1. เห็ด
โดย นางฟ้า
เด็กชายวัชระ ตุ่นกระโทก
และ
คณะรายงานนี้เป็นส่วนหนึงของ
่
รายวิชาการงานอาชีพและเทคโนโลยี
(เพิ่มเติม)
เสนอ
อาจารย์ชวนคิด ทิศ
สารบัญ กระโทก

2. เห็ด
คณะผู้จัด นางฟ้า
ทำา
1. เด็กชายวัชระ ตุ่นกระโทก เด็กชายปฏิภาณ จาบสัน
6.
3/2 เทียะ 3/4
2. เด็กชายสมบัติ จะบู 7. เด็กชายมาวิน แชจอหอ
3/2 3/4
3. เด็กชายณัฐวุฒิ แก้วดวง 8. เด็กชายพงศธร ดอดกระ
ต๋า 3/3 โทก 3/5
4. เด็กชายโสฬส ยาวุฒิ 9. เด็กชายนพดล แหลง
3/4 แก้ว 3/6
สารบัญ

3. คำานำา
เห็ดนางฟ้าเป็นเห็ดที่สามารถนำามารับประทาน
เป็นอาหารได้ ซึ่งเป็นที่นิยมเป็นอย่างมาก เราจึงควรที่
จะศึกษาเกี่ยวกับเรืองเห็ดนางฟ้าว่ามี วิธีการเพาะ
่
อย่างไรบ้าง ได้รประโยชน์และเห็นคุณค่า เห็นความ
ู้
สำาคัญของเห็ดนางฟ้า ที่เราจะสามารถนำาไปประกอบ
เป็นอาชีพได้
หวังว่ารายงานเรืองเห็ดนางฟ้านี้จะเป็นประโยชน์แก่ผู้
่
ที่ได้อ่านไม่มากก็น้อย
สารบัญ

4. สารบัญ
ลักษณะของเห็ด
นางฟ้า
ลักษณะของดอก
เห็ดนางฟ้า อของ
ประวัตโดยย่
ิ
เห็ดนางฟ้า
การเพาะเห็ด
นางฟ้าบัตดแล
การปฏิ - นางรม
ิ ู
รักษาลับการปรุงเห็ด
เคล็ด
นางฟ้าเป็นอาหาร
ประโยชน์ของเห็ด
สารบัญ

5. รู้จักกับเห็ด
รู กกับเห็ด
ลักษณะของเห็ด
นางฟ้า :ของเห็ดนางฟ้าคล้ายคลึงกับเห็ดนางรม
นางฟ้า
รูปร่างลักษณะ นางฟ้า
วงศ์ : (family) เดียวกัน ชื่อ "เห็ดนางฟ้า" เป็น
ชือที่ตั้งขึ้นในเมืองไทย
่
คนไทยบางคนเรียกว่าเห็ดแขกเนื่องจากมี
ผูพบเห็นเห็ดนี้ครั้งแรกที่
้
ประเทศอินเดีย พบขึ้นตามธรรมชาติบนตอไม้เนื้ออ่อนที่
กำาลังผุ
ในแถบเมืองแจมมู (Jammu) บริเวณ
เชิงเขาหิมาลัย
ชือวิทยาศาสตร์ :คือ Pleurotus sajor-caju (Fr.) Singer
่
สารบัญ

6. รู้จักกับเห็ด
รู กกับเห็ด
ลักษณะของดอก
นางฟ้า
นางฟ้า เห็ดนางฟ้า
องดอกเห็ดนางฟ้า มีลักษณะคล้ายกับดอกเห็ดเป๋าฮื้อ และดอกเห็ด
เทียบกับเห็ดเป๋าฮื้อ ดอกเห็ดนางฟ้าสีจะอ่อนกว่า และมีครีบอยู่ชด
ิ
าสามารถเก็บไว้ในตู้เย็นนานได้หลายวัน เช่นเดียวกับเห็ดเป๋าฮื้อ เน
การย่อตัวเหมือนกับเห็ดนางรม ด้านบนของดอกจะมีสีนวลๆ ถึงสีนำ้า
ดอกเห็ดมีขนาดตั้งแต่ 5 - 14 เซนติเมตร และจะมีนำ้าหนักอยู่ระหว่า
กรัม เห็ดนางฟ้ามีรสอร่อย เวลานำาไปปรุงอาหารจะมีกลิ่นชวนรับประ
ารถนำาไปตากแห้ง เก็บไว้เป็นอาหารได้ เมื่อจะนำาเห็ดมาปรุงอาหาร
นรูปเดิมได้
สารบัญ

