuèi kú, ph©n bè vµ kÕt chuyÓn CPBH ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qua kinh doanh
hoÆc chuyÓn thµnh chi phÝ chê kÕt chuyÓn.
* TK641 kh«ng cã sè d cuèi kú.
- TK 641 ®îc më chi tiÕt 7 TK cÊp II:
TK 6411 - Chi phÝ nh©n viªn
TK 6412 - Chi phÝ vËt liÖu
TK 6413 - Chi phÝ dông cô, ®å dïng
TK 6414 - Chi phÝ KHTSC®
TK 6415 - Chi phÝ bao hµnh
TK 6417 - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi
TK 6418 - Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c


Trinh tù kÕ to¸n mét sè nghiÖp vô CPBH chñ yÕu
TK 334,338,335,… TK 641 TK 911
TÝnhTL vµ c¸c khoan KÕt chuyÓn CP
trÝch theo Lg QLBH ®Ó x®kq
TK 242, 152, 153… TK 1422

TK 142
K/c CP K/c CPChê
TK 214,.. chê kÕt K/C ®Ó
chuyÓn x®kq
TrÝch KH TSCD

TK154 TK335 Ph©n bæ cho
Bé phËn BH hµng ®· b¸n vµ
®éc lËp Chi phÝ hµng cßn l¹i cuèi
kh«ng KT bao hµnh kú
riªng
TK 111,112...
C¸c chi phÝ kh¸c PS
trong kú b»ng tiÒn,
68
Copyright Bé m«n KTDN - Khoa kÕ to¸n - HVTC

 Trêng hîp CP bao hµnh SP, cã bé phËn BH riªng, kh«ng h¹ch to¸n
riªng:
TK 111, 152,.. TK 621 TK 154 TK 6415
(1) (4) (8)

TK 334,338 TK 622 TK 335
(5)
(2)
(7) (1)

TK 214,111,331,.. TK 627
(6)
(3)


 Trêng hîp CP bao hµnh SP, cã bé phËn BH riªng, cã h¹ch to¸n
riªng:

TK 111, 152,.. TK 621 TK 154 TK 632 TK 911
(1) (4) (8b) (9a)

TK 334,338 TK 622
(9b)
(5)
(2)
TK 512 TK 111,112
(8a)
TK 214,111,331,.. TK 627
(6)
TK 3331 TK 136
(3)


 KÕ to¸n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp
 Néi dung: Chi phÝ quan lý doanh nghiÖp lµ toµn bé chi phÝ cã
liªn quan ®Õn ho¹t ®éng quan lý kinh doanh, quan lý hµnh
chÝnh vµ quan lý ®iÒu hµnh chung toµn doanh nghiÖp.
Chi phÝ quan lý doanh nghiÖp chia ra c¸c khoan chi phÝ sau:
1) Chi phÝ nh©n viªn quan lý:
2) Chi phÝ vËt liÖu quan lý:
3) Chi phÝ ®å dïng van phßng:
4) Chi phÝ khÊu hao TSC®:
5) ThuÕ, phÝ vµ lÖ phÝ:
6) Chi phÝ dù phßng:
7) Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi
8) Chi phÝ bµng tiÒn kh¸c

71

 Tµi khoan kÕ to¸ n sö dông
* - TK 642 cã8 tµi khoan cÊp II:
TK 6421 - Chi phÝ nh©n viªn quan lý
TK 6422 - Chi phÝ vËt liÖu quan lý
TK 6423 - Chi phÝ ®å dïng van phßng
TK 6424 - Chi phÝ KHTSC®
TK 6425 - ThuÕ, phÝ vµ lÖ phÝ
TK 6426 - Chi phÝ dù phßng
TK 6427 - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi
TK 6428 - Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c


