ΑΣΚΗΣΕΙΣ- ΘΕΩΡΙΑ ΠΑΝΩ ΣΤΟΝ ΕΥΘΥ ΚΑΙ ΠΛΑΓΙΟ ΛΟΓΟ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΙΚΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΤΣΑΠΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΠΕ02.

1. ΕΤΘΤ΢ - ΠΛΑΓΙΟ΢ ΛΟΓΟ΢ ΢ΣΗ ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ
Να μετατρζψεισ τον ευθφ λόγο ςε πλάγιο και τον πλάγιο ςε ευθφ:
1. Ο κακθγθτισ μου είπε: «Γράψε πιο κακαρά»
……………………………………………………………………………………..
2. Άκουςα ςτο ράδιο πωσ ςτθν Κίνα ζγινε φοβερόσ ςειςμόσ
……………………………………………………………….........................
3. Ο Γιάννθσ μου φϊναξε από μακριά: «αν ζλκεισ νωρίσ , κα πάμε ςτο
κζατρο»………………………………………………………………………….
4. Με ρϊτθςε τι κζλω………………………………………………………….
5. Με ρϊτθςε : «Θα πασ ταξίδι;»
…………………………………………………………………………………………
6. Του φϊναξε κυμωμζνοσ : «Φφγε γριγορα από εδϊ»
………………………………………………………………………………………….
Να υπογραμμίςεισ τισ πλάγιεσ ερωτήςεισ και να τισ μετατρζψεισ ςε πλάγιεσ
ερωτήςεισ κάνοντασ τισ αναγκαίεσ αλλαγζσ.
1. Κανζνασ δεν ξζρει για ποιο λόγο με τιμϊρθςαν.
…………………………………………………………………………………………………..
2. ΢ϊτθςε τον αν κα μείνει ςτο ςπίτι μασ ι κα πάει ςτο ξενοδοχείο.
……………………………………………………………………………………………………
3. Απορϊ πϊσ ζγραψε τόςο καλά ςτισ εξετάςεισ.
……………………………………………………………………………………………………
4. Σκζψου γιατί ςυμπεριφζρκθκε ζτςι.
…………………………………………………………………………………………………….
5. Πλοι νοιάηονταν πϊσ κα με βοθκιςουν.
……………………………………………………………………………………………………...
Σισ παρακάτω ευθείεσ ερωτήςεισ να τισ μετατρζψετε ςε πλάγιεσ , αφοφ τισ
εξαρτήςετε από το ρήμα που βρίςκεται ςτη δεξιά ςτήλη.
1. Ριρεσ το γράμμα που ςου ζςτειλα;
Τον ρϊτθςε ...................................................
..........................................................................
2. Ρϊσ ηει άραγε το παιδί μου;
Αναρωτιόταν……………………………………………….
…………………………………………………………………..
3. Ρόςο κα μασ κοςτίςει αυτι θ
δουλεία;
Σκεφτόταν……………………………………………………..
……………………………………………………………………..
4. Έχεισ τθν πρόκεςθ να μασ
ςυμπαραςτακεί;
Αμφιβάλλω…………………………………………………….
………………………………………………………………………..
5. Τι κα κάνουμε αφριο;
Σκζφτονται………………………………………………………
………………………………………………………………………..
ΤΣΑΡ΢Α ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΡΕ02

2. ΢το κείμενο του Ηροδότου που ακολουθεί, οι δυο νζοι ΢παρτιάτεσ που πήγαν
ςτην Περςία, για να θυςιαςτοφν για την πατρίδα τουσ , είπαν τα εξήσ ςτον
Πζρςη ςτρατηγό Τδάρνη, όταν τουσ πρότεινε να γίνουν υπήκοοι του Πζρςη
βαςιλιά.