7. รู้จักกับเห็ด
รู กกับเห็ด
ประวัติโดยย่อของ
นางฟ้า
นางฟ้า เห็ดนางฟ้า
กนำาไปเลียงในอาหารวุนเป็นครั้งแรกโดย Jandaik ในปี ค.ศ. 1947
้ ้
mi และ Nadu แห่ง Agricultural University, Coimbattore ในอินเ
องเห็ดนางฟ้าเข้ามาฝากไว้ที่ American Type Culture Collection
อปี ค.ศ. 1975 ได้ทราบว่าประมาณปี ค.ศ. 1977 ทางกองวิจัยโรค
ตร เป็นผู้นำาเชือจาก ATCC เข้ามาประเทศไทยเพื่อทดลองเพาะดู ป
้
ญได้ดี
ยพันธุ์หนึ่ง เป็นเห็ดที่มีผนำาเข้ามาจากประเทศภูฐาน มาเผยแพร่แก
ู้
ย ได้มีการเรียกชือเห็ดนี้วา เห็ดนางฟ้าภูฐาน มีหลายสายพันธุ์ซงชอ
่ ่ ึ่
กต่างกัน บางพันธุ์ออกได้ดีในฤดูร้อน บ้างพันธุ์ออกได้ดในฤดูหนา
ี
ะเป็นการค้ากันมาก
สารบัญ

8. การเพาะเห็ดนางฟ้า
- นางรม
ดนางฟ้า เห็ดนางรม เป็นเห็ดที่สามารถเกิดขึ้นได้ทุกสภาวะอากาศ
ยเฉพาะอย่างยิ่งภาคอีสานของเรา ซึงมีสภาพอากาศค่อนข้างร้อนอ
่
สม ในการเพาะเห็ดนางฟ้านางรม เห็ดทั้งสองชนิดนี้เป็นที่รู้จักแพร
คเห็ด และราคาก็ไม่แพงมากจนเกินไป สามารถเลี้ยงเป็นอาชีพหล
พาะเห็ดนางฟ้า นางรม
วนมากจะใช้ขี้เลื่อยไม้ยางพารา หรือขี้เลื่อยไม้เบญจพรรณ หรือใช
าร์มเห็ดทั่วไปแล้วเพื่อความสะดวกในการหมักและผสมวัสดุจึงนิยม
ซึงเป็นขีเลื่อยไม้เนื้ออ่อนและมีสารอาหารที่มีคุณค่าในการเพาะเห
่ ้
สารบัญ

9. การเพาะเห็ดนางฟ้า
- นางรม
ในการผสมวัสดุอน ๆ
ื่
1. ขี้เลื่อย 100 กก.
2. รำาละเอียด 6 กก.
3. ปูนขาว 2 กก.
4. ดีเกลือ 0.2 กก.
5. นำ้าสะอาด 60 %
ดนี้สามารถปรับเปลี่ยนเพื่อความเหมาะสมได้เมื่อชังหรือตวงวัสดุท
่
ให้เข้ากันและหมั่นตรวจดูความชืนบ่อย ๆ เพื่อไม่ให้วัสดุเปียกแฉะจ
้
ห้มีผลในการทำาให้เชือเห็ดไม่เดิน
้
สารบัญ