Trinh tù kÕ to¸n mét sè nghiÖp vô CPQLDN chñ yÕu
TK 334,338,335,… TK 642 TK 911
TÝnh trÝch TL vµ c¸c KÕt chuyÓn CP
khoan trÝch theo Lg QLDN ®Ó x®kq
TK152, 153… TK 1422
TK 142,242
Ph©n
bæ CP, K/c CP K/c CP ®Ó
xuÊt kho chê K/C x®kq
CCDC,
TK 214 VT,…
TrÝch KH TSCD
TK139 TrÝch
TK131,138 lËp Ph©n bæ cho hµng
Xèa ®· b¸n vµ hµng cßn
nî DPPT
khã ®åi l¹i cuèi kú
Xo¸ nî nÕu cha
lËp DP tríc ®ã Hoµn TK139
TK 111,112,331,… nhËp
C¸c chi phÝ kh¸c PS DPPT
trong kú b»ng tiÒn, khã ®ßi
c«ng nî.
73

7.5. KÕ to¸n chi phÝ vµ doanh thu
ho¹t ®éng tµI chÝnh
 Néi dung chi phÝ, doanh thu ho¹t ®éng tµi
chÝnh
 Tµi khoan kÕ to¸n sö dông
 Trinh tù h¹ch to¸n kÕ to¸n


 Néi dung chi phÝ vµ doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh. Chi
phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh lµ nhng chi phÝ liªn quan ®Õn çc ho¹t
®éng vÒ vèn, çc ho¹t ®éng ®Çu t tµi chÝnh vµ çc nghiÖp vô
mang tÝnh chÊt tµi chÝnh cña doanh nghiÖp, bao gåm:
- Çc ho¹t ®éng ®Çu t tµi chÝnh ( ®Çu t c«ng cô tµi chÝnh, ®Çu t
vµo c«ng ty con, gãp vèn liªn doanh, liªn kÕt nh: Chªnh lÖch gãp vèn
thµnh lËp CSKD ®kso¸t, chi phÝ ®Ó n¾ m gi, thanh lý chuyÓn nhîng, lç
trong ®Çu t tµi chÝnh...)
- Chi phÝ cho vay vèn.
- Chi phÝ mua b¸n ngo¹i tÖ.
- Chi phÝ l·i vay vèn kinh doanh, khoan chiÕt khÊu thanh to¸n khi
b¸n san phÈm, hµng ho¸, cung cÊp lao vô, dÞch vô.
- Chªnh lÖch lç khi mua b¸n ngo¹i tÖ, khoan lç CLTG ngo¹i tÖ.
- TrÝch lËp dù phßng giam gi¸ ®Çu t tµi chÝnh ng¾ n h¹n, dµi h¹n.
- Chi phÝ kh¸c liªn quan ®Õn ho¹t ®éng tµi chÝnh .

75

 Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh lµ tæng gi¸ trÞ c¸c lîi
Ých kinh tÕ doanh nghiÖp thu ®îc tõ ho¹t ®éng tµi
chÝnh hoÆc kinh doanh vÒ vèn trong kú kÕ to¸n, bao
gåm:
- TiÒn l·i: l·i tiÒn göi, l·i cho vay vèn, thu l·i b¸n hµng tra chËm, b¸n
hµng tra gãp, l·i ®Çu t tr¸i phiÕu, tÝn phiÕu,…
- Cæ tøc vµ lîi nhuËn ®îc chia.
- L·i tõ ho¹t ®éng ®Çu t mua b¸n c«ng cô tµi chÝnh (chøng
kho¸n...)ng¾ n h¹n, dµi h¹n.(TK 121, 128)
- Chªnh lÖch l·i do mua b¸n ngo¹i tÖ, khoan l·i CLTG ngo¹i tÖ.
- ChiÕt khÊu thanh to¸n ®îc hëng do mua vËt t, hµng ho¸, dÞch
vô, TSC®.
- Thu nhËp kh¸c liªn quan ®Õn ho¹t ®éng tµi chÝnh.

76

Trinh tù kÕ to¸n mét sè nghiÖp vô CP vµ DT H® TC

TK 121,228,111… TK 635 TK 515
(5) 111,112
(1)
TK 911 (121,228,223,221)
TK 228,221,222,223 121,228,222,223,221
(6)
(2)
TK 3387
111..
TK 142,242 (7)
(3)
129,229 TK 111,112;131,331
TK 111,112,331,… (8)
10b 10a
(4) 413
9
331

77

Trinh tù kÕ to¸n mét sè nghiÖp vô chñ yÕu Dthu,
chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh
(1) Lç do b¸n chøng kho¸n, tr¸i phiÕu, cæ phiÕu lµ c«ng cô tµi chÝnh,
lç chuyÓn nhîng çc khoan ®Çu t..
(2) Lç do chuyÓn nhîng çc khoan ®Çu t tµi chÝnh
(3) Sè ph©n bæ dÇn vµo cphÝ tµi chÝnh
(4) Chªnh lÖch tû gi¸ trong kú vµ çc cp tµi chÝnh kh¸c...
(5) L·i do b¸n chøng kho¸n, tr¸I phiÕu, cæ phiÕu,chuyÓn nhîng çc
khoan ®Çu t..
(6) L·i ®îc chia tiÕp tôc ®Çu t
(7) Doanh thu nhËn tríc ®îc ph©n bæ cho kú nµy.
(8) ChiÕt khÊu thanh to¸n ®îc hëng; L·I chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸I
ph¸t sinh trong kú
(9) Chªnh lÖch tû gi¸ thuÇn khi ®¸nh gi¸ l¹i çc khoan môc tiÒn tÖ cuèi
nam
(10a;10b) TrÝch lËp, hoÆc hoµn nhËp chªnh lÖch dù phßng

78

7.6. KÕ to¸n c¸c kho¶n chi phÝ vµ thu nhËp kh¸c

 Néi dung c¸c khoan chi phÝ vµ thu nhËp kh¸c


 Néi dung çc khoan chi phÝ, thu nhËp kh¸c
• Chi phÝ kh¸c lµ çc khoan chi phÝ cña çc ho¹t ®éng ngoµi ho¹t
®éng san xuÊt kinh doanh t¹o ra doanh thu cña doanh nghiÖp.
®©y lµ nhng khoan lç do çc sù kiÖn hay çc nghiÖp vô riªng biÖt
víi ho¹t ®éng kinh doanh th«ng thêng cña doanh nghiÖp g©y ra,
còng cã thÓ lµ nhng khoan chi phÝ bÞ bá sãt, bá quªn tõ nam tr
íc.
• Chi phÝ kh¸c gåm:
- Chi phÝ thanh lý, nhîng b¸n TSC® (C4)
- Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC® thanh lý, nhîng b¸n.(C4)
- GTCL hoÆc Gb¸n TSC® b¸n ®Ó thuª l¹i theo thuª TC hoÆc
thuª ho¹t ®éng (Ch¬ng 4)
- Çc khoan tiÒn bÞ ph¹t do vi ph¹m hîp ®ång kinh tÕ.
- Khoan bÞ ph¹t thuÕ, truy nép thuÕ.
- Çc khoan chi phÝ do ghi nhÇm, bá sãt khi ghi sæ kÕ to¸n.
- Çc khoan chi phÝ kh¸c.


• Thu nhËp kh¸c lµ çc khoan thu nhËp kh«ng phai lµ doanh thu cña
doanh nghiÖp. ®©y lµ çc khoan thu nhËp ®îc t¹o ra tõ çc ho¹t
®éng kh¸c ngoµi ho¹t ®éng kinh doanh th«ng thêng cña doanh
nghiÖp .
• Thu nhËp kh¸c gåm:
- Thu nhËp tõ nhîng b¸n, thanh lý TSC®.
- TiÒn thu ®îc ph¹t do kh¸ch hµng, ®¬n vÞ kh¸c vi ph¹m hîp ®ång kinh tÕ.
- Thu çc khoan nî khã ®ßi ®· xö lý xo¸ sæ.
- Çc khoan thuÕ ®îc nhµ níc miÔn, giam trõ thuÕ
- Çc khoan nî phai tra kh«ng x¸c ®Þnh ®îc chñ.
- Çc khoan tiÒn thëng cña kh¸ch hµng liªn quan ®Õn tiªu thô hµng ho¸ san
phÈm dÞch vô kh«ng tÝnh trong doanh thu (nÕu cã).
- Thu nhËp quµ biÕu, quµ tÆng b»ng tiÒn, hiÖn vËt cña çc ç nh©n, tæ
chøc tÆng doanh nghiÖp.
- Çc khoan thu nhËp kinh doanh cña nam tríc bÞ bá sãt hay quªn ghi sæ kÕ
to¸n nay ph¸t hiÖn ra……
- - Gi¸ trÞ cßn l¹i hoÆc gi¸ b¸n hoÆc gi¸ trÞ hîp lý cña TSC® b¸n ®Ó
thuª l¹i theo ph¬ng thøc thuª tµi chÝnh hoÆc thuª ho¹t ®éng (xem chi
tiÕt ch¬ng 4)
-

81

KÕ to¸n chi phÝ, thu nhËp kh¸c sö dông çc tµi khoan chñ yÕu sau:
- Tµi khoan 811- Chi phÝ kh¸c: Tµi khoan nµy ®îc dïng ®Ó phan ¸nh çc
khoan chi phÝ kh¸c cña doanh nghiÖp.
Bªn nî: Phan ¸nh çc khoan chi phÝ kh¸c thùc tÕ ph¸t sinh
Bªn cã: KÕt chuyÓn chi phÝ kh¸c ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qua .
Kh«ng cã sè d cuèi kú.

- Tµi khoan 711- Thu nhËp kh¸c: Tµi khoan nµy dïng ®Ó phan ¸nh çc
khoan thu nhËp kh¸c cña doanh nghiÖp.
Bªn nî: + Sè thuÕ GTGT phai nép vÒ çc kho¶n thu nhËp kh¸c tÝnh theo
ph¬ng ph¸p trùc tiÕp (nÕu cã)
+ KÕt chuyÓn çc khoan thu nhËp kh¸c ®Ó x¸c ®inh kÕt qua
Bªn cã: Çc khoan thu nhËp kh¸c ph¸t sinh thùc tÕ.
Kh«ng cã sè d cuèi kú.


 Phan ¸nh çc khoan chi phÝ kh¸c Trang 58-60
- Phan ¸nh çc chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh thanh lý, nhîng b¸n TSC§, kÕ
to¸n ghi sæ:
Nî TK 811- Chi phÝ kh¸c
Nî TK 133- ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ (nÕu cã)
Cã TK 111, 112, 152,153,….
- Phan ¸nh gi¸ trÞ cßn l¹i ccña TSC® thanh lý, nhîng b¸n, kÕ to¸n ghi sæ:
Nî TK 811- Chi phÝ kh¸c (PhÇn gi¸ trÞ cßn l¹i)
Nî TK 214- Hao mßn TSC§ (PhÇn gi¸ trÞ hao mßn)
Cã TK 211- TSC®HH ( Nguyªn gi¸)
Cã TK 213- TSC®VH (Nguyªn gi¸)
- Phan ¸nh çc khoan tiÒn bÞ ph¹t do vi ph¹m hîp ®ång kinh tÕ, bÞ ph¹t, truy
nép thuÕ, kÕ to¸n ghi sæ:
Nî TK 811- Chi phÝ kh¸c
Cã TK 111- TiÒn mÆt
Cã TK 112- TGNH/ Cã TK 333- ThuÕ vµ çc khoan phai nép nhµ níc/
Cã
TK 338- Çc khoan phai tra, phai nép kh¸c……


