1. De Doorzonwoning als
Transformatieopgave
Booosting / Innovatief Transformeren, november 2012

2. Doorzonwoning: 1000 varianten van een standaardtype,
de meest gewone woning van Nederland (en de meest typische)

3. Herman Haan (1957) Atelier Kempe Thill (2006) John Kormeling (2001 /2010)

4. Doorzoninterieur

5. Doorzoncultuur

10. De firma Biereco verherbouwd de doorzonwoning

11. Karakteristieken
- de doorzonwoning is goedkoop, en daardoor uitstekend
geschikt voor starters en laagste inkomens
- is neutraal en generiek; vrijwel elke lifestyle kan in een
doorzonwoning worden ingepast.
- heeft geen ‘architectonische’ component, geen gezeur bij
verbouwing met oorspronkelijke architecten,
welstandscommissies of monumentenclubs; ook drastische
aanpassingen kunnen.
- heeft een standaardplattegrond; ook al zijn er vele
varianten.
- er is aan beide zijden ruimte
voor uitbreiding.
- de doorzonwoning is typisch Nederlands en Open
Source.

12. problemen:
- niet (goed genoeg) geïsoleerd
- keuken en badkamer voldoen in sommige gevallen niet
aan de huidige normen
- gevels (vooral als het om houten puien gaat) zijn veelal toe aan
groot onderhoud (vooral isolatie)
- de woningen zijn vaak iets te klein voor het doorsnee gezin
(maar prima voor starters en tweepersoonshuishoudens)
- in sommige gevallen voldoet de (houten) vloer niet aan de
huidige geluidseisen.
- de lage huur maakt het lastig om met een redelijke (maar niet
te grote) huurverhoging zodanig te verbeteren dat de woning weer
30 jaar meekan.

13. Transformatieopgave:
- Onderzoek cq inventarisering veranderende
woonbehoeften van huidige en toekomstige bewoners
doorzonwoningen
- maak de doorzonwoning CO2 neutraal (gevel en dak isolatie)
- verbeter zo nodig plattegrond (hoewel die bijna volmaakt
is) en voorzieningen (met name keuken en badkamer)
- vergroot het woonoppervlak (vooral woonkamer)
- wat te doen met het dak? (70% van de doorzonwoningen
heeft een flauw hellend dak met vliering)
- ontwikkel een bouwdoos voor doorzon-upgrade die
het mogelijk maakt om de variatie in maatvoering en uitvoering
(baksteen, houten gevelpuien) van de verschillende gevels te
accommoderen.

14. Open Source ontwerp(en)
De doorzonwoning kent geen oorspronkelijk prototype en geen
oorspronkelijk architect. Het type is geëvolueerd binnen de
Nederlandse volkshuisvestingspraktijk.
In 1960 werden door de Nationale Woningraad en het ministerie
van Volkshuisvesting en Bouwnijverheid zogenaamde
Keuzeplannen gepubliceerd.
We zouden zoiets tegenwoordig een Open Source ontwerp
noemen.
Het zou mooi zijn, en in de geest van de na-oorlogse
woningbouwtraditie, als de transformatieopgave van de
doorzonwoning eveneens een dergelijke Open Source
mentaliteit en praktijk zou volgen: eventueel inclusief het
collectief Open Source ontwerpen.