10. การเพาะเห็ดนางฟ้า
- นางรม
งสำาหรับการเพาะเห็ดโดยเฉพาะขนาด 6 / ด 12 / นิ้ว โดยกรอกวัส
ช้มือปาดปากถุงแล้วกระแทกแรง ๆ ทุบให้แน่นที่สุด ใส่คอขวดพลา
กสำาลี จากนั้นนำาไปนึ่งฆ่าเชือให้มีความร้อนประมาณ 100 องศาเซล
้
ปล่อยทิ้งไว้ให้เย็นจึงเขี่ยเชือเห็ด
้
ห็ดที่ดี
องไม่มเชือราอืน ๆ เจือปน เช่น ราดำา ราเขียว ราส้ม ปนเปื้อน อยู่ใน
ี ้ ่
ห้ถุงเพาะเชือเห็ดติดโรคราอืนได้ โดยสังเกตดูเส้นใยของเชือเห็ดจ
้ ่ ้
ทธิ์ละดินเต็มขวด
สารบัญ

11. การเพาะเห็ดนางฟ้า
- นางรม
าความสะอาดวัสดุทั้งหมดโดยฆ่าเชื้อด้วยแอลกอฮอล์คือ
1. เช็ดมือด้วยแอลกอฮอล์ให้สะอาด
2. ใช้แอลกอฮอล์เช็ดขวดเชือให้ทั่วขวด
้
3. เอาขวดที่เช็ดด้วยแอลกอฮอล์แล้วใช้ปากขวดลนตะเกียงแอ
ขียเชือได้
่ ้
สารบัญ

12. การเพาะเห็ดนางฟ้า
การพักเชือเห็ด
้ - นางรม
เมื่อเสร็จสิ้นขบวนการเขี่ยเชือเห็ด
่
แล้ว จึงนำาเอาก้อนเชือเห็ดที่เขี่ยแล้วไปพักไว้ในโรงพัก
้
เชื้อเพื่อให้เชือเห็ดที่เขียแล้วไปพักไว้ในโรงพักเชือเพื่อ
้ ่ ้
ให้เชือเห็ดเดินในถุงเพาะเต็มที่ จากนั้น นำาเข้าโรงเรือน
่
เพื่อปิดดอกซึงใช้ระยะเวลาในการพักเชือประมาณโดย
่ ้
เชื้อเห็ดนางฟ้า 25 วัน เชือเห็ดนางรม 25-30 วัน จึง
้
ทำาให้เกิดดอกและสามารถเก็บบริโภค และจำาหน่ายได้
สารบัญ

13. การเพาะเห็ดนางฟ้า
การให้นำ้าเห็ด
- นางรม ควรรดนำ้าวันละ 3
เห็ดนางฟ้า นางรม
เวลา เช้า-เที่ยง-เย็น โดยให้ละอองนำ้าอยู่เหนือ ถุงเห็ด
ทั้งหมด และไม่ให้นำ้าเข้าในคอขวดของ ถุง โดยเฉพาะ
กรณีที่มีฝนตกตลอดทั้งวัน อาจจะรด เช้า-เย็น ก็ได้
การเก็บดอก
ควรเก็บดอกที่มีขนาดโตเต็มที่ ด้วยการ
สังเกตหมวกของดอกเห็ดมีลกษณะบาน และให้ทำา ความ
ั
สะอาดรากของเห็ดหลังจากการเก็บดอกเห็ดทุกครั้ง
การแปรรูปดอกเห็ด
เห็ดนางฟ้า นางรม สามารถที่จะ
แปรรูปด้วยการอบแห้ง ดองเพื่อบรรจุกระป๋อง ทำาลาบเห็ด
ยำาเห็ด ทำาแหนมเห็ด ทำาแจ่วบองเห็ด ฯลฯ ซึงสามารถ
่
สารบัญ

