1. ΤΕΙ Καλαμάτας
Τμήμα : Τοπικής Αυτοδιοίκησης
Παρουσίαση Πτυχιακής Εργασίας με Θέμα:
Διαχείριση των Υδατικών πόρων
στο Δήμο Ιθώμης Μεσσηνίας
Μπόβης Στασινός
Επιβλέπουσα:
Αλεξανδροπούλου Σταυρούλα

2. ΤΕΙ Καλαμάτας
Τμήμα : Τοπικής Αυτοδιοίκησης
Παρουσίαση Πτυχιακής Εργασίας με Θέμα:
Διαχείριση των Υδατικών πόρων
στο Δήμο Ιθώμης Μεσσηνίας
Μπόβης Στασινός
Επιβλέπουσα:
Αλεξανδροπούλου Σταυρούλα

3. ΕΙΣΑΓΩΓΗ


Η Εργασία αυτή ασχολείται με τη Διαχείριση
των Υδατικών πόρων στην Ελλάδα
και ειδικότερα με την
Διαχείριση των Υδατικών πόρων του Δήμου
Ιθώμης Μεσσηνίας
αποτελείται δε από τρία μέρη:

4. Το Πρώτο μέρος είναι γενικό και
αποτελείται από έξι κεφάλαια:






ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο αναφέρεται σε γενικά στοιχεία για
τους υδατικούς πόρους
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο αναφέρεται στη Διαχείριση των
Υδατικών πόρων
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3ο αναφέρεται στο Υδατικό Δυναμικό
της Ελλάδας
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4ο αναφέρεται στο Νομικό Πλαίσιο
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5ο αναφέρεται γενικά στην
Ύδρευση.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6ο αναφέρεται γενικά στην Άρδευση.

5. Το Δεύτερο μέρος αναφέρεται στη
Διαχείριση Υδάτινων Πόρων του Δήμου Ιθώμης
και αποτελείται από τέσσερα κεφάλαια:




ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7ο αναφέρεται στον Δήμο
Ιθώμης γενικά
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8ο αναφέρεται στην
Ύδρευση του Δήμου Ιθώμης.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9ο αναφέρεται στο
Σύνδεσμο Ύδρευσης «Αγίου Φλώρου»
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10ο αναφέρεται στην
Άρδευση του Δήμου Ιθώμης.
Το Τρίτο
μέρος αναφέρεται στα Συμπεράσματα και στη Βιβλιογραφία

6. ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ
ΥΔΑΤΙΚΟΥΣ ΠΟΡΟΥΣ
Η σπουδαιότητα του νερού:
Το νερό, είναι πολύτιμο συστατικό, εξαιρετικά
πρωταρχικό και βασικό στη διατήρηση της
ισορροπίας της φύσης, γιατί επηρεάζει και κατευθύνει
με την ποιότητα και την ποσότητά του το γενικό
οικολογικό σύστημα του αέρα και του εδάφους, τη
βιόσφαιρά μας.

7. ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ
ΥΔΑΤΙΚΟΥΣ ΠΟΡΟΥΣ
ο υδρολογικός
κύκλος του νερού
στη φύση
περιλαμβάνει
μεταφορά,
αποθήκευση και
μεταβολή της
φυσικής κατάστασης
του νερού,
δηλαδή τα
κατακρημνίσματα
την
εξάτμιση ,
την
επιφανειακή και
την υπόγεια ροή

8. ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ
ΥΔΑΤΙΚΟΥΣ ΠΟΡΟΥΣ
Υδρογραφικό
δίκτυο:

Η κατανομή των
βροχοπτώσεων είναι εξαιρετικά
πολύπλοκη και ανώμαλη.
Υδατικό Ισοζύγιο :

περιλαμβάνει τις εισόδους και
τις εξόδους του νερού σε μια
περιοχή

9. ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ
ΥΔΑΤΙΚΟΥΣ ΠΟΡΟΥΣ
Επιφανειακοί υδατικοί πόροι :
 ποτάμια,
 λίμνες,
 υγρότοποι και
 τεχνητοί ταμιευτήρες νερού

10. ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ
ΥΔΑΤΙΚΟΥΣ ΠΟΡΟΥΣ
Υπόγεια ύδατα
 Η υπο-επιφανειακή περιοχή,
που γεμίζουν όλα τα
διαθέσιμα εδαφικά και
πετρώδη διαστήματα από το
νερό, ονομάζεται ζώνη
κορεσμού, ενώ το νερό σε
αυτούς τους πόρους
ονομάζεται υπόγειο νερό.
 Ο υδροφόρος ορίζοντας είναι
η ανώτερη επιφάνεια της
ζώνης κορεσμού.

11. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΥΔΑΤΙΚΩΝ
ΠΟΡΩΝ
Μέθοδοι διαχείρισης υδατικών πόρων :




κατασκευάζοντας φράγματα και
ταμιευτήρες,
μεταφέροντας στην επιφάνεια νερό
από μια άλλη περιοχή ή
παγιδεύοντας τα υπόγεια ύδατα
βελτιώνοντας την αποδοτικότητα της
χρήσης του νερού

12. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΥΔΑΤΙΚΩΝ
ΠΟΡΩΝ
Βασικές αρχές διαχείρισης των υδατικών πόρων :





Το νερό είναι φυσικός πόρος σε ανεπάρκεια και όχι ένα
εμπόρευμα
Η ποιοτική και ποσοτική του διάσταση θα πρέπει να
αξιολογούνται ισότιμα
Η διαχείριση των υδατικών πόρων απαιτεί ενιαία
αντιμετώπιση όλων των δραστηριοτήτων που αφορούν την
ανάπτυξη και προστασία των υδατικών πόρων
Η ενίσχυση και η ανάπτυξη της έρευνας οφείλει να τείνει
στη δημιουργία ενός επαρκούς δικτύου παρακολούθησης
και καταγραφής δεδομένων ποιοτικών και ποσοτικών
Η έμφαση στην επαναχρησιμοποίηση του νερού και
ανάπτυξη των έργων τεχνικού εμπλουτισμού.

13. ΤΟ ΥΔΑΤΙΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ
ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
Ανάπτυξη και προστασία Υδατικών Πόρων :
Η
κατακρήμνιση
και
η
εξατμισοδιαπνοή καθορίζουν την
ποσότητα
των
εσωτερικά
παραγόμενων υδατικών πόρων
μία χώρας
σημαντική προσθήκη στο υδατικό
απόθεμα αποτελεί και η εξωτερική
«συνεισφορά» από γειτονικές χώρες.

14. ΤΟ ΥΔΑΤΙΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ
ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
Πλημμύρες- Ξηρασία-Ερημοποίηση
Το ιδιαίτερο μεσογειακό κλίμα της
χώρας μας προκαλεί προβλήματα
λειψυδρίας, αλλά και πλημμύρων.


Ξηρασία θεωρείται μια παρατεταμένη
ανεπάρκεια υγρασίας
Ερημοποίηση είναι η υποβάθμιση της
γης η οποία είναι αποτέλεσμα φυσικώνπεριβαλλοντικών παραγόντων και
ανθρωπογενών

15. ΤΟ ΥΔΑΤΙΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ
ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
Εξασφάλιση αειφορίας των υδατικών πόρων
Το 1990 τα Ηνωμένα Έθνη όρισαν την αειφορία ως:
“κάλυψη των αναγκών του παρόντος χωρίς να
διακυβεύεται η ικανότητα των μελλοντικών γενεών να
καλύψουν τις δικές τους.”
Βιώσιμη ή αειφορική ανάπτυξη είναι "η ανάπτυξη που
ικανοποιεί τις ανάγκες της σημερινής γενιάς χωρίς να
υπονομεύει την ικανότητα των μελλοντικών γενεών να
ικανοποιήσουν τις δικές τους ανάγκες”.

16. ΤΟ ΥΔΑΤΙΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ
ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
Ενέργειες για την αειφόρο ανάπτυξη των υδατικών πόρων







Σχεδιασμός για τους υδατικούς πόρους σε επίπεδο υδρολογικής
λεκάνης ή υδατικού διαμερίσματος
Αξιολόγηση των υδατικών πόρων
Αύξηση της απόδοσης της χρήσης του νερού από την
εξοικονόμηση του νερού τόσο στη γεωργία όσο και στη
βιομηχανία
Έλεγχος της ποιότητας του νερού
Επίδραση κλιματικών αλλαγών
Εκπαίδευση και ενημέρωση του κοινού για τη σωστή χρήση του
νερού
Νομοθεσία (νομοθετικά πλαίσια και ειδικές διατάξεις)

17. ΤΟ ΥΔΑΤΙΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ
ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
Αειφορική Γεωργία & Περιβάλλον

18. Θεσμικό Πλαίσιο Διαχείρισης
Υδατικών Πόρων
Πολυνομία, αντιφατικότητα, αποσπασματικότητα

1900 -1985: 300 νόμοι, νομοθετικά, βασιλικά, προεδρικά
διατάγματα και υπουργικές αποφάσεις.
Διατομεακή αντίληψη
Ν. 1650/86 για την προστασία του περιβάλλοντος
 Ν. 1739/87 για την διαχείριση των υδατικών πόρων
Ολοκληρωμένη αντίληψη
 Οδηγία 2000/60 για την προστασία και διαχείριση των υδάτων
 Ν. 3199/03 εναρμόνιση του εθνικού μας δικαίου προς την Οδηγία

2000/60

19. ΟΔΗΓΙΑ ΠΛΑΙΣΙΟ ΓΙΑ ΤΑ
ΝΕΡΑ
(2000/60/ΕΚ):
Κοινοτική οδηγία 2000/60
Βαρύτητα στην περιβαλλοντική διάσταση του
νερού.
Τήρηση προϋποθέσεων :
1.
2.
Αειφορική διαχείριση των νερών και των
οικοσυστημάτων της Ε.Ε.
Διατήρηση και προστασία της ποσότητας
και ποιότητας όλων των υδατικών

20. Οδηγία 2000/60/ΕΚ:
Νέες Ευκαιρίες



Βιωσιμότητα στη διαχείριση και χρήση του
νερού
Πρόληψη της περαιτέρω υποβάθμισης και
επίτευξη καλής κατάστασης για όλα τα νερά
Εμπλοκή του ευρύτερου κοινού στην
προστασία του περιβάλλοντος

