ghkggkjghkf

1. ZELULA AMAK
Unai Egino eta Iñaki Alzu

2. Landuko diren puntuak:
• Zer dira zeula amak eta bere funtzioak
• Motak
• Faseak
• Ezaugarriak
• Sailkapena
• Erabilgarritasuna
• Arazo etikoak
• Donostiako zelula bankua

3. Zer dira?
• Zelula-amak organismo zelulanitz
guztietan agertzen diren zelulak dira,
guztiz ezberdindu edo
espezializatugabeak. Mitosian bidez
zatitzeko gaitasuna dute eta zelula
espezifiko edo zelula ama berriak
birsortzen dituzte.
• Beste zelula mota batzuk sortzeko
gaitasuna dute, zelula mota horiekin
giza gorputzeko ehunak eratuz.

4. • Zelula-amak asimetrikoki zatitzeko gaitasuna dute, bi
zelula -umeren sorrera ahalbidetuz.
• Batek ama zelularen ezaugarri berdinak
(autoberritzea)
• Besteak ingurumeneko baldintza egokiak izanez gero
bereiztu egingo da.
• Organismo heldu baten ehun guztiek izaten dute ama
zelula kopuru bat , hauen berritze periodikoa
ahalbidetzen dutenak edo behar denean birsortzea.

7. Motak
• Zelula ama totipotenteak: hazi daitezkeen eta
organismo oso bat eratu dezaketen zelula amak dira.
• Zelula ama pluripotenteak: organismo oso bat eratu
ezin duten arren, beste edozein zelula motak ekoiztu
ditzaketenak.
• Zelula ama multipotenteak: bakarrik bere ataleko
zelula motak ekoiztu ditzaketenak
• Zelula ama unipotenteak: bakarrik zelula mota bat
ekoiztu dezaketenak

9. FASEAK
• 1.-Zigotoko zelula behin eta berriro zatitzen da
gorputzaren zelula guztiak eman arte.
• 2.-Une batean zelula horiek beren kopia identikoak
egiteari utzi egiten diote eta zelula espezializatuak
ematen hasten dira.
• 3.-Zelula mota bakoitzak bere ezaugarriak ditu. Batzuk
elkarrekin hazten dira; beste zelula batzuk
isolamenduan.
• 4.- Zelula-mota horiek talde espezializatuan,
organoetan, egiten dute lan.

10. Sailkapena• Ama-zelula helduak:
• Ehun helduetan dauden zelula somatikoak dira.
• Multipotenteak dira, hartzen dituzten ehunetako
zeluletan ezberdindu daitezkeelako.
• Ehun helduetako zelulak berriztatzea da haien lana,
organoak etengabe birsortzeko eta lesioak
konpontzeko.
• Hezur muineko eta zilbor-hesteko zelula ama
helduak jada erabiltzen dira terapietan; leuzemia
artatzeko, adibidez.

12. • Ama-zelula enbrionarioak:
• Embrioiaren blastozisto (desberdintze prozesurik
hasi ez duten enbrioi goiztiarra) fasearen barneko
masa zelularra da.
• Pluripotenteak.
• Minbizia, diabetesa, bizkarrezur muineko lesioak,
esklerosi anizkoitza eta beste hainbat gaitz sendatu
eta artatzeko erabilgarriak.
• Enbrioietatik hartzen dira; zehatzago
blastozitoetatik.

14. • IPS Zelulak:
– Zelula ama helduak birus bat erabiliz genetikoki
modifikatu eta desberdintzean atzera eraman
daitezke pluripotentzial bihurtu arte.
– IPS zelulek eutsi egiten diote euren genoman zelula
helduak zireneko oroimenaren zati bati, eta marka
horiek bere horretan geratzen dira edozein ehunetako
zelula bihurtzen direla ere.
–Esperantza handiena: IPS zelulak gaitz
degeneratiboei eta auto-immuneei aurre egiteko
baliatzea.

15. • Enbrioien zelula amak baino azkarrago zahartzen direla,
heriotza zelularraren tasa altuagoa dela. Enbrioien
zelulak etengabe bikoizteko eta zelula berriak ateratzeko
daukaten gaitasun horren mailakoak ez direla.
• Enbrio zelulak ez dira gaixoaren gorputzekoak, eta gerta
daiteke hark ez onartzea. IPS zelulak oso lagungarri
izan daitezke, ez agian gizakiak klonatzeko, akats
askorekin aterako litzatekeelako, baina bai kaltetutako
ehunak konpontzeko.

17. ERABILGARRITASUNA

18. ARAZO ETIKOAK
Alde batetik, kristauek enbrioia gizakia dela uste dute
eta zientifikoek ez dute gizaki edo pertsona bezala
hartzen, horregaitik batzuentzat enbrioiak erabiltzea
txarra da eta besteentzat probetsuzkoa da.

19. DONOSTIAKO ZELULA
BANKUA
•Donostiako zelula bankuan, zelula amak hurrengo
alderdietan erabiltzen dituzte:
1- Muskuluetan ( mesenquimales )
2- Azaleako erreduretan ( epiteliales )
3- Neuronak sortzeko ….. prozesuan daude

20. http://www.youtube.com/watch?v=EQTdhhplyeI
http://www.youtube.com/watch?v=BVsaPKlC2DE
http://www.youtube.com/watch?v=_TLwdHtaaAg
http://www.youtube.com/watch?v=BlUe1wroNb0
BIBLIOGRAFIA