14. การปฏิบัตดูแลรักษา
ิ
เห็ดนางฟ้า เห็ดนางรม เห็ดฮังการี เห็ดภูฐานและ
เห็ดนางนวล ใช้เวลาเจริญในระยะเส้นใย
ประมาณ 1-1.5 เดือน เมื่อเส้นใยเริ่มรวมตัวกัน ถอดสำาลี
แล้วนำาก้อนเชือไปวางในโรงเรือนเพือให้เกิดดอก
้ ่
รักษาอุณหภูมิ ความชืนสัมพัทธ์ การถ่ายเทอากาศตามที่
้
เห็ดต้องการการให้ความชืนภายในโรงเรือน
้
ไม่ควรให้นำ้าขังอยู่ภายในก้อนเชือ และไม่ควรให้นำ้าถูกดอก
้
เห็ดโดยตรง ถ้าจำาเป็นควรให้เป็นละออง
นอกจากนี้ต้องรักษาความสะอาดบริเวณที่ปฏิบัตงานและ
ิ
โรงเรือนเพาะเห็ด
เพื่อหลีกเลี่ยงการสะสมของเชือโรคและแมลง
้
สารบัญ

15. เคล็ดลั้บการปรุงเห็ดาใช้ทำาอะไรได้มากมายหลาย
รู ๆ กันอยูว่าเห็ดนางฟ้ นางฟ้าเป็นอาหาร
่
ชนิดโดยเฉพาะคนกินเจแล้วจะขาดเห็นนางฟ้าไม่ได้ยิ่งช่วง
เทศกาลเจ ราคาเห็ดจะแพงมาก ประโยชน์ก็สูงวิธีทำาทาน
เองแบบง่ายๆไม่ยุ่งยาก
เห็ดทุกชนิดเป็นพืชชุมนำ้า ถ้าไม่เชือจะไม่เอาเห็ด ไปล้าง
่ ่
นำ้าก็ได้แต่ลองออกแรงบีบเห็ดนางฟ้าดูจะมีนำ้าไหลออกมา
หรือถ้าทอดเห็ดนางฟ้าในนำ้ามันที่กำาลังร้อน นำ้ามันในกรทะ
จะกระเด็นออกมาอย่างมากมาย เหตุเพราะนำ้าในเห็ดทำา
ปฏิกิริยากับนำ้ามันถ้าจะให้ดีหลังจาก ฉีกเห็ดนางฟ้าเป็นเส้น
ๆ ล้างให้สะออด เสร็จแล้วผึงลมค้างคืนไว้ รุ่งขึ้นค่อยนำา
่
มาทอด ก่อนทอดควรหมักด้วยพริกไทย เกลือ ชูรส ตาม
ชอบหรือเติมซีอิ้วดำาเล็กน้อยเพิ่มสีสัน เวลาทอดใช้ไฟ
กลางเสร็จแล้วเนื้อเห็ดจะเหนียวไม่เละ รสชาติก็จะหวาน
ขึนด้วย อร่อยมากเหมือนหนวดปลาหมึกทอดเลย
้
สารบัญ
หมายเหตุ: ตอนที่ผึ่งเห็ดค้างคืนไว้นำ้าในเห็ดก็นะระเหย

16. ประโยชน์ของ
เห็ด
เห็ดเป็นพชีให้สารอาหารฟลายชนิดที่เด่น ๆ ก็คือ ให้
่
โปรตีน คาร์โบไฮเดรต
แคลเชียม ฟอสฟอรัส เหล็ก วิตามินบี 1 วิตามินบี 2 และ
่
เส้นใย นอกจากนี้ เห็ดยังช่วนเสริมสร้างให้รางกายแข็งแรง
่
สร้างสมดุลและจัดว่าเป็นยาบำารุงกำาลังอย่างกนึ่งทีเดียว
เห็ดยังให้คุณประโยชน์ในเชิงรักษาโรค เช่น โรคเบาหวาน
ต่อต้านและป้องกันโรคมะเร็ง ลดคอเลสเทอรอลในเม็ด
เลือดเสริมการรักษาโรคความดันโลหิตสูง แก้โรคไอเร้อรัง
และยังช่วยย่อยอาหาร ฯลฯ ดังนั้นการรับประทานเห็ด
นอกจากจะบำารุงกำาลังแล้ว ยังช่วยป้องกันโรคได้อกด้วย
ี
สารบัญ

17. บรรณานุก
รม
http://www.geocities.com/poy_wipa/ha1.html
http://www.doae.go.th/library/html/detail/nangfa/index.htm
สารบัญ