21. Εφαρμογή της Οδηγίας Πλαίσιο για
τα νερά στην Ελλάδα:
Η Οδηγία 2000/60/ΕΚ δίνει στην Ελλάδα και σε
όλα τα Κράτη-Μέλη της Ε.Ε. τη μοναδική ευκαιρία
να ενσωματώσουν και να εφαρμόσουν πολιτικές
στον τομέα των υδάτων που χαράζουν το δρόμο
για την αειφόρο διαχείριση των υδατικών
αποθεμάτων.
Στη χώρα μας εναπόκειται τώρα να διερευνήσει
την κατάσταση και τις ιδιαιτερότητες των
υδατικών της αποθεμάτων και να αναπτύξει τη
δική της εθνική στρατηγική εφαρμογής.

22. Ιδιαιτερότητες της χώρας





Άνιση κατανομή υδατικών
πόρων
Εκτεταμένη ακτογραμμή
Λεκάνες απορροής μικρού
μεγέθους
Υπερεκμετάλλευση και
υφαλμύρινση των
υπόγειων υδροφορέων
Διασυνοριακές εξαρτήσεις

23. Ιδιαιτερότητες της χώρας







Άνιση κατανομή του πληθυσμού
Εποχικότητα της ζήτησης
Μεγάλος αριθμός περιοχών με προβλήματα
έλλειψης νερού
Αυξημένες αρδεύσεις
Ανεπάρκεια διοικητικών και τεχνικών υποδομών
Ελλιπές και μη υλοποιημένο σε μεγάλο βαθμό
θεσμικό πλαίσιο
Μικρή εμπειρία και ευαισθητοποίηση σε
συμμετοχικές διαδικασίες

24. Το νέο Θεσμικό Πλαίσιο για την προστασία και
διαχείριση των υδάτων
Νόμος 3199/2003




Ενσωμάτωση της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ
Διαμόρφωση ενός σύγχρονου και αποτελεσματικού
Θεσμικού/ Νομοθετικού Πλαισίου
Ανάπτυξη μακροπρόθεσμου σχεδιασμού
Αποκέντρωση αρμοδιοτήτων και ενίσχυση
περιφερειακών δομών
Εναρμόνιση του Εθνικού Δικαίου με την Οδηγία
2000/60/ΕK για τα νερά
Επίτευξη των στόχων της Οδηγίας,
συγκεκριμενοποιημένων στις ιδιαιτερότητες του
Ελληνικού χώρου

25. Βασικές αρχές του Νόμου
♥
♥
♥
♥
Ολοκληρωμένη και βιώσιμη διαχείριση των
υδατικών πόρων.
Ανάκτηση του κόστους για τις παρεχόμενες
υπηρεσίες υδάτων καθώς και του
περιβαλλοντικού και κοινωνικού κόστους με βάση
την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει».
Συμμετοχή στη διαχείριση του νερού όλων των
ενδιαφερόμενων μερών.
Ένταξη, ενεργοποίηση και συμμετοχή στη λήψη
των αποφάσεων όλων των φορέων της τοπικής
κοινωνίας και των χρηστών του νερού.

26. Βασικά στοιχεία του
Νόμου
♥
♥
Οι αρμοδιότητες προστασίας και
διαχείρισης κάθε λεκάνης απορροής
ανήκουν στην Περιφέρεια, στα
διοικητικά όρια της οποίας εκτείνεται.
Στις περιπτώσεις που λεκάνη απορροής
εκτείνεται στα διοικητικά όρια
περισσοτέρων Περιφερειών, οι
αρμοδιότητες ασκούνται από κοινού.

27. Νέα Διοικητική Δομή
@
γο
υρ
ο
μι
η
Δ
ι:
α
ντ
ύ
Εθνική Επιτροπή Υδάτων
@
Εθνικό Συμβούλιο Υδάτων
@
Κεντρική Υπηρεσία Υδάτων
Διευθύνσεις Υδάτων Περιφέρειας
@ Περιφερειακά Συμβούλια Υδάτων
@

28. ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ

29. Τελικός Στόχος του Νόμου 3199/2003
Η ολοκληρωμένη προστασία και διαχείριση των
υδάτων με τρόπο που να διασφαλίζει:


αφενός μεν τις μεγάλης σημασίας οικολογικές τους
λειτουργίες,
και αφετέρου την αειφόρο παροχή των ποικίλων
αγαθών και υπηρεσιών τους στον άνθρωπο,
αφού ληφθούν υπόψη οι ανάγκες και το
όφελος του κοινωνικού συνόλου.

