2.  Агуулга
 Баримт, баримтжуулалтын тухай.
 Баримт бүрдүүлэлт.
 Баримт хөтлөх тухай.
 Тооллого тооцоо бодолт.

3.  Аж ахуй нэгж байгууллагууд сангийн
яамнаас гаргаж баталсан санхүүгийн
анхан
шатны
баримтуудыг
ашигладаг.
Шинэ Иргэншил Дээд Сургууль

4.  Ажил гүйлгээ гэдэг нь Аж ахуй нэгж байгууллагын
хооронд үүсч бий болсон өмчийн бодит харилцаа
юм.
 Жишээ 1:
 “А” ХХК нь “Б” ХХК-аас 1,500,000 төгрөгөөр
оѐдлын машин худалдан авсан.
(энэ бол хоѐр
байгууллагын хооронд үүссэн үйл явц бөгөөд нэг
компани нь мөнгө төлсөн нөгөө компани нь оѐдлын
машин өгсөн ингэснээрээ өмчийн бодит харилцаа үүсч
байгаа биз.)
Шинэ Иргэншил Дээд Сургууль

5.  Анхан шатны баримт гэдэг
нь ажил гүйлгээ явуулахыг
зөвшөөрсөн,
явагдсаныг
бичгээр нотлон харуулсан
албан ѐсны баталгаа юм.
Шинэ Иргэншил Дээд Сургууль

6. Баримтын
бүрдэл
хэсэг
Толгойн
хэсэг
Шинэ Иргэншил Дээд Сургууль
Агуулгын
хэсэг
Баталгааны
хэсэг

7.  Толгойн хэсэгт:
 1. Баримтын нэр
 2. Баримтын дугаар
 3. Баримт үйлдсэн цаг хугацаа
Баримт гаргасан
хүмүүсийн нэр хаяг
 4.
Шинэ Иргэншил Дээд Сургууль
байгууллага

8.  Баталгааны хэсэгт:
Үйлдсэн, хянасан, зөвшөөрсөн
хүмүүсийн гарын үсэг
 8. Тамга тэмдэг.
 Байгууллагууд
өөрсдийн
ажил
гүйлгээний
онцлогоос
хамаарч
баримтандаа нэмэлт мэдээллийн
асуулгыг тусгаж болно.
 7.
Шинэ Иргэншил Дээд Сургууль

9. Баримтын ангилал
Баримтыг зориулалтаар нь:
Даалгавар
шийдвэрийн
/чек, төлбөрийн
даалгавар/
Гүйцэтгэлийн ба
тооцооны /шуурхай
мэдээ, мэдэгдэх
хуудас/
Баримтыг үүссэн газраар нь:
Өөрийн баримт /
Байгууллагын
дотоодод үйлдсэн
баримт /
Бусдын баримт /
Нэхэмжлэх, зарлагы
н баримт/
Бүртгэлийн
баримт
Шинэ Иргэншил Дээд Сургууль
Баримтыг агууллагаар нь:
Баримтыг хэрэглэгдэх аргын
хувьд:
Энгийн баримт /Нэг
ажил гүйлгээг
тусгасан баримт/
1 удаагийн /нэг буюу хэдэн
ажил гүйлгээг нэгэн зэрэг
тусгасан баримт/
Нэгтгэсэн баримт /
Хэд хэдэн баримтыг
хураангуйлан
зохиосон баримт/
Хуримтлуулах баримт /
Дахин давтагддаг нэг
төрлийн үйл ажиллагааг
үргэлжлүүлэн бүртгэх
эцэст нь хуримтлуулан
дүнг гаргана. /