 H¹ch to¸n çc khoan thu nhËp kh¸c
- Phan ¸nh sè thu vÒ thanh lý, nhîng b¸n TSC®, kÕ to¸n ghi sæ:
Nî TK 111, 112, 152, 153, 131,…/ TK 711- Thu nhËp kh¸c
Cã
Cã TK 3331- ThuÕ GTGT phai nép (TÝnh theo ph¬ng ph¸p khÊu
trõ nÕu cã)
- Phan ¸nh çc khoan tiÒn thu ®îc ph¹t, ®îc båi thêng do çc ®¬n vÞ
kh¸c vi ph¹m hîp ®ång kinh tÕ, kÕ to¸n ghi sæ:
Nî TK 111, 112 (nÕu thu tiÒn)/ TK 1388- phai thu kh¸c (nÕu ch
Nî
a thu tiÒn)
Nî TK 338, 344 (nÕu trõ vµo khoan tiÒn nhËn ký quü, ký cîc) ….
Cã TK 711- Thu nhËp kh¸c
- Phan ¸nh çc khoan thu ®îc tõ çc khoan nî phai thu khã ®ßi tríc
®©y ®· xö lý xo¸ sæ, kÕ to¸n ghi sæ:
Nî TK 111, 112,…/ Cã TK 711- Thu nhËp kh¸c
®ång thêi ghi ®¬n: Cã TK 004- Nî khã ®ßi ®· xö lý.


 Néi dung kÕt qua ho¹t ®éng kinh doanh
vµ PP KQKD
KÕt qña ho¹t ®éng kinh doanh lµ lµ kÕt qua cuèi cïng cña c¸c ho¹t
®éng SXKD th«ng thêng vµ ho¹t ®éng kh¸c cña DN trong mét thêi kú
nhÊt ®Þnh biÓu hiÖn b»ng sè tiÒn l·i hay lç.
C¸ ch x¸ c ® nh
Þ
+ KÕt qña H®XSKDSPHHDV=
Doanh thu thuÇn - gi¸ vèn SP-HH, dÞch vô ®· b¸n – chi phÝ b¸n
hµng - chi phÝ QLDN
+ KÕt qña H®TC=
Thu nhËp TC thuÇn- Chi phÝ tµi chÝnh
+ KÕt qña ho¹t ®éng kh¸c=
Thu nhËp thuÇn kh¸c - chi phÝ kh¸c

86

 Theo chÕ ®é tµi chÝnh, lîi nhuËn cña doanh nghiÖp thêng
®îc ph©n phèi sö dông theo thø tù nh sau:
- Nép thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp cho nhµ níc.
- Bï ®¾ p çc khoan lç tõ nam tríc, çc khoan chi phÝ kh«ng
®îc tÝnh vµo chi phÝ ®Ó tÝnh thu nhËp chÞu thuÕ (Trõ
vµo phÇn ®Ó l¹i cho DN sau khi phai nép thuÕ cho N/ níc)
- TrÝch lËp çc quü cña doanh nghiÖp theo quy ®Þnh.
- Chia cæ tøc, chia l·i cho çc bªn gãp vèn
- Trong çc doanh nghiÖp, viÖc ph©n phèi lîi nhuËn ®îc tiÕn
hµnh theo 2 bíc:
Bíc 1- T¹m ph©n phèi: ®Þnh kú tiÕn hµnh ph©n phèi theo
kÕ ho¹ch
Bíc 2- Ph©n phèi chÝnh thøc: khi b¸o ço quyÕt to¸n nam ®
îc phª duyÖt.


 TµI khoan kÕ to¸n sö dông
 TK sö dông: 911, 421 vµ çc tµi khoan liªn quan kh¸c
 Yªu cÇu h¹ch to¸n
• Doanh thu vµ chi phÝ trong kú phai ®am bao
- Nguyªn t¾ c phï hîp
- Nguyªn t¾ c träng yÕu
- Nguyªn t¾ c thËn träng
- ®óng niªn ®é kÕ to¸n.
 Trinh tù x¸ c ® nh kÕt qña kinh doanh:
Þ
- TËp hîp chi phÝ b¸n hµng
- TËp hîp chi phÝ QLDN
- X¸c ®Þnh, kÕt chuyÓn doanh thu, çc khoan giam trõ DT
- X¸c ®Þnh, kÕt chuyÓn gi¸ vèn.
- KÕt chuyÓn chi phÝ b¸n hµng
- KÕt chuyÓn chi phÝ QLDN
- TËp hîp, kÕt chuyÓn çc khoan chi phÝ , thu nhËp kh¸c
- X¸c ®Þnh lç, l·i trong kú.