30. Συμπεράσματα






Η επιτυχημένη εφαρμογή της
Οδηγίας 2000/60/ΕK
προϋποθέτει:
Την ύπαρξη των κατάλληλων υποδομών
Τη μέγιστη προσπάθεια από όλους τους
ενδιαφερόμενους
Το μακροπρόθεσμο σχεδιασμό
Την αλλαγή νοοτροπίας
Την αποτελεσματική εφαρμογή
Την πολιτική βούληση

31. ΥΔΡΕΥΣΗ
Πηγή είναι η φυσική έξοδος του υπογείου νερού στην
επιφάνεια του εδάφους.
Τα υπόγεια νερά διακρίνονται σε επιφανειακά και σε
νερά μεγάλου βάθους.
Τα επιφανειακά νερά τα αξιοποιούμε με πηγάδια
Γεώτρηση ονομάζουμε τη διάτρηση του εδάφους με
ειδικά μηχανήματα, για την ανεύρεση νερού μεγάλου
βάθους

32. ΥΔΡΕΥΣΗ



Αντλία: ονομάζουμε το μηχάνημα που αντλεί το
νερό χωρίς να λαμβάνουμε υπόψη τον κινητήρα.
Αντλητικό Συγκρότημα: ονομάζουμε την αντλία
μαζί με τον κινητήρα.
Άντληση: ονομάζουμε τη μεταφορά του υγρού με
τη βοήθεια αντλίας από τη φυσική του στάθμη σε μια
ανώτερη στάθμη ή τη μεταφορά υγρού στην ίδια
στάθμη αλλά με διαφορετική πίεση.

33. ΥΔΡΕΥΣΗ
Δίκτυα ύδρευσης:
Ένα δίκτυο ύδρευσης αποτελείται από
αγωγούς,
 δεξαμενές,
 Αντλιοστάσια και
 Συσκευές ελέγχου ροή ς


34. ΥΔΡΕΥΣΗ
Ποιότητα πόσιμου νερού
Οργανοληπτικές παράμετροι ποιότητας του πόσιμου νερού
Με τον όρο αυτό χαρακτηρίζονται παράμετροι
ποιότητας, όπως




το χρώμα
η θολότητα
η οσμή και
η γεύση
του πόσιμου νερού, που αντιστοιχούν σε
ανθρώπινα αισθητήρια όργανα.

35. ΥΔΡΕΥΣΗ
Ποιότητα πόσιμου νερού






Φυσικοχημικές παράμετροι του πόσιμου νερού
Με τον όρο αυτό χαρακτηρίζονται οι
φυσικοχημικές παράμετροι
της θερμοκρασίας,
της συγκέντρωσης σε ιόντα Υδρογόνου,
η αγωγιμότητα
η περιεκτικότητα σε Χλώριο, Θειικά κ.λ.π.
το Διοξείδιο του άνθρακα και
η σκληρότητα κ.λ.π.

36. ΑΡΔΕΥΣΗ
Το πότισμα της γης
Κατασκευή αρδευτικών έργων
Μέθοδοι άρδευσης



επιφανειακές μέθοδοι
καταιονισμό και
στάγδην άρδευση.

37. ΔΗΜΟΣ ΙΘΩΜΗΣ
ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ
ΔΗΜΟΣ
Δ. Ιθώμης
ΝΟΜΟΣ
Μεσσηνίας
ΕΔΡΑ
Βαλύρα
ΙΣΤΟΡΙΚΗ
ΕΔΡΑ
Αρχαία Μεσσήνη
(Μαυρομάτι)
ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΔΗΜΟΥ ΙΘΩΜΗΣ
ΑΡΙΘΜΟΣ Δ.Δ.
8
1991-2001
Αριστοδήμειο
Βαλύρα (Έδρα)
-25,19%
-30,66%
Λάμπαινα
Αρσινόη
Αρχαία Μεσσήνη
(Μαυρομμάτι)
Ζερμπίσια
-20,33%
-32,46%
-14,83%
-3,18%
-12,50%
Κεφαλινός
Ρευματιά
-10,37%

38. ΔΗΜΟΣ ΙΘΩΜΗΣ
ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ
Φυσικά Χαρακτηριστικά - Φυσιογνωμία της περιοχής
Το οικιστικό δίκτυο της περιοχής αποτελείται από τρεις
πολεοδομικούς ιστούς.

Των οικισμών Βαλύρας, Λάμπαινας και
Αριστοδημείου με σημαντική εσωτερική συνοχή που
βρίσκονται στην πεδινή ζώνη του Παμίσου.

Των οικισμών Αρσινόης και Αρχαίας Μεσσήνης (τέως
Μαυρομματίου) που χαρακτηρίζονται από την άμεση
γειτνίαση τους με τον Αρχαιολογικό χώρο της Αρχαίας
Μεσσήνης.

Των οικισμών Ζερμπισίων, Κεφαλινού και Ρευματιάς
που αποτελούν την ορεινή περιοχή του Δήμου.

39. ΔΗΜΟΣ ΙΘΩΜΗΣ
ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ
Απασχόληση- Τοπική Οικονομία



Η διάρθρωση της τοπικής οικονομίας στην περιοχή Ιθώμης
στηρίζεται κύρια στον πρωτογενή τομέα με κυριότερους
κλάδους την γεωργία και την κτηνοτροφία.
Τα κύρια προϊόντα της περιοχής είναι το λάδι, τα σύκα, τα
αμπέλια και τα πρώιμα κηπευτικά.
Επίσης σημαντική είναι η συμβολή της κτηνοτροφίας
Ο δευτερογενής τομέας περιλαμβάνει επιχειρήσεις
μεταποίησης αγροτικών προϊόντων.
Σημαντική είναι η συμβολή του Τριτογενή τομέα ο οποίος
περιλαμβάνει δυο ξενοδοχεία και τουριστικά καταλύματα.