«Υδάρνθ, θ ςυμβουλι που μασ απευκφνεισ δε δίνεται με ίςουσ όρουσ , γιατί
μασ ςυμβουλεφεισ ζχοντασ εμπειρία από το ζνα , ενϊ είςαι άπειροσ από το
άλλο. Ξζρεισ δθλ. καλά τι ςθμαίνει να είςαι δοφλουσ , δε γνϊριςεσ όμωσ ακόμθ
τθν ελευκερία οφτε ξζρεισ αν είναι ι δεν είναι ευχάριςτθ. Γιατί, αν τθν είχεσ
δοκιμάςει, κα μασ ςυμβοφλευεσ να πολεμάμε γιϋ αυτιν όχι μόνο με δόρατα
αλλά και τςεκοφρια.»
Να μεταφζρετε το κείμενο που βρίςκεται μζςα ςε ειςαγωγικά από τον ευθφ
λόγο ςε πλάγιο , εξαρτϊντασ το από τη φράςη:
Οι δυο νζοι ΢παρτιάτεσ απάντηςαν ςτον Τδάρνη……………………………………………
..…………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
Να μετατρζψεισ το παρακάτω κείμενο ςε διάλογο (τον πλάγιο λόγο ςε ευθφ )
Ο μακθτισ ηιτθςε από τθ μθτζρα του να μαντζψει το βακμό που πιρε ςτο
μάκθμα τθσ Ιςτορίασ. Εκείνθ πρότεινε τον αρικμό 19 , όμωσ ο μακθτισ τθν
ενθμζρωςε ότι ιταν πολφ χαμθλότεροσ, δθλ. 11. Η μθτζρα διλωςε ότι είναι
απογοθτευμζνθ από τθν επίδοςθ του παιδιοφ τθσ, αφοφ θ ίδια τον εξζταςε μια
μζρα πριν τθ γραπτι δοκιμαςία. Τότε ο μακθτισ απάντθςε ότι αγχϊκθκε πολφ..
..…………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………..
ΤΣΑΡ΢Α ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΡΕ02

3. ΘΕΩΡΙΑ ΕΤΘΤ –ΠΛΑΓΙΟΤ ΛΟΓΟΤ
ΘΤΜΟΜΑ΢ΣΕ ΟΣΙ:
ΕΤΘΤ΢ ΛΟΓΟ΢ :Σα λόγια κάποιου που ακοφγονται άμεςα(όπωσ
ο ίδιοσ τα απευθφνει)  π.χ. θα ςου απαντήςω…
ΠΛΑΓΙΟ΢ ΛΟΓΟ΢: Σα λόγια κάποιου , όπωσ μεταφζρονται
ζμμεςα ςε κάποιον άλλο  π.χ. Μου είπε πωσ θα μου
απαντήςει…
ΜΕΣΑΒΟΛΕ΢ ΚΑΣΑ ΣΗ ΜΕΣΑΣΡΟΠΗ ΣΟΤ ΕΤΘΕΩ΢ ΛΟΓΤ ΢Ε ΠΛΑΓΙΟ:
Ο ΚΤΡΙΕ΢ ΠΡΟΣΑ΢ΕΙ΢ ΚΡΙ΢ΕΩ΢ ΜΕΣΑΣΡΕΠΟΝΣΑΙ ΢Ε ΔΕΤΣΕΡΕΤΟΤ΢Ε΢ ΕΙΔΙΚΕ΢
ΠΡΟΣΑ΢ΕΙ΢: π.χ.
ΕΤΘΤ΢ ΛΟΓΟ΢: Δζχτηκα ζνα ςημαντικό τηλεφϊνημα.
ΠΛΑΓΙΟ΢ ΛΟΓΟ΢: Είπε ότι δζχτηκε ζνα ςημαντικό τηλεφϊνημα.(δ. ειδική προτ.)
(ρήμα εξάρτηςησ)
ΟΙ ΚΤΡΙΕ΢ ΠΡΟΣΑ΢ΕΙ΢ ΕΠΙΘΤΜΙΑ΢ ΜΕΣΑΣΡΕΠΟΝΣΑΙ ΢Ε ΔΕΤΣΕΡΕΤΟΤ΢Ε΢
ΒΟΤΛΗΣΙΚΕ΢ ΠΡΟΣΑ΢ΕΙ΢: π.χ.