10. Анхан шатны баримтын ангилал
Мөнгөн хөрөнгийн анхан шатны
баримтууд
Бараа материалын анхан шатны
баримтууд
Үндсэн хөрөнгийн анхан шатны
баримтууд
Цалин хөлсний анхан шатны
баримтууд
Тооцооны анхан шатны барим
Бараа материал
хүлээн авалтын
баримт
БМ - 1
Шаардах хуудас
БМ - 6
Үндсэн хөрөнгө
хүлээн авах,
шилжүүлэх баримт
ҮХ - 1
Ажлын цаг
ашиглалтын бүртгэл
ЦХ - 1
Нэхэмжлэх
Т-1
Бэлэн мөнгөний
зарлагын баримт
МХ - 2
Орлогын баримт
БМ - 2
Тооцоо бодсон
баримт
БМ - 7
Үндсэн хөрөнгийн
өргөтгөл
, сайжруулалт , их
засварыг хүлээн авах
баримт
ҮХ - 2
Ажлын цагийн
тооцоо
ЦХ - 2
Мөнгөн
урьдчилгааны тайлан
Т-2
Бэлэн мөнгө олгохыг
хүссэн өргөдөл
МХ - 3
Зарлагын баримт
БМ - 3
Эд хөрөнгийн
тооллогын бүртгэл
БМ - 8
Ажлын даалгавар
ЦХ - 3 а, б
Тооцооны
үлдэгдлийн баталгаа
Т-3
Бэлэн мөнгөн
гүйлгээний тайлан
МХ - 4
Бараа материал
гаргах зөвшөөрөл
БМ - 4
Цалингийн тооцооны
карт
ЦХ - 4
Жолоочийн тооцооны
хуудас
Т-4
Бэлэн мөнгөний
тооллогын баталгаа
МХ - 5
Агуулахын бүртгэл
БМ - 5
Цалин олгох хүснэгт
ЦХ - 5 а, б
Төлбөрийн даалгавар
Бэлэн мөнгөний
орлогын баримт
МХ - 1
Бараа материалын
тайлан
БМ - 9
Үндсэн хөрөнгө
ашиглалтаас хасах
баримт
ҮХ - 3
Үндсэн хөрөнгийг
дотоодод
шилжүүлэх
дагалдах хуудас
ҮХ - 4
Кассын тайлан
Шинэ Иргэншил Дээд Сургууль
Ажилчин албан
хаагчдын хэрэглэж
байгаа эд хөрөнгийн
ашиглалтын бүртгэл
БМ - 10

11. Жишээ болгон дараах
баримтыг харуулая.

12.  2.3.2 Бэлэн мөнгөний зарлагын анхан шатны баримт
түүнийг нөхөх аргачлал

Бэлэн мөнгөний гүйлгээ түүний хадгалалт хамгаалалт
бүрэн бүтэн байдлыг хангах зорилгоор бэлэн мөнгөний зарлагын
баримтыг үйлдэнэ. Байгууллагын удирдлагын шийдвэрийн дагуу
хариуцсан нягтлан бодогч мөн мөнгөний нярав бэлэн мөнгөний
зарлагын баримтыг бичиж 1,2-р гарын үсэг зурагдсаны дараа
мөнгөний нярав зохих гүйлгээг хийж бэлэн мөнгөний зарлагын
баримтыг үндэслэн бэлэн мөнгийгхүлээлгэж өгнө. Энэ баримтыг
2% үйлдэж дагалдах баримтуудыг үндэслэн нягтлан бодогч 2%
бичиж нэг хувийг дагалдах баримтын хамт мөнгөний няравт
нөгөө хувийг мөнгө тушаагчид өгч хадгалан “Бэлэн мөнгөний
гүйлгээний тайланд ” бичилт хийх үндэслэл болно. Бэлэн
мөнгөний зарлагын баримтаа дагалдах баримт бичгийн хамт
бэлэн мөнгөний тайлангийн 1 хувьтай хавсарган нягтлан бодогчид
тайлангийн хугацааны эцэст тушаах ба бэлэн мөнгөний
гүйлгээний тайлангийн нэг хувийг нярав өөртөө хадгална.
Шинэ Иргэншил Дээд Сургууль

13. Ñàíõ¿¿, ýäèéí çàñãèéí ñàéä,
¯íäýñíèé ñòàòèñòèêèéí ãàçðûí
äàðãûí 2002 îíû 6-р сарын 18-ний
Áýëýí ìºíãºíèé çàðëàãûí áàðèìò
171/111 òîîò òóøààëûí õàâñðàëò
Äóãààð
01
2011 îí 01 ñàð 02 ºäºð
Áàéãóóëëàãûí íýð . . . . . . . . . . .. . . . . . “Эсгий гоѐл” хоршоо . . . . . . . . . . . . . . . . .
õ¿ëýýí àâàã èéí
̺í㺠õ¿ëýýí àâàã . . . . . . . . . .. Од ................îâîãòîé . . . Сарантуяа . . . . . . .
¯íýìëýõ (ïàñïîðò)-èéí äóãààð . . . . . . . . . . . . . . . . . . . УБ882211. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ÿéëãýýíèé óòãà . . . . . . . . . . . .......................... Сэлбэг хэрэгсэлийн үнэнд. . . . . . . . . . . . . .
.................................................................
...........................................................
Îëãîñîí ìºíãºíèé ä¿í . .. . . . ...... 255,000............. . . . . òºãðºã . . . . . 00. . . . . ìºíãº
.....................................................................
. . . . . . . . . . . . ..Хоѐр зуун тавин таван мянган төгрөг . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
/¿ñãýýð/
Õàâñàðãàñàí áàðèìò . .. . . . . . . . . . . . Мөнгө хүссэн өргөдөл 01. . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Äàðãà . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . / С. Содоо /
Òýìäýã
Íÿãòëàí áîäîã . . . . . . . . .. . . . . / А. Алимаа /
Õ¿ëýýлгэн өгсөн. . . . . . . . . . . . . ./ Б.Оюун – Эрдэнэ / .
Хүлээн авсан . . . . . . . . . . . . . . . ./ О.Сарантуяа /

14.  Бэлэн мөнгө хүссэн өргөдөл түүний анхан
шатны баримт нөхөх аргачлал.