40. ΔΗΜΟΣ ΙΘΩΜΗΣ
ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ
Δυνατότητες ανάπτυξης :
Στον πρωτογενή τομέα



Στήριξη και αναδιάρθρωση των καλλιεργειών στον πρωτογενή τομέα.
Ορθολογικότερη και πλήρη αξιοποίηση του υδάτινου δυναμικού για την άρδευση των
καλλιεργειών.
Διατήρηση και ορθολογικότερη χρήση του αρδευτικού δικτύου της πεδιάδας του Παμίσου σε
διαδημοτική συνεργασία με τους όμορους Δήμους.
Στο δευτερογενή τομέα



Ανάπτυξη και στήριξη των τοπικών οικονομιών που παρουσιάζουν δυνατότητες
πολυδραστηριότητας.
Βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των ΜΜΕ κυρίως αυτών που συνδέονται με τον πρωτογενή
τομέα (π.χ. τυποποίηση ελαιολάδου)
Ενέργειες υποστήριξης της επιχειρηματικότητας και ανάληψης επιχειρηματικών και
επαγγελματικών δραστηριοτήτων
Στον τριτογενή τομέα



Αξιοποίηση των πλεονεκτημάτων του Δήμου Ιθώμης λόγω τη έντονης παρουσίας πολιτιστικών
μνημείων μεγάλης αξίας στην επικράτειά του (Αρχαία Μεσσήνη, Ανδρομονάστηρο, Βουνό
Ιθώματα Δία, καθολικό και Μοναστήρι Βουλκάνου κτλ.)
Οργάνωση και προβολή της πολιτιστική αξίας της περιοχής.
Λειτουργία και αξιοποίηση των αρχαιολογικών Μουσείων.

41. ΔΗΜΟΣ ΙΘΩΜΗΣ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ

42. ΔΗΜΟΣ ΙΘΩΜΗΣ
ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ

43. ΔΗΜΟΣ ΙΘΩΜΗΣ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ

44. ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ
ΥΔΡΕΥΣΗ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΩΝ ΔΗΜΟΥ
Δ.Δ. ΔΗΜΟΥ
ΤΡΟΠΟΣ
ΥΔΡΕΥΣΗΣ
ΔΕΞΑΜΕΝΕΣ ΕΠΑΡΚΕΙΑ
ΔΙΚΤΥΟ
ΧΛΩΡΙΩΣΗ
ΠΟΙΟΤΙΚΟ
ΕΛΕΓΧΟΣ
ΝΈΟ
&ΠΑΛΑΙΟ
ΝΑΙ
ΜΗΝΙΑΙΟΣ
ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ
ΑΛΛΑΓΗΣ
-ΕΠΕΚΤΑΣΕΙΣ
ΜΗΝΙΑΙΟΣ
ΑΛΛΑΓΗ ΔΙΚΤΥΟΥ
-ΝΕΑ
ΔΕΞΑΜΕΝΗ
-ΕΠΕΚΤΑΣΕΙΣ
ΝΕΑ ΕΡΓΑ
ΑΡΙΣΤΟΔΗΜΕΙΟ
Γεώτρηση+
Σύνδεσμος
ΒΑΛΥΡΑ
Γεώτρηση+
Σύνδεσμος
ΛΑΜΠΑΙΝΑ
Γεώτρηση+
Σύνδεσμος
ΜΙΑ
ΝΑΙ
ΝΕΟ
ΝΑΙ
ΜΗΝΙΑΙΟΣ
ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ
ΑΛΛΑΓΗΣ
-ΕΠΕΚΤΑΣΕΙΣ
Πηγή
ΜΙΑ
ΟΧΙ
ΝΕΟ
ΝΑΙ
ΜΗΝΙΑΙΟΣ
ΝΕΑ ΓΕΩΤΡΗΣΗ
ΑΡΧΑΙΑ ΜΕΣΣΗΝΗ
& ΠΕΤΡΑΛΩΝΑ
Πηγή+
Γεώτρηση
ΜΙΑ
ΝΑΙ
ΝΕΟ
ΝΑΙ
ΜΗΝΙΑΙΟΣ
ΝΕΑ ΔΕΞΑΜΕΝΗ
ΖΕΠΜΙΣΙΑ &
ΚΟΧΥΛΙ
Γεώτρηση
ΔΥΟ
ΝΑΙ
ΝΕΟ
ΝΑΙ
ΜΗΝΙΑΙΟΣ
-
ΡΕΥΜΑΤΙΑ &
ΧΡΥΣΟΤΟΠΟΣ
Πηγή+
Γεώτρηση
ΔΥΟ
ΝΑΙ
ΝΕΟ
ΝΑΙ
ΜΗΝΙΑΙΟΣ
ΝΕΑ ΓΕΩΤΡΗΣΗ
ΚΕΦΑΛΙΝΟΥ
Πηγή+
Γεώτρηση
ΜΙΑ
ΝΑΙ
ΝΕΟ
ΝΑΙ
ΜΗΝΙΑΙΟΣ
ΝΕΑ ΔΕΞΑΜΕΝΗ
ΑΡΣΙΝΟΗ
ΔΥΟ
ΜΙΑ
ΝΑΙ
ΝΑΙ
ΠΑΛΑΙΟ
ΝΑΙ

45. ΑΓΙΟΥ
ΥΣΗΣ
ΥΔΡΕ
ΣΜΟΣ ΩΡΟΥ
ΥΝΔΕ
Σ
ΦΛ
Ο σύνδεσμος συστήθηκε το 1963, έχει 11 μέλη- Δ.Δ. τα
οποία είναι:
 η Βαλύρα που είναι και η έδρα του συνδέσμου, η
Λάμπαινα, και το Αριστοδήμειο που ανήκουν στο
Δήμο Ιθώμης.
 η Σκάλα,και τα Τσουκαλεϊκα, που ανήκουν στο
Δήμο Μελιγαλά,
 του Κατσαρού που ανήκουν στο Δήμο Οιχαλίας,
 η Εύα με τον οικισμό Καλαμαρά, η Αμφιθέα, και η
Αγριλιά που ανήκουν στο Δήμο Ανδρούσας,
 και. η Τρίοδος που ανήκουν στο Δήμο Μεσσήνης

46. Σ ΑΓΙ
ΥΣΗ
ΥΔΡΕ
ΣΜΟΣ
ΥΝΔΕ
Σ
ΡΟΥ
ΦΛΩ



ΠΗΓΕΣ ΥΔΡΟΛΗΨΙΑΣ
Η πηγή ονομάζεται «Άγιος
Φλώρος» και ανήκει στην
ομώνυμη κοινότητα.
Από την ίδια πηγή υδρεύονται
και οι κοινότητες του συνδέσμου
ύδρευσης «Μελιγαλά και
κοινοτήτων Άνω Μεσσηνίας».
Η ιπποδύναμη της αντλίας
είναι 155 ΗΡ

47. ΙΘΩΜΗΣ
ΔΗΜΟΥ
ΔΕΥΣΗ
ΑΡ
Ο Δήμος Ιθώμης μπορεί να χωριστεί σε πεδινή και ορεινή ζώνη.


Στην ορεινή ζώνη, χαρακτηριστικά της είναι η παρουσία
πολλών πηγών, οι οποίες ανά τους αιώνες χρησίμευαν για
την κάλυψη των αναγκών των κατοίκων τους για ύδρευση και
για άρδευση.
Στην πεδινή τώρα ζώνη, που περιλαμβάνει τα Δημοτικά
Διαμερίσματα Βαλύρας, Λάμπαινας και
Αριστοδημείου, η παρουσία δυο ποταμών που διέσχιζαν
μια εύφορη πεδιάδα, δημιούργησε τις προϋποθέσεις για πιο
εκτακτικές καλλιέργειες, δενδρώδεις αλλά και ετήσιες.

48. ΙΘΩΜΗΣ
ΔΗΜΟΥ
ΔΕΥΣΗ
ΑΡ
Άρδευση ανά Δημοτικό Διαμέρισμα

Στην ορεινή ζώνη, σε κάθε σχεδόν Δημοτικό
Διαμέρισμα του Δήμου Ιθώμης λειτουργεί γεώτρηση η
οποία καλύπτει τις αρδευτικές ανάγκες του, κυρίως
για δενδρώδεις καλλιέργειες και καλοκαιρινές
παραγωγές οπωροκηπευτικών μικρής κλίμακας.

Στην πεδινή
τώρα ζώνη,
πέρα από τις
γεωτρήσεις που υπάρχουν σε κάθε Δημοτικό
Διαμέρισμα, λειτουργεί και το μεγάλο έργο άρδευσης
που κατασκευάστηκε τη δεκαετία 1960 και 1970 του
Γενικού Οργανισμού Έγγειων Βελτιώσεων (ΓΟΕΒ)
Παμίσου που αρδεύει έκταση 13.000 στρεμμάτων.

49. ΩΜΗΣ
ΜΟΥ ΙΘ
ΕΥΣΗ ΔΗ
ΑΡΔ
Γενικός Οργανισμός Εγγείων Βελτιώσεων
(Γ.Ο.Ε.Β.) Παμίσου
Με το Β.Δ 344/3-6-1960 συστήνεται ο
Γενικός Οργανισμός Εγγείων Βελτιώσεων (Γ.Ο.Ε.Β.) Παμίσου
ως Ν.Π.Δ.Δ με έδρα την Καλαμάτα και με σκοπούς :

Τη συντήρηση και λειτουργία των υπαρχόντων έργων.

Τη μελέτη και κατασκευή συμπληρωματικών έργων.

Τη μέριμνα για την επιβολή και είσπραξη των πάσης
φύσεως εισφορών.

50. ΩΜΗΣ
ΜΟΥ ΙΘ
ΕΥΣΗ ΔΗ
ΑΡΔ
Γενικός Οργανισμός Εγγείων Βελτιώσεων
(Γ.Ο.Ε.Β.) Παμίσου



Από το 1960 ο Γ.Ο.Ε.Β. ξεκίνησε τα αντιπλημμυρικά
και αρδευτικά έργα της κοιλάδας του Παμίσου.
Ολοκλήρωσαν την αποστράγγιση της κοιλάδας του
Παμίσου με την κατασκευή έργων διευθετήσεως
χειμάρρων και κατασκευής τσιμεντένιων διωρύγων
και διηθητικών τάφρων καθώς και νέας κοίτης του
Παμίσου.
Επίσης κατασκεύασαν αρδευτικό δίκτυο, από το
οποίο αρδεύονται σήμερα συνολικά 44.000
στρέμματα.