88

 TµI kháan kÕ to¸n sö dông

TK 911 – X® kÕt qña KD

- TrÞ gi¸ vèn cña san phÈm, hµng ho¸ - Doanh thu thuÇn vÒ b¸n
xuÊt b¸n, dÞch vô ®· cung cÊp, hµng vµ cung cÊp dÞch vô
®· tiªu thô. - Doanh thu thuÇn ho¹t ®éng
- Chi phÝ tµi chÝnh trong kú tµi chÝnh trong kú
- Chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ QLDN
- Thu nhËp thuÇn kh¸c trong
tÝnh cho hµng tiªu thô trong kú
- Chi phÝ kh¸c trong kú kú
- KÕt chuyÓn sè l·i tõ ho¹t ®éng kinh - KÕt chuyÓn sè lç tõ ho¹t
doanh trong kú ®éng kinh doanh trong kú


TK 421 – Lîi nhuËn cha ph©n phèi

- Sè lç tõ ho¹t ®éng kinh doanh trong kú - Sè l·i tõ ho¹t ®éng kinh doanh
trong kú
- Ph©n phèi tiÒn l·i - Sè l·i ®îc cÊp díi nép, sè lç ®îc
cÊp trªn cÊp bï
- Xö lý c¸c khoan lç tõ ho¹t ®éng
kinh doanh

Sè d bªn Nî: Phan ¸nh kháan Sè d bªn Cã: Phan ¸nh khoan l·i tõ
lç cha xö lý ho¹t ®éng kinh doanh cha
ph©n phèi.
Tµi kháan 421 cã 2 tµi kháan cÊp 2:
- TK 4211- Lîi nhuËn nam tríc
- TK 4212- Lîi nhuËn nam nay


 Trinh tù h¹ch to¸n kÕ to¸n lîi nhuËn
TK 632 TK 911 TK 511,512
(1) (4)

TK 641,642,1422
TK 515
(2)
(5)

TK 635,811,…
(3) TK 711
(6)
TK 421,…

(7a) (7b)


Trinh tù kÕ to¸n ph©n phèi lîi nhuËn
TK 111,112 TK 3334 TK 421
(2b) (2a)-Phai nép thuÕ TNDN

TK 911
TK 338
(3b (3a)-Chia LN cho çc
)
®¬n vÞ ®Çu t
TK 414, 415,431
(5)- TrÝch lËp çc quü
(1a)KÕt chuyÓn
(4)CÊp bï lç, cÊp quü cho cÊp d
l·i
íi TK 336
(1b)-Lç
Chó ý: Khi nhËn quyÕt to¸n cho nam tríc, kÕ to¸n çc nghiÖp vô phai nép thªm
thuÕ, phai chia thªm LN, ®îc trÝch thªm çc quü t¬ng tù (2a, 3a, 4, 5) nhng
kÕ to¸n chi tiÕt trªn tµi kháan 4211. Trêng hîp thuÕ TNDN ®· nép nam tríc lín
h¬n sè phai nép theo quyÕt to¸n thi cã 2 çch giai quyÕt:
1/®îc Nhµ níc hoµn tra l¹i thuÕ!
2/®îc tÝnh vµo sè thuÕ ®· nép cho nam nay 92

KÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qña ho¹t ®éng kinh doanh
(1) Cuèi kú kÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng b¸n
(2) KÕt chuyÓn chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ quan lý doanh
nghiÖp .
(3) KÕt chuyÓn chi phÝ tµi chÝnh
(3) KÕt chuÓn chi phÝ kh¸c
(4) KÕt chuyÓn d/ thuÇn b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô
thu
(5) KÕt chuyÓn doanh thu thuÇn ho¹t ®éng tµi chÝnh
(6) KÕt chuyÓn thu nhËp thuÇn kh¸c
(7a) L·i
(7b) Lç

93

C7ke toan ban hang

Recommandé

Recommandé

Contenu connexe

Tendances

Tendances (13)

Similaire à C7ke toan ban hang

Similaire à C7ke toan ban hang (14)

Plus de bookbooming1

Plus de bookbooming1 (20)

C7ke toan ban hang