Бэлэн мөнгө авах хүмүүс бэлэн мөнгө олгохыг
хүссэн өргөдлийг асуултын дагуу 1 хувь нөхөн бичиж
, гарын үсгээ зурсаны дараа дарга, ерөнхий нягтлан
бодогчоор хянуулан зөвшөөрөл авч цохуулж, гарын
үсэг зуруулан , бэлэн мөнгөни зарлагын баримт
хавсаргахаар хариуцсан нягтлан бодогчид өгч,
няраваас мөнгөө авч, баримтын нэг хувийг няравт
үлдээнэ.
Шинэ Иргэншил Дээд Сургууль

15. ÍÕÌàÿãò ÌÕ 3
Ñàíõ¿¿, ýäèéí çàñãèéí ñàéä,
¯íäýñíèé ñòàòèñòèêèéí ãàçðûí
äàðãûí 2002 îíû 6-р сарын 18-ний
171/111 òîîò òóøààëûí õàâñðàëò
Áýëýí ìºí㺠îëãîõûã õ¿ññýí ºðãºäºë
Äóãààð
01
Áàéãóóëëàãûí íýð
2011 îí 01 ñàð 02 ºäºð
_______________“Эсгий гоѐл” хоршоо_____________
(ºðãºäºë ãàðãàã èéí)
_____Техникч
О. Сарантуяа____________
__________________________________________________________________
Çîðèóëàëò
________________________________________________________
Оѐдлын машиныг сайжруулах засахад
Õýíýýñ
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
255,000 òºãðºã 0 ìºíãèéã îëãîíî óó
ªðãºäºë ãàðãàñàí . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . / О.Сарантуяа /
ÎËÃÎÕ ÇªÂتªÐªË
О.Сарантуяад сэлбэг хэрэгсэл авахад
255,000 төгрөг олгоѐ.
Б.ОюунЭрдэнэ
О.Сарантуяад 255,000
төгрөг олгов.
Хүлээн авсан О.Стуяа

17.  Тооллого, тооцоо бодолт
Тооллого гэдэг нь бүртгэлээрх хөрөнгөнүүд
хэдий хэмжээтэй байгааг эсвэл байвал зохих
хэмжээндээ байгаа эсэхийг хянадаг үйл ажиллагаа
юм. Тооллогоор хөрөнгийн бодит байдалд дүгнэлт
хийдэг. Тухайлбал гэмтэх хорогдсон хугацаа дууссан
шамшигдсан зэрэг байдлуудыг илрүүлнэ. Тооллогыг
хэлбэрээр нь 2 ангилна
 Гэнэтийн тооллого /Шаардлагатай үед/
 Төлөвлөгөөт тооллого /сар, улирал, жилээр/


18.  Цар хүрээгээр нь:
 Хэсэгчилсэн тооллого
 Бүрэн тооллого
 Хамрах хүрээгээр нь:


1. Хэсэгчилсэн
2. Иж бүрэн

19.  Тооллогоор илэрсэн зөрчлүүдэд зохих арга хэмжээг
авна. Тухайлбал: чанарын шаардлага хангаагүй
хөрөнгийг данснаас хасч устгах
эсвэл худалдан
борлуулах бүртгэлд тусгагдсан дүнгээс зөрвөл
шалтгааныг нь тогтоох эд хариуцагчийн буруугаас
болсон бол төлүүлэх арга хэмжээ авна.
 Хэрэв эзэн нь тодорхойгүй дутагдал байвал дараах
байдлаар бичнэ.
 Дутагдал шамшигдал - хх

Бараа материал – хх

20.  Хэрвээ бараа материал ба хөрөнгө тооллогоор илүүдвэл
 Хөрөнгө - хх








Бусад орлого /олз/ - хх
Хэрвээ гэмтэж муудсан хугацаа нь дууссан эд хөрөнгө
байвал
Бусад алдагдал /гарз/ - хх
Хөрөнгө - хх
Хөрөнгийг худалдан борлуулсан бол
Мөнгөн хөрөнгө - хх
Бусад орлого – хх