51. ΩΜΗΣ
ΜΟΥ ΙΘ
ΕΥΣΗ ΔΗ
ΑΡΔ
Γενικός Οργανισμός Εγγείων Βελτιώσεων
(Γ.Ο.Ε.Β.) Παμίσου




Στη ζώνη κάτω Μεσσηνίας (από το φράγμα Παμίσου στον Άρι
μέχρι τη θάλασσα) ή άρδευση γίνεται με φυσική ροή του νερού
μέσα σε τσιμεντένια αυλάκια και καναλέτα και μόνο ένα μέρος
της περιοχής (τα ψηλότερα σημεία) με άντληση του νερού.
Στη ζώνη του Αγίου Φλώρου (περιλαμβάνει τις Κοινότητες
Αγίου Φλώρου, Αρφαρών, Σκάλας, Βαλύρας, Λάμπαινας,
Αριστοδημείου, Πλατέος, Αλωνιών και Ανεμόμυλου), η οποία
έχει συνολική έκταση 16.800 στρεμμάτων, ή άρδευση γίνεται με
τεχνική βροχή από το σύγχρονο, αυτόματο και ηλεκτρονικό
αντλιοστάσιο.
Είναι εγκατεστημένο στην πηγή Μπουρμπουλήθρα στον Άγιο
Φλώρο και πρωτολειτούργησε την άνοιξη του 1978.
Έχει 8 ηλεκτροκινητήρες συνολικής ιπποδυνάμεως 8000 ίππων
και εργάζονται ανάλογα με τη ζήτηση του νερού στο αρδευτικό
δίκτυο.

52. ΩΜΗΣ
ΜΟΥ ΙΘ
ΕΥΣΗ ΔΗ
ΑΡΔ
Γενικός Οργανισμός Εγγείων Βελτιώσεων
(Γ.Ο.Ε.Β.) Παμίσου

53. ΩΜΗΣ
ΜΟΥ ΙΘ
ΕΥΣΗ ΔΗ
ΑΡΔ
Γενικός Οργανισμός Εγγείων Βελτιώσεων
(Γ.Ο.Ε.Β.) Παμίσου

54. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Η πτυχιακή αυτή είχε σα σκοπό να αξιολογήσει την
υφιστάμενη κατάσταση διαχείρισης των
υδατικών πόρων
στο Δήμο Ιθώμης Μεσσηνίας
και να διαπιστώσει, αν έχει δώσει ο Δήμος την
πρέπουσα σημασία,
με βάση τη νέα αντίληψη και
καταλήξαμε στα εξής συμπεράσματα
- προτάσεις:

55. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ - ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Πιστεύουμε ότι αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα η υιοθέτηση μιας νέας ηθικής
προσέγγισης που θα βασίζεται στην αναγνώριση των διαφορετικών λειτουργιών και
αξιών του νερού, έτσι ώστε να τεθούν οι ακόλουθες προτεραιότητες:



Νερό για τη ζωή. Η βασική λειτουργία και ο ρόλος του νερού στη διασφάλιση
της επιβίωσης του ανθρώπου θα πρέπει να αναγνωρισθεί ως η κορυφαία
προτεραιότητα, ως ένα καθολικό ανθρώπινο δικαίωμα. Η αειφορία της
βιόσφαιρας και ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων πρέπει να
διαφυλαχθούν με βάση την αρχή της επάρκειας.
Νερό στην υπηρεσία του ευρύτερου κοινωνικού συνόλου. Χρήσεις
νερού, που βελτιώνουν τη δημόσια υγεία και ενισχύουν την κοινωνική συνοχή και
ισότητα, είναι συνδεδεμένες με τα δικαιώματα του πολίτη και με το γενικό
κοινωνικό συμφέρον. Ως τέτοιες θα πρέπει να υπακούουν στην αρχή της
κοινωνικής αποτελεσματικότητας.
Νερό στην υπηρεσία της οικονομικής ανάπτυξης. Η λειτουργία νόμιμων
οικονομικών δραστηριοτήτων που αφορούν ιδιωτικά συμφέροντα, θα πρέπει να
ανήκουν στο τρίτο επίπεδο των προτεραιοτήτων μας. Οι λειτουργίες αυτές
συνδέονται με το δικαίωμα του ατόμου να επιδιώκει τη βελτίωση του επιπέδου
της ζωής του. Η διαχείριση των υδατικών πόρων, στην περίπτωση αυτή, πρέπει
να βασίζεται σε οικονομικά ορθολογικές αρχές, έτσι ώστε να μεγιστοποιείται η
οικονομική αποδοτικότητα.

56. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Η ψήφιση του Νόμου 3199/03 αποτελεί µια
ιδιαίτερα θετική εξέλιξη λόγω της συγκέντρωσης
των αρμοδιοτήτων σε ένα Υπουργείο, το ΠΕΧΩ∆Ε.
Αξιοσημείωτο είναι ότι και ο νόμος αυτός, όπως και ο
προηγούμενος 1739/87, αναγνωρίζει το νερό, όχι
µόνο ως µια ανόργανη χημική ένωση, απαραίτητη
για ανθρώπους, γεωργικά φυτά και βιομηχανίες,
αλλά και ως το στήριγμα φυσικών οικοσυστημάτων
και παράγοντα οικολογικής ισορροπίας.

57. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Οι ΟΤΑ προτείνεται όπως αναπτύξουν τη δική τους υποδομή ώστε:


να τεκμηριώνουν όλη την αναγκαία πληροφόρηση που
τους αφορά σε σχέση με το νερό, τις χρήσεις του, την
προστασία και διαχείρισή του, αλλά και ως προς την
ανάκτηση του κόστους των υπηρεσιών ύδατος και τις
αρμοδιότητες -διοικητικές και άλλες - που θα τους
εκχωρηθούν για τον έλεγχο και την επιβολή κυρώσεων
ως προς τους υδατικούς πόρους της περιοχής τους
να είναι έγκαιρα προετοιμασμένοι (διαβουλεύσεις και
κοινωνική συναίνεση, εκλαΐκευση, ανάπτυξη, εξειδίκευση,
υποδομές, μηχανοργάνωση, αποτύπωση, σχέδια
προγραμματισμού ,κ.ά), τόσο για τις υπάρχουσες
‘’πιέσεις’’ στην περιοχή ευθύνης τους, όσο και για τις
οικονομικές διαστάσεις της διαχείρισης των υδατικών
πόρων.

58. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ





Διαπιστώθηκε ότι ο Δήμος Ιθώμης είναι ένας ευνοημένος από
τη φύση Δήμος με περισσότερες από μια επιλογές για την
κάλυψη των αναγκών του σε πόσιμο νερό και υπάρχει
επάρκεια νερού για τις υδρευτικές και αρδευτικές ανάγκες του.
Με
την
αλλαγή
των
δικτύων
ύδρευσης
που
πραγματοποιήθηκαν τα τελευταία χρόνια και με αυτών που
έχουν δρομολογηθεί να πραγματοποιηθούν θα υπάρχει
αποτύπωση του δικτύου ύδρευσης σε τοπογραφικούς χάρτες
στο εσωτερικό δίκτυο των οικισμών.
Όσον αφορά τον ποιοτικό και μικροβιολογικό έλεγχο του νερού
γίνεται στο διάστημα που ορίζει ο νόμος, δηλαδή κάθε μήνα.
Όσον αφορά τον Δήμο Ιθώμης δεν αντιμετωπίζει πρόβλημα με
την ποιότητα του νερού γενικά.
Η χλωρίωση του νερού γίνεται σε ικανοποιητικό επίπεδο.

59. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ



Ο σύνδεσμος ύδρευσης Αγίου Φλώρου δε διαθέτει
κανέναν χάρτη με το δίκτυο ύδρευσης του
συνδέσμου
Ο σύνδεσμος ύδρευσης Αγίου Φλώρου δεν έχει να
επιδείξει ιδιαίτερο έργο, λόγω του γεγονότος ότι
υπολειτουργεί, τα Δ.Δ.- μέλη του αδιαφορούν,
επειδή διαθέτουν δικές τους πηγές υδροληψίας.
Ο σύνδεσμος ύδρευσης Αγίου Φλώρου
αντιμετωπίζει πρόβλημα με αυξημένο αριθμό
αλάτων στα δίκτυά του.

60. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Προτεινόμενα μέτρα (έγγειες βελτιώσεις):
Βραχυπρόθεσμα προτείνονται (συνοπτικά):
€
€
€
€
€
€
Συντήρηση των αρδευτικών και στραγγιστικών δικτύων
Κατασκευή μικρών φραγμάτων εντός των ποταμών και
χειμάρρων
Αξιοποίηση επιφανειακών νερών με την κατασκευή
λιμνοδεξαμενών
Διαχείριση των ορεινών λεκανών απορροής
Δημιουργία αναδασώσεων
Εκπαίδευση αγροτών για τις αρχές της ορθής διαχείρισης
του υδατικού αποθεματικού.

61. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Οι παρακάτω παρεμβάσεις συνοψίζουν τα κυριότερα
μέτρα με μακροπρόθεσμο προσανατολισμό:







Κατασκευή μεγάλων εγγειοβελτιωτικών έργων με
συνδυασμένη πολλαπλή χρήση του νερού
Διερεύνηση δυνατοτήτων μεταφοράς νερού σε περιοχές
με προοπτικές αγροτικής ανάπτυξης
Εγκατάσταση καλλιεργειών με σχετικά χαμηλές
απαιτήσεις σε νερό
Βελτίωση ή ανακατασκευή των αρδευτικών δικτύων
Περιορισμός της μόλυνσης του υδροφόρου ορίζοντα,
Δημιουργία τοπικού φορέα ορθολογικής διαχείρισης
υδατικών πόρων (Τ.Ο.Ε.Β.)
Ορθολογική διαχείριση βοσκοτόπων και κατασκευή
αντιδιαβρωτικών έργων