ΕΤΘΤ΢ ΛΟΓΟ΢: Μην αποφεφγεισ το θζμα
ΠΛΑΓΙΟ΢ ΛΟΓΟ΢: Σον προζτρεψε να μην αποφφγει το θζμα. (δ. βουλητική προτ.)
(ρήμα εξάρτηςησ)
ΟΙ ΕΡΩΣΗΜΑΣΙΚΕ΢ ΠΡΟΣΑ΢ΕΙ΢ ΣΡΕΠΟΝΣΑΙ ΢Ε ΠΛΑΓΙΕ΢ ΕΡΩΣΗΜΑΣΙΚΕ΢ π.χ.
ΕΤΘΤ΢ ΛΟΓΟ΢: Ποφ θα πασ;
ΠΛΑΓΙΟ΢ ΛΟΓΟ΢: Σον ρϊτηςε ποφ θα πάει. (πλάγια ερϊτηςη)
(ρήμα εξάρτηςησ)
ΟΙ ΔΕΤΣΕΡΕΤΟΤ΢Ε΢ ΠΡΟΣΑ΢ΕΙ΢ ΠΑΡΑΜΕΝΟΤΝ ΔΕΤΣΕΡΕΤΟΤ΢Ε΢ ΠΡΟΣΑ΢ΕΙ΢ ΣΟΤ
ΙΔΙΟΤ ΕΙΔΟΤ΢ π.χ.
ΕΤΘΤ΢ ΛΟΓΟ΢: Σο ζκανα , επειδή τον ςζβομαι (δευτερεφουςα αιτιολογική)
ΠΛΑΓΙΟ΢ ΛΟΓΟ΢: Είπε ότι το έκανε , επειδή τον ςζβεται ( δ. αιτιολογική)
(ρήμα εξάρτηςησ)
(δ. ειδική)
ΟΙ ΜΕΣΑΒΟΛΕ΢ ΑΦΟΡΟΤΝ:
I.
΢τα ρηματικά πρόςωπα :ςυνήθωσ το αϋ και βϋ ενικό /πληθυντικό
πρόςωπο τρζπεται ςε γϋ πληθυντικό.
II.
΢τα πρόςωπα των αντωνυμιϊν: α, βϋ πρόςωπο τρζπεται ςε γϋ πρόςωπο.
III.
΢τουσ ρηματικοφσ χρόνουσ:
-Αν η εξάρτηςη είναι αρκτικοφ χρόνου , ο χρόνοσ διατηρείται: π.χ.
Ε.Λ. : Είναι ςίγουρο πωσ θα φφγει.
Π.Λ. Λζει ότι είναι ςίγουρο πωσ θα φφγει
-Αν η εξάρτηςη είναι ιςτορικοφ χρόνου , ζχουμε τισ παρακάτω
αλλαγζσ:
ΕΤΘΤ΢ ΛΟΓΟ΢
ΠΛΑΓΙΟ΢ ΛΟΓΟ΢
Ο ΕΝΕ΢ΣΩΣΑ΢  ΕΝΕ΢ΣΩΣΑ΢/ΠΑΡΑΣΑΣΙΚΟ΢
ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟ΢  ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟ΢/ΤΠΕΡ΢ΤΝΣΕΛΙΚΟ΢
ΜΕΛΛΟΝΣΑ΢  ΜΕΛΛΟΝΣΑ΢ /ΘΑ +ΠΑΡΑΣΑΣΙΚΟ΢
ΤΣΑΡ΢Α ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΡΕ02

4. IV.
΢τα τοπικά ή χρονικά επιρρήματα:
Σϊρα τότε.
Αφριο  την επομζνη.
΢ήμερα την ίδια ημζρα.
Χθεσ την προηγοφμενη ημζρα.
Αυτή τη ςτιγμή εκείνη τη ςτιγμή.
ΤΣΑΡ΢Α ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΡΕ02